-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve07v1_kzz7yh-a75392.xml
975 lines (975 loc) · 64.7 KB
/
cod-ve07v1_kzz7yh-a75392.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 2</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 2</title>
<date when="2023-09-18">September 18, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve07v1">Venice, 1507, v. 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-18" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="110-r"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-a75392"><!-- l1d36a2 -->
<head xml:id="kzz7yh-a75392-Hd1e101">Articulus 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e103">
<lb ed="#V" n="101"/>Consequenter queritur de secundo
prin<lb ed="#V" n="102" break="no"/>cipali. Et circa hoc
<lb ed="#V" n="103"/>quaeruntur 6
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e112">
¶ Primo vtrum in deo sit idea per quam
<lb ed="#V" n="104"/>congnoscat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e117">
¶ Secundo vtrum divine essentie: conueniat
<lb ed="#V" n="105"/>esse ideam inquantum est cognita.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e122">
¶ Tertio vtrum in deo sint
<lb ed="#V" n="106"/>plures idee.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e128">
¶ Quarto vtrum in deo sint idee singularium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e130">
<lb ed="#V" n="107"/>¶ Quinto vtrum in deo sint idee infinitorum
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e135">
¶ Sex
<lb ed="#V" n="108"/>to vtrum sit aliqua differentia idearum et attributorum.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-a75392-Dd1e140">
<head xml:id="kzz7yh-a75392-Hd1e142">Quaestio 1</head>
<head type="question-title">Utrum in deo sit idea per quam cognoscat</head>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e144">
<lb ed="#V" n="109"/>¶ Questio I.
<lb ed="#V" n="110"/>PRimo ostendo quod in deo non sit idea per quam
<lb ed="#V" n="111"/>cognoscat. Dicit enim <ref>Diony. 7. ca.
<lb ed="#V" n="112"/>de diuin. no.</ref> Quod deus non est secundum speciem singula
contem<lb ed="#V" n="113" break="no"/>plans sed secundum vnam cause circunstantiam omnia sciens
<lb ed="#V" n="114"/>et continens: sed ideo species quedam est secundum quod species accipitur pro
<lb ed="#V" n="115"/>similitudine: ergo deus non cognoscit per ideam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e162">
¶ Item
<lb ed="#V" n="116"/>deus simili modo cognoscit se et alia: quia vni actu
cognoscen<lb ed="#V" n="117" break="no"/>di se et omnia alia cognoscit: sed non cognoscit: se per ideam:
<lb ed="#V" n="118"/>ergo nec alia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e171">
¶ Item cum cognitum proesenus est intellectui per
<lb ed="#V" n="119"/>essentiam: non requiritur idea ad eius cognitionem: sed omnes
cre<lb ed="#V" n="120" break="no"/>ature deo per essentiam sunt praesentes: quia cum divina essentia sit
<lb ed="#V" n="121"/>immensa perfecte quamlibet attingit creaturam: ergo deus non
con<lb ed="#V" n="122" break="no"/>gnoscit creaturas per ideam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e182">
¶ Item intellectus qui per suam
<lb ed="#V" n="123"/>essentiam sufficicnter exprimit aliquod cognoscibile non
in<lb ed="#V" n="124" break="no"/>diget idea ad ipsum cognoscendum: sed divina essentiam
suffi<lb ed="#V" n="125" break="no"/>cienter exprimit divino intellectui quamlibet creaturam: ergo
<lb ed="#V" n="126"/>non indiget idea ad cognitionem creature.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e194">
<lb ed="#V" n="127"/>Contra <ref>Aug. 83. q. q. 46.</ref> Sunt idee principales
quae<lb ed="#V" n="128" break="no"/>dam forme vel rationes rerum incommutabiles quae
<lb ed="#V" n="129"/>ipse formate non sunt: ac per hoc terne: ac semper eodem modo
<lb ed="#V" n="130"/>se habentes: que divina intelligentia continentur: et cum ipse neque
<lb ed="#V" n="131"/>oriuntur: neque intereant: sed eas formari tamen dicitur omne quod
ori<lb ed="#V" n="132" break="no"/>ri et interrire potest: et omne quod oritur et interrit: ergo divinus
<lb ed="#V" n="133"/>intellectus habet ideas quae sunt rationes creaturarum: sed per rationes
crea<lb ed="#V" n="134" break="no"/>turarum cognoscentur creature: ergo deus creaturas cognoscit per
<lb ed="#V" n="135"/>ideam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e216">
¶ Item <ref>Augustinus lib. xi. de ciuita. dei. c. xi.</ref> dicit quod in
<lb ed="#V" n="136"/>scientia dei sunt thesauri rerum intelligibilium in quibus sunt
<!--00234.xml-->
<pb ed="#V" n="110-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>omnes innuisibiles atque incommutabiles rationes rerum etiam
<lb ed="#V" n="2"/>inuisibilium que per ipsam facte sunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e232">
¶ Item Boe. 3 libro de
<lb ed="#V" n="3"/>conso. quod in medio loquens ad deum sic dicit: cuncta qui
super<lb ed="#V" n="4" break="no"/>no ducis ab exemplo pulcher pulcherimus ipse mundus
<lb ed="#V" n="5"/>mente gerens similique imagine formans: ergo deus in se
ha<lb ed="#V" n="6" break="no"/>bet similitudinem mundi secundum quam mundus creauit et formauit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e243">
<lb ed="#V" n="7"/>Respondeo quod in deo est idea per quam cognoscit.
<lb ed="#V" n="8"/>Est enim idea in intellectu quedam
<lb ed="#V" n="9"/>similitudo rei cognite secundum enim <ref>Aug. lib. 83. q. q. 46.</ref> Idee
vo<lb ed="#V" n="10" break="no"/>cantur forme. hoc est similitudines intelligibilium in intellectu
<lb ed="#V" n="11"/>dicuntur enim ab idos quod est forma. Deus autem in suo
in<lb ed="#V" n="12" break="no"/>tellectu habet similitudines creaturarum: per quas eas
cogno<lb ed="#V" n="13" break="no"/>scit: cum enim sint in dei essentia: nisi heberet earum
similitudi<lb ed="#V" n="14" break="no"/>nes penes se: non cognoscerer eas. Preterea oportet quod
cau<lb ed="#V" n="15" break="no"/>satum habeat similitudinem incausante: quia causa assimilat sibi
<lb ed="#V" n="16"/>causatum. Unde secundum <ref>Diony. ii. de di. no.</ref> Causatiua habent
<lb ed="#V" n="17"/>causarum imagines. Preterea beatitudo includit
perfectio<lb ed="#V" n="18" break="no"/>nem intellectus: et effectus quietationem que non potest esse
<lb ed="#V" n="19"/>nisi in perfecta coniunctione. cum simili. Nulla enim res quietatur
<lb ed="#V" n="20"/>inconiunctione cum suo dissimili sub ratione qua est dissimile:
er<lb ed="#V" n="21" break="no"/>go oportet in divino inteliectu esse similitudinem creature: hanc
<lb ed="#V" n="22"/>autem vocamus ideam per quam cognoscit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e280">
¶ Quidam
<lb ed="#V" n="23"/>autem dicunt deum non cognoscere creaturam per ideam
<lb ed="#V" n="24"/>cum ipsam cognoscat per causam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e287">
¶ Sed hoc non multum
<lb ed="#V" n="25"/>valet. Cognoscere enim rem per causam: et per ideam non repugnant
<lb ed="#V" n="26"/>Non enim effectus cognoscerentur per causas nisi in causis
<lb ed="#V" n="27"/>essent similitudines effectuum: per quas relucent in eis effectus
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e297">
<lb ed="#V" n="28"/>¶ Unde ideo deus per seipsum tanquam per causam cognoscit
crea<lb ed="#V" n="29" break="no"/>turas: quia eoipso quod est summa: et sufficiens causa omnium
crea<lb ed="#V" n="30" break="no"/>turarum sunt in ipso idee earum: per quas relucent in ipso.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e306">
<lb ed="#V" n="31"/>Ad primum in oppositum quod arguebatur <ref>per
auctorita<lb ed="#V" n="32" break="no"/>tem Diony.</ref> dico quod non intendebat
<lb ed="#V" n="33"/>deum negare cognoscere per ideam nisi vocando ideam
simili<lb ed="#V" n="34" break="no"/>tudinem a rebus cognitis acceptam. Unde parum ante verbum
<lb ed="#V" n="35"/>praeallegatum sic dicit: non existentibus existentia discens nouit
di<lb ed="#V" n="36" break="no"/>uinus animus: sed ex se et in se secundum causam omnium scientiam et
co<lb ed="#V" n="37" break="no"/>gnitionem et essentiam prefert et ante ambiuit: et tunc
imme<lb ed="#V" n="38" break="no"/>diate subdit verbum prsaeallegatum: et iste intellectus patet per
<lb ed="#V" n="39"/>translationem abbatis: vbi sic habetur: non singula
<sic>singi<lb ed="#V" n="40" break="no"/>latim</sic> inspiciens quasi ex causis vanis ea cognosoens.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e330">
<lb ed="#V" n="41"/>¶ Ad 2m cum dicitur quod deus simili modo cognoscit se et alia
<lb ed="#V" n="42"/>etc. dico quod verum est de simili modo secundum rem differentem
ta<lb ed="#V" n="43" break="no"/>men: secundum rationem: quia diuina essentia inquantum est ratio
cogno<lb ed="#V" n="44" break="no"/>scendi seipsam non habet rationem idee: quia ideatum est
<lb ed="#V" n="45"/>res differens ab idea sua. Sed inquantum est ratio
cogno<lb ed="#V" n="46" break="no"/>scendi et operandi creaturam habet rationem idee: et sic deus se
<lb ed="#V" n="47"/>et alia cognoscit per idem secundum rem sub alia tamen et alia
ratio<lb ed="#V" n="48" break="no"/>ne
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e350">
¶ Ad tertium dicendum quod quanuis divina essentia propter
<lb ed="#V" n="49"/>sui immensitatem attingat quanlibet creaturam et penetret: non
<lb ed="#V" n="50"/>tamen ab aliqua creatura penetratur: nec informatur. Maior
<lb ed="#V" n="51"/>autem propotio argumenti intelligenda est quando cognitum praesens
<lb ed="#V" n="52"/>est intellectui ipsum informando vel penetrando: vel
rea<lb ed="#V" n="53" break="no"/>liter idem existens cum eo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e363">
¶ Ad 4m cum dicitur quod
intelle<lb ed="#V" n="54" break="no"/>ctus qui per suam essentiam sufficienter exprimit aliquid
cogno<lb ed="#V" n="55" break="no"/>scibile non indiget idea ad cognoscendum etc. dico quod verum
<lb ed="#V" n="56"/>est loquendo de idea realiter differente ab illa essentia: et tamen
co<lb ed="#V" n="57" break="no"/>gnoscit per ideam: quia ipsa essentia inquantum est sufficienter
<lb ed="#V" n="58"/>exprimens ipsum cognoscibile respectu ipsius habet rationem
<lb ed="#V" n="59"/>idee extendendo nomen idee ad rationem cognoscendi. Postea
<lb ed="#V" n="60"/>enim ostendetur in quo differt ratio cognoscendi et idea.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-a75392-Dd1e382">
<head xml:id="kzz7yh-a75392-Hd1e384">Quaestio 2</head>
<head type="question-title">Utrum divinae essentiae tantum conveniat esse ideam inquantum est cognita ut imitabilis a creatura</head>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e386">
<lb ed="#V" n="61"/>¶ Questio. II.
<lb ed="#V" n="62"/>SEcundo queritur vtrum diuine essentie
tan<lb ed="#V" n="63" break="no"/>tum conueniat esse ideam inquantum
<lb ed="#V" n="64"/>est cognita vt imitabilis a creatura: et videtur quod sic
<lb ed="#V" n="65"/>quia idea creaturarum est divina essentia inquantum
appre<lb ed="#V" n="66" break="no"/>henditura diuino intellectu vt similitudo creaturarum
exprsi<lb ed="#V" n="67" break="no"/>siua ab ipsis imitabilis: ergo de ratione idee est ipsa diuina
<lb ed="#V" n="68"/>essentia: vt a diuino intellectu cognita modo supradicto: er¬
<!--00234.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>go sibi conuenit esse ideam inquantum est intellecta vt imita
<lb ed="#V" n="70"/>bilis a creatura.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e415">
¶ Item ideo in deo plurificantur per
com<lb ed="#V" n="71" break="no"/>parationem ad divinum intellectum aliter non fuissent plures
<lb ed="#V" n="72"/>idee ab eterno cum non plurificentur secundum rem: sed per
intelle<lb ed="#V" n="73" break="no"/>ctum non possunt in deo plurificare nisi inquantum ipse
intel<lb ed="#V" n="74" break="no"/>lectus dinus intuetur essentiam suam vt diuersimode imitabilem:
<lb ed="#V" n="75"/>ergo diuina essentia non est idea nisi inquantum a divino
intel<lb ed="#V" n="76" break="no"/>lectu intellecta: et imitabilis a creatuta.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e431">
¶ Item deus non
in<lb ed="#V" n="77" break="no"/>tuetur res per suam essentiam nisi inquantum intuetur
<lb ed="#V" n="78"/>eam vt imitabilem. Unde diuina essentia est a deo primum
<lb ed="#V" n="79"/>cognitum: sed divina essentia non est idea nisi inquantum est
<lb ed="#V" n="80"/>diuino intellectui ratio cognoscendi creaturam: et operandi:
<lb ed="#V" n="81"/>ergo non est indea nisi inquantum est a diuino intellectu
<lb ed="#V" n="82"/>intellecta vt imitabilis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e447">
<lb ed="#V" n="83"/>Contra. Diuina essentia est idea inquantum est ratio
<lb ed="#V" n="84"/>cognoscendi et operandi creaturam. Sed hoc
<lb ed="#V" n="85"/>sibi non conuenit inquantum est forma in diuino intellectu
<lb ed="#V" n="86"/>similis creature: ergo esse ideam non conuenit ei inquantum
<lb ed="#V" n="87"/>est intellecta vt imitabilis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e461">
¶ Item per similitudinem que est
<lb ed="#V" n="88"/>directum obiectum intellectus non cognoscitur res nisi
pre<lb ed="#V" n="89" break="no"/>supposita illius rei alia cognitione. Unde intuendo
ima<lb ed="#V" n="90" break="no"/>ginem Pauli nunquam per ipsum. Paulum cognoscerem nisi
<lb ed="#V" n="91"/>presupposita aliqua alia cognitione de Paulo. Unde
sal<lb ed="#V" n="92" break="no"/>tem hoc opetet quod scientia illam imaginem esse Pauli quod
<lb ed="#V" n="93"/>includit me habere aliam cognitionem de Paulo quam per illam
<lb ed="#V" n="94"/>imaginem. Sed deus cognoscit creaturam per ideam non
pre<lb ed="#V" n="95" break="no"/>supposita alia cognitionem de creatura: ergo sue essentie: non
<lb ed="#V" n="96"/>tantum conuenit esse ideam inquantum est cognita vt imita
<lb ed="#V" n="97"/>bilis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e485">
¶ Item intellectus noster cognoscit res per similitudi
<lb ed="#V" n="98"/>nem non tamen intuendo eas in obiectum: ergo similiter dinus
<lb ed="#V" n="99"/>intellectus non tantummodo cognoscit res per suam essentiam
<lb ed="#V" n="100"/>inquantum est obiectum sui intellectus etiam inquantum est
<lb ed="#V" n="101"/>forma in suo intellectu similis rebus: cum ergo divinam
essen<lb ed="#V" n="102" break="no"/>tiam esse ideam includat eam esse rationem cognoscendi:
<lb ed="#V" n="103"/>sequitur vt videtur quod sibi non conuenit esse ideam inquantum
<lb ed="#V" n="104"/>est intellecta vt imitabilis tantum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e503">
<lb ed="#V" n="105"/>Respondeo quod idea potest accipi tribus modis. Uno
<lb ed="#V" n="106"/>modo secundum quod nominat quiditates istorum
<lb ed="#V" n="107"/>sensibilium ab istis sensibilibus realiter separatas: et per se in actu
<lb ed="#V" n="108"/>reali existentes et realem differeutiam inter se habentes: quas secundum
<lb ed="#V" n="109"/>numerum specierum existentes Aristotiles imponit platoni
<lb ed="#V" n="110"/>posuisse tanquam exemplaria istorum sensibilium necessaria ad
<lb ed="#V" n="111"/>istorum sensibilium cognitionem et productionem: et hoc modo esse
<lb ed="#V" n="112"/>ideam nullo modo conuenit divinae essentie. Sic enim non est
<lb ed="#V" n="113"/>ponere ideas vt probat <ref>philosophus. 7o. Metaphy.</ref>
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e525">
¶ Secundo
mo<lb ed="#V" n="114" break="no"/>do potest accipi idea secundum quod nominat essentiam creature
inquan<lb ed="#V" n="115" break="no"/>tum a diuino intellectu intellecta est: eo quod essentia crature
<lb ed="#V" n="116"/>inquantum est a deo intellecta aliquomon est exemplar sui
<lb ed="#V" n="117"/>ipsius vt est in essentia realis et actualis existentie producta
<lb ed="#V" n="118"/>secundum quam significationem credunt aliqui platonem posuisse ideas
<lb ed="#V" n="119"/>quanuis secundum numerum specierum tantum: et sic esse ideam non
<lb ed="#V" n="120"/>conuenit diuine essentie. essentia enim hominis quamuis ab
eter<lb ed="#V" n="121" break="no"/>no fuerit a divino intellectu intellecta non tamen fuit divina essen
<lb ed="#V" n="122"/>tia non enim fuit in deo intrinsecus existens: sed fuit
se<lb ed="#V" n="123" break="no"/>cundarium obiectum diuini intellectus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e549">
¶ Tertiomon
acci<lb ed="#V" n="124" break="no"/>pitur idea secundum quod dicit intrinsecus in deo rationem
cognosci<lb ed="#V" n="125" break="no"/>tiuam creaturarum et operatiuam: et sic videtur quibusdam quod
du<lb ed="#V" n="126" break="no"/>pliciter dicitur: vno modo dicitur divina essentia inquantum est
<lb ed="#V" n="127"/>imitabilis a creatura. Alio modo inquantum est intellecta
<lb ed="#V" n="128"/>vt imitabilis a creatura: et sic idea primo modo dicta prius
<lb ed="#V" n="129"/>est secundum rationem intelligendi quam secundomon dicta: quia enim
di<lb ed="#V" n="130" break="no"/>uina essentia est imitabilis a creatura: ideo deus intelligit eam
<lb ed="#V" n="131"/>vt imitabilem a creatura non econuerso: et hoc modo idea
di<lb ed="#V" n="132" break="no"/>cit in deo respectum rationis: vt in potentia: ad creaturam et
con<lb ed="#V" n="133" break="no"/>notat in creatura realem respectum in potentia ad deum: et
<lb ed="#V" n="134"/>sic pluralitas idearum est pluralitas secundum rationem in potentia
<lb ed="#V" n="135"/>et sic deus cognoscit creaturam per ideam inquantum est
for<lb ed="#V" n="136" break="no"/>ma sui intellectus sibi exprimens ea a quibus est imitabilis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e580">
<!--00235.xml-->
<pb ed="#V" n="111-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>¶ Secundo modo loquendo de idea sic dicit in
diuina<lb ed="#V" n="2" break="no"/>essentia respectum rationis in actu ad creaturam et connotat
<lb ed="#V" n="3"/>in creatura respectum rationis in actu ad deum: et respectum
<lb ed="#V" n="4"/>reale in potentia: et sic pluralitas idearum est pluralitas secundum
<lb ed="#V" n="5"/>rationem iu actu: et sic deus per ideam non cognoscit
crea<lb ed="#V" n="6" break="no"/>turam: quia idea hoc modo accepta presupponit secundum ratione:
<lb ed="#V" n="7"/>intelligendi diuina essentia et creature cognitionem
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e605">
¶
Co<lb ed="#V" n="8" break="no"/>gnitio enim rationis secundum modum intelligendi presupponit
co<lb ed="#V" n="9" break="no"/>gnitionem vtriusque extremi. Cognoscit enim deus creaturam
<lb ed="#V" n="10"/>in idea sic accepta inquantum intuendo se exemplar
crea<lb ed="#V" n="11" break="no"/>ture: videt eam refulgere in se. Non est autem idem dicenrem
<lb ed="#V" n="12"/>cognoscere per aliquid et in aliquo. Sed quia secundum praedictam
<lb ed="#V" n="13"/>opinionem non tantum divina essentia esset immediatum obiectum
<lb ed="#V" n="14"/>diuini intellectus: sed etiam essentia creature. Ideo alii
vt<lb ed="#V" n="15" break="no"/>dentur communius dicere scilicet quod eo modo quo conuenit divina
<lb ed="#V" n="16"/>essentie esse ideam: non conuenit sibi nisi inquantum est
intelle<lb ed="#V" n="17" break="no"/>cta vt imitabilis a creatura: quia deus per essentiam suam non
<lb ed="#V" n="18"/>cognoscit ereaturam nisi inquantum intelligit eam vt
imi<lb ed="#V" n="19" break="no"/>tabilem a creatura. Unde vere per ideam et in idea deus
<lb ed="#V" n="20"/>cognoscit creaturam: quamuis enim divina essentia sub ratione
<lb ed="#V" n="21"/>idee non scit ratio cognitionis qua deus cognoscit creatu
<lb ed="#V" n="22"/>ram cum eadem cognitione cognoscit se et creaturam: tamen est
<lb ed="#V" n="23"/>ratio per quam ipsa cognitio qua deus cognoscit respicit
crea<lb ed="#V" n="24" break="no"/>turam: vt secundarium obiectum. hoc est sorte quod alii nolunt
<lb ed="#V" n="25"/>dicerem scilicet quod est ratio qua deus cognoscit creaturam non per
<lb ed="#V" n="26"/>comperationem ad actum sed ad cognitum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e649">
<lb ed="#V" n="27"/>Qui vult tenere primam opinionem potest
<lb ed="#V" n="28" break="no"/>dicere ad primum
argumen<lb ed="#V" n="29" break="no"/>tum <sic>contta</sic> eam quod prima propositio illius non habet
verita<lb ed="#V" n="30" break="no"/>tem nisi de idea secundo modo dicta.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e660">
¶ Ad secundum dicendum
<lb ed="#V" n="31"/>quod idee plurificantur in actu per comperationem ad divinum
<lb ed="#V" n="32"/>intellectum: vt ab eo intellecte plurificantur tamen in potentia
<lb ed="#V" n="33"/>per operationem ad divinum intellectum in ratione forme.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e669">
<lb ed="#V" n="34"/>¶ Ad tertium cum dicitur quod essentia dei est primum
cogni<lb ed="#V" n="35" break="no"/>tum et c. Potest dici quod verum est accipiendo cognitum
<lb ed="#V" n="36"/>pro ratione cognoscendi: sicut dicit Auicen. 6 naturalium libro 2. c.
<lb ed="#V" n="37"/>2. quod similitudo visus est primum visum. Uel est verum
ac<lb ed="#V" n="38" break="no"/>cipiendo primum pro principali. Est enim principale cognitum.
<lb ed="#V" n="39"/>Qui vult tenere opinionem secundam potest respondere ad
ar<lb ed="#V" n="40" break="no"/>gumenta contra eam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e687">
<lb ed="#V" n="41"/>Ad primum cum dicitur quod duinia essentia est ratio
<lb ed="#V" n="42"/>cognoscendi et operandi
creatu<lb ed="#V" n="43" break="no"/>ram inquantum est forma in divino intellectu similis
creatu<lb ed="#V" n="44" break="no"/>re etc. Potest dici quod falsum est. sed inquantum est cognitea
<lb ed="#V" n="45"/>vt imitabilis a creatura.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e700">
¶ Ad secundum cum dicitur quod per
simi<lb ed="#V" n="46" break="no"/>litudinem que est directum obiectum intellectus non
co<lb ed="#V" n="47" break="no"/>gnoscit res nisi praesupposita illius rei alia cognitione etc.
<lb ed="#V" n="48"/>Dico quod verum est quando illa res que est directum obiectum
<lb ed="#V" n="49"/>intellectus representat se intellectui: non tantum secundum id quod
<lb ed="#V" n="50"/>est: sed inquantum exemplar et causa: et sic divina essentia
represen<lb ed="#V" n="51" break="no"/>tat se divino intellectui.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e717">
¶ Ad tertium cum dicitur quod
intelle<lb ed="#V" n="52" break="no"/>ctus noster cognoscit res per similitudines non tamen
intuen<lb ed="#V" n="53" break="no"/>do eas vt obiectum etc.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e724">
¶ Dicunt aliqui quod falsum est hoc
con<lb ed="#V" n="54" break="no"/>firmantes per Auicen. dicentem 6o naturalium li. 5 c. 6. Quod anima
<lb ed="#V" n="55"/>intelligit ex eo quod apprehendit in seipsa formam intellecto
<lb ed="#V" n="56"/>rum nudorum a materia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e733">
¶ Alii dicunt quod intellectus non
<lb ed="#V" n="57"/>recipit aliam similitudinem quam intellectionem quodammode
<lb ed="#V" n="58"/>indistinctam respectu cuius intellectus possibilis est pure
<lb ed="#V" n="59"/>passiuus: et per quam aliquo modo in actu reductus venatur
<lb ed="#V" n="60"/>rei diffinitionem: vt habeat de re cognitionem distinctam
<lb ed="#V" n="61"/>prout est sibi possibile.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-a75392-Dd1e747">
<head xml:id="kzz7yh-a75392-Hd1e749">Quaestio 3</head>
<head type="question-title">Utrum in deo sint plures ideae</head>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e751">
Quaestido III.
<lb ed="#V" n="62"/>Tertio queritur vtrum in deo sint plures
<lb ed="#V" n="63"/>idee. et videtur quod non. In deo non
<lb ed="#V" n="64"/>fuerunt plures idee ab eterno vt probabo. ergo nec
<lb ed="#V" n="65"/>modo: cum nihil videatur esse in eo quod in ipso non
<lb ed="#V" n="66"/>fuerit ab eterno. Probatio antecedentis idea respectum
<lb ed="#V" n="67"/>importat ad ideatum. Sed relatio requirit duo extrema
er<lb ed="#V" n="68" break="no"/>go cum ab eterno non fuerit aliquod ideatum: videtur quod ab
<!--00235.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>eterno uon fuit idea. ergo ex consequenti nec pluralitas idearum
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e775">
<lb ed="#V" n="70"/>¶ Item si esset pluralitas idearum: aut hoc esset ex parte
<lb ed="#V" n="71"/>dei: aut ex parte creaturarum: non ex parte dei cum sit summe
<lb ed="#V" n="72"/>vnus: nec ex parte creaturarum vt videtur: quia idea est causa
crea<lb ed="#V" n="73" break="no"/>ture: cum non tantum sit ratio cognoscendi sed ratio operandi
crea<lb ed="#V" n="74" break="no"/>turam. Causa autem non videtur plurificari per effectum. ergo in
<lb ed="#V" n="75"/>deo non est pluralitas idearum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e791">
¶ Item sicut idea est ratio
<lb ed="#V" n="76"/>cognoscendi et operandi creaturam: ita exemplar: sed in
<lb ed="#V" n="77"/>deo non est pluralitas exemplarium: ergo nec pluralitas
<lb ed="#V" n="78"/>idearum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e800">
¶ Item perfectius est vno multa cognoscere qua
<lb ed="#V" n="79"/>pluribus. vnde in commen. super. x. propositionem de causis.
<lb ed="#V" n="80"/>dicitur quod intelligentie superiores per vnam formam plura
cogno<lb ed="#V" n="81" break="no"/>scunt quam inferiores: sed cognitio dei est perfectissima. ergo
<lb ed="#V" n="82"/>per vnam ideam cognoscit omnia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e812">
<lb ed="#V" n="83"/>Contra <ref>Augu. libro 83. q. quaestione. 46</ref> dicit non eadem
<lb ed="#V" n="84"/>ratione conditum hominem quam equum: sed per illas
<lb ed="#V" n="85"/>rationes intelligit ideas: ergo in deo est pluralitas idearum
<lb ed="#V" n="86"/>Item cum deus producat creaturas distincte et cognoscat
<lb ed="#V" n="87"/>eas distincte: quod esse non posset nisi haberet distinctas
ratio<lb ed="#V" n="88" break="no"/>nes cognoscendi et operandi et huismodi rationes sunt idee.
<lb ed="#V" n="89"/>sequitur quod in deo sunt plures idee.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e830">
<lb ed="#V" n="90"/>Respondeo quod in deo sunt plures idee: sed eam
<lb ed="#V" n="91"/>distinctio non est secundum aliquam rem
<lb ed="#V" n="92"/>absolutam in ipso deo: quia hoc scire non posset cum
sum<lb ed="#V" n="93" break="no"/>ma dei simplicitate: nec secundum aliquam rem relatam: quia in dec
<lb ed="#V" n="94"/>nulla est talis distinctio nisi personarum inter se: et notioni
<lb ed="#V" n="95"/>inter se. Nec secundum aliquam relationem realem in deo ad
crea<lb ed="#V" n="96" break="no"/>turam: quia in deo nulla est realis relatio ad creaturam: nec
<lb ed="#V" n="97"/>secundum relationes reales creature ad deum: quia tunc non fuissent
<lb ed="#V" n="98"/>in deo plures idee ab eterno: quod falsum est. Unde <ref>Augu.
<lb ed="#V" n="99"/>dicit li. 83. q. quaestione 46</ref> quod ipse idee eterne sunt. nec per
com<lb ed="#V" n="100" break="no"/>parationem ad diuersas conceptiones intellectus causati
<lb ed="#V" n="101"/>quia sic est sequeretur quod non fuissent plures idee ab eterno
<lb ed="#V" n="102"/>cum nullus intellectus ereatus fuerit ab eterno. Nec e
<lb ed="#V" n="103"/>comparationes ad diuersas conceptiones. in intellectui
increa<lb ed="#V" n="104" break="no"/>to: quia in divino intellectu non sunt diuerse conceptiones.
<lb ed="#V" n="105"/>Unico enim actu intelligendi intelligit omnia: et vnico
con<lb ed="#V" n="106" break="no"/>ceptu dicit omnia. Restat ergo quod pluralitas idearum in
<lb ed="#V" n="107"/>divino intellectu attenditur secundum diuersas relationes rationis
<lb ed="#V" n="108"/>divine existentie: que est forma diuini intellectus ad
diuer<lb ed="#V" n="109" break="no"/>sas creaturas: et quia ralatio rationis non consequitur rem nisi
inquan<lb ed="#V" n="110" break="no"/>tum est intellecta. ideo dico quod pluralitas idearum est in deo
<lb ed="#V" n="111"/>per hoc quod dicimus intellectus intelligit essentiam suam: vt
<lb ed="#V" n="112"/>diuersarum creaturarum representatiuam: et vt ab eis
imi<lb ed="#V" n="113" break="no"/>tabilem: quamuis autem ab eterno non fuerit creatura in esse
<lb ed="#V" n="114"/>reali: neque vna: neque plures: tamen ab eterno fuerunt per
<lb ed="#V" n="115"/>diuinam essentiam a divino intellectu intellectam
represen<lb ed="#V" n="116" break="no"/>tate creature divino intellectui. et ita ab etetno fuerunt in
di<lb ed="#V" n="117" break="no"/>uina essentia plures relationes secndum rationem ad diuersas creaturas
<lb ed="#V" n="118"/>non realiter existentes: sed divino intellectui representatas. Ex
<lb ed="#V" n="119"/>predictis patere potest responsio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e898">
<lb ed="#V" n="120"/>Ad primum argumentum in oppositum relatio enim
ra<lb ed="#V" n="121" break="no"/>tionis non requrit sua
extrema<lb ed="#V" n="122" break="no"/>in esses reali. Sed per comparationem ad intellectum. Ab
eter<lb ed="#V" n="123" break="no"/>no autem fuit divina essentia a divino intellectu intellecta. et 3
<lb ed="#V" n="124"/>eam creature representate intellectui divino.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e911">
¶ Ad secundum
<lb ed="#V" n="125"/>dicendum quod ratio pluralitatis idearum non est ex parte
crea<lb ed="#V" n="126" break="no"/>turarum actualiter existentium: quia vt bene arguebatur
plura<lb ed="#V" n="127" break="no"/>litas idearum causa est pluralitatis creaturarum: sed ex parte
<lb ed="#V" n="128"/>divini intellectus intelligentis essentiam suam incomperatio
<lb ed="#V" n="129"/>ne ad res diuersas sibi per essentiam suam representatas.
Ta<lb ed="#V" n="130" break="no"/>lis autem pluralitas non repugnat summe vnitati reali:
<lb ed="#V" n="131"/>que est in deo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e929">
¶ Ad tertium cum dicitur quod in deo non est
<lb ed="#V" n="132"/>pluralitas exemplarium etc. dico quod verum est neque
artiu<lb ed="#V" n="133" break="no"/>neque sapientiarum: quia ars et sapientia significantur: vt illud
<lb ed="#V" n="134"/>quo deus intelligit per modum forme tantum. idea autem
signifi<lb ed="#V" n="135" break="no"/>cat non tantum: vt illud quo deus intelligit per modum forme
<lb ed="#V" n="136"/>Sed et vt in quo deus intelligit tamquam in obiecto intellecto
<!--00236.xml-->
<pb ed="#V" n="111-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>in aliud tamen ducente vivel aliud representante: quamuis autem
<lb ed="#V" n="2"/>deus vno intelligat omnia: intelligit tamen illud vnum vt a
<lb ed="#V" n="3"/>multis imitabile: et vt mltorum repraesentatiuum. Si autem dici non
<lb ed="#V" n="4"/>possunt multa exemplaria in deo: hoc forte est: quia illud
no<lb ed="#V" n="5" break="no"/>men imponitur ad significandum totam pluritatem idearum
<lb ed="#V" n="6"/>simul sicut sigillum. simul dicit congregationem omnium figura
<lb ed="#V" n="7"/>rum que sunt in sigillo. Unde sicut plures figure sunt vnum
<lb ed="#V" n="8"/>sigillum: sic multe idee simul sunt vnum exemplar: nisi tamen
<lb ed="#V" n="9"/>vsus vel aliqua auctoritas contradiceret: posset dici qualibet
crea<lb ed="#V" n="10" break="no"/>tura habere in deo proprium exemplar: et sic plurium
crea<lb ed="#V" n="11" break="no"/>turarum exemplaria plura. vnde Diony. lib. de diui. nomi.
<lb ed="#V" n="12"/>c. 5 ipsas ideas vocat paradygmata: pro quo ponit
trans<lb ed="#V" n="13" break="no"/>latio albictis exemplaria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e977">
¶ Ad 4m cum dicitur quod
perfe<lb ed="#V" n="14" break="no"/>ctius est vno plura cognoscere quam pluribus etc. dico quod verum
<lb ed="#V" n="15"/>est loquendo de vno secundum rem: omnes autem idee realiter sunt
<lb ed="#V" n="16"/>idem quod diuina essentia: que est summe vna: et non
diffe<lb ed="#V" n="17" break="no"/>runt nisi ratione. Unde postquam Augustinus 6 de trinitate. c. xX. dixit
<lb ed="#V" n="18"/>quod verbum est ars plena omnium rationum viuentium etc.
<lb ed="#V" n="19"/>Dixit quod omnes in ea vnum sunt.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-a75392-Dd1e995">
<head xml:id="kzz7yh-a75392-Hd1e997">Quaestio 4</head>
<head type="question-title">Utrum in deo sint idee omnium singularium</head>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e999">
<lb ed="#V" n="20"/>¶ Questio. IIII.
<lb ed="#V" n="21"/>QUarto queritur vtrum in deo sint idee omnium
<lb ed="#V" n="22"/>singularium: et videtur quod non
ma<lb ed="#V" n="23" break="no"/>teria enim prima quid singulare est: et per se
existe<lb ed="#V" n="24" break="no"/>re non potest: cum ergo idea sit rerum quibus potest dari
<lb ed="#V" n="25"/>esse per se. Uidetur quod materia in deo non habeat ideam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1015">
¶ Item
<lb ed="#V" n="26"/>bene est malum singulare: et tamen nullum malum in deo
<lb ed="#V" n="27"/>habet ideam: quia que habent ideam possunt dici esse in deo
<lb ed="#V" n="28"/>ergo non omne singulare habet ideam in deo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1024">
¶ Item
<ref>Dio<lb ed="#V" n="29" break="no"/>nysi. 5. c. de diui. no.</ref> idee sunt rationes rerum factiue: ergo in
<lb ed="#V" n="30"/>deo non sunt idee singularium possibilium fieri: que numquam
fi<lb ed="#V" n="31" break="no"/>ent.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1033">
¶ Item prius ordine nature est homo: quam hic homo
<lb ed="#V" n="32"/>Si ergo deus habet ideam hominis: et huius hominis: prius
or<lb ed="#V" n="33" break="no"/>dine nature est in deo vna idea: quam alia: quod falsum
vide<lb ed="#V" n="34" break="no"/>tur esse: cum in essentia divina non sit vnum prius alio secundum
<lb ed="#V" n="35"/>naturam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1045">
¶ Item species non est res diuersa ab indiduo. homo
<lb ed="#V" n="36"/>enim predicatur de socrate: ergo eadem est idea speciei: et omnium
<lb ed="#V" n="37"/>contentorum sub specie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1052">
¶ Item sicut genus est superius
spe<lb ed="#V" n="38" break="no"/>cie: ita species indiduo: sed non inuenitur positum quod alia sit
<lb ed="#V" n="39"/>species generis: et speciei: ergo a simili non est alia idea
spe<lb ed="#V" n="40" break="no"/>ciei et indiuidui.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1061">
¶ Item Aug. 4. eplaad Nembridium
<lb ed="#V" n="41"/>quae est. cv. in ordine epsturarum suarum sic ait. Quotiens
de<lb ed="#V" n="42" break="no"/>monstrare angulum volo: non nisi vna ratio anguli mihi
<lb ed="#V" n="43"/>occurrit: ergo plures angulos cognoscere possumus per
<lb ed="#V" n="44"/>vnam rationem: ergo deus multo fortius omnia singularia
<lb ed="#V" n="45"/>cognoscit eiusdem speciei per vnam ideam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1074">
¶ Item in ea
<lb ed="#V" n="46"/>dem epistola. Quilibet homo vna ratione qua homo
intel<lb ed="#V" n="47" break="no"/>ligitur: factus est: ergo a simili vna ratione cognitus: ergo vna
<lb ed="#V" n="48"/>idea speciei sufficit ad cognitionem et factionem singularium
<lb ed="#V" n="49"/>sub vna specie contentorum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1085">
<lb ed="#V" n="50"/>Contra. <ref>In eadem epistola.</ref> Quod ad hominem
facien<lb ed="#V" n="51" break="no"/>dum attinet: hominis quidem tantum non meam
<lb ed="#V" n="52"/>vel tuam ibi esse rationem: quod autem ad orbem temporis: varias
<lb ed="#V" n="53"/>hominum rationes in illa sinceritate viuere: ergo videtur quod ibi
<lb ed="#V" n="54"/>est idea hominis: et idee singularium hominum sibi
succeden<lb ed="#V" n="55" break="no"/>tium secundum temporis orbem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1101">
¶ Item in eadem epistola.
Qua<lb ed="#V" n="56" break="no"/>dratum nequaquam scriberem nisi quattuor simul angulorum
<lb ed="#V" n="57"/>rationem intuerer: ergo videtur quod cum ante dixerit in
demon<lb ed="#V" n="58" break="no"/>strando angulum non nisi vna ratio anguli occurrit quod in
<lb ed="#V" n="59"/>demonstrando quattuor angulos quadranguli occurrunt
<lb ed="#V" n="60"/>quattuor anguli rationes: ergo similiter deus intelligendo
quat<lb ed="#V" n="61" break="no"/>tuor homines intelligit per quattuor hominum ideas: in ipso
<lb ed="#V" n="62"/>ergo sunt idee singularium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1120">
¶ Item in eadem epistola. Non
<lb ed="#V" n="63"/>potuit vniuersi conditor deus rationes partium non habere:
<lb ed="#V" n="64"/>sed singularia sunt partes vniuersi: ergo deus habet rationes
eo<lb ed="#V" n="65" break="no"/>rum apud se.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1129">
¶ Item deus distinctas species distincte non
<lb ed="#V" n="66"/>cognosceret nec produceret nisi per distinctas ipsorum ideas:
<lb ed="#V" n="67"/>ergo a simili distincta singularia non cognosceret: nec
produ<lb ed="#V" n="68" break="no"/>ceret nisi per distinctas singularium ideas.
<!--00236.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1142">
<lb ed="#V" n="69"/>Respondeo quod singularium quedam sunt maria:
<lb ed="#V" n="70"/>quedam bona: malorum neque quantum
<lb ed="#V" n="71"/>ad species: neque quantum ad singularia est idea in deo
si<lb ed="#V" n="72" break="no"/>cut enim dicit <ref>Diony. lib. de diuinis no. c. 4. parte 15</ref>
ma<lb ed="#V" n="73" break="no"/>lum in deo non habet ideas. Singularium autem bonorum que
<lb ed="#V" n="74"/>dam sunt possibilia fieri que nunquam fient: et istorumnon est
<lb ed="#V" n="75"/>idea in deo proprie loquendo. Idea enim in deo non
tantum<lb ed="#V" n="76" break="no"/>modo dicit rationem cognitionis: sed etiam rationem
factio<lb ed="#V" n="77" break="no"/>nis rerum. Unde etiam Poato ideas posuit esse principium
<lb ed="#V" n="78"/>cognitionis et productionis rerum. Augu. etiam lib. 83.q.
<lb ed="#V" n="79"/>quaestione. 46 secundum eas formari dicit quicquid oritur et interit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1168">
<lb ed="#V" n="80"/>¶ Omnium tamen possibilium fieri a deo que nunquam
<lb ed="#V" n="81"/>erunt: sunt in deo rationes per quas ea cognoscit. Unde
<lb ed="#V" n="82"/>idea videtur spectare ad practicam dei cognitionem:
ra<lb ed="#V" n="83" break="no"/>tio vero cognoscitiua ad speculationem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1179">
¶ Omnium autem
<lb ed="#V" n="84"/>singularium bonorum quidam negant in deo ideas esse
<lb ed="#V" n="85"/>dicentes singularia non habere aliam ideam quam ideam
spe<lb ed="#V" n="86" break="no"/>ciei et deum cognoscere per ideam specierum: omnia singularia
con<lb ed="#V" n="87" break="no"/>tenta sub specie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1190">
¶ Sed hoc non videtur verum: sicut enim
<lb ed="#V" n="88"/>ostensum est supra. Pluralitas idearum est ex hoc quod diuinus
<lb ed="#V" n="89"/>intellectus intellexit essentiam suam vt diuersarum creatu
<lb ed="#V" n="90"/>rarum repraesentatiuam: et ab eis imitatam: aut imitandam. Cum
<lb ed="#V" n="91"/>ergo deus intelligat essentiam suam non tantum vt specierum
<lb ed="#V" n="92"/>representatiuam: et ab eis imitatam: vel imitandam: sed etiam
<lb ed="#V" n="93"/>intelligat eam vt repraesentatiuam singularium: vt ab eis imitatam vel
<lb ed="#V" n="94"/>imitandam: sequitur quod non tantum est in deo pluralitas idearum
cor<lb ed="#V" n="95" break="no"/>respondens pluralitati specierum: sed etiam secundum pluralitatem
<lb ed="#V" n="96"/>bonorum singularium factorum et faciendorum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1213">
<lb ed="#V" n="97"/>Ad primum in oppositum dicendum quod in duobus
pec<lb ed="#V" n="98" break="no"/>cat primo quia ibi supponit vnum
du<lb ed="#V" n="99" break="no"/>bium scilicet quod materia per se fieri non potest cuius neutram partem
<lb ed="#V" n="100"/>modo assero: quia hoc in. ii. libi tangetur. Alius defectus est in
<lb ed="#V" n="101"/>hoc quod supponit quod idea non est nisi rerum quibus potest dari
<lb ed="#V" n="102"/>esse per se. Principium enim purum possibile pro se fieri non
<lb ed="#V" n="103"/>potest a quacumque potentia: et tamen tale quid concreatum est
<lb ed="#V" n="104"/>materie: vt in secundo ostendetur: et habet in deo suam ideam
<lb ed="#V" n="105"/>propriam. Puri enim possibilis bene est idea: purus actus
<lb ed="#V" n="106"/>in mente diuina. Dico ergo quod idee non sunt tantum rerum
<lb ed="#V" n="107"/>existentium per se: sed etiam cuiuscunque creature quecumque
<lb ed="#V" n="108"/>sit illa. Unde non tantum sunt rerum que dicuntur creari: sed etiam rerum
<lb ed="#V" n="109"/>que dicuntur concreari:
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1244">
¶ Secundum argumentum et 3m
conce<lb ed="#V" n="110" break="no"/>denda sunt: quia nec malorum nec autem bonorum possibilium
fieri<lb ed="#V" n="111" break="no"/>que non fient sunt idee in deo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1251">
¶ Ad 4m dicendum quod
quam<lb ed="#V" n="112" break="no"/>uis ordine nature prior sit homo quam hic homo: non tamen
<lb ed="#V" n="113"/>ex hoc sequitur quod prior sit ordine nature idea hominis: quam
<lb ed="#V" n="114"/>huius hominis: quia sicut rerum corruptibilium sunt in deo
incor<lb ed="#V" n="115" break="no"/>ruptibiles idee: et rerum inequalium equales idee in
nobi<lb ed="#V" n="116" break="no"/>litate: ita dico quod rerum per ordinem prioris et posterioris se
<lb ed="#V" n="117"/>habentium in deo simul sunt idee sine ordine praeoritatis et
po<lb ed="#V" n="118" break="no"/>sterioritatis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1269">
¶ Ad 5m dicendum quod sicut maior est
distinctio<lb ed="#V" n="119" break="no"/>inter duo singularia eiusdem speciei: quam inter singulare et suam
<lb ed="#V" n="120"/>speciem. Petrus enim non est Paulus: sed Petrus est
ho<lb ed="#V" n="121" break="no"/>mo:aliquo tamen modo differt Petrus ab homine: inquantum
<lb ed="#V" n="122"/>illud quod dicit homo sub esse non signato dicit Petrus sub
<lb ed="#V" n="123"/>esse signato: et ideo quod dicit homo sub ratione communicabili:
di<lb ed="#V" n="124" break="no"/>cit Petrus sub ratione incommunicabili: ita dico quod maior est
dif<lb ed="#V" n="125" break="no"/>ferentia secundum rationem inter ideas singularium existentium sub
<lb ed="#V" n="126"/>eadem specie: quam inter ideam speciei et singularis contenti sub
<lb ed="#V" n="127"/>illa specie. Sicut enim species non potest dici aliquid aliud a
<lb ed="#V" n="128"/>singulari: ita vt possit dici Petrus et homo sunt duo: ita
<lb ed="#V" n="129"/>proprie dici non potest idea hominis: et idea Petri sunt idee
<lb ed="#V" n="130"/>due: nec tamen debet dici: quod totaliter sit eadem idea secundum
<lb ed="#V" n="131"/>rationem
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1300">
¶ Ad 6m quasi modo soluendum est: deus enim
ha<lb ed="#V" n="132" break="no"/>bet: et ideas generum: et specierum: et magis differunt secundum ratio
<lb ed="#V" n="133"/>nem idee duarum specierum quam idee generis et speciei contente
<lb ed="#V" n="134"/>sub illo genere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1309">
¶ Ad 7m dicendum quod nunquam intellectus
<lb ed="#V" n="135"/>noster per vnam rationem anguli cognosceret plures
angu<lb ed="#V" n="136" break="no"/>los nisi per diuersas applicationes illius rationis ad diuer¬
<!--00237.xml-->
<pb ed="#V" n="112-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>sa. Diuinus autem intellectus vnico simplici actu per
essen<lb ed="#V" n="2" break="no"/>tiam suam intuetur singularia omnia eiusdem speciei.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1328">
¶ Ad 8m
<lb ed="#V" n="3"/>cum dicitur quod quilibet homo vna ratione qua homo intelligitur
<lb ed="#V" n="4"/>factus est etc. dico quod verum est inquantum homo: inquantum
ta<lb ed="#V" n="5" break="no"/>men hic homo alia ratione sit iste quam ille.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-a75392-Dd1e1338">
<head xml:id="kzz7yh-a75392-Hd1e1340">Quaestio 5</head>
<head type="question-title">Utrum in deo sint ideae infinitorum</head>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1342">
¶ Quaestio V
<lb ed="#V" n="6"/>QUinto queritur vtrum in deo sint idee
infi<lb ed="#V" n="7" break="no"/>nitorum: et videtur quod non secundum <ref>Aug. 12.
<lb ed="#V" n="8"/>de ciui. dei. c. 18.</ref> Quiquid scientia comprehenditur
sci<lb ed="#V" n="9" break="no"/>enti coprehensione sinitur: sed idee que sunt in deo
<lb ed="#V" n="10"/>a scientia dei comprehenduntur: ergo tali comprehensione
<lb ed="#V" n="11"/>finiuntur: non ergo sunt infinite.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1358">
¶ Item vbi non est
pri<lb ed="#V" n="12" break="no"/>mum medium et vltimum non est ordo: sed vbi non est
or<lb ed="#V" n="13" break="no"/>do: est inordinatio. Sed in infinita pluralitate non est
pri<lb ed="#V" n="14" break="no"/>mum: medium et vltimum: ergo omnis talis pluralitas est
innor<lb ed="#V" n="15" break="no"/>dinata: nihil autem inordinatum in deo est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1369">
¶ Item idee non
<lb ed="#V" n="16"/>sunt nisi respectu entium creatorum et creandorum: sed
ta<lb ed="#V" n="17" break="no"/>lia non sunt infinita. deus enim nec creauit iufinita: nec
<lb ed="#V" n="18"/>facturus est: ergo in deo non sunt idee infinitorum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1378">
<lb ed="#V" n="19"/>Contra. <ref>Aug. xi. de ci. dei. c. ci.</ref> vna sapientia est in quae sunt
<lb ed="#V" n="20"/>infinita quedam eique infiniti thesauri rerum
<lb ed="#V" n="21"/>intelligibilium: in quibus sunt inuisibiles atque
incommutabi<lb ed="#V" n="22" break="no"/>les rationes rerum etiam inuisibilium: que per ipsam facte sunt
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1390">
<lb ed="#V" n="23"/>¶ Item <ref>Aug. 6. de trinitate. c. X.</ref> dicit de verbo quod ars
plena<lb ed="#V" n="24" break="no"/>omnium rationum viuentium et incommutabilium. Sed cum verbum
<lb ed="#V" n="25"/>sit infinitum: non vere posset dici plenum rationibus in
nu<lb ed="#V" n="26" break="no"/>mero sinito: ergo ille rationes sunt infinite. Sed ille sunt
<lb ed="#V" n="27"/>idee: vt videtur: ergo in deo sunt idee infinitorum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1403">
<lb ed="#V" n="28"/>Respondeo quod in deo sunt ide insitorum
exten<lb ed="#V" n="29" break="no"/>dendo nomen idee ad rationes
cogno<lb ed="#V" n="30" break="no"/>scitiuas: quia vt inferius ostendetur diuina essentia infinita est
<lb ed="#V" n="31"/>infinitate: que dicit persectionem et includit positionem. Talis
<lb ed="#V" n="32"/>ergo infinitas ponit perfectionem infinitam: perfecto autem
infini<lb ed="#V" n="33" break="no"/>ta modis infinitis est imitabilis: ergo diuina essentia est
<lb ed="#V" n="34"/>imitabilis modis infinitis. Intelligit ergo se vt modis
in<lb ed="#V" n="35" break="no"/>finitis imitabilem. Sed diuina essentia inquantum imitabitur
<lb ed="#V" n="36"/>tali modo vel intellecta vt imitabilis tali modo: habet
ratio<lb ed="#V" n="37" break="no"/>nem vnius idee: ergo diuina essentia intellecta ab
intelle<lb ed="#V" n="38" break="no"/>ctu diuino inquantum est imitabilis modis infinitis habet
<lb ed="#V" n="39"/>rationem infinitarum idearum: ergo infinite idee in deo sunt
<!--TODO: insert para break here-->
<lb ed="#V" n="40"/>Quanuis et aliqui magis estiment non esse in deo
<lb ed="#V" n="41"/>ideas infinitorum: sed quod dicit rationes
co<lb ed="#V" n="42" break="no"/>gnoscitiuas: et operatiuas simul eo quod deus nunquam producert
<lb ed="#V" n="43"/>infinita.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1440">
¶ Uidetur tamen aliis probabiliter contrarium quod ex triplicitur
<lb ed="#V" n="44"/>suppositione quarum vna iam probata est: et due alie satis
ma<lb ed="#V" n="45" break="no"/>nifeste probant.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1447">
<lb ed="#V" n="46"/>Prima suppositio que iam probata est scilicet in
pre<lb ed="#V" n="47" break="no"/>cedanti quaestione: hec est valet
<lb ed="#V" n="48"/>quod in deo sunt idee singularium. Alie due que sunt
manife<lb ed="#V" n="49" break="no"/>ste: iste sunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1458">
¶ Una est quod in deo non est aliqua idea de
no<lb ed="#V" n="50" break="no"/>uo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1463">
¶ Alia est quod singularia sicut cognitiones succedent
<lb ed="#V" n="51"/>sibi sine fine. Creature enim rationales et beate habebunt
co<lb ed="#V" n="52" break="no"/>gitationum alterationes respectu rerum in proprio generet:
<lb ed="#V" n="53"/>hoc sine fine.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1473">
¶ Ex his sic arguunt. autem in deo sunt idee
<lb ed="#V" n="54"/>finite in aliquo numero determinato: aut finite non tamen
in<lb ed="#V" n="55" break="no"/>aliquo numero determinato: aut infinite in actu
permixto<lb ed="#V" n="56" break="no"/>potentie: aut infinita in actu puro non primomo: quia tunc
<lb ed="#V" n="57"/>esset aliquid futurum cuius non est idea in deo: quia ex quo
sin<lb ed="#V" n="58" break="no"/>gularia producentur sine fine excedent communem numerum
fini<lb ed="#V" n="59" break="no"/>tum determinatum: et tamen per primam suppositionem in deo
<lb ed="#V" n="60"/>sunt idee ominum futurorum singularium nec potest dici quod
<lb ed="#V" n="61"/>idee in deo sint in aliquo numero finito
indetermina<lb ed="#V" n="62" break="no"/>to: quia ea que sunt in numero indeterminato: ita se
ha<lb ed="#V" n="63" break="no"/>bent quod ibi est aliquid in actu: et aliquid futurum: in deo autem non
<lb ed="#V" n="64"/>est aliqua idea futura: sicut dicit secunda suppositio. Nec potest
<lb ed="#V" n="65"/>dici quod sint infinite in actu permixto potentie: quia hoc
lo<lb ed="#V" n="66" break="no"/>cum non habet: nisi vbi est aliquid futurum in deo: aut non
<lb ed="#V" n="67"/>erit aliqua idea nisi ille que iam in deo sunt. Restat ergo
<lb ed="#V" n="68"/>quod in deo sunt infinte in actu puro. Et ex. dictis eorrela¬
<!--00237.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>rie concluditur: quod cum deus cognoscat omnia noticia
simpli<lb ed="#V" n="70" break="no"/>cis intelligentie: quorum habet rationes cognoscitiuas et
cogno<lb ed="#V" n="71" break="no"/>scat cognitione visionis omnia: quorum habet rationes
<lb ed="#V" n="72"/>cognoscitiuas et operatiuas simul quod deus cognoscit
infinita<lb ed="#V" n="73" break="no"/>bona cognitione simplicis intelligentie: que est non
tantumme<lb ed="#V" n="74" break="no"/>do respectu factorum et futurorum sed etiam fieri possibilium
<lb ed="#V" n="75"/>que nunquam erunt: et quod etiam cognoscit infinita bonu
scien<lb ed="#V" n="76" break="no"/>tia visionis: que non est nisi respectu factorum et futurorum: es
<lb ed="#V" n="77"/>quod omnia que futura sunt in actu permixto potentie: iam deus
<lb ed="#V" n="78"/>videt in actu.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1534">
¶ Et in hoc soluta est illa questio qua que
<lb ed="#V" n="79"/>ritur vtrum deus cognoscat infinita bona. Et ex hoc vel
<lb ed="#V" n="80"/>terius patere potest quid respondendum est ad quaestionem qua queri
<lb ed="#V" n="81"/>tur: et vtrum deus cognoscat infinita mala: et ideo non opetet
<lb ed="#V" n="82"/>de hoc vlterius facere questionem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1545">
<lb ed="#V" n="83"/>Ad primum in oppositum cum dicitur quod
quic<lb ed="#V" n="84" break="no"/>quid scientia comprehenditur scientis
<lb ed="#V" n="85"/>comprehensione finitur etc. Dico quod hoc sic intelligendum
<lb ed="#V" n="86"/>est quod comprehensum a scientia ita perfecte capitur ab illa
com<lb ed="#V" n="87" break="no"/>prehensione: sicut capitur aliquid finitum ab aliquo
com<lb ed="#V" n="88" break="no"/>prehendente ego autem concedo quod divinus intellectus
cognoscen<lb ed="#V" n="89" break="no"/>do ita perfecte comprehendit infinita sicut finita.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1563">
¶ Ad 2m cum
<lb ed="#V" n="90"/>dicitur quod vbi non est ordo est inordinatio etc. dico quod non
<lb ed="#V" n="91"/>est verum nisi loquendo de eo: in quo ordo natus est
esse<lb ed="#V" n="92" break="no"/>vel debet esse. Inordinatio enim non est carentia ordinis
in<lb ed="#V" n="93" break="no"/>quocumque: sed in re in qua ordo debet esse: et non est.
In<lb ed="#V" n="94" break="no"/>ter autem divinas ideas non debet esse ordo dignitatis: quia
<lb ed="#V" n="95"/>cum realiter sint idem quod deus: equales sunt in dignitate
<lb ed="#V" n="96"/>nec ordo originis: quia vna non est ab alia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1581">
¶ Ad 3m cum
di<lb ed="#V" n="97" break="no"/>citur quod deus non fecit infinita nec facturus est etc. dico quod
<lb ed="#V" n="98"/>verum est in actu puro: faciet tamen infinita in actu
per<lb ed="#V" n="99" break="no"/>mixto potentie mediantibus causis secundis: quia omens
mo<lb ed="#V" n="100" break="no"/>tus cognitionum futurarum inquantum motus sunt ab ipso
<lb ed="#V" n="101"/>deo sunt mediante causa secunda: cuius etiam effectus immediate
<lb ed="#V" n="102"/>producit. Tales autem motus erunt infiniti in actu
permixto<lb ed="#V" n="103" break="no"/>potentie: et infinitorum in actu permxto potentie. Deus
<lb ed="#V" n="104"/>iam habet ideas in puro actu.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-a75392-Dd1e1602">
<head xml:id="kzz7yh-a75392-Hd1e1604">Quaestio 6</head>
<head type="question-title">Utrum in deo sit aliqua differentia secundum rationem idearum et attributorum</head>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1606">
¶ Quaestio VI
<lb ed="#V" n="105"/>SExto queritur sine arguntis vtrum
<lb ed="#V" n="106"/>in deo sit aliqua
dif<lb ed="#V" n="107" break="no"/>ferentia secundum rationem idearum et attributorum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1615">
<lb ed="#V" n="108"/>Respondeo quod sic ad cuis pleniorem intelligentiam
<lb ed="#V" n="109"/>sciendum quod superexcellentie perfectio
<lb ed="#V" n="110"/>num entium creatorum et creandorum et creari possibilium in
<lb ed="#V" n="111"/>deo sunt: et omnes ille superexcellentie in deo existentes:
perfe<lb ed="#V" n="112" break="no"/>ctiones dicuntur: et rationes cognoscitiue: et prime mensure
en<lb ed="#V" n="113" break="no"/>tium predictorum: et quedam sunt idee: et quedam attributa
<lb ed="#V" n="114"/>sed sub alia et alia ratione. dicminter enim perfectiones inquantum
<lb ed="#V" n="115"/>eis nihil deest de notabilitate essendi. Sicut enim
perfectio<lb ed="#V" n="116" break="no"/>in genere dicitur cui nihil deesse de notabilitate spectante
<lb ed="#V" n="117"/>ad ea que debentur perfectioni in illo genere: ita
perfectio<lb ed="#V" n="118" break="no"/>simpliciter dicitur: cui nihil deest de nobilitate essendi simpliciter.
<lb ed="#V" n="119"/>Ille ergo superexcellentie sunt quedam perfectiones in deo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1644">
<lb ed="#V" n="120"/>¶ Dicuntur autem cognoscitiue rationes inquantum sunt
<lb ed="#V" n="121"/>ipsi deo ratio cognoscendi predicta essentia secundum id quod
<lb ed="#V" n="122"/>sunt. Sunt etiam prime mensure entium praedictorum
in<lb ed="#V" n="123" break="no"/>quantum per eas deus cognoscit certitudinaliter gradus
en<lb ed="#V" n="124" break="no"/>titatis in quolibet ente: hoc est cognoscere quantum quodlibet
<lb ed="#V" n="125"/>ens habet de entitate
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1660">
¶ Illarum autem superexcellentiarum
<lb ed="#V" n="126"/>ille tamen sunt idee que sunt respectu bonorum factorum
<lb ed="#V" n="127"/>et faciendorum: quia conius accipiuntur idee secundum quod dicunt
ratio<lb ed="#V" n="128" break="no"/>nes cognoscitiuas: et operatiuas simul. Omnima autem attribum
<lb ed="#V" n="129"/>ta sunt perfectiones: sed non econuerso. Attributa enim sunt
<lb ed="#V" n="130"/>superexcellentie perfectionum substantiam creature circumstantium:
<lb ed="#V" n="131"/>quarum quanlibet melius est simpliciter habere per modum
<lb ed="#V" n="132"/>rei intrinsece quam non habere in divina essentia existentes: sicut
<lb ed="#V" n="133"/>sunt potentia: sapientia: et sic de aliis: nec per hec
intelli<lb ed="#V" n="134" break="no"/>go quod simpliciter melius sit habere potentiam et sapientiam:
<lb ed="#V" n="135"/>et sic de aliis per modum rei intrinsece: quam non habere nisi
in<lb ed="#V" n="136" break="no"/>quantum accipiuntur in generali scilicet inquantum per quandam analogi¬
<!--00238.xml-->
<pb ed="#V" n="112-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>am dicantur de cretaore et creatura non inquamtum
ac<lb ed="#V" n="2" break="no"/>cipiuntur tantum cum modo quo determinantur ad
crea<lb ed="#V" n="3" break="no"/>turam et ita pte quod superexcellentie perfectionum asinitatis et
<lb ed="#V" n="4"/>leonitatis et sic de aliis in divina essentia existentes ita sunt
<lb ed="#V" n="5"/>perfectiones: quod non attributa. Non enim melius est
simplici<lb ed="#V" n="6" break="no"/>ter habere per modum rei intrinsece asinitatem: et leonita
<lb ed="#V" n="7"/>tem: et sic de aliis quam non habere. Patet etiam quod
superex<lb ed="#V" n="8" break="no"/>cellentie perfectionum que sunt de essentia substantie non
<lb ed="#V" n="9"/>sunt attributa. Unde nec diuinam substantiam in deo
<lb ed="#V" n="10"/>dicimus attributum: sed fundamentum attributorum.
<lb ed="#V" n="11"/>Unde divina essentia quamuis non differat re ab attributis suis:
<lb ed="#V" n="12"/>differunt tamen ab eis ratione: quod forte innuere voluit Dama. li. i.
<lb ed="#V" n="13"/>c. 4. Cum dixit si bonum et si iustum et si sapiens et si quodcumque
dixe<lb ed="#V" n="14" break="no"/>ris non naturam dices dei: sed ea que sunt circa naturam
<lb ed="#V" n="15"/>Sciendum etiam quod ille perfectiones quae sunt attributa sub alia
<lb ed="#V" n="16"/>ratione dicuntur persectiones: et sub alia ratione dicuntur
at<lb ed="#V" n="17" break="no"/>tributa. Dicuntur enim perfectiones sub ratione qua nihit
<lb ed="#V" n="18"/>eis deest de nobilitate essendi simpliciter.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1733">
¶ Dicuntur
an<lb ed="#V" n="19" break="no"/>tem attributa inquantum diuine essentie attribuuntur
<lb ed="#V" n="20"/>tanquam de ipsa predicabilia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1740">
¶ Ex dictis patet quod
attribu<lb ed="#V" n="21" break="no"/>ta et idee differunt in hoc quod quedam superexcellentie per
<lb ed="#V" n="22"/>sectionum sunt idee que non sunt attributa: sicut superex
<lb ed="#V" n="23"/>cellentia petfectionis asinine et leonine sunt idee: et non
<lb ed="#V" n="24"/>attributa. Ille est superexcellentie perfectionum quae sunt
attribu<lb ed="#V" n="25" break="no"/>ta sub alia ratione sunt idee: et sub alia ratione scut attributa. Sunt
<lb ed="#V" n="26"/>enm idee inquantum sunt deo rationes cogoscendi et operandi.
<lb ed="#V" n="27"/>Sunt autem attributa inquantum attribuuntur diuine
substan<lb ed="#V" n="28" break="no"/>tie tanquam de ipsa predicabilia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a75392-d1e1760">
¶ Idee etiam dicunt in
di<lb ed="#V" n="29" break="no"/>uina essentia: respectum secundum rationem ad creaturam.
Attribu<lb ed="#V" n="30" break="no"/>ta autem non nisi forte ex consequenti.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>