-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f119594.xml
262 lines (262 loc) · 16 KB
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f119594.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2023-09-10">September 10, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v2">Venice, 1509, v. 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="168-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-f119594"><!-- l2d42a1 -->
<head xml:id="kzz7yh-f119594-Hd1e101">Articulus 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e103">
¶ Circa principium quaeruntur duo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e105">
¶ Primo vtrum
<lb ed="#V" n="42"/>actus exterior et inordinatus actus voluntatis interior sunt vnum
<lb ed="#V" n="43"/>peccatum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e112">
¶ 2o vtrum plius demereatur peccans per vtrumque illorum actuum
<lb ed="#V" n="44"/>quam per actum voluntatis interiorem tantum.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-f119594-Dd1e117">
<head xml:id="kzz7yh-f119594-Hd1e119">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e121">
Quaestio
<lb ed="#V" n="45"/>PRimo ostedendo quod actus exterior et
inordina<lb ed="#V" n="46" break="no"/>tus voluntatis actus interior non
<lb ed="#V" n="47"/>sint vnum peccatum. quia exod. 20. habemus quod aliud est
<lb ed="#V" n="48"/>praeceptum non concupisces ab illo praecepto non
me<lb ed="#V" n="49" break="no"/>chaberis. Sed vnum peccatum non prohiberetur per duo praecepta: ergo
<lb ed="#V" n="50"/>videtur quod non est vnum peccatum: mechia exterior et inordinatus actus
<lb ed="#V" n="51"/>concupiscentie interior.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e139">
¶ Item multiplicato inferiori
multi<lb ed="#V" n="52" break="no"/>plicatur superius. Sed peccatum est superius ad actionem malam: omnis enim
<lb ed="#V" n="53"/>actio mala semper est peccatum: sed non conuertitur: peccatum enim
omissio<lb ed="#V" n="54" break="no"/>nis non est actio mala: ergo cum inordinatus actus exterior et inordima
<lb ed="#V" n="55"/>tus actus interior sint due actiones male videtur quod sint duo
pec<lb ed="#V" n="56" break="no"/>cata.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e152">
¶ Item multiplicato subiento multiplicatur accidens: sed actus
<lb ed="#V" n="57"/>est subiectum deordinationis: ergo cum actus exterior et interior sint
<lb ed="#V" n="58"/>duo actus: videtur quod in eis sint due deordinationes: et
<lb ed="#V" n="59"/>ex consequenti duo peccata vt videtur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e161">
<lb ed="#V" n="60"/>Contra philosophus. 3. Topi vbi vnum propter alterum nihil magis
<lb ed="#V" n="61"/>eligendum vtraque quam vnum: ergo a simili: nec magis
<lb ed="#V" n="62"/>culpandum. Sed actus exterior non est peccatum nisi propter actum inte
<lb ed="#V" n="63"/>riorem: ergo illi duo actus non sunt nisi vnum peccatum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e173">
¶ Item vnum
<lb ed="#V" n="64"/>est peccatum inchoatum et consumatum. Sed peccatum inchoatur in inte
<lb ed="#V" n="65"/>riori actu voluntatis et consumatur in exteriori: vnde Iac. I. dicitur
<lb ed="#V" n="66"/>quod concupiscentia parit peccatum: peccatum cum
consuma<lb ed="#V" n="67" break="no"/>tum fuerit generat mortem: ergo videtur quod interior actus
<!--00349.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="68"/>et exterior sint vnum peccatum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e191">
<lb ed="#V" n="69"/>Respondeo quod de interiri actu voluntatis et
<lb ed="#V" n="70"/>exteriori possumus loqu dupliciter. Aut
<lb ed="#V" n="71"/>comparando exteriorem actum ad actum voluntatis a quo non
<lb ed="#V" n="72"/>catur: et sic planum est quod non sunt vnum peccatum. Aliud enim peccatum
<lb ed="#V" n="73"/>est fornicari ab actu volendi fornicationem qui fornicationis
<lb ed="#V" n="74"/>illius causa non fuit. Uel comparando actum exteriorem ad actum
vo<lb ed="#V" n="75" break="no"/>luntatis interiorem a quo caustur. Et sic dico quod formaliter sunt
<lb ed="#V" n="76"/>vnum peccatum: quamuis enim sint duo actus in esse: nec tamen sunt vnus
<lb ed="#V" n="77"/>actus in esse moris: eo quod actus exterior non est moralis nisi per
<lb ed="#V" n="78"/>comparationem ad actum interiorem voluntatis et rationis. Quod patet.
<lb ed="#V" n="79"/>quia si furiosus perfecte cum perfecte furiosa carnaliter copularetur
<lb ed="#V" n="80"/>ille actus non esset in genere moris: vnde non esset
morali<lb ed="#V" n="81" break="no"/>ter nec bonus nec malus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e222">
<lb ed="#V" n="82"/>Ad primum in opoitum dicendum: quod diueris pracepuis
pe<lb ed="#V" n="83" break="no"/>hibetur actus mechandi interior id est velle
<lb ed="#V" n="84"/>mechari non coniunctus operi exteriori et actus mechandi
interior<lb ed="#V" n="85" break="no"/>coniunctus operi exteriori. Sed diuersis praeceptis non prohibentur
<lb ed="#V" n="86"/>velle mechari et exterior actus ab illo actu volendi causatus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e235">
<lb ed="#V" n="87"/>¶ Ad 2m cum dicitur: quod multiplicato inferiori multiplicatur
su<lb ed="#V" n="88" break="no"/>perius etc. Dicendum quod verum est si multiplicatur inquantum continetur
<lb ed="#V" n="89"/>sub superiori: actus autem interior et exterior non continentur sub
<lb ed="#V" n="90"/>peccato nisi inquantum in eis est malitia moralis: et sub hac ratione
<lb ed="#V" n="91"/>non sunt duo actus. Sunt enim vnus actus: vt superius ostensum est.
<lb ed="#V" n="92"/>in esse moris: vnde et in eis non est nisi vna moralis malitia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e251">
<lb ed="#V" n="93"/>¶ Ad tertium dicendum: quod in duobus subientis quantum ad esse nature potest
<lb ed="#V" n="94"/>esse vna moralis malitia: non tamen eam primo Sed in vno primo et per se
<lb ed="#V" n="95"/>in alio autem ex sui comparatione ad aliud. Sic dico quod moralis
<lb ed="#V" n="96"/>malitia primo et per se est in actu deordinato voluntatis
interio<lb ed="#V" n="97" break="no"/>ri. In actu autem exteriori ab illo casato est per quandam relationem
<lb ed="#V" n="98"/>ad actum voluntatis interiorem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e267">
¶ Aliqui tamen dicunt quod quandoque
<lb ed="#V" n="99"/>sunt due deordinationes: sed non nisi vna culpa: quia
deordina<lb ed="#V" n="100" break="no"/>tio actus exterioris non culpatur: nisi quia est ab illa que
<lb ed="#V" n="101"/>est in actu interiori.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f119594-Dd1e278">
<head xml:id="kzz7yh-f119594-Hd1e280">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e282">
Quaestio II.
<lb ed="#V" n="102"/>SEcundo queritur vtrum peccans plus de
<lb ed="#V" n="103"/>mereatur per vtrumque illorum actuum
<lb ed="#V" n="104"/>quam per actum voluntatis interiorem tantum. Et videtur quod
<lb ed="#V" n="105"/>non Glo. super illud pslamum. Et enim iniquitates in
corde<lb ed="#V" n="106" break="no"/>dicit quod si vis et non potes deus factum reputat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e295">
¶ Item
Ala<lb ed="#V" n="107" break="no"/>nus in libro de maximis theologie. In commento super propositioni
<lb ed="#V" n="108"/>73 non magis gratus est deo: si vult et facit quam si tantum vult cum
<lb ed="#V" n="109"/>impossibile non possit: ergo a simili non magis peccat qui malum opimus
vuli<lb ed="#V" n="110" break="no"/>et facit: quam si tantum vult cum impossibile non possit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e306">
¶ Item sicut ostensum
<lb ed="#V" n="111"/>est in quaestione praecedenti. Deordinatus actus voluntatis interior et
<lb ed="#V" n="112"/>actus exterior ab illo causatus sunt vnum peccatum. hoc autem non
<lb ed="#V" n="113"/>esset verum si alia malitia esset in actum exteriori: ab illa quae est
<lb ed="#V" n="114"/>in actu interiori: ergo non plus demeretur homo per vtrumque illorum:
<lb ed="#V" n="115"/>quam per actum interiorem tantum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e319">
<lb ed="#V" n="116"/>Contra Apoc. cap. 6 ditr quantum se glorificauit: et in
<lb ed="#V" n="117"/>delitiis suis tantum date illi tormentum et luctum:
<lb ed="#V" n="118"/>Sed magis est delectatio in deordinato actum exteriori et
<lb ed="#V" n="119"/>interiori simul: quam in interiori tantum: ergo maiorem meretur penam per
<lb ed="#V" n="120"/>vtrumque eorum simul quam per interiorem tantum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e333">
¶ Item Aug. 13. de tri. c. 5.
<lb ed="#V" n="121"/>mala enim voluntate vel sola quisque miser efficitur. Sed misernior
<lb ed="#V" n="122"/>potestate qua desiderium male voluntatis impletur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e340">
¶ Item Aug.
<lb ed="#V" n="123"/>lib. 1. de libei arberi ante medium dicit nihil esse iustum in lege
tem<lb ed="#V" n="124" break="no"/>porali atque legitimum: quod non ex eterna lege sibi homines
deri<lb ed="#V" n="125" break="no"/>uauerunt. Sed secundum temporalem legem iuste magis punitur homo propter
ma<lb ed="#V" n="126" break="no"/>lum voluntatis actum interiorem et exteriorem simul: quam propter
interio<lb ed="#V" n="127" break="no"/>rem tantum: ergo similiter ita est secundum legem eternam vt videtur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e353">
<lb ed="#V" n="128"/>Ad istam quaestionem dicut aliqui quod supposito
<lb ed="#V" n="129"/>quod actus voluntatis
inte<lb ed="#V" n="130" break="no"/>rior sit eque intensus in deordinatione sua sine actum
exterio<lb ed="#V" n="131" break="no"/>ri: sicut cum actu exteriori: non magis demeretur peccans per
<lb ed="#V" n="132"/>vtrumque eorum simul quam per actum voluntatis interiorem tantum: qui
<lb ed="#V" n="133"/>opere compleri non potest. Et hoc intelligo de merito quantum ad
in<lb ed="#V" n="134" break="no"/>tensionem: quia secundum modum iam dictum non est maior contemptus in vtro
<lb ed="#V" n="135"/>quod actu: quam in actu interiori per se. Et ideo non est grauius peccatum
<!--00350.xml-->
<pb ed="#V" n="168-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>intensiue: extensiue tantum plus demeretur per vtrunque simul quam per
<lb ed="#V" n="2"/>interiorem actum tantum: quia pluribus nocet: et plura damna infert et
<lb ed="#V" n="3"/>plus deiectat peccantem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e386">
¶ Sed contra hoc arguunt aliqui sic. bonus
<lb ed="#V" n="4"/>actus exterior supra bonum voluntatis actum interiorem addit
<lb ed="#V" n="5"/>aliquam rationem merendi respectu accidentalis: ergo cum facilius sit
defi<lb ed="#V" n="6" break="no"/>cere quam proficere: videtur quod malus actus exterior aliquod
demeri<lb ed="#V" n="7" break="no"/>tum superaddit malo actui voluntatis interiori respectu
ali<lb ed="#V" n="8" break="no"/>cuius pene accidentalis: saltem loquendo de actum exteriori qui est
<lb ed="#V" n="9"/>malus ex genere: propter eius transitum super non debitum obiectum.
<lb ed="#V" n="10"/>Sicut enim beatus aliquo modo gaudet de bonis actibus
exterio<lb ed="#V" n="11" break="no"/>ribus: quos fecit: ita videtur istis quod in damnatis remurmurat
<lb ed="#V" n="12"/>conscientia contra illum qui voluit innocentem occidere: et occidit quam contra
<lb ed="#V" n="13"/>illum quae occidere voluit et occidere non potuit: supposito quod
<lb ed="#V" n="14"/>pares fuerunt in mala voluntate. Hec tamen opinio parum aut
ni<lb ed="#V" n="15" break="no"/>hil discordat a prima: quia in hoc conueniunt quod in vtroque actu simul
<lb ed="#V" n="16"/>non est maior dei contemptus quam in actu interiori tantum.
Supposi<lb ed="#V" n="17" break="no"/>to quod actus exterior per interiorem non intendatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e419">
¶ Prima etiam
opi<lb ed="#V" n="18" break="no"/>nio non negat quin propter actum exteriorem aliqua pena accidentali
pec<lb ed="#V" n="19" break="no"/>cans puniatur: que non puniretur: si actum exteriorem
com<lb ed="#V" n="20" break="no"/>plere non potuisset.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e428">
<lb ed="#V" n="21"/>¶ Ad primum dicendum quo illa Glo. intelligitur quantum ad
<lb ed="#V" n="22"/>peccati intensionem quae surgit ex contemptu
<lb ed="#V" n="23"/>Sed damnati bene habent aliquam penam accidentalem: quia plura damna
intu<lb ed="#V" n="24" break="no"/>lerunt: et pluribus nocuerunt et plus delectati sunt quam si opera
<lb ed="#V" n="25"/>exteriora facere non potuissent. Essentialis enim pena
mensu<lb ed="#V" n="26" break="no"/>ratur secndum intensionem dei conceptum vel minus intensum: non sic autem
<lb ed="#V" n="27"/>est de accidentali pena.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e447">
¶ Ad alia duo simili modo soluendum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f119594-d1e449">
<lb ed="#V" n="28"/>¶ Argumenta ad partem secundam non plus concludunt nisi quod propter
<lb ed="#V" n="29"/>actum exteriorem causatum a malo actu interiori redditur
pecca<lb ed="#V" n="30" break="no"/>tori: maior pena accidentalis quem propter malum actum
in<lb ed="#V" n="31" break="no"/>teriorem per se: et hoc est concessum.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>