-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-e259371.xml
290 lines (290 loc) · 20.2 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-e259371.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 3</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 3</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="314-v"/>
<cb ed="#L" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-e259371"><!-- l4d25q3 -->
<head xml:id="jsnvu6-e259371-Hd1e101">Quaestio 3</head>
<head xml:id="jsnvu6-e259371-Hd1e103" type="question-title">Utrum sit licitum spiritualia vendere vel
emere pretio temporali</head>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e106">
<lb ed="#L" n="102"/>TATIS VIR.
<lb ed="#L" n="103"/>Vtrum sit licitum spiritualia vendere vel
<lb ed="#L" n="104"/>emere pretio temporali
<lb ed="#L" n="105"/>F Thom. 2. 2. 4. 1004
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e117">
<lb ed="#L" n="106"/>DEinde quaeritur de simonia quae est vitium
con<lb ed="#L" n="107" break="no"/>tingens quandoque in collatione ordinum. Et
<lb ed="#L" n="108"/>primo vtrum sit liciram spiritualia vendere vel
<lb ed="#L" n="109"/>emere pretio temporali. Videtur quod sic: quia
<lb ed="#L" n="110"/>I nihil magis spirituale quam regnum caelorum
<lb ed="#L" n="111"/>& remluo peccatorum, sed ista licite possunc emi precio tem
<lb ed="#L" n="112"/>porali. Dicit enim Gregorius in homilia: regnum caelorum tan
<lb ed="#L" n="113"/>tum valet quantum habes. Et Dan. 4. diciturs peccatatua
elee<lb ed="#L" n="114" break="no"/>mosynis redime, ergo multo fortius alia spiritualia possunt
<lb ed="#L" n="115"/>emi licite.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e141">
<lb ed="#L" n="116"/>
<!--2--> Item totum ecclesiasticum officium est spirituale quoddam,
<lb ed="#L" n="117"/>maxime missae, deinde orationes publicae & priuatae, sed pro
<lb ed="#L" n="118"/>his licite accipiuntur temporalia: astignantur enim reditus
<lb ed="#L" n="119"/>pro missis in capellis dicendis, proanniuersariis celebrandis, &
<lb ed="#L" n="120"/>eleemosynae dantur bonis vlris pro orationibus priuatis, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e158">
<lb ed="#L" n="121"/>
<!--3--> Item spirimalis actus est prophetizare, praedicare, visitare,
<lb ed="#L" n="122"/>& corrigere, sed pro his licite accipiuntur temporalia ergo &c.
<lb ed="#L" n="123"/>Probatio minoris, prophetis enim dabantur temporalia, vt
pa<lb ed="#L" n="124" break="no"/>tet Ro. 9. & Ro. 14. Item praedicatoribus licet accipere
stipen<lb ed="#L" n="125" break="no"/>dia, vt paret 1. Corinth. 9. Et praelati, corrigentes & visitantes
<lb ed="#L" n="126"/>accipiunt procurationes, quare &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e176">
<lb ed="#L" n="127"/>
<!--4--> IN CONTRARIVM est quod dicit Gregorius in
<lb ed="#L" n="128"/>registro, & recitatur in decreto Paschalis pri. q. 3. ca. altare. vbi
<lb ed="#L" n="129"/>dicitur sic, altare & decimas & spiritum sanctum emere vel
<lb ed="#L" n="130"/>vendere fimoniacam haeresim esse nullus fidelium ignorat.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e189">
<lb ed="#L" n="131"/>
<!--5--> RESPONSIO. Dicendum est quod aliquid potest
di<lb ed="#L" n="132" break="no"/>ci spirituale a spiritu sancto increato vel a spiritu sancto erea
<lb ed="#L" n="133"/>to. Si a spiritu increato, hoc potest esse dupliciter: quia vel est
<lb ed="#L" n="134"/>spirituale per essentiam, vt gratia & caetera dona spiritus
san<lb ed="#L" n="135" break="no"/>cti, vel per attributionem, vt sacramenta quae sunt spirimalia
<lb ed="#L" n="136"/>per causam fine qua non, & ad hoc antecedentia concomitantia
<lb ed="#L" n="137"/>& consequentia. Spirituale per essentiam nullo modo vendi
po<lb ed="#L" n="138" break="no"/>test nec de iure nec de facto. Cu? ratio est: quia in omni
vendi<lb ed="#L" n="139" break="no"/>tione res vendita possttransferri a vendente in ementem de fa
<lb ed="#L" n="140"/>cto vel de iure, sed gratia & caetera dona spiritualis per essen
<lb ed="#L" n="141"/>tiam non possunt ab vno transferri in alterum, nec de iure, nec
<lb ed="#L" n="142"/>de facto ergo non possunt aliquo modo vendi, propter quod
<lb ed="#L" n="143"/>in venditione talium semper committitur fimonia.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e222">
<lb ed="#L" n="144"/>
<!--6--> Sacramenta vero quae sunt spiritualia per causam vendi qui
<lb ed="#L" n="145"/>dem possunt de facto, sed nunquam de iure nec licte. Cur ratio!
<lb ed="#L" n="146"/>est triplex secundum tria quae sunt in venditione ad quae res ven
<lb ed="#L" n="147"/>dita habet comparationem, quae sunt pretiam, vendens, & ipsa
<lb ed="#L" n="148"/>venditio. Primo ergo paret propostum ex comparatione rei ven
<lb ed="#L" n="149"/>ditae ad pretium sic: illa venditio est de se illicita in qua res ve
<lb ed="#L" n="150"/>dita non potest per pretium recompensari (hoc enim habet na
<lb ed="#L" n="151"/>tura emptionis & venditionis quod res empta vel vendita
compe<lb ed="#L" n="152" break="no"/>setur per pretium) sed res spiritualis non potest terreno vel
tem<lb ed="#L" n="153" break="no"/>porali pretio recompensari, iuxta illud Prouerbiorum 3. de
sa<lb ed="#L" n="154" break="no"/>pientia (& fortiori ratione veritate habet de gratia &
spiritua<lb ed="#L" n="155" break="no"/>libus pertinentibus ad gratiam) quia pretiosior est cunctis
opi<lb ed="#L" n="156" break="no"/>bui, & omnis quae desiderantur huic non valent comparari, erge
<lb ed="#L" n="157"/>venditio cuiuscunque spiritualis pro quocunque temporali est
<lb ed="#L" n="158"/>de se illicita. Hanc rationem tangit beatus Petrus
condamnan<lb ed="#L" n="159" break="no"/>Simonem primatem fimoniae, Actuum 8. dicens: pecunia tua tecum
<lb ed="#L" n="160"/>fit in perditione: quia aestimasti donum Dei pecania possideri
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e264">
<lb ed="#L" n="161"/>
<!--7--> Secundo patet idem comparando rem venditam ad venden
<lb ed="#L" n="162"/>tem sic: illa venditio est de se illicita in quam venditor non est de
<lb ed="#L" n="163"/>minus rei venditae, sed tantum minister ad dispensandum & non
<!--00703.xml-->
<pb ed="#L" n="315-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>ad vendendum, sed praelatus ecclesiasticus constirutus est
mini<lb ed="#L" n="2" break="no"/>siei tanium spiritualium ad dispensandum non ad vendendum
erg<lb ed="#L" n="3" break="no"/>si vedantur, venditio illa est de se illicita. Maior pitet de se, & I
<lb ed="#L" n="4"/>quaestione i. can. eos qui per pecuniam. vbi dicitur sic: omnis enim
<lb ed="#L" n="5"/>dominus quod habet si vult vedit siue seruum sine quid aliud
<lb ed="#L" n="6"/>eorum quae possidet, & applicat ad casum nostrum de simonia. Mi
<lb ed="#L" n="7"/>nor probatur scilicet quod praelatus non sit constitutus a Deo dominus
<lb ed="#L" n="8"/>spiritualium, sed tantum minister & dispesator, primo per
il<lb ed="#L" n="9" break="no"/>lud quod habetur 1 Corinth. 4. Sic nos existimet homo vt mi
<lb ed="#L" n="10"/>nistros Christi & dispensatores ministeriorum Dei. & Petru
<lb ed="#L" n="11"/>princeps apostolorum & vicarius Christi dicit prima canoni
<lb ed="#L" n="12"/>ca sua ca. 4. Vnusquisque sicut accepit gratiam in alterutrum illam
<lb ed="#L" n="13"/>administrates sicut boni dispensatores multiformis gratiae Dei
<lb ed="#L" n="14"/>Acceperunt autem gratis non ex venditione, sicut dominus
di<lb ed="#L" n="15" break="no"/>xit Matth. 10 gratis accepistis gratis date. ergo nullo modo
li<lb ed="#L" n="16" break="no"/>citum est talia vendere.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e316">
<lb ed="#L" n="17"/>
<!--8--> Tertio pacet ex comparatione rei venditae ad naturam
venditio<lb ed="#L" n="18" break="no"/>nis sic: Ille contractus est illicitus in quo natura tei repugna
<lb ed="#L" n="19"/>naturae contractus, sed sic est in venditione & emptione rei
spi<lb ed="#L" n="20" break="no"/>rimalis, ergo talis est simpliciter illicita. Maior patet de se,q
<lb ed="#L" n="21"/>natura rel debet competere contractui & econuerso. Minor pa
<lb ed="#L" n="22"/>tete quia accessorium sequitur naturam principalis; sacrament,
<lb ed="#L" n="23"/>autem accessoria sunt ad gratiam, & ideo sequuntur eius natu
<lb ed="#L" n="24"/>ram. Natura autem gratiae est quod gratis detur, alioquin non es
<lb ed="#L" n="25"/>set gratis, vt habetur Ro. II. natura autem emptionis &
venditio<lb ed="#L" n="26" break="no"/>nis est quod sit contractus non gratuitus, igitur natura gratiae & sp
<lb ed="#L" n="27"/>ritualium annexorum repugnat emptioni, & veditioni. Patet ig
<lb ed="#L" n="28"/>tur ex his quod emptio & venditio sacramentorum est de se illici
<lb ed="#L" n="29"/>ta, & dicitur simoniaca a Simone qui voluit emere gratiam con
<lb ed="#L" n="30"/>ferendi spiritum sanctum quem vid it visibiliter dari in sacramento
<lb ed="#L" n="31"/>confirmationis per impositionem manuum apostolorum, vt habi
<lb ed="#L" n="32"/>tur Actuum. 8. Vendentes vero proprie Giezitae dicuntur propter
<lb ed="#L" n="33"/>illud quod dicitur de Glezi 4. Regum 4. quamuis omnes tam emen
<lb ed="#L" n="34"/>ces quam vendentes possint dici simonlaei: quia Simon volui
<lb ed="#L" n="35"/>illam gratiam emere vt postea opera sua venderet.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e363">
<lb ed="#L" n="36"/>
<!--9--> Et idem dicendum est de antecedentibus ad sacramenta, v
<lb ed="#L" n="37"/>sunt vasa sacra, & ius patronatus quod estius praesentandi
ali<lb ed="#L" n="38" break="no"/>quem ad beneficium ecclesiasticum: vasa enim sacra nullo modo
<lb ed="#L" n="39"/>carius ratione consecrationis sunt vendenda, vt scilicet rationi
<lb ed="#L" n="40"/>consecrationis eorum aliquid plus exigatur, tamen in necessitate
<lb ed="#L" n="41"/>ecelesiae vendi possunt quo ad valorem eius, quod est in eis pure
<lb ed="#L" n="42"/>corporale, vt materia auri vel argenti, & tune si vendantur persona
<lb ed="#L" n="43"/>ecciesiasticae possunt integra vendi, si autem aliis & non ad vsum ec
<lb ed="#L" n="44"/>clesiae, debent primo frangi ne sacra tractentur ab aliis quam a
mi<lb ed="#L" n="45" break="no"/>nistris ecclesiae: ius vero patronatus per se vendi non potest nec
<lb ed="#L" n="46"/>in feudum dari, sed si villa cui ius patronatus est annexum vendi
<lb ed="#L" n="47"/>tur vel in feudum datur, ius patronatus tranfit cum vniuersitate
<lb ed="#L" n="48"/>vt patet extra de iure patronatus. c. cum seculum. nec propter iui
<lb ed="#L" n="49"/>patronatus debet villa vel castrum pluris vendi¬
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e398">
<lb ed="#L" n="50"/>
<!--10--> Concomitantia vero illa maxime quae inseparabilia sun
<lb ed="#L" n="51"/>ab administratione sacramentorum (vt labor corporalis qui est
<lb ed="#L" n="52"/>in administrando sacramenta vel in consecrando ecclesias)
nul<lb ed="#L" n="53" break="no"/>lo modo vendi possunt sine vitio simoniae, quia labor operat
<lb ed="#L" n="54"/>tis nunquam cadit sub venditione, sed solum opus, etiam in pure cor
<lb ed="#L" n="55"/>poralibus: quia si operarius, pura carpentator vel fossor vinea
<lb ed="#L" n="56"/>rum posset opera sua exercere sine labore quocunque nihilominu
<lb ed="#L" n="57"/>posset ea vendere, & si laborando exerceat praedicta opera & ea
<lb ed="#L" n="58"/>vendat plus propter laborem, nihilominus emens non emit pls pro
<lb ed="#L" n="59"/>pter laborem, sed propter factum operis ad quem nihil facit labo
<lb ed="#L" n="60"/>operantis, quia si sine labore fierent aequales fructus fierentement,
<lb ed="#L" n="61"/>praedicta opera, vsi labor secundum se nunquam emitur ex
intenti<lb ed="#L" n="62" break="no"/>ne ementis, sed solum opus cui annexus est labor. Et ideo si opur
<lb ed="#L" n="63"/>confessionis & ad ministrationis sacramentorum & aliorum
spiritu<lb ed="#L" n="64" break="no"/>lium non potest cadere sub venditione sine vitio simoniae, nec per ec
<lb ed="#L" n="65"/>sequens labor qui est in tali opere vendi potest nisi simoniace: &
di<lb ed="#L" n="66" break="no"/>cere oppositum est ridiculum & praestans velamentum excusa
<lb ed="#L" n="67"/>tionis simoniacorum qui possunt dicere non vendimus sacramenta,
<lb ed="#L" n="68"/>sed laborem quem habemus in baptizando & in celebrando missas,
<lb ed="#L" n="69"/>& in confessione, & in administratione aliorum sacramentorum
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e446">
<lb ed="#L" n="70"/>
<!--11--> Si quid ergo licite recipit minister ecelesiasticus dispensan
<lb ed="#L" n="71"/>do sacramenta, non recipit illud vt pretium operis, vel laboris
<lb ed="#L" n="72"/>sed vt sustentationem ministri. Et idem dicendum est de officiis
<lb ed="#L" n="73"/>consequentibus ad sacramenta suscepta vt patebit in solutione
<lb ed="#L" n="74"/>argumentorum. Eorum autem quae dicuntur spiritualia a spiriti
<lb ed="#L" n="75"/>ereato, quaedam sunt spiritualia per essentiam, vt scientia & vir
<lb ed="#L" n="76"/>tutes acquisitae: & haec nullo modo vendi possunt etiam de
fa<lb ed="#L" n="77" break="no"/>cto per eandem rationem quae posita est prius de gratia &
spiritua<lb ed="#L" n="78" break="no"/>libus per eflentiam. Alia vero sunt spiritualia per attributionem,
<lb ed="#L" n="79"/>vt docere, consulere, testificari: & vendere talia non est simoniacum,
<lb ed="#L" n="80"/>sed quandoque est aliud genus peccati, quandoque vero nullum
<lb ed="#L" n="81"/>Quam do enim aliquis tenetur tales operas exhibere, vendere eas
<lb ed="#L" n="82"/>ast inlustum, propter quod cum iudex ex officio suo teneatur iu¬
<!--00703.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>dicare & estis er eo quod subditus est ludicio terenrur
retifici<lb ed="#L" n="84" break="no"/>ri, non potest iudex absque iniustitia vendere scum iudicium,
ne<lb ed="#L" n="85" break="no"/>testes suum testimonium, licet possit expensas petere quas fa
<lb ed="#L" n="86"/>cit veniendo ad locum iudicij & redeundo. Ex quo sequitur uod cum
<lb ed="#L" n="87"/>sigillum iudicis non sit nisi testimonium sui iudicij non video
<lb ed="#L" n="88"/>quomodo pro sigillo suo iudex possit aliquid petere, nisi
for<lb ed="#L" n="89" break="no"/>te expensas cerae & sigillatoris. elericorum scilicet ad hoc deputa
<lb ed="#L" n="90"/>torum. Cum autem aliquis non tenetur tales operas ex officio
<lb ed="#L" n="91"/>exhibere, vendere eas non est illicitum: vnde iuris peritus potes
<lb ed="#L" n="92"/>licite vendere suum consilium & aduocatus suum patrocinium.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e505">
<lb ed="#L" n="93"/>
<!--12--> AD PRIMVM argumentum dicendum quod regnum
<lb ed="#L" n="94"/>exlorum proprie non venditur cum Deus nihil recipiat a nobis
<lb ed="#L" n="95"/>sed meremur illud bonis operibus: quod meritum Greg. voca
<lb ed="#L" n="96"/>emptionem, & improprie. Per idem patet ad illud quod dicirus
<lb ed="#L" n="97"/>Daniel. 4. Peccata tua eleemosynis redime.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e521">
<lb ed="#L" n="98"/>
<!--13--> Ad secundum dicendum quod pro missa, anniuersario,
ora<lb ed="#L" n="99" break="no"/>tione quacumque publica vel priuata non est licitum accipere
ali<lb ed="#L" n="100" break="no"/>quid temporale, vt pretium, sed vt aliquid ordinatum ad
susten<lb ed="#L" n="101" break="no"/>tationem minidri, vnde super illud Timo. Qui bene praesum
<lb ed="#L" n="102"/>presbyteri. dicit glosa Aug accipiunt necessitatem sustentationis
<lb ed="#L" n="103"/>a populo, mercedem autem dispensationis a domino.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e259371-d1e539">
<lb ed="#L" n="104"/>
<!--14--> Ad tertium dicendum quod munera exhibebantur bonis prophe
<lb ed="#L" n="105"/>tis magis in sustentationem eorum, vt libere vacarent spiritual
<lb ed="#L" n="106"/>bus quam ad emendum munera prophetiae sic dicit Hiero super
<lb ed="#L" n="107"/>Micheam Mali tamen prophetae talia recipiebant, vt munera pro
<lb ed="#L" n="108"/>phetiae & peccabant. Similiter opus praedicationis potest esse pro
<lb ed="#L" n="109"/>pecunia non tanquam pretio sed tanquam re de qua est praedicatio
<lb ed="#L" n="110"/>potest enim praedicari, vt pecunia detur ad fabricam ecclesiae, vel ad
<lb ed="#L" n="111"/>sustentationem pauperum, sicut de aliis operibus ecclesiae, lic
<lb ed="#L" n="112"/>rum est etiam eam accipere ad sustentationem praedicantium.
<lb ed="#L" n="113"/>Per idem patet id ad quod arguitur sic de visitatione & correctio
<lb ed="#L" n="114"/>ne: quia procuratio quae recipitur non est pretium correctionis vel
<lb ed="#L" n="115"/>visitationis sed sustentatio ministrissimiliter cum quis absolui
<lb ed="#L" n="116"/>tur ab excommunicatione pecunsa quandoque recipitur non vi
<lb ed="#L" n="117"/>pretium absolutionis, sed vt poena delinquentis: in quo tamen
<lb ed="#L" n="118"/>casu multum esset cauenda nora cupiditatis.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>