-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve07v1_kzz7yh-a59977.xml
495 lines (495 loc) · 30.9 KB
/
cod-ve07v1_kzz7yh-a59977.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 2</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 2</title>
<date when="2023-09-18">September 18, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve07v1">Venice, 1507, v. 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-18" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="87-v"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-a59977"><!-- l1d27a2 -->
<head xml:id="kzz7yh-a59977-Hd1e101">Articulus 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e103">
<lb ed="#V" n="134"/>Consequenter queritur de secundo
prin<lb ed="#V" n="135" break="no"/>cipali. Et circa hoc
quae<lb ed="#V" n="136" break="no"/>runtur tria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e112">
¶ Primo vtrum verbum vere sit in
<!--00189.xml-->
<pb ed="#V" n="88-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>diuinis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e123">
¶ Secundo vtrum dicatur essentialiter vel
principa<lb ed="#V" n="2" break="no"/>liter.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e128">
¶ Tertio vtrum importet respectum ad creaturam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e131">
<lb ed="#V" n="3"/>¶ Quarto vtrum illa persona que est filius et verbum expressius
<lb ed="#V" n="4"/>nominetur nomine verbi quam nomine filii.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-a59977-Dd1e138">
<head xml:id="kzz7yh-a59977-Hd1e140">Quaestio 1</head>
<head type="question-title">Utrum verbum vere sit in divinis</head>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e142">
Quaestio I.
<lb ed="#V" n="5"/>PRimo ostendo quod non sit vere verbum in
diui<lb ed="#V" n="6" break="no"/>nis: quia verbum non est necessarium nisi
<lb ed="#V" n="7"/>propter cognitionem: sed pater sufficienter omnia cognoscit in
<lb ed="#V" n="8"/>seipso: ergo ibi superflueret verbum. sed nihil superfluum
<lb ed="#V" n="9"/>in diuinis est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e155">
¶ Item si est ibi verbum: hoc non est nisi
ratio<lb ed="#V" n="10" break="no"/>ne actus intelligendi: ergo cum qualibet persona intelligat: quelibet
<lb ed="#V" n="11"/>persona produceret verbum: quod falsum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e162">
¶ Item verbum in
<lb ed="#V" n="12"/>creaturis est quid vanum et transitorium: sed nihil vanum: et
<lb ed="#V" n="13"/>transitorium in divinis esse potest: ergo in divinis non est vere verbum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e169">
<lb ed="#V" n="14"/>Contra Io. i. In principio erat verbum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e175">
¶ Item
apoca<lb ed="#V" n="15" break="no"/>lip. 19. dicitur de illo qui erat vestitus veste aspersa
<lb ed="#V" n="16"/>sanguine quod nomen eius vocabatur verbum dei.
<!--TODO: insert para break here-->
<lb ed="#V" n="17"/>Respondeo quod in dininis est vere verbum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e184">
¶ Ad cuis
in<lb ed="#V" n="18" break="no"/>telligentiam est sciendum quod secundum Dama. lib. i. c.
<lb ed="#V" n="19"/>penul. et secundum Ansel. monolis. ca. 9. et etia ex dictis Aug. libro
<lb ed="#V" n="20"/>9. de trini. c. 10. Accipi potest: in nobis triplex est verbum scilicet in
<lb ed="#V" n="21"/>telligibile: imaginabile: et sensibile. Uerbum intelligibile
<lb ed="#V" n="22"/>est vel species intelligibilis per quam intellectus intelligit vel ipsa
<lb ed="#V" n="23"/>cogitatio intelligit. dicente Augustino in quodam sermone
<lb ed="#V" n="24"/>de natiuitate Ioan. baptiste. Quod vox est sonus et iudex
co<lb ed="#V" n="25" break="no"/>gitationis: verbum vero ipsa cogitatio. Dicit etiam Ansel.
<lb ed="#V" n="26"/>monolis ca. 3 3. Quod cum mens rationalis seipsam cogitando
<lb ed="#V" n="27"/>intelligit: ipsa sui cogitatio est sua imago: et accipit ibi
ima<lb ed="#V" n="28" break="no"/>go pro verbo. Accipitur etiam verbum intelligibile pro diffinitione in
<lb ed="#V" n="29"/>telligibili alicuius rei dicente Augu. 9. de trinitate. c. 10.
Diffi<lb ed="#V" n="30" break="no"/>nio quid sit intempaorantia et hoc est verbum eius: et sic verbum est
<lb ed="#V" n="31"/>formatus conceptus quem intellectus format: et sic magis
proprie<lb ed="#V" n="32" break="no"/>dicitur verbum: quia verbum dicit rem emanantem a dicente.
<lb ed="#V" n="33"/>Intelligere vero dicit quid vt manens intelligibile: et etiam
<lb ed="#V" n="34"/>ipsa species.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e223">
¶ Uerbum autem imaginabile est cum imaginamur
<lb ed="#V" n="35"/>sonum proferendum: que nostrum verbum intelligibile aliis sigo
<lb ed="#V" n="36"/>mus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e230">
¶ Uerbum autem sensibile est ipsa vox que exterius
<lb ed="#V" n="37"/>profertur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e235">
¶ Inter ista verba verbum intelligibile magis
as<lb ed="#V" n="38" break="no"/>similatur verbo eternaliter genito. Uerbum imaginabile
assi<lb ed="#V" n="39" break="no"/>milatur verbo eterno vt incarnari prius preuiso. verbum
ve<lb ed="#V" n="40" break="no"/>ro sensibile assimilatur verbo eterno vt iam incarnato.
Uer<lb ed="#V" n="41" break="no"/>bum vero intelligibile tunc est perfectum: quando concordat rei et
<lb ed="#V" n="42"/>voluntati et facultati: quia tunc est sine fallacia et
displicen<lb ed="#V" n="43" break="no"/>tia: et potentie concordans. Unde tale verbum intelligibile
<lb ed="#V" n="44"/>maxime repraesentat verbum eternum. Secundum vero quod deficit
ab<lb ed="#V" n="45" break="no"/>eis conditionibus minus perfecte repraesentat. Sic ergo concedo quod
<lb ed="#V" n="46"/>in diuinis est vere verbum intelligibile procedens a
men<lb ed="#V" n="47" break="no"/>te paterna ad similitudinem secundum quem verbum nostrum
<lb ed="#V" n="48"/>intelligibile procedit a mente nostra.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e261">
<lb ed="#V" n="49"/>Ad primum in oppositum cum dicitur quod verbum non est
necessa<lb ed="#V" n="50" break="no"/>rium nisi propter cognitionem etc. dico quod et si
<lb ed="#V" n="51"/>ita concedatur non propter hoc sequitur quod verbum sit superfluum in
<lb ed="#V" n="52"/>diuinis: quia in productione verbi divina bonitas communicatur: non
<lb ed="#V" n="53"/>est autem superfluum diuinam bonitatem per distinctos modos
communi<lb ed="#V" n="54" break="no"/>cari.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e278">
¶ Ad 2m cum dicitur quod non esset ibi verbum nisi ratione actus
<lb ed="#V" n="55"/>intelligendi etc. dico quod hoc sequitur quod quilibet persona producat
<lb ed="#V" n="56"/>verbum intelligendo: et rationem huius inuenietur expressam
su<lb ed="#V" n="57" break="no"/>perius Di. 2. in quaestione qua quaeritur vtrum in diuinis sint tres
<lb ed="#V" n="58"/>persone tantum: et in corpore quaestionis et etiam. Di. 7. in illa quaestione vtrum
<lb ed="#V" n="59"/>potentia generandi sit in filio ad posse generare in corpore
<lb ed="#V" n="60"/>quaestionis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e294">
¶ Ad 3m dico quod quamuis verbum in creatura sit
tran<lb ed="#V" n="61" break="no"/>sitorium: non tamen est transitorium in divinis. Conditiones enim imperfectionis
<lb ed="#V" n="62"/>quae sunt in verbo creato excluduntur a verbo increato.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-a59977-Dd1e302">
<head xml:id="kzz7yh-a59977-Hd1e304">Quaestio 2</head>
<head type="question-title">Utrum verbum in divinis dicatur essentialiter vel personaliter</head>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e306">
Quaestio ii.
<lb ed="#V" n="63"/>SEcundo queritur vtrum verbum in diuinis
<lb ed="#V" n="64"/>dicatur essentialiter vel
personali<lb ed="#V" n="65" break="no"/>ter: et ostendo quod essentialiter. Augu. 9. de trinitate. c. 10.
<lb ed="#V" n="66"/>Uerbum quod nunc discernere et insinuare volumus
<lb ed="#V" n="67"/>est cumamore notitia: sed notitia: et amor in diuinis dicuntur
<lb ed="#V" n="68"/>essentialiter: ergo et verbum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e322">
¶ Item Anseli. monolis 63 c. nihil
<!--00189.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>aliud est summo spiritui huius docere quam quasi cogitando
intue<lb ed="#V" n="70" break="no"/>ri: sed intueri dicitur essentialiter in diuinis: ergo et verbun
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e333">
<lb ed="#V" n="71"/>¶ Item eodem libo et eodem. c. parum ante auctoritatem prius
al<lb ed="#V" n="72" break="no"/>legatam dicit Ansel. quod in diuinis quilibet est dicens: sed secundum
<lb ed="#V" n="73"/>Boe. 2 de trini. Que substantialiter dicuntur in diuinis conueniunt
<lb ed="#V" n="74"/>tribus: ergo a simili et econuerso: ergo dicere in divinis
acci<lb ed="#V" n="75" break="no"/>pitur essentialiter: sed verbum videtur terminus actus dicendi:
<lb ed="#V" n="76"/>ergo verbum in diuinis dicitur substantialiter.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e349">
¶ Item
Trimegi<lb ed="#V" n="77" break="no"/>stus de divinitate ad Asclepium. Quod non est probabile credidisse
<lb ed="#V" n="78"/>aliquam distinctionem in divinis cum vnitate substantiae ponit in deo
<lb ed="#V" n="79"/>mentem et artem. Unde dicit quod cognoscens naturas rerum
<lb ed="#V" n="80"/>miretur: adoret: atque collaudet artem divinamque mentem: sed ars
ver<lb ed="#V" n="81" break="no"/>bum est. Secundum enim Augu. in. vi. de trini. c. x. et Ansel.
mo<lb ed="#V" n="82" break="no"/>nolis c. 34. verbum est ars: ergo videtur quod intelligebat
diui<lb ed="#V" n="83" break="no"/>nam essentiam esse: et verbum et mentem preter omnem
<lb ed="#V" n="84"/>realem distinctionem: et si sic verbum dicitur essentialiter.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e370">
<lb ed="#V" n="85"/>Contra Augu. 15 de tri. non dicitur verbum dei nisi
<lb ed="#V" n="86"/>filius.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e377">
¶ Item Ansel. monolis. c. 63. Dicit
<lb ed="#V" n="87"/>quod in divinis non sunt plura verba: sed vnum et ipsum non
singlutio<lb ed="#V" n="88" break="no"/>rum aut omnium simul: sed vnius tantum: quod non esset verum si substantialiter dicentur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e384">
<lb ed="#V" n="89"/>Respondeo quod aliquando dixerunt aliqui quod non
tantummo<lb ed="#V" n="90" break="no"/>do accipiebatur verbum personaliter: sed
<lb ed="#V" n="91"/>etiam essentialiter: cum enim nostrum verbum intelligibile sit
<lb ed="#V" n="92"/>vel ipsa species que est ratio intelligendi: vel ipsum
intellige<lb ed="#V" n="93" break="no"/>re vel quidam conceptus formatus de re intellecta sic dicebant
<lb ed="#V" n="94"/>quod in diuinis potest dici verbum: vel illud quod est patri ratio
intel<lb ed="#V" n="95" break="no"/>ligendi: et hec est diuina essentia vel ipsum intelligere: et hoc
<lb ed="#V" n="96"/>etiam realiter accipitur in diuinis: vel conceptus quem
proce<lb ed="#V" n="97" break="no"/>dit pater de seipso: se et omnia alia perfecte repraesentantem: qui
con<lb ed="#V" n="98" break="no"/>ceptus est vnus: eo quod pater vno actu intelligendi se et omnia
<lb ed="#V" n="99"/>alia intelligit: et hoc modo verbum accipitur tantum personaliter: et ideo
<lb ed="#V" n="100"/>videbatur eis dicendum quod verbum in divinis poterat
accipi<lb ed="#V" n="101" break="no"/>et essentialiter: et personaliter.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e415">
¶ Sed contra hanc opinionem est
<lb ed="#V" n="102"/>auctoritas beati Augusti. et Ansel. que fuerunt allegate in
<lb ed="#V" n="103"/>opponendo. dicit enim Augu. vi. de trini. c. ii quod verbum
acci<lb ed="#V" n="104" break="no"/>pitur solus filius non simul pater et filius tamque ambo vnum
<lb ed="#V" n="105"/>verbum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e426">
¶ Ideo videtur mihi dicendum sicut communiter
te<lb ed="#V" n="106" break="no"/>netur a sanctis et a doctoribus quod proprie loquendo de verbo:
<lb ed="#V" n="107"/>verbum in diuinis dicitur personaliter tantum. Dicere enim proprie
loquen<lb ed="#V" n="108" break="no"/>do est producere verbum: verbum ergo importat quandam
ema<lb ed="#V" n="109" break="no"/>nationem a dicente: sed nihil essentiale in divinis emanat.
Re<lb ed="#V" n="110" break="no"/>stat ergo quod verbum non est nomen essentiale. Accipitur ergo
<lb ed="#V" n="111"/>personaliter tantum: et quia verbum non importat quancunque
emana<lb ed="#V" n="112" break="no"/>tionem: sed emanationem per modum nature que est
intelle<lb ed="#V" n="113" break="no"/>ctus: seu per modum nature intellectualis: ideo non conuenit
<lb ed="#V" n="114"/>spiritui sancto: qui emanat per modum voluntatis: et quia verbum
<lb ed="#V" n="115"/>emanat naturaliter a patre: et est de substantia patris patri simile in
<lb ed="#V" n="116"/>nature: ideo sibi competit ratio filii: et sic patet quod verbum
acci<lb ed="#V" n="117" break="no"/>pitur personaliter tantum: et quod solus filius est verbum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e455">
<lb ed="#V" n="118"/>Ad praimum in oppositum cum dicitur quod verbum est cum
amo<lb ed="#V" n="119" break="no"/>re notitia etc. dico quod notitia in nobis
<lb ed="#V" n="120"/>potest accipi quattuor modis viel quinque secundum aliquos.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e465">
¶ Uno modo
<lb ed="#V" n="121"/>pro habitu cognitiuo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e470">
¶ Alio modo pro actu intelligendi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e472">
¶
Ter<lb ed="#V" n="122" break="no"/>tio modo pro specie que est ratio intelligendi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e477">
¶ Quarto
<lb ed="#V" n="123"/>modo pro conceptu mentis de quo dictum est superius.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e482">
¶
Quin<lb ed="#V" n="124" break="no"/>to modo improprie scilicet pro ipsa re cognita. Dico ergo quod cum
di<lb ed="#V" n="125" break="no"/>citur verbum notitia: ibi accipitur notitia pro conccptu: et quia
<lb ed="#V" n="126"/>conceptus semper importat emanationem a concipiente: ideo:
no<lb ed="#V" n="127" break="no"/>titia secundum quod dicitur de verbo accipitur personaliter tantum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e493">
¶ Ad 2m
<lb ed="#V" n="128"/>cum dicitur quod dicere est cogitando intueri etc. Dico quod dicere
<lb ed="#V" n="129"/>si accipiatur proprie est verbum producem: improprie tamen quandoque
<lb ed="#V" n="130"/>accipitur pro disponere: et pro gignere et facere et promittere:
<lb ed="#V" n="131"/>vt dicit quedam glo. super illud psalmi. Postula a me.
Im<lb ed="#V" n="132" break="no"/>proprie igitur accipitur pro intelligere sicut accepit Ansel.
<lb ed="#V" n="133"/>in auctoritate praeallegata. Unde ibi non loqutur de dicere
proprie<lb ed="#V" n="134" break="no"/>dicto. et hoc patet quia non posuit dicere simpliciter: sed huiusmodi
di<lb ed="#V" n="135" break="no"/>cere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e514">
¶ Ad 3m cum dicitur quod quilibet est dicens etc. Dico
<lb ed="#V" n="136"/>quod si dicere accipiatur proprie scilicet inquantum idem est quod produ¬
<!--00190.xml-->
<pb ed="#V" n="88-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>cere verbum: sic solus pater dicit. Si autem accipiatur improprie
<lb ed="#V" n="2"/>scilicet pro hoc quod est intelligere in verbo: sic quelibet persona dicit:
<lb ed="#V" n="3"/>quia quelibet persona se et diuinam essentiam et alias personas: et omnes
<lb ed="#V" n="4"/>creaturas intelligit in verbo. Unde Ansel. in auctoritate
<lb ed="#V" n="5"/>illa accepit dicere improprie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e536">
¶ Ad 4m dicendum quod forte
<lb ed="#V" n="6"/>Trimegistus aliquid inuenit in libris prophetarum de
emana<lb ed="#V" n="7" break="no"/>tione personarum: vel fuit ab aliquo edoctus: vel forte deus sibi
<lb ed="#V" n="8"/>reuelauit paer aliquam gratiam gratis datam. Deus enim aliqua
<lb ed="#V" n="9"/>manifestauit philosophis que in lumine pure naturali inueniri non
po<lb ed="#V" n="10" break="no"/>tuissent secundum quod videtur consentire apostolus ad Romanos. primo
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-a59977-Dd1e550">
<head xml:id="kzz7yh-a59977-Hd1e552">Quaestio 3</head>
<head type="question-title">Utrum verbum importet respectum ad creaturam</head>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e554">
Quaestio III.
<lb ed="#V" n="11"/>TErtio queritur vtrum verbum importet
respe<lb ed="#V" n="12" break="no"/>ctum ad creaturam: et videtur quod non:
<lb ed="#V" n="13"/>quia omne nomen connotans effectum in creatura: commune
<lb ed="#V" n="14"/>est tribus personis: quia sicut dicit Au gu. i. de trinitate. c.
<lb ed="#V" n="15"/>4. Sicut pater et filius et spiritus sanctum sunt inseparabiles: ita
<lb ed="#V" n="16"/>inseparabilter operantur: sed nomen verbi non est commune tribus
<lb ed="#V" n="17"/>personis ergo non importat respectum ad creaturam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e572">
¶ Item ea
<lb ed="#V" n="18"/>que important respectum ad creaturam dicuntur de deo ex tempore: sed
<lb ed="#V" n="19"/>verbum est in diuinis ab eterno: ergo non importat respectum
<lb ed="#V" n="20"/>ad creaturam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e581">
¶ Item quia importat respectu ad patrem
dicen<lb ed="#V" n="21" break="no"/>tem dicitur verbum patris: ergo si importaret respectum ad
<lb ed="#V" n="22"/>creaturas diceretur verbum creature: sed hoc est falsum secundum
<lb ed="#V" n="23"/>Anseli. monolo. c. 33.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e590">
¶ Item sicut dicit Augu. 5 de triniate. c.
<lb ed="#V" n="24"/>9. filius patris est: et non videtur: volens dicere quod filius non
<lb ed="#V" n="25"/>importat respectum ad nos sicut donum: sed in divinis idem
<lb ed="#V" n="26"/>est verbum et filius ergo verbum non importat respectu ad creaturam vt videtur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e600">
<lb ed="#V" n="27"/>Contra Ansel. monolus 34 c. cum summus spiritus
di<lb ed="#V" n="28" break="no"/>cit seipsum dicit omnia que facta sunt: ergo
im<lb ed="#V" n="29" break="no"/>portat respectum ad ea que facta sunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e609">
¶ Item Aug. 83.q.
<lb ed="#V" n="30"/>quaestione 63 exponens illud Ioannis In principio erat verbum
<lb ed="#V" n="31"/>dicit sic: hoc loco melius verbum interpretamur: vt non
so<lb ed="#V" n="32" break="no"/>lum significetur ad patrem respectus: sed ad illa que per verbum
<lb ed="#V" n="33"/>facta sunt operatiua potentia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e620">
¶ Item in psal. dicit et facta
<lb ed="#V" n="34"/>sunt: ergo verbum dei importat respectum ad facta.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e625">
<lb ed="#V" n="35"/>Respondeo quod verbum diuinum importat respectum
<lb ed="#V" n="36"/>ad creaturam: quia cum pater vno actu
intel<lb ed="#V" n="37" break="no"/>ligendi se et omnes creaturas intelligat: vno verbo se et ominia
<lb ed="#V" n="38"/>alia dicit: sed illud verbum patris est expressiuum non
operati<lb ed="#V" n="39" break="no"/>uum. Creaturarum vero est expressiuum: et operatiuum. Artifex
<lb ed="#V" n="40"/>enim in verbo suo disponit agenda. Unde Aug. xi. libro
con<lb ed="#V" n="41" break="no"/>fessi. prope medium inter principium et medium loquens ad
<lb ed="#V" n="42"/>deum dicit. Uerbo tibi coeterno simul et sempiterno dicis
<lb ed="#V" n="43"/>omnia que dicis: et sic quicquid dicis: vt fiat: nec aliter quam
dicen<lb ed="#V" n="44" break="no"/>do facis. Inquantum vero est expressiuum creaturarum importat
<lb ed="#V" n="45"/>respectum ad eas inquantum sunt cognite: et quia ab eterno actu
<lb ed="#V" n="46"/>fuerunt cognite quamuis in re actu non essent: ideo dico quod
il<lb ed="#V" n="47" break="no"/>le respectus actualis est non realis: sed secundum rationem tam ex
<lb ed="#V" n="48"/>parte verbi ad creaturas cognitas quam ex parte creaturarum
inquan<lb ed="#V" n="49" break="no"/>tum sunt cognite ad ipsum verbum: quia ille respectus est secundum
<lb ed="#V" n="50"/>rationem: qui non consequitur rem nisi secundum suum esse intellectum: hoc est
<lb ed="#V" n="51"/>nisi inquantum intellecta est. Inquantum vero verbum est
crea<lb ed="#V" n="52" break="no"/>turarum potentia operatiua connotat in creaturis respectum
<lb ed="#V" n="53"/>realem ad ipsum: non in actu: sed in potentia: hoc est dictu
<lb ed="#V" n="54"/>quod connotat in creaturam respectum realem possibilem esse: non
<lb ed="#V" n="55"/>per potentiam creature que nulla fuit ab eterno: sed per
poten<lb ed="#V" n="56" break="no"/>tiam verbi: nullo tamen modo importat respectum
rea<lb ed="#V" n="57" break="no"/>lem existentem in verbo ad creaturam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e677">
<lb ed="#V" n="58"/>Ad primum in oppositum dico quod verbum non
tantummo<lb ed="#V" n="59" break="no"/>do importat respectum secundum rationem sui
<lb ed="#V" n="60"/>ad creaturam: sed etiam principalius importat realem
respe<lb ed="#V" n="61" break="no"/>ctum sui ipsius ad patrem dicentem: qui respectus personalis est
<lb ed="#V" n="62"/>Maior autem argumenti intelligenda est de his que non
im<lb ed="#V" n="63" break="no"/>portant respectum nisi ad creaturam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e693">
¶ Ad 2m cum dicitur quod
<lb ed="#V" n="64"/>ea que important respectum ad creaturam dicuntur de deo ex
<lb ed="#V" n="65"/>tempore etc. Dico quod verum est de his que connotant in creatura
<lb ed="#V" n="66"/>respectum realem et actualem ad ipsum deum: sicut sunt ista
<lb ed="#V" n="67"/>nomina dominus et creator.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e705">
¶ Nomine autem verbi non connotatur rea
<lb ed="#V" n="68"/>lis respectus in creatura in actu ad ipsum deum: sed in proc¬
<!--00190.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>tentia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e716">
¶ Ad 3m cum dicitur quod si importaret respectum ad
<lb ed="#V" n="70"/>creaturam diceretur verbum creature etc. dico quod verum esset
si<lb ed="#V" n="71" break="no"/>importaret respectum ad creaturas vt ad dicentes ipsum
si<lb ed="#V" n="72" break="no"/>cut importat respectum ad patrem vt ad dicentem. Sed non est
<lb ed="#V" n="73"/>ita: vnde sicut scientia dei non potest dici scientia creaturarum:
<lb ed="#V" n="74"/>quia non est ab eis: quamuis ille creature scite sint. Sic nec
ver<lb ed="#V" n="75" break="no"/>bum potest dici verbum creaturarum quamuis illo verbo dicte sint.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e732">
<lb ed="#V" n="76"/>¶ Ad 4m dicitur quod idem est verbum: et filius etc. Dico
<lb ed="#V" n="77"/>quod realiter verum est: tamen differnt secundum rationem. Unde et
ver<lb ed="#V" n="78" break="no"/>bum aliquem respectum importat ad creaturam: et connotat in
<lb ed="#V" n="79"/>creatura: qui nomine filii nec importatur nec connotatur.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-a59977-Dd1e744">
<head xml:id="kzz7yh-a59977-Hd1e746">Quaestio 4</head>
<head type="question-title">Utrum illa persona quae est filius et verbum expressius nominetur nomine verbi quam nomine filii</head>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e748">
Quaestio IIII.
<lb ed="#V" n="80"/>QUarto queritur vtrum illa persona que est
fi<lb ed="#V" n="81" break="no"/>lius et verbum expressius nominetur
no<lb ed="#V" n="82" break="no"/>mine verbi quam nomine filii: et videtur quod non. Aug. 7.
<lb ed="#V" n="83"/>de trinitate. c. 2. eo filius quo verbum: et eo verbum quo
<lb ed="#V" n="84"/>filius: ergo videtur quod non nominetur expressius vno nomine
<lb ed="#V" n="85"/>quam alio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e764">
¶ Item Christus frequentius se nominat filium quam
<lb ed="#V" n="86"/>verbum: sed probabile videtur quod se nominabat frequentius
no<lb ed="#V" n="87" break="no"/>mine expressius suam proprietatem significante: ergo
ex<lb ed="#V" n="88" break="no"/>pressius nominatur nomine filii quam verbi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e773">
<lb ed="#V" n="89"/>Contra communiter a Beato Ioan. nomine verbi: vt patet Io. I.
<lb ed="#V" n="90"/>et apocalis 19 in canonica sua. c. vltimo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e780">
<lb ed="#V" n="91"/>Respondeo quod illam personam expressius nominari
<lb ed="#V" n="92"/>dupliciter potest intelligi: aut habendo
re<lb ed="#V" n="93" break="no"/>spectum ad eternam eius emanationem tantum: autem ad eius
ema<lb ed="#V" n="94" break="no"/>nationem et incarnationem. Primo modo expressius nominatur
<lb ed="#V" n="95"/>nomine verbi: quia quamuis realiter idem sint natura et intellectus: et
<lb ed="#V" n="96"/>differnt secundum rationem: tamen ratio nature includitur in ratione
intel<lb ed="#V" n="97" break="no"/>lectus: sed tota ratio intellectus non includitur in ratione
na<lb ed="#V" n="98" break="no"/>ture. Unde secundum nostram rationem intelligendi formalior
vi<lb ed="#V" n="99" break="no"/>detur ratio intellectus quam ratio nature: verbum autem procedit
<lb ed="#V" n="100"/>per modum intellectus: et filius per modum nature. Illa autem
<lb ed="#V" n="101"/>nominatio est expressior que sumitur a formaliori ratione.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e807">
<lb ed="#V" n="102"/>¶ Preterea illa persona ex suo modo procedendi importat
ratio<lb ed="#V" n="103" break="no"/>nem declaratiuam et operatiuam: quam nominauit apostolus ad hebre.
<lb ed="#V" n="104"/>i. Qui postquam dixit quod deus per filium fecit secula: subiungit:
<lb ed="#V" n="105"/>qui cum sit splendor in quo notat rationem eius declaratiuam:
<lb ed="#V" n="106"/>et postea dicit: portansque omnia verbo virtutis sue: in quo
no<lb ed="#V" n="107" break="no"/>tat rationem eius operatiuam propter quam de ipso dicitur per appropsia
<lb ed="#V" n="108"/>tionem Ioan. ids. Quod omnia per ipsum facta sunt. Unde et aliqui
<lb ed="#V" n="109"/>dicunt. Quod quamuis esse prius secundum rationem intelligendi habeat
<lb ed="#V" n="110"/>rationem idee quam sit productio verbi a dicente extendendo
no<lb ed="#V" n="111" break="no"/>men idee ad rationem cognoscitiuam tantum: tamen accipiendo
<lb ed="#V" n="112"/>ideam proprie secundum quod nominat rationem cognoscitiuam: et
opera<lb ed="#V" n="113" break="no"/>tiuam prius secundum rationem intelligendi: est emanatio verbi:
<lb ed="#V" n="114"/>quam essentia habeat rationem idee: verbum autem expressius nominat
<lb ed="#V" n="115"/>proprietatem declaratiuam et operatiuam quam filius. Uerbum enim
<lb ed="#V" n="116"/>emanans per intellectum ab artifice: emanat vt declaratiuum
<lb ed="#V" n="117"/>et operatiuum: et secundum hunc modum procedit argumentum ad
per<lb ed="#V" n="118" break="no"/>tem secundam
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a59977-d1e846">
¶ Secundo modo expressius nominatur nomine filii: quia
<lb ed="#V" n="119"/>sic in eo consideratur ratio filiationis eterna et temporalis. Est enim
<lb ed="#V" n="120"/>filius patris ab eterno: et filius matris ex tempore ad que
signi<lb ed="#V" n="121" break="no"/>ficanda expressius vtimur nomine filii: quam nomine verbi:
<lb ed="#V" n="122"/>et sic procedunt argumenta ad partem primam.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>