-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v3_kzz7yh-g106233.xml
403 lines (403 loc) · 25.5 KB
/
cod-ve09v3_kzz7yh-g106233.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 2</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 2</title>
<date when="2023-09-04">September 04, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v3">Venice, 1509, v. 3</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="151-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-g106233"><!-- l3d39a2 -->
<head xml:id="kzz7yh-g106233-Hd1e101">Articulus 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e103">
<lb ed="#V" n="63"/>Consequenter queritur de secundo
<lb ed="#V" n="64"/>principali: et circa
<lb ed="#V" n="65"/>hoc queruntur. tria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e112">
¶ Primo vtrum
homo<lb ed="#V" n="66" break="no"/>obligetur per iuramentum dolosum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e117">
¶ Secundo
<lb ed="#V" n="67"/>vtrum per iuramentum coactum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e122">
¶ Tertio vtrum per
<lb ed="#V" n="68"/>iuramentum incautum siue indiscretum.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-g106233-Dd1e128">
<head xml:id="kzz7yh-g106233-Hd1e130">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e132">
Quaestio
<!--00311.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>Rimo ostendo quod homo obligatur per
iura<lb ed="#V" n="70" break="no"/>mentum dolosum. Isidorus. 2
<lb ed="#V" n="71"/>lib. de summo bono. capitulo. 3i. et recitat
magi<lb ed="#V" n="72" break="no"/>ster in littera: quacunque arte verborum quisque
<lb ed="#V" n="73"/>luret: deus tamen qui conscientie testis est: ita hoc accipit
<lb ed="#V" n="74"/>sicut ille cui iuratur intelligit: ergo qui iuramento promit
<lb ed="#V" n="75"/>tit aliquid licitum in corde tenens contrarium: quod est
<lb ed="#V" n="76"/>iurare dolose obligatur ad adimplendum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e156">
¶ Item extra
<lb ed="#V" n="77"/>de iureiuran. et si christus. §. id est in glo. qualitercunque iuratur:
<lb ed="#V" n="78"/>si licitum est quod inuratur seruandum est iuramentum:
<lb ed="#V" n="79"/>ergo cum homo iurat aliquid licitum se facturum: siue in
<lb ed="#V" n="80"/>ret dolose: siue non obligatur:
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e167">
¶ Item. xxii. q. ii. In dolo
<lb ed="#V" n="81"/>iurat qui aliter facturus est quam promittit. glo. i: qui aliter
pro<lb ed="#V" n="82" break="no"/>ponit facere: sed vt habetur extra de rescriptis. Sedes apo
<lb ed="#V" n="83"/>stolica. Fraus et dolus alicui patrocinari non debent:
er<lb ed="#V" n="84" break="no"/>go predicto modo iuranti non patrocinatur dolus eius
<lb ed="#V" n="85"/>quin maneat obligatus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e180">
¶ Item recipiens sacrum
ordi<lb ed="#V" n="86" break="no"/>nem: et si non intendat se obligare ad continentiam: tamen
<lb ed="#V" n="87"/>quia talibus precipitur continere est ad continentiam
ob<lb ed="#V" n="88" break="no"/>ligatus: ergo similiter cum aliquis iurat aliquod licitum
<lb ed="#V" n="89"/>se facturum: quamuis non intendat facere: tamen quia facit
<lb ed="#V" n="90"/>illud quod precipitur implendum videtur quod sit ad
faci<lb ed="#V" n="91" break="no"/>endum obligatus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e197">
<lb ed="#V" n="92"/>Contra Augu. contra mendacium inter principium
<lb ed="#V" n="93"/>et medium. Qui loquitur ore veritatem
ni<lb ed="#V" n="94" break="no"/>hil ei prodest si eam in corde non tenet: ergo a simili.
Qui<lb ed="#V" n="95" break="no"/>ore iurat se aliquid licitum facturum non ligatur ad
faci<lb ed="#V" n="96" break="no"/>endum si ita in corde non tenet.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e210">
¶ Item ealiquis iurans
<lb ed="#V" n="97"/>alicui quod non stabit contra eum: nihilominus potest
sta<lb ed="#V" n="98" break="no"/>re contra eum pro se: vel pro ecclesia sua: vel pro communi
<lb ed="#V" n="99"/>tate sua extra de iureiuran. petitio. in glo. ergo multo
mi<lb ed="#V" n="100" break="no"/>nus videtur obligatus qui aliquid se facturum iurat: si
<lb ed="#V" n="101"/>contrarium intendat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e223">
<lb ed="#V" n="102"/>Respondeo quod qui dolose surat pximo suo
ali<lb ed="#V" n="103" break="no"/>quid licitum se facturum vel non
<lb ed="#V" n="104"/>facturum in foro iudicii: obligatur ad faciendum: vt iura
<lb ed="#V" n="105"/>uit. Si contra ipsum possit probari quod iurauerit. In
foro<lb ed="#V" n="106" break="no"/>autem conscientie qui tantum deum respicit: qui
iudica<lb ed="#V" n="107" break="no"/>re habet non tantum de exterioribus: sed de interioribus
<lb ed="#V" n="108"/>non manet obligatus ad faciendum: vt dicunt aliqui.
De<lb ed="#V" n="109" break="no"/>us enim plus ponderat intentionem quam verba.
Mortali<lb ed="#V" n="110" break="no"/>ter tamen peccat: quia periurat iurando se facturum quod
<lb ed="#V" n="111"/>facere non proponit: et cauere tenetur indennitati proximi: quem
<lb ed="#V" n="112"/>dolose iurando decipit. Aliis autem videtur quod non tantum
<lb ed="#V" n="113"/>mortaliter: peccat periurando: sed etiam non tantum in
<lb ed="#V" n="114"/>foro exteriori: sed etiam in foro conscientie obligatur ad
<lb ed="#V" n="115"/>adimplendum quod iurat taliter ne proximus sedatur qui
<lb ed="#V" n="116"/>iuramentum bona intentione recepit: quamuis enim
dolo<lb ed="#V" n="117" break="no"/>se iurans se obligare non intendat explicite tamen
impli<lb ed="#V" n="118" break="no"/>cite se obligare intendit inquantum intendit facere quod
<lb ed="#V" n="119"/>secundum rationem rectam tenetur obseruare: vt caueatur
de<lb ed="#V" n="120" break="no"/>ceptioni et indemnitati proximi.
<lb ed="#V" n="121"/>Qui vult tenere primam opinionem potest
<lb ed="#V" n="122"/>dicere quod duo prima
argu<lb ed="#V" n="123" break="no"/>menta procedunt de obligatione quantum ad forum
exterio<lb ed="#V" n="124" break="no"/>ris iudicii.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e275">
¶ Ad tertium dicendum quod iuranti in dolo non
pa<lb ed="#V" n="125" break="no"/>trocinatur dolus: quia mortaliter peccat quod multo grauius
<lb ed="#V" n="126"/>est quam esse obligatum ad faciendum illud quod iurat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e282">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="127"/>quartum dicendum quod non valet: quia obligatio ad continentiam
<lb ed="#V" n="128"/>ex statuto ecclesie annexa est ordini sacro: sed obligatio ad
<lb ed="#V" n="129"/>faciendum quod iuratur: non est annexa iuramento per
<lb ed="#V" n="130"/>statutum ecclesie: nisi inquantum presumitur iurans in
obli<lb ed="#V" n="131" break="no"/>gationem consensisse: et ideo non est ei annexa: nisi quantum
<lb ed="#V" n="132"/>ad forum iudicii: quando non intendit facere illud quod se iurat facturum.
<lb ed="#V" n="133"/>Qui vult tenere aliam opinionem que aliquibus
magis<lb ed="#V" n="134" break="no"/>videtur consons rationi potest dicere ad principium in
op<lb ed="#V" n="135" break="no"/>positum quod plura requiruntur ad meritum quam ad hoc quod homo homin
obli<lb ed="#V" n="136" break="no"/>getur. Actus enim exteriores non sunt meritorii nisi per relationem et
<!--00312.xml-->
<pb ed="#V" n="151-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>conformitatem ad interiores actus: sed actus exterior
be<lb ed="#V" n="2" break="no"/>ne est obligatorius: quamuis in obligationem non
consen<lb ed="#V" n="3" break="no"/>tiat explicite homo interius: et hoc propter causam
in<lb ed="#V" n="4" break="no"/>questione dictam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e321">
¶ Ad secundum dicendum quod non
va<lb ed="#V" n="5" break="no"/>let. Illo enim generali sermone non includitur nec ipse:
<lb ed="#V" n="6"/>nec sua ecclesia: nec communitas sua: vt enim dicit glo. ibidem:
<lb ed="#V" n="7"/>et. C. de solutionibus. Inquisitio. generali sermone non
<lb ed="#V" n="8"/>continetur persona loquentis: vnde si postea stat
contra<lb ed="#V" n="9" break="no"/>eum in casibus predictis non facit contra suum
iuramen<lb ed="#V" n="10" break="no"/>tum
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g106233-Dd1e338">
<head xml:id="kzz7yh-g106233-Hd1e340">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e342">
Questio. II.
<lb ed="#V" n="11"/>SEcundo queritur vtrum homo
obli<lb ed="#V" n="12" break="no"/>getur per iuramentum
coa<lb ed="#V" n="13" break="no"/>ctum: et videtur quod sic: extra de iureiu. si vero
ali<lb ed="#V" n="14" break="no"/>quis dicit papa a pluribus predecessoribus
no<lb ed="#V" n="15" break="no"/>stris factum esse recolitur quod clerici qui coactum ministerium ecclsie
<lb ed="#V" n="16"/>abiurarunt de iuramento absolutionis beneficium meruerunt et
<lb ed="#V" n="17"/>ad coercendam iniquitatem eorum qui eccliasticos viros ad
praestan<lb ed="#V" n="18" break="no"/>dum illud compellunt permisu sunt in eadem ecclesia ministrare: sed
<lb ed="#V" n="19"/>non requiretur absolutio: nisi praecessisset obligatio: ergo
obliga<lb ed="#V" n="20" break="no"/>tio contrahitur per iuramentum coactum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e366">
¶ Item iuramentum
pro<lb ed="#V" n="21" break="no"/>mifforium: quod habet comites iudicium: et iustitiam: et veritatem est
<lb ed="#V" n="22"/>obligatorium: sed coactio non remouet a iuramento aliquem isto
<lb ed="#V" n="23"/>rum communitum: ergo iuramentum coactum est obligatorium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e375">
¶ Item
<lb ed="#V" n="24"/>obligatio est per interiorem voluntatis actum: sed voluntas
<lb ed="#V" n="25"/>quantum ad illum actum sufficienter cogi non potest: ergo nulla coactio
<lb ed="#V" n="26"/>impedit: quin per iuramentum permissorium voluntas se obliget.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e384">
<lb ed="#V" n="27"/>Contra extra de his que vi metus ve causa funt.
Ab<lb ed="#V" n="28" break="no"/>bas que metu: et vi siunt de iure debent in
irri<lb ed="#V" n="29" break="no"/>tum reuocari: ergo iuramentum coactum non est vere
obligato<lb ed="#V" n="30" break="no"/>rium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e396">
¶ Item. ff. de eo quod metus causa l. iii. ait praetor. quod metus
<lb ed="#V" n="31"/>causa gestum erit ratum non habeo: sed hoc non est nisi quia
me<lb ed="#V" n="32" break="no"/>tus aliquo modo cogit: ergo coactum iuramentum non obligat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e403">
<lb ed="#V" n="33"/>Respondeo quod hominem obligari per suramntum
coa<lb ed="#V" n="34" break="no"/>ctum dupliciter potest intelligi: autm quantum
<lb ed="#V" n="35"/>ad forum conscientie: aut quantum ad forum exterioris iudicii.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e412">
<lb ed="#V" n="36"/>¶ Primo modo credo quod si intendebat se obligare quamuis
<lb ed="#V" n="37"/>coactus quod obligatus est: quia voluntas ad consentiendum
nul<lb ed="#V" n="38" break="no"/>lam sufficienti coactione cogi potest. Si tamen compulsus est per
me<lb ed="#V" n="39" break="no"/>tum qui cadere debet in constantem virum: iudex debet illud iu
<lb ed="#V" n="40"/>ramentum relaxare: vel partem aduersam ad relaxandum
<lb ed="#V" n="41"/>compellere ne ille qui eum compulit ex sua malitia commodum
re<lb ed="#V" n="42" break="no"/>portet: et huic concordat illud quod allegatum est in artiatro
pri<lb ed="#V" n="43" break="no"/>mo. ad partem primam. Si autem quantum ad forum exterioris iu
<lb ed="#V" n="44"/>dicii distinguendum est: quia aut inducitur ad iurandum per
<lb ed="#V" n="45"/>leuem metum: aut per metum qui cadere potest in homine
constan<lb ed="#V" n="46" break="no"/>tissimo. Primo modo obligatur ad implendum quod iurauit: si tamen
<lb ed="#V" n="47"/>licitum est. Unde de metum excusante dicitur. ff. de eo quod
me<lb ed="#V" n="48" break="no"/>tus causascilicet metum. Metum non vani hominis. Sed qui et in
homi<lb ed="#V" n="49" break="no"/>ne constantissimo cadat. Ad hoc edictum pertinere dicimus.
<lb ed="#V" n="50"/>hoc etiam probatur per illud quod dicitur extra de his que vi metusue
<lb ed="#V" n="51"/>causa fiunt: ad audientiam. Secundo modo quantum ad aliquos
<lb ed="#V" n="52"/>casus obligatio nulla est ipso iure: vt in contractu matrimonii
<lb ed="#V" n="53"/>extra de sponsalibus. cum locum: vbi dicitur quod locum consensus non
<lb ed="#V" n="54"/>habet: vbi metus vel coactio intercedit. Et in traditione
<lb ed="#V" n="55"/>seu promissione rei ecclesiastice. extra de iureiuram c. 2. Et
<lb ed="#V" n="56"/>in pluribus aliis casibus quos enumerare non opetet ad
pre<lb ed="#V" n="57" break="no"/>sens necocium. In aliquibus autem casibus non est irrita ipso
<lb ed="#V" n="58"/>iure: sed rescindi potest ipso iure per actionem: et per
exceptio<lb ed="#V" n="59" break="no"/>nem. ff. de eo quod metus causacilicet metum autem praesentem. § sed quod
pre<lb ed="#V" n="60" break="no"/>tor. vbi dicitur quod in negociis perfectis et exceptionem interdum
<lb ed="#V" n="61"/>et actionem competere in imperfectis autem solum exceptionem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e471">
<lb ed="#V" n="62"/>¶ Argumenta ad partem primam procedunt de
obliga<lb ed="#V" n="63" break="no"/>tione in foro iudicii exterioris.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g106233-Dd1e479">
<head xml:id="kzz7yh-g106233-Hd1e481">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e483">
Quaestio III.
<lb ed="#V" n="64"/>Ertio queritur vtrum homo obligetur per
<lb ed="#V" n="65"/>iuramentum incautum: et videtur quod sic
<lb ed="#V" n="66"/>Iosue. 9. habetur quod Iosue fecit pacem cum
Ga<lb ed="#V" n="67" break="no"/>baonitis: et inito sedere pollicitus est: vt non
occi<lb ed="#V" n="68" break="no"/>derentur: principes quoque multitudinis iurauerunt eis: et tamen
<!--00312.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>illicitum fuit iuramentum cum deus eis precepisset vt
<lb ed="#V" n="70"/>hominibus terre illius non inirent fedus: vt habetur Exo. 23.
<lb ed="#V" n="71"/>Et tamen Iosue seruauit iuramentum et cum ergo de hoc
<lb ed="#V" n="72"/>non sit reprehensus: videtur quod iuramentum incautum
ob<lb ed="#V" n="73" break="no"/>liget
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e511">
¶ Item. 22 q. 4. Innocens. §. vlti quod illicitum iura
<lb ed="#V" n="74"/>mentum obseruari prohibetur: non est generaliter
intelli<lb ed="#V" n="75" break="no"/>gendum: ergo est aliquod iuramentum illicitum
obseruan<lb ed="#V" n="76" break="no"/>dum: sed omne iuramentum illicitum est incautum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e520">
¶ Item
<lb ed="#V" n="77"/>eodem . §. videtur sentire Gratianus quod iuramentum de
<lb ed="#V" n="78"/>non assumendo vestem religionis nulla auctoritate
prohi<lb ed="#V" n="79" break="no"/>betur seruari: sed tale iuramentum incautum est: quia est
con<lb ed="#V" n="80" break="no"/>tra diuinum consilium: ergo aliquod inuramentum
incau<lb ed="#V" n="81" break="no"/>tum est obligatorium
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e533">
¶ Item. 83. distin. Florentinum.
Ur<lb ed="#V" n="82" break="no"/>detur velle Grego. quod si aliquis tactis sacrosanctis
euan<lb ed="#V" n="83" break="no"/>geliis iuret se non recepturum episcoatum: et postea eligatur
<lb ed="#V" n="84"/>repellendus est quod non videretur verum: nisi tale
iu<lb ed="#V" n="85" break="no"/>ramentum esset seruandum: sed tale iuramentum est
in<lb ed="#V" n="86" break="no"/>cautum: cum statui perfectionis deroget: ergo aliquando
<lb ed="#V" n="87"/>iuramentum incautum est obligatorium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e550">
<lb ed="#V" n="88"/>Contra 22 q. iii. et recitat magister in littera. Ine
ma<lb ed="#V" n="89" break="no"/>lis promissis rescinde fidem in turpori
voto<lb ed="#V" n="90" break="no"/>muta decretum: quod incaute vouisti non facias: ergo a
<lb ed="#V" n="91"/>simili non est faciendum quod est incaute iuratum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e561">
¶ Item
<lb ed="#V" n="92"/>eadem quaestione. Si aliquod forte incautius nos iurasse
con<lb ed="#V" n="93" break="no"/>tigerit: quod seruatum peiorem vergat in exitum: illud
sa<lb ed="#V" n="94" break="no"/>lubriori mutandum consilio nouerimus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e570">
<lb ed="#V" n="95"/>Respondeo quod iuramentum potest esse
incau<lb ed="#V" n="96" break="no"/>tum: vel ratione modi iurandi: vel
<lb ed="#V" n="97"/>ratione eius quod iuratum est. Primo modo dupliciter
<lb ed="#V" n="98"/>scilicet vel quia non est factum ex deliberatione: et sic non ob
<lb ed="#V" n="99"/>ligat de necessitate: sed tantum de congruitate: etiam si licitum
<lb ed="#V" n="100"/>sit quod iuratur. Aut quia non sit cum debita reuerentia: et
<lb ed="#V" n="101"/>sic peccat homo iurando: et obligatur ad obseruandum quod
<lb ed="#V" n="102"/>iurauit: si licitum est quod iurauit: iuramentum autem
in<lb ed="#V" n="103" break="no"/>cautum ratione huius quod inuratum est: est omne illud quo
<lb ed="#V" n="104"/>iuratum est aliquid derogans charitati: et nullum tale
iu<lb ed="#V" n="105" break="no"/>ramentum obligat iurantem ad obseruandum: peccat
ta<lb ed="#V" n="106" break="no"/>men qui sic iurat: quia omnia diuina precepta: et consilia
ordinan<lb ed="#V" n="107" break="no"/>tur ad charitatem: quia sicut dicit Apostolus I ad
Ti<lb ed="#V" n="108" break="no"/>mo 1. Finis precepti est charitas. Nullum iuramentum
<lb ed="#V" n="109"/>est obligatorium: quod derogat alicui precepto: seu
consi<lb ed="#V" n="110" break="no"/>lio: quia etiam quodlibet peccatum mortale derogat alicui
<lb ed="#V" n="111"/>diuino precepto: quia est contra aliquod diuinum
prece<lb ed="#V" n="112" break="no"/>ptum: et etiam per peccatum veniale inquantum est
que<lb ed="#V" n="113" break="no"/>dam obliquatio a rectitudine diuinorum preceptorum: et
<lb ed="#V" n="114"/>dispositio ad mortale peccatum: ideo nullum iuramentum
<lb ed="#V" n="115"/>de faciendo aliquod peccatum mortale: vel veniale est
ob<lb ed="#V" n="116" break="no"/>ligatorium: quia etiam diuina consilia sunt de bonis
ope<lb ed="#V" n="117" break="no"/>ribus supererogationis: et perfectionis: ideo nullum
iura<lb ed="#V" n="118" break="no"/>mentum de non faciendo aliquod bonum opus super
ero<lb ed="#V" n="119" break="no"/>gationis: vel faciendo contrarium bonis operibus super
<lb ed="#V" n="120"/>erogationis obligat. Nec etiam iuramentum de non
fa<lb ed="#V" n="121" break="no"/>ciendo ea que melius est facere quam non facere: vel de
faci<lb ed="#V" n="122" break="no"/>endo ea que melius est non facere quam facere: ideo iurans
<lb ed="#V" n="123"/>quod non retinebit aliquem in suo seruitio: quem alias
me<lb ed="#V" n="124" break="no"/>lius esset retinere quam non retinere: vel quod non loquatur
pro<lb ed="#V" n="125" break="no"/>ximo cum quo alias melius esset loqui quam non loqui: vel
<lb ed="#V" n="126"/>quod non faciet sibi consolationem vel subuentionem
tem<lb ed="#V" n="127" break="no"/>poralem vel spiritualem: que alias melius esset facere quam
<lb ed="#V" n="128"/>non facere: vel quod non visitabit eum in domo sua
quem<lb ed="#V" n="129" break="no"/>alias melius esset in domo visitare quam non visitare: et sic de
<lb ed="#V" n="130"/>similibus non obligatur ad obseruandum quod iurauit:
<lb ed="#V" n="131"/>quia etiam status religionis et prelationis sunt status per
<lb ed="#V" n="132"/>fecti: ideo qui iurat se nunquam intraturum religionem: vel
<lb ed="#V" n="133"/>non recepturum prelationem: non obligatur ad
obseruan<lb ed="#V" n="134" break="no"/>dum quod iurauit: propter tantum reuerentiam diuini nominis
in<lb ed="#V" n="135" break="no"/>uocati: et ad punitionem temeritatis sic iurantium: et propter
reue<lb ed="#V" n="136" break="no"/>tentiam illorum qui praesunt non debet homo propria auctoritate venire
<!--00313.xml-->
<pb ed="#V" n="152-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>contra quodlibet iuramentum: sed pro aliquibus debet
re<lb ed="#V" n="2" break="no"/>currere ad suum superiorem qui ipsum a tali iuramento
de<lb ed="#V" n="3" break="no"/>bet absoluere vel declarare ipsum non esse obligatum maxime
<lb ed="#V" n="4"/>quando potest oriri dubium obseruatum: vergat in
peio<lb ed="#V" n="5" break="no"/>rem exitum quam non obseruatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e681">
¶ Contra tamen
quodli<lb ed="#V" n="6" break="no"/>bet iuramentum quod ratione rei iurate derogt charitat i vel
<lb ed="#V" n="7"/>tius perfectioni vel disponentibus ad eam: potest homo
<lb ed="#V" n="8"/>venire propria auctoritate in casu necessitatis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e690">
<lb ed="#V" n="9"/>Ad primum in oppositum dicendum quod deus non
praece<lb ed="#V" n="10" break="no"/>perat filiis israel occidere illos qui
<lb ed="#V" n="11"/>habitabant in terra promissionis: nisi essent
incorrigibi<lb ed="#V" n="12" break="no"/>les: quales non fuerunt Gabaonites. Unde non fuit contra
<lb ed="#V" n="13"/>diuinum praeceptum non occidere eos: maxime cum eos
subiu<lb ed="#V" n="14" break="no"/>gauerit Iosue seruituti que est mors ciuilis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e706">
¶ Ad secundum
<lb ed="#V" n="15"/>dicendum quod ibi non debet teneri Gratianus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e712">
¶ Ad tertium
<lb ed="#V" n="16"/>dicendum quod quamuis tale iuramentum nulla auctoritate
pro<lb ed="#V" n="17" break="no"/>hibeatur seruari: non tamen precipitur seruari: et ideo non sequitur
<lb ed="#V" n="18"/>quod homo obligetur per tale iuramentum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g106233-d1e721">
¶ Ad quartum
<lb ed="#V" n="19"/>dicendum quod ille qui iurat se nunquam recepturum episaoatum non
re<lb ed="#V" n="20" break="no"/>pellitur ab episctoatu: quia tale iuramentu obliget: sed quia sic
so<lb ed="#V" n="21" break="no"/>lemniter iurando cum illicitum fuerit iuramentum grauiter
<lb ed="#V" n="22"/>peccauit: et propter huius peccatum repellitur.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>