-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-e233342.xml
211 lines (211 loc) · 13.8 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-e233342.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 2</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 2</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="283-r"/>
<cb ed="#L" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-e233342"><!-- l4d14q2 -->
<head xml:id="jsnvu6-e233342-Hd1e101">Quaestio 2</head>
<head xml:id="jsnvu6-e233342-Hd1e103" type="question-title">Utrum poenitentia sit virtus generalis</head>
<p xml:id="jsnvu6-e233342-d1e106">
<lb ed="#L" n="161"/>VAA*TIMITE VIRIINMN
<lb ed="#L" n="162"/>Vtrum poenitentia sit virtus generalis.
<lb ed="#L" n="163"/>ivvdaui τj TPag. q. 85. ar. 2. 3. & 6. 2dL.I-XNVIIIVI.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e233342-d1e115">
<!--00640.xml-->
<pb ed="#L" n="283-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>AD secundum sic proceditur, & arguitur quod
poe<lb ed="#L" n="2" break="no"/>nitentia sit virtus generalis, quia remedium quod
<lb ed="#L" n="3"/>est contra omnem morbum, est generale & non
<lb ed="#L" n="4"/>speciale: sed poenitentia est remedium contra
om<lb ed="#L" n="5" break="no"/>nem morbum peccati, ergo cum sit virtus (vt in
<lb ed="#L" n="6"/>praecedente quaestione dictum est) non est virtus specialis
re<lb ed="#L" n="7" break="no"/>mediatiua, sed generalis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e233342-d1e139">
<lb ed="#L" n="8"/>
<!--2.--> Item, virtus & vitium opponuntur, sed poenitcentuii
opponi<lb ed="#L" n="9" break="no"/>tur omni vitio: quia per poenitentiam displicet quicquid per
<lb ed="#L" n="10"/>vitium placuit, ergo poenitentia est omnis virtus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e233342-d1e151">
<lb ed="#L" n="11"/>
<!--3--> IN. CONTRARIVM est: quia illud quod perficit
<lb ed="#L" n="12"/>liberum arbitrium ad actum bonum & determinatum est
de<lb ed="#L" n="13" break="no"/>terminata virtus, sed poenitentia perficit liberum arbitrium ad
<lb ed="#L" n="14"/>actum bonum & determinatum: qui est poenitere de peccato
<lb ed="#L" n="15"/>commisso, ergo est determinata virtus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e233342-d1e167">
<lb ed="#L" n="16"/>
<!--4--> RESPONSIO. Aduertendum est ug i acus
paenicen<lb ed="#L" n="17" break="no"/>tiae esset solum displicentia de peccato commisso quatenus est
<lb ed="#L" n="18"/>contra rectam rationem, poenitere non pertinet ad aliquam
<lb ed="#L" n="19"/>specialem virtutem: quia per eundem habitum placet vnicuique
<lb ed="#L" n="20"/>illud quod est conueniens, & displicet illud quod est
disconue<lb ed="#L" n="21" break="no"/>niens. Et ideo cum omnis virtus sit concors rectae rationi, per
<lb ed="#L" n="22"/>eam placet virtuoso quicquid est concors rationi, & displicet
<lb ed="#L" n="23"/>quicquid discordat a recta ratione. Propter quod secundum
<lb ed="#L" n="24"/>vnamquanque virtutem displicet peccatum, quod est illi virtuti
<lb ed="#L" n="25"/>contrarium, nec quantum ad hoc oportet ponere vnam
spe<lb ed="#L" n="26" break="no"/>cialem virtutem per quam displiceat omne peccatum, seu per
<lb ed="#L" n="27"/>quam poeniteat homo de omni peccato: quia vnaquaeque virtus
<lb ed="#L" n="28"/>sufficit ad hoc vt peccatum contra eam commissum displiceat, sed
<lb ed="#L" n="29"/>quia poenitentia de qua loquuntur theologi & sacra scriptura
<lb ed="#L" n="30"/>plus importat, videlicet displicentiam de peccato quatenus est
<lb ed="#L" n="31"/>contra diuinum praeceptum, & in eius iniuriam, cum proposito
sa<lb ed="#L" n="32" break="no"/>tisfaciendi, & sub spe veniae, quorum neutrum pertinet ad aliquam
<lb ed="#L" n="33"/>vnam virtutem pure moralem: ideo dubium est vtrum
opor<lb ed="#L" n="34" break="no"/>teat ponere aliquam vnam partim virtutem moralem, partim
<lb ed="#L" n="35"/>vero quasi theologicam, sicut ponitur de latria.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e233342-d1e215">
<lb ed="#L" n="36"/>Et videtur quibusdam probabiliter quod sic, ita scilicet quod sicut
<lb ed="#L" n="37"/>latria est virtus moralis pertinens ad iustitiam, cuius tamen actu
<lb ed="#L" n="38"/>procedunt ab imperio virtutis theologicae, & sic non est pure
<lb ed="#L" n="39"/>moralis: sic poenitentia est virtus specialis pertinens ad iustitiam,
<lb ed="#L" n="40"/>cuius tamen actus procedunt ab imperio virtutum theologicarum,
<lb ed="#L" n="41"/>& sic non est pure & simpliciter moralis. Quod probatur sic, quia
<lb ed="#L" n="42"/>omnis virtus moralis quae ordinat hominem ad alterum in
ratio<lb ed="#L" n="43" break="no"/>ne debiti pertinet ad iustitiam, sed poenitentia quae est virtus mo
<lb ed="#L" n="44"/>ralis cum habeat actum humanu pro obiecto ordinat hominem
<lb ed="#L" n="45"/>ad alterum in ratione debiti, ergo pertinet ad virtutem iustitiae.
<lb ed="#L" n="46"/>Maior patet, qa virtutes morales aliae a iustitia aut non ordinant
<lb ed="#L" n="47"/>hominem ad alterum vt temperantia, aut si ordinent (vt
liberali<lb ed="#L" n="48" break="no"/>tas) non tamen in ratione debiti: non enim liberalis tenetur ei cu
<lb ed="#L" n="49"/>dat liberaliter ex aliquo debito, quia iam non esset liberaliter
da<lb ed="#L" n="50" break="no"/>tum, sed necessario redditum: sed ad solam iustitiam pertinet ratio
<lb ed="#L" n="51"/>debiti vt ipsum nomen sonat. quod enim iustum est fieri, debitum
<lb ed="#L" n="52"/>est, & quod debitum est, iustum est reddi, & sic patet maior. Mi
<lb ed="#L" n="53"/>nor probatur, scilicet o poenitentia ordinat hominem ad
alte<lb ed="#L" n="54" break="no"/>rum in ratione debiti: quod enim ordinet hominem ad alteri
<lb ed="#L" n="55"/>scilicet ad Deum iam patet ex dictis. Quod autem in rarione
<lb ed="#L" n="56"/>debiti declaratur sic: homo efficitur debitor alteri dupliciter.
<lb ed="#L" n="57"/>Vno modo per hoc quod ab eo voluntarie aliquid recipit sicut
<lb ed="#L" n="58"/>in commutationibus voluntariis, puta emptione &
venditio<lb ed="#L" n="59" break="no"/>ne. Alio modo per hoc quod ei iniuste aliquid subtraxit sicut in
<lb ed="#L" n="60"/>violentiis, furto, percussione, rapina & in caeteris. Similiter
ali<lb ed="#L" n="61" break="no"/>quis efficitur Deo debitor vno modo per hoc quod aliquid ab
<lb ed="#L" n="62"/>eo recipit, & redditio huius debiti pertinet ad virtutem latria
<lb ed="#L" n="63"/>per quam exhibemus Deo debitum honorem in oblationibus
<lb ed="#L" n="64"/>sacrificiis, & huiusmodi. Alio modo ex eo quod contra Deum
<lb ed="#L" n="65"/>peccauit & sic subtraxit ei debitam obedientiam & quo ad hoc
<lb ed="#L" n="66"/>reddit Deo debitam poenitentiam. Propter quod ficut latria
<lb ed="#L" n="67"/>vel religio pertinet ad iustitiam secundum Tullium, sic &
poe<lb ed="#L" n="68" break="no"/>nitentia. ex quo sequitur quod poenitentia est specialis virtus,
<lb ed="#L" n="69"/>quia licet respiciat generaliter malum tanquam obiectum,
ta<lb ed="#L" n="70" break="no"/>men considerat in eo specialem rationem, scilicet vt
commis<lb ed="#L" n="71" break="no"/>sum contra obedientiam Deo debitam, & vt est expiabile per
<lb ed="#L" n="72"/>IIIII
<lb ed="#L" n="73"/>satisfactionem quod non facit aliqua alia virtus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e233342-d1e300">
<lb ed="#L" n="74"/>
<!--6--> Quod autem dictum est quod poenitentia est specialis virtus
<lb ed="#L" n="75"/>pertinens ad iustitiam non est sic intelligendum quod ipsa fit
fe<lb ed="#L" n="76" break="no"/>cundum se quaedam virtus infusa, quia nulla talis est praeter
theo<lb ed="#L" n="77" break="no"/>logicas, vt ostensum fuit in teruo lib. vel quod fit acquisita
distin<lb ed="#L" n="78" break="no"/>cta per essentiam a iustitia, sed est ipsamet virtus iustitiae prout
<lb ed="#L" n="79"/>actus eius imperatur a virtutibus theologicis circa obiectum
<lb ed="#L" n="80"/>per actum earum circunstantionatum. Si enim esset secundum
<lb ed="#L" n="81"/>se quaedam virtus acquisita ex actibus poenitendi, tunc ille qu
<lb ed="#L" n="82"/>pluries peccaret & pluries poeniteret esset virtuosior seu
plu<lb ed="#L" n="83" break="no"/>res virtutes haberet quam innocens qui semper in actibus vir
<!--00640.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="84"/>tuosis perseueraret, & per consequens non acquireret sibi
vir<lb ed="#L" n="85" break="no"/>tutem poenitentiae ex actibus poenitendi, quia nunquam
poeni<lb ed="#L" n="86" break="no"/>teret eo quod peccatum non fecisset. Hoc autem est irrisorium.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e233342-d1e337">
<lb ed="#L" n="87"/>
<!--7--> Est ergo virtus poenitentiae ipsamet virtus iustitiae cuius
pri<lb ed="#L" n="88" break="no"/>mus actus est reddere vnicuique quod suum est, Deo
obedien<lb ed="#L" n="89" break="no"/>tiam, obseruando mandata & fugiendo transgressionem eorum.
<lb ed="#L" n="90"/>Et si contingat transgredi, tunc elicit actum puniendi propter
<lb ed="#L" n="91"/>quem actum sortitur nomen poenitentiae. Quod etiam dictum
<lb ed="#L" n="92"/>est quod latria & poenitentia non sunt virtutes puro morales pro
<lb ed="#L" n="93"/>hoc solummodo dictum est, quia non possunt exire in actus suos
<lb ed="#L" n="94"/>nisi praeuiis actibus virtutum theologicarum ostendentium
ob<lb ed="#L" n="95" break="no"/>iecta sub circunstantiis ad quas ratio naturalis non se extendit.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e233342-d1e361">
<lb ed="#L" n="96"/>
<!--8--> Ad primum argumentum dicendum quod aliquid dicitur gene
<lb ed="#L" n="97"/>rale dupliciter. vno modo per praedicationem sicut vniuersale
<lb ed="#L" n="98"/>est generale ad illa quae continentur sub ipso. Et sic virtus in
<lb ed="#L" n="99"/>communi est generale remedium contra peccatum. Et hoc mo
<lb ed="#L" n="100"/>do poenitentia non est generalis virtus, nec generale remedium
<lb ed="#L" n="101"/>contra peccatum. Alio modo dicitur aliquid generale per
causa<lb ed="#L" n="102" break="no"/>litatem, eo quod causalitas eius extenditur ad plura. Et sic
poeniten<lb ed="#L" n="103" break="no"/>tia licet fit specialis virtus, est tamen generale remedium contra
<lb ed="#L" n="104"/>omne vitium: quia conditiones quas recipis in suo obiecto inus
<lb ed="#L" n="105"/>niuntur in omni peccato mortali scilicet in obedientia mandatorum Dei
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e233342-d1e388">
<lb ed="#L" n="106"/>
<!--9--> Ad secundum dicendum quod poenitentia non opponitu
<lb ed="#L" n="107"/>omni vitio formaliter, sed solum impoenitentiae, & ideo non est
<lb ed="#L" n="108"/>omnis virtus formaliter: opponitur tamen omni vitio
causali<lb ed="#L" n="109" break="no"/>ter, vt dictum est, & ideo delet omna peccatum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e233342-d1e401">
<lb ed="#L" n="110"/>
<!--10--> ARGVMENTVM in oppositum bene probat quod
<lb ed="#L" n="111"/>poenitentia est specialis virtus, sed tamen non potest exire in
<lb ed="#L" n="112"/>actum poenicedi nisi praeuiis actibus virtutum theologicarum.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>