-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f00983.xml
530 lines (530 loc) · 32.8 KB
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f00983.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2023-09-10">September 10, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v2">Venice, 1509, v. 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="2-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-f00983"><!-- l2d1a1 -->
<head xml:id="kzz7yh-f00983-Hd1e101">Articulus 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e103">
¶ Circa primum que
<lb ed="#V" n="9"/>runtur quattuor.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e108">
¶ Primo vtrum creatio sit de
ni<lb ed="#V" n="10" break="no"/>hilo factio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e113">
¶ Secundo vtrum creatio sit mutatio
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e115">
<lb ed="#V" n="11"/>¶ Tertio vtrum creatio actiua sit creator.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e121">
¶
Quarto
<lb ed="#V" n="12"/>vtrum creatio passiua sit creatura.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-f00983-Dd1e126">
<head xml:id="kzz7yh-f00983-Hd1e128">Quaestio 1</head>
<head type="question-title">Utrum creatio sit de nihilo factio</head>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e130">
Questio I.
<lb ed="#V" n="13"/>Primo ostendo quod creatio non est factio
<lb ed="#V" n="14"/>de nihilo. Quia factio de nihilo
<lb ed="#V" n="15"/>est factio. Sed creatio non est factio: videtur enim
<lb ed="#V" n="16"/>psal. Inter ea distinguem dicens ipse dixit: et
fa<lb ed="#V" n="17" break="no"/>cta sunt: ipse mandauit: et creata sunt. ergo creatio
<lb ed="#V" n="18"/>sen est factio de nichilo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e146">
¶ Item Aug. con
aduer<lb ed="#V" n="19" break="no"/>sarium legis: et prophetarum li. i. longe post medium: creari est
ex<lb ed="#V" n="20" break="no"/>eo quod erat condi aliquid atque constitui. Ergo creatio est
fa<lb ed="#V" n="21" break="no"/>ctio de aliquo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e155">
¶ Item omne ens aliud a deo creatum est.
<lb ed="#V" n="22"/>Sed non ome ens aliud a deo de nihilo factum est: quia ens
pro<lb ed="#V" n="23" break="no"/>ductum per naturam de aliquo productum est. Ergo nec omnis
cre<lb ed="#V" n="24" break="no"/>atio est factio de nihilo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e164">
¶ Item versio que opponitur
crea<lb ed="#V" n="25" break="no"/>tioni: minus respicit ens quam creatio: quia per creationem res
<lb ed="#V" n="26"/>accipit esse: et per versionem perdit esse. Sed versio non est de
<lb ed="#V" n="27"/>nihilo: quia nihil verti non potest. Ergo multo fortius
<lb ed="#V" n="28"/>creatio non est de nihilo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e176">
<lb ed="#V" n="29"/>Contra glo. super illud psal. ipse mandauit. et
crea<lb ed="#V" n="30" break="no"/>ta sunt. creare proprie est de nihilo aliquid
fa<lb ed="#V" n="31" break="no"/>cere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e185">
¶ Item Ansel. prosoluis 24 capi. de creatione loquens
<lb ed="#V" n="32"/>dicit. Amabilis est sapientia que omnia condidit ex nihilo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e190">
<lb ed="#V" n="33"/>Respondeo quod creatio est factio de nihilo: non
<lb ed="#V" n="34"/>sic intelligendo quod nihilum sit
quasi<lb ed="#V" n="35" break="no"/>materiam de quo fiat aliquid per creationem. Sed sic intelligendo
<lb ed="#V" n="36"/>quod creatio est factio non de aliquo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e201">
¶ Unde Ansel.
mo<lb ed="#V" n="37" break="no"/>nol 8 cap. Uult quod aliquid fieri de nihilo tripliciter
po<lb ed="#V" n="38" break="no"/>test intelligi. Uno modo ita quod nullo modo fiat secundum
consuetu<lb ed="#V" n="39" break="no"/>dinem qua dicimus quod tacens loquitur de nihilo. Alio modo ita
<lb ed="#V" n="40"/>quod nihilum sit aliquid existens ex quo aliquid fiat. Tertio modo
<lb ed="#V" n="41"/>cum aliquid sit: et non est aliquid de quo fiat. Et vult primo
<lb ed="#V" n="42"/>et secundo modo non esse intelligendum aliquid creari ex nihilo
<lb ed="#V" n="43"/>vel fieri. sed tertio modo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e219">
<lb ed="#V" n="44"/>Ad primum in oppositum cum dicitur quod creatio non
<lb ed="#V" n="45"/>est factio: etc. dico quod falsum est.
quam<lb ed="#V" n="46" break="no"/>uis non omnis factio sit creatio: quia est quaedam factio de nihilo.
<lb ed="#V" n="47"/>Et est quaedam factio de ente in potentia ad substantialem formam
<lb ed="#V" n="48"/>per naturam. Et hec est generatio simpliciter secundum philosophum id est
<lb ed="#V" n="49"/>de generatione. Quedam est factio de ente inquantum est in
poten<lb ed="#V" n="50" break="no"/>tia ad formam accidentalem tantum. Et hec est generatio secundum
<lb ed="#V" n="51"/>quid. secundum eundem philosophum in eodem libro siue illa forma
acciden<lb ed="#V" n="52" break="no"/>talis sit artificialis siue naturalis. Dico igitur quod cum
psalmi<lb ed="#V" n="53" break="no"/>sta coniunctionem copulatiuam posuit inter factione et
crea<lb ed="#V" n="54" break="no"/>tionem: non intendebat illam ex opposito distinguere: sed
no<lb ed="#V" n="55" break="no"/>tare quod factio est in plus quam creatio. Unde secunda pars illius
<lb ed="#V" n="56"/>versus videtur specificatio prime partis. Unde glo. prius
di<lb ed="#V" n="57" break="no"/>xit facta: postea creata: facere enim et nos possumus: sed non
<lb ed="#V" n="58"/>creare: quod proprie est de nihilo aliquid facere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e254">
¶ Ad
secun<lb ed="#V" n="59" break="no"/>dum quod arguebatur per auctoritatem. Aug. dico: quod ibi accipit
<lb ed="#V" n="60"/>creationem pro reformatione in melius vel mutatione quod patet: quia
<lb ed="#V" n="61"/>postquam dixit verbum praedictum: immediate subiungit. Sicut
<lb ed="#V" n="62"/>dicimus creari magistratum atque vrbes. Unde patet quod equoce
<lb ed="#V" n="63"/>vtitur nomine creationis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e268">
¶ Ad 3m cum dicitur quod omne ens aliud
<lb ed="#V" n="64"/>a deo creatum est: etc. dico quod verum est: vel secundum se totum:
<lb ed="#V" n="65"/>vel secundum prima principia ex quibus constitutum est. Et hoc secundo modo
<lb ed="#V" n="66"/>ens productum per naturam creatam creatum est: et sic secundum aliquem
<lb ed="#V" n="67"/>respectum creatum est: et secundum alium generatum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e279">
¶ Ad 4m cum
<lb ed="#V" n="68"/>dicitur quod versio minus respicit ens quam creatio etc. dico quod no minus
<!--00018.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>respicit ens ex parte termini quam creatio ex parte
princi<lb ed="#V" n="70" break="no"/>pii: quia sicut creatio est ex nihilo: ita versio est in nihilo. et
<lb ed="#V" n="71"/>sicut versio est abesse: ita creatio est adesse. Quia tamo
<lb ed="#V" n="72"/>res magis respicit illud ad quod tendit: quam illud a quo
re<lb ed="#V" n="73" break="no"/>cedit. Unde dicit. philosophi. 5. philosophicorum quod magis ab eo in quod quam
<lb ed="#V" n="74"/>ex quo denominatur mutatio: pro tanto dici potest quod
ver<lb ed="#V" n="75" break="no"/>sio minus respicit ens: quam creatio.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f00983-Dd1e304">
<head xml:id="kzz7yh-f00983-Hd1e306">Quaestio 2</head>
<head type="question-title">Utrum creatio sit mutatio</head>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e308">
Questio 2.
<lb ed="#V" n="76"/>SEcundo queritur vtrum creatio sit
mu<lb ed="#V" n="77" break="no"/>tatio. Et videtur quod sic. Quia
he<lb ed="#V" n="78" break="no"/>est verissime mutatio: quod est mutabilitatis ratio.
<lb ed="#V" n="79"/>Sicut enim dicit phlosophi. 2. metha. calidissimum est: quod
<lb ed="#V" n="80"/>est omnibus aliis ratio caloris. Sed secundum Augu. 12 de ciui. dei
<lb ed="#V" n="81"/>capi. 1. bona creata sunt mutabilia: quia de nihilo facta.
<lb ed="#V" n="82"/>Ergo factio de nihilo: maxime est mutatio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e326">
¶ Item
Da<lb ed="#V" n="83" break="no"/>ma libro primo capi. 3. dicit quod creabilia sunt veritibilia: quia
<lb ed="#V" n="84"/>quorum esse a versione incepit: hec versioni subtiecta sunt: ergo
<lb ed="#V" n="85"/>secundum ipsum: creatio est versio. Sed omnis versio est
mutatio<lb ed="#V" n="86" break="no"/>Ergo creatio est mutatio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e337">
¶ Item creatio est rei create
ince<lb ed="#V" n="87" break="no"/>ptio: et inceptio est innouatio: et innouatio est mutatio.
Er<lb ed="#V" n="88" break="no"/>go a primo creatio est mutatio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e344">
¶ Item productio entis
<lb ed="#V" n="89"/>quantum ad suam formam substantialem: maior est mutatio:
<lb ed="#V" n="90"/>quod eius productio quantum ad eius formam accidentalem timnem.
<lb ed="#V" n="91"/>Ergo similiter productio quantum ad suam formam et materiam
ma<lb ed="#V" n="92" break="no"/>lor est mutatio quam eius productio secundum formam tantum.
<lb ed="#V" n="93"/>Sed productio entis secundum se totum est creatio. Ergo
cre<lb ed="#V" n="94" break="no"/>tio est maxima mutatio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e361">
<lb ed="#V" n="95"/>Contra pni et prphysicorum distinguit triplicem
mu<lb ed="#V" n="96" break="no"/>tatione siset ex non subieo inesentdum: quae est
generan<lb ed="#V" n="97" break="no"/>tio: et ex subiecto in non suientdum: que est corruptio: et ex suiecto
<lb ed="#V" n="98"/>in subiectum: que est mots set videtur nuliam este
muntatio<lb ed="#V" n="99" break="no"/>nem paerter aliquam istarum. Sed creatio non est generatio nec
<lb ed="#V" n="100"/>corruptio: nec est mutatio a subiecto in suientum: que dicitur
<lb ed="#V" n="101"/>motus: ergo non est mutatio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e379">
¶ Item phus eodem libro.
<lb ed="#V" n="102"/>parum ante sententiam pripositam: qunim omnis mutatio est ex
quodam<lb ed="#V" n="103" break="no"/>in quoqdidam mauisestat hot utiquam nomen. Sed creatio non
<lb ed="#V" n="104"/>est a quodam in quidam: sed ex non aliquo in aliud
Ergon<lb ed="#V" n="105" break="no"/>non est mutatio
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e390">
¶ Item terinsm mutationis non mutatur:
<lb ed="#V" n="106"/>ecundum subiectum. Sed creatura que est terinus creationis
<lb ed="#V" n="107"/>creatur. Ergo creatio non est mutatio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e397">
<lb ed="#V" n="108"/>Respondeo sicut dicit Ggatrego 5. Moralium
<lb ed="#V" n="109"/>inter medium et finem.
Mutari<lb ed="#V" n="110" break="no"/>ex alio: ad aliud in re est. Et si intelligatur de vno extremo
<lb ed="#V" n="111"/>reali: in aliud extremum reale: sic creatio mutatio non
<lb ed="#V" n="112"/>est: quia creatio non habet reale extremum nisi terminum aud
<lb ed="#V" n="113"/>quem Siautem intelligatur non tanum de vno extremo
re<lb ed="#V" n="114" break="no"/>aliad aliud extremum reale: sed etiam de vndeo extremo
<lb ed="#V" n="115"/>secundum rem: ad aliuam extremum secundum rationem et econmuerio.
<lb ed="#V" n="116"/>Sicut adnihilatio rei create quae est ab aente in non aliquid:
<lb ed="#V" n="117"/>et creatio que est a non aliquo in ens mutationes snt:
<lb ed="#V" n="118"/>qua negationes bene sunt entia rationis: inquantum ab
in<lb ed="#V" n="119" break="no"/>tellectu apprehenduntur per oppositas affirmationes. Dicit
<lb ed="#V" n="120"/>enim Augu 8e sup Gnter ionice vitra medium: quam cum
sen<lb ed="#V" n="121" break="no"/>fus intuetur id quond est eius priuatione quid non scitu agnoscit.
<lb ed="#V" n="122"/>Eet qaens secundum rationem est ems diminutum: vel
<lb ed="#V" n="123"/>secundum quid: videtur quod creationi non conueniat
piene<lb ed="#V" n="124" break="no"/>ratio mutationis sturicte et proprie dicte Est tamen
mun<lb ed="#V" n="125" break="no"/>tatio aliquo modo scilicet secundum quam mutatio
accipi<lb ed="#V" n="126" break="no"/>tur pro broductione entis non de aliquo. Unde illi ex
<lb ed="#V" n="127"/>rantur qui dicunt quam creatio non debet dici mutatio
aua<lb ed="#V" n="128" break="no"/>esse: si intelligant de omni modo mutationis: quia
pro<lb ed="#V" n="129" break="no"/>ducinon de aliquo includit productum de nono esse.
<lb ed="#V" n="130"/>velincipere esse vt inferius ostendetur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e449">
<lb ed="#V" n="131"/>Ad primum ergo quod arguebatur quod creatio
<lb ed="#V" n="132"/>sit muntation dicendum quod non
<lb ed="#V" n="133"/>est idem mutatio: et mutabilitas. multa enim sunt
mu<lb ed="#V" n="134" break="no"/>tabilia: que non sunt mutationes non oportet ergo
com<lb ed="#V" n="135" break="no"/>cedere: qua illud quam est ratio mutabilitatis in creaturis:
<lb ed="#V" n="136"/>sit mutantio. Sed quam sit maxime mutabile: quasi causa¬
<!--00019.xml-->
<pb ed="#V" n="3-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>liter: et sic creatio est maxime mutabilis inquantum
rati<lb ed="#V" n="2" break="no"/>one termini a quo: est ratio mutabilitatis in rebus
crea<lb ed="#V" n="3" break="no"/>tis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e478">
¶ Ad secundum dicendum quod cum Dama. dicit
<lb ed="#V" n="4"/>res incipere a uersione. improprie accipit uersionem quia
ver<lb ed="#V" n="5" break="no"/>sio proprie est ab aliquo in nihilo. Et sic dicendum ad
mi<lb ed="#V" n="6" break="no"/>norem quod versio siue accipiatur secundum quod res dicuntur
in<lb ed="#V" n="7" break="no"/>cipere a uersione: siue cum aliud dicitur in uersione
tende<lb ed="#V" n="8" break="no"/>re: mutatio non est loquendo proprie: est tamen
mutatio<lb ed="#V" n="9" break="no"/>aliquo modo: vt dictum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e495">
¶ Ad tertium cum dicitur
<lb ed="#V" n="10"/>quod inceptio est innouatio etc. dico quod quamuis omnis
incep<lb ed="#V" n="11" break="no"/>tio sit nouitas: tamen secundum aliquos creatio non est
innoua<lb ed="#V" n="12" break="no"/>tio proprie loquendo sed nouatio: quia innouatio videtur eis
<lb ed="#V" n="13"/>idem: quod iterata nouatio: quamuis autem omnis innouatio sit
<lb ed="#V" n="14"/>mutatio: non tamen omni nouationi vel nouitati
ple<lb ed="#V" n="15" break="no"/>ne conuenit ratio mutationis conuenit tamen aliquo
<lb ed="#V" n="16"/>modo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e513">
¶ Ad quartum cum dicitur: quod productio entis secundum
<lb ed="#V" n="17"/>materiam et formam: est maior mutatio quam
productio<lb ed="#V" n="18" break="no"/>entis secundum formam tantum Dico quod verum est quantum
es<lb ed="#V" n="19" break="no"/>set de ratione termini ad quem: non tamen ratione
termi<lb ed="#V" n="20" break="no"/>ni a quo: quia ibi terinus a quo realis non est: et ideo
om<lb ed="#V" n="21" break="no"/>nibus pensatis plus deficit a ratione vere: et proprie
mutatio<lb ed="#V" n="22" break="no"/>nis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e529">
¶ Argumenta ad partem aliam procedunt de mutatione
<lb ed="#V" n="23"/>quae est ab vno extremo reali ad aliud extremum reale et sic
<lb ed="#V" n="24"/>concessum est creationem non esse mutationem.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f00983-Dd1e537">
<head xml:id="kzz7yh-f00983-Hd1e539">Quaestio 3</head>
<head type="question-title">Utrum creatio activa sit creator</head>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e541">
Quaestio 3.
<lb ed="#V" n="25"/>Tertio queritur vtrum creatio actiua sit
cre<lb ed="#V" n="26" break="no"/>ator. Et videtur quod non. Quia de
ratio<lb ed="#V" n="27" break="no"/>ne rei que deus est: non est aliqua res secundum rationem.
<lb ed="#V" n="28"/>Sed de ratione creationis actiue: est aliqua relatio secundum
<lb ed="#V" n="29"/>rationemad creationem passiuam. ergo cum creator sit deus: creatio
<lb ed="#V" n="30"/>actiua non est creator.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e557">
¶ Item creatio actiua est actio
tran<lb ed="#V" n="31" break="no"/>fiens in rem exteriorem. quia aliter non inferret creationem
<lb ed="#V" n="32"/>que realiter esset passio. Sicut videmus quod quia praedestinare
<lb ed="#V" n="33"/>remanet in praedestinante non infert aliquam praedestinationem qui
re<lb ed="#V" n="34" break="no"/>aliter sit passio. Sed nulla actio transiens in rem exteriorem est
<lb ed="#V" n="35"/>creator. Ergo creatio actiua non est creator.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e570">
¶ Item omnis
<lb ed="#V" n="36"/>actio que deus est prius: est ordnie nature quam creatura: quia
<lb ed="#V" n="37"/>creatio actiua et creatio passiua ad se inuicem referuntur. et
si<lb ed="#V" n="38" break="no"/>cut dicit philosophus libro praedica. ad aliquid videtur simul esse natura:
<lb ed="#V" n="39"/>Ergo creatio actiua non est creator: cum creator sit deus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e581">
<lb ed="#V" n="40"/>Contra omne quod est: aute est creator autem creatura. Sed
<lb ed="#V" n="41"/>creatio actio non est creatura: ergo est creator
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e589">
<lb ed="#V" n="42"/>Respondeo quod creatio actio est realiter idem
<lb ed="#V" n="43"/>quod ipse deus. Quicquid enim est in
<lb ed="#V" n="44"/>deo realiter idem est quod deus. Sed creatio actio est quedam
<lb ed="#V" n="45"/>actio manens in deo qua deus producit aliquid non de aliquo
<lb ed="#V" n="46"/>qua propter illa actio non habet rationem actiue creationis ab
<lb ed="#V" n="47"/>eterno. Quia illi actioni non conuenit ratio creationis
acti<lb ed="#V" n="48" break="no"/>ue: nisi sub ratione qua per eam producitur creatura: que
produ<lb ed="#V" n="49" break="no"/>ci non potuit nisi ex tempore: vt inferius ostendetur. Qua propter bene
<lb ed="#V" n="50"/>dicitur quod creatio actiua principaliter nominat ipsam actionem
<lb ed="#V" n="51"/>que deus est: et ex consequenti connotat in creatura actualem
<lb ed="#V" n="52"/>et realem hitudinem ad creatorem. Et in ipsa diuina actione
<lb ed="#V" n="53"/>quandam habitudinem secundum rationem ad creaturam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e618">
<lb ed="#V" n="54"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod sicut videmus
<lb ed="#V" n="55"/>quod quamuis nulla res rationis sit de ratione
<lb ed="#V" n="56"/>diuini attributi: secundum id quod est: et tamen aliqua res rationis est
<lb ed="#V" n="57"/>de eius ratione sub ratione qua attributum est. vt ostensum est
<lb ed="#V" n="58"/>lib. i. Sic dico quod quamuis nulla res rationis sit de ratione
<lb ed="#V" n="59"/>creationis actiue secundum id quod est: tamem deratione eius sub
ra<lb ed="#V" n="60" break="no"/>tione qua actiua creatio est. est aliqua relatio rationis ad
<lb ed="#V" n="61"/>creationem passiuam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e638">
¶ Uel potest dici quod de ratione
creatio<lb ed="#V" n="62" break="no"/>nis actiue non est quod aliqua res rationis consequatur eam nisi
<lb ed="#V" n="63"/>inquantum apprehenditur vt trinus realis relationis
crea<lb ed="#V" n="64" break="no"/>tionis passiue
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e647">
¶ Ad a2m dicendum quod maior est falsa: nec
<lb ed="#V" n="65"/>valet eius probatio: quia quamuis non transeat in rem exteriorem
<lb ed="#V" n="66"/>tamen in re exteriori connotat aliquam realem et actualem
<lb ed="#V" n="67"/>habitudinem: ad creatorem. et talis actio: quamuis maneat in
<!--00019.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="68"/>agente: tamen infert in effectu passionem realem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e663">
¶ Ad 3m
<lb ed="#V" n="69"/>dicendum quod maior vera est de actione que deus est secundum id
<lb ed="#V" n="70"/>quod est: tamen considerata sub relatione rationis quam ex
consequen<lb ed="#V" n="71" break="no"/>ti importat ad creaturam non est priornatura quam creatura:
<lb ed="#V" n="72"/>et sub tali relatione consideratur diuina actio: dum
considera<lb ed="#V" n="73" break="no"/>tur sub ratione qua est creatio actiua.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e676">
¶ Uel potest dici quod
<lb ed="#V" n="74"/>quamuis actio secundum id quod est prior sit ordine nature quam
passio<lb ed="#V" n="75" break="no"/>secundum id quod est. cum sicut dicit auctor sex principiorum:
pas<lb ed="#V" n="76" break="no"/>sio sit effectus: illatioque actionis: quamuis habitudines cause
<lb ed="#V" n="77"/>et causati eas consequentes simul sint natura. Sic potest dici
<lb ed="#V" n="78"/>quod quamuis creatio actiua secundum id quod est. prior sit ordine
na<lb ed="#V" n="79" break="no"/>ture quam creatio passiua: tamen habitudo realis consequens
<lb ed="#V" n="80"/>creationem passiuam et habitudo secundum rationem consequens
cre<lb ed="#V" n="81" break="no"/>ationem actiuam simul sunt natura.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f00983-Dd1e697">
<head xml:id="kzz7yh-f00983-Hd1e699">Quaestio 4</head>
<head type="question-title">Utrum creatio passiva sit creatura</head>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e701">
Quaestio 4.
<lb ed="#V" n="82"/>QUarto queritur vtrum creatio passiua sit
<lb ed="#V" n="83"/>creatura. Et videtur quod non
crea<lb ed="#V" n="84" break="no"/>ri prius est ordine nature quam esse creatum: quia est
via<lb ed="#V" n="85" break="no"/>in ipsum. Sed secundum quod dicitur. 4o <!--I don't know what the abbreviation for this is. 40--> propositione de causis
<lb ed="#V" n="86"/>primo rerum creatarum est esse: et non est ante ipsum creatum
ali<lb ed="#V" n="87" break="no"/>ud ergo creari non est res creata.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e717">
¶ Item philosophus. 5o phisico.
<lb ed="#V" n="88"/>generationis non est generatio neque mutationis mutatio:
<lb ed="#V" n="89"/>Ergo a simili nec creationis creatio: Sed omnis creatura est
<lb ed="#V" n="90"/>
<lb ed="#V" n="91"/>creationem. Sed creari non refertur ad deum per creationem:
<lb ed="#V" n="92"/>quia sic creationis esset creatio in infinitum: quod est
inconue<lb ed="#V" n="93" break="no"/>niens. Ergo creatio non est creatura.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e733">
¶ Item si creatio esset
<lb ed="#V" n="94"/>creatura non videretur esse alia creatura quam relatio ad
crea<lb ed="#V" n="95" break="no"/>torem. Sed creatio non est talis relatio: quia creatura ad
cre<lb ed="#V" n="96" break="no"/>atorem semper refertur: et tamen creatura non semper creatur:
<lb ed="#V" n="97"/>ergo creatio non est creatura.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e744">
<lb ed="#V" n="98"/>Contra sicut se habet creatio actiua ad creatorem:
<lb ed="#V" n="99"/>ita creatio passiua ad creaturam. Sed
crea<lb ed="#V" n="100" break="no"/>tio actio est creator: ergo creatio passio est creatura.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e754">
¶ Item
<lb ed="#V" n="101"/>Dama. lib i. c. 3 dicit quod omnia quae sunt: aut creabilia sunt: aut
<lb ed="#V" n="102"/>
<lb ed="#V" n="103"/>creator. Ergo creatura.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e763">
<lb ed="#V" n="104"/>Respondeo quidam dicunt quod sicut non est
possibi<lb ed="#V" n="105" break="no"/>dile creaturam creari par aliam
poten<lb ed="#V" n="106" break="no"/>tiam quam per illam per quam deus potest creare: siic non creatur
<lb ed="#V" n="107"/>alia creatione quam per illam per quam deus creat. Unde secundum istos
<lb ed="#V" n="108"/>non est aliqua creatio passiua: nisi quantum admodum
signi<lb ed="#V" n="109" break="no"/>ficandi et denominandi: ita quod creatio passiua realiter idem est
<lb ed="#V" n="110"/>cum creatione actiua. Sicut predestinatio passio cum
prae<lb ed="#V" n="111" break="no"/>destinatione que est actio. Sicut enim creare est dei iussio:
<lb ed="#V" n="112"/>qua aliquid facit non de aliquo: ita creari est quoddam iuberi
<lb ed="#V" n="113"/>quo aliquid sit non de aliquo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e787">
¶ Sed hec opinio non
vide<lb ed="#V" n="114" break="no"/>tur conueniens. Communis enim opinio doctorum ponit
creatio<lb ed="#V" n="115" break="no"/>nem passiuam realiter differentem ab actiua. Nec valet
il<lb ed="#V" n="116" break="no"/>iud simile quod pro se adducunt de praedestinatione. quia praedestina
<lb ed="#V" n="117"/>tio nihil reale actu connotat in predestinato: quamuis
effe<lb ed="#V" n="118" break="no"/>ctum predestinationis consecuturus sit predestinatus.
Crea<lb ed="#V" n="119" break="no"/>tio autem actiua connotat effectum in actu: et in ipso realem
<lb ed="#V" n="120"/>habitudinem ad creatorem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e805">
¶ Alii dicunt quod creatio
passio<lb ed="#V" n="121" break="no"/>est quedam mutatio: que in instanti corrumpitur: que est
via<lb ed="#V" n="122" break="no"/>in esse creature.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e812">
¶ Sed contra nulla res corrumpi potest in
eo<lb ed="#V" n="123" break="no"/>dem instanti in quo est impossibile: est enim rem in eodem
<lb ed="#V" n="124"/>instanti esse et non esse.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e819">
¶ Preterea illud quod est via in
ali<lb ed="#V" n="125" break="no"/>ud prius est ordine nature quam illud in quod est via. Sed
nul<lb ed="#V" n="126" break="no"/>lum accidens prius fuit ordine nature quam substantia
crea<lb ed="#V" n="127" break="no"/>ta: omnis autem mutatio accidens est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e829">
¶ Dico ergo ad quaestionem
<lb ed="#V" n="128"/>quod cum creari sit sine motu et mutatione proprie dicta. quibus
<lb ed="#V" n="129"/>subtractis a passione non remanet in passo nisi relatio ad
<lb ed="#V" n="130"/>agens quod creari non est aliud quam nunc primo esse ab aliquo
<lb ed="#V" n="131"/>non de aliquo: et hoc importat ralationem ipsius essentie
crea<lb ed="#V" n="132" break="no"/>te ad creatorem. Unde ipsa rlatio est de ratione creationis passiue.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e842">
<lb ed="#V" n="133"/>Ad primum in oppositum dicendum quod creari non
<lb ed="#V" n="134"/>est via in esse creature immo est ip¬
<!--00020.xml-->
<pb ed="#V" n="3-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>sum esse creature: sub ratione qua nune primo acceptum
<lb ed="#V" n="2"/>ab aliquo non de aliquo: nulla ergo est realis via in esse
crea<lb ed="#V" n="3" break="no"/>ture nisi ipsa creatio actiua a qua est creatum esse.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e862">
<lb ed="#V" n="4"/>¶ Ad secundum cum dicitur quod creationis non est
crea<lb ed="#V" n="5" break="no"/>tio etc. dico quod ipsa creatio secundum quod idem est quod nunc primo
<lb ed="#V" n="6"/>referri ad datorem ipsius esse creatur: vel vt proprius dicam
<lb ed="#V" n="7"/>concreatur: quia illud proprie creatur quod natum est existere per
se<lb ed="#V" n="8" break="no"/>illud autem proprie concreatur quod non potest existere per se: non
con<lb ed="#V" n="9" break="no"/>creatur tamen per aliam creationem quam per ipsam
creatio<lb ed="#V" n="10" break="no"/>nem actiuam passiuo modo significatam. Creationis ergo
<lb ed="#V" n="11"/>non est creatio secundum eandem rationem: sed bene creationis secundum
<lb ed="#V" n="12"/>vnam rationem est creatio secundum aliam rationem: creatio enim
<lb ed="#V" n="13"/>actiua causa est creationis passiue.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e886">
¶ Ad 3m dicendum quod illa
<lb ed="#V" n="14"/>relatio quam dicit creatio passio in creatura ad deum
referiu<lb ed="#V" n="15" break="no"/>realiter se ipsa non alia relatione secundum rem quamuis alia secundum
ra<lb ed="#V" n="16" break="no"/>tionem: in relationibus autem que sunt secundum rationem non est
in<lb ed="#V" n="17" break="no"/>conueniens procedere sine fine.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e897">
¶ Alii volunt dicere quod
si<lb ed="#V" n="18" break="no"/>cut accidens non est nisi inquantum per ipsum aliud est
ta<lb ed="#V" n="19" break="no"/>le. Quia secundum philosophum. 7. metaphisice. Accidentia dicuntur entia:
<lb ed="#V" n="20"/>quia entis: ita volunt quod relatio creature ad datorem sui esse
<lb ed="#V" n="21"/>non refertur ad deum nisi inquantum creatura per ipsam
re<lb ed="#V" n="22" break="no"/>lationem refertur ad illum. Sed prima responsio est melior.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f00983-d1e910">
<lb ed="#V" n="23"/>¶ Ad quartum dicendum quod quamuis creatura quamdiu est ad
<lb ed="#V" n="24"/>creatorem referatur non tamen oportet quod semper creetur quamdiu est:
<lb ed="#V" n="25"/>quia creari non dicit referri ad creatorem: sed dicit nunc
<lb ed="#V" n="26"/>primo referri. Creatura autem quamuis ipsa quamdiu est ad
crea<lb ed="#V" n="27" break="no"/>torem referatur: tamen quamdiu est non semper refertur ad
<lb ed="#V" n="28"/>creatorem nunc primo.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>