-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v3_kzz7yh-g36139.xml
486 lines (486 loc) · 32.3 KB
/
cod-ve09v3_kzz7yh-g36139.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 3</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 3</title>
<date when="2023-09-04">September 04, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v3">Venice, 1509, v. 3</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="51-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-g36139"><!-- l3d15a3 -->
<head xml:id="kzz7yh-g36139-Hd1e101">Articulus 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e103">
<lb ed="#V" n="62"/>COnsequenter queritur de
ter<lb ed="#V" n="63" break="no"/>tio principali: et
<lb ed="#V" n="64"/>circa hoc queruntur quatuor.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e112">
¶ Primo vtrum
<lb ed="#V" n="65"/>in anima christi fuerit passio tristitie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e117">
¶
Se<lb ed="#V" n="66" break="no"/>cundo vtrum in christo fuerit vna species tristitie tantum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e122">
<lb ed="#V" n="67"/>¶ Tertio vtrum passio timoris.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e128">
¶ Quarto vtrum
pas<lb ed="#V" n="68" break="no"/>so ire.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-g36139-Dd1e133">
<head xml:id="kzz7yh-g36139-Hd1e135">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e137">
Quaestio
<!--00114.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>PRimo ostendo quod iim christi onfuit passio
<lb ed="#V" n="70"/>tristicie: quia secundum sapientem in Eccl.
<lb ed="#V" n="71"/>c. 3. In tristicia non est vtilitas: sed in anima christi:
<lb ed="#V" n="72"/>nulla fuit passio: nisi vtilis: ergo passio tristitie
<lb ed="#V" n="73"/>non fuit in eo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e155">
¶ Item Isa. 24. praedictum fuit de christo. Quod non
<lb ed="#V" n="74"/>erit tristis neque turbulentus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e160">
¶ Item philosophus. 3. topi. Eadem
<lb ed="#V" n="75"/>sunt magis eligenda sine tristitia quam cum tristitia. Sed christus
<lb ed="#V" n="76"/>optime sciuit eligere. ergo magis voluit redimere genus
<lb ed="#V" n="77"/>humanum sine tristitia quam cum tristitia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e169">
<lb ed="#V" n="78"/>Contra de christus dicitur Math. 26 quod cepit contristari: et
<lb ed="#V" n="79"/>mestus esse.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e177">
¶ Item Luc. 19. de christo dicitur quod
vi<lb ed="#V" n="80" break="no"/>dens ciuitatem fleuit super illam: sed fletus signum est
<lb ed="#V" n="81"/>tristitie. ergo videtur quod fuerit tristis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e184">
<lb ed="#V" n="82"/>Respondeo quo christi suit passio tristitie.
Si<lb ed="#V" n="83" break="no"/>cut enim ex coniunctionis rei amate cum
<lb ed="#V" n="84"/>apprehensione eiusdem causatur in appetitu passio delectatio
<lb ed="#V" n="85"/>nis: sic ex coniunctione rei edite cum apprehensione eiusdem
<lb ed="#V" n="86"/>causatur in appetitu passio tristitie et quod res de proximo et
cer<lb ed="#V" n="87" break="no"/>titudinaliter futura consideratur quasi iam praesens propter euentus
<lb ed="#V" n="88"/>instantem propinquitatem et infallibilitatem: ideo non solu respectu
<lb ed="#V" n="89"/>rei odite: cum est poesens. Sed est respectu rei odite infallibiliter
<lb ed="#V" n="90"/>et de proximo venture: est passio tristitie. Unde secundum philosophum in 2.
<lb ed="#V" n="91"/>Rheto. Illi qui iam decapitantur non timent videntes sibi
<lb ed="#V" n="92"/>necessitatem mortis imminere: sed tristantur: et ideo quia sensualitas
<lb ed="#V" n="93"/>anime christi mortem recusabat: vt inferius ostendetur cum
apprehen<lb ed="#V" n="94" break="no"/>dit ipsam: vt de proximo et infallibliter venturam: canata fuit in
<lb ed="#V" n="95"/>eius appetitum sensitiuo passio tristitie. Unde imminente
pas<lb ed="#V" n="96" break="no"/>sione dixit: tristis est anima mea vsque ad mortem. Aliter tamen fuit in
<lb ed="#V" n="97"/>eo tristitia quam in nobis. In nobis enim frequenter causatur contra
<lb ed="#V" n="98"/>imperium et praeter imperium rationis. In christo autem non fuit nisi ad
<lb ed="#V" n="99"/>imperium rationis: que imperabat sensualitatem tristari
modera<lb ed="#V" n="100" break="no"/>te secundum exigentiam sue nature. et ideo in ipso non fuit tristitia rationem
<lb ed="#V" n="101"/>peruertens: neque conturbans: nec de necessitate ido
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e230">
<lb ed="#V" n="102"/>Ad primum et secundum dicendum quod ille due aucotes in
<lb ed="#V" n="103"/>telligende sunt de trist itia: que est
<lb ed="#V" n="104"/>contra imperium rationis: et similiter dicendum est ad
au<lb ed="#V" n="105" break="no"/>ctoritatem philosophi sumptam de. 3. topi.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g36139-Dd1e242">
<head xml:id="kzz7yh-g36139-Hd1e244">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e246">
Quaestio lI.
<lb ed="#V" n="106"/>SEcundo queritur vtrum fuerit in christo vna
<lb ed="#V" n="107"/>species trist. tie tantum: et videtur quod non:
<lb ed="#V" n="108"/>quia in christo fuit tristitia de proprio malo praeneti: et de
<lb ed="#V" n="109"/>praesenti malo hominum: sed tristitia de malo proprio: et
<lb ed="#V" n="110"/>tristitia de malo alieno non videtur esse eadem species tristitie.
er<lb ed="#V" n="111" break="no"/>go in ipso non fuit vna species tristitie tantum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e262">
¶ Item in ipso fuit
<lb ed="#V" n="112"/>misericordia: que est tristitia de malo alieno: et acidia que
<lb ed="#V" n="113"/>est tristitia aggrauans. Ut enim dicitur Mar. 14. Cepit Iesus
pa<lb ed="#V" n="114" break="no"/>uere et tedere: cum ergo acidia et miseria sint diuerse
spe<lb ed="#V" n="115" break="no"/>cies tristitie secundum Damas. lib. 2o c. 27. In Christo non fuit
<lb ed="#V" n="116"/>vna species tristitie tantum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e275">
<lb ed="#V" n="117"/>Contra secundum Dimas. vbi prius. quatuor sunt specieus
tri<lb ed="#V" n="118" break="no"/>stitie: acidia: achaos: inuidia: miseria. Sed.
<lb ed="#V" n="119"/>in christo non fuit inuidia: neque acidia: quia idem est quod
pigri<lb ed="#V" n="120" break="no"/>tia: neque achaos: quia secndum Damas. ibidem. Achaos est tristitia
vo<lb ed="#V" n="121" break="no"/>cem auferens. ergo in christo non fuit nisi illa species tristitie: quae est miseundia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e288">
<lb ed="#V" n="122"/>Respondeo quod quatuor peaedictarum tristitiarum in
ar<lb ed="#V" n="123" break="no"/>gumento ad partem secundam: quas
Da<lb ed="#V" n="124" break="no"/>mascenus species tristitie vocat extendendo forte nomen speciei
<lb ed="#V" n="125"/>ad partes in modo: que super totum non addunt nisi diffterentiam
acciden<lb ed="#V" n="126" break="no"/>talem: seu applicationem ad materis diuersas quod est accipere im
<lb ed="#V" n="127"/>proprie non speciei. Una sola fuit in christo scilicet miseria que
accipi<lb ed="#V" n="128" break="no"/>potest et pro habitu: et pro passione: vt ostendetur in. 4. Acidia enim
<lb ed="#V" n="129"/>cum sit tristitia aggrauans: et achaos cum sit tristitia ita
inten<lb ed="#V" n="130" break="no"/>sa vt vocem auferat: sunt superabundantie quedam tristitie.
Su<lb ed="#V" n="131" break="no"/>parabundantia autem tristitie: non fuit in christo. Inuidia etm cum sit
<lb ed="#V" n="132"/>tristitia de bono alieno inquantum apprehenditur vt malum
pro<lb ed="#V" n="133" break="no"/>prium: seu causa proprii mali in christo non fuit: quia illud quod christus
ap<lb ed="#V" n="134" break="no"/>prehendebat vt vere bonum alterius: non apprehendebat
<lb ed="#V" n="135"/>sub ratione: qua proprium malum. Si autem apprehendebat aliquem
<lb ed="#V" n="136"/>habere aliquod temporale bonum nociuum anime habentis et illud christus appre
<!--00115.xml-->
<pb ed="#V" n="52-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>hendebat: vt vere malum illius: et ideo respectu talis
bo<lb ed="#V" n="2" break="no"/>ni erat in christo non inuidia: sed miseicordia. Utrum autem
tristi<lb ed="#V" n="3" break="no"/>tia de malo proprio et de malo proximi: sint diuerse species
<lb ed="#V" n="4"/>tristitie: videtur aliquibus quod sic: quia aliam virtutem actiuam in
<lb ed="#V" n="5"/>specie habet malum proprium in mouendo appetitum
sensi<lb ed="#V" n="6" break="no"/>tiuum quam malum proximi. Aliis non improbabiliter videtur
<lb ed="#V" n="7"/>contrarium quia homo non tristatur de malo amici: nisi
inquan<lb ed="#V" n="8" break="no"/>tum apprehenditur vt aliquo modo pertinens ad bonum
<lb ed="#V" n="9"/>proprium. Unde philosophus. 9. Ethi. c. 2. Ut ad se ipsum habet se
<lb ed="#V" n="10"/>studiosus: et ad amicum sic se habet alter enim ipse amicus est.
<lb ed="#V" n="11"/>Cum ergo christus: omnes homines diligere non erat in appetitu
<lb ed="#V" n="12"/>tius sensitiuo passio tristitie de malo eorum: nisi
inquan<lb ed="#V" n="13" break="no"/>tum apprehendebatur vt aliquo modo pertinens ad
ip<lb ed="#V" n="14" break="no"/>sum mediante amato: et secundum hoc patet.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e361">
<lb ed="#V" n="15"/>Respondeo ad primum argumentum ad
par<lb ed="#V" n="16" break="no"/>tem primam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e368">
¶ Ad secundum dicendumque
<lb ed="#V" n="17"/>quamuis in christo fuerit tedium: non tedium prouentens ex
<lb ed="#V" n="18"/>superabundantia tristitie ex tristitia moderata: et ad
im<lb ed="#V" n="19" break="no"/>perium rationis.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g36139-Dd1e378">
<head xml:id="kzz7yh-g36139-Hd1e380">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e382">
Questio. IIII.
<lb ed="#V" n="20"/>Ertio queritur: vtrum in im christi fuerit
<lb ed="#V" n="21"/>passio timoris et videtur quod non prima.
<lb ed="#V" n="22"/>Io. 4. Perfecta charitas foras mittit timorem
<lb ed="#V" n="23"/>sed in anima christi fuit perfecta charitas. ergo in ea
<lb ed="#V" n="24"/>nullius fuit timor.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e395">
¶ Item secundum philosophum. 2. Topi. Idem est
<lb ed="#V" n="25"/>susceptibile contrariorum: sed timor et audacia sunt conria: sed
<lb ed="#V" n="26"/>non legitur quod in christo fuerit audacia. ergo nec in eo fuit
<lb ed="#V" n="27"/>timor.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e404">
¶ Item timor est ex apprehensione futuri
mali<lb ed="#V" n="28" break="no"/>ardui: sed apprehensio sensitiua: non est respectu mali
fu<lb ed="#V" n="29" break="no"/>turi: quia secundum philosophum. 2. de anima. Apprehensiua sensitiua exterior
<lb ed="#V" n="30"/>non apprehendit nisi in praesentia sensibilium: et secundum eundem
<lb ed="#V" n="31"/>inferius eodem libro. Apprehensiua interior mouetur post
<lb ed="#V" n="32"/>sensum in actu. ergo in appetitu sensitiuo christi non potuit
<lb ed="#V" n="33"/>esse passio timoris.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e420">
¶ Item timor non est respectu
mali<lb ed="#V" n="34" break="no"/>de proximo et infallibiliter imminentis: sed tristitia: vt visum
<lb ed="#V" n="35"/>est in quaestione precedenti. Sed christus apprehendebat
passio<lb ed="#V" n="36" break="no"/>nem suam: vt de proximo et infallibiliter imminente. ergo
re<lb ed="#V" n="37" break="no"/>spectu passionis sue: non fuit in eo passio timoris: sed
tri<lb ed="#V" n="38" break="no"/>stitie tantum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e434">
¶ Item segnities impedit operationem: sed
nul<lb ed="#V" n="39" break="no"/>la passio fuit in christo suam operationem impediens. Cum
<lb ed="#V" n="40"/>ergo secundum Damas. libro 2. c. 28 Segnities sit vna species timoris
<lb ed="#V" n="41"/>videtur quod in christo non fuerit amoris passio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e443">
<lb ed="#V" n="42"/>Contra. Mar. 14 dicitur de christuo quod pauere cepit et
tede<lb ed="#V" n="43" break="no"/>re.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e450">
¶ Item secundum philosophum. 3. Ethi. c. 9.
Terribi<lb ed="#V" n="44" break="no"/>lissimum est mors: ergo cum christus mortem futuram appre
<lb ed="#V" n="45"/>henderet: et timor sit respectu mali futuri terribilis
sequi<lb ed="#V" n="46" break="no"/>tur quod in eo fuerit timor.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e459">
<lb ed="#V" n="47"/>Respondeo quod t appetitu sensitiuo ale christi fuit
<lb ed="#V" n="48"/>passio timoris ex apprehensione
<lb ed="#V" n="49"/>enim mali ardui non praesentis: quod non est necessarium euentus
<lb ed="#V" n="50"/>de propinquo: tamen est possibile quod non potest sine difficultate
vita<lb ed="#V" n="51" break="no"/>ritoritur in appetitu sensitiuo passio timoris. respectu enim
<lb ed="#V" n="52"/>boni non est timor. nec respectu mali modici: quod quasi
nul<lb ed="#V" n="53" break="no"/>lius est ponederis: nec respectu mali praesentis: sed respectu eius
<lb ed="#V" n="54"/>est tristitia: nec respectu mali: quod est necessarium euenire de pro
<lb ed="#V" n="55"/>pinquo: quia illud apprehenditur per quandam
equiualen<lb ed="#V" n="56" break="no"/>tiam: quasi vt prius: et ideo respectu eius est tristitia: vt
<lb ed="#V" n="57"/>in precedenti quaestione dictum est: nec respectu mali possibi
<lb ed="#V" n="58"/>lis euenire: quod cum facillime potest vitari respectu est mali
<lb ed="#V" n="59"/>quod valde longe est: non est passio timoris: aut est modica.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e490">
<lb ed="#V" n="60"/>¶ Unde secundum philosophum 2. Rheto. Que valde longe sunt: non
ti<lb ed="#V" n="61" break="no"/>mentur: sciuut tamen omnes quod morientur: sed quia non prope: nihil
<lb ed="#V" n="62"/>curant: supple nisi propter imaginationem magnitudinis
ma<lb ed="#V" n="63" break="no"/>li. Magnitudo enim mali et eius irremediabilitas si
euene<lb ed="#V" n="64" break="no"/>rit: si fortiter imaginentur recompensant quandoque euentus
ma<lb ed="#V" n="65" break="no"/>li propinquitatem in causando timorem: quamuis autem christus per
<lb ed="#V" n="66"/>diuinam potentiam mortem potuisset euadere faciliter
<lb ed="#V" n="67"/>tamen si fuisset humane relictus potentie: et sue naturali
vir<lb ed="#V" n="68" break="no"/>tuti: illam nisi cum difficultate declinare non votuisset.
<!--00115.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>Placult autem diuine voluntati: et etiam voluntati
delibe<lb ed="#V" n="70" break="no"/>ratiue anime christi: vt appetitus sensitiuus christi secundum suam naturam
<lb ed="#V" n="71"/>moderate moueretur: et ideo ex apprehensidne mortis
fu<lb ed="#V" n="72" break="no"/>ture: orta suit in appetitu sensitiuo anime christi passio timoris
<lb ed="#V" n="73"/>non contra imperium: nec preter imperium rationis: nec est
<lb ed="#V" n="74"/>de necessitate: quia christus si voluisset: se potuisset
pre<lb ed="#V" n="75" break="no"/>seruare a passione timoris.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e532">
<lb ed="#V" n="76"/>Ad primum in oppositum dicendum quod timor
dupli<lb ed="#V" n="77" break="no"/>citer potest accipi: vno modo pro
ha<lb ed="#V" n="78" break="no"/>bitu vitii contrario fortitudini quod secundum philosophum. 3. Ethi. c. 9. voca
<lb ed="#V" n="79"/>ri potest timiditas. Alio modo pro passione timoris modi
<lb ed="#V" n="80"/>ficata. Primo modo loquitur beatus Ioan. de timore in
<lb ed="#V" n="81"/>auctoritate preallegata.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e549">
¶ Ad secundum dicendum quod in christo legitur fuisse
<lb ed="#V" n="82"/>non factum audacie: quia nomen audacie accipitur pro ex
<lb ed="#V" n="83"/>cessu audendi: qui vitium est: sed factum fortitudinis
pas<lb ed="#V" n="84" break="no"/>sionem audacie modificantis: vt patet Io. 2. Cum eiecit
ven<lb ed="#V" n="85" break="no"/>dentes et ementes oues et boues et columbas de templo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e560">
<lb ed="#V" n="86"/>¶ Ad tertium dicendum quod sensitiua interior scilicet estimatiua per
<lb ed="#V" n="87"/>ea que cadunt sub sensu potest apprehendere aliquid
futu<lb ed="#V" n="88" break="no"/>rum propinquum tamen: sicut videmus: quod potest
apprehende<lb ed="#V" n="89" break="no"/>re intentionem que non cecidit sub aliquo particulari
sen<lb ed="#V" n="90" break="no"/>su per ea que cadunt sub particulari sensu: quod patet in hoc:
<lb ed="#V" n="91"/>quod ouis apprehendit inimicitias in lupo quamuis eas numquam
<lb ed="#V" n="92"/>apprehenderit per aliquem particularem sensum secundum
Aui<lb ed="#V" n="93" break="no"/>cen. 6 naturalium libro 4. c. 1. Uidemus etiam formicas imminente
<lb ed="#V" n="94"/>pluuia portare granum in cauernam: in quo videtur quod per ex
<lb ed="#V" n="95"/>timatiuam apprehendunt pluuiam futuram. Canis etiam
<lb ed="#V" n="96"/>cum leuatur baculus timet percussionem futuram et fugit.
<lb ed="#V" n="97"/>Uel potest dici quod appetitus sensibilis moueri potest ex appre
<lb ed="#V" n="98"/>hensione rationis mediante imaginatione: inquantum per
<lb ed="#V" n="99"/>actum rationis fit impressio imaginatione per virium
colligan<lb ed="#V" n="100" break="no"/>tiam naturalem: et per hunc modum: quando ratio christi praeuidebat
lesio<lb ed="#V" n="101" break="no"/>nem sui corporis fiebat impressio lesiui in imaginatione: et
<lb ed="#V" n="102"/>ex consequenti mouebatur timore sensibilis appetitus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e599">
¶ Ad 4o
<lb ed="#V" n="103"/>dicendum quod vt iam dictum est timor non fuit in christo: nisi ad
<lb ed="#V" n="104"/>imperium rationis. Nam appetitus sensitiui est moueri post
sen<lb ed="#V" n="105" break="no"/>sitiuam apprehensionem: et ideo vt in appetitu sensitiuo
<lb ed="#V" n="106"/>posset esse timoris passio ratio imperabat sensitiue
interio<lb ed="#V" n="107" break="no"/>ri: vt in apprehendendo passionem futuram moueretur: sicut
<lb ed="#V" n="108"/>fuisset mota relicta sue naturali virtuti: et ideo in
apprehen<lb ed="#V" n="109" break="no"/>dendo eam: quandoque actu non imaginabatur infallibilitatem futuri
<lb ed="#V" n="110"/>tionis ipsius. Uel potest dici quod respectu mali futuri de pro
<lb ed="#V" n="111"/>pinquo imminentis infallibiliter: non per absolutam
necessi<lb ed="#V" n="112" break="no"/>tatem: sed per ipsiusmet hominis voluntatem potest esse timor in
<lb ed="#V" n="113"/>appetitu sensitiuo. Unde in appetitu sensitiuo hominis: qui
<lb ed="#V" n="114"/>firmiter vult secari propter aliquam vtilitatem oritur in
appe<lb ed="#V" n="115" break="no"/>titu sensitiuo timoris passio de futura secatione.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e630">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="116"/>quintum dicendum quod secundum Damas. libro 2. c. 14. Sex sunt species
<lb ed="#V" n="117"/>timoris scilicet segnities que est timor de arduo malo pene
bo<lb ed="#V" n="118" break="no"/>ne operationi annexo: pro quo operatio omittitur: et
eru<lb ed="#V" n="119" break="no"/>bescentia: que est timor de conuicio pro turpori actu
committen<lb ed="#V" n="120" break="no"/>do: et verecundia que est timor vituperii pro turpi actu iam
<lb ed="#V" n="121"/>commisso. Et admiratio que timor ex imaginatione
magni<lb ed="#V" n="122" break="no"/>mali: cuius causam ille qui timet considerare non sufficit et
stu<lb ed="#V" n="123" break="no"/>por: qui est timor ex imaginatione mali insueti et agonia:
<lb ed="#V" n="124"/>que est timor infortunii: hoc est mali futuri: quod homo
preui<lb ed="#V" n="125" break="no"/>dere non potest: sed segnities et stupor videntur esse species
super<lb ed="#V" n="126" break="no"/>abundantie timoris. Si tamen proprie loquendo species dici de
<lb ed="#V" n="127"/>bent: quia vtrum sint species superabundantie timoris proprie
di<lb ed="#V" n="128" break="no"/>cte: vel partes in modo dubium est: quia in christo non fuit
ali<lb ed="#V" n="129" break="no"/>qua timoris superabundantia: ideo in christo non fuit aliquod
pre<lb ed="#V" n="130" break="no"/>dictorum. Alii autem quatuor timores pesupponunt vel
in<lb ed="#V" n="131" break="no"/>cludunt defectus: qui in christo esse non poterant. non enim
po<lb ed="#V" n="132" break="no"/>terant committere turpem actum: nec in ipso esse poterat
<lb ed="#V" n="133"/>insufficientia considerandi causam cuiuscumque mali: quantuncumque
<lb ed="#V" n="134"/>magni quodcumque etiam futurum preuidebat. Unde alio modo
<lb ed="#V" n="135"/>accipitur agonia Luc 22. Ubi dicitur de christo quod factus in agionia
<lb ed="#V" n="136"/>prolixius orabat quam hic. Ibi enim accipitur agonia pro certamine
<!--00116.xml-->
<pb ed="#V" n="52-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>mentis inquantum mortem quam appetitus sensitiuus
refugie<lb ed="#V" n="2" break="no"/>bat voluntas deliberatiua volebat.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g36139-Dd1e690">
<head xml:id="kzz7yh-g36139-Hd1e692">Quaestio 4</head>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e694">
Quaestido IIII
<lb ed="#V" n="3"/>Uarto queritur: vtrum inim christi fuerit
pas<lb ed="#V" n="4" break="no"/>sio ire: et videtur quod non secundum Augu. 9.
<lb ed="#V" n="5"/>de ci. c. 8. Perturbatio passionum a sapientibus
<lb ed="#V" n="6"/>et bonis ita regitur: vt malint eam non habere quam
vin<lb ed="#V" n="7" break="no"/>cere. Sed dicit Grego. libro 5. moralis parum ante finem.
Ira<lb ed="#V" n="8" break="no"/>per zelum sapientes turbat. ergo cum christus fuerit
sapien<lb ed="#V" n="9" break="no"/>tissimus: et optimus maluit eam non habere quam vincere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e712">
<lb ed="#V" n="10"/>¶ Item ira est appetitus doloris illius: qui contrariatus est
ira<lb ed="#V" n="11" break="no"/>to. vnde dicit philosophus I de anima quod ira est appetitus contrarii
dolo<lb ed="#V" n="12" break="no"/>ris. Sed christus numquam appetiuit dolorem illorum: qui sibi iniuria
<lb ed="#V" n="13"/>bantur: immo pro ipsis rogabat patrem: vt eis dimitteretur
iniu<lb ed="#V" n="14" break="no"/>ria: vt habetur Luc 23 ergo in ipso numquam fuit ira.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e725">
¶ Item
<lb ed="#V" n="15"/>Damas. li. 2. c. 15. Species ire sunt tres: ira que vocatur fel: et
<lb ed="#V" n="16"/>mania et totus furor: sed christus numquam fuit felleus: nec
mania<lb ed="#V" n="17" break="no"/>cus nec furiosus. ergo in christo nunquam fuit ira.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e734">
<lb ed="#V" n="18"/>Contra in christo fuit ira per delum: vt patet Io. 2. quando
<lb ed="#V" n="19"/>eiecit vendentes et ementes de templo: et
<lb ed="#V" n="20"/>nummulariorum effudit es et mensas subuertit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e744">
¶ Item illud
<lb ed="#V" n="21"/>quod ammonetur hominibus tamquam bonum in christo fuit multo excellem
<lb ed="#V" n="22"/>tius quam in aliis hominibus: sed irasci sine peccato suadetur hominibus
<lb ed="#V" n="23"/>vnde psal. Irascimini et nolite peccare. ergo in christo fuit
<lb ed="#V" n="24"/>talis ira multo excellentius quam in aliis hominibus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e755">
<lb ed="#V" n="25"/>Respondeo quod ira tripliter potest accipi. Uno
mo<lb ed="#V" n="26" break="no"/>do pro superabundantia ire que secundum
<lb ed="#V" n="27"/>philosophum. 4. Ethi. c. 12. dicitur iracundia: et sic ira non fuit in christo:
<lb ed="#V" n="28"/>et sic loquitur de ira Greg. libro 5. moralis non multum longe ante
<lb ed="#V" n="29"/>finem. Cum dicit quod per iram sapientia perditur: vt quid vel
<lb ed="#V" n="30"/>quo ordine sit agendu omnio nesciatur: et cum dicitur ibidem quod
per<lb ed="#V" n="31" break="no"/>iram mansuetudo amittitur. Alio modo pro voluntate
ven<lb ed="#V" n="32" break="no"/>dicandi aliquod maleficium: et sic ira est in appetitu
intellecti<lb ed="#V" n="33" break="no"/>uo: et sic fuit in christo: inquantum homo et in sanctis angelis est et in
<lb ed="#V" n="34"/>deo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e779">
¶ Tertio modo pro quadam passione appetitus
sensiti<lb ed="#V" n="35" break="no"/>ui insurgente ex appre hensione illate iniurie: vt possibilis
vin<lb ed="#V" n="36" break="no"/>dicari quamuis cum difficultate. Si enim apprehendatur iniuria:
<lb ed="#V" n="37"/>vt non possibilis vindicari non insurgit nisi passio tristitie:
si<lb ed="#V" n="38" break="no"/>enim apprehendatur vt possibilis vindicari absque omni difficulta
<lb ed="#V" n="39"/>te non insurgit passio ire. quia tunc talis vindicta non appre
<lb ed="#V" n="40"/>henditur sub ratione ardui. Hoc tertio modo fuit passio in
appe<lb ed="#V" n="41" break="no"/>titu sensitiuo anime christi: ex hoc quod apprehendebat inferri deo
<lb ed="#V" n="42"/>inniuriam a peccatoribus quantum in eis erat que iniuria possibilis
<lb ed="#V" n="43"/>erat vindicari cum difficultate tamen non ex parte dei: sed ex
<lb ed="#V" n="44"/>parte peccatorum rebellium et difficilium ad poenitentie susceptionem et ex parte
<lb ed="#V" n="45"/>nature humane si suis naturalibus relinqueretur: et hic tamen prssio in
<lb ed="#V" n="46"/>christo non fuit contra imperium rationis: nec pter imperium: nec de
ne<lb ed="#V" n="47" break="no"/>cessitate: sed ad imperium voluntatis et secundum ordinem rationis recte.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e810">
<lb ed="#V" n="48"/>Ad primum dicendum quod quamuis ira per delum turbet
<lb ed="#V" n="49"/>homines sapientes alios a christo: tamen
<lb ed="#V" n="50"/>christum numquam turbauit: quia sicut dispensatiue sactum fuit: vt
glia<lb ed="#V" n="51" break="no"/>anime christi in corpus: et sensualitatem non redundaret ita
dispen<lb ed="#V" n="52" break="no"/>satiue sactum fuit: vt passio partis sensitiue in nullo rationem
tur<lb ed="#V" n="53" break="no"/>bet. Uel potest dici quod in aliis hominibus a christo: ita per delum in
<lb ed="#V" n="54"/>aliquo turbat rationem ad tempus propter debilitatem intellectus eorum.
<lb ed="#V" n="55"/>In christo autem fuit semper intellectus fortissimus et clarissimus
<lb ed="#V" n="56"/>ita quod per passionem partis sensitiue nullo modo obscurari
po<lb ed="#V" n="57" break="no"/>tuit vel turbari.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e834">
¶ Ad secundum dicendum quod quamuis christus non
appe<lb ed="#V" n="58" break="no"/>teret dolorem illorum qui sibi iniuriabantur sub ratione qua esset
<lb ed="#V" n="59"/>malum eorum bene tamen appetebat eorum poenitentiam sub ratione qua esset
<lb ed="#V" n="60"/>malum eorum bene tamen appetebat eorum punitionem sub ratione qua
<lb ed="#V" n="61"/>esset vindicatiua diuine iniurie. Uel potest dici quod quamuis secundum
<lb ed="#V" n="62"/>voluntatem deliberatiuam: non vellet eorum dolorem absolute:
<lb ed="#V" n="63"/>tamen secundum appetitum sensitiuum: hoc appetebat sub ratione qua
vin<lb ed="#V" n="64" break="no"/>dicatiuus illate iniurie: quia sicut dicit Damas. lib. 3. c. 14.
<lb ed="#V" n="65"/>Diuina voluntas volebat et permittebat carni agere et
pa<lb ed="#V" n="66" break="no"/>ti propria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e856">
¶ Ad tertium dicendum quod ille tres species quas Damas.
<lb ed="#V" n="67"/>ponit sunt species superabundantie ire: quod patet quia distinguuntur
<lb ed="#V" n="68"/>secundum ea que dant ire aliquod augumentum: quod quidem tripliter con¬
<!--00116.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>uenit. vno modo ex facilitate ipsius motus: et talis superabun
<lb ed="#V" n="70"/>dantia ire vocatur fel: quia fel cito accenditur. Alio modo ex parte
<lb ed="#V" n="71"/>tristitie causantis iram que diu in memoria manet: et hec
vo<lb ed="#V" n="72" break="no"/>catur mania: quia mania a manendo dicitur. Tertio modo ex parte
<lb ed="#V" n="73"/>uimietatis vindicte appetite: et hec vocatur furor.
Irascen<lb ed="#V" n="74" break="no"/>tes iracundia primo modo dicta secundum philosophum. 4. Ethi. c. 12.
Di<lb ed="#V" n="75" break="no"/>cuntur acuti: qui irascuntur iracundia secundo modo dicta dicuntur
<lb ed="#V" n="76"/>amari: qui irascuntur iracundia tertio modo dicta dicuntur
diffi<lb ed="#V" n="77" break="no"/>ciles. Superabundantia autem ire non fuit in christo: et ideo nulla
<lb ed="#V" n="78"/>praedictarum specierum fuit in eo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g36139-d1e890">
¶ Argumenta ad partem aliam
conce<lb ed="#V" n="79" break="no"/>dantur ratione conclusionis: quamuis secundum non multum valeat ratione forme.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>