-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f111603.xml
563 lines (563 loc) · 33.6 KB
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f111603.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 3</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 3</title>
<date when="2023-09-10">September 10, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v2">Venice, 1509, v. 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="157-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-f111603"><!-- l2d38a3 -->
<head xml:id="kzz7yh-f111603-Hd1e101">Articulus 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e103">
<lb ed="#V" n="24"/>Consequenter queritur de tertio
<lb ed="#V" n="25"/>principali. Et
cir<lb ed="#V" n="26" break="no"/>ca hoc queruntur quatuor.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e112">
¶ Primo vtrum
inten<lb ed="#V" n="27" break="no"/>tio sit in solis habentibus appetitum rationalem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e117">
<lb ed="#V" n="28"/>¶ Secundo vtrum intentio sit actus voluntatis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e122">
¶
Ter<lb ed="#V" n="29" break="no"/>tio vtrum aliquis possit simul plures fines intendere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e128">
¶
Quar<lb ed="#V" n="30" break="no"/>to vtrum possit esse idem actus voluntatis respectu eorum
<lb ed="#V" n="31"/>que sunt ad finem et respectu finis.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-f111603-Dd1e135">
<head xml:id="kzz7yh-f111603-Hd1e137">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e139">
¶ Quaestio
<lb ed="#V" n="32"/>PRimo ostendo quod intentio non
<lb ed="#V" n="33"/>sit in solis
habenti<lb ed="#V" n="34" break="no"/>bus appetitum rationalem. Philosophus. 2. physi.
di<lb ed="#V" n="35" break="no"/>cit quod inconueniens est non propter aliquid
opi<lb ed="#V" n="36" break="no"/>nari fieri: nisi videatur deliberatiuum mouens: ergo
ali<lb ed="#V" n="37" break="no"/>qua non habentia rationalem appetitum qui est voluntas:
<lb ed="#V" n="38"/>operantur propter finem. Sed hoc est intendere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e157">
¶ Item philosophus
<lb ed="#V" n="39"/>in eodem libro in plantis apparent proficientia quedam:
<lb ed="#V" n="40"/>esse propter finem dicta: ergo aliqua carentia cognitione in
<lb ed="#V" n="41"/>tendunt finem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e166">
¶ Item in eodem libro dicit quod hirundo facit
<lb ed="#V" n="42"/>nidum propter aliquem sinem: et aranea telam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e171">
<lb ed="#V" n="43"/>Contra intentio finis importat ordinationem
alicu<lb ed="#V" n="44" break="no"/>ius in finem. Sed talis ordinatio est per
ra<lb ed="#V" n="45" break="no"/>tionem: ergo intentio non est nisi in habentibus rationalem
<lb ed="#V" n="46"/>appetitum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e183">
¶ Item glosa super illud Luc. Ii. vide ergo
<lb ed="#V" n="47"/>ne lumen: dicit quod lumen anime est intentio: ergo
intentio<lb ed="#V" n="48" break="no"/>non est nisi in habentibus rationalem appetitum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e190">
<lb ed="#V" n="49"/>Respondeo quod intendere est tendere in finem.
<lb ed="#V" n="50"/>Res autem tendunt infinem
tripli<lb ed="#V" n="51" break="no"/>citer. Quedam in finem: quem sibi non praestituunt nec
cogno<lb ed="#V" n="52" break="no"/>scunt. Quedam in sinem: que sibi non praestituunt: sed
co<lb ed="#V" n="53" break="no"/>gnoscunt. Quedam in finem: quem sibi praestituunt et
cogno<lb ed="#V" n="54" break="no"/>scunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e206">
¶ Primo modo ista naturalia carentia
cognitio<lb ed="#V" n="55" break="no"/>ne tendunt in finem sibi praestitutum a conditore nature.
Si<lb ed="#V" n="56" break="no"/>cut etiam tendunt in finem sagitta directa ad aliquenter
<lb ed="#V" n="57"/>minum a sagittante.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e215">
¶ Secundo modo bruta animalia
ten<lb ed="#V" n="58" break="no"/>dunt in finem: finem enim suum sibi non praestituunt: quamuis
<lb ed="#V" n="59"/>finem aliquem propter quem agunt cognoscant: quamuis non
<lb ed="#V" n="60"/>sub ratione finis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e224">
¶ Tertio modo sola habentia
appeti<lb ed="#V" n="61" break="no"/>tum rationalem tendunt in sinem: quia illa sola finem aliquem
<lb ed="#V" n="62"/>sibi prestituere possunt: et illum finem cognoscunt: non tantum
<lb ed="#V" n="63"/>secundum id quod est. Sed etiam sub ratione finis: et ideo ista per
<lb ed="#V" n="64"/>fectius tendunt in sinem quam alia: quia tendunt in finem: non
<lb ed="#V" n="65"/>tantum sub ratione qua mota: sed etiam sub ratione qua
mo<lb ed="#V" n="66" break="no"/>uentia se in finem: et ideo suum tendere in finem proprie et
<lb ed="#V" n="67"/>principaliter dicitur intentio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e242">
¶ Argumenta ad partem
<lb ed="#V" n="68"/>primam procedunt de intentione dicta primo modo vel
<!--00327.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>secundo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e254">
¶ Argumenta vero ad partem secundam de in
<lb ed="#V" n="70"/>tentione tertio modo dicta.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f111603-Dd1e260">
<head xml:id="kzz7yh-f111603-Hd1e262">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e264">
¶ Quaestio II
<lb ed="#V" n="71"/>SEcundo queritur vtrum
inten<lb ed="#V" n="72" break="no"/>tio sit
aci<lb ed="#V" n="73" break="no"/>voluntatis. Et videtur quod non: quia super illud Matth. 6
<lb ed="#V" n="74"/>si oculus tuus fuerit simplex. Dicit glosa quod in
<lb ed="#V" n="75"/>tentio est oculus anime. S d secundum Aug. 15 de trini. ca. 7.
<lb ed="#V" n="76"/>mens est oculus anime: ergo intentio pertinet ad mentem.
<lb ed="#V" n="77"/>Non ergo est actus voluntatis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e282">
¶ Item intentio
impor<lb ed="#V" n="78" break="no"/>tat ordinationem vnius ad alium. Sed ordinare est act
<lb ed="#V" n="79"/>rationis non voluntatis: ergo et intentio: vt videtur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e289">
¶ Item
<lb ed="#V" n="80"/>actus voluntatis respectu finis est fruitio. Quia sicut
di<lb ed="#V" n="81" break="no"/>cit Aug. primo de doc. chri. parum post principium: frui est
<lb ed="#V" n="82"/>amore inherere alicui tei propter se ipsam: respectu autem
<lb ed="#V" n="83"/>eorum que sunt ad finem est electio: ergo cum omnis actus
<lb ed="#V" n="84"/>voluntatis sit: vel respectu finis: vel eorum que sunt ad
fi<lb ed="#V" n="85" break="no"/>nem: et intentio non sit fruitio nec electio: sequitur quod non sit
<lb ed="#V" n="86"/>actus voluntatis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e307">
¶ Item intendere est in aliud
tende<lb ed="#V" n="87" break="no"/>re. Sed quelibet potentia tendit in aliud scilicet in obiectum suum:
<lb ed="#V" n="88"/>quod est aliud quam ipsa: ergo intentio est actus cuiuslibet potentie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e315">
<lb ed="#V" n="89"/>Contra meritum maxime iudicatur penes
inten<lb ed="#V" n="90" break="no"/>tionem: sed mereri est actus ipsius
volun<lb ed="#V" n="91" break="no"/>tatis: ergo intentio maxime pertinet ad voluntatem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e324">
¶ Item
<lb ed="#V" n="92"/>magister in di. praesenti recitans illud quod dicit glosa super
il<lb ed="#V" n="93" break="no"/>lud palmus in laqueo isto quem absconderunt etc. dicit quod pes anime
<lb ed="#V" n="94"/>amor est: et eo mouetur anima: quasi ad locum quo tendit id est
<lb ed="#V" n="95"/>ad delectationem bonam: vel malam: quo se peruenisse per
<lb ed="#V" n="96"/>amorem letatur. Amando ergo homo tendit infinem. Sed
<lb ed="#V" n="97"/>amor est actus voluntatis: ergo intentio est actus voluntatis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e340">
<lb ed="#V" n="98"/>Respondeo quod intentio proprie et principaliter est
<lb ed="#V" n="99"/>actus solius voluntatis. vt
elicien<lb ed="#V" n="100" break="no"/>tis et intellectus: vt dirigentis. Intendere enim est per
ali<lb ed="#V" n="101" break="no"/>quid in aliud tendere: quod conuenit et motui mobilis et actio
<lb ed="#V" n="102"/>ni mouentis. Sed quia hoc non conuenit motui mobilis:
<lb ed="#V" n="103"/>uisi per actionem mouentis: ideo primo et principaliter
con<lb ed="#V" n="104" break="no"/>uenit actioni mouentis. Uerbi gratia motus sagitte et actio
<lb ed="#V" n="105"/>sagittantis in aliquem finem tendunt. Sed quia hoc non
<lb ed="#V" n="106"/>conuenit sagitte: nisi per actionem sagittantis: ideo
inten<lb ed="#V" n="107" break="no"/>dere sinem ad quem dirigitur sagitta proprie et
principa<lb ed="#V" n="108" break="no"/>liter conuenit sagittanti. Solius autem voluntatis est
mo<lb ed="#V" n="109" break="no"/>uere se ipsam: et omnia alia que in nobis sunt ad finem.
<lb ed="#V" n="110"/>Unde Anselmus in lib. de concor. praescientie et liberi arbitrii
lon<lb ed="#V" n="111" break="no"/>ge ante finem: dicit quod voluntas est instrumentum quod
mo<lb ed="#V" n="112" break="no"/>uet omnia alia instrumenta quibus spotonte vtimur: et que
<lb ed="#V" n="113"/>sunt in nobis: vt manum: linguam: visum. Et que sunt
ex<lb ed="#V" n="114" break="no"/>tra nos: vt stilum et securim: et facit omnes voluntarios
<lb ed="#V" n="115"/>motus: ipsa vero se suis affectionibus mouet: et ideo
so<lb ed="#V" n="116" break="no"/>la voluntas elicit actum intentionis proprie et principaliter dicte.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e384">
<lb ed="#V" n="117"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod
inten<lb ed="#V" n="118" break="no"/>tio dicitur oculus anime: non quia
<lb ed="#V" n="119"/>sit actus cognitionis. Sed quia presupponit cognitionem
<lb ed="#V" n="120"/>veram per quam voluntati proponitur finis ad quem
mo<lb ed="#V" n="121" break="no"/>uet
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e397">
¶ Ad secundum dicendum: quod rationis est ordinare
<lb ed="#V" n="122"/>per modum ostendentis et dirigentis: vel dictantis. Sed
<lb ed="#V" n="123"/>voluntatis est ordinare per modum libere inclinantis: vel
<lb ed="#V" n="124"/>mouentis. Ratio enim ordinat dictando et dirigendo. Uo
<lb ed="#V" n="125"/>luntas autem libere inclinando et mouendo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e408">
¶ Uel potest
<lb ed="#V" n="126"/>dici quod argumentum non plus concludit: nisi quod
intentio<lb ed="#V" n="127" break="no"/>presupponit ordinationem rationis. Et hoc est verum:
inten<lb ed="#V" n="128" break="no"/>tio enim nominat actum voluntatis praesupponendo
ordi<lb ed="#V" n="129" break="no"/>nem rationis ordinantis aliquid ad finem per modum
osten<lb ed="#V" n="130" break="no"/>dentis et dirigentis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e422">
¶ Ad tertium cum dicitur quod actus
<lb ed="#V" n="131"/>voluntatis respectu finis est fruitio etc. dico quod non omnis
<lb ed="#V" n="132"/>actus voluntatis respectu finis est fruitio. Ad cuius
intel<lb ed="#V" n="133" break="no"/>ligentiam sciendum quod voluntas mouetur infinem
tripli<lb ed="#V" n="134" break="no"/>citer. Uno modo abiolute: et sic actus voluntatis respectu
<lb ed="#V" n="135"/>finis absolute dicitur velle. Et sic intellexit philosophus. 3. ethi.
<lb ed="#V" n="136"/>ca. 5. vbi dicit quod voluntas est magis finis. Alio modo secundum
<!--00328.xml-->
<pb ed="#V" n="157-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>quod in eo quiescitur: et hoc modo actus voluntatis respectu
<lb ed="#V" n="2"/>finis est fi ui. Tertio modo secundum quod est terminus actus qui
<lb ed="#V" n="3"/>in ipsum ordinatur: et sic actus voluntatis qui est
intentio<lb ed="#V" n="4" break="no"/>est respectu finis: non enim dicimur intendere sinem: quia
<lb ed="#V" n="5"/>ipsum volumus absolute tantum: sed quia volumus ad ipsum
<lb ed="#V" n="6"/>per aliquid aliud attingere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e457">
¶ Ad quartum dicendum:
<lb ed="#V" n="7"/>quod quamuis quelibet potentia tendat in aliquid aliud: quia tamen
<lb ed="#V" n="8"/>qualibet alia potentia a voluntate rendit vt mota: non vt
<lb ed="#V" n="9"/>ubere mouens: ideo motus earum proprie intentio non
<lb ed="#V" n="10"/>dicitur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e468">
¶ Argumenta ad partem aliam procedunt de in
<lb ed="#V" n="11"/>tentione proprie et principaliter dicta: et ideo
conceden<lb ed="#V" n="12" break="no"/>da sunt.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f111603-Dd1e476">
<head xml:id="kzz7yh-f111603-Hd1e478">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e480">
¶ Questio. III.
<lb ed="#V" n="13"/>TErtio queritur vtrum aliquis possit simul
<lb ed="#V" n="14"/>plures fines intendere. Et videtur
<lb ed="#V" n="15"/>quod non. quia secundum philosophum. 2. topi. non possumus
intelli<lb ed="#V" n="16" break="no"/>gere plura simul. Sed actus intentionis
praesuppo<lb ed="#V" n="17" break="no"/>
E<lb ed="#V" n="18" break="no"/>nit actum intellectus: ergo non possumus plura simul
inten<lb ed="#V" n="19" break="no"/>dere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e498">
¶ Item per intentionem conuertitur anima ad rem
in<lb ed="#V" n="20" break="no"/>tentam. Sed secundum Auic. 6 naturalium lib. 5. ca. 2. anima totam
<lb ed="#V" n="21"/>se conuertit ad vnum quodlibet: ergo intendere plura simul
<lb ed="#V" n="22"/>non potest
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e507">
¶ Item duo actus non ordinati inter se magis
re<lb ed="#V" n="23" break="no"/>pugnant adinuicem in vna potentia quam in duabus potentiis.
<lb ed="#V" n="24"/>Sed actus vnius potentie impedit actum alterius
poten<lb ed="#V" n="25" break="no"/>tie: nisi vnus ad alium ordinetur. Unde Auic. 6 naturalium
<lb ed="#V" n="26"/>lib. 5. ca. 7. loquens de viribus anime dicit: verissime
sci<lb ed="#V" n="27" break="no"/>mus quod harum virtutum altera impedit alteram: et parum
<lb ed="#V" n="28"/>post: vult quod vna retrahit aliam a propria actione: ergo
<lb ed="#V" n="29"/>multo fortius intentio vnius rei impedit voluntatem ab
<lb ed="#V" n="30"/>intentione alterius rei: nisi vna ad aliam ordinetur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e527">
¶ Item
<lb ed="#V" n="31"/>Aigazel 3 libr. meta. ca. 4. sicut non possumus
imaginari<lb ed="#V" n="32" break="no"/>duas celaturas: vel duas figuras in eadem cera: sic non possunt
<lb ed="#V" n="33"/>imaginari in anima esse due discrete scientie simul
presen<lb ed="#V" n="34" break="no"/>tes eodem modo. Sed magis capax est anima scientiarum
<lb ed="#V" n="35"/>duarum simul quam voluntas duarum intentionum: ergo
<lb ed="#V" n="36"/>videtur quod voluntas non possit duo vel tria intendere simul.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e544">
<lb ed="#V" n="37"/>¶ Item intentio nominat motum voluntatis ad aliquem
ter<lb ed="#V" n="38" break="no"/>minum. Sed vnius motus non possunt esse simul plures
<lb ed="#V" n="39"/>termini ad quem: nisi vnus ordinetur ad alium: ergo
vo<lb ed="#V" n="40" break="no"/>luntas non potest simul intendere plura: nisi vnum
ordi<lb ed="#V" n="41" break="no"/>netur ad aliud.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e557">
<lb ed="#V" n="42"/>Contra natura formando linguam duo intendi scilicet
<lb ed="#V" n="43"/>gustum et loquelam. Unde. 3 de anima: dicitur
<lb ed="#V" n="44"/>quod lingua congruit in duo opera nature scilicet in gustum et loque
<lb ed="#V" n="45"/>lam. Sed secundum quod dicitur. 2. physi. ars imitatur naturam:
<lb ed="#V" n="46"/>ergo artifex vna voluntatis intentione potest plura simul
<lb ed="#V" n="47"/>intendere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e573">
¶ Item voluntas aliquando vnum praeeligit alii: quia
<lb ed="#V" n="48"/>ad plura valet quam aliud: quia secundum philosophum. 3. topi. plura bona
<lb ed="#V" n="49"/>paurioribus sunt eligenda. Sed praeeligere vnum alii: quia
<lb ed="#V" n="50"/>valet ad plura non est sine intentione plurium: ergo
homo<lb ed="#V" n="51" break="no"/>simul intendit aliquando plura.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e584">
<lb ed="#V" n="52"/>Respondeo quoaliquem plures fines simul
inten<lb ed="#V" n="53" break="no"/>dere: quadrupliciter potest
intelli<lb ed="#V" n="54" break="no"/>gi. Uno modo ita quod illi fines ita se habeant quod vnus
ordi<lb ed="#V" n="55" break="no"/>natus sit ad alium: et sic possibile est. Simul enim potest
homo<lb ed="#V" n="56" break="no"/>intendere finem proximum et vltimum. Alio modo ita quod
<lb ed="#V" n="57"/>vnus non sit ordinatus ad alium: ita tamen quod intendantur
<lb ed="#V" n="58"/>sub aliqua vna ratione: et hoc modo est possibile etiam: potest
<lb ed="#V" n="59"/>enim mercator simul intendere vinum et bladum inquantum
<lb ed="#V" n="60"/>continentur sub ratione lucri: et edificator tactum et parietem
<lb ed="#V" n="61"/>inquantum ad integritatem domus concurrunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e608">
¶ Alio
<lb ed="#V" n="62"/>modo ita quod vnus non ordinetur ad alium: nec intendantur
<lb ed="#V" n="63"/>sub vna ratione: ita tamen quod aliquis eorum non intendatur ex
<lb ed="#V" n="64"/>toto conamine voluntatis. Et sic etiam videtur multis
pos<lb ed="#V" n="65" break="no"/>sibile: et si enim detur quod voluntas sit potentia simplex:
co<lb ed="#V" n="66" break="no"/>natus tamen eius diuisibilis est: et secundum vnam portionem
<lb ed="#V" n="67"/>conatus potest incomplete et diminute vnum intendere. Et
<lb ed="#V" n="68"/>secundum aliam portionem aliud: quamuis illorum duorum vnum
<lb ed="#V" n="69"/>non ordinetur ad aliud: nec intendantur sub vna ratione.
<!--00328.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="70"/>Sicut experimentaliter patet: cum homo simul intendie
<lb ed="#V" n="71"/>studere aliquam quaestionem: et aliqua placentia audire que
nar<lb ed="#V" n="72" break="no"/>rantur a circunstantibus. Illa enim ita simul intendit quod
<lb ed="#V" n="73"/>vnumquodque eorum diminute. Dicunt tamen aliqui quod illa
<lb ed="#V" n="74"/>duo sub vna ratione intendit scilicet sub ratione complacentie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e643">
¶ Alio
<lb ed="#V" n="75"/>modo ita quod vnus non ordinetur ad alium: nec intendantur
<lb ed="#V" n="76"/>sub vna ratione tantum: et quod vnumquodque tantum eorum intendatur
<lb ed="#V" n="77"/>ex toto conatu voluntatis. Et sic est impossibile per
na<lb ed="#V" n="78" break="no"/>turam: sicut impossibile est per naturam quod intellectus noster
<lb ed="#V" n="79"/>simul intelligat plura non ordinata adinuicem non sub
ali<lb ed="#V" n="80" break="no"/>qua ratione communi: ita quod vnumquodque eorum ex toto
<lb ed="#V" n="81"/>conatu suo intelligat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e662">
¶ Ex dictis potest faciliter
respositio<lb ed="#V" n="82" break="no"/>deri ad argumenta.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e667">
<lb ed="#V" n="83"/>Ad primum dicendum: quod simul possumus
in<lb ed="#V" n="84" break="no"/>telligere plura ordinata inter. se:
<lb ed="#V" n="85"/>vel sub vna ratione: vel partiendo conatum intellectus:
<lb ed="#V" n="86"/>intelligendo quodlibet eorum diminute et confuse.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e678">
¶ Ad
se<lb ed="#V" n="87" break="no"/>cundum dicendum: quod et si anima intendendo totam se
conuer<lb ed="#V" n="88" break="no"/>tat ad intentum: quia simplex est: non opetet tamen quod hoc
sem<lb ed="#V" n="89" break="no"/>per sit secundum totum conatum suum qui in plures portiones
di<lb ed="#V" n="90" break="no"/>uisibilis est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e689">
¶ Ad tertium dicendum: quod quamuis actus vnius
<lb ed="#V" n="91"/>potentie impediat actum alterius potentie: si vnus non
<lb ed="#V" n="92"/>ordinetur ad alium: non tamen oportet quod totaliter tollat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e696">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="93"/>quartum potest solui per solutionem primi argumenti.
In<lb ed="#V" n="94" break="no"/>auctoritate enim illa accipienda est scientia pro actu
con<lb ed="#V" n="95" break="no"/>siderandi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e705">
¶ Ad quintum dicendum: quod vnius motus possunt
<lb ed="#V" n="96"/>esse plures termini ad quem: ita quod vnus ordinetur ad alium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e711">
<lb ed="#V" n="97"/>¶ Uel potest dici secundum opinionem ponentium voluntatem
<lb ed="#V" n="98"/>posse intendere non sub aliqua ratione vna plura non
or<lb ed="#V" n="99" break="no"/>dinata inter se: quod tunc sunt duo actus intentionis imper
<lb ed="#V" n="100"/>fecti: eo quod nullus est a voluntate: nisi secundum aliquam
dimi<lb ed="#V" n="101" break="no"/>nutum portionem conatus: illius.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e724">
<lb ed="#V" n="102"/>Ad primum argumentum ad partem aliam
con<lb ed="#V" n="103" break="no"/>cludit voluntatem simul
intede<lb ed="#V" n="104" break="no"/>re plura sub aliqua vna ratione. Intendit enim natura per
<lb ed="#V" n="105"/>linguam gustum et loquelam inquantum concurrunt ad
<lb ed="#V" n="106"/>vnius completam operationem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e737">
¶ Et secundum
argumen<lb ed="#V" n="107" break="no"/>tum probat quod possunt simul intendi inquantum aliquo modo
<lb ed="#V" n="108"/>reducuntur ad vnum.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f111603-Dd1e745">
<head xml:id="kzz7yh-f111603-Hd1e747">Quaestio 4</head>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e749">
¶ Questio. IIII
<lb ed="#V" n="109"/>QUarto queritur vtrum possit
<lb ed="#V" n="110"/>esse idem actus
<lb ed="#V" n="111"/>respectu eorum que sunt ad finem et respectu
<lb ed="#V" n="112"/>finis. Et videtur quod non. Aug. 11. de triniae. ca. 6.
di<lb ed="#V" n="113" break="no"/>cit quod voluntas videndi senestram finem habet fenestre visio
<lb ed="#V" n="114"/>nem: et altera est que ex ista nectitur voluntas per fenestram
<lb ed="#V" n="115"/>videndi transeuntes. Cuius finis est visio transeuntium:
<lb ed="#V" n="116"/>ergo velle videre fenestram: vt videam transeuntes
duo<lb ed="#V" n="117" break="no"/>sunt actus voluntatis: et tamen videre transeuntes fini:
<lb ed="#V" n="118"/>est ad quem ordinatur videre fenestram.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e773">
¶ Item actus
di<lb ed="#V" n="119" break="no"/>stinguitur secundum obiecta per se. Sed id quod est ad finem et
ip<lb ed="#V" n="120" break="no"/>se finis plura sunt: et quodlibet eorum per se est obiectum
<lb ed="#V" n="121"/>voluntatis: quia in quolibet est aliqua ratio boni.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e782">
¶ Item
<lb ed="#V" n="122"/>velle illud quod est ad finem est electio. Sed motus
vo<lb ed="#V" n="123" break="no"/>luntatis respectu finis est intentio. Non est autem idem
<lb ed="#V" n="124"/>actus intentio et electio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e791">
¶ Item non est idem motus
co<lb ed="#V" n="125" break="no"/>lorationis respectu coloris medii et extremi: ergo a simili
<lb ed="#V" n="126"/>nec idem actus voluntatis respectu eius quod est ad finem
<lb ed="#V" n="127"/>et respectu finis: cum se hebeant sicut extremum et medtium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e801">
<lb ed="#V" n="128"/>¶ Item si velle reficere pauperem propter vanam gloriam
<lb ed="#V" n="129"/>esset vnus voluntatis actus: cum velle reficere pauperem
<lb ed="#V" n="130"/>sit bonum: et velle vanam gloriam sit malum: idem actus
vo<lb ed="#V" n="131" break="no"/>luntatis: simul esset bonus et malus: quod falsum videtur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e812">
<lb ed="#V" n="132"/>Contra secundum philosophum lib. 3 topi. vbi alterum
pro<lb ed="#V" n="133" break="no"/>pter alterum nihil magis eligendum: vtrumque
<lb ed="#V" n="134"/>quam vnum: quod non esset verum nisi illa duo essent vnum:
<lb ed="#V" n="135"/>ergo cum voluntas vult illud quod est ad finem propter
fi<lb ed="#V" n="136" break="no"/>nem est velle vnum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e825">
¶ Item quod est ad finem se habet ad
<lb ed="#V" n="137"/>finem: sicut medium ad terminum. Sed transitus per medium
<!--00329.xml-->
<pb ed="#V" n="158-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>spacium vsque ad terminum est vnus motus: ergo similie
<lb ed="#V" n="2"/>tendentia voluntatis ad finem per illud quod est ad finem
<lb ed="#V" n="3"/>est vnus actus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e843">
¶ Item Anselmus de casu dia. ca. 13. dicit quod
<lb ed="#V" n="4"/>qui vult aliquid propter beatitudinem non vult aliud quam bea
<lb ed="#V" n="5"/>titudinem: ergo finis et id quod est ad finem accipiuntur sub
<lb ed="#V" n="6"/>ratione vnius obiecti voluntatis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e852">
<lb ed="#V" n="7"/>Respondeo quod voluntas potest moueri in finem
<lb ed="#V" n="8"/>et in illud quod est ad finem duplicite.
<lb ed="#V" n="9"/>Uno modo in quodlibet eorum absolute et secundum se: et sic sunt
<lb ed="#V" n="10"/>simpliciter duo voluntatis actus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e863">
¶ Alio modo in id quod
<lb ed="#V" n="11"/>est ad finem propter finem: et sic est actus voluntatis vnus.
<lb ed="#V" n="12"/>Quia sic finis actus est ratio volendi id quod est ad finem:
<lb ed="#V" n="13"/>respectu autem obiecti et sue rationis per quam mouet bene est
<lb ed="#V" n="14"/>vnus actus. Sic enim obiectum et sua ratio per quam mouet
<lb ed="#V" n="15"/>sunt vnum obiectum formaliter per se et primo: et ideo
vnico<lb ed="#V" n="16" break="no"/>visionis actu potest videri color et lumen: eo quod color non est
<lb ed="#V" n="17"/>motiuus visus: nisi secundum actum lucidi: vt vult philosophus. 2. de anima:
<lb ed="#V" n="18"/>et idem actus est quo video quantitatem et colorem: eo quod
<lb ed="#V" n="19"/>color est ratio videndi quantitatem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e886">
<lb ed="#V" n="20"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod illa
au<lb ed="#V" n="21" break="no"/>ctoritas Augustini intelligenda est
<lb ed="#V" n="22"/>secundum quod voluntas absolute fertur inuisionem fenestre: et etiam
<lb ed="#V" n="23"/>inuisionem transeuntium. Quod patet: quia cuilibet istorum
<lb ed="#V" n="24"/>actuum assignat finem suum: dicit enim quod voluntatis
vi<lb ed="#V" n="25" break="no"/>dendi senestram: finis est fenestre visio: et voluntatis
viden<lb ed="#V" n="26" break="no"/>di per fenestram transeuntes: finis est visio transeuntium.
<lb ed="#V" n="27"/>Cum autem voluntas vult aliquid non secundum se et absolute: sed
<lb ed="#V" n="28"/>in relatione ad finem: talis motionis non est finis duplex:
<lb ed="#V" n="29"/>sed vnus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e910">
¶ Ad secundum cum dicitur: quod actus distinguuntur per
<lb ed="#V" n="30"/>obiecta per se: dicendum quod hoc intelligi debet de obiectis
<lb ed="#V" n="31"/>per se et primo: aliter enim essent duo actus videndi
vide<lb ed="#V" n="32" break="no"/>re quantitatem per colorem. Sicut enim dicit Auic. 6
na<lb ed="#V" n="33" break="no"/>turali. lib. 3. ca. 8. Sensibilia communia non apprehenduntur
<lb ed="#V" n="34"/>a sensibus particularibus per accidens: quamuis non appre
<lb ed="#V" n="35"/>hendantur: nisi per sensibilia propria: et tamen certum est quod
<lb ed="#V" n="36"/>est vnus actus videndi quo quantitatem video per colorem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e928">
<lb ed="#V" n="37"/>¶ Ad tertium dicendum: quod electio primo est respectu eorum que sunt
<lb ed="#V" n="38"/>ad sinem: inquantum sunt ordinabilia ad finem: intentio
<lb ed="#V" n="39"/>autem est respectu finis inquantum intenditur per illud quod est
<lb ed="#V" n="40"/>ad finem. Et ideo duo sunt motus. Sicut sunt duo motus
<lb ed="#V" n="41"/>ascensus et descensus: quamuis super idem spacium: secundum quod vult
<lb ed="#V" n="42"/>philosophus. 3. physicorum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e944">
¶ Ad quartum dicendum: quod quando
me<lb ed="#V" n="43" break="no"/>dium in motu se habet tantummodo vt medium: et non vt
ter<lb ed="#V" n="44" break="no"/>minus in actu: tunc vnus est motus in terminum per
me<lb ed="#V" n="45" break="no"/>dium: non autem cum medium est terminus in actu.
Color<lb ed="#V" n="46" break="no"/>autem medius est terminus in actu motus colorationis: et
<lb ed="#V" n="47"/>ideo duo sunt motus in colorem medium et extremum. Cum
<lb ed="#V" n="48"/>autem volo id quod est ad finem non absolute: sed in relatione ad
<lb ed="#V" n="49"/>finem: id quod est ad finem ita habet rationem medii in isto actu
<lb ed="#V" n="50"/>quod non termini.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e964">
¶ Ad quantum dicendum: quod velle reficere
<lb ed="#V" n="51"/>pauperem propter vanam gloriam: talis actus simpliciter totus est
<lb ed="#V" n="52"/>malus formaliter malitia morali: aliqua tamen ratio
bonita<lb ed="#V" n="53" break="no"/>tis materialis ibi est. Quia pauper est debita materia refectionis.
<lb ed="#V" n="54"/>Non est autem inconueniens quod aliquis actus habeat aliquam
<lb ed="#V" n="55"/>bonitatem materialiter: et quod totus sit malus formaliter.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f111603-d1e977">
¶
Argu<lb ed="#V" n="56" break="no"/>menta ad partem aliam procedunt de motu voluntatis in
<lb ed="#V" n="57"/>id quod est ad finem non absolute: sed in relatione ad finem.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>