-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f44536.xml
342 lines (342 loc) · 19.8 KB
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f44536.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Praeambulum</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Praeambulum</title>
<date when="2023-09-10">September 10, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v2">Venice, 1509, v. 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="62-v"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-f44536"><!-- l2d15prae -->
<head xml:id="kzz7yh-f44536-Hd1e101">Praeambulum</head>
<!--<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e103">
<lb ed="#V" n="55"/>¶ De opere quinte diei quando creauit deus ex
<lb ed="#V" n="56"/>aquis volatilia et natabilia. Distinctio XVI
<lb ed="#V" n="57"/>eit etiami deus
produ<lb ed="#V" n="58" break="no"/>causat aque
re<lb ed="#V" n="59" break="no"/>ptile anime viuentis et volatile
su<lb ed="#V" n="60" break="no"/>per terram etc. Opus quinte diei est
<lb ed="#V" n="61"/>formatio piscium et auium: quibus
<lb ed="#V" n="62"/>duo elementa ornantur: et de eadem materia id est
<lb ed="#V" n="63"/>de aquis pisces et aues creauit: volatilia leuans
<lb ed="#V" n="64"/>in aera: et natatilia remittens gurgiti.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e127">
<lb ed="#V" n="65"/>¶ De opere sexte diei quando creata sunt anima
<lb ed="#V" n="66"/>lia et reptilia terre.
<!-\-00137.xml-\->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="67"/>Sequitur dixit deus producat terram
<lb ed="#V" n="68"/>animam viuentem: iumenta
<lb ed="#V" n="69"/>et reptilia et bestias terre secundum species suas etc.
Sex<lb ed="#V" n="70" break="no"/>te diei opus describitur cum terra suis anima
<lb ed="#V" n="71"/>libus ornari dicitur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e149">
<lb ed="#V" n="72"/>¶ Utrum post peccatum venenosa animalia noxiam
<lb ed="#V" n="73"/>facta fuerint: an propter peccatum nocere
ce<lb ed="#V" n="74" break="no"/>perint prius facta innoxia.
<lb ed="#V" n="75"/>Queri solet de venenosis et
pernicio<lb ed="#V" n="76" break="no"/>sis animantibus: vtrum
<lb ed="#V" n="77"/>post peccatum hominis ad vidictam creata sint:
<lb ed="#V" n="78"/>an potius creata innoxia peccatoribus nocere
ce<lb ed="#V" n="79" break="no"/>perint: Sane dici potest quod creatam nihil
homi<lb ed="#V" n="80" break="no"/>ni nocuissent si non peccasset. Puniendorum
<lb ed="#V" n="81"/>namque vitiorum et terrendorum: vel probande vel
<lb ed="#V" n="82"/>perficiende et perfruende virtutis causa
noce<lb ed="#V" n="83" break="no"/>re ceperunt. Fuerunt ergo creata innoxia: sed
<lb ed="#V" n="84"/>propter peccatum facta sunt noxia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e180">
<lb ed="#V" n="85"/>¶ Utrum minuta animala tunc creata fuerint.
<lb ed="#V" n="86"/>De quibusdam etiam minutis
<lb ed="#V" n="87"/>animantibus
<lb ed="#V" n="88"/>questio est. Utrum in primis conditionibus
crea<lb ed="#V" n="89" break="no"/>ta sint: an ex rebus corruptis postea orta sint:
<lb ed="#V" n="90"/>Pleraque enim de humidorum corporum vitiis
<lb ed="#V" n="91"/>vel exhalationibus terre siue de cadaueribus
<lb ed="#V" n="92"/>gignuntur. Quedam etiam de corruptione
li<lb ed="#V" n="93" break="no"/>gnorum et herbarum et fructuum: et deus auctor
<lb ed="#V" n="94"/>omnium est. Potest autem dici quod ea que de
<lb ed="#V" n="95"/>corporibus animalium maxime mortuorum
na<lb ed="#V" n="96" break="no"/>scuntur: cum animalibus creata non fuerint:
ni<lb ed="#V" n="97" break="no"/>si potentialiter et materialiter. Ea vero que ex
<lb ed="#V" n="98"/>terra: vel ex aquis nascuntur: vel ex eis que
ter<lb ed="#V" n="99" break="no"/>ra germinante orta sunt: tunc creata fuisse non
<lb ed="#V" n="100"/>incongrue dici potest.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e218">
<lb ed="#V" n="101"/>¶ Quare post omnia factus est homo.
<lb ed="#V" n="102"/>Omnibus autem creantis atque
<lb ed="#V" n="103"/>disposits
no<lb ed="#V" n="104" break="no"/>uissime factus est homo tanquam dominus et
posses<lb ed="#V" n="105" break="no"/>sor: qui et omnibus preferendus erat vnde
sequi<lb ed="#V" n="106" break="no"/>tur. Uidit deus quod esset bonum: et ait. Faciamus
<lb ed="#V" n="107"/>hominem ad imaginem etc. Sed antequam de
ho<lb ed="#V" n="108" break="no"/>minis creatione tractemus: quod supra breuiter
<lb ed="#V" n="109"/>tetigimus plenius versantes clarius faciamus.
<lb ed="#V" n="110"/>In hac enim rerum distinctione catholici tra
<lb ed="#V" n="111"/>ctatores dissentire vt supra diximus
inueniun<lb ed="#V" n="112" break="no"/>tur. Aliis dicentibus res creatas atque
distin<lb ed="#V" n="113" break="no"/>ctas secundum species suas per interualla sex dierum.
<lb ed="#V" n="114"/>Quorum sententie quia littera Gense. magis
in<lb ed="#V" n="115" break="no"/>seruire videtur atque catholica ecclesia magis
<lb ed="#V" n="116"/>approbat: ideo hactenus studiose docuimus
quo<lb ed="#V" n="117" break="no"/>modo ex illa communi materia prius informi
<lb ed="#V" n="118"/>ter facta postea corporalium rerum genera per
<lb ed="#V" n="119"/>sex dierum volumina distinctim sint. Aliis
au<lb ed="#V" n="120" break="no"/>tem videtur quod non per interualla temporum
<lb ed="#V" n="121"/>facta sint: sed simul ita formata ad esse
prodie<lb ed="#V" n="122" break="no"/>runt. Quod Augu. super Genesem pluribus modis
<!-\-00138.xml-\->
<pb ed="#V" n="62-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>nititur ostendere: dicens elementa quattuor ita
<lb ed="#V" n="2"/>formata sicut modo apparent ab initio
extitis<lb ed="#V" n="3" break="no"/>se: et caelum syderibus ornatum fuisse. Quedam
<lb ed="#V" n="4"/>vero non formaliter sed materialiter tunc facta
<lb ed="#V" n="5"/>fuisse. Que post per temporis accessum
forma<lb ed="#V" n="6" break="no"/>liter distincta sunt: vt herbe arbores et forte
ani<lb ed="#V" n="7" break="no"/>malia. Omnia ergo in ipso temporis initio
fa<lb ed="#V" n="8" break="no"/>cta esse dicunt: sed quedam formaliter et secundum
spe<lb ed="#V" n="9" break="no"/>cies quas habere cernimus vt maiores
mun<lb ed="#V" n="10" break="no"/>di partes: quedam vero materialiter tantum.
<lb ed="#V" n="11"/>Sed vt dicunt moyses loquens rudi et carnali
<lb ed="#V" n="12"/>populo locutionis modum temperauit de deo
<lb ed="#V" n="13"/>loquens a simili hominis qui per moras
tem<lb ed="#V" n="14" break="no"/>porum opera sua perficit: cum ipse simul sua ope
<lb ed="#V" n="15"/>ra fecerit. Unde Aug. Ideo inquit Moyses
<lb ed="#V" n="16"/>diuisim refert deum illa opera fecisse: quia non
<lb ed="#V" n="17"/>potuit simul ab homine dici quod a deo simul
po<lb ed="#V" n="18" break="no"/>tuit fieri. Item potuit diuidere scriptura
loquen<lb ed="#V" n="19" break="no"/>di temporibus: quod deus operandi temporibus
<lb ed="#V" n="20"/>non diuisit. Illi qui his auctoritatibus et aliis
<lb ed="#V" n="21"/>huiusmodi inherentes dicunt quattuor
elemen<lb ed="#V" n="22" break="no"/>ta atque celi luminaria ita formata simul esse et
ha<lb ed="#V" n="23" break="no"/>buisse: illos sex dies quos scriptura commemorat
<lb ed="#V" n="24"/>sex rerum genera id est distinctiones appellant: que simul
<lb ed="#V" n="25"/>facte sunt: partim formaliter: partim causaliter.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e329">
<lb ed="#V" n="26"/>¶ Quomodo intelligendum sit deum
requieuis<lb ed="#V" n="27" break="no"/>se ab omni opere suo.
<lb ed="#V" n="28"/>dam de septime diei reque
ali<lb ed="#V" n="29" break="no"/>quid nos.
elo<lb ed="#V" n="30" break="no"/>qui oportet. Scriptum est: quia compleuit de
<lb ed="#V" n="31"/>die septimo opus suum: et requieuit die septimo
<lb ed="#V" n="32"/>ab vniuerso opere quod patrarat. Requieuisse
di<lb ed="#V" n="33" break="no"/>citur deus die septimo non quasi operando
las<lb ed="#V" n="34" break="no"/>sus: sed ab vniuerso opere requienit: quia nouam
<lb ed="#V" n="35"/>creaturam facere cessauit. Requiescere enim
<lb ed="#V" n="36"/>cessare dicitur. Unde in Apo. dicitur. Non
ha<lb ed="#V" n="37" break="no"/>bebant requiem dicentia: Sanctus: sanctus:
san<lb ed="#V" n="38" break="no"/>ctus: idest dicere non cessabant. Requieuisse
<lb ed="#V" n="39"/>ergo deus dicitur: quia cessauit a faciendis
ge<lb ed="#V" n="40" break="no"/>neribus creature: quia vltra noua non condidit
<lb ed="#V" n="41"/>Usque nunc tamen vt veritas in euangelio ait:
<lb ed="#V" n="42"/>operatur pater cum filio scilicet administrationem
<lb ed="#V" n="43"/>eorundem generum que tunc instituta sunt.
Crea<lb ed="#V" n="44" break="no"/>toris enim virtus causa subsistendi est omni
crea<lb ed="#V" n="45" break="no"/>ture. Quod ergo dicitur. Pater meus vsque
mo<lb ed="#V" n="46" break="no"/>do operatur: et ego operor: illud vniuerse
crea<lb ed="#V" n="47" break="no"/>ture continuam amministrationem ostendit. Die
<lb ed="#V" n="48"/>ergo septimo requieuit vt nouam ereaturam vel
<lb ed="#V" n="49"/>terius non faceret: cuius materia vel
similitu<lb ed="#V" n="50" break="no"/>do non precesserit: sed vsque nunc operatur: vt quod
com<lb ed="#V" n="51" break="no"/>didit continere et gubernare non cesset.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e388">
<lb ed="#V" n="52"/>¶ Qualiter accipiendum sit quod dicitur: deus
<lb ed="#V" n="53"/>complesse opus suum septimo die: cum tunc
re<lb ed="#V" n="54" break="no"/>quieuit ab omni opere suo.
<lb ed="#V" n="55"/>Sed queritur quomodo sptio
<lb ed="#V" n="56"/>de dicgge dem¬
<!-\-00138.xml-\->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="57"/>complesse opus suum: cum ab omni opere illo
<lb ed="#V" n="58"/>die requieuerit: nec aliquod genus nouum
re<lb ed="#V" n="59" break="no"/>rum fecerit: Alia translatio habet. Consumauit
<lb ed="#V" n="60"/>deus die sexto opera sua que nihil questionis
<lb ed="#V" n="61"/>affert: quia materifesta sunt que in eo facta sunt:
<lb ed="#V" n="62"/>et omnium consumatio eo die perfecta est: sicut
<lb ed="#V" n="63"/>scriptura ostendit cum ait. Uidit deus cuncta
<lb ed="#V" n="64"/>que fecerat et erant valde bona. Omnia quidem
<lb ed="#V" n="65"/>naturaliter bona erant: nihilque in sui natura
<lb ed="#V" n="66"/>vitii habentia: et sunt bona que condidit deus
<lb ed="#V" n="67"/>etiam singula. Simul vero vniuersa valde
bo<lb ed="#V" n="68" break="no"/>na: quia ex omnibus consistit vniuersitatis
am<lb ed="#V" n="69" break="no"/>mirabilis pulchritudo: in qua etiam illud quod
<lb ed="#V" n="70"/>malum dicitur: bene ordinatum et locoisuo
posi<lb ed="#V" n="71" break="no"/>tum eminentius commendat bona: vt magis
pla<lb ed="#V" n="72" break="no"/>ceant et laudabiliora sint dum comparantur
ma<lb ed="#V" n="73" break="no"/>lis. Sexto ergo die facta est operum
consuma<lb ed="#V" n="74" break="no"/>tio. Ideo premissa oritur questio quomodo
di<lb ed="#V" n="75" break="no"/>catur deus die septimo opus suum complesse:
<lb ed="#V" n="76"/>quod hebraica veritas habet: in quo tamen nihil
<lb ed="#V" n="77"/>nouum creasse dicitur: nisi forte dicatur die
septi<lb ed="#V" n="78" break="no"/>mo compleuisse opus suum: quia ipsum
bene<lb ed="#V" n="79" break="no"/>dixit et sanctificauit: sicut subiscit scriptura. Be
<lb ed="#V" n="80"/>nedixt diei septimo et sanctificauit illum. Opus
<lb ed="#V" n="81"/>enim est bedictio et sanctificatio sicut Salomo
<lb ed="#V" n="82"/>aliquid operis fecit cum templum dedicauit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e462">
<lb ed="#V" n="83"/>¶ Que sit bedictio et santificatio septime diei.
<lb ed="#V" n="84"/>Illum autem diem
sanctificas<lb ed="#V" n="85" break="no"/>se et benedixisse
di<lb ed="#V" n="86" break="no"/>citur: quia mystica pre ceteris bedictione et
san<lb ed="#V" n="87" break="no"/>ctificatione eum donauit. Unde in lege dicitur
<lb ed="#V" n="88"/>Memento sanctificare diem sabbati. Et
inde<lb ed="#V" n="89" break="no"/>est quod numerando dies: vsque ad septimum
pro<lb ed="#V" n="90" break="no"/>cedimus et dicimus septem esse dies quorum re
<lb ed="#V" n="91"/>petitione omne tempus agitur: non quin alius
<lb ed="#V" n="92"/>sit ab illis dies octauus et nonus: et sic de ceteris.
<lb ed="#V" n="93"/>Sed quia in sex diebus rerum genera distincta
<lb ed="#V" n="94"/>sunt: et in septimo licet non fuerit nouum genus
<lb ed="#V" n="95"/>rerum institutum: fuit tamen in eo quasi quidam
<lb ed="#V" n="96"/>nouus status sanctificationis operum et
requie<lb ed="#V" n="97" break="no"/>tionis opificis. Potest etiam sic exponi illud.
<lb ed="#V" n="98"/>Compleuit deus die septimo opus suum id est
comple<lb ed="#V" n="99" break="no"/>tum et consumatum vidit.
</p>-->
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e106">
Dist. XV
<lb ed="#V" n="100"/>DIxit etiam deus producant aque etc.
<lb ed="#V" n="101"/>superius determinauit
ma<lb ed="#V" n="102" break="no"/>gister de opere prime diei secunde tertie et quarte.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e508">
<lb ed="#V" n="103"/>¶ Hic determinat de opere diei quinte: et illa
<lb ed="#V" n="104"/>pars manet indiuisa.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e515">
¶ Tunc sequitur illa pars
<lb ed="#V" n="105"/>que diuisa fuit superius. que ibi incipit. Sequitur dixit
<lb ed="#V" n="106"/>deus. in qua determinat de opere sexte diei: et diuiditur
<lb ed="#V" n="107"/>in partes duas.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e525">
¶ Primo ponit operationis sexte diei
de<lb ed="#V" n="108" break="no"/>scriptionem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e530">
¶ Secundo conuertit se ad determinandum
<lb ed="#V" n="109"/>incidentem questionem. ibi. Sed antequam de hominis
crea<lb ed="#V" n="110" break="no"/>tione.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e537">
¶ Prima in duas.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e539">
¶ Primo procedit simpliciter
<lb ed="#V" n="111"/>narrando.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e544">
¶ Secundo quaestiones mouendo et soluendo. ibi.
<lb ed="#V" n="112"/>¶Queri solet
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e549">
¶ Et ista in duas: secundum duas questiones quas
<lb ed="#V" n="113"/>mouet. secunda ibi. De quibusdam etiam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e555">
¶ Tunc sequi
<lb ed="#V" n="114"/>tur illa pars que ibi incipit. Sed ante quam. In qua de¬
<!--00139.xml-->
<pb ed="#V" n="63-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>terminat dubitationem incidentem. Et diuiditur in duas.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e568">
<lb ed="#V" n="2"/>¶ Primo determinat eam secundum opinionem propriam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e573">
¶
Se<lb ed="#V" n="3" break="no"/>cundo secundum opinionem alienam. ibi. Aliis autem videtur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e578">
¶ Tunc
<lb ed="#V" n="4"/>sequitur illa pars que diuisa suit superius. In qua
determi<lb ed="#V" n="5" break="no"/>nat de requie diei. vii. que ibi incipit. Iam de septime diei.
<lb ed="#V" n="6"/>Et diuiditur in partes tres.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e587">
¶ Primo docet quomodo
<lb ed="#V" n="7"/>debeat intelligi deum requieuisse.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e592">
¶ Secundo quomodo
<lb ed="#V" n="8"/>debeat intelligi deum die septimo opus suum compleuisse.
<lb ed="#V" n="9"/>ibi. Sed queritur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e600">
¶ Tertio quomodo debeat
intelli<lb ed="#V" n="10" break="no"/>gi secundum illum sanctificasse. Illum autem diem. I
<lb ed="#V" n="11"/>Irca hanc disti. querutur qunque.
Pri<lb ed="#V" n="12" break="no"/>mo de animalibus quantum
<lb ed="#V" n="13"/>ad corpus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e611">
¶ Secundo quantum ad animam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e613">
¶
Ter<lb ed="#V" n="14" break="no"/>tio a comparatione anime ad compositum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e618">
¶
Quar<lb ed="#V" n="15" break="no"/>to de animalibus quantum ad tempus productionis
<lb ed="#V" n="16"/>eorum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f44536-d1e625">
¶ Quinto de requie et sanctificatione diei septime.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>