-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-e236638.xml
227 lines (227 loc) · 15.2 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-e236638.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 6</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 6</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="287-r"/>
<cb ed="#L" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-e236638"><!-- l4d15q6 -->
<head xml:id="jsnvu6-e236638-Hd1e101">Quaestio 6</head>
<head xml:id="jsnvu6-e236638-Hd1e103" type="question-title">Utrum eleemosyna sit pars satisfactionis</head>
<p xml:id="jsnvu6-e236638-d1e106">
<lb ed="#L" n="128"/>QVAESTIO SEXTA.
<lb ed="#L" n="129"/>Vtrum eleemosyna sit pars satisfactionis.
<lb ed="#L" n="130"/>Thom. 2. 2. q. 32. ar. 1. ad 2.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e236638-d1e115">
<lb ed="#L" n="131"/>DEINDE quaeritur de partibus satisfactionis in
<lb ed="#L" n="132"/>speciali. Et primo de eleemosyna. Et secundo de
<lb ed="#L" n="133"/>ieiunio. Tertio de oratione. Circa primum
quae<lb ed="#L" n="134" break="no"/>runtur tria. Primum est vtrum eleemosyna sit
<lb ed="#L" n="135"/>pars satisfactionis. Secundum est de diuisione
elee<lb ed="#L" n="136" break="no"/>mosynae. Tertium est ad quem pertineat facere eleemosynam,
<lb ed="#L" n="137"/>& de quibus rebus. Ad primum sic proceditur, & arguitur quod
<lb ed="#L" n="138"/>eleemosyna non sit satisfactionis pars, quia satisfactio debet fiero
<lb ed="#L" n="139"/>illi in quem offensa fuit commissa: sed eleemosyna non datur Deo
<lb ed="#L" n="140"/>in quem culpa fuit commissa, sed datur pauperi qui ex culpa non
<lb ed="#L" n="141"/>fuit lesus, nec offensus, ergo ipsa non est sati, factoria.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e236638-d1e141">
<lb ed="#L" n="142"/>
<!--2--> Item illud quod est alias debitum non est satisfactorium,
se<lb ed="#L" n="143" break="no"/>dare eleemosynam est debitum charitatis etiam in eo qui
pecca<lb ed="#L" n="144" break="no"/>tum non habet, ergo &c. Maior patet, quia quod est debitum ex
<lb ed="#L" n="145"/>vno non est satisfactorium pro alio. Minor probatur per illud q
<lb ed="#L" n="146"/>dicitur I. Ioan. vlti. Si quis habuerit substantiam huius mundi,
<lb ed="#L" n="147"/>& viderit fratrem suum necessitatem habere, & clauserit
visce<lb ed="#L" n="148" break="no"/>ra sua ab eo quomodo charitas Dei est in illo
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e236638-d1e162">
<lb ed="#L" n="149"/>
<!--3--> Item satisfactio est actus iustitiae vt supra dictum est, se
<lb ed="#L" n="150"/>eleemosyna est actus nusericordiae, ei go eleemosyna non est
<lb ed="#L" n="151"/>satisfactoria.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e236638-d1e173">
<lb ed="#L" n="152"/>IN CONTRARIVM est quod dicit glossa super
<lb ed="#L" n="153"/>illud Luc. 3. Facite dignos fructus poenitentiae, quod dare
elee<lb ed="#L" n="154" break="no"/>mosynam pars est poenitentiae, sed non nisi ratione
satisfactio<lb ed="#L" n="155" break="no"/>nis, ergo eleemosyna est pars satisfactionis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e236638-d1e184">
<lb ed="#L" n="156"/>RESPONSIO. Circa quaestionem istam videndum est
<lb ed="#L" n="157"/>primo qualiter eleemosyna est satisfactoria. Et secundo
quali<lb ed="#L" n="158" break="no"/>ter se habet ad alias partes satisfactionis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e236638-d1e193">
<!--00648.xml-->
<pb ed="#L" n="287-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>6 Quantum ad primum patet dupliciter quod eleemosyna est
<lb ed="#L" n="2"/>satisfactoria, primo quia opus bonum poenale est satisfactorium,
<lb ed="#L" n="3"/>ra patet ex praecedentibus, sed eleemosyna est opus bonum &
<lb ed="#L" n="4"/>poenale, ergo &c. Secundo, quia iustitia humana exemplata est
<lb ed="#L" n="5"/>ex diuina, sed secundum iustitiam humanam satisfacit homo de
<lb ed="#L" n="6"/>offensa commissa non solum per poenam quam sustinet, sed per
<lb ed="#L" n="7"/>redemptionem quam exhibet: ergo secundum iustitiam diuinam
<lb ed="#L" n="8"/>non solum satisfacit homo per ieiunium tanquam per poenam
<lb ed="#L" n="9"/>qua corpus affligitur, sed per eleemosynam tanquam per redem
<lb ed="#L" n="10"/>ptionem quae exhibetur.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e236638-d1e224">
<lb ed="#L" n="11"/>
<!--7--> Quantum ad secundum sciendum est, quod quando aliqua
<lb ed="#L" n="12"/>comparantur inter se, debent comparari caeteris existentibus
<lb ed="#L" n="13"/>paribus, & in hoc dicendum est quod supposita pari gratia vel
<lb ed="#L" n="14"/>charitate, ieiunium est magis satisfactorium quam eleemosyna,
<lb ed="#L" n="15"/>vel oratio: indirecte tamen & concomitatiue eleemosyna est
ma<lb ed="#L" n="16" break="no"/>gis satisfactoria. Primum patet, quia supposita charitate illud est
<lb ed="#L" n="17"/>magis satisfactorium quod est magis poenale, quia in opere
satis<lb ed="#L" n="18" break="no"/>factorio formalis conditio ex parte operis est poenalitas. Sed
ie<lb ed="#L" n="19" break="no"/>iunium est magis poenale quam eleemosyna vel oratio, compre
<lb ed="#L" n="20"/>hendendo sub ieiunio quicquid est corporis afflictiuum: vt
disci<lb ed="#L" n="21" break="no"/>plinae, vigiliae, peregrinationes, & abstinentiae ciborum, quae
om<lb ed="#L" n="22" break="no"/>nia sub ieiunio comprehenduntur (vt dictum fuit) ergo ieunium
<lb ed="#L" n="23"/>est magis satisfactorium quam eleemosyna, vel oratio: necistud
<lb ed="#L" n="24"/>est contra illud quod dicitur 1. ad Tim. 4. exercitatio corporis ad
<lb ed="#L" n="25"/>modicum vtilis est, pietas autem ad omnia valet: quia
differ<lb ed="#L" n="26" break="no"/>meritum & satisfactio. meritum enim est ad acquirendum
prae<lb ed="#L" n="27" break="no"/>mium ad quod requiritur, & sufficit bonitas operis, & quod es
<lb ed="#L" n="28"/>melius est magis meritorium, & sic dare eleemosynam est magi
<lb ed="#L" n="29"/>meritorium quam ieiunium, cum sit opus bonum danti &
reci<lb ed="#L" n="30" break="no"/>pienti. Ieiunium autem non sic. Satisfactio autem cum ordinetur
<lb ed="#L" n="31"/>ad expiationem poenae requirit quidem opus bonum, sed formale
<lb ed="#L" n="32"/>in opere est poenalitas. Quia poena per poenam recompensatur,
<lb ed="#L" n="33"/>propter quod ieiunium quod est magis poenale est magis satisfa
<lb ed="#L" n="34"/>ctorium. Indirecte autem & concomitatiue eleemosyna est
po<lb ed="#L" n="35" break="no"/>tior pars satisfactionis. Cuius ratio est, quia illa est potissima
<lb ed="#L" n="36"/>pars satisfactionis in qua vir tualiter continentur aliae partes, sed
<lb ed="#L" n="37"/>in eleemosyna virtualiter continentur ieiunium & oratio, ergi
<lb ed="#L" n="38"/>&c. Minor patet, quia eleemosyna cum alicui datur constituii
<lb ed="#L" n="39"/>debitorem ad ieiunandum, & orandum, & faciendum alia bona
<lb ed="#L" n="40"/>quae potest pro eo qui dedit, loquendo de debito morali, non ci
<lb ed="#L" n="41"/>uili. Secundo, quia eleemosyna propter Deum data est quasi
<lb ed="#L" n="42"/>quaedam oblatio Deo facta. vnde 4. Ethi. dicitur, quod dona
ha<lb ed="#L" n="43" break="no"/>bent aliquid simile Deo sacratis, oblatio autem facta Deo vim
<lb ed="#L" n="44"/>orationis habet: frequenter enim plus impetrat donum quam
<lb ed="#L" n="45"/>supplicatio. Item cum bona exteriora ad conseruationem
cor<lb ed="#L" n="46" break="no"/>poris ordinentur, subtractio eorum per eleemosynam quasi
vir<lb ed="#L" n="47" break="no"/>tualiter continet ieiunium. Et plerunque contingit quod aliquis
<lb ed="#L" n="48"/>arctius viuit ex hoc quod sua dedit, igitur eleemosyna
comple<lb ed="#L" n="49" break="no"/>tius habet vim satisfactionis quam oratio vel ieiunium. Et
pro<lb ed="#L" n="50" break="no"/>pter hoc inducitur, vt vniuersalis medicina peccati, Luc. II.
Da<lb ed="#L" n="51" break="no"/>te elemosynam & ecce omnia munda sunt vobis, & Thobiae 4.
<lb ed="#L" n="52"/>Eleemosyna ab omni peccato liberat.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e236638-d1e320">
<lb ed="#L" n="53"/>
<!--8--> AD PRIMVM argumentum dicendum quod
satisfacti<lb ed="#L" n="54" break="no"/>pro culpa debet fieri illi in quem culpa fuit commissa, vel alij de
<lb ed="#L" n="55"/>eius voluntate & ordinatione: & hoc modo fit satisfactio per
<lb ed="#L" n="56"/>eleemosynam non quidem ipsi Deo immediate qui bonorum
<lb ed="#L" n="57"/>nostrorum non indiget, sed pauperibus de eius voluntate &
or<lb ed="#L" n="58" break="no"/>dinatione, cum ipse dicat, quod vni ex minimis meis fecistis,
mi<lb ed="#L" n="59" break="no"/>hi fecistis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e236638-d1e341">
<lb ed="#L" n="60"/>
<!--9--> Ad secundum dicendum quod dare eleemosynam quandoque
<lb ed="#L" n="61"/>est in praecepto & tunc est meritoria, licet secundum quosdam non
<lb ed="#L" n="62"/>sit satisfactoria: quia in casu illo nullus dat suum proprie
loquen<lb ed="#L" n="63" break="no"/>do, sed reddit alteri quod est ei debitum: quandoque vero non est in
<lb ed="#L" n="64"/>praecepto, & tunc non est solum meritoria, sed etiam satisfactoria.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e236638-d1e357">
<lb ed="#L" n="65"/>
<!--10.--> Ad sciendum autem quando est in praecepto & quando non,
<lb ed="#L" n="66"/>aduertendum est, quod cum vsus bonorum exteriorum sit
ordi<lb ed="#L" n="67" break="no"/>natus ad subueniendum necessitatibus praesentis vitae,
subue<lb ed="#L" n="68" break="no"/>nientia ista debet esse ordinata secundum charitatem qua quis
<lb ed="#L" n="69"/>tenetur primo modo sibi, secundo coniunctis, tertio extrancis
<lb ed="#L" n="70"/>necessitas etiam quam quis patitur in bonis exterioribus potes
<lb ed="#L" n="71"/>esse dupliciter absoluta, & conditionata. Absoluta quando
om<lb ed="#L" n="72" break="no"/>nia bona temporalia quae quis habet sunt ei adeo necessaria quod
<lb ed="#L" n="73"/>sine tis non posset viuere. Et hoc a quibusdam vocatur
necessi<lb ed="#L" n="74" break="no"/>tas naturae. Conditionata vero dicitur quando sunt ei
necessa<lb ed="#L" n="75" break="no"/>ria ad conseruationem decentis status. Et haec dicitur necessitas
<lb ed="#L" n="76"/>personae inquantum persona nominat dignitatem & statum.
Di<lb ed="#L" n="77" break="no"/>cendum ergo quod illud quod est necessarium naturae necessi
<lb ed="#L" n="78"/>tate absoluta, non est praeceptum dari, imo illicitum, quia plus te
<lb ed="#L" n="79"/>netur quilibet sibi quam aliis. Illud autem quod est solum ne
<lb ed="#L" n="80"/>cessarium ad decentiam status ex prae cepto dari debet pro
rele<lb ed="#L" n="81" break="no"/>uatione absolutae & extremae necessitatis alterius: quia plus
te<lb ed="#L" n="82" break="no"/>netur quilibet diligere ex charitate vitam proximi, quam decen¬
<!--00648.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>tiam status sui. Sed non debet dari pro releuatione status
alte<lb ed="#L" n="84" break="no"/>rius: quia nullus tenetur verecunde viuere in suo statu, vt
rele<lb ed="#L" n="85" break="no"/>uet alium ad decentem statum. Quod autem est superfluum
vtri<lb ed="#L" n="86" break="no"/>que necessitati naturae, scilicet & status, dari debet ex praecepto
<lb ed="#L" n="87"/>secundum illud Luc. II. quod superest date eleemosynam, nec est
<lb ed="#L" n="88"/>dubium quin sit praeceptum respectu illorum qui sunt in
extre<lb ed="#L" n="89" break="no"/>ma necessitate, quia illis ex praecepto dandum est quod
neces<lb ed="#L" n="90" break="no"/>sarium proprio statui, & fortiori ratione illud quod superfluit.
<lb ed="#L" n="91"/>De illis autem qui non sunt in extrema necessitate, licet sint in
<lb ed="#L" n="92"/>magna & verecunda, non audeo plene diffinire, ne condenarem
<lb ed="#L" n="93"/>maiorem partem diuitum. Sed auctoritas beati Ioannis prius
<lb ed="#L" n="94"/>allegata quae non solum loquitur de necessitate extrema, sed de
<lb ed="#L" n="95"/>notabili & verecunda videtur hoc sonare.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e236638-d1e433">
<lb ed="#L" n="96"/>
<!--11.--> Ad tertium argumentum dicendum quod licet
eleemosyn<lb ed="#L" n="97" break="no"/>secundum se, & extra casum necessitatis sit opus misericordiae
<lb ed="#L" n="98"/>tamen inquantum iniungitur a sacerdote, & acceptatur a poeni
<lb ed="#L" n="99"/>tente ad recompensandam offensam diuinam, est opus iustitiae.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>