-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f08868.xml
309 lines (308 loc) · 19.6 KB
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f08868.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 3</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 3</title>
<date when="2023-09-10">September 10, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v2">Venice, 1509, v. 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="13-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-f08868"><!-- l2d2a3 -->
<head xml:id="kzz7yh-f08868-Hd1e101">Articulus 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e103">
<lb ed="#V" n="21"/>Consequenter quaeritur de. 3.
prin<lb ed="#V" n="22" break="no"/>cipali. Et
cir<lb ed="#V" n="23" break="no"/>ca hoc queruntur tria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e112">
¶ Primo vtrum vltra aliquas
<lb ed="#V" n="24"/>que sunt super firmamentum: sit aliquod corporale
ce<lb ed="#V" n="25" break="no"/>lum
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e119">
¶ Secundo vtrum sit stellatum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e121">
¶ Tertio vtrum
in<lb ed="#V" n="26" break="no"/>fluat in hec inferiora.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-f08868-Dd1e127">
<head xml:id="kzz7yh-f08868-Hd1e129">Quaestio 1</head>
<head type="question-title">Utrum ultra aliquas que sunt super firmamentum</head>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e131">
¶ Questio I.
<lb ed="#V" n="27"/>PRimo ostendo quod vltra aliquas
<lb ed="#V" n="28"/>que sunt super
<lb ed="#V" n="29"/>firmamentum. non sit corporale caelum. Strabus
<lb ed="#V" n="30"/>in glo. Gen. i. dicit caelum empyreum essentie celum
<lb ed="#V" n="31"/>intellectuale. Sed vltra aquas que sunt super
firmamen<lb ed="#V" n="32" break="no"/>tum: non ponitur caelum nisi empyreum. Ergo vltra illas
<lb ed="#V" n="33"/>aquas non est aliquod caelum corporale.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e149">
¶ Item Augu.
<lb ed="#V" n="34"/>primo li super Genesem longe ante medium. exponens illud
ver<lb ed="#V" n="35" break="no"/>bum: in principio fecit deus celum et terram. dicit quod celi
no<lb ed="#V" n="36" break="no"/>mine intelligitur spiritualis creatura. tanquam caelum celi huius:
<lb ed="#V" n="37"/>quod in corporalibus summum est: et patet per litteram suam ibidem:
<lb ed="#V" n="38"/>quod per illud caelum quod in corporibus summum est: intelligit
fir<lb ed="#V" n="39" break="no"/>mamentum quod secunda die factum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e165">
¶ Item philosophus. i. celi et mundi:
<lb ed="#V" n="40"/>non est possibile vt sit extra caelum corpus omnio. et constat per suum
<lb ed="#V" n="41"/>processum ibidem: quod loquebatur de illo celo: quod sacra
criptu<lb ed="#V" n="42" break="no"/>ra vocat firmamentum. ergo vltra illud caelum non est
ali<lb ed="#V" n="43" break="no"/>ud comdle celu.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e176">
<lb ed="#V" n="44"/>Contra Geda super illud Gen in terra erat inanis et
<lb ed="#V" n="45"/>vacua etc. dicit quod hoc superius celum: quod a
volu<lb ed="#V" n="46" break="no"/>pilitate mundi secretum est mox vt creatum est: sanctis
an<lb ed="#V" n="47" break="no"/>gelis repletum est. Sed nulla creatura intellectualis potest
<lb ed="#V" n="48"/>dici tunc repleta fuisse angelis sanctis. Ergo illud caelum
<lb ed="#V" n="49"/>est creatura corporalis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e193">
<lb ed="#V" n="50"/>Respondeo quod vitra aquas que super firmamen
<lb ed="#V" n="51"/>tum: est vnum corporale caelum quod
<lb ed="#V" n="52"/>vocatur caelum empyreum: quod non ab ardore: sed a splendo
<lb ed="#V" n="53"/>re dictum est: quod secundum communiorem opinionem intelligitur per illud
ce<lb ed="#V" n="54" break="no"/>lum quod sacra scriptura dicit: deum in principio creasse caelum
<lb ed="#V" n="55"/>cum terra. quia firmamentum secunda die factum est: et ipsum celum
<lb ed="#V" n="56"/>empyreum est locus beatorum. Et ipsum celum deus voluit non
<lb ed="#V" n="57"/>reuolui: ad significandum quietem et pacem mentis illorum qui in
il<lb ed="#V" n="58" break="no"/>lo celo resident et residebunt. Et vt alii celi qui mouentur circa
<lb ed="#V" n="59"/>centrum in motum: mouerentur est infra circumfluentiam non motan¬
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e217">
<lb ed="#V" n="60"/>Ad primum in oppositum: cum dicitur quod
Sra<lb ed="#V" n="61" break="no"/>bus dicic illud caelum esse intellec
<lb ed="#V" n="62"/>tuale etc. dico quod intellexit quod illud caelum non percipemus
<lb ed="#V" n="63"/>sensu sed per fidem, qua intellectus noster assentit
sacre<lb ed="#V" n="64" break="no"/>scripture.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e230">
¶ Ad 2m dicendum quod Augu. hoc dixit in
vestigan<lb ed="#V" n="65" break="no"/>do non asserendo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e235">
¶ Ad 3m dicendum quod philosophus nihil
sci<lb ed="#V" n="66" break="no"/>uit de illo celo. non enim eleuauit intellectum suum ad
<lb ed="#V" n="67"/>aliquod celum: quod non posset probare ex hiis que
ca<lb ed="#V" n="68" break="no"/>dunt sub sensu.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f08868-Dd1e245">
<head xml:id="kzz7yh-f08868-Hd1e247">Quaestio 2</head>
<head type="question-title">Utrum celum empyreum sit stellatum</head>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e249">
Questio. II.
<!--00039.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>Secundo queritur vtrum celum
<lb ed="#V" n="70"/>empyreum sit
<lb ed="#V" n="71"/>stellatum. Et videtur quod sic. illud caelum inter
<lb ed="#V" n="72"/>celos est nobilissimum. Sed stelle faciunt ad
or<lb ed="#V" n="73" break="no"/>natum celi. Ergo videtur quod sit stellatum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e267">
¶ Item inter
spe<lb ed="#V" n="74" break="no"/>ras celestes: nobis sensibiliter notas: illa est magis
stellata<lb ed="#V" n="75" break="no"/>que est superior: quia in qualibet enim sperarum inferiorum non est
<lb ed="#V" n="76"/>nisi vna stella que planeta dicitur in octaua autem spera est
<lb ed="#V" n="77"/>multitudo stellarum magna. Ergo videtur cum caelum
<lb ed="#V" n="78"/>empyreum sit omnibus aliis speris superius quod maxime
<lb ed="#V" n="79"/>debuit esse stellatum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e283">
<lb ed="#V" n="80"/>Contra Dama. lib. 2. capi. 5. loquens de suprimo
celo<lb ed="#V" n="81" break="no"/>dicit quod qui foris sunt sapientes siue stellis in
<lb ed="#V" n="82"/>spere forma quomon ea non sunt moysi sua facientes dogmata.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e292">
<lb ed="#V" n="83"/>Respondeo quod illud celum non est stellatum sed
<lb ed="#V" n="84"/>vniformiter luminosum per
cur<lb ed="#V" n="85" break="no"/>sum quamuis sua luminositas lateat sensus nostros quod ratio est
<lb ed="#V" n="86"/>vel quasi est in proportionalis oculis non glorificatis
viga<lb ed="#V" n="87" break="no"/>ratione corporis sicut lumen corporis glorificati vel quia
aque<lb ed="#V" n="88" break="no"/>que sunt super firmamentum non sunt illius luminis
tra<lb ed="#V" n="89" break="no"/>ductiui vel quia propter longam eius a nobis distantiam
multipli<lb ed="#V" n="90" break="no"/>catio sui luminis non protenditur vsque ad visum nostrum
<lb ed="#V" n="91"/>nisi sorte ita debiliter vt a visu nostro non valeat apprehen
<lb ed="#V" n="92"/>di quia non est influentia dei ad hoc vt illud lumen
multi<lb ed="#V" n="93" break="no"/>plicet si sensibiliter vsquam ad nos sine qua influentia si
mul<lb ed="#V" n="94" break="no"/>tiplicare non potest Quo autem aque super celos sunt
cu<lb ed="#V" n="95" break="no"/>sint perspicue vnde ab auctoribus dicutur celum
christal<lb ed="#V" n="96" break="no"/>linum possent impedire illius luminis multiplicationem
<lb ed="#V" n="97"/>non video: nisi adesset alia causa.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e328">
¶ Aliis videtur
dicen<lb ed="#V" n="98" break="no"/>dum: quod propter illius celi subtilitatem: non est ibi lux ita aggregata
<lb ed="#V" n="99"/>vt visum nosterum in praesenti mouere possit. Sicut ignis in
spe<lb ed="#V" n="100" break="no"/>ra sua autem est nobis valde propinqua. respectu celi empyrei:
<lb ed="#V" n="101"/>non lucet ita vt possit visum nostrum mouere: eo quod ibi non
<lb ed="#V" n="102"/>est lucis agregregatio. et propter corporis ignis subtilitatem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e341">
<lb ed="#V" n="103"/>Ad primum in oppositum dicendum quod corpora
be<lb ed="#V" n="104" break="no"/>atorum erunt illi celo: pro
orna<lb ed="#V" n="105" break="no"/>mento maximo. et ideo illud celum stellatum esse noluit. Unde
<lb ed="#V" n="106"/>ad illud celum forte posset trahi. illud verbum apocalip.
pe<lb ed="#V" n="107" break="no"/>nul. ciuitas non eget sole nec luna vt luceant in ea nam
cla<lb ed="#V" n="108" break="no"/>ritas dei illuminabit eam: et lucerna eius est agnus id est christus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e357">
<lb ed="#V" n="109"/>¶ Ad 2m patet solutio ex dictis in solutione
preceden<lb ed="#V" n="110" break="no"/>tis argumenti.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f08868-Dd1e365">
<head xml:id="kzz7yh-f08868-Hd1e367">Quaestio 3</head>
<head type="question-title">Utrum celum empyreum influat in haec inferiora</head>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e369">
Questio. III.
<lb ed="#V" n="111"/>TErtio queritur vtrum celum
empr<lb ed="#V" n="112" break="no"/>reum influat in haec
in<lb ed="#V" n="113" break="no"/>feriora. Et videtur quod non. Quia omnia corpora superiora que
<lb ed="#V" n="114"/>influunt in hec inferiora: influunt illuminando. Sed
<lb ed="#V" n="115"/>caelum empyreum ista inferiora non illuminat. quia aliter sole
ex<lb ed="#V" n="116" break="no"/>istente sub nostro emisperio: ad hec maneret illuminatum.
<lb ed="#V" n="117"/>Ergo in hoc inferiora non influit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e387">
¶ Item influentia corporum
su<lb ed="#V" n="118" break="no"/>periorum in hoc inferiora est per motum. vnde et per motum ipsorum
cor<lb ed="#V" n="119" break="no"/>porum: videmus influentias variari: ita quomodo est
in<lb ed="#V" n="120" break="no"/>fluentia ad generationem: modo ad corruptionem. secundum quod
di<lb ed="#V" n="121" break="no"/>cit philosophus. 2. de generatione. Sed caelum empyreum non
mo<lb ed="#V" n="122" break="no"/>uetur vt ante hitum est Ergo in hoc inferiora non influit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e400">
<lb ed="#V" n="123"/>Contra omnia que sunt infra hominem: propter
obse<lb ed="#V" n="124" break="no"/>qium hominis facta sunt. vt in praecedenti.
di<lb ed="#V" n="125" break="no"/>stinctione habitum est. Sed hoc est nobilior creatura quam celum
<lb ed="#V" n="126"/>empyreum. quia non est animatum: vt inferius ostendetur.
Er<lb ed="#V" n="127" break="no"/>go est propter obsequium hominis factum. Sed non
praet<lb ed="#V" n="128" break="no"/>staret homini aliquod obsequm: vt videtur nisi in hoc
inferiora<lb ed="#V" n="129" break="no"/>influeret. Ergo influit in hec inferiora.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e418">
<lb ed="#V" n="130"/>Respondeo quod quamuis aliqui dixerunt quod celum
em<lb ed="#V" n="131" break="no"/>pyreum non influit in hoc inferiora:
<lb ed="#V" n="132"/>et quod non est in obsequm homini quantum ad statum
presenten<lb ed="#V" n="133" break="no"/>sed tantum quantum ad statum glorie. Uidetur tamen mihi dicendum: quod non
<lb ed="#V" n="134"/>tantum modo est ordinatum ad obsequm hominis quantum ad statum
<lb ed="#V" n="135"/>futurum: sed etiam quantum ad presentem in hoc inferiora influendo
vir<lb ed="#V" n="136" break="no"/>tutem. Quia sicut dicit Dama. libro 2. c. 23. impossibile est substantiam ex parte.
<!--00040.xml-->
<pb ed="#V" n="13-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>esse naturali operatione. Et forte: influentia eius
maxi<lb ed="#V" n="2" break="no"/>me comoperatur ad debitam proportionem dispositionis
<lb ed="#V" n="3"/>comrporalis humani. cum ipboesum sit nobiltius inter
ce<lb ed="#V" n="4" break="no"/>lons et corbus humanum sit inter generabilia et
corrup<lb ed="#V" n="5" break="no"/>tibilia nonbilisimum: et etiam nobilius celo inquantum est
<lb ed="#V" n="6"/>ab anima perfectum: cum celi sint inanimati. vt
inferi<lb ed="#V" n="7" break="no"/>us ostendetur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f08868-d1e458">
<lb ed="#V" n="8"/>Ad primum in oppositum cum dicitur: quod
cor<lb ed="#V" n="9" break="no"/>voram superiora inniuunt
illumi<lb ed="#V" n="10" break="no"/>nando etc. dico quod bene quandoequam pertingit virtus ad
<lb ed="#V" n="11"/>aliquid ilia horam qua ad illud indem non vrtingit: eorum
<lb ed="#V" n="12"/>lumeni. quam patet exhientie luna enim existente sub
nostro<lb ed="#V" n="13" break="no"/>hemispio: per virtutem eius sit simul flurtus maris: in
quar<lb ed="#V" n="14" break="no"/>ta terrem que est sub nostro hemispio: lune supposita: et in
<lb ed="#V" n="15"/>quarta terre nostri hemispium illi quarte opponsita: cum tamen
<lb ed="#V" n="16"/>tunc lumen iune non inllumietur quartum terre nontri emispi
in<lb ed="#V" n="17" break="no"/>quae sit fiutus per eam. Ita botest dici: quod aliqua virtus celi
em<lb ed="#V" n="18" break="no"/>pyrei prtingat ad h inferiora et si ad ista non pertingat
ei<lb ed="#V" n="19" break="no"/>sumen. ¶ Ad etum dicendum quam motus non fuit neccnius corponribus
<lb ed="#V" n="20"/>celestibus per infuenta sequa propter infiuentiatum contempantiam.
<lb ed="#V" n="21"/>vnde si somi staret: lumen et cuorem influeret. Sequd dr
mfiu<lb ed="#V" n="22" break="no"/>entie non possent proportionari nini alternarentur: et v lesse non
<lb ed="#V" n="23"/>poterat: sine motum silorum corporum ideo necestarius fuit
<lb ed="#V" n="24"/>motus illorum corporum: ad naturale regimen istorum
<lb ed="#V" n="25"/>inferiorum: quorum naturalis generatio et conseruationre
<lb ed="#V" n="26"/>quirit inniuentiarum celestium: talem proportionem que
si<lb ed="#V" n="27" break="no"/>ne alternatione inuentiarum et renouatione: non posrit.
<lb ed="#V" n="28"/>Et sicut omne mobile reduci opportet ad immobile.
Ali<lb ed="#V" n="29" break="no"/>quo modo a simili dici potest: quam forte infiuentie celorum
<lb ed="#V" n="30"/>mobilium que alternantur: iuuantur et contemperantur: per
<lb ed="#V" n="31"/>inniuentiam celiempyrei: quam non mouent: nec eius
infiu<lb ed="#V" n="32" break="no"/>entiua aliternatur. ¶ Dicunt amen quidam: quod ab vna parte
<lb ed="#V" n="33"/>eius alia virtus influitur: quam ab alia: quia et si sit vntrns
or<lb ed="#V" n="34" break="no"/>miter luminosum: quod conantur probare. Sic Srego 4. li.
<lb ed="#V" n="35"/>Mora longe vitra medium. terra aere fecundatur: acetr ex
<lb ed="#V" n="36"/>celi qualitate disponitur: cum ergo dicunt ipsi uideamus
<lb ed="#V" n="37"/>terras equaliter distantes ab vtroque polo: et ita habentes
<lb ed="#V" n="38"/>omnem infiuentiam corporum celesuium mobilium:
equa<lb ed="#V" n="39" break="no"/>les hoc diuersas habere dispositiones: et corpora hominum
<lb ed="#V" n="40"/>in terris illis habere diuetr sas naturales inclinationes: et
<lb ed="#V" n="41"/>semper ita fuisse: ex quo inhabitari ceperunt: videtur hoc esse
<lb ed="#V" n="42"/>quium ille terre diuersus infiuentias celiempyrei recipiunt
<lb ed="#V" n="43"/>que non alternantur mec potest dici hoc esse quia speram
oc<lb ed="#V" n="44" break="no"/>taua continue mutet polum: quia tunc ille terre non
sem<lb ed="#V" n="45" break="no"/>per sic fuissent in dispositionibus ita sibi repugnantibus:
si<lb ed="#V" n="46" break="no"/>cut fuerant. ¶ Alu autem dicunt: quam sicut illud caelum est
vni<lb ed="#V" n="47" break="no"/>forme in iumine ita: in virtutre: et omnes eius partes
vni<lb ed="#V" n="48" break="no"/>formiter infiuunt virtutem. Et dicunt diuersitates
natu<lb ed="#V" n="49" break="no"/>rales que sunt in diuersis terre partibus: nonn oportere
re<lb ed="#V" n="50" break="no"/>duci in infiuentiam celi: sicut in totam causam creatam: quia
<lb ed="#V" n="51"/>elementa suas brobrias infiuentias habent ex sua natura
ie<lb ed="#V" n="52" break="no"/>terra in diuersis prtibus diuersam propter diuersas
dispositio<lb ed="#V" n="53" break="no"/>nes: quas recepitur: in diuersis pertibus a sua conditione. Sed
<lb ed="#V" n="54"/>primum opintio euidentius videtur rationi concordare.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>