-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve07v1_kzz7yh-a97448.xml
525 lines (525 loc) · 34.2 KB
/
cod-ve07v1_kzz7yh-a97448.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title/>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title/>
<date when="2023-09-18">September 18, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve07v1">Venice, 1507, v. 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-18" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="143-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-a97448"><!-- l1d46prae -->
<head>Praeambulum</head>
<!-- <p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e101">
<lb ed="#V" n="18"/>¶ Illi sententie qua dictum est dei voluntatem
<lb ed="#V" n="19"/>non posse cassari que ipse est: quedam videntur
<lb ed="#V" n="20"/>obuiare. Disinto XVII
<lb ed="#V" n="21"/>Ic oritur questio: dictum est
<lb ed="#V" n="22"/>enim in superioribus
<lb ed="#V" n="23"/>ret auctoritatibus communitum quod voluntas
<lb ed="#V" n="24"/>dei que ipse est: vocaturque beneplacitum eius: cassa
<lb ed="#V" n="25"/>ri non potest: quia illa volun tate fecit quaecumque voluit
<lb ed="#V" n="26"/>in celo et in terra: cui teste aptulo nihil resistit. Que
<lb ed="#V" n="27"/>ritur ergo quomodo accipiendum sit quod apostolus de domino
<lb ed="#V" n="28"/>ait. Qui vult omnes homines saluos fieri. Cum enim
<lb ed="#V" n="29"/>non omnes salui fiant: sed damnentur: videtur vtique non
<lb ed="#V" n="30"/>fieri quod deus vult fieri: humana scilicet voluntate
<lb ed="#V" n="31"/>impediente voluntatem dei. Dominus quoque in euangelio
<lb ed="#V" n="32"/>impiam ciuitatem compellans. Quotiens inquit
volui<lb ed="#V" n="33" break="no"/>gregare filios tuos sicut gallina congregat
pul<lb ed="#V" n="34" break="no"/>los suos sub alis et noluisti. Ita hec dicuntur tamquam dei
<lb ed="#V" n="35"/>voluntas superata sit hominum voluntate: et
infirmis<lb ed="#V" n="36" break="no"/>simis nolendo impedientibus non potuerit facere
<lb ed="#V" n="37"/>potentissimus quod volebat. Ubi est ergo illa omnipos:
<lb ed="#V" n="38"/>qua in celo et in terra secundum prophetam: omnia quaecumque voluit
<lb ed="#V" n="39"/>fecit: et quomodo voluntati eius secundum apostoum nihil resistit:
<lb ed="#V" n="40"/>si colligere filios Hierusalem voluit et non fecit:
<lb ed="#V" n="41"/>Hec enim praedictis plurimum obuiare videntur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e156">
<lb ed="#V" n="42"/>¶ Solutio quomodo intelligendum sit illud
volui<lb ed="#V" n="43" break="no"/>congregare et noluisti.
<lb ed="#V" n="44"/>Sed audiamus solutionem ac
<lb ed="#V" n="45"/>primum quomodo
ac<lb ed="#V" n="46" break="no"/>cipiendum sit illud quod dominus ait: videamus. Non
<lb ed="#V" n="47"/>enim ex eo sensu illud dictum est: vtait Augu.
<lb ed="#V" n="48"/>in enchpi. praedictam questionem soluens: quasi dominus
<lb ed="#V" n="49"/>voluerit congregare filios Hierusalem: et non sit
<lb ed="#V" n="50"/>factum quod voluit: quia ipsa noluerit: sed potius
<lb ed="#V" n="51"/>ipsa quidem filios suos ab ipso colligi voluit: qua
<lb ed="#V" n="52"/>tamen nolente filios eius collegit ipse omnes quos voluit:
<lb ed="#V" n="53"/>quia in celo et in terra non quaeda voluit et fecit: quandam vero
<lb ed="#V" n="54"/>voluit et non fecit: sed omnia quecumque voluit fecit:
<lb ed="#V" n="55"/>vt sit sensus quotiens volui congregare filios tuos
<lb ed="#V" n="56"/>et noluisti id est quotquot congregaui mea voluntate
<lb ed="#V" n="57"/>semper efficaci: te nolente feci. Ecce in euidenti
<lb ed="#V" n="58"/>positum est quod illa domini verba superioribus
<lb ed="#V" n="59"/>non repugnant.
<!-\-00296.xml-\->
<cb ed="#P" n="b"/>
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e202">
<lb ed="#V" n="60"/>¶ Quomodo intelligendum sit illud: qui vult
<lb ed="#V" n="61"/>omnes homines saluos fieri.
<lb ed="#V" n="62"/>Nunc videre restat qumo etiam
pre<lb ed="#V" n="63" break="no"/>missa verba apostoli
<lb ed="#V" n="64"/>predictis non contradicant: qui de deo loquens
<lb ed="#V" n="65"/>ait: vult omnes homines saluos fieri. Quorum
occa<lb ed="#V" n="66" break="no"/>sione verborum multi a veritate deuiauerunt
dicen<lb ed="#V" n="67" break="no"/>tes deum multa velle fieri que non sunt. Sed non est
<lb ed="#V" n="68"/>intelligendum ea ratione illud esse dicntum quasi deus
vel<lb ed="#V" n="69" break="no"/>let aliquos saluari: et non saluentur. Quis enim
<lb ed="#V" n="70"/>tam impie desipiat: vt dicat deum malas
ho<lb ed="#V" n="71" break="no"/>minum voluntates quas voluerit et quando voluerit et
<lb ed="#V" n="72"/>vbi voluerit in bonum non posse conuertere:
<lb ed="#V" n="73"/>Non est vtique verum quod in psalmo dicitur.
Que<lb ed="#V" n="74" break="no"/>cumque voluit fecit: si aliqua voluit et non fecit: et quod
<lb ed="#V" n="75"/>est indignius ideo non fecit: quoniam ne fieret quod
<lb ed="#V" n="76"/>volebat omnipotens: voluntas hominis impediuit. Ideoque
<lb ed="#V" n="77"/>cum audiuimus et in sacris litteris legimus quod
ve<lb ed="#V" n="78" break="no"/>lit omnes homines saluos fieri: non tamen ideo debemus
<lb ed="#V" n="79"/>omnipotentissime dei voluntati alquid derogare: sed
<lb ed="#V" n="80"/>ita intelligere quod scriptum est. Uult omnes homines
<lb ed="#V" n="81"/>saluos fieri tanquam diceretur nullum hominem fieri
<lb ed="#V" n="82"/>saluum nisi quem saluum fieri ipse voluerit: non quod
<lb ed="#V" n="83"/>nullus sit hominum nisi quem saluum fieri velit: sed quod
<lb ed="#V" n="84"/>nullus fiat saluus nisi quem velit saluari: et ideo
ro<lb ed="#V" n="85" break="no"/>gandus est vt velit: quia necesse est fieri si voluerit.
<lb ed="#V" n="86"/>Non est enim credendus omnipotens aliquid voluis t
<lb ed="#V" n="87"/>se fieri quod sacntum non sit. Sic etiam intelligitur illud
<lb ed="#V" n="88"/>Illuminat omnem hominem venientem in hunc
mun<lb ed="#V" n="89" break="no"/>dum: non quia nullus hominum est qui non illuminetur
<lb ed="#V" n="90"/>sed quia nisi ab ipso nullus illuminatur. Potest
<lb ed="#V" n="91"/>et alio modo illud intelligi: dum tamen credere non
<lb ed="#V" n="92"/>cogamur omnipotentem aliquid fieri voluisse: factumque
<lb ed="#V" n="93"/>non esse: qui sine vllis ambiguitatibus sicut in
celo<lb ed="#V" n="94" break="no"/>et in terra: sicut veritas causatat omnia quecunque
<lb ed="#V" n="95"/>voluit fecit: profecto facere non voluit quecumque
<lb ed="#V" n="96"/>non fecit. Ex his aperte ostenditur quod deus ea
volun<lb ed="#V" n="97" break="no"/>tate que ipse est non vult aliquid fieri quod non
<lb ed="#V" n="98"/>fiat: neque non fieri quod fiat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e289">
<lb ed="#V" n="99"/>¶ Utrum mala dei voluntate fiant an eo nolente.
<lb ed="#V" n="100"/>Ideoque cum constet omnia bona
<lb ed="#V" n="101"/>que fiunt eius fieri
<lb ed="#V" n="102"/>voluntate que fieri nollet nullatenus fierent:
re<lb ed="#V" n="103" break="no"/>cte queri solet. Utrum et mala omnia que fiunt id est
<lb ed="#V" n="104"/>peccata dei fiant voluntate an nolente eo fiant:
<lb ed="#V" n="105"/>Super hoc diuersi varia sentientes sibi contradicere
<lb ed="#V" n="106"/>inueniuntur. Alii enim dicunt quod deus vult mala esse
<lb ed="#V" n="107"/>vel fieri: non tamen vult mala. Alii vero quod nec
<lb ed="#V" n="108"/>vult mala esse nec fieri: in hoc tamen conueniunt et hi et ill
<lb ed="#V" n="109"/>quod vtique fatentur deum mala non velle. Utrique ves
<lb ed="#V" n="110"/>rationibus et auctoritatibus innituntur ad
mur<lb ed="#V" n="111" break="no"/>dam suam assertionem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e320">
<lb ed="#V" n="112"/>¶ Quare dicunt quidam deum velle mala
<lb ed="#V" n="113"/>esse vel fieri.
<lb ed="#V" n="114"/>Qu enim dicunt deum mala
velle<lb ed="#V" n="115" break="no"/>vel fieri: suam his mo¬
<!-\-00297.xml-\->
<pb ed="#V" n="142-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>muniunt intentionem. Si enim inquiunt mala non
<lb ed="#V" n="2"/>esse vel non fieri vellet: nullo modo essent vel
fie<lb ed="#V" n="3" break="no"/>rent: quia si vult ea non esse vel non fieri et non potest
<lb ed="#V" n="4"/>id efficere scilicet vt non sint vel nonfiant: voluntati
<lb ed="#V" n="5"/>eius et potentie aliquid resistit: et non est omnipotens
<lb ed="#V" n="6"/>quia non potest omne quod vult: sed impotens est
<lb ed="#V" n="7"/>sicuti et nos sumus qui quod volumus quandoque non
<lb ed="#V" n="8"/>valemus. Sed quia omnipotens est et in nullo impotens
<lb ed="#V" n="9"/>
<lb ed="#V" n="10"/>certum est non posse fieri mala vel esse: nisi eo
<lb ed="#V" n="11"/>volente. Quomdo enim inuito eo et nolente posset ab
<lb ed="#V" n="12"/>aliquo malum fieri: cum scriptum sit: voluntati eis
<lb ed="#V" n="13"/>quis resistet: Supra etiam dixit. Augustinus: quia
ne<lb ed="#V" n="14" break="no"/>cesse est fieri si voluerit. Sed vult mala fieri aut
<lb ed="#V" n="15"/>non fieri. Si vult non fieri non siunt. fiunt autem:
<lb ed="#V" n="16"/>vult ergo fieri. Item bonum est mala esse vel fieri
<lb ed="#V" n="17"/>alioqun summe bonus non permitteret ea fieri. Unde
<lb ed="#V" n="18"/>Aug. in enc. Quamuis ea inquit que mala sunt
<lb ed="#V" n="19"/>inquantum mala sunt non sunt bona: tamen vt non solum
<lb ed="#V" n="20"/>bona: sed est sint et mala bonum est. Nam nisi esset
<lb ed="#V" n="21"/>hoc bonum: vt essent et mala: nullo modo esse
sine<lb ed="#V" n="22" break="no"/>rentur ab omnipotenti bono: cui proculdubio quam facile
<lb ed="#V" n="23"/>est quod vult facere: tam facile est quod non vult
<lb ed="#V" n="24"/>esse non sinere. Hec nisi credamus periclitatur
<lb ed="#V" n="25"/>nstra confessio qua nos in patrem omnipotentem
credere<lb ed="#V" n="26" break="no"/>confitemur. Ecce hic aperte habes quod bonum est
<lb ed="#V" n="27"/>mala esse: omnis autem boni deus auctor est: qui
<lb ed="#V" n="28"/>vult omne bonum esse quod est. Cum ergo bonum
<lb ed="#V" n="29"/>sit mala fieri vel esse: ergo et mala vult fieri vel
<lb ed="#V" n="30"/>esse. His atque aliis huiusmodi rationibus et aucto
<lb ed="#V" n="31"/>ritatibus vtuntur qui dicunt deum velle mala
<lb ed="#V" n="32"/>esse vel fieri.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e408">
<lb ed="#V" n="33"/>¶ Hic ponit rationes illorum qui dicunt dei voluntate
<lb ed="#V" n="34"/>non fieri mala vel non esse.
<lb ed="#V" n="35"/>Illi vero qua dicunt dei voluntate
mala<lb ed="#V" n="36" break="no"/>non fieri vel non esse: inductonibus
<lb ed="#V" n="37"/>praemissis ita respondent: dicentes deum nec velle mala
<lb ed="#V" n="38"/>fieri: nec velle non fieri vel nolle fieri: sed tantum non
<lb ed="#V" n="39"/>velle fieri. Si enim vellet ea fieri: vel esse:
face<lb ed="#V" n="40" break="no"/>ret vtique ea fieri vel esse. Et ita esset auctor
ma<lb ed="#V" n="41" break="no"/>lorum. Non est autem auctor malorum vt scutmrum
prote<lb ed="#V" n="42" break="no"/>stantur auctoritates: non ergo eius voluntate sunt
<lb ed="#V" n="43"/>mala. Item si nollet mala fieri vel vellet non fieri
<lb ed="#V" n="44"/>et tamen fierent: omnipotens non esset: cum eius voluntas
<lb ed="#V" n="45"/>humane voluntatis effectu impedieretur. Ideoque
<lb ed="#V" n="46"/>non concedunt deum velle mala fieri: ne malorum
<lb ed="#V" n="47"/>auctor intelligatur: nec concedunt eum velle mala non
<lb ed="#V" n="48"/>fieri: vel nolle fieri: ne impotens esse videatur: sed tantum
<lb ed="#V" n="49"/>dicunt eum non velle mala fieri vt non auctor sed
<lb ed="#V" n="50"/>permissor malorum monstretur. Unde et euangelista vbi
<lb ed="#V" n="51"/>ostendit deum auctorem esse omnium bonorum dicens
<lb ed="#V" n="52"/>Omnia per ipsum facta sunt. consequenter malorum
<lb ed="#V" n="53"/>auctorem esse negat di. Et sine ipso factum est
<lb ed="#V" n="54"/>nihil id est peccatum. Non dixit per eum factum esse
<lb ed="#V" n="55"/>vel eo nolente et inuito: sed tantum sine eo id est sine eius
<lb ed="#V" n="56"/>voluntate: quia non eius voluntate fit peccatum:
<lb ed="#V" n="57"/>non ergo deo volente vel nolente sed non volente
<!-\-00297.xml-\->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="58"/>fiunt mala. Quia non subest dei voluntati vt
ma<lb ed="#V" n="59" break="no"/>lum fiat vel non fiat: sed vt fieri sinat: quia bonum
<lb ed="#V" n="60"/>est sinere mala fieri: et vtique voles sinit non volens
<lb ed="#V" n="61"/>mala: sed volens sinere vt ipsa fiant. Quia nec
<lb ed="#V" n="62"/>mala sunt bona: vel ea fieri vel esse bonum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e480">
<lb ed="#V" n="63"/>¶ Quomodo intelligendum sit illud
Augustini<lb ed="#V" n="64" break="no"/>mala fieri bonum est.
<lb ed="#V" n="65"/>Quod vero Augustinus ait:
mala<lb ed="#V" n="66" break="no"/>fieri bonum est: nec sine
<lb ed="#V" n="67"/>rentur mala abomnipotenti bono fieri: nisi hoc
<lb ed="#V" n="68"/>esset bonum vt ea essent: ea ratione dictum esse
as<lb ed="#V" n="69" break="no"/>serunt: quia ex malis que siunt deus bona elicit:
<lb ed="#V" n="70"/>nec ipse permitteret ea fieri nisi de eis bene asiquid
<lb ed="#V" n="71"/>faceret. Unde Aug. in eodem libro enchi. aperte
<lb ed="#V" n="72"/>indicans praedictorum verborum talem este intelligentiam
<lb ed="#V" n="73"/>ait. Deus omnipotens cui rerum est summa
po<lb ed="#V" n="74" break="no"/>testas cum summe bonus sit: nullo modo sineret
<lb ed="#V" n="75"/>aliquid mali esse in operibus suis nisi vsque adeo
<lb ed="#V" n="76"/>esset omnipotens et bonus: vt benefaceret etiam de
<lb ed="#V" n="77"/>malo. Item in eodem. Melius iudicauit deus
<lb ed="#V" n="78"/>de malis bona facere quam mala nulla permittere.
<lb ed="#V" n="79"/>Ex hoc itaque sensu dictum est ac verum bonum
<lb ed="#V" n="80"/>est mala fieri: quia ex malis que siunt bonis: qui
<lb ed="#V" n="81"/>secundum propositum vocati sunt sancti: accidit bonitas
<lb ed="#V" n="82"/>idest vtilitas. Talibus enim: vt ait apostolus: in
<lb ed="#V" n="83"/>bonum cooperantur omnia etiam mala: quia eis
<lb ed="#V" n="84"/>prosunt: que aliis facientibus obsunt. Unde etiam
<lb ed="#V" n="85"/>aliquando in scriptura legitur malum appellari
<lb ed="#V" n="86"/>bonum: vt Hieronymus super Marcum.
Ma<lb ed="#V" n="87" break="no"/>lum iuquit Iude bonum fuit scilicet nobis: nec si
bo<lb ed="#V" n="88" break="no"/>num est illi vel illi inde sequitur quod simpliciter
<lb ed="#V" n="89"/>bonum sit: proprie enim ac simpliciter bonum est
<lb ed="#V" n="90"/>quod in se et facienti bonum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e543">
<lb ed="#V" n="91"/>¶ Qua dripartita boni acceptio.
<lb ed="#V" n="92"/>Est enim aliquid quod in se bonum est
<lb ed="#V" n="93"/>et cui sit: sed non est bonum
<lb ed="#V" n="94"/>facienti: vt cum subuenitur pauperi: sed non propter
<lb ed="#V" n="95"/>deum. et aliquid boni in se et facienti: sed non ei cui
<lb ed="#V" n="96"/>sit: vt cum veritas propter deum alicui non obedienti
<lb ed="#V" n="97"/>praedicatur. et aliquid in se et facienti et ei cui sit bonum
<lb ed="#V" n="98"/>vt cum veritas praedicatur propter deum credenti.
<lb ed="#V" n="99"/>Unde apostolus. Gonus odor sumus deo aliis
<lb ed="#V" n="100"/>odor vite: aliis odor mortis. Est autem aliud
<lb ed="#V" n="101"/>quod nec in se bonum est: et facienti nocet et
dam<lb ed="#V" n="102" break="no"/>nat nisi peniteat vt malum: valet tamen ad
ali<lb ed="#V" n="103" break="no"/>quid. Ut enim ait Augu. in enchi. Asumme et
<lb ed="#V" n="104"/>equaliter et immutabiliter bona trinitate creata st
<lb ed="#V" n="105"/>omnia: nec summe: nec equaliter: nec mutabiliter
<lb ed="#V" n="106"/>bona: sed tamen bona etiam singula. Simul vero
<lb ed="#V" n="107"/>vniuersa valde bona. Quia ex omnibus consistit
<lb ed="#V" n="108"/>vniuersitatis admirabilis pulchritudo. In qua
<lb ed="#V" n="109"/>etiam illud quod malum dicitur bene
ordina<lb ed="#V" n="110" break="no"/>tum et loco suo positum: eminentius commendat
<lb ed="#V" n="111"/>bona: vt magtis placeant et laudabiliora sint dum
<lb ed="#V" n="112"/>comparantur malis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e593">
<lb ed="#V" n="113"/>¶ Quod mala vniuersitati valent et facientibus sua
<!-\-00298.xml-\->
<pb ed="#V" n="142-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>propria vel patientibus aliena prosint electis tantum.
<lb ed="#V" n="2"/>Hine patet quod ex malis quae fiunt
ali<lb ed="#V" n="3" break="no"/>quod prouenit bonum
<lb ed="#V" n="4"/>dum bona magis placent et laudabiliora existunt.
<lb ed="#V" n="5"/>Ipsis etiam facientibus ex malis que faciunt
<lb ed="#V" n="6"/>interdum bona proueniunt si secundum propositum vocati
<lb ed="#V" n="7"/>sunt sancti. Talibus enim vt ait Aug. in libro de
<lb ed="#V" n="8"/>correctione et gratia: vsque adeo deus omnia
co<lb ed="#V" n="9" break="no"/>operatur in bonum: vt si qui horum deuiant et
exorbi<lb ed="#V" n="10" break="no"/>tant: etiam hoc ipsum eis faciat proficere in
bo<lb ed="#V" n="11" break="no"/>num: quia humiliores redeunt atque doctiores vt
<lb ed="#V" n="12"/>Petrus. Illa etiam mala que ab iniquis
fide<lb ed="#V" n="13" break="no"/>les pie perferunt: vt ait Aug. in libro de trini.
<lb ed="#V" n="14"/>ipsis vtique prosunt: vel ad delenda peccata: vel
<lb ed="#V" n="15"/>ad exercendam probandamque iusticiam: vel ad
de<lb ed="#V" n="16" break="no"/>monstrandam huius vite miseriam. Ideoque et
<lb ed="#V" n="17"/>Iob dei manum et apostolus sathane stimulum sensit.
<lb ed="#V" n="18"/>et vterque bene profecit: quia malum bene portauit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e643">
<lb ed="#V" n="19"/>¶ Ex predictis concludit ostendens esse bonum
<lb ed="#V" n="20"/>fieri mala multis modis.
<lb ed="#V" n="21"/>Si quis igitur diligenter ater
<lb ed="#V" n="22"/>dat que scripta
<lb ed="#V" n="23"/>sunt: facile est ei percipere ex malis bona
proue<lb ed="#V" n="24" break="no"/>nire: et ex ea ratione dictum esse quod bonum est mala
<lb ed="#V" n="25"/>fieri vel esse: non quia malum sit bonum: vel quia
<lb ed="#V" n="26"/>bonum sit malum fieri. Non est enim bonum
<lb ed="#V" n="27"/>malum fieri ab aliquo: quia non est bonum vt aliquis
<lb ed="#V" n="28"/>faciat malum. Si enim hoc esset bonum: profecto
<lb ed="#V" n="29"/>huius deus auctor esset: qui est auctor omnis boni.
<lb ed="#V" n="30"/>Quod si huius deus auctor est eo ergo auctore homo
<lb ed="#V" n="31"/>agit mala: et ita eo auctore homo sit deterior. Et si
<lb ed="#V" n="32"/>eo auctore homo sit deterior: tunc eo volente
homo<lb ed="#V" n="33" break="no"/>sit deterior. Idem est enim dicere aliquid fieri
<lb ed="#V" n="34"/>deo auctore: quod deo volente. Deo autem auctore non
<lb ed="#V" n="35"/>sit homo deterior: ergo non deo volente: vt Augu.
<lb ed="#V" n="36"/>in li. lxxxiii. questio. aperte astruit a minore
di<lb ed="#V" n="37" break="no"/>cens ita. Nullo sapiente homine auctore sit
homo<lb ed="#V" n="38" break="no"/>deterior. Tanta enim est ista culpa que in
sapi<lb ed="#V" n="39" break="no"/>entem hominem cadere nequit. Est autem deus
om<lb ed="#V" n="40" break="no"/>ni homine sapiente prestantior. Multominus ergo
<lb ed="#V" n="41"/>deo auctore sit homo deterior. Mlto enim est
<lb ed="#V" n="42"/>prestantior dei voluntas quam bominis sapientis.
<lb ed="#V" n="43"/>Illo autem auctore cum dicitur: illo volente dicitur:
<lb ed="#V" n="44"/>ergo est vitium voluntatis humane quo est
homo<lb ed="#V" n="45" break="no"/>deterior: quod vitium si longe abest a dei
volun<lb ed="#V" n="46" break="no"/>tate vt ratio docet: a quo sit querendum est. Ec
<lb ed="#V" n="47"/>ce aperte dicit Augu. deo auctore vel volente
<lb ed="#V" n="48"/>hominem non fieri deteriorem: sed vitio voluntatis sue.
<lb ed="#V" n="49"/>Non est ergo deo auctore quod malum fit ab aliquo: et
<lb ed="#V" n="50"/>ita deo volente mala non fiunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e715">
<lb ed="#V" n="51"/>¶ Quo in deo non est causa vt sit homo deterior.
<lb ed="#V" n="52"/>Deinde idem Augustinus querens
<lb ed="#V" n="53"/>quid sit causa vt
homo<lb ed="#V" n="54" break="no"/>sit deterior: in deo non esse asserit in eodem li. sic
<lb ed="#V" n="55"/>dicens. Ut sit homo deterior aut in ipso est: aut
<lb ed="#V" n="56"/>in alio: aut in nihilo. Si in nihilo: nulla causa
<!-\-00298.xml-\->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="57"/>est. Si in alio: autm in deo: autm in alio quolibet homine
<lb ed="#V" n="58"/>aut in eo qui neque deus neque homo sit. Sed non
<lb ed="#V" n="59"/>in deo. BGonorum enim deus tantum causa est: ergo aut
<lb ed="#V" n="60"/>in homine est: autem in eo quod neque deus neque homo
<lb ed="#V" n="61"/>aut in nihilo. Et ex his aperte ostenditur quod non
<lb ed="#V" n="62"/>est bonum vt sit homo deterior: quia non est deus
<lb ed="#V" n="63"/>eius rei causa qui tantum causa bonorum est. Et si non
<lb ed="#V" n="64"/>est bonum vt homo fiat deterior: non est ergo
bo<lb ed="#V" n="65" break="no"/>num vt ab eo fiat malum: non ergo vult deus
<lb ed="#V" n="66"/>vt ab eo fiat malum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e758">
<lb ed="#V" n="67"/>¶ Aliter probat quod deo auctore non fiunt mala.
<lb ed="#V" n="68"/>Item aliter etiam ostenditur quod deo
<lb ed="#V" n="69"/>auctore id est volente non
<lb ed="#V" n="70"/>fiunt mala quia ipse non est causa tendendi ad non
<lb ed="#V" n="71"/>esse. Tendere enim ad non esse malum est. Ipse
<lb ed="#V" n="72"/>autem auctor mali non est. Tendit vero ad non esse
<lb ed="#V" n="73"/>qui operatur malum: non ergo deo auctore est quod
<lb ed="#V" n="74"/>aliquis operatur malum. Non est ergo bonum quod
<lb ed="#V" n="75"/>aliquis operatur malum: quia tantum boni deus auctor
<lb ed="#V" n="76"/>est. hoc autem Augu. in eodem libero aperte explicat ita
<lb ed="#V" n="77"/>dicens. Qui omnium que sunt auctor est: et ad cuius
<lb ed="#V" n="78"/>bonitatem id pertinet vt sit omne quod est: boni tantum
<lb ed="#V" n="79"/>modo causa est. Quocirca mali auctor non est: et ideo
<lb ed="#V" n="80"/>ipse summum bonum est: a quo in nullo deficere
bo<lb ed="#V" n="81" break="no"/>num est: et malum est deficere. Non est ergo causa
<lb ed="#V" n="82"/>deficiendi id est tendendi ad non esse qui vt ita dicam
<lb ed="#V" n="83"/>essenddi causa est: quia omnium que sunt auctor est: quae
<lb ed="#V" n="84"/>inquantum sunt: bona sunt. Ecce aperte habes quod de
<lb ed="#V" n="85"/>ficere a deo qui summum est bonum malum estua. Mala
<lb ed="#V" n="86"/>ergo facere malum est: non ergo deo auctore vel
<lb ed="#V" n="87"/>volente mala fiant.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e806">
<lb ed="#V" n="88"/>¶ Obiectio quorundam sophistica que probare
ni<lb ed="#V" n="89" break="no"/>tuntur ex deo esse quod mala fiunt.
<lb ed="#V" n="90"/>a sufficienter ostensum est: quod deo
<lb ed="#V" n="91"/>auctore non fiunt
<lb ed="#V" n="92"/>mala. Quidam tamen sophistice incedentes: et ideo deo
odi<lb ed="#V" n="93" break="no"/>biles probare conantur ex deo auctore esse quod mala
<lb ed="#V" n="94"/>fiant hoc modo. Quod mala siunt verum est. Omne autem
<lb ed="#V" n="95"/>verum quod est: a veritate est quae deus est. A deo ergo
<lb ed="#V" n="96"/>est quod mala siunt. Quod autem omne verum a deo sit
<lb ed="#V" n="97"/>confirmant auctoritate Augu. in lir.o lxxxiii. quaestionum
<lb ed="#V" n="98"/>ita dicentis: Omne verum a veritate verum est. Est
<lb ed="#V" n="99"/>autem veritas deus. Deum ergo habet auctorem
<lb ed="#V" n="100"/>omne verum. Est autem verum quod mala fiunt vel sunt.
<lb ed="#V" n="101"/>Deo ergo auctore est quod sunt vel fiunt mala.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e839">
<lb ed="#V" n="102"/>¶ Responsio vbi concedit omne verum esse a deo:
<lb ed="#V" n="103"/>et sophisma aperit.
<lb ed="#V" n="104"/>Quibus facile est nobis
respon<lb ed="#V" n="105" break="no"/>dere: sed indignum
<lb ed="#V" n="106"/>responsione videtur quod dicunt. Omne namque verum
<lb ed="#V" n="107"/>a deo est: vt ait Augu. cui consonat Amb. qui
tra<lb ed="#V" n="108" break="no"/>ctans illud verbum apostoli. Nemo potest dicere dominus
<lb ed="#V" n="109"/>Iesus: nisi in spiritu sancto dicat: quod omne verum a
<lb ed="#V" n="110"/>quocumque dicitur a spiritu sancto est. Cum itaque verum sit quod
<lb ed="#V" n="111"/>mala fiunt: hoc verum quod dicitur illa locutione scilicet
<lb ed="#V" n="112"/>mala sunt: a deo est: sed non inde sequitur quod a deo
<!-\-00299.xml-\->
<pb ed="#V" n="143-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>sit vt mala fiant. Si enim hoc diceretur: auctor
ma<lb ed="#V" n="2" break="no"/>lorum deus esse intelligeretur: quod ex simili
manifeste<lb ed="#V" n="3" break="no"/>falsum ostenderetur. Deus ergo prohibet furtum
<lb ed="#V" n="4"/>fieri: sed furtum fieri verum est: ergo prohibet
<lb ed="#V" n="5"/>verum: non sequitur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e883">
<lb ed="#V" n="6"/>¶ Partem questionis approbat illorum qui dicunt
<lb ed="#V" n="7"/>deum non velle mala fieri.
<lb ed="#V" n="8"/>hec igitur et alia hmodni inania
reli<lb ed="#V" n="9" break="no"/>quentes: praemisse quastionis
<lb ed="#V" n="10"/>parti saniori fauentes: que sanctorum testimoniis
<lb ed="#V" n="11"/>plenius approbatur: dicamus deum non
velle<lb ed="#V" n="12" break="no"/>mala fieri: nec tamen velle non fieri: neque nolle fieri.
<lb ed="#V" n="13"/>Omne ergo quod vult fieri: sit. et omne quod vult
<lb ed="#V" n="14"/>non fieri: non sit. Fiunt autem multa que non
<lb ed="#V" n="15"/>vult fieri: vt omnia mala.
</p>-->
<!-- </div>
<div> l1d46prae
<head>Praeambulum</head> -->
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e909">
<lb ed="#V" n="16"/>HIc oritur quod etc Superius ordit
magi<lb ed="#V" n="17" break="no"/>quid est divina voluntas. Hic in
<lb ed="#V" n="18"/>quiritur. vtrum semper impleatur: et diditur pars ista in partes
<lb ed="#V" n="19"/>duas.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e921">
¶ primo procedit dubitationes remouendo. 2o veri
<lb ed="#V" n="20"/>tatem explicando. Uel sic primo ostendit quod voluntas dei numquam
<lb ed="#V" n="21"/>est inefficax.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e928">
¶ 2o ostendit quod seper est efficax. 47. di. ibi.
Uolu<lb ed="#V" n="22" break="no"/>tas quippe dei semper efficax est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e933">
¶ primo in duas.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e935">
¶ Primo
<lb ed="#V" n="23"/>tractat hanc quaestionem vtrum deus velit aliquod bonum fieri quod non
<lb ed="#V" n="24"/>fiat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e942">
¶ Secundo tractat hanc quaestionem vtrum velit aliquid malum
<lb ed="#V" n="25"/>non fieri quod fiat ibi. Ideoque cum constet.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e947">
¶ Prima in tres.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e950">
<lb ed="#V" n="26"/>¶ Primo adducit vnam auctoritatem euangelii et aliam
apostoli<lb ed="#V" n="27" break="no"/>ad mouendum dubitationem
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e957">
¶ Secundo determinat auctoritatem
<lb ed="#V" n="28"/>euangelii ibi. Sed audiamus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e962">
¶ Tertio auctoritatem Apstuli. ibi.
<lb ed="#V" n="29"/>Nunc videre. Tunc sequitur illa pars que ibi incipit. Ideoque
<lb ed="#V" n="30"/>in qua tractat illam quaestionem vtrum velit aliquod malum non
<lb ed="#V" n="31"/>fieri quod fiat: et diditur in partes duas.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e971">
¶ Primo enim mouet
<lb ed="#V" n="32"/>quaestionem et determinat eam secundum aliorum opinionem
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e976">
¶
Secun<lb ed="#V" n="33" break="no"/>do secundum opinionem propriam. Uel sic primo procedit opiniones
re<lb ed="#V" n="34" break="no"/>citando. Secundo pro opinione veriori diffiniendo ibi. Siquis
<lb ed="#V" n="35"/>igitur. Prima in quattuor.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e985">
¶ Primo ponit duas opiniones.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e988">
<lb ed="#V" n="36"/>¶ Secundo rationes opinionis minus vere ibi. Qui enim dicunt
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e993">
<lb ed="#V" n="37"/>¶ Tertio rationes opinionis verioris ibi. Illi vero.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e998">
¶
Quar<lb ed="#V" n="38" break="no"/>to soluit auctoritates inductas pro opinione minus vera: ibi
<lb ed="#V" n="39"/>Quod vero. Et ista diditur in duas.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e1005">
¶ Primo ponit responsionem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-a97448-d1e1007">
<lb ed="#V" n="40"/>¶ Secundo responsionis explanationem ibi. Est enim aliquid. Et
<lb ed="#V" n="41"/>ista in. 2. Primo explanat qualiter verum sit: quod bonum est
ma<lb ed="#V" n="42" break="no"/>la fieri. Secundo qualiter deus elicit bonum ex ipsis malis. ibi.
<lb ed="#V" n="43"/>Hic patet etc. Sequitur illa pars quae ibi incipit. Siquis igitur: et diditur in
<lb ed="#V" n="44"/>duas: primo determinat veritatem opinioni secunde consentiendo. Secundo
<lb ed="#V" n="45"/>remouet dubitationem ibi. Iam sufficienter ostensum est.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>