-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f75502.xml
322 lines (322 loc) · 19.2 KB
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f75502.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 2</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 2</title>
<date when="2023-09-10">September 10, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v2">Venice, 1509, v. 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="106-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-f75502"><!-- l2d25a2 -->
<head xml:id="kzz7yh-f75502-Hd1e101">Articulus 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e103">
<lb ed="#V" n="6"/>COnsequenter queritur de secundo
prin<lb ed="#V" n="7" break="no"/>cipali. Et circa hoc
<lb ed="#V" n="8"/>queruntur duo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e112">
¶ Primo vtrum liberum arbitrium
<lb ed="#V" n="9"/>in omnibus in quibus est sit equaliter.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e117">
¶
Se<lb ed="#V" n="10" break="no"/>cundo vtrum in omnibus in quibus est sit imamissibiliter.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-f75502-Dd1e122">
<head xml:id="kzz7yh-f75502-Hd1e124">Quaestio 1</head>
<head type="question-title">Utrum liberum arbitrium in omnibus in quibus est sit equaliter</head>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e126">
<lb ed="#V" n="11"/>¶ Questio. I.
<lb ed="#V" n="12"/>PRimo ostendo quod liberum ar. in omnibus in
<lb ed="#V" n="13"/>quibus est sit equaliter. <ref>Ber. de libe.
<lb ed="#V" n="14"/>arbitrio</ref>: longe post principium libertas a
necessi<lb ed="#V" n="15" break="no"/>tate eque et indifferenter deo vniuerseque tam
ma<lb ed="#V" n="16" break="no"/>le quam bone rationali conuenit creature.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e142">
¶ Item Ber. eodem libro
<lb ed="#V" n="17"/>longe ante medium: libertas arbitrii cunctis pariter ratione
<lb ed="#V" n="18"/>vtentibus conuenit non minor quantum in se est in malis quam in
bo<lb ed="#V" n="19" break="no"/>nis: tam plena in hoc seculo quam in futuro: ergo saltem in omnibus
<lb ed="#V" n="20"/>creaturis est equaliter.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e153">
¶ Item liberum arbitrii vt inferius ostendetur
<lb ed="#V" n="21"/>nullo modo potest cogi: sed nullo modo posse cogi non recipit
<lb ed="#V" n="22"/>magis et minus: ergo oportet quod sit equaliter in omnibus in quibus est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e160">
<lb ed="#V" n="23"/>¶ Item quod sequitur omnia indiuidua vnius speciei per naturam forme
<lb ed="#V" n="24"/>que non recipit magis et minus est in omnibus illis equaliter: sed
<lb ed="#V" n="25"/>liberum arbitrium est in omnibus hominibus per naturam
<lb ed="#V" n="26"/>anime intellectiue que non recipit magis et minus: ergo
<lb ed="#V" n="27"/>saltem est in omnibus hominibus equaliter.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e174">
<lb ed="#V" n="28"/>Contra quidam homines difficilius mouentur ad bonum quam
<lb ed="#V" n="29"/>alii: sed quanto in motu voluntatis plus est
<lb ed="#V" n="30"/>de difficultate tanto minus est ibi de libertate: ergo libertas
<lb ed="#V" n="31"/>arbitrii non est equaliter in omnibus hominibus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e185">
¶ Item Ench. 63
<lb ed="#V" n="32"/>cap. multo liberius erit arbitrium quod omnio non poterit seruire
<lb ed="#V" n="33"/>peccato: ergo liberius est in beatis quam in viatoribus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e192">
¶ Item
quic<lb ed="#V" n="34" break="no"/>quid est in deo nobilius est quam in creatura: sed vt ostensum
<lb ed="#V" n="35"/>est liberum arbitrii est in deo: ergo non est equaliter in omnibus in quibus est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e199">
<lb ed="#V" n="36"/>Respondeo quod liberum ar. liberum est ab aliquo et ad
ali<lb ed="#V" n="37" break="no"/>quid. Primo modo secundum <ref>Ber. de libero ar.</ref>
<lb ed="#V" n="38"/>longe post principium: triplex est liberi arbitrii libertas scilicet a
ne<lb ed="#V" n="39" break="no"/>cessitate cogente a culpa inclinante et a miseria impellente:
<lb ed="#V" n="40"/>quam etiam distinctionem ponit Magister in littera: et sicut dicit Ber.
<lb ed="#V" n="41"/>ibidem inter has tres libertates: libertas a necessitate
cogen<lb ed="#V" n="42" break="no"/>te maxime conuenit libero arbtri et secundum ipsum ibidem libertatem a
<lb ed="#V" n="43"/>necessitate contulit nobis in conditione natura in libertatem a
pec<lb ed="#V" n="44" break="no"/>cato restauramur a gratia libertas a miseria nobis reseruatur
<lb ed="#V" n="45"/>in patria. Dico quod libertas a peccato recipit magis et minus
<lb ed="#V" n="46"/>Hac enim libertate liberius estliberum arbiculi in iustis quam in
pec<lb ed="#V" n="47" break="no"/>catoribus: libertas est a miseria recipit magis et minus: hac
<lb ed="#V" n="48"/>enim libertate liberius est liberum arbicrio in beatis quam in viatoribus:
<lb ed="#V" n="49"/>libertas autem a necessitate cogentem non recipit magis et minus
<lb ed="#V" n="50"/>quia vt inferius ostendetur liberum ar. nullo modo cogi potest
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e234">
¶ Siautm
<lb ed="#V" n="51"/>consideretur liberum ar. per comparationem ad illud ad quod est. Sic
<lb ed="#V" n="52"/>a Ber. de libero ar. quasi inter principium et medium.
Distin<lb ed="#V" n="53" break="no"/>guitur triplex liberi arb. libertas scilicet libertas arbitrii quae est
<lb ed="#V" n="54"/>ad faciendum id quod licet. Et libertas consilii que est ad
facien<lb ed="#V" n="55" break="no"/>dum id quod expedit. Et libertas complaciti que est ad
facien<lb ed="#V" n="56" break="no"/>dum id quod libet. Et quorumlibet istorum trium modorum liberum
<lb ed="#V" n="57"/>art. recipit magis et minus. Quia in quibusdam maior est
facili<lb ed="#V" n="58" break="no"/>tas ad faciendum id quod licm vel expedit vel libet.
<!--TODO: Add paragraph breaks-->
<lb ed="#V" n="59"/>Tria prima argumeta ad partem primam procedunt
<lb ed="#V" n="60"/>de libertate a necessitate cogente.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e258">
<lb ed="#V" n="61"/>¶ Ad quartum dicendum quod quamuis vna anima intellectiua in semet
<lb ed="#V" n="62"/>ipsa non recipiat magis et minus: tamen vna nobilior est alia a
<lb ed="#V" n="63"/>sua creatione in proprietatibus naturalibus: et est vna minus
aggra<lb ed="#V" n="64" break="no"/>uatur a suo corpore quam alia: et propter hoc minus homo facilius potest
<lb ed="#V" n="65"/>exire in actum eligendi id quod libet et expedit quam alius.
<!--TODO: Add paragraph-->
<lb ed="#V" n="66"/>Primum argumentum ad partem aliam procedit de
li<lb ed="#V" n="67" break="no"/>bero arbitrii per comparatione ad illud ad
<lb ed="#V" n="68"/>quod est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e279">
¶ Secundum procedit de libertate a seruitute culpe.
<!--00225.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e286">
<lb ed="#V" n="69"/>¶ Tertium procedit de libero ario per comparationem ad illud
<lb ed="#V" n="70"/>ad quod est: secundum quam comparationem dicitur positiue: quia per
compara<lb ed="#V" n="71" break="no"/>tionem ad illud a quo est liberum: est in eo libertas priuatiue
<lb ed="#V" n="72"/>vel negatiue. Certum est autem quod quantum ad omne illud quod
posi<lb ed="#V" n="73" break="no"/>tiuum est in libero ar. nobilius est in deo in infinitum quam in
<lb ed="#V" n="74"/>creatura.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e302">
¶ Alii est dicunt quod liberum arbo diuinum liberis est
<lb ed="#V" n="75"/>a cogibilitate quam liberum arbtri angelicum vel humanum: non quia
<lb ed="#V" n="76"/>in libero arbtri angelico vel humano sit aliquid de
cogibilita<lb ed="#V" n="77" break="no"/>te: quia in nullo libei arbitrio est aliquid de cogibilitate. Sed
<lb ed="#V" n="78"/>quia liberum ario diuinum magis est a cogibilitate elongatum quam
li<lb ed="#V" n="79" break="no"/>berum arbti angelicum vel humanum: quamuis nullum eorum possit
co<lb ed="#V" n="80" break="no"/>gi: pura enim negatio potest recipere magis et minus: vt ipsi
<lb ed="#V" n="81"/>dicunt: per maiorem vel minorem elongationem a re que negatur
<lb ed="#V" n="82"/>Et ponunt exciptum in ista propositione quatuor sunt quinque non plus
<lb ed="#V" n="83"/>est de veritate quam in ista quatuor sunt mille: quia vtraque est
pu<lb ed="#V" n="84" break="no"/>re falsa: et tamen secundum sententiam phlosophi. 4. meta. et sui commentatoris
ibi<lb ed="#V" n="85" break="no"/>dem non equaliter mentitus est: qui opinatus est quatuor esse quinque
<lb ed="#V" n="86"/>et qui opinatus est quatuor esse mille: ergo videtur quod velint
di<lb ed="#V" n="87" break="no"/>cere quod ista quatuor sunt mille est falsior quam ista quatuor sunt quin
<lb ed="#V" n="88"/>quod propter maiorem sui elongationem a veritate.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e335">
¶ Sed quo
<lb ed="#V" n="89"/>pura et totalis negatio alicuius rei recipiat magis et minus:
<lb ed="#V" n="90"/>non est mihi bene intelligibile.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f75502-Dd1e344">
<head xml:id="kzz7yh-f75502-Hd1e346">Quaestio 2</head>
<head type="question-title">Utrum liberum arbitrii in omnibus in quibus est sit in amissibiliter</head>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e348">
Quaesio. II
<lb ed="#V" n="91"/>SEcundo quaeritur vtrum liberum arbi.
<lb ed="#V" n="92"/>in omnibus in quibus est sit in
<lb ed="#V" n="93"/>amissibiliter. Et videtur quod non. <ref>Augu. in Ench.
<lb ed="#V" n="94"/>cap. 18 libero arbitrio</ref> male vitens homo se
per<lb ed="#V" n="95" break="no"/>didit et ipsum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e361">
¶ Item Augustinus 14 de ciui. cap. xi. dicit quod
<lb ed="#V" n="96"/>liberum arbitrium amissum proprio vitio nisi a quo dari
po<lb ed="#V" n="97" break="no"/>tuit reddi non potest: ergo videtur quod liberum arbitrium
<lb ed="#V" n="98"/>amitti potest.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e370">
¶ Item in malis angelis et animabus
dan<lb ed="#V" n="99" break="no"/>natis non est libertas ad bonum. Sed secundum Anselmus libo de
li<lb ed="#V" n="100" break="no"/>bertate arbitrii prope principium nec libertas nec pars
liber<lb ed="#V" n="101" break="no"/>tatis est potestas peccandi: ergo in damnatis nullo
mo<lb ed="#V" n="102" break="no"/>do est liberum arbitrium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e381">
¶ Item Ansel. eodem lib. qua
<lb ed="#V" n="103"/>si inter principium et medium libertas arbitrii est
pote<lb ed="#V" n="104" break="no"/>stas seruandi rectitudinem voluntatis propter ipsam
re<lb ed="#V" n="105" break="no"/>ctitudinem. Sed damnati hanc rectitudinem seruare non
<lb ed="#V" n="106"/>possunt: quia nec eam habent nec habere possunt: ergo
<lb ed="#V" n="107"/>videtur quod liberum arbitrium amiserunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e395">
¶ Item Apo
<lb ed="#V" n="108"/>stolus ad Rom. 7. Non enim quod volo bonum hoc facio: sed
<lb ed="#V" n="109"/>quod nolo malum: hoc ago: et parum postea dicit quod haec
opera<lb ed="#V" n="110" break="no"/>tur inhabitans in se peccatum: ergo videtur quod libertas
<lb ed="#V" n="111"/>arbitrii amitti valeat per peccatum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e406">
¶ Item secundum
philo<lb ed="#V" n="112" break="no"/>sophum 3 ethicorum capitu. 5 voluntas est respectu finis
<lb ed="#V" n="113"/>electio autem eorum que sunt ad finem: ergo beati qui sunt
<lb ed="#V" n="114"/>sam coniuncti actum eligendi non habent. Cum ergo
ele<lb ed="#V" n="115" break="no"/>ctio sit actum liberi artri videtur quod liberum arbitri amiserunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e417">
<lb ed="#V" n="116"/>Contra quod sequitur naturam rei inamisibile est
na<lb ed="#V" n="117" break="no"/>tura manente. Sed liberum arbitrium
se<lb ed="#V" n="118" break="no"/>quitur naturam rei in qua est. Unde dicit Ber. de
libe<lb ed="#V" n="119" break="no"/>ro arbitrio: longe post principium: quod libertatem a
ne<lb ed="#V" n="120" break="no"/>cessitate contulit nobis in conditione natura: ergo
libe<lb ed="#V" n="121" break="no"/>rum arbitrium inamisibile est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e433">
¶ Item Ber. eodem
li<lb ed="#V" n="122" break="no"/>bro quasi in medio liberum arbitrium: ita vbique sequitur
<lb ed="#V" n="123"/>voluntatem: vt nisi illa penitus esse desinat isto non
ca<lb ed="#V" n="124" break="no"/>reat. Sed voluntas est vbicumque est inamisibiliter: ergo et
<lb ed="#V" n="125"/>ipsum liberum arbitrium
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e444">
¶ Item parum postea dicit:
<lb ed="#V" n="126"/>quod nec liberum arbitrii destruere siue in se quantum est aliquate
<lb ed="#V" n="127"/>nus minuere potuit quecumque aduersitas vel necessitas.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e451">
<lb ed="#V" n="128"/>Respondeo quod libertas arbitriuim a coactione
abso<lb ed="#V" n="129" break="no"/>luta est inamisibiliter vbicunque est: hoc
<lb ed="#V" n="130"/>enim libertas essentialis est libero arbitrio. Libertas
ve<lb ed="#V" n="131" break="no"/>ro accidentalis que est a seruitute peccati amissibilis est
<lb ed="#V" n="132"/>Libertas etiam a miseria que est accidentalis libero
ar<lb ed="#V" n="133" break="no"/>bitrio amissa fuit per peccatum: quia et angeli et primi
pa<lb ed="#V" n="134" break="no"/>rentes a primi sua conditione erant ab omni miseria
li<lb ed="#V" n="135" break="no"/>beri: et primi parentes et angeli qui peccauerunt per pe:
<lb ed="#V" n="136"/>catum in seruitutem miserie inciderunt.
<!--00226.xml-->
<pb ed="#V" n="106-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>Duo prima argumenta ad partem primam
pro<lb ed="#V" n="2" break="no"/>cedunt de libertate a seruitute
cul<lb ed="#V" n="3" break="no"/>pe et miserie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e487">
¶ Ad tertium cum dicitur quod potestas
pec<lb ed="#V" n="4" break="no"/>candi non est liberias etc. Dico quod hoc intelligitur de liber
<lb ed="#V" n="5"/>tate per comparationem ad terminum ad quem: quia
pec<lb ed="#V" n="6" break="no"/>care est deficere: tamen potestas peccandi sub ratione qua
<lb ed="#V" n="7"/>nullo modo potest cogi libera est: et sic est in demonibus:
<lb ed="#V" n="8"/>quia sine omni coactione volunt malum
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e500">
¶ Ad quartum
<lb ed="#V" n="9"/>cum dicitur quod libertas arbitrii est potestas seruandi
re<lb ed="#V" n="10" break="no"/>ctitudinem etc. Dico quod hoc dicitur de libertate per
compa<lb ed="#V" n="11" break="no"/>rationem ad terminum ad quem: bene est tamen libertas
<lb ed="#V" n="12"/>a coactione sine ista.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e511">
¶ Uel potest dici quod demones
ha<lb ed="#V" n="13" break="no"/>bent potestatem qua possent seruare rectitudinem si
ha<lb ed="#V" n="14" break="no"/>berent
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e518">
¶ Ad quintum dicendum quod Apostolus in illo
<lb ed="#V" n="15"/>verbo: in se exprimit duplicem appetitum scilicet appetitum
li<lb ed="#V" n="16" break="no"/>bere voluntatis et appetitum sensualitatis recalcitrantem
<lb ed="#V" n="17"/>contra liberam voluntatem: que recalcitratio ortum habuit
<lb ed="#V" n="18"/>a peccato.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e529">
¶ Ad sextum dicendum quod et si in beatis non sit
<lb ed="#V" n="19"/>electio respectu eorum: que sunt ordinata ad finem
inquan<lb ed="#V" n="20" break="no"/>tum sunt ducentia ad finem distantem: tamen eligunt
per<lb ed="#V" n="21" break="no"/>seuerare in illis bonis sine quibus non possent
permane<lb ed="#V" n="22" break="no"/>re coniuncti cum fine. Et etiam eligunt quosdam actus
<lb ed="#V" n="23"/>quos maxime conuenit habere illos qui sunt perfecte
con<lb ed="#V" n="24" break="no"/>iuncti cum sine: cuiusmodi actus sunt electorum salutem
<lb ed="#V" n="25"/>optare et pro eis orare.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f75502-d1e547">
¶ Argumenta ad partem aliam
pro<lb ed="#V" n="26" break="no"/>cedunt de libertate que est a coactione absoluta.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>