-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f29985.xml
497 lines (497 loc) · 32.4 KB
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f29985.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 2</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 2</title>
<date when="2023-09-10">September 10, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v2">Venice, 1509, v. 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="42-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-f29985"><!-- l2d10a2 -->
<head xml:id="kzz7yh-f29985-Hd1e101">Articulus 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e103">
<lb ed="#V" n="21"/>COnsequenter queritur de. 2.
prin<lb ed="#V" n="22" break="no"/>cipali. Et circa hoc
<lb ed="#V" n="23"/>queruntur tria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e112">
¶ Primo vtrum angeli possint
<lb ed="#V" n="24"/>docere homines in assumpto corpore.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e117">
¶
Secun<lb ed="#V" n="25" break="no"/>do vtrum hoc possint sine assumpto corpore.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e122">
¶ Tertio vtrum
<lb ed="#V" n="26"/>per ministerium quod nobis exhibent eorum
contemplatio<lb ed="#V" n="27" break="no"/>minuatur.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-f29985-Dd1e130">
<head xml:id="kzz7yh-f29985-Hd1e132">Quaestio 1</head>
<head type="question-title">Utrum angeli possint docere homines in assumpto corpore</head>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e134">
¶ Questio I.
<lb ed="#V" n="28"/>PRimo ostendo quod angelus in
<lb ed="#V" n="29"/>assumpto
cor<lb ed="#V" n="30" break="no"/>pore non potest nos docere Glossa super illud
Mat<lb ed="#V" n="31" break="no"/>teh. 13. Nolite vocari Rabbi. dicit: nec quod debetur
<lb ed="#V" n="32"/>deo vobis presumatis: nec alios rabbi vocetis: ne dei
ho<lb ed="#V" n="33" break="no"/>norem hominibus deferatis. Ergo videtur quod docere
homi<lb ed="#V" n="34" break="no"/>nem est proprium solius dei.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e152">
¶ Item Augu. 5 confes.
ldeo<lb ed="#V" n="35" break="no"/>ge ante medium loquens ad deum dicit. Nec quisquam
preter<lb ed="#V" n="36" break="no"/>te alius doctor est veri: vbicumque et vsdencumque claruerit: ergo
so<lb ed="#V" n="37" break="no"/>lus deus potest docere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e161">
¶ Item scientia angeli non est
quali<lb ed="#V" n="38" break="no"/>tas actiua. Sed res per qualitatem non actiuam non potest
<lb ed="#V" n="39"/>causare similem qualitatem in alio. Ergo angelus non potest
<lb ed="#V" n="40"/>scientiam in nobis causare per suam scientiam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e170">
¶ Item
ange<lb ed="#V" n="41" break="no"/>lus per officium quod exercet mediante assumpto corpore: non
<lb ed="#V" n="42"/>potest nobis propositionere nisi signa sensibilia. Sed sensibilia non
<lb ed="#V" n="43"/>mouent intellectum. Ergo nullo modo mediante
assumpto<lb ed="#V" n="44" break="no"/>corpore potest nos docere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e182">
¶ Item aut proponit signa rerum
<lb ed="#V" n="45"/>notarum autem ignotarum. Si rerum notarum: tunc non docet
<lb ed="#V" n="46"/>nos: quia iam sciremus illud quod vellet nos docere. Si rerum
<lb ed="#V" n="47"/>ignotarum: talia signa non mouent nos. Ergo videtur quod
propo<lb ed="#V" n="48" break="no"/>nendo signa sensibilia mediante assumpto corpore: non
po<lb ed="#V" n="49" break="no"/>test nos docere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e195">
¶ Item eadem forma non est ab arte et a
<lb ed="#V" n="50"/>natura. Sed scientia potest inesse homini a natura vt
pa<lb ed="#V" n="51" break="no"/>tet in illis qui acquirunt scientiam per inuentionem. Ergo non
<lb ed="#V" n="52"/>potest acquiri in homine per artem doctrine.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e204">
<lb ed="#V" n="53"/>Contra homo potest docere hominem signa sensibilia
<lb ed="#V" n="54"/>proponendo. Unde saluator. Mateh. vltimo
di<lb ed="#V" n="55" break="no"/>cit discipulis: euntes docete omnes gentes. Ergo videtur
<lb ed="#V" n="56"/>similiter quod angelus mediante assumpto corpore signa
sen<lb ed="#V" n="57" break="no"/>sibilia proponendo potest nos docere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e217">
¶ Item vt habetur
<lb ed="#V" n="58"/>in Thobia in pluribus locis raphael in corpore
assumpto<lb ed="#V" n="59" break="no"/>iuuenem Thobiam docuit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e224">
<lb ed="#V" n="60"/>Respondeo quod angeli in corpore assumpto
pos<lb ed="#V" n="61" break="no"/>sunt homines docere dispositiue
signa<lb ed="#V" n="62" break="no"/>sensibilia proponendo: non scientiam in nobis efficiendo. Cum
<lb ed="#V" n="63"/>enim aliqua forma nata est esse ab aliquo principio
intrin<lb ed="#V" n="64" break="no"/>seco: et ab extrinseco principio creato: sicut ab arte creata:
<lb ed="#V" n="65"/>illud principium creatum extrinsecum: non est
princi<lb ed="#V" n="66" break="no"/>pale agens: sed adiuuans interius agens: quod est agens
<lb ed="#V" n="67"/>principale in productione illius forme. Non loquendo
<lb ed="#V" n="68"/>de principalitate simpliciter: quia illa soli agenti in crea¬
<!--00097.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>to conuenit: sed loquendo de principalitate in genere
crea<lb ed="#V" n="70" break="no"/>ture. Uerbi gratia sanitas quandoque causatur a
principio<lb ed="#V" n="71" break="no"/>intrinseco tantum: vt patet cum infirmus curatur per naturam
<lb ed="#V" n="72"/>sine aliquo adiutorio medicine. Quandoque autem est a
natu<lb ed="#V" n="73" break="no"/>ra et a medicina. Sed medicina non causat principaliter
sani<lb ed="#V" n="74" break="no"/>tatem: sed naturam adiuuat sibi ministrando ea que habent
<lb ed="#V" n="75"/>confortare naturalem virtutem: que confortata ita vt
poten<lb ed="#V" n="76" break="no"/>tior sit morbo causat sanitatem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e268">
¶ Scientia autem in homine:
quan<lb ed="#V" n="77" break="no"/>doque est a principio intrinseco ita quod non ab aliqua arte vel
<lb ed="#V" n="78"/>doctrina creata. In homine enim est naurale lumen quo
<lb ed="#V" n="79"/>per se ipsum statim cognoscit veritatem aliquorum
princi<lb ed="#V" n="80" break="no"/>piorum que cum ordinate applicat ad aliqua particularia
quo<lb ed="#V" n="81" break="no"/>rum memoriam et experientiam acquifiuit per sensum causatur
<lb ed="#V" n="82"/>in eo scientia per modum inuentionis. Unde philosophus ist meta.
ho<lb ed="#V" n="83" break="no"/>minibus scientia et ars per experientiam euenit. Et voco
or<lb ed="#V" n="84" break="no"/>dinatam applicationem princpiorum vniversalium ad veritates
mi<lb ed="#V" n="85" break="no"/>nus vniuersales quando primo applicantur ad illam veritatem que
<lb ed="#V" n="86"/>immediatius in illo principio relucet: et deinde ad illam que
<lb ed="#V" n="87"/>primo relucet in principio mediante prima: et sic de inceps
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e295">
<lb ed="#V" n="88"/>¶ Quandoque scientia acquiritur in homine et doctrinam
crea<lb ed="#V" n="89" break="no"/>tam tanquam per exterius principium: et per proprium lumen
<lb ed="#V" n="90"/>naturale: tanquam per principium interius: Ergo ipse doctor
<lb ed="#V" n="91"/>creatus exterior non est efficiens in homine scientiam: Sed in
<lb ed="#V" n="92"/>terius lumen coadiuuans: per quod tanquam per principale agens
<lb ed="#V" n="93"/>in genere creature ipse homo reducendo intellectum suum de
<lb ed="#V" n="94"/>potentia ad actum efficit scientiam in se ipso.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e313">
¶ Potest
<lb ed="#V" n="95"/>ergo angelus in assumpto corpore docere hominem
adiuuan<lb ed="#V" n="96" break="no"/>do interius hominis lumen proponendo signa sensibialia
conclu<lb ed="#V" n="97" break="no"/>sionum que immediate oriuntur ex veritatibus homini notis: de
<lb ed="#V" n="98"/>inde signat conclusionis immediate sequentis: et sic deinceps
propo<lb ed="#V" n="99" break="no"/>nendo etiam extra intellectui manuducentia sibi proportionalia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e326">
<lb ed="#V" n="100"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod sicut de deo
<lb ed="#V" n="101"/>dicitur homini: qui sanat omnes
<lb ed="#V" n="102"/>infirmitates tuas: eo quod natura sanans ab ipso est: nec operatur
<lb ed="#V" n="103"/>nisi in virtute illius. Ita de ipso dicitur quod docet
hominem<lb ed="#V" n="104" break="no"/>scientiam: quia lumen naturale ab ipso est in nobis: dicente
psal<lb ed="#V" n="105" break="no"/>mista: signatum est super nos lumen vultus tui domine: per
<lb ed="#V" n="106"/>quod non operatur homini nisi in virtute illius a quo datum est
<lb ed="#V" n="107"/>sibi: et ideo esse doctorem sir pliciter principalem solius dei
<lb ed="#V" n="108"/>poprium est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e348">
¶ Ad 2m dicendum quod illa auctoritas Augu.
in<lb ed="#V" n="109" break="no"/>telligenda est de doctore primario et principali.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e353">
¶ Ad 3m
<lb ed="#V" n="110"/>cum dicitur quod res per qualitatem non actiua non potest creare
simi<lb ed="#V" n="111" break="no"/>lem qualitatem etc. dico quod verum est per modum naturalis
agen<lb ed="#V" n="112" break="no"/>tis: nec sic angelus causat scientiam in homine: sed tantum ex
<lb ed="#V" n="113"/>citando et adiuuando intellectum ad hoc vt ordinate procedat
<lb ed="#V" n="114"/>per suum naturale lumen a principiis ad conclusiones: quia hic
<lb ed="#V" n="115"/>non intendo loqui nisi de scientia que virtualiter continetur in
<lb ed="#V" n="116"/>principiis: quorum cognitio homini in nata est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e371">
¶ Ad 4m
<lb ed="#V" n="117"/>cum dicitur quod sensibilia non mouent intellectum etc. dico quod
<lb ed="#V" n="118"/>verum est per se et immediate: tamen signa sensibilia ordinare
pro<lb ed="#V" n="119" break="no"/>posita causant cum adiutorio inrerioris sensitiue in organo
<lb ed="#V" n="120"/>imaginationis fantasmata ordinata: et intellectus per suum
<lb ed="#V" n="121"/>actiuum naturali actione mediantibus illis fantasmatibus
<lb ed="#V" n="122"/>sicut agentibus instrumentalibus: ordinate educit de
poten<lb ed="#V" n="123" break="no"/>tia sui ipsius vt est possibilis ad actum species intelligibiles
<lb ed="#V" n="124"/>quibus se ipsum deducit a veritate sibi nota: ad veritatem
<lb ed="#V" n="125"/>que immediate nata est intelligi per eam: et ab illa ad aliam
im<lb ed="#V" n="126" break="no"/>mediate sequentem: et sic deinceps.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e396">
¶ Ad 5m dicendum quod
pro<lb ed="#V" n="127" break="no"/>ponit signa rerum naturalium in vniuersali. Uerbi gratia iste
ho<lb ed="#V" n="128" break="no"/>mo scit quod omne totum est maius sua parte: iste ergo scit quid est
to<lb ed="#V" n="129" break="no"/>tum et quid est pars: proponet ergo sibi angelus signa istius
<lb ed="#V" n="130"/>veritatis. Unumquodque statim corporum est quoddam totum: quo
<lb ed="#V" n="131"/>apprehenso corporis videbit quod vnumquodque corporeum est
<lb ed="#V" n="132"/>maius sua parte: et sic fiet in particulari quod ante sciebat in
<lb ed="#V" n="133"/>vniuersali: oportet tamen ad hoc vt doceat quod proponat
si<lb ed="#V" n="134" break="no"/>gna de quibus scientiat homo quid est quod dicitur per
no<lb ed="#V" n="135" break="no"/>men: quod est etiam scire signatum debiliter: tamen et in
<lb ed="#V" n="136"/>vniversali.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e420">
¶ Ad 6m dicendum: quod non plus concludit: in quod doctor crea¬
<!--00098.xml-->
<pb ed="#V" n="42-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>tus non potest in alio scientiam efficere nisi mediante
intrin<lb ed="#V" n="2" break="no"/>seco agente. et hoc est vnum.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f29985-Dd1e434">
<head xml:id="kzz7yh-f29985-Hd1e436">Quaestio 2</head>
<head type="question-title">Utrum angeli sine assumpto corpore possint homines docere</head>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e438">
¶ Questio. II.
<lb ed="#V" n="3"/>SEcundo queritur vtrum
ange<lb ed="#V" n="4" break="no"/>li sine
assum<lb ed="#V" n="5" break="no"/>pto corpore possint homines docere. Et videtur quod non.
<lb ed="#V" n="6"/>Ber. 5. secundum super Cane. vltra medium sermonis sic dicit:
<lb ed="#V" n="7"/>Scitote nullum creatorum spirituum per se nostris mentibus
<lb ed="#V" n="8"/>applicari: vt nullo videlicet mediante nostri sui ve corporis
<lb ed="#V" n="9"/>instrumento ita nobis immisceatur vel infundatur quo eius
<lb ed="#V" n="10"/>participatione docti siue doctiores vel boni siue meliores
<lb ed="#V" n="11"/>efficiamur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e460">
¶ Item angelus non potest in nostro
intellec<lb ed="#V" n="12" break="no"/>tu speciem intelligibilem imprimere. quia tunc posset facere quod
<lb ed="#V" n="13"/>cecus natus quid intelligeret est color. nec in imaginatione
spe<lb ed="#V" n="14" break="no"/>ciem imaginabilem. quia tunc posset facere quod cecus natus
<lb ed="#V" n="15"/>imaginaretur colorem. Ergo videtur quod sine assumpto corpore
<lb ed="#V" n="16"/>non possunt homines docere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e473">
¶ Item intentio requiritur ad
co<lb ed="#V" n="17" break="no"/>gnitionem vnde quando aliquid est ante oculos: si non adsit
in<lb ed="#V" n="18" break="no"/>tentio non videtur. Sed angelus non potest nostram
intentio<lb ed="#V" n="19" break="no"/>nem conuertere: quia tunc posset nos facere cogitare quicquid
<lb ed="#V" n="20"/>ipse vellet. Ergo videtur quod angeli sine assumpto corpore
<lb ed="#V" n="21"/>non possunt nos docere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e486">
¶ Item minus luminare non
<lb ed="#V" n="22"/>illuminat in presentia maioris. vt patet in stella et sole. Sed
<lb ed="#V" n="23"/>deus qui est summum luminare illuminat omnem hominem
<lb ed="#V" n="24"/>venientem in hune mundum vt dicitur Ioh i. Ergo angelus
<lb ed="#V" n="25"/>quie est minus luminare: non potest hominem illuminare docendo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e498">
<lb ed="#V" n="26"/>Contra luminare quod recipit lumen ab alio etiam
illu<lb ed="#V" n="27" break="no"/>minat aliud effectiue. vt patet in stellis.
Er<lb ed="#V" n="28" break="no"/>go similiter angelus per lumen quod recepit a deo potest in
homi<lb ed="#V" n="29" break="no"/>ne scientie lumen efficere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e509">
¶ Item Auicena. 3. meth. ca 8.
<lb ed="#V" n="30"/>dicit quod nos imprimimur ab intelligentiis. Si ergo possunt in
<lb ed="#V" n="31"/>nostero intellectu imprimere: possunt nos effectiue docem: vt videtur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e516">
<lb ed="#V" n="32"/>Respondeo quod angeli sine assumpto corpore
pos<lb ed="#V" n="33" break="no"/>sunt docere homines. Non species in
<lb ed="#V" n="34"/>intellectu creando: quia nihil possunt creare. Nec
speciem<lb ed="#V" n="35" break="no"/>intelligibilem ab ista que est in se multiplicatam in
intel<lb ed="#V" n="36" break="no"/>lectu hominis imprimendo: quia non esset
proportiona<lb ed="#V" n="37" break="no"/>lis humano intellectui. Et quia forte sic ponere
mul<lb ed="#V" n="38" break="no"/>tiplicationem est positionere aliquid fieri a creatura non de aliquo
<lb ed="#V" n="39"/>Nec speciem intelligibilem vel lumen intelligibile de potentia
<lb ed="#V" n="40"/>intellectus hominis educendo propter modum existendi quem habet
<lb ed="#V" n="41"/>in corpore quo indispositus est ad immediate recipiendum actio
<lb ed="#V" n="42"/>nem intelligentie. Nec easdem species intelligibiles numero
<lb ed="#V" n="43"/>quas ipse hebet intellectui hominis presentando. quia
intelle<lb ed="#V" n="44" break="no"/>ctus illas intueri non posset: sicut nec substantiam intelligentie
<lb ed="#V" n="45"/>immediate potest intueri: et propter modum existendi quem hebet in corpore
<lb ed="#V" n="46"/>corruptibili. et propter illarum specierum improportionalitatem ad ipsum.
<lb ed="#V" n="47"/>Ex quibus sequitur quod angelus non potest hominem docere immediate
<lb ed="#V" n="48"/>efficiendo scientiam in intellectu ipstus. nec immediate operando
cir<lb ed="#V" n="49" break="no"/>ca ipsum. Potest tamen ipsum ad scientiam disponere sine
assum<lb ed="#V" n="50" break="no"/>pto corpore operando circa spiritus et humores et fantasma
<lb ed="#V" n="51"/>ta que sunt in organis que sunt virium sensitiuarum: quia
fan<lb ed="#V" n="52" break="no"/>tasmata sunt ibi sub distin. situ. Ita vt si imaginor duas
<lb ed="#V" n="53"/>res distantes. imaginor eas per duo fantasmata distantia.
<lb ed="#V" n="54"/>ita quod sicut se hebet distantia inter res imaginatas ad ipsas.
<lb ed="#V" n="55"/>ita se hebet proportionaliter distantia inter fantasmata ad fantats
<lb ed="#V" n="56"/>mata. Et sicut per paruum santasma imaginor rem magnam
<lb ed="#V" n="57"/>ita per modicam distantiam inter fantasmata imaginor res
mul<lb ed="#V" n="58" break="no"/>tum per distantes. Et sicut eedem litter diuersimode ordinate
di<lb ed="#V" n="59" break="no"/>uersa significant. sic fantasmata diuersimode ordinata
<lb ed="#V" n="60"/>diuersa representant. Dico ergo quod angelus facere
pos<lb ed="#V" n="61" break="no"/>test vt similitudines sensate que sunt in imaginatiua. et in
<lb ed="#V" n="62"/>tentiones que sunt in custoditiua siue in memoratiua
me<lb ed="#V" n="63" break="no"/>diantibus spiritibus tanquam per medium deferens sub alio et alic
<lb ed="#V" n="64"/>ordine multiplicentur. hoc est educantur de potentia illorum
spi<lb ed="#V" n="65" break="no"/>rituum vsque ad cogitatiuam sensibilem. Et sic facere potest vt
<lb ed="#V" n="66"/>ab eisdem fantasmatibus ipsa cogitatiua sensibilis diuersimo
<lb ed="#V" n="67"/>de moueatur. et ex consequenti quod intellectus ab eisdem fantasma
<lb ed="#V" n="68"/>tibus diuersum ordinem intelligibilem naturali actione abstra¬
<!--00098.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>hat: et sic de re prius incognita edocetur. Quia etiam nimius
<lb ed="#V" n="70"/>motus humorum impedit actionem intellectus et sedatio iuuat.
<lb ed="#V" n="71"/>quapropter dic philosophus is phy. quod pueri primo appellant omnes viros
pa<lb ed="#V" n="72" break="no"/>tres et postea discernut vnumquemque. et. 7. phy. quod anima sedendo
<lb ed="#V" n="73"/>et quiescedo sit sciens et prudens. Angelus sedando motum illum
<lb ed="#V" n="74"/>est aliquam dispositionem facit in homine ad scientiam. Transmittendo etiam
<lb ed="#V" n="75"/>lum intellectuale sibi circumfusum. de quo in praecedenti dis. dem
<lb ed="#V" n="76"/>est super fantasmata reddit ea aptiora ad hoc vt sint instru
<lb ed="#V" n="77"/>mentalia agentia ad reducendum possibilitatem que est in
intel<lb ed="#V" n="78" break="no"/>lectu ad actum. In qua reductione et intellectus per suum actum est
prin<lb ed="#V" n="79" break="no"/>cipale agens sub deo. et sic etiam per hanc viam angelus facit in
<lb ed="#V" n="80"/>homine aliquam dispositionem ad scientiam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e629">
<lb ed="#V" n="81"/>Ad primum in oppositum dicendum quod illa auctoritas Ber.
<lb ed="#V" n="82"/>debet intelligi de creatione scientie in
<lb ed="#V" n="83"/>intellectu hominis per aliquam immediatam in ipso intellectu impressionem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e638">
<lb ed="#V" n="84"/>¶ Ad 2m dicendum quod illud argumentum procedit ab insufficienti. Sicut ex
<lb ed="#V" n="85"/>dictis in quaestione potest videri.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e645">
¶ Ad 3m dicendum quod quamuis
ange<lb ed="#V" n="86" break="no"/>lus non possit nostram intentione quocumque voluerit conuertere:
<lb ed="#V" n="87"/>potest tamen disponere ad eius conuersionem mediante ipsa
cogi<lb ed="#V" n="88" break="no"/>tatiua a sensibili quae est virtus organo alligata: quam ab eisdem
<lb ed="#V" n="89"/>fantasmatibus potest facere moueri secundum alium et alium
ordinen<lb ed="#V" n="90" break="no"/>vt superius est hitum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e659">
¶ Ad 4m cum dicitur quod minus luminare non
<lb ed="#V" n="91"/>illuminat in praesentia maioris luminaris etc. dico quod hoc
intelli<lb ed="#V" n="92" break="no"/>gendum est de luminaribus sensibilibus: quorum maius luminare
<lb ed="#V" n="93"/>est improportionale minori et secundum totam suam virtutem illuminat. et
<lb ed="#V" n="94"/>minus illuminat ad similitudinem modo quo luminare
ma<lb ed="#V" n="95" break="no"/>ius illuminat: sicut est in stella et sole: quia tuc oculus ita vincitur
<lb ed="#V" n="96"/>a lumine maioris luminaris quod immutari vivel se apprehendere im
<lb ed="#V" n="97"/>mutari non potest a lumine minioris. Quamuis autem deus sit
lumina<lb ed="#V" n="98" break="no"/>re fortiorislucis incomparabiliter quam sit lux angeli: non tamen illuminat
<lb ed="#V" n="99"/>hominem secundum totam suam virtutem. quia tante illuminationis huius capax son
<lb ed="#V" n="100"/>est. Nec etiam angelus ad similitudinem illiusimoni hominem
illu<lb ed="#V" n="101" break="no"/>miniat: quia deus illuminat hominem in eius intellectu lumen
im<lb ed="#V" n="102" break="no"/>mediate efficiendo. Angelus autem mediate disponendo
intel<lb ed="#V" n="103" break="no"/>lectum ad scientiam. Deus est et angelus luminaria sensibilia non
<lb ed="#V" n="104"/>sunt: et sicut secundum philosophum. 3. de anima. cum intelligit valde
intelligibi<lb ed="#V" n="105" break="no"/>lia non minus intelligit infima sed etiam magis. ita dico quod
<lb ed="#V" n="106"/>intellectus illuminatus a fortiori lumine: non propter hoc minus potest
<lb ed="#V" n="107"/>illuminari a luminari minus forti.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e698">
¶ Argumenta ad partem
<lb ed="#V" n="108"/>aliam quia nituntur concludere quod angelus efficiat scientiam in
intel<lb ed="#V" n="109" break="no"/>lectu hominis immediate soluenda sunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e705">
<lb ed="#V" n="110"/>Ad primum ergo dicendum: quod lumen scientiae in
ange<lb ed="#V" n="111" break="no"/>lo non sic est qualitas actiua sicut
<lb ed="#V" n="112"/>lumen in stella receptum a sole: nec intellectus humanus dum est
<lb ed="#V" n="113"/>corporalis corruptibilis forma sic est dispositus ad recipiendum
<lb ed="#V" n="114"/>immediate actionem intelligentie create. sicut aer ad
recipien<lb ed="#V" n="115" break="no"/>dum influentiam lune: et ideo non est simile.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e721">
¶ Ad 2m dicendum quod
<lb ed="#V" n="116"/>illud verbum Auicema. negandum est: aut glosan. ita vt pro hoc
<lb ed="#V" n="117"/>verbo imprimim: idem intelligatur quod dispotonimur.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f29985-Dd1e729">
<head xml:id="kzz7yh-f29985-Hd1e731">Quaestio 3</head>
<head type="question-title">Utrum per ministerium quod angeli nobis exhibent eorum contemplatio minuatur</head>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e733">
Quaestio III.
<lb ed="#V" n="118"/>TErtio queritur vtrum per
ministe<lb ed="#V" n="119" break="no"/>rium quod angeli
no<lb ed="#V" n="120" break="no"/>bis exhibent eorum contemplatio minuatur. Et videtur
<lb ed="#V" n="121"/>quod sic. Aliqua virtus creata quanto ad plura
inten<lb ed="#V" n="122" break="no"/>ta est tanto ad quodlibet illorum est debilior. Ergo virtus
an<lb ed="#V" n="123" break="no"/>geli intenta ad ministrationem debilior est ad
contemplatio<lb ed="#V" n="124" break="no"/>nem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e751">
¶ Item Thobie. 12. dicit Raphael angelus. tempus est vt
<lb ed="#V" n="125"/>reuertar ad eum qui me misit. Hec autem reuersio non videtur
po<lb ed="#V" n="126" break="no"/>se intelligi a ministratione ad contemplationem. Ergo quando
<lb ed="#V" n="127"/>mistrabat: non contemplabatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e760">
¶ Item secundum philosophum. 2. topi. contingit
<lb ed="#V" n="128"/>plura scire simul: intelligere aut non. Sed angeli dum
mini<lb ed="#V" n="129" break="no"/>strant intelligunt ea que spectant ad suum ministerium.
<lb ed="#V" n="130"/>Ergo dum ministrant non vident deum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e769">
<lb ed="#V" n="131"/>Contra cum plus suam gloriam diligant quam nostram si per suum
<lb ed="#V" n="132"/>ministerium nostram salutem procurando eorum contemplatio
<lb ed="#V" n="133"/>minueretur numquam voluntarii nob ministrarent: cum in ipsorum
beatitu<lb ed="#V" n="134" break="no"/>dine eorum contemplatio includatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e781">
¶ Item Grego. 2. li. Mora. non
<lb ed="#V" n="135"/>multum post principium loquens de angelis nobis ministram
<lb ed="#V" n="136"/>tibus sic ait quod non sic a diuina visione foras exeunt vt in¬
<!--00099.xml-->
<pb ed="#V" n="43-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>terne contemplationis gaudiis priuentur. quia fi conditoris aspectum
<lb ed="#V" n="2"/>exeuntes amitterent: nec iacetes erigere nec ignorantibus
ue<lb ed="#V" n="3" break="no"/>ra nunciare potuissent. Sed qua ratione non tollitur eadem
ra<lb ed="#V" n="4" break="no"/>tione non minuitur: vt videtur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e803">
<lb ed="#V" n="5"/>Respondeo quod per ministerium quod angeli nobis
<lb ed="#V" n="6"/>exhibent eorum contemplatio non
minui<lb ed="#V" n="7" break="no"/>tur. Cuius ratio est. quando due cognitiones ita se habent quod vna
<lb ed="#V" n="8"/>regulatur per aliam. simul potest intellectus vtramque habere
co<lb ed="#V" n="9" break="no"/>gnitionem. et illis cognitionibus intelligere plura vnum
refe<lb ed="#V" n="10" break="no"/>rendo ad aliud. abque hoc quod vna cognitio diminuat aliam in
<lb ed="#V" n="11"/>aliquo. Sed cognitio qua angeli cognoscunt ea que requirum
<lb ed="#V" n="12"/>tur ad suum ministerium quod nobis exhibent: regulatur per
di<lb ed="#V" n="13" break="no"/>uinam contemplationem et refertur ad eam. Ergo illa
cognitio<lb ed="#V" n="14" break="no"/>qua cognoscunt ea. etiam improprio genere que circa nos
<lb ed="#V" n="15"/>operantur in nullo minuit eorum visionem qua deum
contemplan<lb ed="#V" n="16" break="no"/>tur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e832">
¶ Preterea operatio directa per aliquam diuinam
contem<lb ed="#V" n="17" break="no"/>plationem non minuit eam. Sed operatio quam angeli circa nos
<lb ed="#V" n="18"/>exercent in ministrando dirigitur per diuinam contemplationem.
er<lb ed="#V" n="19" break="no"/>go non minuit eam. Si ergo angelorum contemplatio non
mi<lb ed="#V" n="20" break="no"/>nuitur per cognitionem qua etiam in proprio genere ea que
<lb ed="#V" n="21"/>spectant ad suum ministerium intuentur. nec per operationem
<lb ed="#V" n="22"/>quam circa nos exequuntur sequitur quod per ministerium quod nobis
<lb ed="#V" n="23"/>exhiberet eorum contemplatio non minutur. et quod ad tot possint
<lb ed="#V" n="24"/>esse intenti absque hoc quod eorum intellectus distrahatur: hoc
potissi<lb ed="#V" n="25" break="no"/>me ex hoc prouenit quod per gloriam virtus sui intellectus
ro<lb ed="#V" n="26" break="no"/>boratur. et quasi ampliatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e856">
<lb ed="#V" n="27"/>Ad primum in oppositum cum dicitur quod quanto aliquia
<lb ed="#V" n="28"/>virtus creata ad plura intenta est.
<lb ed="#V" n="29"/>tanto ad quodlibet illorum est debilior etc. dico quod non est
<lb ed="#V" n="30"/>vnum quando vna intentio per aliam regulatur: et refertur ad eam.
<lb ed="#V" n="31"/>et maxime in glorificato intellectu. Sic autem est in proposito.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e869">
<lb ed="#V" n="32"/>¶ Ad 2m dicendum quod illa reuersio de qua loquebatur
Rapha<lb ed="#V" n="33" break="no"/>el intelligenda est a sua manifestatione visibili ad
inuisibilita<lb ed="#V" n="34" break="no"/>tem corporalem. sicut eius missio fuerat ipsum diuina aucto
<lb ed="#V" n="35"/>ritate visibiliter manifestari ad ministrandum visibiliter.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f29985-d1e880">
<lb ed="#V" n="36"/>¶ Ad 3m cum dicitur quod non contingit plura simul
intellige<lb ed="#V" n="37" break="no"/>re. dico quod intelligendum est de intellectione distincta et
per<lb ed="#V" n="38" break="no"/>fecta qua perfecte intelliguntur plura vt plura sunt: non
referen<lb ed="#V" n="39" break="no"/>do vnum ad alid. nec dirigendo se in cognitione vnius par alterius
<lb ed="#V" n="40"/>cognitione. et de intellectu relicto sue naturali virtuti.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>