-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v3_kzz7yh-g105568.xml
411 lines (411 loc) · 27.1 KB
/
cod-ve09v3_kzz7yh-g105568.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2023-09-04">September 04, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v3">Venice, 1509, v. 3</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="150-r"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-g105568"><!-- l3d39a1 -->
<head xml:id="kzz7yh-g105568-Hd1e101">Articulus 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e103">
Circa primum quaeruntur tria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e105">
¶ Primo vtrum licitum
<lb ed="#V" n="75"/>sit iurare per deum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e110">
¶ Secundo vtrum licitum sit iurare per
crea<lb ed="#V" n="76" break="no"/>turam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e115">
¶ Tertio vtrum recipiendum sit iuramentum
fa<lb ed="#V" n="77" break="no"/>ctum ab idolatra per idolum.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-g105568-Dd1e121">
<head xml:id="kzz7yh-g105568-Hd1e123">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e125">
Quaestio
<lb ed="#V" n="78"/>Rimo ostendo quod non sit licitum iurare
per<lb ed="#V" n="79" break="no"/>deum. Dicit enim saluator Matt.
v<lb ed="#V" n="80" break="no"/>Ego dico vobis non iurate omnino: et Iacobus in
<lb ed="#V" n="81"/>canonica sua. ca. 5. Ante omnia fratres mei
nolite<lb ed="#V" n="82" break="no"/>surare.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e138">
¶ Item non est licitum: quod est a malo: sed sicut dicit
sal<lb ed="#V" n="83" break="no"/>uator Matth. v. Sit sermo vester. Est est: Non non. Quod
<lb ed="#V" n="84"/>autem his abundantius est: a malo est: cum ergo per illud
<lb ed="#V" n="85"/>abundantius intelligat iuramentum: videtur quod
iuramen<lb ed="#V" n="86" break="no"/>tum sit illicitum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e149">
¶ Item non est licitum assumere
no<lb ed="#V" n="87" break="no"/>men dei in vanum: sed qui deum inuocat ad testificandum
<lb ed="#V" n="88"/>aliquam veritatem innuocat ipsum in vanum: cum talis
<lb ed="#V" n="89"/>testisicatio nec moueat iudicem: nec partem aduersam:
ni<lb ed="#V" n="90" break="no"/>si per aliquod signum quod deus non facit communiter pro
il<lb ed="#V" n="91" break="no"/>lis qui per ipsum iurant. Cum ergo omnis iurans per deum
<lb ed="#V" n="92"/>ipsum inuocet testem illius veritatis pro qua iurat
iura<lb ed="#V" n="93" break="no"/>re per deum non est licitum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e167">
<lb ed="#V" n="94"/>Contra Deuterono vi. Dominum deum tuum time
<lb ed="#V" n="95"/>bis: et illi soli seruies. Ac per nomen illius iu
<lb ed="#V" n="96"/>rabis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e177">
¶ Item actus virtutis est licitus: sed iurare per
de<lb ed="#V" n="97" break="no"/>um est actus. latrie: quia sicut dicit Hiero. in glo. super illud
<lb ed="#V" n="98"/>Matth. v. Reddes domino iuramenta tua: hoc per quod quiliber
<lb ed="#V" n="99"/>iurat veneratur. Uenerari autem deum actus latrie est: ergo actus
<lb ed="#V" n="100"/>surandi per deum est licitus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e188">
<lb ed="#V" n="101"/>Respondeo quod actuum quidam sunt qui in se rationis
<lb ed="#V" n="102"/>ordinem includunt seu legis eterne:
<lb ed="#V" n="103"/>sicut diligere deum propter se: et super omnia: et assentire prime
<lb ed="#V" n="104"/>veritati propter se. Et hii actus non possunt esse nisi boni: et ideo
<lb ed="#V" n="105"/>non tantum sunt simpliciter liciti: sed est simpliciter appetendi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e201">
¶ Alii
<lb ed="#V" n="106"/>sunt qui in se includunt aliquid oppositum ordini rationis: seu
ordi<lb ed="#V" n="107" break="no"/>ni legis eterne: sicut adulterari: et plures alii. Et hii non
<lb ed="#V" n="108"/>possunt esse nisi mali: et ideo sunt illiciti: et simpliciter fugiendi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e210">
<lb ed="#V" n="109"/>¶ Alii sunt qui nec includunt in se praedictum ordinem: nec
ali<lb ed="#V" n="110" break="no"/>quid oppositum ei. Et tales sunt liciti: quia possunt bene
fie<lb ed="#V" n="111" break="no"/>ri: non tamen simpliciter appetendi: quia possunt male fieri. Et de
nu<lb ed="#V" n="112" break="no"/>mero talium actuum est actus iurandi per deum: sicut enim dicit
<lb ed="#V" n="113"/>Augu. in quodam sermone de periurio. Quid enim est per de
<lb ed="#V" n="114"/>um nisi testis est deus: aut quid est: testis est deus: nisi per deum
<lb ed="#V" n="115"/>et etiam similem sententiam dicit id est liro de sermone domini vltra medium.
<lb ed="#V" n="116"/>Aliquem ergo iurare per deum est ipsum inuocare deum
testem<lb ed="#V" n="117" break="no"/>assertionis sue: et quia non quilibet assertio est debita materia inuoca
<lb ed="#V" n="118"/>tionis talis testis: nec qualibet est illicita materia: ideo actus iurandi
<lb ed="#V" n="119"/>per deum in ista generalitate dictus non est moraliter bonus:
<lb ed="#V" n="120"/>nec malus ex genere iurare tamen verum per deum bonus est
<lb ed="#V" n="121"/>actus ex genere: quia transit super debitam mam: sed quia adhuc non
<lb ed="#V" n="122"/>includit ordinem rationis simpliciter: nec aliquid dei incompossibile: ideo
<lb ed="#V" n="123"/>iurare verum potest fieri bene et male. Si autem actus iurandi per
de<lb ed="#V" n="124" break="no"/>um sit cum istis tribus comitibus scilicet cum iudicio in discretione
<lb ed="#V" n="125"/>quo excluditur in cautela iurandi: et cum veritate in assertione: et
<lb ed="#V" n="126"/>ex causa legitima vtendi talis testis inuocatione: sicut
in<lb ed="#V" n="127" break="no"/>cludit in se simpliciter ordinem rationis: et est actus
la<lb ed="#V" n="128" break="no"/>trie: qui enim deum inuocat testem assertionis sue
impli<lb ed="#V" n="129" break="no"/>cite profitetur in eo infallibilem veritatem: et omnium co¬
<!--00310.xml-->
<pb ed="#V" n="150-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>gnitionem: et prouisionem: et sic deo exhibet honorem
de<lb ed="#V" n="2" break="no"/>bitum sibi soli: et ideo talis actus non tantum est licitus:
<lb ed="#V" n="3"/>sed etiam sub predictis circunstantiis appetendus: quia
<lb ed="#V" n="4"/>predicto modo circumstationatus non potest esse nisi
bo<lb ed="#V" n="5" break="no"/>nus: si autem aliquis predictorum trium communitum defuerit
<lb ed="#V" n="6"/>actui iurandi includit aliquid incompossibile ordini rationis:
<lb ed="#V" n="7"/>et ideo talis actus est illicitus: et simpliciter fugiendus: quia
<lb ed="#V" n="8"/>cum illo defectu non potest esse nisi malus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e282">
<lb ed="#V" n="9"/>Ad primum in oppositum dicendum quod ibi non
<lb ed="#V" n="10"/>prohibentur iuramenta in quocumque
<lb ed="#V" n="11"/>casu: sed sicut dicit Augustinus in libro de mendacio.
vl<lb ed="#V" n="12" break="no"/>tra medium. hoc ideo dictum est ne scilicet iurando ad facilita
<lb ed="#V" n="13"/>tem iurandi veniatur ex facilitate ad consuetudinem a
con<lb ed="#V" n="14" break="no"/>suetudine in periurium decidatur. Et ideo non
inueni<lb ed="#V" n="15" break="no"/>tur apostolus iurasse: nisi scribens: vbi est consideratio
cau<lb ed="#V" n="16" break="no"/>tior: non habet linguam precipitem: quod autem in
auctori<lb ed="#V" n="17" break="no"/>tatibus predictis non prohibeatur vniversaiter omne
iuramen<lb ed="#V" n="18" break="no"/>tum: patet per prepositionem negationis vniuersali
signo<lb ed="#V" n="19" break="no"/>que facit propositionem equiualere sue particulari
nega<lb ed="#V" n="20" break="no"/>tiue
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e311">
¶ Ad secundum dicendum quod sicut dicit magister
<lb ed="#V" n="21"/>inlittera. Iurare est a malo non iurantis: sed illius qui aliter
<lb ed="#V" n="22"/>non credit id est ab infirmitate que aliquando pena est: et
ali<lb ed="#V" n="23" break="no"/>quando pena et culpa: et quod sic est a malo bene est licitum
<lb ed="#V" n="24"/>ipsi iuranti.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e323">
¶ Ad tertium dicendum quod cum deus inuo
<lb ed="#V" n="25"/>catur in testem alicuius veritatis: si debito modo non inuoca
<lb ed="#V" n="26"/>tur inuanum: quia aut in vita ista testisicatur pro iurante vel
<lb ed="#V" n="27"/>mouendo corda iudics: et partis aduerse per aliquam
la<lb ed="#V" n="28" break="no"/>tentem inspirationem qua credunt iuranti: vel ponendo
<lb ed="#V" n="29"/>in palam factum pro quo iuratur: vel dando constantiam
<lb ed="#V" n="30"/>cordi et verbo ipsius iurantis: que quandam
probabilita<lb ed="#V" n="31" break="no"/>tem aggenerat quod iuret verum. Et si deo non placet
testi<lb ed="#V" n="32" break="no"/>ficari pro predicto modo iurante in hac vita per aliquod
<lb ed="#V" n="33"/>signum certum: est tamen quod pro ipso palam testificabitur
<lb ed="#V" n="34"/>in vita alia quando illuminabit abscondita tenebrarrum et et
<lb ed="#V" n="35"/>manifestabit consilia cordium: vt habetur 1 Cor. 4.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g105568-Dd1e350">
<head xml:id="kzz7yh-g105568-Hd1e352">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e354">
Quaestio II.
<lb ed="#V" n="36"/>SEecundo queritur vtrum licitum sit
in<lb ed="#V" n="37" break="no"/>rare per creaturam: et videtur quod
<lb ed="#V" n="38"/>non 22 q. 1. clericum. per creaturas iurantem
acer<lb ed="#V" n="39" break="no"/>rime obiurgandum esse censemus si perstiterit
<lb ed="#V" n="40"/>in vitio excommunicandum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e367">
¶ Item iurare est actus
ia<lb ed="#V" n="41" break="no"/>trie: sed actus latrie non debetur creature: vt superius
vi<lb ed="#V" n="42" break="no"/>sum est: ergo non licet iurare per creaturam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e374">
<lb ed="#V" n="43"/>Contra quanto res per quam iuratur est maior
tan<lb ed="#V" n="44" break="no"/>to per illam periculosius iuratur:
periculosi<lb ed="#V" n="45" break="no"/>us ergo iuratur per deum quam per creaturam sed licitum
<lb ed="#V" n="46"/>est iurare per deum: vt patet ex precedenti questione:
er<lb ed="#V" n="47" break="no"/>go multo fortius licitum est iurare per creaturam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e387">
¶ Item
<lb ed="#V" n="48"/>vt habetur Gene. 41. Ioseph iurauit per salutem pharao
<lb ed="#V" n="49"/>nis nec reprehensus est de hoc. Ex consuetudine etiam
iu<lb ed="#V" n="50" break="no"/>ratur per euangelium: et per sanctos: nec reprehenduntur
<lb ed="#V" n="51"/>sic iurantes si discrete et ex causa legitima verum iurant:
<lb ed="#V" n="52"/>ergo licitum est per creaturas iurare.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e401">
<lb ed="#V" n="53"/>Respondeo quod est iuramentum assertorium: et
<lb ed="#V" n="54"/>quoddam promissorium. Primu
<lb ed="#V" n="55"/>est cum aliquid per iuramentum asseritur esse vel fuisse
<lb ed="#V" n="56"/>vel contrarium. Secundum est cum iuramento homo
promit<lb ed="#V" n="57" break="no"/>tit se aliquid facturum vel non facturum. Et vtroque isto
<lb ed="#V" n="58"/>rum modorum conuenit iurare iuramento simplicis
con<lb ed="#V" n="59" break="no"/>testationis sub hac forma testis est mihi deus: vel testis est
<lb ed="#V" n="60"/>mihi conscientia mea: vel hoc dico coram deo: et aut deus scit
<lb ed="#V" n="61"/>quod sic est in animo meo: de quibus modis iurandi habetur.
<lb ed="#V" n="62"/>xxii. q. i. Si peccatum. Aut per deum: et iuramento
execra<lb ed="#V" n="63" break="no"/>tionis sub hac forma si me deus adiuueteet istorum
sancto<lb ed="#V" n="64" break="no"/>rum reliquie: de quo modo iurandi habetur. 35 q. 6. De
<lb ed="#V" n="65"/>parentela. In quo modo iurandi obligat homo deo
ali<lb ed="#V" n="66" break="no"/>quid ad se pertinens: vt in eo diuinum exerceatur
iudici<lb ed="#V" n="67" break="no"/>um nisi verum sit quod iurant nisi impleat quod promittit:
<lb ed="#V" n="68"/>sicut videtur iurasse Apostolus 2 ad Cor. c id est dicens. Ego te¬
<!--00310.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>stem deum inuoco in animam meam. Et saul I Reg.id14
<lb ed="#V" n="70"/>cum dixit: hoc faciat mihi deus: et hoc addat: quia morte
<lb ed="#V" n="71"/>morieris Ionatha. Quolibet autem dictorum modorum
li<lb ed="#V" n="72" break="no"/>citum est iurare per creaturam aliquo modo: et aliquo
non<lb ed="#V" n="73" break="no"/>Potest enim creatura considerari secundum se et absolute: et sic
<lb ed="#V" n="74"/>non licet iurare per creaturam: quia iuramentum est ad
<lb ed="#V" n="75"/>confirmationem dubie veritatis rerum contingentium
<lb ed="#V" n="76"/>incertarum in sua natura ad quam confirmationem non
<lb ed="#V" n="77"/>est aliquis vniuersaliter idoneus nisi habens omnium
re<lb ed="#V" n="78" break="no"/>rum cognitionem et prouisionem: et infallibilem veritatem
<lb ed="#V" n="79"/>quod nulli conuenit creature. Et sic procedunt rationes
<lb ed="#V" n="80"/>ad primam partem: et sic intelligitur illud quod dicitur 22
<lb ed="#V" n="81"/>q id e.t Si quis per capillum: et. c. considera. Potest etiam
con<lb ed="#V" n="82" break="no"/>siderari inquantum in ea relucet deus: vt in imagine: vel
<lb ed="#V" n="83"/>in vestigio: et sic iurare per creaturam est per deum iura
<lb ed="#V" n="84"/>re qui in ea relucet sicut in effectu. Unde Matth. xxiii.
<lb ed="#V" n="85"/>Qui iurat in celo iurat in throno dei et in eo qui sedet
su<lb ed="#V" n="86" break="no"/>per eum scid cest iurat per deum qui ipsum creauit: et cuius
spe<lb ed="#V" n="87" break="no"/>cialis influentia refulget in eo: et sic licitum est iurare per
<lb ed="#V" n="88"/>creaturam conuenientius ine est iurare per creaturas
sa<lb ed="#V" n="89" break="no"/>cras. Quod autem licitum sit iurare per altare: et
sancto<lb ed="#V" n="90" break="no"/>rum reliquias habetur. xx. q. i. habemus. Et quod per
euan<lb ed="#V" n="91" break="no"/>gelia habetur eadem causa q. v. qui iurat: et sic enim iurando
<lb ed="#V" n="92"/>per creaturam non exhibetur honor latrie creature: sed
<lb ed="#V" n="93"/>creatori. Quia enim principalius consideratur deus cum
<lb ed="#V" n="94"/>consideratur secundum se quam cum consideratur vt refulgens in
<lb ed="#V" n="95"/>creatura: ideo per se maius est iuramentum iurare per deum
<lb ed="#V" n="96"/>quam per creaturam: et sic intelligendum est illud quod dici
<lb ed="#V" n="97"/>tur. xxii. q id est Si aliqua. Et eadem causa q. ii. ca id est dicitur quod et
<lb ed="#V" n="98"/>si per creaturas mendaciter iurans dupliciter peccet
gra<lb ed="#V" n="99" break="no"/>uiori tamen pene se subiicit qui per creatorem iurat
men<lb ed="#V" n="100" break="no"/>daciter: quia sicut dicit Augustinus in epistola ad Publico
<lb ed="#V" n="101"/>lam non multum post principium quanto illud per quod
<lb ed="#V" n="102"/>iuratur magis est sanctum: tanto magis est penale
periu<lb ed="#V" n="103" break="no"/>rium per accidens tamen scilicet ratione maioris solemnitatis
<lb ed="#V" n="104"/>exhibite vel concomitantis blasphemie potest esse
forti<lb ed="#V" n="105" break="no"/>us iuramentum per creaturam quam per creatorem. Ex
di<lb ed="#V" n="106" break="no"/>ctis patent solutiones ad omnia argumenta.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g105568-Dd1e526">
<head xml:id="kzz7yh-g105568-Hd1e528">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e530">
Quaestio III
<lb ed="#V" n="107"/>TErtio queritur vtrums recipiendum sit in
<lb ed="#V" n="108"/>ramentum a qualibet persona: et qua
<lb ed="#V" n="109"/>libet hora: et videtur quod sic. Quilibet homo in
<lb ed="#V" n="110"/>hac vita minor est angelo bono. Unde Matt.
<lb ed="#V" n="111"/>xirro dicitur de Ioanne baptista qui minor est in regno
celo<lb ed="#V" n="112" break="no"/>rum: maior est illo: sed recipiendum est iuramentum ab
<lb ed="#V" n="113"/>angelis: de angelo enim dicitur Apoca. x. Qui iurauit per
<lb ed="#V" n="114"/>viuentem in secula seculorum: ergo recipiendum est iura
<lb ed="#V" n="115"/>mentum a quocunque homine.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e552">
¶ Item Augu. in
episto<lb ed="#V" n="116" break="no"/>la ad publicolam cito post principium. Qui vtitur fide
il<lb ed="#V" n="117" break="no"/>lius quem constat iurasse per deos falsos: et vtitur non ad
<lb ed="#V" n="118"/>mala: sed ad licita: et bona non peccato eius se sociat. quo
<lb ed="#V" n="119"/>per demonia iurauit: sed bono pacto eius quo fidem
serua<lb ed="#V" n="120" break="no"/>uit: sed istud iuramentum est quod minus posset videri
reci<lb ed="#V" n="121" break="no"/>piendum: ergo multo fortius a qualibet alia persona
reci<lb ed="#V" n="122" break="no"/>piendum est iuramentum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e570">
¶ Item Apost. ad hebre. vi.
<lb ed="#V" n="123"/>Omnis controuersie eorum finis ad confirmationem est
<lb ed="#V" n="124"/>iuramentum: sed cuilibet: et qualibet hora licitum est: di.
<lb ed="#V" n="125"/>ctum suum confirmare si sibi aliter non creditur: ergo a
<lb ed="#V" n="126"/>quolibet et qualibet hora recipiendum est iuramentnum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e581">
<lb ed="#V" n="127"/>¶ Item iurare est actus virtutis latrie: sed cuilibet
ho<lb ed="#V" n="128" break="no"/>mini et qualibet hora licitum est facere opus virtutis:
er<lb ed="#V" n="129" break="no"/>go cuilibet homini: et qualibet hora licitum est iurare: et
<lb ed="#V" n="130"/>ex consequenti a quolibet homine: et qualibet hora
reci<lb ed="#V" n="131" break="no"/>piendum est iuramentum. Non enim est licitum iurare
<lb ed="#V" n="132"/>nisi quando licitum est iuramentum recipere. e
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e598">
<lb ed="#V" n="133"/>Contra 2 q. 5. Siquis praesbyter. Presbyter vice
in<lb ed="#V" n="134" break="no"/>ramenti per sanctam consecrationem inter.
<lb ed="#V" n="135"/>rogetur iurare: ergo non debet Et. xxii. q. v. honestum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e607">
¶
Que<lb ed="#V" n="136" break="no"/>dam sunt tempora quibus iurare prohibemur: ergo non est recipiendum iue¬
<!--00311.xml-->
<pb ed="#V" n="151-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>ramentum a qualibet persona nec qualibet hora.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e620">
¶ Item
<lb ed="#V" n="2"/>eodem ca. honestum videtur: vt qui in sanctis audet iurare: hoc
<lb ed="#V" n="3"/>ieiunus faciat cum omni honestate et timore dei. Et vt
<lb ed="#V" n="4"/>pueri ante 14. annos iurare non cogantur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e629">
<lb ed="#V" n="5"/>Respondeo quod iuramentum debet habere
comi<lb ed="#V" n="6" break="no"/>tem iudicium in discretione
iuran<lb ed="#V" n="7" break="no"/>tis: et ideo a pueris discretione carentibus: non est
exigen<lb ed="#V" n="8" break="no"/>dum iuramentum nec recipiendum: vt patet per allegatum ad
<lb ed="#V" n="9"/>hoc decretum. Debet etiam habere veritatem in afsertione
<lb ed="#V" n="10"/>et ideo ab illis qui alias sunt coniuncti de periurio in
iu<lb ed="#V" n="11" break="no"/>dicio: nec a principe sunt ab illa infamia reuelati non est
<lb ed="#V" n="12"/>recipiendum solemne iuramentum: quia contra tales
presu<lb ed="#V" n="13" break="no"/>mitur quod prece vel precio: timore: odio: vel amore: proni es
<lb ed="#V" n="14"/>sent ad falsum iurandum. Unde 22 q. v. Paruuli. Qui se
<lb ed="#V" n="15"/>mel periurare conuictus fuerit: nec testis sit post hoc: nec
<lb ed="#V" n="16"/>ad sacramentum accedat: nec in sua causa: vel alterius
iura<lb ed="#V" n="17" break="no"/>tor persistat. Iuramentum etiam est ad confirmationem
ve<lb ed="#V" n="18" break="no"/>ritatis dubie apud homines: et quia pontifices et inferiores
<lb ed="#V" n="19"/>sacerdotes: tales se debent exhibere: vt de eorum veritate
<lb ed="#V" n="20"/>parum: vel minime dubitetur: ideo de facili iurare non
de<lb ed="#V" n="21" break="no"/>bent: nec ab eis est iuramentum exigendum nisi pro
ar<lb ed="#V" n="22" break="no"/>dua causa 2. q. 5. sacramentum hactenus a summis sacerdoti
<lb ed="#V" n="23"/>bus: vel reliquis exigi: nisi pro recta fide minime
cogno<lb ed="#V" n="24" break="no"/>uimus: nec sponte eos iurasse reperimus. Et infra eadem
<lb ed="#V" n="25"/>q. c. Si quis sacerdotes. ex leui causa iurare non debent: et i.
<lb ed="#V" n="26"/>eo. c. cum a populari infamia sacerdotes opprimuntur: tunc
<lb ed="#V" n="27"/>ad innocentie sue assertionem iuramenta debent offerre: et
<lb ed="#V" n="28"/>22. q. vlti. Nullus ex ecclesiastico ordine cuiquam laico quicquam
<lb ed="#V" n="29"/>supra sacra euangelia iurare presumat: sed simpliciter cum
veri<lb ed="#V" n="30" break="no"/>tate et puritate dicat. Est est. Non non. sed si est aliquid quod
<lb ed="#V" n="31"/>sibi obiiciatur prout iudicauerit qui eiusdem sunt ordinis:
<lb ed="#V" n="32"/>aut corrigatur: autm expurgetur. Quia etiam in
iuramento<lb ed="#V" n="33" break="no"/>assumitur nomen rei sacre ad veritatis confirmationem:
<lb ed="#V" n="34"/>quod cum magna reuerentia debet fieri: ideo non est
recipien<lb ed="#V" n="35" break="no"/>dum nec exhibendum iuramentum solene: nisi ante
pran<lb ed="#V" n="36" break="no"/>dium: vt habetur in decreto: ad hanc partem allegato
pro<lb ed="#V" n="37" break="no"/>aliquo tamen speciali casu licet aliter fieri: quod patet per hoc quod
di<lb ed="#V" n="38" break="no"/>citur 22. q. v. decreuit. Ubi ponuntur quedam tempora in
qui<lb ed="#V" n="39" break="no"/>bus non sunt exigenda solenia iuramenta. Et excipitur
cau<lb ed="#V" n="40" break="no"/>sa concordie: et pacificationis: vnde secundum apparatum illud quod
<lb ed="#V" n="41"/>dicitur in illo. c. Honestum. Magis est honestum quam iustum.
<lb ed="#V" n="42"/>Et magister in littera. Sancta synodus decreuit: nisi
pro<lb ed="#V" n="43" break="no"/>pace facienda: vt omnea fideles ieiuni ad sacramenta
acce<lb ed="#V" n="44" break="no"/>dant. Non est etiam iurandum pro re modica et leuti. Non
<lb ed="#V" n="45"/>enim nomen dei honorat qui ipsum testem inuocat pro
re<lb ed="#V" n="46" break="no"/>ita leui: et parum vtili: quod dedecus faceret vni magno
<lb ed="#V" n="47"/>homini: qui ipsum aduocaret in testimonium pro re tali.
<lb ed="#V" n="48"/>Qui etiam illi per quem principaliter iuratur: exhibetur
ho<lb ed="#V" n="49" break="no"/>nor latrie: qui non debetur: nisi vero deo. Quapropter
di<lb ed="#V" n="50" break="no"/>citur Exo. 23. Per nomen externorum deorum non
iurabi<lb ed="#V" n="51" break="no"/>tis: ideo a iurante per idolum: nec est exigendum: nec
re<lb ed="#V" n="52" break="no"/>cipiendum iuramentum: nisi pro aliqua necessitate: vel
con<lb ed="#V" n="53" break="no"/>muni vtilitate. Sed si hoc exigit necesiitas: vel communis
<lb ed="#V" n="54"/>vtilitas: licet vt patet per auctoritatem Adugu. in
opponen<lb ed="#V" n="55" break="no"/>do allegatam: et per illud quod habetur. xxii. q. in. mouet te.
<lb ed="#V" n="56"/>Ex dictis patet solutio ad primum et secundum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e744">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="57"/>tertium dicendum quod minor non est vera de solemni
iura<lb ed="#V" n="58" break="no"/>mento: et loquendo de qualibet causa.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g105568-d1e751">
¶ Ad quartum
di<lb ed="#V" n="59" break="no"/>cendum quod iurare non est actus virtutis: nisi sit debito
mo<lb ed="#V" n="60" break="no"/>do circumstantiatus ad quod requiritur quod fiat
tempo<lb ed="#V" n="61" break="no"/>pore debito: sicut enim dicit philosophus. 3 ethicorum. c.
<lb ed="#V" n="62"/>3. quando est vna de circumstantiis qui requiruntur ad virtuosum actum.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>