-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-e299014.xml
262 lines (262 loc) · 17.6 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-e299014.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 2</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 2</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="363-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-e299014"><!-- l4d50q2 -->
<head xml:id="jsnvu6-e299014-Hd1e101">Quaestio 2</head>
<head xml:id="jsnvu6-e299014-Hd1e103" type="question-title">Utrum damnati vellent plus non esse, quam
esse in miseria poenae</head>
<p xml:id="jsnvu6-e299014-d1e106">
<lb ed="#L" n="18"/>QUAESTIO SECVNDA.
<lb ed="#L" n="19"/>Vtrum damnati vellent plus non esse, quam
<lb ed="#L" n="20"/>esse in miseria poenae.
<lb ed="#L" n="21"/>Thom in additionibus q. 89. art 3. De Gaud. q 1. 4. 10
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e299014-d1e117">
<lb ed="#L" n="22"/>SECVNDO quaeritur vtrum damnati vellent
plu<lb ed="#L" n="23" break="no"/>non esse quam esse in miseria poenae. Et arguitu
<lb ed="#L" n="24"/>quod sic, quia miseria damnatorum excedit omnem
<lb ed="#L" n="25"/>poenalem miseriam huius mundi, sed ad vitandam
<lb ed="#L" n="26"/>miseriam huius mundi aliqui appetunt rationabi
<lb ed="#L" n="27"/>liter non esse, ergo fortiori ratione damnati appetunt non essi
<lb ed="#L" n="28"/>ad fugiendum miseriam suae poenae. Minor probatur per illud
<lb ed="#L" n="29"/>quod habetur Eccle. 41. O mors quam bonum est iudicium tuum
<lb ed="#L" n="30"/>homini indigenti & qui minoratur viribus & defecto aetate &c
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e299014-d1e139">
<lb ed="#L" n="31"/>
<!--2--> Item super illud Hier. 20. Maledicta dies in qua natus sum,
<lb ed="#L" n="32"/>glossa dicit quod melius est non esse quam male esse, & Matthe
<lb ed="#L" n="33"/>26. De Iuda bonum illi esset si natus non fuisset, quod dicitu
<lb ed="#L" n="34"/>propter miseriam poenae ad quam reseruatur, ergo videtur quod
<lb ed="#L" n="35"/>damnati plus debeant velle omnino non esse quam sic esse.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e299014-d1e156">
<lb ed="#L" n="36"/>
<!--3--> Ad idem est quod dicitut Apoca. 9. In diebus illis
desidera<lb ed="#L" n="37" break="no"/>bunt homines mortem & fugiet ab eis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e299014-d1e165">
<lb ed="#L" n="38"/>
<!--4--> IN CONTRARIVM videtur per illud quod dici
<lb ed="#L" n="39"/>Augustinus 3. de lib. arb. Considera quam bonum est esse quod
<lb ed="#L" n="40"/>etiam beati & miseri volunt, majus enim est esse, & esse miserum
<lb ed="#L" n="41"/>quam omnino non esse, igitur non esse non est magis
eligen<lb ed="#L" n="42" break="no"/>dum quam miserum esse, sed potius econuerso.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e299014-d1e181">
<lb ed="#L" n="43"/>
<!--5--> Item de ciuitate dei dicit quod hi qui sibi plane miserrimi
<lb ed="#L" n="44"/>videntur, & sunt, si quis eis immortalitatem daret qua non ipsa
<lb ed="#L" n="45"/>miseria finietur exultarentur laetitia, & sic potius eligerent esse
<lb ed="#L" n="46"/>quam non esse, ergo idem est in damnatis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e299014-d1e194">
<lb ed="#L" n="47"/>
<!--6--> RESPONSIO. Sciendum est quod duplex est miseria,
<lb ed="#L" n="48"/>scilicet culpae & poenae, & secundum vnumquemque modum
<lb ed="#L" n="49"/>quaestio habet difficultatem sed de miseria culpae per
compara<lb ed="#L" n="50" break="no"/>tionem ad non esse dictum fuit prius cum ageretur de
contritio<lb ed="#L" n="51" break="no"/>ne. De miseria autem poenae licet aliquid prius dictum fuerit, tunc
<lb ed="#L" n="52"/>tamen hic amplius nunc dicetur. Est ergo aduertendum quod
<lb ed="#L" n="53"/>August. tractat quaestionem istam tertio de libero arb. vbi
pri<lb ed="#L" n="54" break="no"/>mo destruit quorundam sententiam quam reputat falsam.
De<lb ed="#L" n="55" break="no"/>inde determinat veritatem secundum opinionem propriam.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e299014-d1e218">
<lb ed="#L" n="56"/>
<!--7--> Quantum ad primum dicit quod aliqui dicebant quod nor
<lb ed="#L" n="57"/>esse est magis eligendum quam poenale esse, sed quod modo con
<lb ed="#L" n="58"/>trarium contingat scilicet quod aliquis magis eligat poenale esse
<lb ed="#L" n="59"/>quam non esse prouenit ex duplici causa. Vna quia diceret aliqui
<lb ed="#L" n="60"/>miser existens quod magis vult miser esse quam omnino non
ess<lb ed="#L" n="61" break="no"/>ne post non esse sit miserior quam nunc, & sic non praefert
mi<lb ed="#L" n="62" break="no"/>serum esse ei quod est non esse, sed praefert maiorem miseriam mi
<lb ed="#L" n="63"/>nori. Alia causa est, quia posset aliquis dicere malo me miserum
<lb ed="#L" n="64"/>esse, quia iam sum niser, & non possum mihi aliter consulere, si
<lb ed="#L" n="65"/>autem prius quam fuissem, potuissem mihi aliter consulere, ele
<lb ed="#L" n="66"/>gissem potius non esse quam miserum esse, nunc autem quia
ti<lb ed="#L" n="67" break="no"/>meo non esse ad ipsam miseriam pertinet, qua nunc illud quod
<lb ed="#L" n="68"/>velle non deberem magis volo, magis enim non esse quam mise
<lb ed="#L" n="69"/>rum esse velle deberem. Nunc autem fateor mequidem malle
mise<lb ed="#L" n="70" break="no"/>rum esse quam nihil, sed tanto stultius illud volo quanto miserius
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e299014-d1e255">
<lb ed="#L" n="71"/>
<!--8--> Cuntra hanc duplicem causam arguit Augustinus, & prime
<lb ed="#L" n="72"/>contra primam, quia miseria post non esse non est aliquid aliud
<lb ed="#L" n="73"/>quam non ese, & ideo qui vult potius esse miserum quam non
<lb ed="#L" n="74"/>esse ne sit miserior post non esse non vult aliquid aliud quam
mi<lb ed="#L" n="75" break="no"/>serum esse ne omnino incurrat non esse, & sic praefert miserum
<lb ed="#L" n="76"/>esse ei quod est non ese secundum se & non propter aliud. Con
<lb ed="#L" n="77"/>tra secundam causamcarguit, quia ipsa seipsam interimit, qui enim
<lb ed="#L" n="78"/>dicit quod stulte magis vult miserum esse quam non esse osten¬
<!--00800.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="79"/>dit se errare quod est cuilibet fugiendum, ergo dicens se plus
<lb ed="#L" n="80"/>velle miserum esse, quia iam miser est, & hoc vitare non potest,
<lb ed="#L" n="81"/>quam velle omnino non esse nullam assignat rationem quari
<lb ed="#L" n="82"/>miser existens plus vult sic esse quam omnino non esse, quam si
<lb ed="#L" n="83"/>non existeret miser, & posset sibi contra miseriam consulere
in<lb ed="#L" n="84" break="no"/>currendo non esse.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e299014-d1e295">
<lb ed="#L" n="85"/>
<!--9--> Postmodum Augustinus ponit sententiam suam & distingui
<lb ed="#L" n="86"/>de voluntate, vt. s. est natura & vt est deliberatiua voluntas, vi
<lb ed="#L" n="87"/>est natura nullo modo potest appetere non esse, & hoc est de
<lb ed="#L" n="88"/>se satis manifestum, quia desiderium naturale est propter
quie<lb ed="#L" n="89" break="no"/>tem in non esse autem non potest esse quies naturae, quia non esse
<lb ed="#L" n="90"/>naturam interimit, & ideo naturali desiderio nullus potest
ap<lb ed="#L" n="91" break="no"/>petere non esse ad vitandum quodcunque poenale esse, quia
na<lb ed="#L" n="92" break="no"/>tura non odit poenale nisi propter desiderium quietis ab illa
poe<lb ed="#L" n="93" break="no"/>na, vnde dicit, si quis dicat non esse magis quam miserum esse
<lb ed="#L" n="94"/>vellem. Respondebo, mentiris, quia cum esse miserum nolis, essi
<lb ed="#L" n="95"/>tamen vis. Si autem voluntas eligat aliquid vt deliberans,
tun<lb ed="#L" n="96" break="no"/>aut sequitur rationem rectam, aut rationem falso errore
dece<lb ed="#L" n="97" break="no"/>ptam, si sequatur rationem rectam tunc dicendum est quod
mi<lb ed="#L" n="98" break="no"/>serum esse quacunque miseria poenae magis est eligibile quam
<lb ed="#L" n="99"/>omnino non esse. Quod patet primo sic, omne illud quod aliqui
<lb ed="#L" n="100"/>recte praeeligit, necesse est quod cum ad illud peruenerit quod
<lb ed="#L" n="101"/>melior fiat quam esset habendo aliud quod refugit, sed ille qui
<lb ed="#L" n="102"/>peruenit ad omnino non esse, non est melior quam si esset miser
<lb ed="#L" n="103"/>imo deterior, si recte dici possit, quia miseria non tollit omni
<lb ed="#L" n="104"/>bonum sicut non entitas, ergo qui eligit non esse potius quam
<lb ed="#L" n="105"/>esse miserum, non eligit recte. Item miseria non est mala, nisi in
<lb ed="#L" n="106"/>quantum tollit aliquod bonum, sed omnino non esse plus tolli
<lb ed="#L" n="107"/>de bono quam miserum esse, ergo peius est non esse simpliciter
<lb ed="#L" n="108"/>quam miserum esse & magis fugiendum. Item secundum Arist.
<lb ed="#L" n="109"/>9. Ethic. Amabile simpliciter quidem bonum vnicuique auten
<lb ed="#L" n="110"/>bonum proprium, nullus igitur amat seu eligit sibi aliquid nisi
<lb ed="#L" n="111"/>existimet illud bonum sibi, sed nullus potest recte existimare
<lb ed="#L" n="112"/>quod non esse fit bonum ei, neque positiue vt de se patet, nequi
<lb ed="#L" n="113"/>priuatiue seu negatiue, ergo non esse nullo modo potest pri
<lb ed="#L" n="114"/>quocunque elig. Minor probatur quantum ad partem dubiam,
<lb ed="#L" n="115"/>quia quod est bonum alicui quocunque istorum modorum
sup<lb ed="#L" n="116" break="no"/>ponit ipsum esse, aliter non esset bonum ei magis quam cuicun
<lb ed="#L" n="117"/>que alij, omnino autem non esse nihil supponit, sed totum
de<lb ed="#L" n="118" break="no"/>struit, quare &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e299014-d1e373">
<lb ed="#L" n="119"/>
<!--10--> Si autem voluntas sequatur rationem erroneam, sic potes
<lb ed="#L" n="120"/>praeeligere non esse ei quod est miserum esse, quod potest
con<lb ed="#L" n="121" break="no"/>tingere dupliciter. Vno modo quando propter vrgentem
mise<lb ed="#L" n="122" break="no"/>riam aliqui non volunt esse in miseria, & ideo se interimunt
exi<lb ed="#L" n="123" break="no"/>stimantes se habere quoddam esse occultum, in quo non habeant
<lb ed="#L" n="124"/>nec bona huius mundi, nec patiantur miserias, quod putant quod
<lb ed="#L" n="125"/>dam melius esse, vnde Aug. vbi supra dicit quod aliqui vrgent.
<lb ed="#L" n="126"/>miseria sese interimunt, eo quod confugiunt vbi melius fore
pu<lb ed="#L" n="127" break="no"/>tauerint. Alio modo potest hoc contingere quando aliquis
pro<lb ed="#L" n="128" break="no"/>pter vehementiam miseriae incidit in tantam perturbationem,
<lb ed="#L" n="129"/>& obnubilationem rationis, quod eredit omnino non esse
meliu<lb ed="#L" n="130" break="no"/>fore quam in miseria esse, quod est absurdum quum priuatio
<lb ed="#L" n="131"/>mali non sit bona nisi propter assecutionem boni oppositi, non
<lb ed="#L" n="132"/>essendo autem non est assecutio alicuius boni qualitercunque
<lb ed="#L" n="133"/>possit confingi, & ideo talis nihil eligit, propter quod
errone<lb ed="#L" n="134" break="no"/>est electio eius tanquam nihil eligentis, sicut concludit Aug
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e299014-d1e412">
<lb ed="#L" n="135"/>
<!--11--> Ad argumentum in oppositum dicendum ad primum quod
<lb ed="#L" n="136"/>eligentes non esse propter miseriam praesentis vitae vel futurae
<lb ed="#L" n="137"/>sequuntur rationem erroneam, & quod dicitur in contrarium
<lb ed="#L" n="138"/>per illud Eccle. 41. O mors, &c. dicendum est quod scriptur:
<lb ed="#L" n="139"/>loquitur de fidelibus qui post esse praesentis vitae expectant essi
<lb ed="#L" n="140"/>in alia vita, & talibus si sint in miseria poenae solum optandum
<lb ed="#L" n="141"/>est non esse in hac vita vt habeant melius esse in alia, vnde non
<lb ed="#L" n="142"/>desiderant se non esse magis quam miseros esse, sed desiderant
<lb ed="#L" n="143"/>non esse in miseria praesentis vitae vt habeant esse quietum in
<lb ed="#L" n="144"/>alia vita, & hoc patet per idem quod alibi dicitur
Ecclesiastic<lb ed="#L" n="145" break="no"/>secundo. Melior est mors quam vita amara, & subiungitur quasi
<lb ed="#L" n="146"/>pro expositione & requies aeterna quam languor perseueras. Si
<lb ed="#L" n="147"/>vero sint in miseria culpae, & in ea perseuerent (vt loquitur
ex<lb ed="#L" n="148" break="no"/>presse auctoritas) bona esset eis mors & eligenda, ne
accumu<lb ed="#L" n="149" break="no"/>latione delictorum mererentur maiorem miseriam, & non
pro<lb ed="#L" n="150" break="no"/>pter hoc quod debeant magis omnino eligere se non esse quam
<lb ed="#L" n="151"/>miseros esse.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e299014-d1e454">
<lb ed="#L" n="152"/>
<!--12--> Ad secundum dicendum quod non omnes glossae tenentur,
<lb ed="#L" n="153"/>nec teneri debent, tamen illa glossa Hiere. 22. potest exponi de
<lb ed="#L" n="154"/>malo culpae & non de malo poenae, quamuis autem de malo
cul<lb ed="#L" n="155" break="no"/>pae & de simpliciter non esse, an sit praeeligendum vel aequaliter,
<lb ed="#L" n="156"/>an non prius dictum fuit. Quod autem additur de Iuda quod
<lb ed="#L" n="157"/>bonum illi erat si natus non fuisset, potest dici quod verum est
<lb ed="#L" n="158"/>sub hoc sensu, quod natus non fuisset, sed solum conceptus non
<lb ed="#L" n="159"/>habuisset nisi peccatum orginale, nec meruisset nisi poenam
<lb ed="#L" n="160"/>damni puerorum, quae est mitissima, meruit autem postea per
<!--00801.xml-->
<pb ed="#L" n="364-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>peccata sua actualia grauissima grauissimam poenam sensus
dam<lb ed="#L" n="2" break="no"/>natorum. Si quis vero dicat quod non solum intelligitur de
natiui<lb ed="#L" n="3" break="no"/>tate, sed de conceptione, ac si Iudas omnino nihil fuisset, &
<lb ed="#L" n="4"/>quodammodo melius fuisset ei omnino non esse quam peccasse
<lb ed="#L" n="5"/>aduertat primo an chimerae possit aliquid melius esse quam
<lb ed="#L" n="6"/>cuique misero, & secundo quia non loquitur de miseria culpae,
<lb ed="#L" n="7"/>de qua Euangelium loquitur, de qua dictum fuit prius, sed de
<lb ed="#L" n="8"/>miseria poenae pro qua Iudas non fuisset deterior quantamcunque
<lb ed="#L" n="9"/>sustinuisset, quam si omnino nihil fuisset.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e299014-d1e504">
<lb ed="#L" n="10"/>
<!--13--> Ad aliud dicendum quod damnati desiderant mortem seu non
<lb ed="#L" n="11"/>esse, sicut in Apocalypsi dicitur, tamen hoc est secundum
ratio<lb ed="#L" n="12" break="no"/>nem erroneam & obnubilatam, quod concessum est prius.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>