-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f69560.xml
768 lines (768 loc) · 51.2 KB
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f69560.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 2</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 2</title>
<date when="2023-09-10">September 10, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v2">Venice, 1509, v. 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="97-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-f69560"><!-- l2d24a2 -->
<head xml:id="kzz7yh-f69560-Hd1e101">Articulus 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e103">
<lb ed="#V" n="58"/>COnsequenter queritur de
secun<lb ed="#V" n="59" break="no"/>do principali. Et
<lb ed="#V" n="60"/>circa hoc queruntur quinque.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e112">
¶ Primo vtrum
<lb ed="#V" n="61"/>intellectus agens et possibilis sint potentie
di<lb ed="#V" n="62" break="no"/>stincte in anima.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e119">
¶ Secundo vtrum memoria et
intelli<lb ed="#V" n="63" break="no"/>gentia sint distincte potentie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e124">
¶ Tertio vtrum
irascibi<lb ed="#V" n="64" break="no"/>lis et concupiscibilis sint distinete potentie in
volunta<lb ed="#V" n="65" break="no"/>te.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e132">
¶ Quarto vtrum inferior portio rationis et
supe<lb ed="#V" n="66" break="no"/>rior sint distincte potentie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e137">
¶ Quinto vtrum
sensuali<lb ed="#V" n="67" break="no"/>tas numeretur secundum numerum potentiarum sensitiuarum
<lb ed="#V" n="68"/>deudinat.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-f69560-Dd1e144">
<head xml:id="kzz7yh-f69560-Hd1e146">Quaestio 1</head>
<head type="question-title">Utrum intellectus agens et possibilis sint potentie distincte in anima</head>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e148">
<!--00208.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>Questio I.
<lb ed="#V" n="70"/>PRimo ostendo quod intellectus agens et
<lb ed="#V" n="71"/>possibilis non sint distincte
po<lb ed="#V" n="72" break="no"/>tentie in anima <ref>Auic. 6 naturalium lib. 5 ca. 5.</ref>
<lb ed="#V" n="73"/>dicit de intelligentia agente quod comparatio eius
<lb ed="#V" n="74"/>ad animas nostras est sicut comparatio solis ad visus
no<lb ed="#V" n="75" break="no"/>stros: ergo videtur quod intellectus agens et possibilis non
<lb ed="#V" n="76"/>distinguuntur: sicut due potentie: sed sicut due
substan<lb ed="#V" n="77" break="no"/>tie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e174">
¶ Item Auic. 9. metaphysice ca. 3. dicit quod est que
<lb ed="#V" n="78"/>dam intelligentia que influit super animas nostras: et hoc
<lb ed="#V" n="79"/>est intelligentia mundi terreni: et vocamus eam
intelligen<lb ed="#V" n="80" break="no"/>tiam agentem: ergo videtur quod intellectum possibilem
vo<lb ed="#V" n="81" break="no"/>cat animam nostram et intellectum agentem quandam
<lb ed="#V" n="82"/>intelligentiam separatam: ergo videtur quod intellectus agens:
<lb ed="#V" n="83"/>et possibilis sint due substantie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e190">
¶ Item philosophus 3
<lb ed="#V" n="84"/>de anima: loquens de intellectum agente dicit quod hoc
intelle<lb ed="#V" n="85" break="no"/>ctus est separatus et immixtus et impassibilis. Substantia
<lb ed="#V" n="86"/>autem actu est: ergo videtur quod distinctio intellectus in
<lb ed="#V" n="87"/>agentem et possibilem non est distinctio potentiarum: sed
<lb ed="#V" n="88"/>substantiarum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e203">
¶ Item imaginatiua per idem abstrahit
<lb ed="#V" n="89"/>speciem imaginabilem: et recipit eam: ergo cum
intelle<lb ed="#V" n="90" break="no"/>ctiua sit potentior per idem abstrahit speciem
intelligibi<lb ed="#V" n="91" break="no"/>lem: et recipit eam. Sed inquantum abstrahit est agens:
inquan<lb ed="#V" n="92" break="no"/>tum recipit est possibilis: ergo intellectus agens et
possi<lb ed="#V" n="93" break="no"/>bilis non sunt distincte potentie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e217">
¶ Item vnus actus
sim<lb ed="#V" n="94" break="no"/>plex non est actus distinctarum potentiarum: ergo cum
in<lb ed="#V" n="95" break="no"/>telligere sit vnus actus simplex ad quem eliciendum
con<lb ed="#V" n="96" break="no"/>currit intellectus possibilis et agens videtur quod non sint
<lb ed="#V" n="97"/>distincte potentie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e228">
¶ Item intellectus agens aut iudicat
<lb ed="#V" n="98"/>de intelligibili aut non: si non tunc esset minus nobilis
<lb ed="#V" n="99"/>quam intellectus possibilis: quod falsum est: quia vt dicit
phi<lb ed="#V" n="100" break="no"/>losophus 3 de anima: semper honorabilius est agens
pa<lb ed="#V" n="101" break="no"/>tiente. Si sic cum etiam intellectus possibilis iudicet de
<lb ed="#V" n="102"/>intelligibili: tunc in intellectiua essent due potentie qua
<lb ed="#V" n="103"/>rum quelibet per se intelligeret: si intellectus agens et
pos<lb ed="#V" n="104" break="no"/>sibilis essent distincte potentie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e246">
<lb ed="#V" n="105"/>Contra <ref>philosophus. 3. de anima</ref>: loquens de
intel<lb ed="#V" n="106" break="no"/>lectum agente et possibili: dicit quod necesse est
<lb ed="#V" n="107"/>esse in anima has differentias: et quod huius potentie
intel<lb ed="#V" n="108" break="no"/>lectus possibilis est in quo omnia siunt: ille vero id est agens quo
<lb ed="#V" n="109"/>omnia est facere. Sicut habitus quidam est: vt lumen: ergo videtur quod
<lb ed="#V" n="110"/>sint in anima distincte potentie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e262">
¶ Item maior est distinctio in
<lb ed="#V" n="111"/>anima inter actiuum et passiuum quam inter duo actiua. Sed intellus
<lb ed="#V" n="112"/>agens et voluntas quae sunt actiue potentie sunt distincte
poten<lb ed="#V" n="113" break="no"/>tierergo multo fortius intellus agens et possibilis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e271">
¶ Item philosophus. 2.
<lb ed="#V" n="114"/>physicorum materia et efficiens non coincidunt in eandem
cau<lb ed="#V" n="115" break="no"/>sam numero: nec etiam in specie: ergo similiter potentia
<lb ed="#V" n="116"/>actiua et passiua non coincidunt in eandem potentiam
<lb ed="#V" n="117"/>numero: ergo intellectus agens et possibilis distincte
po<lb ed="#V" n="118" break="no"/>tentie sunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e284">
<lb ed="#V" n="119"/>Ad istam questionem dixerunt aliqui: quod
<lb ed="#V" n="120"/>distinctio intellectus in
<lb ed="#V" n="121"/>agentem et possibilem est distinctio inter duas substantias:
<lb ed="#V" n="122"/>dicentes intellectum possibilem illum qui est vnitus
cor<lb ed="#V" n="123" break="no"/>pori. Intellectum autem agentem dicunt esse quandam
<lb ed="#V" n="124"/>substantiam creatam separatam a corpore: superiorem ad
<lb ed="#V" n="125"/>intellectum possibilem irradiando super ipsum facit eum
<lb ed="#V" n="126"/>de non actu intelligente actu intelligentem. Et huius
opi<lb ed="#V" n="127" break="no"/>nionis videtur fuisse commen. super libro de anima. Et
Auicen<lb ed="#V" n="128" break="no"/>vt patet per auctoritates suas allegatas in opponendo. Et
<lb ed="#V" n="129"/>aliquibus videtur quod Arum 3 de anima: hoc senserit: quamuis in
<lb ed="#V" n="130"/>verbis suis: propter obescuritatem eorum bona expotmo poni possit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e314">
<lb ed="#V" n="131"/>¶ Sed haec opinio est erronea et reprobata et excommunicata a domino
<lb ed="#V" n="132"/>stephano quondam episcopo parisien. et sacre theologie
<lb ed="#V" n="133"/>doctore.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e323">
¶ Alii dicunt quod intellectus agens est ipse deus:
<lb ed="#V" n="134"/>quia ipse est qui illuminando nostrum intellectum
redu<lb ed="#V" n="135" break="no"/>cit ipsum de potentia in actum: et hoc modo illuminat
<lb ed="#V" n="136"/>omnem hominem venientem in hunc mundum: vt dicitur Ioan id est
<!--00209.xml-->
<pb ed="#V" n="98-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>Huic videtur consentire Augustinus II de trini. ca. 26.
<lb ed="#V" n="2"/>dicens quod luce incorporea mens nostra quodammodo
ra<lb ed="#V" n="3" break="no"/>diatur: vt de hiis omnibus de quibus iudicamus: recte
<lb ed="#V" n="4"/>iudicare possimus. Et sicut de sole corporali aliqua dici.
<lb ed="#V" n="5"/>mus ratione sue substantie et aliqua ratione sue influentie
<lb ed="#V" n="6"/>que est lumen. Sic et de intellectum agente. Unde si loqua
<lb ed="#V" n="7"/>mur de eo secundum se: sic est substantia increata que est deus.
Si<lb ed="#V" n="8" break="no"/>ratione sue influentie: sic dicitur intellectus agens esse
quod<lb ed="#V" n="9" break="no"/>dam lumen in anima: quo formaliter illustratur ad
intelli<lb ed="#V" n="10" break="no"/>gendum. De quo potest exponi verbum psalmiste
dicen<lb ed="#V" n="11" break="no"/>tis. Signatum est super nos lumen vultus tui domine.
<lb ed="#V" n="12"/>Et verbum philosophi. 3. de anima: cum dicit quod
intelle<lb ed="#V" n="13" break="no"/>ctus agens est in anima sicut quidam habitus vt lumen.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e367">
<lb ed="#V" n="14"/>¶ Sed quamuis verissimum sit intellectum nostrum non
<lb ed="#V" n="15"/>posse reduci de potentia in actum: nisi per diuinam
vir<lb ed="#V" n="16" break="no"/>tutem principaliter operantem: tamen non sic est
consue<lb ed="#V" n="17" break="no"/>tudo loquendi: vt ipsum vocemus nomine intellectus
<lb ed="#V" n="18"/>agentis: cum non determinando verba loquimur de
in<lb ed="#V" n="19" break="no"/>tellectu possibili et agente. Sed intendimus hoc ad anime
<lb ed="#V" n="20"/>nostre naturam pertinere: vel ad eius naturales
proprie<lb ed="#V" n="21" break="no"/>tates
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e387">
¶ Dico ergo quod intellectus agens et possibilis: sunt
<lb ed="#V" n="22"/>distincte potentie in anima nostra. Est enim intellectus
<lb ed="#V" n="23"/>possibilis potentia passiua in anima nostra qua potest
re<lb ed="#V" n="24" break="no"/>cipere speciem intelligibilem et motum motione
intelle<lb ed="#V" n="25" break="no"/>ctuali: que vltra illud quod est in anima nostra: loco
mate<lb ed="#V" n="26" break="no"/>rie nihil videtur addere absolutum: sed tantum modo
habi<lb ed="#V" n="27" break="no"/>tualem respectum ad speciem in ipsa receptibilem ad
pas<lb ed="#V" n="28" break="no"/>sionem receptionis tam speciei intelligibilis quam
intellectua<lb ed="#V" n="29" break="no"/>lis. motionis. Intellectus vero agens est potentia actiua
<lb ed="#V" n="30"/>in anima nostra qua potest anima de specie intelligibili:
<lb ed="#V" n="31"/>in potentia facere speciem intelligibilem in actu: et se
ip<lb ed="#V" n="32" break="no"/>sam intellectuali motione mouere: que vltra formale
prin<lb ed="#V" n="33" break="no"/>cipium anime nostre: nihil videtur addere absolutum: sed tantum
<lb ed="#V" n="34"/>modo habitualem respectum ad speciem: vt possibilem
<lb ed="#V" n="35"/>fieri actu intelligibilem: et ad actus suos: qui sunt speciem
intel<lb ed="#V" n="36" break="no"/>ligibilem in potentia facere intelligibilem in actu: et
mo<lb ed="#V" n="37" break="no"/>uere animam intellectuali motione.
<!--TODO: Add paragraph break-->
<lb ed="#V" n="38"/>Ad duo prima in oppositum dicendum: quod non est
stan<lb ed="#V" n="39" break="no"/>dum verbis <ref>Auic. in proposito</ref>.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e429">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="40"/>tertium dicendum secundum quosdam quod non est etiam standum Aum
<lb ed="#V" n="41"/>in proposito: cum in verbo preallegato videatur loqui de
<lb ed="#V" n="42"/>intellectum agente tanquam de substantia separata.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e438">
¶ Potest
<lb ed="#V" n="43"/>etiam secundum alios dici quod principium actiuum nostri intellectus
<lb ed="#V" n="44"/>dicit esse in actu: non quia sit purus actus: sed quia est quid
actua<lb ed="#V" n="45" break="no"/>lius principio passiuo: et eodem sensu dicit ipsum esse quid
im<lb ed="#V" n="46" break="no"/>passibile et separatum a passione et immixtum passioni:
inquan<lb ed="#V" n="47" break="no"/>tum per ipsum anima non patitur: sed agit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e452">
¶ Ad quartum
dicen<lb ed="#V" n="48" break="no"/>dum: quod non est simile de imaginatiua et intellectiua in modo
<lb ed="#V" n="49"/>abstrahendi et recipiendi speciem: quia species in imaginatio
<lb ed="#V" n="50"/>ne habet aliud esse quam species in intellectu: quia in
imagi<lb ed="#V" n="51" break="no"/>natione habet esse sensibile in intellectu intelligibile. Sed
<lb ed="#V" n="52"/>species in imaginatione non habet aliud esse quam species in sensu:
<lb ed="#V" n="53"/>vtrobique habet esse sensibile: ideo quamuis per idem agens per
<lb ed="#V" n="54"/>quod species facta est in sensu: fiat alia in imaginatione: non tamen
<lb ed="#V" n="55"/>per idem agens potest fieri in intellectu. Sed ad hoc requiritur.
no<lb ed="#V" n="56" break="no"/>ua potentia quam vocamus intellectum agentem
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e474">
¶ Uel potest
<lb ed="#V" n="57"/>dici: quod sicut in intellectu ponimus principium actiuum
<lb ed="#V" n="58"/>et passiuum: ita modo suo in imaginatione et sensu. Unde
<lb ed="#V" n="59"/>vult commen. super secundum de anima: quod sicut in intellectu
<lb ed="#V" n="60"/>est dare motorem alium praeter rem intellectam: quam
philo<lb ed="#V" n="61" break="no"/>sophus vocat intellectum agentem. Ita in sensu est
da<lb ed="#V" n="62" break="no"/>re motorem alium preter ipsam rem que sentitur: et paratet
<lb ed="#V" n="63"/>intuenti verba sua ibidem: quod sicut est dare intellectum
agen<lb ed="#V" n="64" break="no"/>tem: ita sensum agentem. Et dicit quod Arum ponit hoc in
intel<lb ed="#V" n="65" break="no"/>lectu et tacuit de sensu: propter hoc sorte quod ibi non erat ita
cla<lb ed="#V" n="66" break="no"/>rum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e498">
¶ Ad quintum cum dicitur quod vnus actus simplex
<lb ed="#V" n="67"/>non est actus distinctarum potentiarum etc. dico quod
immo<lb ed="#V" n="68" break="no"/>quando vnam respicit: sicut principium passiuum aliam
<!--00209.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>sicut principium actiuum: et sic motio intellectualis
re<lb ed="#V" n="70" break="no"/>spicit intellectum possibilem et agentem: et principalius
<lb ed="#V" n="71"/>respicit intellectum agentem quam possibilem: quia
intelle<lb ed="#V" n="72" break="no"/>ctum agentem respicit: sicut principium actiuum: et
pos<lb ed="#V" n="73" break="no"/>sibilem: sicut principium passiuum. Aliter tamen
dicen<lb ed="#V" n="74" break="no"/>dum est de intelligere eo quod non significat motionem in
<lb ed="#V" n="75"/>tellectualem absolute: sed in relatione ad illud in quo est
<lb ed="#V" n="76"/>ratione cuius relationis contrahitur ad rationem
passio<lb ed="#V" n="77" break="no"/>nis: vt declarabitur in tertio articulo principali.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e529">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="78"/>sextum dicendum: quod proprie loquendo non debemus dice
<lb ed="#V" n="79"/>re: nec quod intellectus possibilis intelligat: nec quod intelligat
<lb ed="#V" n="80"/>intellectus agens. Sed anima vel homo intelligit. Sicut
<lb ed="#V" n="81"/>enim cum graue: vel leue mouetur: non possumus
dice<lb ed="#V" n="82" break="no"/>re loquendo proprie: quod principium eius passiuum
mo<lb ed="#V" n="83" break="no"/>ueatur: et actiuum moueat. Sed totum graue: vel leue
mo<lb ed="#V" n="84" break="no"/>uetur per principium passiuum et mouet se per principium
<lb ed="#V" n="85"/>actiuum: ita dico quod ipsa anima: vel homo mouetur
mo<lb ed="#V" n="86" break="no"/>tione intellectuali per intellectum possibilem: et mouet
<lb ed="#V" n="87"/>se motione intellectuali per intellectum agentem.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f69560-Dd1e554">
<head xml:id="kzz7yh-f69560-Hd1e556">Quaestio 2</head>
<head type="question-title">Utrum memoria et intelligentia sint distincte potentie</head>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e558">
<lb ed="#V" n="88"/>¶ Quaestio. II.
<lb ed="#V" n="89"/>SEcundo queritur vtrum
me<lb ed="#V" n="90" break="no"/>moria et in
in<lb ed="#V" n="91" break="no"/>telligentia sint distincte potentie. Et videtur
<lb ed="#V" n="92"/>quod non. Actus enim memorie est conseruare
spe<lb ed="#V" n="93" break="no"/>cies. Sed hoc attribuit philosophus intellectui possibili. Tertio de
<lb ed="#V" n="94"/>anima: vbi dicit bene dicentes sunt animam esse locum
<lb ed="#V" n="95"/>specierum: nisi quod non tota: sed intellectiua: ergo intellectus
<lb ed="#V" n="96"/>possibilis qui est idem quod intellectiua non est potentia
di<lb ed="#V" n="97" break="no"/>stincta ab intellectuali memoria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e582">
¶ Item eiusdem
poten<lb ed="#V" n="98" break="no"/>tie est actus et habitus. Sed in eadem potentia in qua est
<lb ed="#V" n="99"/>habitus scientie conseruantur species intelligibiles: ergo
<lb ed="#V" n="100"/>eadem est potentia specierum intelligibilium conseruatiua:
<lb ed="#V" n="101"/>et in qua est habitus scientie et actus intelligendi. Sed illa in
<lb ed="#V" n="102"/>qua est actus intelligendi est intelligentia: et illa in qua
con<lb ed="#V" n="103" break="no"/>seruantur species intelligibiles est memoria: ergo eadem
po<lb ed="#V" n="104" break="no"/>tentia est memoria et intelligentia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e600">
<lb ed="#V" n="105"/>Contra imago trinitatis consistit in anima
intellecti<lb ed="#V" n="106" break="no"/>ua penes vnitatem substantie: et trinitatem
<lb ed="#V" n="107"/>potentiarum: que sunt memoria intelligentia et voluntas:
<lb ed="#V" n="108"/>secundum Aug. 10. de trini. versus finem: ergo: memoria est
po<lb ed="#V" n="109" break="no"/>tentia distincta ab intelligentia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e613">
¶ Item in parte sensiti
<lb ed="#V" n="110"/>ua alia est potentia que apprehendit: alia que conseruat:
<lb ed="#V" n="111"/>que enim per sensum communem apprehenduntur in
ima<lb ed="#V" n="112" break="no"/>ginatiua conseruantur: et que apprehenduntur per estima
<lb ed="#V" n="113"/>tiuam conseruantur per memoriam secundum doctrinam Auic.
<lb ed="#V" n="114"/>6. naturalium lib. 4. ca. 1. ergo a simili in parte
intellecti<lb ed="#V" n="115" break="no"/>ua: alia ratio est potent ie que comprehendit: alia que
con<lb ed="#V" n="116" break="no"/>seruat. Sed illa que comprehendit est intelligentia: illa que
<lb ed="#V" n="117"/>conseruat est memoria: ergo memoria est potentia
distin<lb ed="#V" n="118" break="no"/>cta ab intelligentia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e636">
<lb ed="#V" n="119"/>Ad istam questionem dicunt aliqui quod
me<lb ed="#V" n="120" break="no"/>moria et intelligentia:
<lb ed="#V" n="121"/>non sunt distincte potentie: quia potentie distinguuntur secundum
for<lb ed="#V" n="122" break="no"/>males rationes obiectorum suorum non secundum particulares differentias contem
<lb ed="#V" n="123"/>tas sub formali ratione obiecti: formalem autem rationem obiecti
vo<lb ed="#V" n="124" break="no"/>co illud ratione cuius per se et primo obiectum respicitur a potentia:
cu<lb ed="#V" n="125" break="no"/>iusmodi est color respectu visus: Sonus respectu auditus: vnde
<lb ed="#V" n="126"/>visus non distinguitur in plurles potentias propter particulares differentias
<lb ed="#V" n="127"/>colorum: eadem enim est potentia visiua respectu albi et nigri. Cum
<lb ed="#V" n="128"/>ergo formalis ratio obiecti intellus sit ens: vel verum eo quod sub
<lb ed="#V" n="129"/>illa ratione per se et primo respicit quicquid respicit: non distinguitur in
<lb ed="#V" n="130"/>plures potentias propter diuersas differentias entis: quamuis
distingua<lb ed="#V" n="131" break="no"/>tur in diuersas potentias ex diuersa sui comparatione ad ens
<lb ed="#V" n="132"/>secundum rationem actiui et passiui: quia inquantum passiuus
compa<lb ed="#V" n="133" break="no"/>ratur ad suum obiectum: vt ens in potentia ad ens in actu.
<lb ed="#V" n="134"/>Et inquantum actiuus comparatur ad suum obiectum: vt ens
ia<lb ed="#V" n="135" break="no"/>actuad ens in potentia. Utu ergo quod in parte cognitiua anime
<lb ed="#V" n="136"/>intellectiue non sint pluoles potentie quam intellus agens et postolis.
<!--00210.xml-->
<pb ed="#V" n="98-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>Cum ergo memoria non sit intellectus agens. Uidetur quod sit
<lb ed="#V" n="2"/>idem quod intellectus possibilis qui realiter idem est quod
intel<lb ed="#V" n="3" break="no"/>ligentia: differens tamen ratione. Quia eadem potentia antequam sit
<lb ed="#V" n="4"/>reducta in actum dicitur intellectus possibilis dicitur
intelle<lb ed="#V" n="5" break="no"/>ctus in habitum quando est reducta in actum per habitum: et dicitur
<lb ed="#V" n="6"/>intelligentia quando est reducta in actum per actualem
<lb ed="#V" n="7"/>considerationem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e699">
¶ Alii dicunt quod memoria et intelligentia sunt
<lb ed="#V" n="8"/>distincte potentie. Actus enim memorie est conseruare
spe<lb ed="#V" n="9" break="no"/>ciem intelligibilem: actus intelligentie est intellectualis
<lb ed="#V" n="10"/>motio: non est autem aliqua communis ratio sub qua enes
<lb ed="#V" n="11"/>comparetur ad actum conseruandi: et ad actum
intelligen<lb ed="#V" n="12" break="no"/>di: est enim obiectum actus intelligendi inquantum est
ap<lb ed="#V" n="13" break="no"/>tum natum se manifestare intellectui. Sub hac autem
ra<lb ed="#V" n="14" break="no"/>tione non est obiectum actus conseruandi: sed sub ratione
<lb ed="#V" n="15"/>qua retentibile: et quia quodlibet ens aptum natum est
reti<lb ed="#V" n="16" break="no"/>neri: ideo quodlibet ens potest esse obiectum memorie. Cum
<lb ed="#V" n="17"/>ergo potentie distinguantur secundum formales rationes obiectorum:
<lb ed="#V" n="18"/>videtur quod memoria et intelligentia sint distincte.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e725">
<lb ed="#V" n="19"/>Qui vult hanc opinionem tenere: que magis
vi<lb ed="#V" n="20" break="no"/>detur concordare Aug. et secundum quam
expres<lb ed="#V" n="21" break="no"/>sius potest astignari imago dei in anima: potest dicere ad primum
<lb ed="#V" n="22"/>quod philosophus in verbo predicto non attribuit hoc intellectui
pos<lb ed="#V" n="23" break="no"/>sibili: sed anime intellectiue que continet intelligentiam
<lb ed="#V" n="24"/>et memoriam. Et sciendum quod cum distinguimus istas tres
<lb ed="#V" n="25"/>potentias in anima scilicet memoriam intelligentiam et
volun<lb ed="#V" n="26" break="no"/>tatem: quamlibet earum intelligimus esse compositam ex
<lb ed="#V" n="27"/>actiuo et passiuo: actiuum enim anime non tantum inuenitur
<lb ed="#V" n="28"/>in potentia cognoscente: sed etiam in potentia volente:
<lb ed="#V" n="29"/>et in potentia retinente. Unde voluntas per suum actiuum
<lb ed="#V" n="30"/>mouet se et per suum passiuum mouetur: et similiter
intelligen<lb ed="#V" n="31" break="no"/>tia. Memoria etiam non tantum conseruat species
intelligibi<lb ed="#V" n="32" break="no"/>les per suum passiuum: non enim idem est conseruare et
re<lb ed="#V" n="33" break="no"/>cipere: sed ad conseruandum concurrunt actiuum et passiuum
<lb ed="#V" n="34"/>simul. Sicut videmus quod lumen quod recipitur in medio: et tamen
<lb ed="#V" n="35"/>ad eius conseruationem non sufficit ipsum medium: sed
con<lb ed="#V" n="36" break="no"/>seruatur principaliter per suum actiuum principium. Et ex
<lb ed="#V" n="37"/>hoc moti fuerunt quidam ad dicendum intellectum agentem
<lb ed="#V" n="38"/>esse memoriam. Magis enim debet dici actus memorie
<lb ed="#V" n="39"/>conseruare quam recipere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e773">
¶ Ad secundum dicendum: quod non op:¬
<lb ed="#V" n="40"/>quod ad eandem potentiam pertineat habituari et
conserua<lb ed="#V" n="41" break="no"/>re speciem intelligibilem: cum anima non est in actu
intelli<lb ed="#V" n="42" break="no"/>gendi: species enim non sunt de essentia ipsius habitus.
<lb ed="#V" n="43"/>Nec sunt secundum illos qui tenent hanc opinionem immediata
<lb ed="#V" n="44"/>ratio intelligendi. Sed ille que ex hiis gignuntur que non
ma<lb ed="#V" n="45" break="no"/>nent nisi dum intellectus actu intelligit: et talis species est in
<lb ed="#V" n="46"/>illa potentia: cuius est actus intelligendi. Sed ista species
<lb ed="#V" n="47"/>memoriter non retinentur: quia simul cum actu intelligendi esse
<lb ed="#V" n="48"/>desinit: et hoc species secundum ipsos dicitur verbum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e795">
<lb ed="#V" n="49"/>Qui vult tenere primam opinionem potest dicere
<lb ed="#V" n="50"/>ad primum ad partem secundam: quod
ima<lb ed="#V" n="51" break="no"/>go consistit in memoria intelligentia et voluntate: non secundum quod
no<lb ed="#V" n="52" break="no"/>minant tres potentias: sed tres habitus: vel tres actus
<lb ed="#V" n="53"/>vna substantia. Dicitur tamen aliquo modo imago consistere is
<lb ed="#V" n="54"/>intellectu et voluntate inquantum predicta tria virtualiter
<lb ed="#V" n="55"/>sunt in istis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e813">
¶ Ad secundum dicendum: quod non est simile: ea
<lb ed="#V" n="56"/>enim que multiplicantur in inserioribus vniuntur magis in
<lb ed="#V" n="57"/>superioribus: quia in summe supremo omnia sunt vnum:
<lb ed="#V" n="58"/>et ideo quamuis in ipsa sensitiua per vnam potentiam non sit
<lb ed="#V" n="59"/>apprehensio: et similitudinis rei apprehense conseruatio: tamen
<lb ed="#V" n="60"/>in anima intellectiua possunt esse ista duo per vnam
po<lb ed="#V" n="61" break="no"/>tentiam.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f69560-Dd1e830">
<head xml:id="kzz7yh-f69560-Hd1e832">Quaestio 3</head>
<head type="question-title">Utrum irascibilis et concupiscibilis sint distincte potentie in voluntate</head>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e834">
¶ Questio. III.
<lb ed="#V" n="62"/>TErtio quaeritur vtrum irascibilis et
concupiscibi<lb ed="#V" n="63" break="no"/>lis sint distincte potentie in voluntate.
<lb ed="#V" n="64"/>Et videtur quod sic: quia sunt distincte potentie in
appeti<lb ed="#V" n="65" break="no"/>tu sensitiuo: ergo a simili in appetitu intellectiuo:
<lb ed="#V" n="66"/>vel quare non.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e847">
¶ Item spes et charitas sunt in voluntate.
<lb ed="#V" n="67"/>Sed spes est in irascibili: quia respicit bonum sub ratione qua
<lb ed="#V" n="68"/>arduum: charitas in concupiscibili: quia respicit bonum sub
<!--00210.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>ratione qua delectabile delectatione vera: ergo videtur quod
<lb ed="#V" n="70"/>irascibilis et concupiscibilis sunt due potentie in volunta
<lb ed="#V" n="71"/>te.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e865">
¶ Item secundum philosophum 2. de anima: potentie innotescunt per
<lb ed="#V" n="72"/>actus: et actus per obiecta. Cum ergo voluntas respiciat
<lb ed="#V" n="73"/>bonum sub ratione duplici scilicet sub ratione ardui et delecta
<lb ed="#V" n="74"/>bilis: videtur quod voluntas sit distincta in duas potentias: qua
<lb ed="#V" n="75"/>rum vna tendit in arduum. Et hoc dicitur irascibilis: alia
<lb ed="#V" n="76"/>in delectabile: et hoc dicitur concupiscibilis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e878">
<lb ed="#V" n="77"/>Contra <ref>Dam. lib. 2. ca. 21.</ref> dicit quod concupiscentia et
<lb ed="#V" n="78"/>ira sunt passiones animales: et vocat
passio<lb ed="#V" n="79" break="no"/>nes animales que sunt in appetitu sensitiuo: ergo videtur
<lb ed="#V" n="80"/>quod iste due potentie sint in appetitu sensitiuo non
electi<lb ed="#V" n="81" break="no"/>uo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e892">
¶ Item a philosopho non inuenitur appetitus
distin<lb ed="#V" n="82" break="no"/>ctus in irascibilem et concupiscibilem nisi sensibilis:
proba<lb ed="#V" n="83" break="no"/>bile autem videtur quod si ita esset in appetitu electiuo ipsum
<lb ed="#V" n="84"/>in istas duas potentias distinxisset.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e901">
<lb ed="#V" n="85"/>Respondeo quod quamuis voluntas tendat: et in
ar<lb ed="#V" n="86" break="no"/>duum et in delectabile: non tamen
<lb ed="#V" n="87"/>possumus dicere proprie loquendo: quod distinguatur in
irasci<lb ed="#V" n="88" break="no"/>bilem et concupiscibilem: tanquam in duas potentias: quia cum
<lb ed="#V" n="89"/>anima tendit in aliquod obiectum sub aliqua ratione
ge<lb ed="#V" n="90" break="no"/>nerali: non distinguitur in plures potentias propter
specia<lb ed="#V" n="91" break="no"/>les rationes sub illa generali contentas. Unde quia visus
<lb ed="#V" n="92"/>respicit obiectum suum sub ratione qua color: non
distin<lb ed="#V" n="93" break="no"/>guitur in plures potentias propter diuersas species
colo<lb ed="#V" n="94" break="no"/>ris: voluntas autem respicit arduum et delectabile sub
ali<lb ed="#V" n="95" break="no"/>qua ratione communi arduo et delectabili: respicit enim
bo<lb ed="#V" n="96" break="no"/>num sub communi ratione boni sub qua continetur ratio
<lb ed="#V" n="97"/>ardui: et ratio delectabilis: et ideo propter illas diuersas
ra<lb ed="#V" n="98" break="no"/>tiones speciales boni: non oportet voluntatem in plures
<lb ed="#V" n="99"/>potentias diuidi. Non sic autem dici potest de appetitu
<lb ed="#V" n="100"/>sensitiuo: qui propter sui artationem non attingit ad
com<lb ed="#V" n="101" break="no"/>munem rationem boni: vnde arduum et delectabile sub
ali<lb ed="#V" n="102" break="no"/>qua communi ratione non respicit: et ideo secundum has duas
ra<lb ed="#V" n="103" break="no"/>tiones in duas potentias distinguitur scilicet in concupiscibilem
<lb ed="#V" n="104"/>per quam tendit in delectabile: et irascibilem per quam
in<lb ed="#V" n="105" break="no"/>arduum tendit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e949">
<lb ed="#V" n="106"/>Et sic solutum est primum argumentum in
opposi<lb ed="#V" n="107" break="no"/>tum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e956">
¶ Ad secundum dicendum: quod quamuis spes
<lb ed="#V" n="108"/>in voluntate sit sub ratione qua respicit arduum: et
chari<lb ed="#V" n="109" break="no"/>tas secundum quod respicit delectabile verum: vel bonum
simpli<lb ed="#V" n="110" break="no"/>citer: non tamen ex hoc sequitur quod irascibilis et
concupi<lb ed="#V" n="111" break="no"/>scibilis sint due potentie in voluntate: quia potentia supe
<lb ed="#V" n="112"/>rior sine sui multiplicatione bene habet actus
correspositio<lb ed="#V" n="113" break="no"/>dentes pluribus potentiis inferioribus: non tamen per
<lb ed="#V" n="114"/>eundem modum. Sed modo altiori et nobiliori: et certe
<lb ed="#V" n="115"/>altiori modo tendit voluntas in arduum et delectabile
ve<lb ed="#V" n="116" break="no"/>rum: vel bonum simpliciter: quam appetitus sensitiuus per duas
poten<lb ed="#V" n="117" break="no"/>tias in arduum et delectabile sensibile.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e980">
¶ Ad tertium patet
so<lb ed="#V" n="118" break="no"/>lutio per ea que dicta sunt in corpore questionis.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f69560-Dd1e986">
<head xml:id="kzz7yh-f69560-Hd1e988">Quaestio 4</head>
<head type="question-title">Utrum inferior portio rationis et superior sint distincte potentie</head>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e990">
<lb ed="#V" n="119"/>¶ Questio. IIII.
<lb ed="#V" n="120"/>QUarto queritur vtrum inferior portio rationis et
<lb ed="#V" n="121"/>superior: sint distincte potentie. Et videtur
<lb ed="#V" n="122"/>quod sic. <ref>Aug. 12. de tri. ca. 3.</ref> inferiorem portionem comporat
<lb ed="#V" n="123"/>mulieri: et superiorem viro: et dicit inter eas esse spirituale
<lb ed="#V" n="124"/>coniugium: ergo sicut in coniugio carnali vir et mulier sunt
distin<lb ed="#V" n="125" break="no"/>cte persone: ita videtur quod in isto coniugio spirituali portio superior et in
<lb ed="#V" n="126"/>ferior sint distincte potentie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1010">
¶ Item secundum Aug. eodem libro c. 4. non
<lb ed="#V" n="127"/>attenditur imago dei in anima nisi secundum portionem superiorem. Sed esse de
<lb ed="#V" n="128"/>ratione imaginis: et non esse eidem potentie conuenire
<lb ed="#V" n="129"/>non potest: cum esse imaginem sit quid inseparabile ab
<lb ed="#V" n="130"/>anima: secundum illud psalmiste in imagine pertransit homo.
<lb ed="#V" n="131"/>Ergo portio superior et inferior: sunt distincte potentie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1023">
<lb ed="#V" n="132"/>¶ Item secundum philosophum 6 ethi. ca. 2. altera pars
ani<lb ed="#V" n="133" break="no"/>me est respectu non contingentium aliter se habere:
alte<lb ed="#V" n="134" break="no"/>ra respectu contingentium aliter se habere. Sed secundum Aug.
<lb ed="#V" n="135"/>12. de trini. ca. 3. superior portio vacat contemplationi in
<lb ed="#V" n="136"/>commutabilis veritatis: inferior portio inferioribus tra¬
<!--00211.xml-->
<pb ed="#V" n="99-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>ctandio et gubernandis. Cum ergo incommutabilem
veri<lb ed="#V" n="2" break="no"/>tatem non contingat aliter se habere: et ista inferiora
contin<lb ed="#V" n="3" break="no"/>gat aliter se habere. Uidetur quod altera pars anime sit
supe<lb ed="#V" n="4" break="no"/>rior portio rationis ab inferiori.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1051">
¶ Item cum: vt superi
<lb ed="#V" n="5"/>dictum est: lib 1. potentie anime non distinguantur: nisi secundum
<lb ed="#V" n="6"/>relationes ad actus et obiecta: et alia sit relatio inteliectus
<lb ed="#V" n="7"/>ad superiora ab illa relatione que est ad inferiora: et secundum
por<lb ed="#V" n="8" break="no"/>tionem superiorem referatur ad superiora: et secundum inferiorem
<lb ed="#V" n="9"/>ad inferiora. Uidetur quod ille due portiones sint in anima
<lb ed="#V" n="10"/>due distincte potentie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1068">
<lb ed="#V" n="11"/>Contra <ref>Augustinus. 12. de trinita. ca. 4.</ref> cum de
na<lb ed="#V" n="12" break="no"/>tura mentis humane disserimus: de vna
<lb ed="#V" n="13"/>quadam re disserimus: nec eam in haec duo que
commemora<lb ed="#V" n="14" break="no"/>ui id est in superiorem portionem et inferiorem nisi per officia
<lb ed="#V" n="15"/>geminamus: ergo non sunt due potentie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1081">
¶ Item idem
<lb ed="#V" n="16"/>est habitus quo diligitur summa bonitas: et propter eam
<lb ed="#V" n="17"/>inferiora: ergo cum minor diuersitas sufficiat ad
distin<lb ed="#V" n="18" break="no"/>ctionem habituum quam potentiarum: cum in vna
poten<lb ed="#V" n="19" break="no"/>tia sint plures habitus. Uidetur quod ad considerandum
in<lb ed="#V" n="20" break="no"/>commutabilem veritatem et inferiora propter eam: sufficiat
<lb ed="#V" n="21"/>vna potentia in intellectu.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1097">
<lb ed="#V" n="22"/>Respondeo quod inferior portio rationis et
super<lb ed="#V" n="23" break="no"/>rior non sunt due distincte
poten<lb ed="#V" n="24" break="no"/>tie: intellectus enim noster inquantum contemplatur in
<lb ed="#V" n="25"/>commutabile veritatem dicitur portio rationis superior:
<lb ed="#V" n="26"/>inquantum autem contemplatur ista inferiora ad
admi<lb ed="#V" n="27" break="no"/>nistrandum quamuis recte dicitur portio inferior. Secundum
<lb ed="#V" n="28"/>quod expresse patet per Augustinum 12 de triniae. cap. 3. Et
<lb ed="#V" n="29"/>quia incommutabilis veritas nobilior est hiis inferioribus
<lb ed="#V" n="30"/>et quia etiam est eorum causam: et intellectus maxime
dirigi<lb ed="#V" n="31" break="no"/>tur in consideratione effectuum per considerationem
cau<lb ed="#V" n="32" break="no"/>se: ideo ratio per considerationem incommutabilis
verita<lb ed="#V" n="33" break="no"/>tis regit se ipsam in consideratione inferiorum. Cui videtur
<lb ed="#V" n="34"/>concordare Augustinus non tantum in loco primi allege
<lb ed="#V" n="35"/>to: sed etiam. 9. de triniae. cap. 6 vbi vult quod super mentem
<lb ed="#V" n="36"/>nostram: sunt quedam regule incommutabiliter
manen<lb ed="#V" n="37" break="no"/>tes quibus recte approbamus: vel improbamus qua nos
<lb ed="#V" n="38"/>contingit recte approbare: vel improbare. Et quia etiam
<lb ed="#V" n="39"/>incommutabilis veritas fortior est et purior quam creata
ve<lb ed="#V" n="40" break="no"/>ritas: ideo ratio nostra per conuersionem ad eam vigora
<lb ed="#V" n="41"/>tur: et fortius illuminatur: et per sui conuersionem ad
in<lb ed="#V" n="42" break="no"/>feriora aliquo modo debilitatur et minus illuminatur. Et
<lb ed="#V" n="43"/>quia vir est mulieris rector et ea superior: et in ratione
viua<lb ed="#V" n="44" break="no"/>cior et stabilior: ideo superior portio rationis comparatur
<lb ed="#V" n="45"/>viro: et inferior mulieri. Nec ex hiis potest concludi quod
<lb ed="#V" n="46"/>due potentie sint: quia intellectus respicit
incommuta<lb ed="#V" n="47" break="no"/>bilem veritatem: et ista inferiora sub vna ratione
commu<lb ed="#V" n="48" break="no"/>ni analoga scilicet sub ratione veri: vel sub ratione entis. Et
<lb ed="#V" n="49"/>quia hoc ratio per prius et nobilius conuenit
incommuta<lb ed="#V" n="50" break="no"/>bili veritati quam inferioribus istis: potest etiam summi
pe<lb ed="#V" n="51" break="no"/>nes hac: ratio quare intellectus per sui conuersionem ad
<lb ed="#V" n="52"/>incommutabilem veritatem dici debeat portio
ratio<lb ed="#V" n="53" break="no"/>nis superior: et per comparationem ad inferiora:
portio<lb ed="#V" n="54" break="no"/>rationis inferior.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1171">
<lb ed="#V" n="55"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod
in<lb ed="#V" n="56" break="no"/>ter portionem superiorem et
in<lb ed="#V" n="57" break="no"/>feriorem dicitur esse coniugium secundum
similitudi<lb ed="#V" n="58" break="no"/>nem: non proprie scilicet secundum habitudinem diuersorum
<lb ed="#V" n="59"/>officiorum non personarum: non oportet enim quod in
om<lb ed="#V" n="60" break="no"/>nibus sit simile
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1187">
¶ Ad secundum cum dicitur quod esse
ima<lb ed="#V" n="61" break="no"/>ginem et non esse eidem potentie conuenire non potest etc.
<lb ed="#V" n="62"/>dico quod verum est secundum eundem respectum. Sed secundum
diuer<lb ed="#V" n="63" break="no"/>sos respectus in actu: vel in aptitudine possibile est. Non
<lb ed="#V" n="64"/>est ergo inconueniens quod potentia intellectiua secundum sui
con<lb ed="#V" n="65" break="no"/>uersionem aptu: vel aptitudine ad incommutabilem
ve<lb ed="#V" n="66" break="no"/>ritatem sit de ratione imaginis: et non sub ratione qua actu
<lb ed="#V" n="67"/>vel aptitudine conuertitur ad inferiora.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1205">
¶ Ad tertium
<lb ed="#V" n="68"/>cum dicitur quod altera pars ani me est respectu necessaris
<!--00211.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>rum: et altera respectu contingentium etc. dico quod ibi non
<lb ed="#V" n="70"/>vocatur altera pars idem quod altera potentia. Sed eadem
<lb ed="#V" n="71"/>potentia secundum diuersa officia partita: et aliquo modo est
si<lb ed="#V" n="72" break="no"/>milis distinctio inter intellectum speculatiuum et
practi<lb ed="#V" n="73" break="no"/>cum: qui tamen sunt eadem potentia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1226">
¶ Ad quartum
di<lb ed="#V" n="74" break="no"/>cendum: quod quamuis alia sit relatio intellectus ad
superio<lb ed="#V" n="75" break="no"/>ra: et alia ad inferiora propter diuersitatem retionum
spe<lb ed="#V" n="76" break="no"/>cialium. Inquantum tamen referuntur ad ea sub vna
ra<lb ed="#V" n="77" break="no"/>tione communi analoga vna generali relatione refertur
<lb ed="#V" n="78"/>ad ea: secundum autem relationes intellectus ad speciales
ra<lb ed="#V" n="79" break="no"/>tiones obiecti: non oportet multiplicari potentias.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f69560-Dd1e1244">
<head xml:id="kzz7yh-f69560-Hd1e1246">Quaestio 5</head>
<head type="question-title">Utrum sensualitas numeretur secundum numerum potentiarum sensitiuarum congitiuarum</head>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1248">
<lb ed="#V" n="80"/>¶ Questio. V
<lb ed="#V" n="81"/>QUinto queritur vtrum
sensua<lb ed="#V" n="82" break="no"/>litas numeretur
<lb ed="#V" n="83"/>secundum numerum potentiarum sensitiuarum
co<lb ed="#V" n="84" break="no"/>gnitiuarum. Et videtur quod sic. Sensualitas est
<lb ed="#V" n="85"/>appetitus senfitiuus. Sed quelibet potentia sensitiua
co<lb ed="#V" n="86" break="no"/>gnitiua est appetitus sensitiuus: aut ipsum concomitatur
<lb ed="#V" n="87"/>sensitiuus appetitus illi proprius: quia quelibet illarum
<lb ed="#V" n="88"/>potentiarum suam appetit perfectionem: ergo
sensuali<lb ed="#V" n="89" break="no"/>tas numeratur secundum numerum potentiarum sensitiuarum
co<lb ed="#V" n="90" break="no"/>gnitiuarum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1274">
¶ Item si sensualitas non numeraretur secundum
<lb ed="#V" n="91"/>numerum praedictarum potentiarum haberet organum
di<lb ed="#V" n="92" break="no"/>stinctum ab organis earum. Sed hoc est falsum: non enim
<lb ed="#V" n="93"/>inuenitur organum anime sensitiue quod non sit organum
ali<lb ed="#V" n="94" break="no"/>cuius potentie cognitiue: ergo videtur quod sensualitas
nu<lb ed="#V" n="95" break="no"/>meretur secundum numerum potentiarum sensitiuarum cognitiuarum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1287">
<lb ed="#V" n="96"/>Contra sensualitas est appetitus sensitiuus. Sed non
<lb ed="#V" n="97"/>est nisi vna potentia sensitiua appetitiua:
<lb ed="#V" n="98"/>quia quicquid appetit sensus appetit sub vna rationem scilicet
<lb ed="#V" n="99"/>sub ratione delectabilis secundum sensum: quod patet per hoc quod
ni<lb ed="#V" n="100" break="no"/>hil refugit nisi sub ratione qua contristabile secundum sensum: et
<lb ed="#V" n="101"/>go sensua litas non numeratur secundum numerum potentiarum
<lb ed="#V" n="102"/>sensitiuarum cognitiuarum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1305">
<lb ed="#V" n="103"/>Respondeo quod sensualitas non numeratur secundum
nume<lb ed="#V" n="104" break="no"/>rum sensitiuarum potentiarum
co<lb ed="#V" n="105" break="no"/>gnitiuarum: quia sensualitas est appetitus sensitiuus
con<lb ed="#V" n="106" break="no"/>munis. Talis appetitus autem sensitiuus non distingui
<lb ed="#V" n="107"/>tur nisi in duas potentias scilicet concupiscibilem et irascibilem.
<lb ed="#V" n="108"/>Distinctio enim potentiarum innotescit per distinctionem
<lb ed="#V" n="109"/>rationum formalium obiectorum suorum. Appetitus autem
<lb ed="#V" n="110"/>sensitiuus quicquid appetit: aute appetit: quia est delectabile
<lb ed="#V" n="111"/>secundum sensum: autem apprehenditur sub ratione ardui: nec
pre<lb ed="#V" n="112" break="no"/>dicta duo appetit sub aliqua ratione communi. Sequitur ergo
<lb ed="#V" n="113"/>quod sensualitas non est vna potentia tantum: nec distinguitur in
<lb ed="#V" n="114"/>plures potentias quam in duas.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1335">
<lb ed="#V" n="115"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod
po<lb ed="#V" n="116" break="no"/>tentiam cognitiuam appetere
<lb ed="#V" n="117"/>suam perfectionem dupliciter potest intelligi. Uno modo de appe
appe<lb ed="#V" n="118" break="no"/>titu naturali antecedente ordine nature cognitionem: et talis
<lb ed="#V" n="119"/>appetitus numeratur secundum numerationem earum. Aut de
<lb ed="#V" n="120"/>tu ordine nature sequente cognitionem: et talis appetitus non
nu<lb ed="#V" n="121" break="no"/>meratur secundum numerum earum: nec enim tali appetitu potentia
cogni<lb ed="#V" n="122" break="no"/>tiua suam perfectionem appetit. Sed sensiens appetitus: cuilibet
<lb ed="#V" n="123"/>potentie sensitiue cognitiue appetit suam perfectionem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1357">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="124"/>secundum dicendum: quod minor est falsa. Sicut enim organa potentiarum
<lb ed="#V" n="125"/>sensitiuarum cognitiuarum sunt in capite: sic organa
sensuali<lb ed="#V" n="126" break="no"/>tatis sunt in corde.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1366">
¶ Quod videtur posse coniecturari per verba
<lb ed="#V" n="127"/>Arum 3 de anima: quamuis ab ipso expesse non habeatur ibidem. Unde et
<lb ed="#V" n="128"/>commen. ibidem dicit quod instterum per quod corpus desiderat primo et
<lb ed="#V" n="129"/>vniverlaiter non est cognitum a nobis: tamen postea sentire videtur quod illud
<lb ed="#V" n="130"/>membrum est cor. Cuius signum est: quia in forti motu
concupisci<lb ed="#V" n="131" break="no"/>bilis: vel irascibilis homo experitur maxime motionem in corde¬
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1379">
<lb ed="#V" n="132"/>¶ Aliqui tamen dixerunt illud organum esse epar.
Une<lb ed="#V" n="133" break="no"/>de et homines et mulieres calidi epatis fortis sunt
con<lb ed="#V" n="134" break="no"/>cupiscentie et affectuose amant.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1388">
¶ Sed prima opinio
ve<lb ed="#V" n="135" break="no"/>rior est: epar enim organum est virtutis digestiue: secunda
<lb ed="#V" n="136"/>digestione digerentis. In eperate enim humores gener antur:
<!--00212.xml-->
<pb ed="#V" n="99-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>et quia in calido epate generantur humores feruentes quod
<lb ed="#V" n="2"/>postea transmittuntur per corpus et faciunt organum
sen<lb ed="#V" n="3" break="no"/>sualitatis feruere: ideo viri et mulieres epatis calidi
mul<lb ed="#V" n="4" break="no"/>tum concupiscunt affectuose.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f69560-d1e1410">
¶ Ad argumentum ad
<lb ed="#V" n="5"/>partem aliam dicendum: quod minor est falsa: quod patet ex
di<lb ed="#V" n="6" break="no"/>ctis in corpore questionis.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>