-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-e241718.xml
393 lines (393 loc) · 29.5 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-e241718.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 5</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 5</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="293-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-e241718"><!-- l4d17q5 -->
<head xml:id="jsnvu6-e241718-Hd1e101">Quaestio 5</head>
<head xml:id="jsnvu6-e241718-Hd1e103" type="question-title">Utrum vere contritus plus debeat eligere poenam
inferni, an omnino non esse quam peccare</head>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e106">
<!--00660.xml-->
<pb ed="#L" n="293-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>ABSTIO QVINTA.
<lb ed="#L" n="2"/>Vtrum vere contritus plus debeat eligere poenam
<lb ed="#L" n="3"/>inferni, an omnino non esse quam peccare.
<lb ed="#L" n="4"/>Vide Capreolum in 4. d 17. q. 1. contra tertiam conclusionem: & in
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e124">
<lb ed="#L" n="5"/>
<!--1.--> d. 28. contra quintam conclusionem.
<lb ed="#L" n="6"/>D secundum sic proceditur, & arguitur sic, quod
ver<lb ed="#L" n="7" break="no"/>contritus plus debeat eligere poenam inferni, an
<lb ed="#L" n="8"/>somnino non esse quam peccare; quia melius es
<lb ed="#L" n="9"/>Iomnia mala pati, quam malo consentire, sed
susti<lb ed="#L" n="10" break="no"/>nere poenam inferni, vel omnino non esse, est
mal<lb ed="#L" n="11" break="no"/>care vero est non solum malo consentire, imo malum
<lb ed="#L" n="12"/>facere, ergo melius est & magis eligendum pati poenam inferni,
<lb ed="#L" n="13"/>vel omnino non esse quam peccare.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e148">
<lb ed="#L" n="14"/>
<!--2--> Item non minus debet aliquis eligere poenam inferni, vel
<lb ed="#L" n="15"/>omnino non esse ad vitandum culpam si essent necessaria ad eam
<lb ed="#L" n="16"/>vitandam, quam debeat fortis eligere mori ad euitandum
cul<lb ed="#L" n="17" break="no"/>pam oppositam fortitudini, sed secundum rationem rectam fortis
<lb ed="#L" n="18"/>debet eligere mortem ad vitandum vitium oppositum
fortitu<lb ed="#L" n="19" break="no"/>dini quando de facto oportet alterum incurrere, vt docet
Philo<lb ed="#L" n="20" break="no"/>sophus 3. Eth. ergo Christianus debet eligere, incurrere poenam
<lb ed="#L" n="21"/>inferni, vel omnino non esse ad vitandum peccatum mortale
<lb ed="#L" n="22"/>quod est offensiuum Dei si oporteret alterum incurrere.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e173">
<lb ed="#L" n="23"/>
<!--3--> IN CONTRARIVM arguitur, quia majus malum
<lb ed="#L" n="24"/>magis est fugiendum, sed esse in inferno, vel omnino non esse es
<lb ed="#L" n="25"/>majus malum quam peccare, ergo magis est fugiendum &
minu<lb ed="#L" n="26" break="no"/>eligendum: minor probatur, quia illud est majus malum quod
<lb ed="#L" n="27"/>priuat plus de bono, sed omnino non esse priuat omne bonum,
<lb ed="#L" n="28"/>esse autem in inferno priuat non solum bonum moris & meriti,
<lb ed="#L" n="29"/>sed etiam possibilitatem redeundi, malum autem culpae seu
pec<lb ed="#L" n="30" break="no"/>care neutrum praedictorum priuat, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e195">
<lb ed="#L" n="31"/>
<!--4--> RESPONSIO. Quia quaestio multos sensus habet, ideo
<lb ed="#L" n="32"/>procedetur sic. Quia primo ostendetur quid sit obiectum
ele<lb ed="#L" n="33" break="no"/>ctionis. Secundo inquiretur quid pro quo sit eligendum. Terti?
<lb ed="#L" n="34"/>declarabitur propositum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e208">
<lb ed="#L" n="35"/>
<!--5--> Primum est facile, quia cum electio sit actus voluntatis euius
<lb ed="#L" n="36"/>obiectum est bonum ostensum per rationem, nihil potest elig
<lb ed="#L" n="37"/>nisi quod ostendatur voluntati sub ratione boni, nec recte eliae
<lb ed="#L" n="38"/>nisi sit verum bonum secundum iudicium rectae rationis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e221">
<lb ed="#L" n="39"/>
<!--6--> Quantum ad secundum quid pro quo fit eligendum. Prime
<lb ed="#L" n="40"/>videbitur vtrum malum culpae sit pro aliquo malo culpae vel poena
<lb ed="#L" n="41"/>vitando eligendum. Deinde quaeretur illud idem de malo poenae
<lb ed="#L" n="42"/>Quod autem malum culpae non possit recte eligi, nec secundum se,
ne<lb ed="#L" n="43" break="no"/>pro vitando quoque alio malo culpae vel poenae patet sic: quia illud
<lb ed="#L" n="44"/>quod non potest concordare cum recta ratione nullo modo est
re<lb ed="#L" n="45" break="no"/>cte eligibile, sed peccatum vel malum culpae nullo modo potest
con<lb ed="#L" n="46" break="no"/>cordare cum recta ratione, ergo nullo modo est eligibile. Maior p.
<lb ed="#L" n="47"/>tet ex 1. ar. Minor similiter patet ex propria ratione culpae, quia
<lb ed="#L" n="48"/>ex hoc est culpa quod discordat a recta ratione: vnde dicere quod
culp<lb ed="#L" n="49" break="no"/>non discordat a recta ratione est dicere quod culpa non est culpa, erg.
<lb ed="#L" n="50"/>nunquam est licitum committere quantuncunque modicam culpam pro vitam.
<lb ed="#L" n="51"/>do quocunque malo, cum in ratione culpae per se includatur ratio illi
<lb ed="#L" n="52"/>citi: tunc enim sequeretur quod illicitum manens illicitum, esset licitum
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e256">
<lb ed="#L" n="53"/>
<!--7.--> Intelligendum tamen quod illud quod non est culpa de se (vi
<lb ed="#L" n="54"/>verbum iocosum dictum ociose) posset dici licite pro vitandeo
<lb ed="#L" n="55"/>malo poenae mortis in se vel in alio. Sed tunc non esset ibi
circun<lb ed="#L" n="56" break="no"/>stantia ociositatis, quae ponit ibi totam rationem peccati, cum
<lb ed="#L" n="57"/>tale verbum diceretur propter debitum finem, & sic non esse
<lb ed="#L" n="58"/>ociosum. Sed de illo quod esset culpa ex suo genere (vt mentiri)
<lb ed="#L" n="59"/>infallibiliter verum est quod in nullo casu potest esse licitum. Sed
po<lb ed="#L" n="60" break="no"/>test aliquis dicere, quod licet malum culpae non sit committendum
<lb ed="#L" n="61"/>pro quocunque malo poenae, potest tamen minor culpa licite
com<lb ed="#L" n="62" break="no"/>mitti pro vitanda maiori, vt mendacium pro vitando adulterio,
<lb ed="#L" n="63"/>quia licet vtrunque secundum se discordet a recta ratione, tamen
<lb ed="#L" n="64"/>Plus vnum quam alterum. Et in hoc casu potest videri quod
secun<lb ed="#L" n="65" break="no"/>dum rectam rationem posset eligi vnum peccatum propter
ma<lb ed="#L" n="66" break="no"/>ius vitandum. Sed istud non valet, quia cum in intrinseca ratione
<lb ed="#L" n="67"/>peccati includatur ratio illiciti, impossibile est quod oppositum,
sci<lb ed="#L" n="68" break="no"/>licet esse licitum conueniat ei quocunque modo, sicut impossibile.
<lb ed="#L" n="69"/>est quod homo aliquo modo sit irrationalis, cum de ratione eiu.
<lb ed="#L" n="70"/>intrinseca sit esse rationale. Item vnum peccatum nunquam ne
<lb ed="#L" n="71"/>cessarium est committi propter aliud vitandum, cum de rationi
<lb ed="#L" n="72"/>ae peccati sit esse voluntarium non necessarium: et ideo non est
li<lb ed="#L" n="73" break="no"/>citum vnum eligi propter aliud vitandum, cum vtrunque simu
<lb ed="#L" n="74"/>possit vitari: patet ergo quod malum culpae nunquam potest
li<lb ed="#L" n="75" break="no"/>cite eligi propter vitandum quodcunque malum poene vel culpae
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e311">
<lb ed="#L" n="76"/>
<!--8--> De malo autem poenae dicendum est quod quandoque potest elis
<lb ed="#L" n="77"/>pro vitando maiori malo poenae, quando scilicet majus non potes
<lb ed="#L" n="78"/>vitari nisi incurratur minus, sicut sectio membri ad vitandum mor
<lb ed="#L" n="79"/>tem corporis, vbi alterum oportet incurrere. Sed si vtrunque
vi<lb ed="#L" n="80" break="no"/>tari posset, peccatum esset eligere quodcunque de eis. Si vero
com<lb ed="#L" n="81" break="no"/>paremus malum poenae ad malum culpae, sic quandoque non solum est li¬
<!--00660.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="82"/>citum, sed etiam necessarium eligere malum poenae propter malum
<lb ed="#L" n="83"/>culpae euitandum, quandoque vero est licitum licet non necessarium:
<lb ed="#L" n="84"/>licitum est & necessarium in actibus virtutum quae habent pro
ma<lb ed="#L" n="85" break="no"/>teria aliqua poenalia, sicut fortitudo quae est circa pericula
infe<lb ed="#L" n="86" break="no"/>rentia mortem, quia qui non agit fortiter quando tempus incumbis
<lb ed="#L" n="87"/>peccat, sed nullus potest fortiter agere nisi sustinendo tristia circa
<lb ed="#L" n="88"/>quae est actus fortitudinis, ergo ad vitandum peccatu oppositum
<lb ed="#L" n="89"/>fortitudini necessarium est poenalia & tristia eligere. Quandoque
<lb ed="#L" n="90"/>vero non est necessarium, est tamen licitu quatenus malum poenae
<lb ed="#L" n="91"/>est promotiuum maioris boni quam sit illud quod per poenam
pri<lb ed="#L" n="92" break="no"/>uatur, bonum autem virtutis majus est quam bonum corporis, &
<lb ed="#L" n="93"/>ideo licitum est tristia sustinere secundum corpus in quo
consisti<lb ed="#L" n="94" break="no"/>malum poenae vt melius conseruetur bonum virtutis, & perfectius
<lb ed="#L" n="95"/>euiretur malum oppositi vitij: & hoc modo licitum est corpus
<lb ed="#L" n="96"/>affligere vigiliis & iciuniis propter promotionem boni
tempe<lb ed="#L" n="97" break="no"/>rantiae & repressionem vitij oppositi. Praeter autem istos modos
<lb ed="#L" n="98"/>nunquam est licitum eligere malum poenae pro malo culpae euitando.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e371">
<lb ed="#L" n="99"/>
<!--9--> Quantum ad tertium quod est principaliter propositum,
di<lb ed="#L" n="100" break="no"/>cendum est quod malum culpae nunquam potest recte eligi pro vitando
<lb ed="#L" n="101"/>malo cuiuscunque poenae, etiam inferni, nec per vitanda totali non
<lb ed="#L" n="102"/>entitate, ita quod si homo deberet annihilari nisi peccaret
mortali<lb ed="#L" n="103" break="no"/>ter, nihilominus non deberet peccare. Et istud satis patet ex
di<lb ed="#L" n="104" break="no"/>ctis. Item dicendum est quod pro vitando malo culpae nullus debet
<lb ed="#L" n="105"/>eligere poenam inferni vel omnino non esse: cuius ratio est, quia
<lb ed="#L" n="106"/>malum poenae nunquam est necessarium eligere vel licitum propter
<lb ed="#L" n="107"/>malum culpae vitandum, nisi quia sine eo non potest malum culpa
<lb ed="#L" n="108"/>vitari, aut quia per tale malum promouetur bonum virtutis &
<lb ed="#L" n="109"/>impeditur malum vitij oppositi, sed neutrum istorum potest dici
<lb ed="#L" n="110"/>de poena inferni vel pura non entitate, ergo &c. Maior patet ex
<lb ed="#L" n="111"/>praecedentibus. Minor probatur, quia nullum malum poenae est
<lb ed="#L" n="112"/>necessarium ad vitandum culpam nisi id quod est materia virtuti
<lb ed="#L" n="113"/>oppositae (vt dictum est prius de fortitudine.) Sed poena inferni
<lb ed="#L" n="114"/>non est materia alicuius virtutis. De puro autem non esse constat,
<lb ed="#L" n="115"/>cum illud & virtutem, & subiectum virtutis destruat, ergo sustinere
<lb ed="#L" n="116"/>poenam inferni vel omnino non esse non est necessarium ad
vitan<lb ed="#L" n="117" break="no"/>dum malum culpae. Item nec est licitum, quia malum poenae
nun<lb ed="#L" n="118" break="no"/>quam licite eligitur propter malum culpae vitandum, nisi quia es
<lb ed="#L" n="119"/>promotiuum virtutis oppositae (vt prius dictum est.) Sed paena
in<lb ed="#L" n="120" break="no"/>ferni vel omnino non esse non promouet ad aliquam virtutem vi
<lb ed="#L" n="121"/>sic facilius impediatur vitium oppositum, ergo eligere poenam
in<lb ed="#L" n="122" break="no"/>ferni, vel omnino non esse in nullo casu est licitu: igitur nec cul
<lb ed="#L" n="123"/>pa est eligenda propter vitandum poenam inferni vel omnino non
<lb ed="#L" n="124"/>esse, nec istae poenae vel defectus sunt eligendi propter vitandum
<lb ed="#L" n="125"/>malum culpae. Et ideo quaestio praesupponit falsum: supponit
<lb ed="#L" n="126"/>enim quod vnum eligendum est pro altero vitando, & quaerit
<lb ed="#L" n="127"/>quid pro quo, & tamen neutrum est pro altero eligendum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e439">
<lb ed="#L" n="128"/>
<!--10--> Sed contra hoc dicunt quidam quod praedicta ratio impedit
<lb ed="#L" n="129"/>seipsam, quia si poena est eligenda ad vitandum culpam, quod
poen<lb ed="#L" n="130" break="no"/>est materia virtutis oppositae culpae: poena autem inferni (vt
dice<lb ed="#L" n="131" break="no"/>quantum ad id quod est ibi merae poenalitatis est materia virtu
<lb ed="#L" n="132"/>tis, ergo ipsa est eligenda. Assumptum probant, quia poena
recom<lb ed="#L" n="133" break="no"/>pensans deordinationem culpae est materia iustitiae punientis
cul<lb ed="#L" n="134" break="no"/>pam per poenam, sed poena inferni est huiusmodi, quia per eam
re<lb ed="#L" n="135" break="no"/>compensatur ex iustitia culpa commissa, ergo secundum rectam
<lb ed="#L" n="136"/>rationem si vigeret in damnato, damnatus deberet eligere sustinere
<lb ed="#L" n="137"/>poenam inferni antequam culpa sua remaneret impunita. Istud
au<lb ed="#L" n="138" break="no"/>tem non est ad propositum, nec est in se verum: ad propositum
<lb ed="#L" n="139"/>non est, quia nos non quaerimus vtrum peccator existens in poens
<lb ed="#L" n="140"/>inferni iuste sibi a Deo inflicta propter culpam ab eo commissam
<lb ed="#L" n="141"/>debeat plus velle sustinere poenam illam quam quod culpa sua
rema<lb ed="#L" n="142" break="no"/>neat impunita, an econtrario: sed quaerimus vtrum vere contritus
<lb ed="#L" n="143"/>qui non est in illa poena, nec est illius poenae debitor debeat ve
<lb ed="#L" n="144"/>possit licite velle sustinere poenam inferni, vel omnino non esse
<lb ed="#L" n="145"/>propter euitationem culpae futurae & imminentis ex aliqua ten
<lb ed="#L" n="146"/>tatione. Et haec secunda quaestio non est eadem cum prima, nec
<lb ed="#L" n="147"/>vna dependet ex alia, & sic illud dictum non est ad propositum
<lb ed="#L" n="148"/>Item nec est in se verum, quia iuste condemnatus ad mortem tem
<lb ed="#L" n="149"/>poralem potest licite optare & velle quod non moriatur, sed
con<lb ed="#L" n="150" break="no"/>donetur ei poenitenti misericorditer poena mortis tam a parte
<lb ed="#L" n="151"/>quam a iudice: nec istud est contra iustitiam quod ex causa culpa sic
<lb ed="#L" n="152"/>remaneat impunita, sed est actus misericordiae. Et eodem mode
<lb ed="#L" n="153"/>si damnatus poenitere posset & optaret poenam inferni sibi a Dec
<lb ed="#L" n="154"/>misericorditer relaxari non optaret contra iustitiam, sed secun
<lb ed="#L" n="155"/>dum misericordiam: & ideo falsum est quod alij dicunt quod
dam<lb ed="#L" n="156" break="no"/>nati plus deberent secundum rationem rectam si vigeret in eis
eli<lb ed="#L" n="157" break="no"/>gere sustinere poenam inferni quam quod culpa sua remanerei
<lb ed="#L" n="158"/>impunita, imo si vigeret in eis recta ratio non obstinata in malo
<lb ed="#L" n="159"/>deberent poenitere & optare quod sibi poena inferni
remittere<lb ed="#L" n="160" break="no"/>tur. Ad formam ergo rationis eorum dicendum est, quod paena
<lb ed="#L" n="161"/>quando est materia virtutis circa quam actus virtutis
necessa<lb ed="#L" n="162" break="no"/>rio versatur, & fugere poenam est totaliter virtuti contrarium
<lb ed="#L" n="163"/>tunc sustinere talem poenam est necessario eligendum, sicut est
<!--00661.xml-->
<pb ed="#L" n="294-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>de poena quae sustinetur in rebus bellicis pro defensione
reipu<lb ed="#L" n="2" break="no"/>blicae: poena autem inferni non est hoc modo materia virtutis, vt
<lb ed="#L" n="3"/>declaratum est. Et ideo ex hac ratione non est eligenda.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e535">
<lb ed="#L" n="4"/>
<!--11--> Si aut quaestio ampliaretur sic quod poneretur quod oporteret
al<lb ed="#L" n="5" break="no"/>terum incurrere, culpam videlicet, vel poenam inferni, seu
omni<lb ed="#L" n="6" break="no"/>no non esse, an in casu isto deberet potius homo sustinere
poe<lb ed="#L" n="7" break="no"/>nam inferni, vel omnino non esse, quam peccare, an econuerso,
<lb ed="#L" n="8"/>dicendum est quod haec positio est impossibilis, quia poena propte
<lb ed="#L" n="9"/>cuius vitationem * incurritur culpa, & si non vtatur culpa
incurri<lb ed="#L" n="10" break="no"/>tur poena, non potest sic se habere ad culpam, vt si vitetur culpa
<lb ed="#L" n="11"/>necessario incurratur poena, sed poena inferni est huius modi: qui
<lb ed="#L" n="12"/>timore talis poenae vitatur culpa, hoc enim pertinet ad timori
<lb ed="#L" n="13"/>seruilem, vt homo peccare omittat, nec incurrat poenam
gehen<lb ed="#L" n="14" break="no"/>nae, ergo talis poena non potest sic se habere ad culpam, vt si
vite<lb ed="#L" n="15" break="no"/>tur culpa necessario sit incurrere talem poenam, quin potius o
<lb ed="#L" n="16"/>positio modo se habent, quia si non vitatur culpa, incurritur poe
<lb ed="#L" n="17"/>na, nec incurritur poena nisi incurratur culpa. Vnde se habeni
<lb ed="#L" n="18"/>sicut antecedens & consequens, & non sicut opposita, vel sicul
<lb ed="#L" n="19"/>immediate disparata, quorum oporteat inesse alterum altero
<lb ed="#L" n="20"/>non inhaerente sicut ponitur per hypothesim. Propter 9 ipsa est
<lb ed="#L" n="21"/>impossibilis, nec est mirum si ex suppositione falsa & impossibili
<lb ed="#L" n="22"/>sequatur falsum & impossibile, & sic nihil concludetur verum
<lb ed="#L" n="23"/>aut possibile contra opinionem, quae dicit quod propter vitandam
<lb ed="#L" n="24"/>culpam non est necessarium, nec licitum eligere poenam inferni vel
<lb ed="#L" n="25"/>omnino non esse, sed quidam homines dimittentes veritatem rei
ab<lb ed="#L" n="26" break="no"/>solutae volunt gloriari de consequentiis logicis factis ex hypothesi
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e590">
<lb ed="#L" n="27"/>
<!--12--> Item praedicta suppositio non solum est impossibilis, sed
in<lb ed="#L" n="28" break="no"/>compossibilis, hoc est includens contradictoria: & talis suppositic
<lb ed="#L" n="29"/>non debet fieri secundum aliquam artem, quia secundum eam
<lb ed="#L" n="30"/>possunt concludi contradictoria, sicut si ponatur quod homo non
<lb ed="#L" n="31"/>sit rationalis, sequitur quod homo non sit homo, quia per
praesup<lb ed="#L" n="32" break="no"/>positum sequitur bene non est rationalis, ergo non est homo, cum
<lb ed="#L" n="33"/>rationale sit de intellectu & intrinseca ratione hominis: & sic
<lb ed="#L" n="34"/>est vna contradictio, scilicet quod homo non sit homo, alia
contradi<lb ed="#L" n="35" break="no"/>ctio est, quia sequitur quod homo sit rationalis per praedictam su
<lb ed="#L" n="36"/>positionem, ex quo est homo, & non sit rationalis secundum sup.
<lb ed="#L" n="37"/>positionem. Quod autem praedicta suppositio includat contradi
<lb ed="#L" n="38"/>ctoria patet, quia nullus peccat nisi volens, cum de ratione pec
<lb ed="#L" n="39"/>cati sit esse voluntarium secundum Aug. si ergo hominem non voler
<lb ed="#L" n="40"/>tem peccare, necessarium esset incurrere poenam inferni, vel ipsum
<lb ed="#L" n="41"/>non esse, ista necessitas proueniret ex parte infligentis tales po
<lb ed="#L" n="42"/>nas; & hoc est solus Deus, qui solus potest hominem annihilare, &
<lb ed="#L" n="43"/>facere quod anima patiatur ab igne infernali. Si Deus autem has poe
<lb ed="#L" n="44"/>nas ponitur infligere nolentibus peccare quid aliud esset, nisi c
<lb ed="#L" n="45"/>Deus homini diceret, aut tu peccabis, aut ego ponam te in
infer<lb ed="#L" n="46" break="no"/>no, vel omnino annihilabo, quod esset inducere hominem ad
pec<lb ed="#L" n="47" break="no"/>candum ex timore poenae comminatae. Hoc autem non solum est
impos<lb ed="#L" n="48" break="no"/>sibile, sed etiam incompossibile, quia iucludit contradictionem: quia
<lb ed="#L" n="49"/>nullus conformando voluntatem suam voluntati diuinae volendo
<lb ed="#L" n="50"/>quod Deus vult eum velle peccat, sed si Deus comminaretur
ha<lb ed="#L" n="51" break="no"/>poenas alicui infligere nisi peccaret, induceret eum ad peccandum,
<lb ed="#L" n="52"/>& sic vellet eum peccare, ergo homo faciendo hoc ad quod
Deu<lb ed="#L" n="53" break="no"/>eum induceret non peccaret, sed induceret eum ad peccandum, erge
<lb ed="#L" n="54"/>non peccando peccaret, quod implicat clare contradictionem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e655">
<lb ed="#L" n="55"/>
<!--13--> Sed esto quod poenae possent infligi a creatura, puta ab angelo
<lb ed="#L" n="56"/>malo, adhuc dicendum quod propter eas vitandas non licet peccare, nec
<lb ed="#L" n="57"/>tamen liceret eas eligere propter vitandum peccatum propter
ra<lb ed="#L" n="58" break="no"/>tiones prius adductas. Et si dicatur quod nisi peccaret incurrere
<lb ed="#L" n="59"/>has poenas, concedatur, tamen non sustineret eas voluntarie, sed
<lb ed="#L" n="60"/>inuitus. Si enim voluntarius eas sustineret, peccaret: & est
simi<lb ed="#L" n="61" break="no"/>le. Si quis maleuolus vult me occidere, & occidor ab eo, inuitus
<lb ed="#L" n="62"/>non pecco, sed si vellem occidi peccarem: & similiter est in
propo<lb ed="#L" n="63" break="no"/>sito, quia ex hoc tollitur ratio peccati, quod tollitur ratio
volunta<lb ed="#L" n="64" break="no"/>rij. Propter quod non valet ista consequentia: non est illicitum poenam
<lb ed="#L" n="65"/>inferni sustinere, vel omnino non esse, ne culpa incurratur, ergi
<lb ed="#L" n="66"/>non est illicitum eligere poenam inferni, vel omnino non esse
propte<lb ed="#L" n="67" break="no"/>culpam omnino vitandum. Et confirmatur, quia illud quod separat
<lb ed="#L" n="68"/>hominem a Deo, & ab eius visione in perpetuum nullo modo po
<lb ed="#L" n="69"/>test recte eligi, quia Deus & visio Dei debent summe optari &
<lb ed="#L" n="70"/>amari, sed poeua inferni, quantum ad poenam damni separat a Deo,
<lb ed="#L" n="71"/>& ab eius visione in perpetuum, ergo illa poena nunquam potes
<lb ed="#L" n="72"/>recte eligi etiam si millesies posset a creatura infligi.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e699">
<lb ed="#L" n="73"/>
<!--14--> Ad primum argumentum dicendum quod melius est mala pati
<lb ed="#L" n="74"/>quam malo consentire, sub hoc sensu quod est non illicitum mala
<lb ed="#L" n="75"/>pati, si fit ibi purum pati, quia omne illicitum consistit in actione.
<lb ed="#L" n="76"/>Sed eligere mala pati quum non sit purum pati, sed aliquo
mo<lb ed="#L" n="77" break="no"/>do agere saltem quo ad actum interiorem nunquam est licitum
<lb ed="#L" n="78"/>propter malum culpae euitandum, nisi ad hoc sit necessarium
<lb ed="#L" n="79"/>quod est quando malum tale est materia virtutis, vel sit
promo<lb ed="#L" n="80" break="no"/>tiuum boni virtutis, & valeat ad impediendum facilius vitium
<lb ed="#L" n="81"/>oppositum, quod non habet locum in poena inferni, vel in omnino
<lb ed="#L" n="82"/>non esse, sicut dictum est. Sed contra hoc dicunt quidam, quod li¬
<!--00661.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>cet poena inferni pro tempore quo infligitur non promoueat ad
<lb ed="#L" n="84"/>bonum virtutis, nec similiter omnino non esse, quin potius
de<lb ed="#L" n="85" break="no"/>struit subiectum & omne bonum, tamen pro tempore electionis
<lb ed="#L" n="86"/>promouent, quia electio est virtuosior quando aliquis tanta
ma<lb ed="#L" n="87" break="no"/>la eligit ne faciat contra virtutem. Exemplum de forti, qui
eli<lb ed="#L" n="88" break="no"/>git mori propter bonum reipublicae. Sed quia istud tangitur in
<lb ed="#L" n="89"/>secundo argumento, ideo ibi respondebitur.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e241718-d1e746">
<lb ed="#L" n="90"/>
<!--15--> Ad secundum argumentum dicendum quod non probat quod
poe<lb ed="#L" n="91" break="no"/>na inferni vel omnino non esse debeant eligi ad vitandum
pec<lb ed="#L" n="92" break="no"/>catum mortale, nisi sub conditione, scilicet si oporteret alterum
<lb ed="#L" n="93"/>incurrere: haec autem est positio impossibilis & incompossibilis,
<lb ed="#L" n="94"/>vt declaratum fuit, sed posito quod esset possibilis, adhuc
argumen<lb ed="#L" n="95" break="no"/>tum non valeret, quia minor propositio est falsa: quia fortis
se<lb ed="#L" n="96" break="no"/>cundum fortitudinem virtutis moralis nunquam debet
eliger<lb ed="#L" n="97" break="no"/>mortem ad vitandum vitium oppositum fortitudini, maxime
<lb ed="#L" n="98"/>quando post mortem non speratur alia vita, sicut Aristoteless
<lb ed="#L" n="99"/>alij gentiles non sperauerunt, sed sufficit ad virtutem fortitudinis
<lb ed="#L" n="100"/>moralis quod fortis eligit virtuose agere in rebus bellicis, propter
<lb ed="#L" n="101"/>bonum reipublicae non obstante timore mortis, qui est in talibus
<lb ed="#L" n="102"/>periculis, ita quod si incurrat mortem, incurrit inuitus, & non ex
<lb ed="#L" n="103"/>electione, quia ex parte eius non est ibi pro tunc voluntarium
<lb ed="#L" n="104"/>simpliciter vel mistum, sed est pura passio quae secundum se nor
<lb ed="#L" n="105"/>est virtuosa, sed solum ratione antecedentis: quia propter
timo<lb ed="#L" n="106" break="no"/>rem mortis quae quandoque contingit in factis bellicis non omisit
<lb ed="#L" n="107"/>vltro se opponere pro defesione reipublicae, & si fortis eligeret
<lb ed="#L" n="108"/>mori, electio non esse virtuosa, imo esset vitiosa, vt postea
pa<lb ed="#L" n="109" break="no"/>tebit, & similiter poena inferni & omnimoda non entitas non
so<lb ed="#L" n="110" break="no"/>lum quando infligerentur non promouerent ad virtutem, sed si
<lb ed="#L" n="111"/>praeeligerentur redderent electionem vitiosam. ergo &c.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>