-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v3_kzz7yh-g108196.xml
481 lines (481 loc) · 30.3 KB
/
cod-ve09v3_kzz7yh-g108196.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2023-09-04">September 04, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v3">Venice, 1509, v. 3</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="153-v"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-g108196"><!-- l3d40a1 -->
<head xml:id="kzz7yh-g108196-Hd1e101">Articulus 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e103">
¶ Circa primum
<lb ed="#V" n="80"/>queruntur quinque.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e108">
¶ Primo vtrum illa duo praecepta
debue<lb ed="#V" n="81" break="no"/>rint dari in veteri lege.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e113">
¶ Secundo vtrum sint formaliter
<lb ed="#V" n="82"/>distincta inter se.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e118">
¶ Tertio vtrum debuerint esse praecepta
<lb ed="#V" n="83"/>distincta a praecepto de non mechando et non furando.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e124">
¶
Quar<lb ed="#V" n="84" break="no"/>to vtrum percepta veteris legis poterant iustificare.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e129">
¶
Qui<lb ed="#V" n="85" break="no"/>to vtrum eque essent obligati iudei ad obseruatione eorum:
<lb ed="#V" n="86"/>sicut nos ad obseruationem praeceptorum euangelicorum.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-g108196-Dd1e136">
<head xml:id="kzz7yh-g108196-Hd1e138">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e140">
Quaestio I.
<lb ed="#V" n="87"/>Rimo ostendendo quod illa duo praecepta non
de<lb ed="#V" n="88" break="no"/>buerunt dari in veteri lege: quia
<lb ed="#V" n="89"/>secundum sententiam Augu. in glo. super illud pslamum. Lex
do<lb ed="#V" n="90" break="no"/>mini immaculata. Lex prohibet manum non animun.
<lb ed="#V" n="91"/>Sed duo praecepta praedicta pertinet ad cohibitionem animi:
<lb ed="#V" n="92"/>ergo non debuerunt dari in lege veteri.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e156">
¶ Item ad heb. 7.
<lb ed="#V" n="93"/>Nihil ad perfectum adduxit lex: sed lex ordinans actus
ex<lb ed="#V" n="94" break="no"/>teriores et interiores adducit ad perfectum: ergo ad legem
ve<lb ed="#V" n="95" break="no"/>terem non pertinebat ponere praedicta duo praecepta cum pertine
<lb ed="#V" n="96"/>ante ad ordinationem interiorum actuum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e167">
¶ Item precepta legis
<lb ed="#V" n="97"/>debent proportionari his que promittuntur in lege: sed in
ie<lb ed="#V" n="98" break="no"/>ge promittebantur bona exteriora non interiora: quia vt dicit
<lb ed="#V" n="99"/>magister in littera. In lege veteri promittuntur terrena:
er<lb ed="#V" n="100" break="no"/>go duo vltima praecepta secunde tabule cum ad actus inte-
<lb ed="#V" n="101"/>riores pertineant non debuerunt dari in veteri lege.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e180">
<lb ed="#V" n="102"/>Contra data fuerunt in Exodo: vt patet Exo. Xx.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e186">
<lb ed="#V" n="103"/>¶ Item apostolus ad Ro. 7. Concupiscentia
ne<lb ed="#V" n="104" break="no"/>sciebam esse peccatum nisi lex diceret non concupisces. A deo autem
<lb ed="#V" n="105"/>nullum praeceptum datum est quod non debuerit dari vbi datum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e195">
<lb ed="#V" n="106"/>Respondeo quod lex vetus est spiritualis inquantum
<lb ed="#V" n="107"/>continet mandata moralta: et
ciui<lb ed="#V" n="108" break="no"/>lis inquantum continet precepta iudicialia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e204">
¶ Primo modo
<lb ed="#V" n="109"/>ad ipsam pertinebat ordinare actus interiores et exteriores
<lb ed="#V" n="110"/>et principalius interiores quam exteriores inquantum
ordinatio<lb ed="#V" n="111" break="no"/>exteriorum dependet ab linterioribus. Unde et Deute 6 vbi
<lb ed="#V" n="112"/>datur praeceptum de interiori dilectione dei a qua dependet
ordi<lb ed="#V" n="113" break="no"/>natio omnium actuum aliorum
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e217">
¶ Secundo modo ad eam pertinebat
<lb ed="#V" n="114"/>principaliter ordinatio exteriorum actuum tantum: quamuis ex
con<lb ed="#V" n="115" break="no"/>sequenti ad ipsam pertineret etiam ordinatio actuum
inte<lb ed="#V" n="116" break="no"/>riorum propter hoc quod per deordinationem eorum multe oriuntur
<lb ed="#V" n="117"/>deordinationes exteriores contra proximum. Qua de causa
<lb ed="#V" n="118"/>etiam ciuilis lex humana praecepta dat de exterioribus
acti<lb ed="#V" n="119" break="no"/>bus virtutum ordinantium interiores actus. Primo autem
mo<lb ed="#V" n="120" break="no"/>do loquendo de lege veteri praeceptum de non concupiscendo
vxo<lb ed="#V" n="121" break="no"/>rem proximi: et praeceptum de non concupiscendo passionem eius
de<lb ed="#V" n="122" break="no"/>buerunt in ea dari: non sic aut loquendo de ea modo secundo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e239">
<lb ed="#V" n="123"/>Argumenta ad partem primam procedunt de
le<lb ed="#V" n="124" break="no"/>ge veteri non sub ratione qua spiritualis
<lb ed="#V" n="125"/>est continens praecepta moralia: sed modo secundo. vnde dicit
magi<lb ed="#V" n="126" break="no"/>in littera quod lex dicitur prohibere manum non animum non secundum moralia
<!--00317.xml-->
<pb ed="#V" n="154-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>sed secundum cerimonialia: et ibidem extendi hoc nomen cerimo
<lb ed="#V" n="2"/>nialia: uon tantum ad cerimonialia proprie dicta: sed est ad iudicia
<lb ed="#V" n="3"/>lia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e263">
¶ Argumenta ad partem aliam procedunt de lege veteri primo
<lb ed="#V" n="4"/>modo.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g108196-Dd1e269">
<head xml:id="kzz7yh-g108196-Hd1e271">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e273">
Questio. II.
<lb ed="#V" n="5"/>SEcundo quaeritur vtrum illa duo
praecepta<lb ed="#V" n="6" break="no"/>sint formaliter distincta inter se
<lb ed="#V" n="7"/>Et videtur quod non: quia res concupita non est forums
concu<lb ed="#V" n="8" break="no"/>piscentie: sed illa duo praecepta non differunt nisi secundum
<lb ed="#V" n="9"/>res concupitas: ergo non sunt formaliter distincta inter se.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e286">
<lb ed="#V" n="10"/>¶ Item charitas non distinguitur formaliter propter distinctionem
<lb ed="#V" n="11"/>diligibilium: ergo a simili nec concupiscentia propter distinctionem
con<lb ed="#V" n="12" break="no"/>cupiscibilium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e295">
¶ Item eiusdem rationis est concupiscere ancillam
<lb ed="#V" n="13"/>proximi et eius vxorem. Utraque enim est res pertinens ad proximum
<lb ed="#V" n="14"/>et materia carnalis delectationis secundum tactum: sed eadem prohibitione
<lb ed="#V" n="15"/>prohibetur concupiscentia possessionis proximi et eius ancille:
<lb ed="#V" n="16"/>ergo similiter eadem est prohibitio qua prohibetur
con<lb ed="#V" n="17" break="no"/>cupiscentia vxoris proximi et possessionis eiusdem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e308">
<lb ed="#V" n="18"/>Contra alia precepta formaliter distincta sunt
er<lb ed="#V" n="19" break="no"/>go et ista.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e316">
<lb ed="#V" n="20"/>Respondeo quod illa duo praecepta sunt formaliter
inter<lb ed="#V" n="21" break="no"/>se distincta quamuis enim ea que
prohi<lb ed="#V" n="22" break="no"/>bent conueniant in generali ratione concupiscentie: tamen differut in
<lb ed="#V" n="23"/>speciali ratione concupiscendi. Aliud est enim motiuum formaliter
com<lb ed="#V" n="24" break="no"/>cupiscentie vxoris proximi quam possessionis sue. Coneupiscit enim
<lb ed="#V" n="25"/>homo vxorem proximi propter delectationem carnis quae est secundum tactum:
<lb ed="#V" n="26"/>possessionem autem concupiscit propter delectationem oculorum et
suffi<lb ed="#V" n="27" break="no"/>cientie in exterioribus bonis: vnde et repressiones istarum
concupi<lb ed="#V" n="28" break="no"/>scentiarum sunt formaliter differentes.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e338">
<lb ed="#V" n="29"/>Ad primum in oppositum dicunt quidam quod quamuis
<lb ed="#V" n="30"/>res concupiscita non sit forma
concu<lb ed="#V" n="31" break="no"/>piscentie tamen per habitudinem concupiscentiarum ad formalia
con<lb ed="#V" n="32" break="no"/>cupiscendi motiua distinguuntur formaliter concupisceutie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e349">
<lb ed="#V" n="33"/>¶ Ad secundum dicendum: quod non est simile: quia charitas omnia que
dili<lb ed="#V" n="34" break="no"/>git: diligit sub vna ratione formali scilicet sub ratione summi bo.
<lb ed="#V" n="35"/>ni.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e358">
¶ Ad tertium dicendum: quod ancilla proximi dupliciter potest
con<lb ed="#V" n="36" break="no"/>cupisci: aut vt possideatur sicut possidentur temporales
diui<lb ed="#V" n="37" break="no"/>tie ad delectationem animalem que alio nomine dici potest
concupi<lb ed="#V" n="38" break="no"/>scentia oculorum que est respectu diuitiarum: et sic prohibetur per
se<lb ed="#V" n="39" break="no"/>ptimum praeceptum secunde tabule: vt cum ea concumbatur: et sic eius
con<lb ed="#V" n="40" break="no"/>cupiscentia prohibetur per septimum preceptum secunde tabule.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g108196-Dd1e372">
<head xml:id="kzz7yh-g108196-Hd1e374">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e376">
<lb ed="#V" n="41"/>Questio. VIIIII
<lb ed="#V" n="42"/>Ertio queritur vtrum debuerunt ista duo
prae<lb ed="#V" n="43" break="no"/>cepta esse distincta a praecepto de non
<lb ed="#V" n="44"/>mechando et non furando. Et videtur quod non. Actus
ex<lb ed="#V" n="45" break="no"/>terior et interior sunt vnus actus in genere
mo<lb ed="#V" n="46" break="no"/>ris: quia actus exterior moralis non est nisi inquantum procedit
<lb ed="#V" n="47"/>ab actu interiori. Sed vnus actus in genere moris non debet
prohi<lb ed="#V" n="48" break="no"/>bi nisi vna prohibitione: ergo eadem est prohibitio
concupiscen<lb ed="#V" n="49" break="no"/>tie vxoris: et mechie et possessionis proximi et furti.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e398">
¶ Item
<lb ed="#V" n="50"/>eodem praecepto praecipitur non occidere et non concupiscere
occide<lb ed="#V" n="51" break="no"/>re: ergo a simili eodem praecepto debuit prohiberi mechia et
concu<lb ed="#V" n="52" break="no"/>piscentia mechie: et eodem praecepto furtum et concupiscentia
fur<lb ed="#V" n="53" break="no"/>ti.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e409">
¶ Item non magis differunt in genere nature corporalis
infir<lb ed="#V" n="54" break="no"/>mitas: et eius causa quam actus exterior inordinatus et
interior<lb ed="#V" n="55" break="no"/>in genere moris: sed per eandem medicinam si efficax est
adhi<lb ed="#V" n="56" break="no"/>betur remedium contra corporalem infirmitatem: et eius causam: ergo a
<lb ed="#V" n="57"/>simili: et per eandem prohibitionem potuit et debuit apponi
remedi<lb ed="#V" n="58" break="no"/>um contra actu mechandi: et actum concupiscentie interiorem qui est
<lb ed="#V" n="59"/>causa eius: et similiter argui potest de furto et de concupiscentia
posses<lb ed="#V" n="60" break="no"/>sionis proximi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e427">
<lb ed="#V" n="61"/>Contra secundum omnes. x. sunt praecepta decalogi scrpta. Exo.
<lb ed="#V" n="62"/>xx. quod non esset verum nisi alio praecepto prohibe
<lb ed="#V" n="63"/>retur mechia quam concupiscentia vxoris proximi: et alio praecepto sur
<lb ed="#V" n="64"/>tum quam concupiscentia possessionis proximi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e439">
¶ Item respectu
<lb ed="#V" n="65"/>deordinationum formaliter inter se distinctarum decens fuit
<lb ed="#V" n="66"/>dare prohibitiones distinctas: sed actus mechandi et
concu<lb ed="#V" n="67" break="no"/>piscentia vxoris proximi sunt deordinationes formaliter
distin<lb ed="#V" n="68" break="no"/>cte: quia proximum obiectum prime deordinationis est delectatio¬
<!--00317.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>venerea. Obiectum autem secunde est exterior actus mechandi
<lb ed="#V" n="70"/>ergo respectum earum debent esse prohibitiones distincte. Similiter potet
argur<lb ed="#V" n="71" break="no"/>de inordinatione furti et concupiscentia possessionis proximi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e461">
<lb ed="#V" n="72"/>Respondeo quod concupiscenti vxoris proxuri
du<lb ed="#V" n="73" break="no"/>pliciter considerari potest: aut inquantum ex
<lb ed="#V" n="74"/>ipsa causatur exterior actus mechandi: et sic eadem prohibitione
<lb ed="#V" n="75"/>prohibetur cum actum exteriori aut inquantum ex ipsa non sequitur
<lb ed="#V" n="76"/>actus exterior: sicut quando impeditur concupiscens ne possit perpetra
<lb ed="#V" n="77"/>re factum exterius: et ne putari posset talis concupiscentia
clpan<lb ed="#V" n="78" break="no"/>non esse debuit specialiter prohiberi. Per tertium ergo praeceptum secunde
<lb ed="#V" n="79"/>tabule simul prohibetur actus mechandi: et inordinata
concupi<lb ed="#V" n="80" break="no"/>scentia interior a qua progreditur. Per sextum autem prohibetur
concu<lb ed="#V" n="81" break="no"/>piscentia mechandi ad quam non sequitur exterior actus propter im
<lb ed="#V" n="82"/>pedimentum quo concupiscens prohibetur a perpetratione illius et
<lb ed="#V" n="83"/>accipitur ibi concupiscentia non pro passione appetitus sensiti
<lb ed="#V" n="84"/>ui: sed pro deliberatoria voluntate mechandi: simili modo potest dici
<lb ed="#V" n="85"/>de prohibitione furti: et de concupiscentia passionis proximi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e494">
<lb ed="#V" n="86"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod actus
interi<lb ed="#V" n="87" break="no"/>or et exterior causatus ab illo sunt
<lb ed="#V" n="88"/>vnus actus in genere moris: et concessum est quod vna prohibitione
<lb ed="#V" n="89"/>prohibentur: non sic autem interior actus et exterior qui non
causan<lb ed="#V" n="90" break="no"/>tur ab illo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e507">
¶ Ad secundum dicendum: quod non est simile de
concupiscen<lb ed="#V" n="91" break="no"/>tia vxoris proximi: et possessionis eius: et de concupiscentia
<lb ed="#V" n="92"/>occidendi et loquendi falsum testimonium: quia due prime
concu<lb ed="#V" n="93" break="no"/>piscentie sunt respectu rerum que ex sola apprehensione
imagina<lb ed="#V" n="94" break="no"/>tionis secundum se causant delectationem in apprehendente: alie autem
<lb ed="#V" n="95"/>due non sic: sed magis sunt respectu rerum que imaginate
ma<lb ed="#V" n="96" break="no"/>gis causant in imaginatione honorem quam delectationem secundum se
<lb ed="#V" n="97"/>quamuis quandoque per accidens talium delectet imaginatio scilicet propter
specie<lb ed="#V" n="98" break="no"/>vindicte vel lucri: et ideo concupiscentia vxoris proximi: et eius
<lb ed="#V" n="99"/>possessionis magis debuerunt prohibitionibus specialibus
prohi<lb ed="#V" n="100" break="no"/>beri quam concupiscentia homicidii et falsum testimonium loquem
<lb ed="#V" n="101"/>di
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e533">
¶ Ad tertium dicendum: quod procedit de actum exteriori et de
com<lb ed="#V" n="102" break="no"/>cupiscentia a qua causatur: sicut enim alio modo proportionatur
<lb ed="#V" n="103"/>medicina contra dispositionem ad infirmitatem antequam
<lb ed="#V" n="104"/>causetur infirmitas quam contra eam iam coniunctam actualiter
<lb ed="#V" n="105"/>infirmitati: sic aliud peaeceptum datur contra deordinationem
<lb ed="#V" n="106"/>interiorem non actualiter coniunctam exteriori quam contra eam que
<lb ed="#V" n="107"/>exteriori deordinationi accidentaliter est coniuncta.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e549">
¶
Ar<lb ed="#V" n="108" break="no"/>gumenta ad partem aliam gratia conclusionis principalis possunt
<lb ed="#V" n="109"/>concedi. Secundum tamen peccat in processu. Idem enim est formale
<lb ed="#V" n="110"/>obiectum actus mechie et inordinate concupiscentie a qua
<lb ed="#V" n="111"/>procedit. Utriusque enim formale obiectum est delectatio
ve<lb ed="#V" n="112" break="no"/>nerea: non enim concupiscit actum mechandi nisi propter eam: secundum
<lb ed="#V" n="113"/>enim philosophum. vi. Topi. c. xiiii. delectabile eligimus propter
<lb ed="#V" n="114"/>delectationem.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g108196-Dd1e568">
<head xml:id="kzz7yh-g108196-Hd1e570">Quaestio 4</head>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e572">
Questio. IIII.
<lb ed="#V" n="115"/>QUarto queritur vtrum praecepta veteris legio
<lb ed="#V" n="116"/>poterant iustificare. Et videtur quod
<lb ed="#V" n="117"/>sic Matth. xix. Si vis ad vitam ingredi
serua<lb ed="#V" n="118" break="no"/>mandata.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e583">
¶ Item ad Ro. ii. Factores legis
iusti<lb ed="#V" n="119" break="no"/>ficabuntur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e588">
¶ Item ad Ro. ii. Lex quidem sancta et manda
<lb ed="#V" n="120"/>tum sanctum: et iustum: et bonum: sed obseruatio sancti: iusti et
bo<lb ed="#V" n="121" break="no"/>ni mandati iustificat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e595">
¶ Item Leuiti. xviii. Custodite
le<lb ed="#V" n="122" break="no"/>ges meas atque iudicia que faciens homo viuet in eis: sed anima
<lb ed="#V" n="123"/>non viuit nisi per iustitiam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e603">
¶ Item glo. super illud. ad Ro.
<lb ed="#V" n="124"/>iii. Ex operibus legis non iustificatur omnis caro coram illo dicit de
<lb ed="#V" n="125"/>lege loquimur secundum cerimonialia non secundum moralia que
iustifi<lb ed="#V" n="126" break="no"/>causat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e612">
¶ Item non erant minoris virtutis mandata moralia in
<lb ed="#V" n="127"/>lege scripta quam ante legem scriptam: sed ante legem scriptam per
<lb ed="#V" n="128"/>eorum obseruationem iusti merebantur vitam eternam: et
peccato<lb ed="#V" n="129" break="no"/>res de congruo disponebant se ad recipiendum iustitiam
<lb ed="#V" n="130"/>ergo similiter in lege scripta.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e623">
<lb ed="#V" n="131"/>Contra ad Ro. x. Si habraam ex operibus legis
iustisi<lb ed="#V" n="132" break="no"/>catus est habet gloriam: sed non apud deum: ergo et
<lb ed="#V" n="133"/>si mandata veteris legis iustificarent in conuentu hominum: non tamen
<lb ed="#V" n="134"/>t conuentu dei.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e634">
¶ Item glo. super illud i. ad cor. iii. Lratra occidit
<lb ed="#V" n="135"/>dicit aduerte quam dicat litteram que occidit: et parum
postea<lb ed="#V" n="136" break="no"/>certe est decalogus: ergo precepta moralia in veteri lege
<!--00318.xml-->
<pb ed="#V" n="154-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>occidebant: non ergo iustificabant.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e650">
¶ Item primo Cor. XV. Uir
<lb ed="#V" n="2"/>tus peccati lex: sed praecepta legis quae dant virtutem peccato non
iu<lb ed="#V" n="3" break="no"/>stificant: ergo praecepta veteris legis non iustificabant.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e657">
<lb ed="#V" n="4"/>Respondeo quod iustificare quadrupliciter potest
<lb ed="#V" n="5"/>accipi: vno modo effectiue: et sic
<lb ed="#V" n="6"/>solus deus iustificat: alio modo formaliter: et sic non est
iu<lb ed="#V" n="7" break="no"/>stificatio nisi per gratiam gratum facientem. Tertio modo pro
exe<lb ed="#V" n="8" break="no"/>cutione huius quod iustum est: et sic praecepta veteris legis tam
<lb ed="#V" n="9"/>moralia quam iudicialia et cerimonialia obseruatores eorum
<lb ed="#V" n="10"/>iustisicabant: quia illa obseruare erat exequi quod. iustum erat: quia
<lb ed="#V" n="11"/>illa precepta iusta erant et sanctam et bona. Quarto modo
dicu<lb ed="#V" n="12" break="no"/>tur aliqua iustificare: per quorum obseruationem homo iustus
<lb ed="#V" n="13"/>meretur fieri iustior: et non iustus meretur de congruo fieri iustus
<lb ed="#V" n="14"/>et hecumodo si loquamur de iustificatione que est per iustitiam
<lb ed="#V" n="15"/>acquisitam precepta veteris legis poterant iustificare. Si
au<lb ed="#V" n="16" break="no"/>tem loquamur de iustificatione que est per iustitiam infusam etiam
<lb ed="#V" n="17"/>distinguendum est de obseruatione preceptorum veteris legis
<lb ed="#V" n="18"/>quia autem obseruabantur non in fide christi neque explicita neque
<lb ed="#V" n="19"/>implicita: et principaliter propter bona temporalia que secundum
sen<lb ed="#V" n="20" break="no"/>sum litteralem principaliter videbantur in veteri lege
promis<lb ed="#V" n="21" break="no"/>sa: aut obseruabantur in fide christi: siue explicita: siue implicita et
prin<lb ed="#V" n="22" break="no"/>cipaliter propter bona spiritualia quie secundum spiritualem sensum principaliter
<lb ed="#V" n="23"/>erant in veteri lege promissa.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e704">
¶ Primo modo dico quod
iustifi<lb ed="#V" n="24" break="no"/>care non poterant praecepta legis veteris: neque moralia: neque
<lb ed="#V" n="25"/>iudicialia: neque cerimonialia: vt enim dicit augu. enchi.
pe<lb ed="#V" n="26" break="no"/>nul. c. Neque antiquorum quicumque iustorum preter christi fidem:
sa<lb ed="#V" n="27" break="no"/>lutem potuit inuenire
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e715">
¶ Secundo modo iustificabant praecepta
<lb ed="#V" n="28"/>moralia et iudicialia et cerimonialia: quia sic ea obseruantes
<lb ed="#V" n="29"/>obseruabant legem inquantu habebat quasi in vtero legem
no<lb ed="#V" n="30" break="no"/>uam: vt enim dicitur in sermone de natiuitate beati Ioan.
bapti<lb ed="#V" n="31" break="no"/>ste. Lex erat grauida christo: vnde sicut obseruantes legem
<lb ed="#V" n="32"/>iam aliquo modo euangelici erant: vnde secundum Augu. ii. libro
<lb ed="#V" n="33"/>contra aduersarium legis et prophetarum longe vltra medium.
<lb ed="#V" n="34"/>Propsehe pertinebant ad nouum testum. Sacramenta tamen
vete<lb ed="#V" n="35" break="no"/>ris legis ratione rei operate iustitiam non conferebant: sicut
sa<lb ed="#V" n="36" break="no"/>cramenta legis noue: vt in prima Dist. lib. iiii. declarabitur
<lb ed="#V" n="37"/>et quia ad desiderandum iustificationem promissa sunt allicientia
<lb ed="#V" n="38"/>praecepta dirigentia sacramenta coadiuuantia Ideo per
obserua<lb ed="#V" n="39" break="no"/>tionem etiam moralium preceptorum: non ita faciliter: nec ita
per<lb ed="#V" n="40" break="no"/>fecte iustificabantur sicut iustificamur in noua lege.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e746">
¶
A<lb ed="#V" n="41" break="no"/>gumenta ad partem primam procedunt de obseruatione praeceptorum
<lb ed="#V" n="42"/>moralium in fide christi implicita vel explicita et principaliter
<lb ed="#V" n="43"/>propter spiritualia bona.
<lb ed="#V" n="44"/>Primum ad partem aliam procedit de obseruatione
prae<lb ed="#V" n="45" break="no"/>ceptorum legis veteris non in fide
christi<lb ed="#V" n="46" break="no"/>nec implicita nec explicita nec secundum sensum spiritualem sed lit.
<lb ed="#V" n="47"/>teralem et principaliter propter temporalia bona.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e764">
¶ Ad secundum dicendum
<lb ed="#V" n="48"/>quod decalogus occidebat per occasionem: quia propter expressione
<lb ed="#V" n="49"/>precepti erat transgressio grauior et concupiscentia auidior quae
<lb ed="#V" n="50"/>magis nititur inuetitum quando non adest gratia coadiuuans
<lb ed="#V" n="51"/>ad refrenandum: que non dabatur obseruatoribus
decalogi<lb ed="#V" n="52" break="no"/>non in fide christi: sed secundum litteralem sensum et principaliter pro
<lb ed="#V" n="53"/>pter temporalia bona. Unde augu. ii. libro contra aduersarium
<lb ed="#V" n="54"/>legis et prophetarum vltra medium. Prohibitio peccati et
<lb ed="#V" n="55"/>est lex auget profecto desiderium peccandi: quod non extinguitur
<lb ed="#V" n="56"/>nisi contrario desiderio recte faciendi vbi fides per dilectio
<lb ed="#V" n="57"/>nem operatur. hoc autem non prestat littera iubens sed spiritus
iu<lb ed="#V" n="58" break="no"/>uans: non lex ergo sed gratia. Simili modo potest dici ad
<lb ed="#V" n="59"/>tertium.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g108196-Dd1e795">
<head xml:id="kzz7yh-g108196-Hd1e797">Quaestio 5</head>
<p xml:id="kzz7yh-g108196-d1e799">
Questio I
<lb ed="#V" n="60"/>QUinto queritur vtrum equem essent
obli<lb ed="#V" n="61" break="no"/>gati ad obseruationem preceptorum
<lb ed="#V" n="62"/>veteris legis sicut nos ad obseruationem
praece<lb ed="#V" n="63" break="no"/>ptorum euangelicorum. Sed quia certum est tanto
homi<lb ed="#V" n="64" break="no"/>nem magis esse obligatum ad obseruationem diuinorum
prece<lb ed="#V" n="65" break="no"/>ptorum quanto plura a deo recepit beneficia: et quanto ad
ob<lb ed="#V" n="66" break="no"/>seruandum plura et specialiora a deo habet adiutoria: et
in<lb ed="#V" n="67" break="no"/>noua lege plura beneficia a deo recepimus quam iudei in
ve<lb ed="#V" n="68" break="no"/>teri lege: et specialiora: et plura a deo habemus adiutori
<!--00318.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>ad obseruandum diuina precepta quam haberent iudei in
ve<lb ed="#V" n="70" break="no"/>teri lege: ideo quamuis iudei in veteri lege fuerunt obligati
<lb ed="#V" n="71"/>obligatione necessitatis ad obseruationem diuinorum
prece<lb ed="#V" n="72" break="no"/>ptorum: ita quod ea transgrediendo mortaliter peccabant: tamen nos
<lb ed="#V" n="73"/>in lege gratie que est lex euangelica fortius sumus
obliga<lb ed="#V" n="74" break="no"/>i ad obseruandum diuina precepta quam essent iudei in veteri
<lb ed="#V" n="75"/>lege: ita quod grauior est transgressio christianorum diuina
praece<lb ed="#V" n="76" break="no"/>pta transgredientium quam esset transgressio iudeorum ceteris
pa<lb ed="#V" n="77" break="no"/>ribus: et hoc dicens non intendo comperare. singularem personam
<lb ed="#V" n="78"/>quia magis peccasset moises si fuisset transgressus diuinum
prae<lb ed="#V" n="79" break="no"/>ptum quam modo vnus homo populatis transgrediendoillud
pre<lb ed="#V" n="80" break="no"/>ceptu. Sed intendo comperare communitatem viuentem sub
<lb ed="#V" n="81"/>lege euangelica illi que viuebat sub lege scripta.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>