-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve07v1_kzz7yh-a10381.xml
305 lines (305 loc) · 18.6 KB
/
cod-ve07v1_kzz7yh-a10381.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 3</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 3</title>
<date when="2023-09-18">September 18, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve07v1">Venice, 1507, v. 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-18" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="15-r"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-a10381"><!-- l1d3p1a3 -->
<head xml:id="kzz7yh-a10381-Hd1e101">Articulus 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e103">
<lb ed="#V" n="123"/>Consequenter queritur de
vesti<lb ed="#V" n="124" break="no"/>gio dei in
crea<lb ed="#V" n="125" break="no"/>tura. Et circa hoc queruntur tria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e112">
¶ Primo
<lb ed="#V" n="126"/>vtrum vestigium dei sit in omni creatura.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e117">
¶
Se<lb ed="#V" n="127" break="no"/>rcundo vtrum addat rem aliquam vltra
crea<lb ed="#V" n="128" break="no"/>turam in qua est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e124">
¶ Tertio vtrum cognitio dei per vesti
<lb ed="#V" n="129"/>gium sit prima cognitio quam habemus de deo per naturam.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-a10381-Dd1e130">
<head xml:id="kzz7yh-a10381-Hd1e132">Quaestio 1</head>
<head type="question-title">Utrum quod vestigium dei non est in omni creatura</head>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e134">
<lb ed="#V" n="130"/>¶ Questio prima.
<lb ed="#V" n="131"/>PRimo ostendo quod vestigium dei non est in
<lb ed="#V" n="132"/>omni creatura: quia vestigium
distin<lb ed="#V" n="133" break="no"/>guitur contra imaginem. ergo in creatura que est
<lb ed="#V" n="134"/>dei imago non est dei vestigium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e147">
¶ Item vesti¬
<!--00044.xml-->
<pb ed="#V" n="15-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>gium consistit in modo specie et ordine: quorum quodlibet
<lb ed="#V" n="2"/>est creatura: et tamen in neutro eorum per se videtur esse
vesti<lb ed="#V" n="3" break="no"/>gium: quia sic esset vestigii vestigium sine fine.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e163">
¶ Item
<lb ed="#V" n="4"/>Ambro. in examer. libro primi versus finem. Natura lucis est
<lb ed="#V" n="5"/>vt non sit numero pondere et mensura: sicut cetera
cre<lb ed="#V" n="6" break="no"/>ata: Sed in illis tribus consistit dei vestigium ergo
lux<lb ed="#V" n="7" break="no"/>non est vestigium dei.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e174">
<lb ed="#V" n="8"/>Contra Augustinum super Sen. ad litteram libro 4 ante mentem
<lb ed="#V" n="9"/>vult quod omnis creatura gerit vestigium
<lb ed="#V" n="10"/>creatoris.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e184">
¶ Item Augustinus. xi. de ci. 4. c. Omnes creature
<lb ed="#V" n="11"/>clamant deum eas fecisse. ergo per creaturas deus
inue<lb ed="#V" n="12" break="no"/>stigari potest. Sed vestigium est per quod deus inuestigari
<lb ed="#V" n="13"/>potest. ergo quelibet creatura est vestigium creatoris.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e193">
<lb ed="#V" n="14"/>Respondeo quod vestigium dei est in omni creatura: ad
cu<lb ed="#V" n="15" break="no"/>ius altiorem intelligentiam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e200">
¶ Primo
de<lb ed="#V" n="16" break="no"/>clarandum est quare creatura est vestigium creatoris.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e205">
<lb ed="#V" n="17"/>¶ Secundo quare dicat consistere in modo specie et ordine.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e210">
<lb ed="#V" n="18"/>¶ Tertio vtrum modus species et ordo dicant rem
ali<lb ed="#V" n="19" break="no"/>quam vltra creaturam in qua sunt.
<!--TODO: insert para break-->
<lb ed="#V" n="20"/>Quantum ad primum sciendum quod vestigium est
impres<lb ed="#V" n="21" break="no"/>sio facta aliqua parte et maxime
pedi<lb ed="#V" n="22" break="no"/>bus animalis per quam inuestigatur via incessus eius non
in<lb ed="#V" n="23" break="no"/>diuiduum animalis. Sed genus vel speciem debiliter
represen<lb ed="#V" n="24" break="no"/>tans: et quia representatio non secundum indiuiduum sed secundum
ge<lb ed="#V" n="25" break="no"/>nus vel speciem est confusa. ideo tractum est nomen
vesti<lb ed="#V" n="26" break="no"/>gium ad signandum similitudinem cuiuscumque rei ipsam
confu<lb ed="#V" n="27" break="no"/>se et debiliter representantem. Et quia omnis effectus gerit
ali<lb ed="#V" n="28" break="no"/>quo modo similitudinem sue cause: et deus est cuiuslibet
<lb ed="#V" n="29"/>creature causa: et ita quelibet creatura aliquam
similitu<lb ed="#V" n="30" break="no"/>dinem dei gerit debiliter et confuse maxime propter
infini<lb ed="#V" n="31" break="no"/>tam sublimitatem dei super creaturam. ideo quelibet
creatu<lb ed="#V" n="32" break="no"/>ra vestigium est creatoris per quod aliqua cognitio de
crea<lb ed="#V" n="33" break="no"/>tore inuestigari potest secundum modum qui supra dictus est.
<lb ed="#V" n="34"/>Et hec de primo articulo
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e249">
<lb ed="#V" n="35"/>Quantum ad 2m sciendum quod modus vno modo
<lb ed="#V" n="36"/>idem est quod terminus: et quia terminatum
<lb ed="#V" n="37"/>est limitatum et mensuratum: ideo accipitur modus interdum
<lb ed="#V" n="38"/>pro rei limitatione vel mensura species etiam interdum
ac<lb ed="#V" n="39" break="no"/>cipitur pro pulchritudine secundum quod dicitur iste est valde
spe<lb ed="#V" n="40" break="no"/>ciosus id est pulcher. Ex hoc autem quod deus est causa
creatu<lb ed="#V" n="41" break="no"/>rarum efficiens exemplaris et finalis oportet in
om<lb ed="#V" n="42" break="no"/>ni creatura esse bonitatem eoipso quod effecta est: et
pul<lb ed="#V" n="43" break="no"/>chritudinem eoipso quod ad pulcherrimum exemplar facta est
<lb ed="#V" n="44"/>et ordinem eoipso quod finem habet. In re enim que habet
<lb ed="#V" n="45"/>finem opetet esse ordinem ad finem. Quia ergo modus creatu
<lb ed="#V" n="46"/>re hoc est eius limitatio vel mensura deum representat
<lb ed="#V" n="47"/>sub ratione cause efficientis: et pulchritudo eius deum
repre<lb ed="#V" n="48" break="no"/>sentat sub ratione cause exemplaris. Et ordo ipsum
represen<lb ed="#V" n="49" break="no"/>tat sub ratione cause finalis que est representatio non
di<lb ed="#V" n="50" break="no"/>stincta: quia non est quantum ad propria personarum: sed
quan<lb ed="#V" n="51" break="no"/>tum ad appropriata: non tamen sub ratione qua appropriata
<lb ed="#V" n="52"/>sunt. ideo in qualibet creatura dicitur consistere dei
vestig<lb ed="#V" n="53" break="no"/>um quantum ad eius modum id est limitationem: vel mensuram
<lb ed="#V" n="54"/>et eius speciem: idest pulchritudinem: et eius
ordinem<lb ed="#V" n="55" break="no"/>in ipsum finem. Et hec de secundo articulo.
<!--TODO: insert para break-->
<lb ed="#V" n="56"/>Quantum ad 3m sciendum quod ista tria inquantum
<lb ed="#V" n="57"/>sunt partes vestigii super creaturam in
<lb ed="#V" n="58"/>qua sunt: non addunt rem aliquam absolutam. ipsa enim
<lb ed="#V" n="59"/>essentia creata seipsa limitata est: ita quod ille ablatiuus non
<lb ed="#V" n="60"/>importat habitudinem cause efficientis: sed habitudinem
<lb ed="#V" n="61"/>per modum cause formalis ita quod limitatio create
essen<lb ed="#V" n="62" break="no"/>tie super ipsam creatam essentiam non addit nisi relationem
<lb ed="#V" n="63"/>ad causam efficientem: et sua pulchritudo relationem ad causam
<lb ed="#V" n="64"/>exemplarem: et eius ordo relationem ad causam finalem.
ali<lb ed="#V" n="65" break="no"/>ter enim esset modus modi: pulchritudo pulchritudi
<lb ed="#V" n="66"/>nis: ordo ordinis in infinitum: aut non reperiretur in
<lb ed="#V" n="67"/>qualibet creatura vestigium dei.
<!-- reason for no question 2 here -->
Et sic patet solutio¬
<!--00044.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="68"/>ad questionem secundam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e333">
<lb ed="#V" n="69"/>Ad primum in oppositum dico quod quamuis vestigium
di<lb ed="#V" n="70" break="no"/>stinguatur contra imagines: tamen simul
pos<lb ed="#V" n="71" break="no"/>sunt esse in eadem creatura sub rone alia ita quodsic vesti
<lb ed="#V" n="72"/>gium ratione modi: speciei: et ordinis. imago aut ratione
<lb ed="#V" n="73"/>alicuius specialioris distinctionis per quam deum
ma<lb ed="#V" n="74" break="no"/>gis distincte representat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e349">
¶ Secundum argumentum
so<lb ed="#V" n="75" break="no"/>lutum est per id quod dictum est in 3o quaestionis articulo. quod
<lb ed="#V" n="76"/>ista non addunt rem absolutam super creatam essentiam
<lb ed="#V" n="77"/>que ratione istorum vestigium dicitur esse: relatio autem
creatu<lb ed="#V" n="78" break="no"/>re ad deum non refertur ad ipsum mediante alia relatione.
<lb ed="#V" n="79"/>et ideo non opetet esse vestigium vestigii sine sine: quamuis in
<lb ed="#V" n="80"/>omni creatura sit dei vestigium vt dictum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e365">
Ad 3m
<lb ed="#V" n="81"/>cum arguebatur per auctoritatem Ambtur. dico quod non
intende<lb ed="#V" n="82" break="no"/>bat negare modum: speciem: et ordinem esse in luce secundum quod
<lb ed="#V" n="83"/>sunt partes vestigii: sed intendebat quod non sunt in
luce<lb ed="#V" n="84" break="no"/>modo ita limitato sicut in ceteris corporalibus
crea<lb ed="#V" n="85" break="no"/>turis eo quod maxime est sui diffusiua: et qualitas
corpo<lb ed="#V" n="86" break="no"/>ralis agentis maxime communis scilicet celi per quam agit in
<lb ed="#V" n="87"/>hec inferiora.
</p>
</div>
<!-- no questio 2; it is considered answered in the above -->
<div xml:id="kzz7yh-a10381-Dd1e386">
<head xml:id="kzz7yh-a10381-Hd1e388">Quaestio 3</head>
<head type="question-title">Utrum cognitio dei pervestigium sit prima cognitio quam habemus de deo per naturam.</head>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e390">
¶ Questio. III.
<lb ed="#V" n="88"/>Tertio queritur vtrum cognitio dei
perve<lb ed="#V" n="89" break="no"/>tigium sit cognitio quam
ha<lb ed="#V" n="90" break="no"/>bemus de deo per naturam. Et videtur quod non. quia
<lb ed="#V" n="91"/>secundum Augustinum 8. de trinitate. c. 6 nullus potest cognoscere
<lb ed="#V" n="92"/>signa animi iusti omnino nesciens quid sit iustus. ergo a
si<lb ed="#V" n="93" break="no"/>mili nullus potest cognoscere signa dei omnino nesciens quid
<lb ed="#V" n="94"/>sit deus. sed vestigium est aliquod signum dei. ergo nullus
<lb ed="#V" n="95"/>dndum cononcete deicne de i etentutdee ex dereciue
<lb ed="#V" n="96"/>ti nec deum cognoscere per vestigium nisi prius
preco<lb ed="#V" n="97" break="no"/>gnito aliquo modo quid sit deus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e414">
¶ Item anima non
mo<lb ed="#V" n="98" break="no"/>uet se ad acquirendum cognitionem alicuius rei: cuius
nul<lb ed="#V" n="99" break="no"/>lam penitus habet cognitionem. quia secundum philosophum 6 phy. om
<lb ed="#V" n="100"/>ne quod mouetur ad aliquid partem habet de eo ad quod mouetur.
<lb ed="#V" n="101"/>sed cognitio dei per vestigium est cognitio acquisita. ergo
<lb ed="#V" n="102"/>talis cognitio presupponit aliquam cognitionem de deo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e427">
<lb ed="#V" n="103"/>¶ Item cognitio dei per vestigium praesupponit
appeti<lb ed="#V" n="104" break="no"/>tum cognoscendi deum. quia sicut dicit Augustinus 9 de trinitate. c. vlt.
<lb ed="#V" n="105"/>Partum mentis antecedit appetitus: sed appetitus
cogno<lb ed="#V" n="106" break="no"/>scendi deum presupponit aliquam cognitionem de deo. quia si
<lb ed="#V" n="107"/>cut dicit Aug. x. de trinitate. c. prim. Nisi impressam cuiusque
do<lb ed="#V" n="108" break="no"/>ctrine heberemus in animo notionem: nullo ad eam discendam
<lb ed="#V" n="109"/>studio flagraremus. ergo cognitio dei per vestigium
pre<lb ed="#V" n="110" break="no"/>supponit aliquam de deo cognitionem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e447">
<lb ed="#V" n="111"/>Contra Nostra prima nationalis cognitio de deo est per
ef<lb ed="#V" n="112" break="no"/>fectus: quia anima non potest acquirere cognitionem
<lb ed="#V" n="113"/>de re aliqua nisi per eius effectum vel causam. Deus autem
<lb ed="#V" n="114"/>non habet causam. Sed cognitio dei persuos effectus est
<lb ed="#V" n="115"/>cognitio eius per vestigium. ergo prima nostra naturalis
co<lb ed="#V" n="116" break="no"/>gnitio de deo est per vestigium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e464">
¶ Item omnis nostra naturalis
<lb ed="#V" n="117"/>cognitio de deo est per vestigium vel per imaginem: quia
<lb ed="#V" n="118"/>deum non possumus naturaliter cognoscere per seipsum. Sed
<lb ed="#V" n="119"/>prior est in nobis cognitio dei per vestigium quam per
ima<lb ed="#V" n="120" break="no"/>ginem: quia est magis confusa: ergo cognitio dei per
vesti<lb ed="#V" n="121" break="no"/>gium est prima cognitio quam de deo hebemus per naturam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e477">
<lb ed="#V" n="122"/>Respondeo quod quamuis omnis cognitio quam habemus de deo
<lb ed="#V" n="123"/>per naturam sit valde in generali: tamen vna
ma<lb ed="#V" n="124" break="no"/>gis est in generali quam alia. Cum enim intelligimus ens in
<lb ed="#V" n="125"/>communi non descendendo adens creatum vel increatum
intel<lb ed="#V" n="126" break="no"/>ligimus deum intellectione generalissima: inquantum
intel<lb ed="#V" n="127" break="no"/>ligimus aliquid commune sibi et cuilibet creature non
con<lb ed="#V" n="128" break="no"/>munitate vniuoca sed analoga. Et hec naturalis
cognitio<lb ed="#V" n="129" break="no"/>de deo prior est quam dei cognitio per vestigium: quia ista
pre<lb ed="#V" n="130" break="no"/>supponit in intellectu alicuius alterius cognitionem.
<lb ed="#V" n="131"/>sed illa non. Unde secundum Auic. libro primio meta. c. 5 ens commune
omni<lb ed="#V" n="132" break="no"/>bus rebus nullo modo potest manifestari nobis per aliquid
<lb ed="#V" n="133"/>notius illo. Alio modo cognoscitur deus a nobis in
genera<lb ed="#V" n="134" break="no"/>li inquantum coguoscimus esse aliquod ens increatum
<!--00045.xml-->
<pb ed="#V" n="16-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>cuiuslibet entis creati: causam effectiuam exemplarem et
<lb ed="#V" n="2"/>finalem: et hanc cognitionem habemus de deo per
natu<lb ed="#V" n="3" break="no"/>ram: primo per vestigium. patet igitur quod etiam naturali
cognitio<lb ed="#V" n="4" break="no"/>ne quam habemus de deo inquantum cognoscitur vt quid
<lb ed="#V" n="5"/>distinctum ab ente creato cognitio per vestigium est primo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e525">
<lb ed="#V" n="6"/>¶ Duo prima argumenta ad partem primam procedunt de
<lb ed="#V" n="7"/>cognitione dei generalissima qua cognoscitur in rationem entis
<lb ed="#V" n="8"/>generalissime dicti.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e534">
¶ Ad 3m dicendum simili modo tamei non omnem
<lb ed="#V" n="9"/>cognitionem per vestigium opetet praecedere appetitum: quamuis
<lb ed="#V" n="10"/>dporteat quod precedat ordine nature vel temporis formatam
<lb ed="#V" n="11"/>cognitionem que est partus mentis vel non sine partu.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a10381-d1e543">
<lb ed="#V" n="12"/>¶ Argumenta ad partem aliam procedunt de cognitione
<lb ed="#V" n="13"/>dei qua cognoscitur vt quid distinctum ab ente creato.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>