-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f80863.xml
411 lines (411 loc) · 24.7 KB
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f80863.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2023-09-10">September 10, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v2">Venice, 1509, v. 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="113-v"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-f80863"><!-- l2d27a1 -->
<head xml:id="kzz7yh-f80863-Hd1e101">Articulus 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e103">
¶ Circa primum
que<lb ed="#V" n="68" break="no"/>runtur tria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e108">
¶ Primo vtrum virtus sit habitus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e110">
<lb ed="#V" n="69"/>¶ Secundo vtrum sit semper in suo actu.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e115">
¶ Tertio vtrum
<lb ed="#V" n="70"/>sine gratia gratum faciente possit esse aliqua virtus.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-f80863-Dd1e121">
<head xml:id="kzz7yh-f80863-Hd1e123">Quaestio 1</head>
<head type="question-title">Utrum virtus sit habitus</head>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e125">
¶ Quaestio I.
<lb ed="#V" n="71"/>PRimo ostendo quod virtus non est
ha<lb ed="#V" n="72" break="no"/>
<!-- line coord error -->
<lb ed="#V" n="73"/>bitus: quia medium
<lb ed="#V" n="74"/>est in eodem genere cum extremis. Sed virtus tenet
<lb ed="#V" n="75"/>medium in passionibus. Cum ergo passio no sit
habi<lb ed="#V" n="76" break="no"/>tus: virtus non est habitus: vt videtur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e143">
¶ Item illud quo
maxi<lb ed="#V" n="77" break="no"/>me perficitur potentia virtus est: Sed potentia maxime perficitur
<lb ed="#V" n="78"/>actu: ergo virtus est actus: non ergo habitus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e150">
¶ Item secundum philosophum id est
<lb ed="#V" n="79"/>celi et mundi: virtus est vltimum de potentia. Sed vltimum
po<lb ed="#V" n="80" break="no"/>tentie in eodem genere est cum potentia. Sicut ad idem genus
redu<lb ed="#V" n="81" break="no"/>citur punctus in quo est linea. Sed potentia non est habitus: er
<lb ed="#V" n="82"/>go nec virtus est habitus: vt videtur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e161">
¶ Item secundum philosophum libro
praedi<lb ed="#V" n="83" break="no"/>camentorum: habitus est vnum de. 10 praedicamentis: sed virtus est
<lb ed="#V" n="84"/>qualitas: secundum quod dicit magister in littera: ergo virtus non est
ha<lb ed="#V" n="85" break="no"/>bitus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e171">
¶ Item virtutes naturales actiue potentie sunt non
habi<lb ed="#V" n="86" break="no"/>tus: ergo a simili virtutes supernaturales potentie sunt non habitus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e176">
<lb ed="#V" n="87"/>¶ Item illud est potentia quo in actum possumus: in quem ante
<lb ed="#V" n="88"/>nullo modo poteramus: sed per charitatem possumus in actum
me<lb ed="#V" n="89" break="no"/>ritorium: in quem sine charitate nullo modo possumus:
er<lb ed="#V" n="90" break="no"/>go charitas potentia est non habitus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e187">
<lb ed="#V" n="91"/>Contra <ref>philosophus. 2 ethi. ca. 5.</ref> virtus est habitus bonus:
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e192">
<lb ed="#V" n="92"/>¶ Item libro predicamentorum vult quod
scien<lb ed="#V" n="93" break="no"/>tia et virtus sint habitus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e199">
<lb ed="#V" n="94"/>Respondeo quod virtus est habitus bonus: quia virtus
hu<lb ed="#V" n="95" break="no"/>mana de qua hic est intentio est
quali<lb ed="#V" n="96" break="no"/>tas de difficili mobilis per quam potentia qui per se non est de
<lb ed="#V" n="97"/>terminata ad vnum bene se habet in se ipsa: et per comparationem ad
<lb ed="#V" n="98"/>actum. Ipsam autem potentiam bene se habere taliter ad actu: est eam
deter<lb ed="#V" n="99" break="no"/>minari determinatione non necessitate: sed inclinante ad actum
<lb ed="#V" n="100"/>rationi consentaneum: quem prompte et faciliter elicit: sed
ta<lb ed="#V" n="101" break="no"/>lis qualitas est habitus bonus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e219">
<lb ed="#V" n="102"/>Ad primum in oppositum cum dicitur: quod virtus tenet
<lb ed="#V" n="103"/>medium in passionibus. Dico quod
vir<lb ed="#V" n="104" break="no"/>tus quae est circa passiones: dicitur tenere medium in passionibus: in
<lb ed="#V" n="105"/>quantum potentia per virtutem mediat passionem: ita quod nec
<lb ed="#V" n="106"/>excedit rationem rectam: nec deficit ab ea. Quod autem sic est
me<lb ed="#V" n="107" break="no"/>dium passionum: non opetet esse in eodem genere cum passione.
<lb ed="#V" n="108"/>Sed ipsa passio mediata vel moderata: quia essentialiter
me<lb ed="#V" n="109" break="no"/>dium est inter passionem habentem superabundantiam: et
inter<lb ed="#V" n="110" break="no"/>passionem habentem defectum: cum illis passionibus in
<lb ed="#V" n="111"/>eodem genere continetur: passio enim amoris moderata: et
<lb ed="#V" n="112"/>illa que habet superabundantiam: et illa que habet
defe<lb ed="#V" n="113" break="no"/>ctum: in eodem genere sunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e249">
¶ Ad secundum cum dicitur quod
<lb ed="#V" n="114"/>illud quo maxime perficitur potentia virtus est etc. dico quod
<lb ed="#V" n="115"/>verum est loquendo de illo quo maxime perficitur perfectione
<lb ed="#V" n="116"/>quo ad bene esse. Sic autem non perficitur potentia actu
vir<lb ed="#V" n="117" break="no"/>tutis: sed habitu.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e260">
¶ Ad tertium cum dicitur quod virtus est
<lb ed="#V" n="118"/>vltimum de potentia etc. dico quod ibi non accipitur virtus:
<lb ed="#V" n="119"/>neque pro habitu: neque pro actu: sed pro obiecto potentie in
<lb ed="#V" n="120"/>quod vltimo potest. Unde si aliquis potest ferre centum libras
<lb ed="#V" n="121"/>et non plus: dicimus quod pondus centum librarum est
vir<lb ed="#V" n="122" break="no"/>tus illius potentie: quia potentia potest ita in illud quod ad
am<lb ed="#V" n="123" break="no"/>plius non attingit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e276">
¶ Ad quartum cum dicitur quod habitus
<lb ed="#V" n="124"/>est vnum de. 10 praedicamentis etc. dico quod nomen habitus
<lb ed="#V" n="125"/>dici videtur ab habendo: et secundum quod habere dicitur respectu
<lb ed="#V" n="126"/>cuiuscunque rei que habetur: sic est post predicamentum:
<lb ed="#V" n="127"/>quia sic est commune ad diuersa predicamenta: et sic a
phi<lb ed="#V" n="128" break="no"/>losopho in libro predicamentorum habere ponitur post
<lb ed="#V" n="129"/>predicamentum. Cum autem inter habens et rem
habi<lb ed="#V" n="130" break="no"/>tam aliquando nihil sit actu medium: secundum quem modum
<lb ed="#V" n="131"/>dicimus quod subiectum habet qualitatem. Aliquando est
re<lb ed="#V" n="132" break="no"/>latio media secundum quem modum dicimus aliquem habere socium:
<lb ed="#V" n="133"/>aliquando vero est aliquid medium: quod non est actio vel passio:
<!--00241.xml-->
<pb ed="#V" n="114-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>sed se habens quasi ad modum actionis: et passionis: secundum
<lb ed="#V" n="2"/>quem modum dicimus ornatum habere ornamentum:
ve<lb ed="#V" n="3" break="no"/>stitum habere vestimentum: et sic de aliis que circa nos
ha<lb ed="#V" n="4" break="no"/>bemus: hoc vltimo modo tantum habitus dictus ab habendo: est
<lb ed="#V" n="5"/>vnum de. 10 praedicamentis. Dicitur etiam habitus ab habendo
<lb ed="#V" n="6"/>secundum quod aliqua res aliquo modo se habet in se ipsa: vel
incompa<lb ed="#V" n="7" break="no"/>ratione ad aliud: et hoc modo sumendo habitum dicendum quod
<lb ed="#V" n="8"/>habitus est qualitas et genus virtutis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e324">
¶ Ad quantum
cu<lb ed="#V" n="9" break="no"/>dicitur quod virtutes naturales actiue potentie sunt non habitus etc.
<lb ed="#V" n="10"/>dico quod verum est: quia ille potentie per se ipsas deteriores sunt
<lb ed="#V" n="11"/>ad actus quos faciliter exequuntur: et ideo habitibus non
indi<lb ed="#V" n="12" break="no"/>gent. Sed hoc magis est ex eorum imperfectione quam perfectione:
<lb ed="#V" n="13"/>potentie autem rationales non sunt per se ipsas determinate ad
<lb ed="#V" n="14"/>aliquem actum quem faciliter exequantur: nisi intellectum respectu
<lb ed="#V" n="15"/>principiorum: et voluntas respectu finis in generali. Sed
respe<lb ed="#V" n="16" break="no"/>ctu aliorum sunt determinabiles ad actus diuersos: et ideo
<lb ed="#V" n="17"/>bab tibus indigent per quos determinentur: et faciliter exeant in
<lb ed="#V" n="18"/>actus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e348">
¶ Ad sextum dicendum: quod per charitatem non
possu<lb ed="#V" n="19" break="no"/>mus elicere aliquem actum culus essentiam non possemus
eli<lb ed="#V" n="20" break="no"/>cere sine charitate: sed sub aliquibus circumstantiis elicimus ipsum
<lb ed="#V" n="21"/>per charitatem per quas est meritorius sub quibus non posse
<lb ed="#V" n="22"/>mus ipsum elicere sine charitate.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e359">
¶ Aliqui tamen dicunt quod
cha<lb ed="#V" n="23" break="no"/>ritas et alie virtutes infuse simul sunt et potentie
supernatu<lb ed="#V" n="24" break="no"/>rales et habitus. Aliquando enim ea que simul non
concur<lb ed="#V" n="25" break="no"/>runt in inferiori simul concurrunt in superiori creatura
ma<lb ed="#V" n="26" break="no"/>gis appropinquante ad primum principium in quo omnes
<lb ed="#V" n="27"/>pe fectiones simul sunt vnum.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f80863-Dd1e373">
<head xml:id="kzz7yh-f80863-Hd1e375">Quaestio 2</head>
<head type="question-title">Utrum virtus semper sit in actu suo</head>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e377">
¶ Quaestio II
<lb ed="#V" n="28"/>SEcundo queritur vtrum virtus semper sit in
<lb ed="#V" n="29"/>actu suo. Et videtur quod sic <ref>Gre.
<lb ed="#V" n="30"/>in homelis pentec.</ref> nunquam est amor dei ociosus.
<lb ed="#V" n="31"/>Sed amor dei maxima virtus est: ergo est aliqua
<lb ed="#V" n="32"/>virtus que semper est in suo actu.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e390">
¶ Item Iaco id est omne donum
<lb ed="#V" n="33"/>perfectum desursum est descendens a patre luminum: ergo
do<lb ed="#V" n="34" break="no"/>num perfectum de sursum descendens cuiusmodi est virtus:
<lb ed="#V" n="35"/>lumini comparatur. Sed lumen semper est in suo actu: ergo
vir<lb ed="#V" n="36" break="no"/>tus semper est in actu suo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e401">
¶ Item secundum Aug. 4. de oiui. c. 21.
<lb ed="#V" n="37"/>Ars bene recteque viuendi virtus a veteribus diffinita est: er
<lb ed="#V" n="38"/>go bene viuere est actus virtutis: sed homo per virtutem
<lb ed="#V" n="39"/>semper bene viuit: ergo virtus semper est in suo actu. I
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e410">
<lb ed="#V" n="40"/>Contra nullus homo continue meretur. Sed actus
vir<lb ed="#V" n="41" break="no"/>tutis est meritorius: ergo nullus homo continue
<lb ed="#V" n="42"/>est in actu virtutis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e420">
¶ Item actus virtutis est actus
poten<lb ed="#V" n="43" break="no"/>tie perfecte per virtutem: sed nulla potentia in nobis
perfe<lb ed="#V" n="44" break="no"/>eta per virtutem contnue est in suo actu: ergo in nobis non
<lb ed="#V" n="45"/>est semper virtus in suo actu.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e429">
<lb ed="#V" n="46"/>Respondeo quod duplex est actus virtutis scilicet primus
<lb ed="#V" n="47"/>et secundus: primus est aliquid esse
perfe<lb ed="#V" n="48" break="no"/>ctum per virtutem. Secundus est actio elicita a potentia
<lb ed="#V" n="49"/>perfecta per virtutem in habente virtutem. Primus actus
<lb ed="#V" n="50"/>est per virtutem in habente virtutem. Secundus actus
si<lb ed="#V" n="51" break="no"/>mul est ab habente virtutem et a virtute. Unde dicit
ma<lb ed="#V" n="52" break="no"/>gister in littera: quod bonus motus: vel affectus mentis est
<lb ed="#V" n="53"/>ex gratia et libero arbitrio. Et istos duos actus exprimit
<lb ed="#V" n="54"/>philosophus. 2. ethi. c. 5. vbi dicit quod virtus habentem perficit. In quo
<lb ed="#V" n="55"/>notatur primus actus virtutis: et opus eius bonum reddit:
<lb ed="#V" n="56"/>in quo notatur secundus actus virtutis. Dicendum ergo quod
<lb ed="#V" n="57"/>virtus semper est in suo actu primo: quia habens virtutem
<lb ed="#V" n="58"/>quamdiu habet eam semper est perfectum virtute. Sed in
no<lb ed="#V" n="59" break="no"/>bis virtus non semper est in actu secundo: quia potentie
virtu<lb ed="#V" n="60" break="no"/>tibus perfecte non semper sunt in nobis in actibus suis. Et vt
<lb ed="#V" n="61"/>dictum est secundus actus virtutis simul elicitur a potentia
<lb ed="#V" n="62"/>et a virtute: sicut ab vno agente perfecto. 23
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e468">
<lb ed="#V" n="63"/>Ad primum in oppositum cum dicitur quod nunquam
<lb ed="#V" n="64"/>est amor dei ociosus etc. dico quod
ve<lb ed="#V" n="65" break="no"/>rum est quando est opportunitas ad operandum: hoc autem
oppor<lb ed="#V" n="66" break="no"/>tunitas non est in somnis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e479">
¶ Ad secundum dicendum: quod non est
<lb ed="#V" n="67"/>simile de lumine et de virtute: quia lumen est in subiecto
<lb ed="#V" n="68"/>naturaliter operante: virtus autem humana de qua hic loqui
<!--00241.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>mur est vel in voluntate: vel in potentia obediente
vatio<lb ed="#V" n="70" break="no"/>luntati.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e495">
¶ Ad tertium cum dicitur quod homo per virtutem
<lb ed="#V" n="71"/>semper bene viuit etc. dico quod verum est loquendo de primo
<lb ed="#V" n="72"/>actu vite: non tamen de actu secundo verum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e502">
¶ Argumenta
<lb ed="#V" n="73"/>ad partem aliam procedunt de secundo actu virtutis: de
<lb ed="#V" n="74"/>quo bene concessum est quod in nobis virtus non semper est
<lb ed="#V" n="75"/>in tali actu.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f80863-Dd1e512">
<head xml:id="kzz7yh-f80863-Hd1e514">Quaestio 3</head>
<head type="question-title">Utrum sine gratia gratum faciente possit esse aliqua virtus</head>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e516">
¶ Questio. III:
<lb ed="#V" n="76"/>TErtio queritur vtrum sine gratia gratum
facien<lb ed="#V" n="77" break="no"/>te possit esse aliqua virtus. Et
vi<lb ed="#V" n="78" break="no"/>detur quod non: quia virtus mortua non est virtus. Sed
<lb ed="#V" n="79"/>virtus sine gratia gratum faciente est mortua: quia
<lb ed="#V" n="80"/>per talem virtutem habens eam non viuit spiritualiter:
<lb ed="#V" n="81"/>ergo sine gratia gratum faciente nulla potest esse virtus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e532">
¶ Item
<lb ed="#V" n="82"/>Aug. 19. de tiui. ca. 25. dicit quod virtutes si ad quodlibet
adi<lb ed="#V" n="83" break="no"/>piscendum: vel tenendum aliquis: rettulerit: nisi ad
deum<lb ed="#V" n="84" break="no"/>vicia sunt potiusquam virtutes. Sed virtutem referre ad deum
<lb ed="#V" n="85"/>tantum: non est sine gratia gratum faciente: ergo sine gratia
gra<lb ed="#V" n="86" break="no"/>tum faciente illi habitus qui dicuntur virtutes magis sunt
<lb ed="#V" n="87"/>vitia quam virtutes.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e548">
¶ Item Aug. eodem lib. ca. 4. vere
vir<lb ed="#V" n="88" break="no"/>tutes esse non possunt: nisi in eis in quibus est vera pietas:
<lb ed="#V" n="89"/>sed secundum Aug. 14 de trini. causa. pietas est cultus dei: cultus autem
<lb ed="#V" n="90"/>dei non est sine gratia gratum faciente: ergo sine gratia gratum
<lb ed="#V" n="91"/>faciente non potest esse virtus: quia non est virtus si non sit vera.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e559">
<lb ed="#V" n="92"/>¶ Item aug. enchieco prope principium: spes sine amore esse non
<lb ed="#V" n="93"/>potest. Sed sanctus amor de quo ibi loquitur charitas est: er
<lb ed="#V" n="94"/>go spes sine charitate esse non potest: ergo a simili: nec
ali<lb ed="#V" n="95" break="no"/>qua alia virtus: vt videtur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e571">
<lb ed="#V" n="96"/>Contra <ref>Math. i.</ref> dicitur in glosa quod fides generat specie: et spes
<lb ed="#V" n="97"/>charitatem. Sed generans potest esse sine
geni<lb ed="#V" n="98" break="no"/>to: ergo fides et spes possunt esse sine charitate: et ex
conse<lb ed="#V" n="99" break="no"/>quenti sine gratia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e582">
¶ Item virtutes allque acquiruntur ex
acti<lb ed="#V" n="100" break="no"/>bus. Sed gratia non habetur nisi per infusionem: ergo alique
<lb ed="#V" n="101"/>virtutes possunt este sine gratia
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e589">
<lb ed="#V" n="102"/>Respondeo quod virtus potest considerari secundum esse
<lb ed="#V" n="103"/>insufficiens et imperfectum: vel secundum esse
<lb ed="#V" n="104"/>sufficiens et perfectum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e598">
¶ Primo modo possunt esse multe
vir<lb ed="#V" n="105" break="no"/>tutes sine gratia gratum faciente: sicut sunt virtutes que
acc<lb ed="#V" n="106" break="no"/>runtur ex actibus ordinantes ad finem non excedentes naturalem
<lb ed="#V" n="107"/>hominis facultatem. Et etiam alique virtutes que
haben<lb ed="#V" n="108" break="no"/>tur per infusionem: vt fides et spes: que sine gratiagratum
<lb ed="#V" n="109"/>faciente: et si disponant hominem ad finem excedentem
<lb ed="#V" n="110"/>naturalem hominis facultatem: cuiusmodi est vera
bea<lb ed="#V" n="111" break="no"/>titudo: tamen quia sine gratia gratum faciente: ad illum
<lb ed="#V" n="112"/>finem perducere non possunt: habent sine gratia gratum
<lb ed="#V" n="113"/>facientem esse virtutis insufficiens et imperfectum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e620">
¶
Se<lb ed="#V" n="114" break="no"/>cundo modo loquendo de virtute nulla virtus potest esse
<lb ed="#V" n="115"/>sine gratia gratum faciente: nunquam enim habet virtus esse
<lb ed="#V" n="116"/>sufficiens et perfectum: nisi cum potest in actum placitum
<lb ed="#V" n="117"/>ipsi deo: qui est principalis artifex omnis virtutis: nunquam
<lb ed="#V" n="118"/>enim est artificiatum perfectum: nisi placeat summo
artifi<lb ed="#V" n="119" break="no"/>ci: et nunquam etiam est virtus perfecta: nisi possit perducere
<lb ed="#V" n="120"/>ad principalem finem virtutis: nunquam enim debet res iu
<lb ed="#V" n="121"/>dicari perfecta: nisi possit attingere suo fini ad quem
prin<lb ed="#V" n="122" break="no"/>cipaliter ordinatur. Ine actum autem a deo gratificatum
<lb ed="#V" n="123"/>exire: et ad finem virtutis principalem attingere non potest
<lb ed="#V" n="124"/>homo per aliquam virtutem: sine gratia gratum faciente:
<lb ed="#V" n="125"/>et ideo sine illa nunquam habet virtus esse sufficiens et perfectum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e649">
<lb ed="#V" n="126"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod non
<lb ed="#V" n="127"/>plus concludit: nisi quod per virtutem
<lb ed="#V" n="128"/>sine gratia gratum faciente non est spiritualis vita:
quan<lb ed="#V" n="129" break="no"/>uis per illam sit aliqua dispositio ad hanc vitam: et ex
con<lb ed="#V" n="130" break="no"/>sequenti: quod sine gratia gratum faciente: nulla est virtus
<lb ed="#V" n="131"/>habens esse sufficiens et perfectum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e666">
¶ Ad secundum quod
<lb ed="#V" n="132"/>in virtutibus relatis ad temporalem finem: duo sunt
<lb ed="#V" n="133"/>consideranda scilicet ipsi habitus secundum id quod sunt: et defectus
<lb ed="#V" n="134"/>relationis in finem debitum. Ratione primi non sunt
<lb ed="#V" n="135"/>vitia: sed aliquales dispositiones ad veram virtutem.
<lb ed="#V" n="136"/>Sed ratione secundi terminos vitiositatis subintrant.
<!--00242.xml-->
<pb ed="#V" n="114-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e686">
<lb ed="#V" n="1"/>¶ Ad tertium dicendum: quod illa auctoritas intelligitur de
vir<lb ed="#V" n="2" break="no"/>tutibus habentibus esse sufficiens et perfectum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e693">
¶ Ad quartum
<lb ed="#V" n="3"/>dicendum: quod si illa auctoritas intelligatur de amore
charita<lb ed="#V" n="4" break="no"/>tiuo: intelligenda esset etiam de spe habente esse
virtu<lb ed="#V" n="5" break="no"/>tis insufficiens et imperfectum. Si autem intelligatur
<lb ed="#V" n="6"/>de spe habente esse virtutis insufficiens et imperfectum
<lb ed="#V" n="7"/>adhuc esse non potest sine aliquo amore: quia spes est
re<lb ed="#V" n="8" break="no"/>spectu rei amate.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f80863-d1e709">
¶ Argumenta ad partem aliam nihit
<lb ed="#V" n="9"/>plus concludunt nisi quod virtus: secundum esse virtutis
insuffi<lb ed="#V" n="10" break="no"/>ciens et imperfectum potest esse sine gratia gratum faciente.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>