-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve07v1_kzz7yh-a89638.xml
799 lines (799 loc) · 55.2 KB
/
cod-ve07v1_kzz7yh-a89638.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2023-09-18">September 18, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve07v1">Venice, 1507, v. 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-18" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="130-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-a89638"><!-- l1d42a1 -->
<head xml:id="kzz7yh-a89638-Hd1e101">Articulus 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e103">
<lb ed="#V" n="50"/>Circa hanc distinctionem quaeruntur octo. primo vtrum in
<lb ed="#V" n="51"/>deo sit potentia respectu aliorum a se.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e110">
<lb ed="#V" n="52"/>¶ Secundo vtrum deus possit facem mala.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e115">
¶ Tertio vtrum
<lb ed="#V" n="53"/>possit facere quaecumque bona creature possibitia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e120">
¶ Quarto vtrum
<lb ed="#V" n="54"/>possit facere duo contradictoria simul esse.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e126">
¶ Quinto vtrum possit
fa<lb ed="#V" n="55" break="no"/>cere quod res praeterita nunquam fuerit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e131">
¶ Sexto vtrum possit
ali<lb ed="#V" n="56" break="no"/>quid facere contra naturam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e136">
¶ Septio vtrum aliquid dicatur possibile: vel im
<lb ed="#V" n="57"/>possibile secundum causas superiores vel inferiores.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e141">
¶ Octauo vtrum deus ideo
<lb ed="#V" n="58"/>dicatur opestus quia potest omnia quae vult se posse.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-a89638-Dd1e146">
<head xml:id="kzz7yh-a89638-Hd1e148">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e150">
Quaestio I.
<lb ed="#V" n="59"/>PRimo ostendo quod in deo non sit post
refpectu<lb ed="#V" n="60" break="no"/>aliorum a se. Dicit enim Aui. 4.
Meta<lb ed="#V" n="61" break="no"/>phy. c. 2. illud quod est in effectu: bonum est inquantum
<!--00274.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="62"/>sic est. Quod vero in potentia est malum: vel ab ipso est malum
<lb ed="#V" n="63"/>sic deus nec est malus: nec ab ipso est malum: ergo in deo non est
pos<lb ed="#V" n="64" break="no"/>vllo modo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e170">
¶ Item philosophus. 5. metaph. c. de ente. didit ens in ens
<lb ed="#V" n="65"/>in actu: et in ens in postimus. cum ergo disio sit per opposmus: et oppotio non sint
<lb ed="#V" n="66"/>in eodem. Uidetur cum deus sit actus simplex quod nullo modo est in
<lb ed="#V" n="67"/>ipso posimo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e179">
¶ Item secundum philosophum. 9. metaphy. Prior est actus
pos<lb ed="#V" n="68" break="no"/>Sed in deo nihil est uo cuius sit aliquid prius. ergo in deo non est pos.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e184">
<lb ed="#V" n="69"/>¶ Item sicut se habet infimum ens ad actum: ita se habet suprmum
<lb ed="#V" n="70"/>ens ad potentiam: sed in infimo ente: hoc est in ma nullus est
<lb ed="#V" n="71"/>actus. Unde dicit philosophus. 2. de anima quod materia est pos: ergo in suprmo
<lb ed="#V" n="72"/>ente: hoc est in deo nullam est potentia.
<lb ed="#V" n="73"/>Cotra prosal. ad dedum. Potens es domine: et veritas tua
incir<lb ed="#V" n="74" break="no"/>cuitu tuo: tu dominaris potestati maris.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e201">
¶ Item deus est
<lb ed="#V" n="75"/>causa efficiens omnis creacure: sed non e causa efficiens sine posus ergo in
<lb ed="#V" n="76"/>deo est potentia respectu alterius a se.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e208">
<lb ed="#V" n="77"/>Respondeo quod in deo est poetralterius ase
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e213">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="78"/>cuius intelligentiam sciendum quod secundum philosophum.
<lb ed="#V" n="79"/>5. metaphy. c. de posmo Uno modo potentia est principium tramsmutandi
<lb ed="#V" n="80"/>aliud: et haec est pos actiua. Alio modo potentia dicitur principium tramsmutandi
<lb ed="#V" n="81"/>ab alio et hoc est potentia passiua. Cum ergo agere conueniat alicui
<lb ed="#V" n="82"/>secundum quod est ens actu: vt vult philosophus. 3. phy. Ideo pos actiua
<lb ed="#V" n="83"/>non repugnat puro actui: et ideo non obstante quod deus sit purus
<lb ed="#V" n="84"/>actus: immo concordante in deo est pos actiua: qua potest
tramsmu<lb ed="#V" n="85" break="no"/>tare alia a se: sed quia transmutari conuenit rei inquantum est
possibile<lb ed="#V" n="86" break="no"/>secundum sententiam phlosophi. 3. phy. Qui vult quod nihil mouetur nisi imnquantum
<lb ed="#V" n="87"/>est possibile. et in deo nulla est possibilitas: cum sit purus actus: ideo
<lb ed="#V" n="88"/>in ipso nulla est potentia passiua respectu alterius a se.
<lb ed="#V" n="89"/>Tria prima Argu in oppositum procedunt de potentia
<lb ed="#V" n="90"/>passiua.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e244">
¶ Ad 4m cum dicitur quod sicut se
<lb ed="#V" n="91"/>habet infinitum ens ad actu: ita suprmum ens ad potentiam etc. potest
<lb ed="#V" n="92"/>dici quod verum est de potentia passiua quae est principium transmutandi
<lb ed="#V" n="93"/>ab alio. et hoc potentia in suprimo ente non est. Quod quando non dicitur im
mi<lb ed="#V" n="94" break="no"/>nori quod in materia nulla est actualitas: et supponitur quod est
infi<lb ed="#V" n="95" break="no"/>mum ens. hec dubia sunt apud aliquos et de hoc videbitur in 2o
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-a89638-Dd1e258">
<head xml:id="kzz7yh-a89638-Hd1e260">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e262">
<lb ed="#V" n="96"/>Ecundo quaeritur vtrum deus possit facemmala
<lb ed="#V" n="97"/>et videtur quod sic philosophus. 4. li. topi. dicit
quo<lb ed="#V" n="98" break="no"/>potermalorum sunt bone. Sed quicquid est boni ponendi
<lb ed="#V" n="99"/>est in deo: ergo deus potest mala.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e273">
¶ Item philosophus. 4 li. topi. potet
<lb ed="#V" n="100"/>diues et studiosus praua agen.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e278">
¶ Ite Aug. 12 de ci. dei. c. i
<lb ed="#V" n="101"/>dicit Quod vitio valde magno mulumque laudabilis ostenditur ipsa
<lb ed="#V" n="102"/>natura. ergo posse committere aliquod vicium procedit ex laudabilitate
<lb ed="#V" n="103"/>nature. cum autem divina natura sit valde laudabilis videtur quod possit peccare
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e287">
<lb ed="#V" n="104"/>¶ Item scire malum est scire: et velle malum est velle: ergo a simil
<lb ed="#V" n="105"/>posse malum est posse: sed deus potest quicquid posse est posse: quia sicut
<lb ed="#V" n="106"/>dicitur Exodi. 15 oprstus nomen eius: quod non esset verum nisi
<lb ed="#V" n="107"/>posset quicquid posse est posse: ergo potest malum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e299">
<lb ed="#V" n="108"/>Contra Ansel. prosolul. 7. c. Qui hoc potest quod sibi non
expe<lb ed="#V" n="109" break="no"/>dit: et quod non debet quanto magis potest: tanto mag
<lb ed="#V" n="110"/>aduersitas et peruersitas possunt in illum: et ipse minus contra illas:
<lb ed="#V" n="111"/>sed aduersitas et peruersitas non possunt in deum. et deus potentissimus est
<lb ed="#V" n="112"/>contra eas: ergo deus non potest facem aliquid quod non expediat: et quod
de<lb ed="#V" n="113" break="no"/>beat non facere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e315">
¶ Item Augu. 3 libro de trinitate. c. 15 dicit quod
ma<lb ed="#V" n="114" break="no"/>gna est verbi eterni potentia non posse mentiri: ergo a simili
ma<lb ed="#V" n="115" break="no"/>gna eius potentia nullum alium malum posse.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e322">
<lb ed="#V" n="116"/>Respondeo secundum quod distinguit Aug. x. de ci. dei
<lb ed="#V" n="117"/>c. 2. Est malum culpe et est malum
<lb ed="#V" n="118"/>pene. Malum culpe est auersio a summo bono vel
obli<lb ed="#V" n="119" break="no"/>quatio secundum quod culpa diditur in mortalem et venialem.
<lb ed="#V" n="120"/>Deus autem facere non potest quod ipse auertatur a seipso: vel
obliquanst<lb ed="#V" n="121" break="no"/>velle facere istam auersionem: vel obliquationem in alio: quia iam essetam
<lb ed="#V" n="122"/>contrarius sibiipsi: et ideo deus non potest malum culpe. Cui veritati
<lb ed="#V" n="123"/>non tantum consentiunt sancti: sed est philosophi. Dicit enim Trimegistus in
<lb ed="#V" n="124"/>libro de divinitate ad Asclepium quod voluntas dei est omnis bominitas
<lb ed="#V" n="125"/>ex quo sequitur quod non potest peccare. Et Aui. 8. Meta. c. 3.
di<lb ed="#V" n="126" break="no"/>cit quod bomnitas pura non est nisi necesse esse per se: et parumpost
di<lb ed="#V" n="127" break="no"/>cit quod est bonitas cui non subiectintrat perfectio: nec malitia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e351">
<lb ed="#V" n="128"/>¶ Malum vero pene quandoque est malum iustum: vnde malum pene a
<lb ed="#V" n="129"/>deo est: et de hoc malo intelligitur illud verbum scriptu. Isaie.
<!--00275.xml-->
<pb ed="#V" n="131-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>xi. c. Ego dominus et non est alter formans lucem et creans
tene<lb ed="#V" n="2" break="no"/>bras: faciens pacem et creans malum: quod verbum recitans Greg. 3 libro
<lb ed="#V" n="3"/>moralis inter principium et medi. libro subiungit Creare se mala dominus iu
<lb ed="#V" n="4"/>dicat: cum res bene conditas nobis male agentibus in flagellum
<lb ed="#V" n="5"/>forat et sic patet quod malum pene est a deo in alio quamuis in se
no<lb ed="#V" n="6" break="no"/>possit esse: neque a se: neque ab alio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e377">
¶ Argumenta ad partem secundam pro
<lb ed="#V" n="7"/>cedebant de malo culpe: et bene concessum est tale malum
<lb ed="#V" n="8"/>non posse esse a deo ineque in se neque in alio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e384">
<lb ed="#V" n="9"/>Ad primum ad partem aliam cum dicitur quod poter malor
<lb ed="#V" n="10"/>sunt bone etc. dico quod verum est non
sub<lb ed="#V" n="11" break="no"/>ratione quae sunt poster malorum: sed inquantum eedem sunt posrbonorum
<lb ed="#V" n="12"/>posse vero malum dicit ordinabilitatem: immo vt proprius loquar
defe<lb ed="#V" n="13" break="no"/>ctibilitatem ipsius potentie respectu defectus boui debiti: qui
defe<lb ed="#V" n="14" break="no"/>ctus est malum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e401">
¶ Ad 2m dicendum est quod illa auctoritas
intelligen<lb ed="#V" n="15" break="no"/>da est de malo pene: vel si intelligat de malo culpe dicendum quod
<lb ed="#V" n="16"/>non accipit ibi deum proprie: sed vocat deum quancumque substantiam
intel<lb ed="#V" n="17" break="no"/>lectualem separatam secundum quam significationem loquitur Porphyrius
<lb ed="#V" n="18"/>cum dicit quod sumus rationales et nos et dii: sed mortale additum
<lb ed="#V" n="19"/>separat nos ab illis. Uerum est autem quod quaecumque substantia intellectualis
<lb ed="#V" n="20"/>creata suis naturalibus relicta peccare potest: quod patet quia quidam
an<lb ed="#V" n="21" break="no"/>geli peccauerunt et cacodemones facti sunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e419">
¶ Ad 3m cum dicitur
<lb ed="#V" n="22"/>quod vitio ostenditur natura laudabilis etc. Dico quod hoc verum est de
<lb ed="#V" n="23"/>natura creata et per accidens inquantum scilicet per vitium id est per culpam ostenditur
<lb ed="#V" n="24"/>habere liberum arbitrii quia si liberum arbitrii non haberet culpam non committeret.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e428">
<lb ed="#V" n="25"/>¶ Ad 4m dicendum quod quamuis scire malum culpe sit scire et
velle<lb ed="#V" n="26" break="no"/>illud malum sit velle: tamen posse illud malum non est posse. Scire
<lb ed="#V" n="27"/>enim respicit rem quantum ad suum esse repraesentatum intellectui. et ideo
<lb ed="#V" n="28"/>quia carentia boni debiti repraesentatur intellectui per similitudinem
<lb ed="#V" n="29"/>illuus boni debiti: cuius est carentia: ideo malitia quae est boni de
<lb ed="#V" n="30"/>biti carentia potest sciri: et ipsum scire est scire quod est voluntas potest
<lb ed="#V" n="31"/>velle vel nolle rem cognitam: ideo voluntas potest velle malum
<lb ed="#V" n="32"/>non tamen sub ratione qua malum: quamuis sub ratione mali possit ipsum
<lb ed="#V" n="33"/>velle. et ideo velle malum etiam est velle. Poms vero respicit obictum
<lb ed="#V" n="34"/>secundum suum esse reale: et quia malum sub ratione qua malum non est res
<lb ed="#V" n="35"/>aliqua positiua: sed defectus boni debiti: ideo posse malum sub
<lb ed="#V" n="36"/>ratione que malum est posse deficere: posse autem deficem vere est non
<lb ed="#V" n="37"/>posse. Unde sicut dicit Ansel. prosolis. 7. c. Qui sic potest non
pos<lb ed="#V" n="38" break="no"/>potest: sed impotentia et quanto aliquis magis sic potest tanto
mi<lb ed="#V" n="39" break="no"/>serior est secundum Aug. 13 de tri. c. 5.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-a89638-Dd1e465">
<head xml:id="kzz7yh-a89638-Hd1e467">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e469">
Quaestio 3
<lb ed="#V" n="40"/>Tertio queritur vtrum deus possit facere quaecumque
bo<lb ed="#V" n="41" break="no"/>na creatur possibilia: et videtur quod sic. Aug.
<lb ed="#V" n="42"/>13 libro de trinitate. c. x. dicit: Quod potestati dei cuncta equaliter
sub<lb ed="#V" n="43" break="no"/>iacent.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e480">
¶ Item Aug. 5. de ci. dei. c. x. dicit de deo. Quod sicut
<lb ed="#V" n="44"/>omnium creaturarum creator est: ita omnium potestatem dator: ergo
<lb ed="#V" n="45"/>creature dat posse omnia bona creature possibilia: ergo multo
<lb ed="#V" n="46"/>fortius ipse deus potest illa.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e489">
¶ Item posse bonum est posse: sed deus
<lb ed="#V" n="47"/>est opistus: ergo potest omne bonum alicul rei possibile.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e494">
¶ Item non dicitur omniuo
<lb ed="#V" n="48"/>lens: quia non vult omnia: ergo si non posset omnia bona non esset opstus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e500">
<lb ed="#V" n="49"/>Contra proficen in gratia bonum est: et hoc potest cum
adiu<lb ed="#V" n="50" break="no"/>torio dei creatura. sed deus in gratia prosicere non
<lb ed="#V" n="51"/>potest: ergo non potest omnia bona creature possibilia. Item deus ratione
<lb ed="#V" n="52"/>divinae nature ambulare non potest nec vocaliter loqu: et tamen isti sunt
bo<lb ed="#V" n="53" break="no"/>ni actus creature possibiles: ergo deus non potest omnia
<lb ed="#V" n="54"/>bona creature possibilia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e516">
<lb ed="#V" n="55"/>Respondeo quod bonorm creature possibilium que
<lb ed="#V" n="56"/>dam de sui ratione nullam imperfectionem
<lb ed="#V" n="57"/>includunt inquantum considerantur secundum siutam rationem generalem: quamuis
<lb ed="#V" n="58"/>imperfectionem dicant secundum esse quod habent in creatura: et talia sunt
in<lb ed="#V" n="59" break="no"/>telligere et velle plura alia: et talia inueniuntur principalius in
<lb ed="#V" n="60"/>creatore quam in creatura: et ea potest efficere et efficit in
creatu<lb ed="#V" n="61" break="no"/>ra. Quedam autem de sni ratione impfectionem includunt est
considera<lb ed="#V" n="62" break="no"/>ta in ratione generali: cuiusmoni sunt ambulare et corporaliter. loqu
<lb ed="#V" n="63"/>hec enim ita includunt imperfectionem quod non possunt esse in re aliqua: nisi
<lb ed="#V" n="64"/>inquantum ni illa est aliqua imperfectio. Unde dicit phy. 3. physi. c.
<lb ed="#V" n="65"/>de motu quod motus videtur esse actus sed imperfectus: quoniam imperfectum est cuius
<lb ed="#V" n="66"/>est actus: et talia deus non potest facem in seipso. illa tum efficit in
<lb ed="#V" n="67"/>creatura: et ideo sicut dicit magister in praesenti Di. c. 2. non per istas
<lb ed="#V" n="68"/>actiones divinae potentie detrahitur aliquid: quia et hoc potest facere oprstus
<lb ed="#V" n="69"/>deus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e551">
¶ Arguus ad partem primam concludunt quod omnium bonorum
<!--00275.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="70"/>creature possibilium deus potest esse causa efficiens: et hoc verum est quia
<lb ed="#V" n="71"/>potest facere quod sint in alio. sed ex hoc non sequitur quod possit facere
<lb ed="#V" n="72"/>quod realiter sint in seipso: quia hoc posse non esset posse: quamuis hoc sit
<lb ed="#V" n="73"/>posse in creautra quod potest illa facere esse in seipsa: sicut enim
di<lb ed="#V" n="74" break="no"/>cit magister in praesenti Di. c. 3. Sunt quaedam quae in aliis rebus
po<lb ed="#V" n="75" break="no"/>deputande sunt: in aliis vero minime
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e571">
¶ Argunenta ad partem aliam.
<lb ed="#V" n="76"/>non plus concludunt nisi quod aliqua bona possunt esse realiter in creatura
<lb ed="#V" n="77"/>que realiter in deo esse non possunt: et hoc est verum.
<lb ed="#V" n="78"/>Uarto queritur vtrum deus possit simul contradicto
<lb ed="#V" n="79"/>ria facere: et videtur quod sic: quia pila proiecta
<lb ed="#V" n="80"/>contra parietem in eodem instanti in quo adest perieti abest
<lb ed="#V" n="81"/>ei quia alioqun ibi quiesceret quod non videtur: sed ad esse et ab
<lb ed="#V" n="82"/>esse idem eidem in eodem instanti includit contradictionem: ergo
crea<lb ed="#V" n="83" break="no"/>tura potest facere contradictoriam simul: multo fortius ergo creator.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e591">
<lb ed="#V" n="84"/>¶ Item ponatur quod faba proiiciatur sursum et obuiet lapidi
mo<lb ed="#V" n="85" break="no"/>lari descendenti: tunc superficies fabe et mole iunguntur in aliqui
<lb ed="#V" n="86"/>indiuisibili ipsius aertur in aliquo instanti: et in eodem instanti ab
<lb ed="#V" n="87"/>illo indiuisibili separabuntur aliter faba ascendens faceret lapidem
<lb ed="#V" n="88"/>descendentem quiescere quod absurdum videtur: ergo videtur quod est potestate creata
<lb ed="#V" n="89"/>possunt simul fieri contradictoria. ergo nulto fortius potestate increata.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e607">
<lb ed="#V" n="90"/>¶ Item deus potest creare vnum lapidem in tali dispositione quod
<lb ed="#V" n="91"/>superficies eius superior simul sit cum superficie quae est in concauo
or<lb ed="#V" n="92" break="no"/>bis lune: et quod ignis eius descensu in nullo resistat: nec aliquid sit
<lb ed="#V" n="93"/>quod prohibeat lapidis descensum. tunc quaro autem in epdem instanti in quod
<lb ed="#V" n="94"/>creatus est separabitur eius superficies a superficie concaui orbis
lu<lb ed="#V" n="95" break="no"/>ne: aut in alio. si in alio cum inter qualibet duo instantia sit tempus
<lb ed="#V" n="96"/>menum vt probatur 6 phy. tunc in illo medio tempore lapis quiescerat:
<lb ed="#V" n="97"/>quod irrationale videtur: quia nullum corpus extra suum locum quiescit nisi
vio<lb ed="#V" n="98" break="no"/>lenter. sequitur ergo quod in instanti sue creationis ab illa superficie se
<lb ed="#V" n="99"/>pararetur. et sic in eodem instanti illi superficiei adesset: et non ad
<lb ed="#V" n="100"/>esset: ergo deus potest facere duo contradictoria simul.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e634">
¶ Item prima
muta<lb ed="#V" n="101" break="no"/>tio motus non remanet per totum motum: nec per partem motus. ad
<lb ed="#V" n="102"/>quod sequitur quod perdat esse in eodem instanti in quo est: quia siin vno
<lb ed="#V" n="103"/>instanti esset: et in alio perderet esse maneret per totam illam partem
<lb ed="#V" n="104"/>motus quai esset in tempore medio inter illa duo instantia illa ergo
mu<lb ed="#V" n="105" break="no"/>tatio in eodem instanti est et non est: ergo deus simul facit
contradicto<lb ed="#V" n="106" break="no"/>ria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e650">
¶ Item Ansel. in libro de concor. prescientie. et libero arbro longe post
<lb ed="#V" n="107"/>prin. Que magis opposita sunt quam ad ire et ab ire. Uidemus
<lb ed="#V" n="108"/>tamen cum transit aliquis de loco ad locum: quia idem ire est ab ire et
<lb ed="#V" n="109"/>ad ire: ergo oppotmo simul eueniunt eidem: sed quae simul eidem conuenire
<lb ed="#V" n="110"/>possunt: deus potest simul facere: ergo deus potest facere contradictoria simul.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e661">
<lb ed="#V" n="111"/>Contra Auice. 4 metaphy. c. 2. Agens non est potens
<lb ed="#V" n="112"/>super aliquid cum ipsum non fuerit in se possibile
se<lb ed="#V" n="113" break="no"/>contradictoria simul esse non est in se possibile: ergo deus non potest facem contradictoria siml
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e670">
<lb ed="#V" n="114"/>¶ Item res non potest esse nisi per divinum velle: nec potest
<lb ed="#V" n="115"/>perdere esse nisi deo non volente ipsum esse: ergo si posset eandem
<lb ed="#V" n="116"/>rem facere esse et non esse simul: posset idem velle et non
velle<lb ed="#V" n="117" break="no"/>simul: et ita sibiipsi posset esse corius quod falsum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e681">
<lb ed="#V" n="118"/>Respondeo quod deus non potest facere duo
conradicto<lb ed="#V" n="119" break="no"/>tia simul esse non propter defectum
po<lb ed="#V" n="120" break="no"/>ex parte sui: sed quia illud non habet rationem post vllo modo. Et si
quaerai<lb ed="#V" n="121" break="no"/>quare hoc non habet rationem possibilis dicendum quod huius non est alia ratio
<lb ed="#V" n="122"/>reddenda nisi quod talis est natura: vel hitudo affirmationis et
ne<lb ed="#V" n="123" break="no"/>gationis: sicut si quaereretur quatia omne totum comprehendit partem et plus
<lb ed="#V" n="124"/>non esset reddenda alia ratio: nisi quod talis est natura totius et partis
<lb ed="#V" n="125"/>et si aliam rationem velis quaerere non esset ratio ita manifesta: sicut
<lb ed="#V" n="126"/>illud cuius quaereres reddere rationem nisi recurreres ad causam
<lb ed="#V" n="127"/>efficientem et exemplarem: dicendo quod talem instituit deus naturam toti
<lb ed="#V" n="128"/>et partis et quod hoc exigit ratio sui exeplaris eterni: quod habent in
mente<lb ed="#V" n="129" break="no"/>dina.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e710">
¶ Aliqui tamen volunt reddere aliam rationem dicentes quod
<lb ed="#V" n="130"/>omne possibile est respectu alicuius esse: sicut teri vel alicuius non ese.
<lb ed="#V" n="131"/>contradictoria vero sicut esse et non esse: nec possunt esse terinus
affirma<lb ed="#V" n="132" break="no"/>tionis propter non esse: nec terinus negationis propter esse: et ideo esse et
<lb ed="#V" n="133"/>non esse simul nullo modo habet rationem possibilis. Sed hoc ratio non
<lb ed="#V" n="134"/>est ita clara: sicut est illud cuius vult reddem rationem quod est
con<lb ed="#V" n="135" break="no"/>cordia simul non posse esse.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e727">
<lb ed="#V" n="136"/>Ad primum in oppositum cum arguitur de pila
promine<lb ed="#V" n="137" break="no"/>cta ad parietem etc. dicendum quod si pila
<lb ed="#V" n="138"/>ibi non con quiescit quod per eandem lineam non reuertitur: sed par aliam ita
<!--00276.xml-->
<pb ed="#V" n="131-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>vt processus pile ad parietem: et reuersio eius versus locum: vnde
<lb ed="#V" n="2"/>proiecta est: sit vnus motus contrarius: et sicut pila non signauit
<lb ed="#V" n="3"/>aliquem locum in periete in actu. alio modo quam mobile est in quolibet
<lb ed="#V" n="4"/>spatio medii sibi equali dum mouetur quod non est ibi esse in
<lb ed="#V" n="5"/>actu puro: sed in potentia permixta acrui.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e753">
<lb ed="#V" n="6"/>Dicunt tamen quidam quod pila ibi quiescit tempore imperceptibili:
<lb ed="#V" n="7"/>quia virtus per quam adhuc poterat moueni in dire
<lb ed="#V" n="8"/>ctum nisi esset peries: non ita cito potest in ea causare motum reflexum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e762">
<lb ed="#V" n="9"/>¶ Ad 2sm quod arguebatur de faba obuiante lapidi molari: dico
<lb ed="#V" n="10"/>quod non faceret lapidem molarem quiescere. nec ex hoc sequitur aliqua
<lb ed="#V" n="11"/>condictio. Sicut enim non est contradictio quod aliquid quiescat per se et
mo<lb ed="#V" n="12" break="no"/>ueatur per accidens sicut patet de homine quiescente in naui: que mouetur
<lb ed="#V" n="13"/>ita non est contradictio quod faba obuians lapidi molari per motum
<lb ed="#V" n="14"/>illius lapidis reuertatur sine tempore intermedio inter suum
ascen<lb ed="#V" n="15" break="no"/>sum et descensum: quamuis de necessitate per se quiescat antequam
inci<lb ed="#V" n="16" break="no"/>piat reuerti. Et sic dico quod faba in illo instanti in quo obuiat
<lb ed="#V" n="17"/>lapidi molari non se habet aliter ratione sue superficiei ad aliquam
<lb ed="#V" n="18"/>superficiem ipsius spatii quam superficies ipsius mole: quae simul est cum
<lb ed="#V" n="19"/>superficie fabe. Et ita patet quod superficies fabe non signauit in
actu<lb ed="#V" n="20" break="no"/>aliquod indiuisibile in ipso spatio antequam reuertatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e791">
¶ Ad 3m
<lb ed="#V" n="21"/>quod arguebatur de lapide si erraretur ita vt superficies eius
contin<lb ed="#V" n="22" break="no"/>geret superficiem concaui orbis lune: nec violenter ibi detinere
<lb ed="#V" n="23"/>tur etc. dici potest secundum aliquos quod instans errationis sue esset
ini<lb ed="#V" n="24" break="no"/>tium temporis mensurantis eius descensum: et ita initium ipsius
descen<lb ed="#V" n="25" break="no"/>sus esset in illo instanti. et ita superficies eius non contingeret in
<lb ed="#V" n="26"/>actu superficiem orbis lune: sed in pos secundum modum quo dicimus
<lb ed="#V" n="27"/>quod vltimum mobile est in posi quolibet indiuisibili ipsius spatii ante finem
<lb ed="#V" n="28"/>motus ad esse ante alicui in poses: et non ad esse in actu non condicunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e811">
<lb ed="#V" n="29"/>Aliqui tamen dicunt quod positione retenta
la<lb ed="#V" n="30" break="no"/>pis quiesceret in concauo orbis
lu<lb ed="#V" n="31" break="no"/>ne: quia per concessionem causarum rebus a deo inditam et per habitudinem
<lb ed="#V" n="32"/>contrariorum ad tempus detineretur ibidem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e822">
¶ Ad 4m quod arguebatur de
prae<lb ed="#V" n="33" break="no"/>mutatione motus dicendum quod prima mutatio motus est nunc primo
<lb ed="#V" n="34"/>ab esse terio a quo: et ita vltra hoc quod est ab esse terio a quo non
<lb ed="#V" n="35"/>videtur dicere nisi ante hoc instans non abfuisse terio a quo: et ita
prae<lb ed="#V" n="36" break="no"/>mutatio motus non dicit nisi ab esse huic signo a qui incipit
<lb ed="#V" n="37"/>motus: et immediatam ordinationem ad fuisse illi signo. quia sicut
<lb ed="#V" n="38"/>illa mutatio motus est nunc primo esse hic: et ante non fuisse ita
prae<lb ed="#V" n="39" break="no"/>mutatio motus est nunc primo non esse hic: quod est non esse hic: et
<lb ed="#V" n="40"/>ante hoc instans sbi fuisse. dico ergo quod prima mutatio motus ratione
<lb ed="#V" n="41"/>huius quod est non adesse illi signo a quo incipit motus manet per
<lb ed="#V" n="42"/>totum motum: sed immediate ordinatio ipsius non ad esse illi
signo<lb ed="#V" n="43" break="no"/>ad hoc quod est ad esse illi signo corumpitur non tamen in instanti: sed
<lb ed="#V" n="44"/>in tempore: quia immediata ordinatio eorum non tollitur nisi per moram
in<lb ed="#V" n="45" break="no"/>termediam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e854">
¶ Ad 5m quod arguebatur per auctoritatem Ansel. dicendum quod
<lb ed="#V" n="46"/>respectu diuersorum ad ire et ab ire composita non sunt quamuis
re<lb ed="#V" n="47" break="no"/>spectu eiusdem sint composita: et respectu eiusdem teri simul esse
<lb ed="#V" n="48"/>non possunt: et quod hec fuerit intentio Anseli. patet per litteram immediate
<lb ed="#V" n="49"/>astencedentem: et immediate sequentem auctoritatem paeallegatam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e865">
¶
Ar<lb ed="#V" n="50" break="no"/>ad partem aliam gratia conclusionis concedantur. Sciendum tamen quod Auicena
<lb ed="#V" n="51"/>in auctoritate praeallegata non videtur sanum habuisse intellectum videtur enim ad hoc
<lb ed="#V" n="52"/>eam adduxisse: vt ex hoc declaranet: nion posse fieni aliquid ni de aliquodo
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-a89638-Dd1e875">
<head xml:id="kzz7yh-a89638-Hd1e877">Quaestio 5</head>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e879">
<lb ed="#V" n="53"/>QUinto quaeritur vtrum deus possit facere quod res
<lb ed="#V" n="54"/>pterita nuquam fuerit: et videtur quod sic: quia se
<lb ed="#V" n="55"/>quitur est praesens. ergo non poterit: sed deus facem potest de
re<lb ed="#V" n="56" break="no"/>pterita quod iterum sit praesenus. ergo potest facem quod res
praeteri<lb ed="#V" n="57" break="no"/>ta non praetereat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e892">
¶ Item de futuro potest facere quod numquam
eueni<lb ed="#V" n="58" break="no"/>at. ergo a simili de praeterito potest facere quod numquam fuerit: quia sicut
<lb ed="#V" n="59"/>se habet futurum ad fore: ita praetenitum ad fuisse vt videtur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e899">
¶ Item hoc
veri<lb ed="#V" n="60" break="no"/>tas: Paulus praedicauit est veritas creata: sed omne creatum deus
<lb ed="#V" n="61"/>potest destruere: ergo potest sacere quod non sit verum Paulum
praedi<lb ed="#V" n="62" break="no"/>casse.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e908">
¶ Item Ansel. in libro de concor. praescientie et liero arbitri non multum
<lb ed="#V" n="63"/>post prin. Pariter verum est: quia fuit et est: et erit alquid non ex
ne<lb ed="#V" n="64" break="no"/>cessitate. sed illud quod erit non est ita neccessatum quin possit non
fore<lb ed="#V" n="65" break="no"/>ergo illud quod fuit non est ita necessarium quin possit non fuisse.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e918">
<lb ed="#V" n="66"/>Contra Ansel. in eo libro non multum post prienm non potest
<lb ed="#V" n="67"/>fieri: vt res quae praeterita est: fiat non praeterita: sicut
<lb ed="#V" n="68"/>res quaedam quie proesenus est: potest fieri non proaesenus. et aliqua res quie non
ne<lb ed="#V" n="69" break="no"/>cessitate futura est: potest fieri vt non sit futura. Item philosophus 6 libro
<!--00276.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="70"/>ethi. c. 3. dicit quod recte dixit Agathon dicens quod solo ipso
<lb ed="#V" n="71"/>deus priuatur ingenita facere que sunt facta.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e938">
<lb ed="#V" n="72"/>Respondeo quod deus non potest facere quod praeteritum non
fue<lb ed="#V" n="73" break="no"/>rit praeteritum: quia praeteritum non fuisse praeteri
<lb ed="#V" n="74"/>tum non habet rationem possibilis vllomon: eo quod contradictionem
inclu<lb ed="#V" n="75" break="no"/>dit: sicut enim esse et non esse contradicunt: ita fuisse et non fuisse contradicunt
<lb ed="#V" n="76"/>sed rem esse praeteritam est ipsam fuisse: ergo rem esse praeteritam et ipsa
<lb ed="#V" n="77"/>numquam fuisse contradicunt. et ideo cum non hebeat rationem possibilem: vel
<lb ed="#V" n="78"/>lo modo non subietacet divinae potentie. Unde Aug. libro 27. contra faustum
cir<lb ed="#V" n="79" break="no"/>ca medium: quisquis ita dicit. Si ipse deus est: faciat vt que facta
<lb ed="#V" n="80"/>sunt non fuerint: non videt hoc se dicere: si ipse est oprstus faciat
<lb ed="#V" n="81"/>vt ea que vera sunt falsa sint.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e962">
<lb ed="#V" n="82"/>Ad primum in oppositum cum dicitur quod sequitur est proesenus: ergo non
prae<lb ed="#V" n="83" break="no"/>terut etc. dico quod falsum est. Si enim rem quae praete
<lb ed="#V" n="84"/>riit deus faciat iterum esse praesentem: semper verum est dicem quod praeteri
<lb ed="#V" n="85"/>quamuis modo sit praesens.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e973">
¶ Ad 2m quod non. est similiter de praeterito et
fu<lb ed="#V" n="86" break="no"/>turo: quia si est futurum bonum non potest actu fieri nisi deo
princi<lb ed="#V" n="87" break="no"/>paliter operante: quam operationem deus potest non facem: et si est futurum
<lb ed="#V" n="88"/>malum: non potest fieri praesens nisi deo permittente. deus autem potest
<lb ed="#V" n="89"/>prohibere: sed rem fuisse postquam praeterita est: nec dependet ex dei
<lb ed="#V" n="90"/>manutenentia nec ex eius operatione vel promissione. Unde si
<lb ed="#V" n="91"/>omnis creatuta redigeretur in nihilum: adhuc deus verbo suo
<lb ed="#V" n="92"/>dicendo creaturam fuisse diceret verum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e991">
¶ Ad 3m cum dicitur quod omne
<lb ed="#V" n="93"/>creatum deus potest destruere etc. dico quod verum est: non tamen potest
facen<lb ed="#V" n="94" break="no"/>quod creature non sint a deo intellecte: sicut non potest facem vt
<lb ed="#V" n="95"/>essenus sua non sit creaturarum repraesentatiua. vnde quamuis deus possit de
<lb ed="#V" n="96"/>struere omne esse reale actualis veritatis create: non tamen potest
<lb ed="#V" n="97"/>facem quan veritas creata sit ab eo intellecta. Unde si omnis creatura
<lb ed="#V" n="98"/>redigeretur in nihilum adhuc detu dicendo verbo suo Paulum
praedi<lb ed="#V" n="99" break="no"/>casse diceret verum: et intelligendo paulum praedicasse intelligeret
<lb ed="#V" n="100"/>veritatem creatam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1011">
¶ Ad illud quod 4o arguebatur per auctoritatem
An<lb ed="#V" n="101" break="no"/>sel. dicendum quod intelligebat quod sicut res antequam esset praeterita non
<lb ed="#V" n="102"/>erat neccessarium ipsam esse praeteritam: ita non fuit necessarium
<lb ed="#V" n="103"/>creaturam esse praesentem antequam esset proaesens: nec creaturam esse
<lb ed="#V" n="104"/>futuram nisi cum hac conditione si esset futura.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-a89638-Dd1e1023">
<head xml:id="kzz7yh-a89638-Hd1e1025">Quaestio 6</head>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1027">
<lb ed="#V" n="105"/>SExto quaeritur vtrum deus possit aliquid facere
<lb ed="#V" n="106"/>contra naturam: et videtur quod non Augu. 6 de ci. dei.
<lb ed="#V" n="107"/>c. 30 dicit de deo quod sic admistrat omnia quae creauit vt ipsa
<lb ed="#V" n="108"/>proprios agere motus sinat: ergo deus nunquam facit contra proprios
<lb ed="#V" n="109"/>motus creature sibi naturaliter inditos: sed frustra est
po<lb ed="#V" n="110" break="no"/>tentia que interdum non reducitur ad actum: ergo
vide<lb ed="#V" n="111" break="no"/>tur quod deus nihil possit contra naturalem motum creaturis inditum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1045">
<lb ed="#V" n="112"/>¶ Item Boe. 4o libro de conso. longe vltra medium dicit: qui
<lb ed="#V" n="113"/>ordo fatalis ex prouidentie simplicitate procedit: sed ordinem
<lb ed="#V" n="114"/>fatalem videtur vocare connexionem causarum secundum quam res
<lb ed="#V" n="115"/>adminstrantur: ergo videtur quod sicut deus nihil potest facere enta
<lb ed="#V" n="116"/>simplicitatem prouidentie sue: cum sit ratio constituta in eius
<lb ed="#V" n="117"/>mente: vt habetur in eodem libro quod ita nihil potest facere
contra<lb ed="#V" n="118" break="no"/>connexionem causarum rebus inditam: et sic nihil potest
facen<lb ed="#V" n="119" break="no"/>contra naturam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1065">
¶ Item cursus naturalis institutus est secundum rationem
<lb ed="#V" n="120"/>rectam: sed deus nihil potest facere contra rationem rectam: ergo
<lb ed="#V" n="121"/>nihil potest facere contra cursum naturalem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1072">
<lb ed="#V" n="122"/>Contra Glo. super illud Lu primum. Et ecce Elisabethus
<lb ed="#V" n="123"/>vult quod omnia sint deo possibilia: quae ordini nature
<lb ed="#V" n="124"/>videntur contaria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1082">
¶ Item virginem parere est contra naturam: sed deus
<lb ed="#V" n="125"/>fecit vt virgo pareret ergo deus potest facere contra naturam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1087">
<lb ed="#V" n="126"/>Respondeo quod natura potest accipi dupliciter.
<lb ed="#V" n="127"/>vno modo pro vi rebus insita: qua
<lb ed="#V" n="128"/>explent suos vsitatos cursus: siue in agendo siue in patiem
<lb ed="#V" n="129"/>do: et sic accipiendo naturam deus multa facit et plura posset
<lb ed="#V" n="130"/>facere si vellet contra naturam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1100">
¶ Alio modo potest dici natum quaedam
<lb ed="#V" n="131"/>possibilitas in rebus: vt ex eis possit fieri virtute divina quod
<lb ed="#V" n="132"/>per naturam primo modo dictam non posset fieri et contra naturam
<lb ed="#V" n="133"/>sic dictam. deus nihil facit nec facere potest: quia hoc rationem
<lb ed="#V" n="134"/>possibilis non habet: sed quia in communi vsu natura magis dicitur
<lb ed="#V" n="135"/>nam primo modo quam secundo: ideo conceditur simpliciter quod
<lb ed="#V" n="136"/>deus potest facere contra naturam. et hoc distinctio sumi potest ex sententia
<lb ed="#V" n="137"/>Augu. 6 super Gen. vltra medium. vbi sic dicit loquens
<lb ed="#V" n="138"/>de conuersione virge in draconem: nec ista cum fiunt contra¬
<!--00277.xml-->
<pb ed="#V" n="132-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>naturam fiunt nisi nobis quibus aliter nature cursus sic innotuit: non
<lb ed="#V" n="2"/>autem deo cui hoc est natura quod fecerit. et parumpost loquens
<lb ed="#V" n="3"/>de causalibus rationibus mundo inditis. cum primum deus simul
<lb ed="#V" n="4"/>creauit omnia sic vicit: restat vt ad vtrumque modum hiles
crea<lb ed="#V" n="5" break="no"/>te sint ad istum quo vsitatissime temporalia recurrunt: siue ad
<lb ed="#V" n="6"/>illum quo rara et mirabilia siunt: sicut deo facere
placue<lb ed="#V" n="7" break="no"/>rit quod tempori congruat. Accipitur est hoc distinctio ex sententia
<lb ed="#V" n="8"/>eiusdem. 9. libro super Genses non multum ante finem libro vbi post
<lb ed="#V" n="9"/>quam locutus est de natura primo modo dicta. postea de natura
<lb ed="#V" n="10"/>secundo modo dicta: sic subiungit loquens de partu sterilis:
<lb ed="#V" n="11"/>et locutione asine. dedit quidem naturis: quas creauit: vt ex
<lb ed="#V" n="12"/>eis hec fieri posset: neque enim ex eis illa faceret: quod eis fieri non
<lb ed="#V" n="13"/>posset ipse praefigeret: quoniam seipso non est: nec ipse potentior.
<lb ed="#V" n="14"/>verumtum alio modo dedit: vt non hoc heberent in motu
natura<lb ed="#V" n="15" break="no"/>li: sed in eo quod ita creata essent: vt eorum natura
volunta<lb ed="#V" n="16" break="no"/>ti potentiori amplius subiaceret.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1161">
<lb ed="#V" n="17"/>Ad primum in oppositum cum dieur quod deus sic res creatas
<lb ed="#V" n="18"/>administrat: vt eas agere proprios
mo<lb ed="#V" n="19" break="no"/>tus sinat etc. dico quod hoc intelligendum est de lege communi tamen ex
<lb ed="#V" n="20"/>dispensatione speciali. quandoque facit conrium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1172">
¶ Ad 2m cum dicitur quod
or<lb ed="#V" n="21" break="no"/>do fatalis ex prouidentie simplicitate procedit etc. dico quod
quam<lb ed="#V" n="22" break="no"/>uis connexio carum secundum quam agunt cursus naturales dependeat
<lb ed="#V" n="23"/>ex simplicitate divine prouidentie: tamen in simplicitate divinae proui
<lb ed="#V" n="24"/>dentie est vt contra illa connexiionem ab actore creaturarum aliquid
pos<lb ed="#V" n="25" break="no"/>set fieri. non enim illa connexio rebus temporalibus indita equit prouidetie
<lb ed="#V" n="26"/>divinae immensitatem. vnde sic dicit Boe. 4 de conso. parum post auctoritatem
<lb ed="#V" n="27"/>psaeallegatam: sicut ad eternitatem se habet tempus: et ad puctum
me<lb ed="#V" n="28" break="no"/>dium circulus ita fati series mobilis ad prouidentie stabilem
<lb ed="#V" n="29"/>simplicitatem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1194">
¶ Ad 3m dicendum quod ita institutus est cursus nature
<lb ed="#V" n="30"/>secundum rationem rectam vt procedere debeat nisi cum deus ex speciali
di<lb ed="#V" n="31" break="no"/>spensatione vult quod eueniat contrarium. Unde et secundum rationem
<lb ed="#V" n="32"/>rectam est quod ille cursus intermittatur quando placet
volunta<lb ed="#V" n="33" break="no"/>ti divine. Argumentad partem aliam probant deum posse facere contra naturam
<lb ed="#V" n="34"/>primo dictam: que secundum communem vsum vocatur natura.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-a89638-Dd1e1208">
<head xml:id="kzz7yh-a89638-Hd1e1210">Quaestio 7</head>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1212">
¶ Quaestio VII
<lb ed="#V" n="35"/>SEptimo queritur vtrum aliquid dicatur posibile
sim<lb ed="#V" n="36" break="no"/>pliciter secundum causam superiorem vel
inferio<lb ed="#V" n="37" break="no"/>rem et videtur quod secundum causam superiorem. Dicit enim Aug. 6.
<lb ed="#V" n="38"/>super Gensem longe vltra medium libro quod multa secundum
infe<lb ed="#V" n="39" break="no"/>riores causas sunt futura: sed si ita sunt in paentia dei vere
fu<lb ed="#V" n="40" break="no"/>tura sunt: si autem ibi aliter sunt ita post futura sunt: sicut ibi sunt
<lb ed="#V" n="41"/>vbi qui praescit falli non potest: ergo asimili que sunt possibilia: secundum causam
<lb ed="#V" n="42"/>superiorem vere possibutia sunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1232">
¶ Item glo. super illud i. ad Corum i
<lb ed="#V" n="43"/>non ne stultam fecit deus sapientiam huius mundi: hanc deus stultam fecit
<lb ed="#V" n="44"/>possibile fore declarando atque faciendo quod ipsa impossibile iudicat.
<lb ed="#V" n="45"/>Stultum est ergo iudicare aliquid impossibile quod est apud deum
<lb ed="#V" n="46"/>possibile.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1243">
¶ Item possibile simpliciter dici debet per comparationem ad
po<lb ed="#V" n="47" break="no"/>tentiam simpliciter: sed sola dei potentia: est simpliciter potentia:
<lb ed="#V" n="48"/>ergo simpliciter est possibile quod ille potentie est possibile.
<lb ed="#V" n="49"/>C.ontra Se quale iues diceter ocqud pene diuo
dug<lb ed="#V" n="50" break="no"/>tia: cum nihil sit impossibile apod ipsam: nihil posset
<lb ed="#V" n="51"/>dici impossibile simpliciter quod falsum videtur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1256">
¶ Item bene dicitur aliquid possibile
<lb ed="#V" n="52"/>simpliciter a potentia passiua: sed potentia passiua est causa
infe<lb ed="#V" n="53" break="no"/>rior ergo possibile simpliciter bene attenditur secundum causas inferiores.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1264">
<lb ed="#V" n="54"/>¶ Respondeo quod simpliter possibile potest dici aliquid quantum est
<lb ed="#V" n="55"/>ex parte sua aliquo modo in comparatione ad aliquam
<lb ed="#V" n="56"/>positinam. primo modo est simpliciter possibile quod natum est esse subiectum
<lb ed="#V" n="57"/>alicuius postnisi ex parte potentie sit defectus sicut dicimus aliquid
<lb ed="#V" n="58"/>simpliciter possibile videri quantum est ex parte sua quod natum est esse
<lb ed="#V" n="59"/>obisictetm alicuius visiue postinisi ex parte visiue possit defectus. Unde
<lb ed="#V" n="60"/>si omnes potentie visiue essent ita obtuse quod non possent
viden<lb ed="#V" n="61" break="no"/>aliquid quod natum est videri a pos visiua si sit acuta: non propter
<lb ed="#V" n="62"/>hoc negaremus illud possibile videri quantum est ex parte sua. et sic
di<lb ed="#V" n="63" break="no"/>co quod illud est possibile simpliciter quod contradictionem non includit. eo n.
<lb ed="#V" n="64"/>ipso quod extrema repugnantia contradictionis non includunt quantum
<lb ed="#V" n="65"/>est ex parte sua nata sunt coniungi per aliquam potentiam nisi ex parte
<lb ed="#V" n="66"/>posio sit defectus. Et quia divina pos nullum pacieitus habet defectum. Ideo omne
<lb ed="#V" n="67"/>illud quod non includit contradictionem subitantum est divinae posti et hoc modo possibile
<lb ed="#V" n="68"/>non dicitur: quia super ipsum possit causa superior vel inferior: sedeous
<!--00277.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1303">
<lb ed="#V" n="69"/>¶ Loquendo autem de possibi in comparatione ad aliquam potentiam: si:
di<lb ed="#V" n="70" break="no"/>co quod illud dicitur possibile secundum causam inferiorem super quod potest causa
infe<lb ed="#V" n="71" break="no"/>rior: possibile secundum causam superiorem super quod potest causa superior siue
<lb ed="#V" n="72"/>super illud quod possit causa inferior siue non. vnde pluuiam
<lb ed="#V" n="73"/>fore possibile secundum causam superiorem quamuis cum hoc sit possibile secundum causam
in<lb ed="#V" n="74" break="no"/>feriorem animam creari: mortuum resurgere: et plura alia ita sunt
<lb ed="#V" n="75"/>possilbitia secundum causam superiorem: quod non sunt poslbitia secundum causam inferiore
<lb ed="#V" n="76"/>et sic patet quod omne illud super quod potest causa superior tantum: vel causa superior
<lb ed="#V" n="77"/>et inferior simul est simpliciter et absolute possibile quantum est ex parte sua:
<lb ed="#V" n="78"/>aliter super ipsum non posset nec causa inferior: nec superior. Ex his
<lb ed="#V" n="79"/>patet quid dici debeat ad argumenta ad vtranque partem.
<lb ed="#V" n="80"/>Argumenta ad primam partem concludunt quod ea quae
posia<lb ed="#V" n="81" break="no"/>sunt causae superiori simpliciter polbitia sunt: et
<lb ed="#V" n="82"/>hoc est verum quia nulla poso potest super aliquid quod non est
simplie<lb ed="#V" n="83" break="no"/>et absolute possibile quantum est ex parte sua.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1338">
¶ Ad argumenta alterius
<lb ed="#V" n="84"/>partis simul dicendum quod concludunt quod illud est possibile simpliciter quod
<lb ed="#V" n="85"/>est possibile secundum causas inferiores: et hoc est verum: sed hoc non est: eo
<lb ed="#V" n="86"/>quod super ipsum possit causa inferior: sed quia omne illud super quod potest causa
<lb ed="#V" n="87"/>inferior est simpliciter et absolute possibile quantum est ex parte sua: nec
<lb ed="#V" n="88"/>ex hoc sequitur quod ratio quare illud est simpliciter et absolute possibile: quia
su<lb ed="#V" n="89" break="no"/>per ipsum potest inferior causa.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-a89638-Dd1e1355">
<head xml:id="kzz7yh-a89638-Hd1e1357">Quaestio 8</head>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1359">
¶ Quaestio VIII
<lb ed="#V" n="90"/>Etauo queritur vtrum deus ideo dicatur omnipotens
<lb ed="#V" n="91"/>quia potest omina quae vult se posse: et videtur quod
<lb ed="#V" n="92"/>sic: quia ideo est omnisciens: quia scit omnia quae vult se scire: ergo a
<lb ed="#V" n="93"/>simili ideo est omnipotens: quia potest omnia que vult se posse.
<lb ed="#V" n="94"/>et videtur quod sic: quia ideo est omnisciens: quia scit omnia que vult se scire:
<lb ed="#V" n="95"/>ergo a simili ideo est omnipotens quia potest omnia quae vult se posse:
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1375">
¶ Item
<lb ed="#V" n="96"/>pslamum. Ego cognoui quod magnus est dominus et deus noster priomibus diis
<lb ed="#V" n="97"/>omnia quecumque voluit dominus fecit: hic videtur psal. reddere rationem
<lb ed="#V" n="98"/>magnitudis divinae postuo per hoc quod facit quicquid vult: ergo videtur quod est
<lb ed="#V" n="99"/>omnipotens: quia potest quicquid vult se posse.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1386">
¶ Item non est opostus ideo
<lb ed="#V" n="100"/>quia potest omnia possibitia creature: nec ideo quia potest omnia possibutia sibi: quia hoc
<lb ed="#V" n="101"/>esset dicere quod ideo est oprstus quia est opstus. Restat ergo quod ideo
<lb ed="#V" n="102"/>est omnipotens quia potest omnia que vult se posse.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1395">
<lb ed="#V" n="103"/>Contra. Aug. 13 de tri. c. 5 Omnes beati habent quod volunt: ergo
<lb ed="#V" n="104"/>quilibet beatus potest quicquid vult se posse: nec tamen quilibet btus
<lb ed="#V" n="105"/>estopsus: sed solus deus: ergo non ideo deus opostus: quia potest quicquid velt se posse.
<lb ed="#V" n="106"/>Rndeo quod deus est opistus: et potest omina quae vult se posse: sed
<lb ed="#V" n="107"/>ipsum posse omnia quae vult se posse: non est
precisa<lb ed="#V" n="108" break="no"/>ratio omnipoieosue: sed ideo esse opstus dici debet: quia potest omne illud quod est possibile ab
<lb ed="#V" n="109"/>solute: hoc est possibile quod in praecedenti quaestione dictum est pole quantum est
<lb ed="#V" n="110"/>ex parte sua: et hoc est omen illud quod non includit contradictionem.
<lb ed="#V" n="111"/>Ad prini opositum cum dicitur quod ideo est omnisciens: quia scit omnia quae vult se
sci<lb ed="#V" n="112" break="no"/>re etc. dico quod quamuis sit omnisciens: et sciat omnia quae vult se
sci<lb ed="#V" n="113" break="no"/>re: sen tamen dicitur omnisciens: ideo quia scit omnia quae vult se scire: sed quia scit omnia
<lb ed="#V" n="114"/>scibilia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1425">
¶ Ad 2m dicendum quod in illo verbo non intendebat prsamsm
redde<lb ed="#V" n="115" break="no"/>re rationem praecisam omnipotur dei per hoc quod fecit omnia quae voluit: sed
intende<lb ed="#V" n="116" break="no"/>bat talem ostendem effcntum divinae omniposo quo possent corda hominum
<lb ed="#V" n="117"/>reuocari et mannduci ad facilius credendum magnitudinem
di<lb ed="#V" n="118" break="no"/>ne poe.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a89638-d1e1436">
¶ Ad 3m dicendum quod ab insufficienti procedit quia ideo debet
di<lb ed="#V" n="119" break="no"/>ci omnipotens: quia potest omne illud: quod quantum est ex parte sua est
pos<lb ed="#V" n="120" break="no"/>sibile quod aliqui dicunt possibile absolutum: et hoc est omne
il<lb ed="#V" n="121" break="no"/>lud quod non iucludit contradictionem vt iam dictum est.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>