-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f98260.xml
518 lines (518 loc) · 30.4 KB
/
cod-ve09v2_kzz7yh-f98260.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2023-09-10">September 10, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v2">Venice, 1509, v. 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="138-r"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-f98260"><!-- l2d34a1 -->
<head xml:id="kzz7yh-f98260-Hd1e101">Articulus 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e103">
¶ Circa primum
<lb ed="#V" n="98"/>queruntur quatuor.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e108">
¶ Primo quid est malum
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e110">
¶
Se<lb ed="#V" n="99" break="no"/>cundo vtrum in rebus sit malum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e115">
¶ Tertio vtrum
subie<lb ed="#V" n="100" break="no"/>ctum mali sit bonum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e121">
¶ Quarto vtrum sit vel esse
pos<lb ed="#V" n="101" break="no"/>sit aliquod malum purum.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-f98260-Dd1e126">
<head xml:id="kzz7yh-f98260-Hd1e128">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e130">
QuestioI
<lb ed="#V" n="102"/>PRimo ostendo quod malum set
ali<lb ed="#V" n="103" break="no"/>qua essentia.
<lb ed="#V" n="104"/>August. lib. 83. questionum questione. 66 non
<lb ed="#V" n="105"/>multum ante finem dicit: quod prudentia carnis
<lb ed="#V" n="106"/>ipsius anime affectio est: affectio autem est aliqua
essen<lb ed="#V" n="107" break="no"/>tia: sed aliquod malum est prudentia carnis. Sicut enim
<lb ed="#V" n="108"/>dicit apostolus Ro. 8. prudentia carnis mors est: ergo
ali<lb ed="#V" n="109" break="no"/>quod malum essentia est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e150">
¶ Item Aug. Ench. cap. 6.
vo<lb ed="#V" n="110" break="no"/>cat bonum et malum contraria: vnde dicit: quod in illis
con<lb ed="#V" n="111" break="no"/>trariis deficit regula dialecticorum: qua dicunt nulli rei
si<lb ed="#V" n="112" break="no"/>mul inesse contraria: sed quodlibet contrariorum est aliqua
<lb ed="#V" n="113"/>essentia: ergo malum est aliqua essentia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e161">
¶ Item secundum philosophum
<lb ed="#V" n="114"/>in predicamentis. bonum et malum sunt genera aliorum.
<lb ed="#V" n="115"/>sed genus nominat aliquam essentiam: ergo malum est
ali<lb ed="#V" n="116" break="no"/>quaessentia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e170">
¶ Item Boetius in libro de duabus
na<lb ed="#V" n="117" break="no"/>turis: et vna persona christi. Non multum post
princi<lb ed="#V" n="118" break="no"/>pium natura est earum rerum que cum sint: quoquo
mo<lb ed="#V" n="119" break="no"/>do intellectu capi possunt. Sed malum quoquo. mo¬
<!--00290.xml-->
<pb ed="#V" n="138-v"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>do intellectu capi potest: ergo malum aliqua natura est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e189">
<lb ed="#V" n="2"/>¶ Item Boetius in eodem libro parumpost. natura est: quod
<lb ed="#V" n="3"/>potest facere vel pati: sed malum potest facere: quia bonum
<lb ed="#V" n="4"/>corrumpit secundum Augu. in Ench. 5. cap. ergo malum aliqua
<lb ed="#V" n="5"/>natura est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e200">
¶ Item Boe. in eodem libro parum post
au<lb ed="#V" n="6" break="no"/>ctoritates preallegatas: natura est vnamquamque rem
infor<lb ed="#V" n="7" break="no"/>mans specifica differentia. Sed malum est specifica
diffe<lb ed="#V" n="8" break="no"/>rentia in moralibus: differt enim specie malus habitus
<lb ed="#V" n="9"/>a bono: ergo malum est aliqua natura.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e211">
<lb ed="#V" n="10"/>Contra. Damas. lib. secundo capi. 4. ihil enim
ali<lb ed="#V" n="11" break="no"/>ud est malum nisi boni priuatio. Sed
pri<lb ed="#V" n="12" break="no"/>uatio non est essentia aliqua. Unde Anselmus de concep.
vir<lb ed="#V" n="13" break="no"/>ginali: longe post principium libri: iniustitia omnino
ni<lb ed="#V" n="14" break="no"/>hil est sicut cecitas: ergo malum non est aliqua essentia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e224">
<lb ed="#V" n="15"/>¶ Item Ansel. in eadem. parum post malum non est aliud
<lb ed="#V" n="16"/>quam absentia debiti boni: sed absentia debiti boni non est
<lb ed="#V" n="17"/>essentia aliqua: ergo nec malum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e233">
<lb ed="#V" n="18"/>Respondeo quod sicut album potest accipi pro eo
<lb ed="#V" n="19"/>quod est album: sicut est corpus
ali<lb ed="#V" n="20" break="no"/>quod: vel pro ipsa albedine. Sic dico quod in malo
concre<lb ed="#V" n="21" break="no"/>tiue dicto: potest considerari illud quod formaliter
signi<lb ed="#V" n="22" break="no"/>ftcat quod est ipsa malitia: et illud quod est subiectum ipsi
ma<lb ed="#V" n="23" break="no"/>litie: vtpote aliqua substantia vel actio: illud autem quod
<lb ed="#V" n="24"/>est subiectum malitie: aliqua essentia est et res bona est secundum se:
<lb ed="#V" n="25"/>quia sicut ostendetur postea: malitia semper est in aliquo
<lb ed="#V" n="26"/>bono sicut in subiecto. Ipsa autem malitia non est aliqua
<lb ed="#V" n="27"/>essentia: sed est carentia debiti boni. Unde Auguus. xi. de
<lb ed="#V" n="28"/>ciuitate. ca. 10. mali nulla natura est: sed amissio boni
ma<lb ed="#V" n="29" break="no"/>li nomen accepit: et in eodem libro cap. 21. dicit quod nulla
na<lb ed="#V" n="30" break="no"/>tura est malum: et quod hoc non est nisi priuationis boni. Et
<lb ed="#V" n="31"/>hoc rationabile est quia si aliqua natura vel essentia esset
<lb ed="#V" n="32"/>sequeretur quod bona esset: eo quod omnis essentia aliquod
bo<lb ed="#V" n="33" break="no"/>num est: et quod esset a prima essentia que deus est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e270">
<lb ed="#V" n="34"/>Ad primum in oppositum dicendum quod
pru<lb ed="#V" n="35" break="no"/>dentia carnis ratione malitie quae
<lb ed="#V" n="36"/>est in ea non est affectio aliqua: sed ratione actus vel
ha<lb ed="#V" n="37" break="no"/>bitus substrati illi malitie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e282">
¶ Ad secundum dicendum:
<lb ed="#V" n="38"/>quod contrarietas ibi accipitur pro oppositione: que est
in<lb ed="#V" n="39" break="no"/>ter habitum et priuationem: et philosophus quandoque sic
<lb ed="#V" n="40"/>loquitur de contrarietate. Unde primo physicorum dicit
<lb ed="#V" n="41"/>quod principia nature sunt contraria: et tamen exponit quod
il<lb ed="#V" n="42" break="no"/>la contraria sunt forma: et priuatio. Dicuntur autem
ha<lb ed="#V" n="43" break="no"/>bitus eri priuatio contraria: propter hoc quod aliquo
mo<lb ed="#V" n="44" break="no"/>do semper vnum contrarium participat aliquid de
pri<lb ed="#V" n="45" break="no"/>uatione: cum semper vnum contrarium respectu alterius
<lb ed="#V" n="46"/>sit imperfectum: vt nigrum respectu albitrii.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e304">
¶ Ad tertium
<lb ed="#V" n="47"/>dicendum: quod forte ibi loquitur philosophus secundum
opinio<lb ed="#V" n="48" break="no"/>nem Pythagoricorum: qui malum existimabant esse naturam
<lb ed="#V" n="49"/>aliquam: et ideo bonum et malum ponebant genera:
quan<lb ed="#V" n="50" break="no"/>doque enim philosophus: maxime in libris logicalibus
po<lb ed="#V" n="51" break="no"/>nit que probabilia erant tempore suo secundum opinionem
alio<lb ed="#V" n="52" break="no"/>rum philosophorum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e320">
¶ Uel dicendum quod non
intende<lb ed="#V" n="53" break="no"/>bat quod essent genera proprie loquendo de genere: quia
si<lb ed="#V" n="54" break="no"/>cut ens non est genus omnium. Aliter enim
predicare<lb ed="#V" n="55" break="no"/>tur genus de differentia: quod est falsum secundum philosophum
<lb ed="#V" n="56"/>6. Topic. Ita nec bonum genus est omnium bonorum:
<lb ed="#V" n="57"/>sed intendebat dicere: quod sicut omnis forma habet
ratip<lb ed="#V" n="58" break="no"/>nem boni: ita omnis priuatio inquantum buiusmodi
ha<lb ed="#V" n="59" break="no"/>bet rationem mali. Unde Auicen. 4. metaphyfice. capi.
<lb ed="#V" n="60"/>secundo. dicit quod res non est mala: nisi inquantum in ipsa
<lb ed="#V" n="61"/>est priuatio perfectionis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e342">
¶ Ad quartum dicendum: quod
<lb ed="#V" n="62"/>illa propositio intelligenda est de his que per se: et per propriam
<lb ed="#V" n="63"/>speciem vel essentiam capi possunt ab intellectu.
Mali<lb ed="#V" n="64" break="no"/>tia enim non est huiusmodi: non enim cognoscitur nisi er
<lb ed="#V" n="65"/>cognitionem boni cuius est priuatio: Unde
philosophu<lb ed="#V" n="66" break="no"/>primo de anima. recte enim et ipsum et obliquum
cogno<lb ed="#V" n="67" break="no"/>scimus indest habitum per priuationem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e358">
¶ Ad quintum
<!--00290.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="68"/>dicendum: quod malum nihil potest facere nisi in virtute
bo<lb ed="#V" n="69" break="no"/>ni: cui adiungitur secundum quod facere proprie accipitur: quia secundum
<lb ed="#V" n="70"/>quod forma dicitur facere subiectum tale: sicut dicimus quod
al<lb ed="#V" n="71" break="no"/>bedo facit album et cecitas facit hominem cecum: sic dici
<lb ed="#V" n="72"/>mus bene quod malitia corrumpit bonum: quia est ipsa
bo<lb ed="#V" n="73" break="no"/>ni corruptio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e378">
¶ Ad sextum dicendum quod malum secundum quod
<lb ed="#V" n="74"/>est differentia constitutiua in moralibus includit in se
quod<lb ed="#V" n="75" break="no"/>dam bonum coniunctum priuationi boni: sicut
intempe<lb ed="#V" n="76" break="no"/>rantia non constituitur per hoc quod est carere bono
ratio<lb ed="#V" n="77" break="no"/>nis tantum. Sed per hoc quod est carere bono rationis
<lb ed="#V" n="78"/>in sequendo delectationem secundum gustum vel tactum.
Ma<lb ed="#V" n="79" break="no"/>lum ergo inquantum malum non est differentia constituti
<lb ed="#V" n="80"/>ua: nisi cum ratione boni adiuncti.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e397">
¶ Uel dic quod verbum
<lb ed="#V" n="81"/>Boetii intelligendum est de specifica differentia boni.
Ma<lb ed="#V" n="82" break="no"/>lum autem non est specifica differentia alicuius sub
ratio<lb ed="#V" n="83" break="no"/>ne qua bonum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e406">
¶ Uel potest dici quod malum sub
ratio<lb ed="#V" n="84" break="no"/>ne qua malum non est specifica differentia: nisi per
redu<lb ed="#V" n="85" break="no"/>ctionem: quia priuatio non est in genere nec in specie
ni<lb ed="#V" n="86" break="no"/>si per reductionem.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f98260-Dd1e416">
<head xml:id="kzz7yh-f98260-Hd1e418">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e420">
Questio. II.
<lb ed="#V" n="87"/>Ecundo queritur vtrum in rebus sit
<lb ed="#V" n="88"/>malum. Et videtur quod non.
<lb ed="#V" n="89"/>Diony. 4. cap. de diuinis nominibus. dicit quod
<lb ed="#V" n="90"/>neque in existentibus est malum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e431">
¶ Item Gen.
<lb ed="#V" n="91"/>primo vidit deus cuncta que fecerat et erant valde bona:
<lb ed="#V" n="92"/>sed res non est valde bona in qua est malum: ergo nulla res
<lb ed="#V" n="93"/>a deo facta est mala: sed omne quod est a deo factum est: ergo
<lb ed="#V" n="94"/>in nulla re est malum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e442">
¶ Item malitia non est aliqua
essen<lb ed="#V" n="95" break="no"/>tia: vt in questione precedenti declaratum est: sed esse est
<lb ed="#V" n="96"/>actus essentie: ergo malitia non est. Ex quo sequitur quod
<lb ed="#V" n="97"/>in rebus non est malum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e451">
<lb ed="#V" n="98"/>Contra Eccl. 6. quia non profertur cito contra
ma<lb ed="#V" n="99" break="no"/>los sententia filii hominum absque vllo
ter<lb ed="#V" n="100" break="no"/>rore perpetrant mala: ergo malum est et in hominibus: et
<lb ed="#V" n="101"/>in hominum operibus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e463">
¶ Item philosopus 6 metaphy
<lb ed="#V" n="102"/>sice. non est falsum et verum in rebus: vt quod quid bonum
<lb ed="#V" n="103"/>verum: quod autem falsum malum: sed in mente: ex ista
propo<lb ed="#V" n="104" break="no"/>sitione patet quod bonum et malum sunt in rebus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e472">
<lb ed="#V" n="105"/>Respondeo quod malum est in rebus: cum enim
<lb ed="#V" n="106"/>malitia sit carentia boni debiti: et
<lb ed="#V" n="107"/>hoc carentia: non tantum modo est in aliquibus actionibus:
<lb ed="#V" n="108"/>sed etiam in aliquibus substantiis. Sequitur quod malum
<lb ed="#V" n="109"/>est et in aliquibus rebus que sunt accidentia: et in
aliqui<lb ed="#V" n="110" break="no"/>bus rebus que sunt substantie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e488">
<lb ed="#V" n="111"/>Ad primum in oppositum dicendum quod
ma<lb ed="#V" n="112" break="no"/>lum non est in existentibus
quan<lb ed="#V" n="113" break="no"/>tum est ex prima institutione nature: quia non est malitia
<lb ed="#V" n="114"/>carentia cuiuscumque boni: sed boni debiti: et quecumque
crea<lb ed="#V" n="115" break="no"/>tura a prima sui institutione a deo accepit quod debebat
ha<lb ed="#V" n="116" break="no"/>bere pro illo tempore.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e504">
¶ Uel potest dici quod Diony.
intel<lb ed="#V" n="117" break="no"/>lexit malum non esse in existentibus sub ratione qua sunt
<lb ed="#V" n="118"/>existentia: quia res sub ratione qua mala est deficit ab en
<lb ed="#V" n="119"/>titate aliqua: quia cum malitia sit carentia alicuius boni
<lb ed="#V" n="120"/>tatis: sequitur quod sit carentia alicuius entitatis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e515">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="121"/>secundum dicendum quod illa auctoritas intelligenda est pro statu sue
<lb ed="#V" n="122"/>institutionis: tunc enim quelibet res erat in se bona: et
pro<lb ed="#V" n="123" break="no"/>pter earum decentem proportionem adinuicem omnes
<lb ed="#V" n="124"/>simul dicte sunt valde bone
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e526">
¶ Ad tertium dicendum:
<lb ed="#V" n="125"/>quod loquendo de esse extra animam proprie loquendo
di<lb ed="#V" n="126" break="no"/>ci non potest quod malitia sit in aliquo: sicut nec proprie dici
<lb ed="#V" n="127"/>potest quod non entitas debiti boni est in aliquo: quia tamen
<lb ed="#V" n="128"/>secundum rei veritatem in aliquibus rebus non est bonitas: que
<lb ed="#V" n="129"/>debet inesse: ideo secundum rei veritatem alique res male sunt:
<lb ed="#V" n="130"/>quia nihil aliud est rem esse malam quam ipsam non habere
<lb ed="#V" n="131"/>bonitatem quam debet habere. Loquendo autem de esse
<lb ed="#V" n="132"/>secundum rationem cum priuationes sint res rationis
inquan<lb ed="#V" n="133" break="no"/>tum sunt apprehensibiles a ratione: sic ista propositio
ve<lb ed="#V" n="134" break="no"/>ra est malitia est: et malitia in aliquo est.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f98260-Dd1e551">
<head xml:id="kzz7yh-f98260-Hd1e553">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e555">
<!--00291.xml-->
<pb ed="#V" n="139-r"/>
<cb ed="#P" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>¶ Questio. III.
<lb ed="#V" n="2"/>Tertio queritur vtrum
subiectu<lb ed="#V" n="3" break="no"/>mali sit bonum.
<lb ed="#V" n="4"/>Et videtur quod non. Diony. 4. capitu. de
diui<lb ed="#V" n="5" break="no"/>nis nominibus. dicit quod malum non erit in
bo<lb ed="#V" n="6" break="no"/>no: quia neque in igne frigus est: quod in translatione
abba<lb ed="#V" n="7" break="no"/>tis plenius dicitur his verbis in bono esse non potest
ma<lb ed="#V" n="8" break="no"/>lum: sicut nec in igne frigidum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e581">
¶ Item vnum
contra<lb ed="#V" n="9" break="no"/>riorum non est subiectum alterius. Sed secundum Augusti. in
<lb ed="#V" n="10"/>Enchiriud 6 capitu. bonum et malum sunt contraria:
er<lb ed="#V" n="11" break="no"/>go bonum non est subiectum mali.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e590">
¶ Item sicut omne
<lb ed="#V" n="12"/>illud in quo est albedo est album: ita omne illud in quo
<lb ed="#V" n="13"/>est malitia est malum: ergo si malitia est in bono: sicut in
<lb ed="#V" n="14"/>subiecto sequitur quod malum est bonum: quod
inconueni<lb ed="#V" n="15" break="no"/>ens videtur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e601">
¶ Item subiectum non est causa
destructi<lb ed="#V" n="16" break="no"/>ua suorum accidentium. Sed bonum est causa
destructi<lb ed="#V" n="17" break="no"/>ua mali: ergo bonum non est mali subiectum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e609">
<lb ed="#V" n="18"/>Contra Augusti. 14 de ciuitate dei. xi. capitum.
Ma<lb ed="#V" n="19" break="no"/>la nisi in bonis esse non possunt: quia
na<lb ed="#V" n="20" break="no"/>ture in quibus sunt: inquantum nature sunt vtique bone
<lb ed="#V" n="21"/>sunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e620">
¶ Item Magister in littera qui recte acuteque sapit
<lb ed="#V" n="22"/>non nisi in bono malum esse intelligit id est in natura bona.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e625">
<lb ed="#V" n="23"/>Respondeo quod malum est in aliquo bono: sicut
<lb ed="#V" n="24"/>in subiecto. Malum enim non est
<lb ed="#V" n="25"/>pura negatio: que dici potest de non ente: sed est priuatio.
<lb ed="#V" n="26"/>Est enim carentia boni non cuiuscunque: quia tunc posset
<lb ed="#V" n="27"/>dici equus malus: quia non habet bonitatem hominis.
<lb ed="#V" n="28"/>Sed est carentia boni debiti haberi ab illa re: que eo
ca<lb ed="#V" n="29" break="no"/>ret pro illo tempore quo illo caret. Priuatio autem non
<lb ed="#V" n="30"/>est nisi in ente: quia quod de non ente potest dici pura
nega<lb ed="#V" n="31" break="no"/>tio est: omne autem ens in uantum ens est bonum. Unde
<lb ed="#V" n="32"/>de Augusti. de vera religione: longe post principium:
quic<lb ed="#V" n="33" break="no"/>quid est inquantum est bonum est. Ex quibus sequitur
<lb ed="#V" n="34"/>quod malum nisi in bono esse non potest.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e654">
<lb ed="#V" n="35"/>Ad primum in oppositum dicendum quod
dio<lb ed="#V" n="36" break="no"/>nysius intellexit malum non
esfe<lb ed="#V" n="37" break="no"/>in ente: sicut partem vel naturalem proprietatem
alicu<lb ed="#V" n="38" break="no"/>ius entis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e665">
¶ Uel potest dici quod intelligitur illa
auctori<lb ed="#V" n="39" break="no"/>tas de illo bono: cuius malitia priuatio est. Malitia
au<lb ed="#V" n="40" break="no"/>tem priuatio non est boni in quo est: sed alicuius boni: quod
<lb ed="#V" n="41"/>in illo bono esse deberet
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e674">
¶ Ad secundum dicendum quod
<lb ed="#V" n="42"/>malum non opponitur bono in quo est in speciali: sed
io<lb ed="#V" n="43" break="no"/>lum in generali. Malum enim generaliter dictum bono
<lb ed="#V" n="44"/>opponitur generaliter dicto. Sed bono cuius est
priua<lb ed="#V" n="45" break="no"/>tio in speciali opponitur: nec est in eo sicut in subiecto.
<lb ed="#V" n="46"/>Ratio autem quare inter bonum et malum est
conside<lb ed="#V" n="47" break="no"/>rare oppositionem in generali et in speciali: secundum quod dicim
<lb ed="#V" n="48"/>hoc bonum speciale esse oppositum illi malo speciali.
In<lb ed="#V" n="49" break="no"/>aliis autem contrariis non inuenitur nisi secundum speciem est:
<lb ed="#V" n="50"/>alia: quia alia contraria sunt in generibus determinatis:
<lb ed="#V" n="51"/>vt album et nigrum in genere coloris. Bonum autem et
<lb ed="#V" n="52"/>malum circuunt omne genus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e701">
¶ Ad tertium dicendum
<lb ed="#V" n="53"/>quod ens malum inquantum ens bonum est: inquantum in
<lb ed="#V" n="54"/>ipso est priuatio alicuius debite entitatis malum est: et ita
<lb ed="#V" n="55"/>subiectum mali bonum est secundum aliquid: et malum est secundum
<lb ed="#V" n="56"/>aliud: nec est hoc inconueniens.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e712">
¶ Ad quartum
dicen<lb ed="#V" n="57" break="no"/>dum quod bonum quod est subiectum mali: non est eius
de<lb ed="#V" n="58" break="no"/>structiua causa. Sed bonum quod sibi opponitur in
spe<lb ed="#V" n="59" break="no"/>ciali.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-f98260-Dd1e722">
<head xml:id="kzz7yh-f98260-Hd1e724">Quaestio 4</head>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e726">
¶ Questio. IIII.
<lb ed="#V" n="60"/>Uarto queritur vtrum sit vel
<lb ed="#V" n="61"/>esse possit
ali<lb ed="#V" n="62" break="no"/>quod malum purum. Et videtur quod sic.
phi<lb ed="#V" n="63" break="no"/>losophus secundo celi et mundi. Si vnum
con<lb ed="#V" n="64" break="no"/>trariorum fuerit in rerum natura et reliquum. Sed in
re<lb ed="#V" n="65" break="no"/>rum natura est aliquod pure bonum: scilicet deus. Sed
<lb ed="#V" n="66"/>pure bono est purum malum contrarium: ergo in rerum
<lb ed="#V" n="67"/>natura est aliquid pure malum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e746">
¶ Item in omnibus que
<!--00291.xml-->
<cb ed="#P" n="b"/>
<lb ed="#V" n="68"/>intenduntur et remittuntur est intensio per accessum ad
<lb ed="#V" n="69"/>terminum: sed malum intenditur: ergo est in malis
repe<lb ed="#V" n="70" break="no"/>rire terminum: sed in termino nihil admixtum est de
com<lb ed="#V" n="71" break="no"/>trario: sicut in ipso termino albedinis nihil est de
nigre<lb ed="#V" n="72" break="no"/>dine. ergo est aliquod malum carens omni bono.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e764">
¶ Item
<lb ed="#V" n="73"/>si non esset aliquod bonum per essentiam non essent
bo<lb ed="#V" n="74" break="no"/>na per participationem: ergo a simili si non esset aliquod
<lb ed="#V" n="75"/>malum per essentiam nulla essent mala per
participatio<lb ed="#V" n="76" break="no"/>nem. Sed multa sunt mala per participationem: ergo
ali<lb ed="#V" n="77" break="no"/>quod est malum per essentiam: sed bonum per essentiam
<lb ed="#V" n="78"/>est purum bonum: ergo malum per essentiam est purum
<lb ed="#V" n="79"/>malum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e782">
¶ Item Augusti. 19. de ciuitate capitu. primo.
<lb ed="#V" n="80"/>dicit quod fines ist sunt summum bonum et summum
ma<lb ed="#V" n="81" break="no"/>lum: sed non est summum malum vbi est aliquid de bono
<lb ed="#V" n="82"/>ergo est aliquid pure malum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e792">
<lb ed="#V" n="83"/>Contra Augusti. 83. questionum questione 6 sum ¬t
<lb ed="#V" n="84"/>mum malum nullum modum habet: caret enim
<lb ed="#V" n="85"/>omni bono: non est igitur: quia nulla specie continetur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e801">
<lb ed="#V" n="86"/>¶ Item Augusti. 12 de ciuitate. capitu. 3. sola bona
ali<lb ed="#V" n="87" break="no"/>cubi esse possunt: sola mala nusquam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e808">
<lb ed="#V" n="88"/>Respondeo quod non est aliquid pure malum nec
<lb ed="#V" n="89"/>esse potest: sicut enim dicit Augu.
<lb ed="#V" n="90"/>lib. 83. questionum questione. 22sa: que sunt inquantum
<lb ed="#V" n="91"/>sunt: intantum bona sunt: quantum ergo res habet de
<lb ed="#V" n="92"/>entitate tantum habet de bonitate. Ponere ergo aliquid
<lb ed="#V" n="93"/>pure malum esse includit contradictionem: quia
inquan<lb ed="#V" n="94" break="no"/>tum ponitur pure malum ponitur quod non habet aliquam
<lb ed="#V" n="95"/>bonitatem: inquantum ponitur esse includitur quod habe
<lb ed="#V" n="96"/>at aliquam bonitatem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e830">
¶ Preterea vt superius
proba<lb ed="#V" n="97" break="no"/>tum est: malum sub ratione qua malum priuatio est: ergo
<lb ed="#V" n="98"/>ponere aliquid esse pure malum: est ponere puram
pri<lb ed="#V" n="99" break="no"/>uationem: quod omnino impossibile est. Unde
philosophu<lb ed="#V" n="100" break="no"/>4. ethic. capitu. 12. Malum et se ipsum destruit: et si
inte<lb ed="#V" n="101" break="no"/>grum sit importabile sit. Predictis concordat Auicena 4
<lb ed="#V" n="102"/>metaphysice. capi. secundo. dicens: quod impossibile est quod
<lb ed="#V" n="103"/>sit aliqua res per se ipsam mala: et omni modo: si enim
<lb ed="#V" n="104"/>habuit esse profecto inquantum est mala non est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e850">
<lb ed="#V" n="105"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod illa
<lb ed="#V" n="106"/>propositio philosophi
intelligen<lb ed="#V" n="107" break="no"/>da est de illis contrariis que sunt contraria sub ratione
<lb ed="#V" n="108"/>speciali tantum: eo quod sunt in determinato genere: et sit
<lb ed="#V" n="109"/>summo bono non opponitur aliquod malum. Sed sic
<lb ed="#V" n="110"/>opponitur illi bono: cutus est priuatio quod iesse deberet in
<lb ed="#V" n="111"/>subiecto vbi malum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e868">
¶ Ad secundum dicendum: quod
<lb ed="#V" n="112"/>aliter intenduntur habitus aliter priuationes: naturam
ha<lb ed="#V" n="113" break="no"/>bitus intenduntur per accessum ad terminum:
priuatio<lb ed="#V" n="114" break="no"/>nes autem per recessum a termine. Cum ergo malitia sit
<lb ed="#V" n="115"/>priuatio non intenditur per accestum ad terminum: sed
<lb ed="#V" n="116"/>per recessum a termino: dicitur enim malitia maior vel
<lb ed="#V" n="117"/>minor: secundum quod est priuatio maioris vel minoris boni: secundum hoc
<lb ed="#V" n="118"/>enim malum plus vel minus recedit a summo bono.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e887">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="119"/>tertium dicendum: quod proprie malum non dicitur malum
<lb ed="#V" n="120"/>per aliquam participationem. Sed per priuationem
par<lb ed="#V" n="121" break="no"/>ticipationis ipsius boni: vnde non oportet fieri
reductio<lb ed="#V" n="122" break="no"/>nem ad aliquid quod sit per essentiam malum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-f98260-d1e898">
¶ Ad
quar<lb ed="#V" n="123" break="no"/>tum dicendum quod August. ibi non vocat summe malum:
<lb ed="#V" n="124"/>malum sequestratum ab omni bono: Sed malum quod
omni<lb ed="#V" n="125" break="no"/>bus aliis peius est: et quod principalius est fugiendum.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>