-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v3_kzz7yh-g61371.xml
294 lines (294 loc) · 18.7 KB
/
cod-ve09v3_kzz7yh-g61371.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2023-09-04">September 04, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v3">Venice, 1509, v. 3</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="87-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-g61371"><!-- l3d25a1 -->
<head xml:id="kzz7yh-g61371-Hd1e101">Articulus 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e103">
¶ Circa primum
<lb ed="#V" n="46"/>queruntur duo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e108">
¶ Primo de articuli diffinitione
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e110">
¶
Se<lb ed="#V" n="47" break="no"/>cundo de articulorum numero et diffinitione.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-g61371-Dd1e115">
<head xml:id="kzz7yh-g61371-Hd1e117">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e119">
Quaestio I.
<lb ed="#V" n="48"/>PRimo ostendo quod inconueniens sit illa
<lb ed="#V" n="49"/>diffinitio articuli quam ponit
Ri<lb ed="#V" n="50" break="no"/>cardus scilicet quod articulus est veritas indiuisibilis
<lb ed="#V" n="51"/>de deo arctans nos ad credendum. Ueritas enim
<lb ed="#V" n="52"/>indiuisibilis est veritas incomplexa. Sed obiectum fidei est
<lb ed="#V" n="53"/>verum complexum. Cum ergo articulus sit obiectum fidei non
<lb ed="#V" n="54"/>est indiuisibilis veritas.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e137">
¶ Item conueniens diffinitio
arti<lb ed="#V" n="55" break="no"/>culi debet conuenire cuique articulo fidei: sed huic
articu<lb ed="#V" n="56" break="no"/>lo quie exprimit carnis resurrectionem non conuenit esse
verita<lb ed="#V" n="57" break="no"/>tem de deo. ergo inconuenienter ponitur in diffinitione
articu<lb ed="#V" n="58" break="no"/>li quod sit veritas de deo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e148">
¶ Item credere voluntarium est: sed il
<lb ed="#V" n="59"/>lud ad quod arctamur non est voluntarium: ergo male dici
<lb ed="#V" n="60"/>tur in diffinitione articuli quod arctat nos ad credendum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e155">
<lb ed="#V" n="61"/>Contra a doctoribus approbatur
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e161">
¶ Respondeo quod
dif<lb ed="#V" n="62" break="no"/>finitio Ricardi conueniens est ad cuius
in<lb ed="#V" n="63" break="no"/>tellgentiam sciendum quod articulus dicitur ab artando: quod potest
<lb ed="#V" n="64"/>intelligi vel actiue vel passiue. Si passiue sic in naturalibus
<!--00185.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="65"/>dicitur articulus pars corporis que non habet in se
ali<lb ed="#V" n="66" break="no"/>quas distinctiones per iuncturas. Unde dicuntur
articu<lb ed="#V" n="67" break="no"/>li digitorum ille partes que sunt colligate per iuncturas: quia
<lb ed="#V" n="68"/>ad ipsas stat resolutio digiti. Si autem actiue sic dicitur
articu<lb ed="#V" n="69" break="no"/>lus in grammatica aliqua nota distinguens dictionem vel
<lb ed="#V" n="70"/>quantum ad genus: vel quantum ad casus: vel quantum ad
nu<lb ed="#V" n="71" break="no"/>merum. Ad vtriusque modi similitudinem dicitur articulus in
theo<lb ed="#V" n="72" break="no"/>logia ab arctando: quia secrum quod passiue intelligitur. sic dicitur
articu<lb ed="#V" n="73" break="no"/>lus indiuisibilis veritas de deo: quia est veritas que non
di<lb ed="#V" n="74" break="no"/>uiditur in alias veritates quarum quilibet habeat rationem
<lb ed="#V" n="75"/>obiecti fidei: immo ad articulos stat resolutio ipsius
credi<lb ed="#V" n="76" break="no"/>bilis secundum quod actiue dicitur: sic dicitur de articulo quod
<lb ed="#V" n="77"/>artat nos ad credendum: quia determinat nostrum intellectum
<lb ed="#V" n="78"/>ad distinctum credendi actum: non tamen eo modo quo
determi<lb ed="#V" n="79" break="no"/>natur ad hoc per habitum: sed eo modo quo actus
intelle<lb ed="#V" n="80" break="no"/>ctus distinguitur per distinctum obiectum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e209">
<lb ed="#V" n="81"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod articulus
die<lb ed="#V" n="82" break="no"/>veritas indiuisibilis: non quia sit
ve<lb ed="#V" n="83" break="no"/>ritas incomplexa: sed quia in genere veritatis complexe non
di<lb ed="#V" n="84" break="no"/>uiditur in partes tales: quarum vna importet specialem
dif<lb ed="#V" n="85" break="no"/>ficultatem ad credendum vltra aliam. Unde quamuis iste
articu<lb ed="#V" n="86" break="no"/>lus. Christus fuit crucifixus mortuus et sepultus
resolu<lb ed="#V" n="87" break="no"/>bilis sit in plures veritates complexas: tamen non sunt tales
ve<lb ed="#V" n="88" break="no"/>ritates: quarum quelibet habeat specialem difficultatem ad
<lb ed="#V" n="89"/>credendum alia credita: quia credito quod christus fuerit
crucifi<lb ed="#V" n="90" break="no"/>xus non est difficile credere quod fuerit mortuus et sepultus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e233">
<lb ed="#V" n="91"/>¶ Ad secundum dicendum: quod in illo articulo qui exprimit carnis
<lb ed="#V" n="92"/>resurrectionem: deus est subiectum. Sensus enim est quod deus
<lb ed="#V" n="93"/>resuscitabit nostram carnem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e242">
¶ Ad tertium dicendum: quod arctans
<lb ed="#V" n="94"/>ibi accipitur secundum quod dicitur ab arctare: prout idem est: quod
intelle<lb ed="#V" n="95" break="no"/>ctum determinare ad distincte credendum. Uel potest dici quod
<lb ed="#V" n="96"/>articulus dicitur arctare nos ad credendum: non quia necessitet
<lb ed="#V" n="97"/>simpliciter intellectum ad credendum: sed sub conditionem scilicet
<lb ed="#V" n="98"/>si homo debeat peruenire ad vitam eternam: quia vt
har<lb ed="#V" n="99" break="no"/>betur ad heb. vndecimo. Sine fide impossibile est
place<lb ed="#V" n="100" break="no"/>re deo.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g61371-Dd1e262">
<head xml:id="kzz7yh-g61371-Hd1e264">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e266">
Questio. II.
<lb ed="#V" n="101"/>SEcundo quaeritur quot sunt articuli
<lb ed="#V" n="102"/>fidei: et quomodo distinguun
<lb ed="#V" n="103"/>tur: et quod non sunt nisi duo ostendo sic Hugo id est lib.
<lb ed="#V" n="104"/>de sacramentis. parte. x. c. iiii. hec sunt duo que
<lb ed="#V" n="105"/>fidei proposita sunt credenda creator et saluator: et que
per<lb ed="#V" n="106" break="no"/>tinent ad creneatorem: et que pertinent ad saluatorem similiter.
Crea<lb ed="#V" n="107" break="no"/>tor: et que pertinent ad creatorem vna pars fidei.
Salua<lb ed="#V" n="108" break="no"/>tor et que pertinent ad saluatorem hec est altera.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e286">
¶ Item
<lb ed="#V" n="109"/>non est articulus fidei veritas que possit probari per
demo<lb ed="#V" n="110" break="no"/>strationem: sed deum esse vnum per demonstrationem probatur:
<lb ed="#V" n="111"/>Unde et hoc probat philosophus. 12 metaphy. ergo non est
articu<lb ed="#V" n="112" break="no"/>lus fidei: sed illa veritate non computata inter articulos
<lb ed="#V" n="113"/>non sunt articuli. 14.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e299">
¶ Item eadem est notitia patris et filii
<lb ed="#V" n="114"/>Unde Io. 14. dicit saluator. Qui videt me: videt et
pa<lb ed="#V" n="115" break="no"/>trem: sed non sunt articuli. 14. nisi essent duo articuli de
pa<lb ed="#V" n="116" break="no"/>tre et filio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e308">
¶ Item extra de summa tri. et fide catho. Firmi
<lb ed="#V" n="117"/>ter credimus: inter articulos fidei numerantur articulus
<lb ed="#V" n="118"/>de sacramento eucharistie et articulus de sacramento baptismi.
<lb ed="#V" n="119"/>Cum ergo in symbolo contineantur. 14 articuli: et isti
<lb ed="#V" n="120"/>non contineantur ibidem: vt videtur: articuli sunt plures quam
<lb ed="#V" n="121"/>14.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e322">
¶ Item sicut credimus deum omnipotentem: ita
credi<lb ed="#V" n="122" break="no"/>mus ipsum omnia scientem et omnia prouidentem et summe bonum:
er<lb ed="#V" n="123" break="no"/>go sicut est articulus fidei quod deus est omnipotens: ita
vi<lb ed="#V" n="124" break="no"/>detur quod sint articuli fidei quod est omnia sciens et omnia
proui<lb ed="#V" n="125" break="no"/>dens et summe bonus et si sic sunt plures articuli quam. 14
<lb ed="#V" n="126"/>Quioa autem sint. 14 et non plures probo sic. Omnes articuli
con<lb ed="#V" n="127" break="no"/>tinetur in symbolo apostolorum: secuend ibi continetur 14 et non
plu<lb ed="#V" n="128" break="no"/>res. 7. spectantes ad christi diuinitatem: et. 7. spectantes ad
<lb ed="#V" n="129"/>eius humanitatem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e342">
<lb ed="#V" n="130"/>Respondeo quod secundum distinctionem que mibi
vi<lb ed="#V" n="131" break="no"/>detur ationabuior articuli fidei
<lb ed="#V" n="132"/>sunt. 14. Articulus enim est veritas de deo indiuisibilis
<!--00186.xml-->
<pb ed="#V" n="87-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>in plures veritates complexas: ita vt quelibet importer
<lb ed="#V" n="2"/>specialem difficultatem ad hoc: vt credatur propter aliquam
<lb ed="#V" n="3"/>specialem rationem non videndi eam. Fides enim est
respe<lb ed="#V" n="4" break="no"/>ctu veritatis non vise. Tales autem veritates de deo sunt
<lb ed="#V" n="5"/>14. et non plures. Omnis enim talis veritas: aut est de deo non
<lb ed="#V" n="6"/>ratione humane nature: aut ratione humane nature sibi vni
<lb ed="#V" n="7"/>te. Si primo modo: aut illa veritas exprimit vnitatem
es<lb ed="#V" n="8" break="no"/>sentie: et sic est iste articulus. Credo in deum. Cuius sensus
<lb ed="#V" n="9"/>est: si ex hoc formetur explicita enunciatio. Credo quod deus
<lb ed="#V" n="10"/>est vnus: aut respicit personam patris: et sic est articulus.
<lb ed="#V" n="11"/>Credo in patrem omnipotentem: et si ex hoc formetur
enun<lb ed="#V" n="12" break="no"/>ciatio erit hoc deus est pater omnipotens. Aut respicit
per<lb ed="#V" n="13" break="no"/>sonam filii: et sic est iste articulus. Credo in iesum christum
<lb ed="#V" n="14"/>filium eius vni. do. no. Aut respicit personam spiritus sancti: et
<lb ed="#V" n="15"/>sic est iste articulus. Credo in spiritum sanctum. Aut
respi<lb ed="#V" n="16" break="no"/>cit operationem dei: per quam res produxit in esse nature: et
<lb ed="#V" n="17"/>sic est iste articulus. Credo in creatorem celi et terre. Aut
<lb ed="#V" n="18"/>operationem per quam deus dat nobis esse gratie: et sic est
<lb ed="#V" n="19"/>iste articulus. Sanctam ecclesiam catholicam: sanctorum
commu<lb ed="#V" n="20" break="no"/>nionem remissionem peccatorum: cuius sensus est: deus
sancti<lb ed="#V" n="21" break="no"/>ficat ecclesiam catholicam in qua est communio sanctorum et
remissio<lb ed="#V" n="22" break="no"/>peccatorum. Aut respicit operationem dei per quam dabit
no<lb ed="#V" n="23" break="no"/>bis esse glorie: et sic est iste articulus. Uarnis
resurrectio<lb ed="#V" n="24" break="no"/>nem: vitam eternam amen. Ex quo potest formari hec enunciatio:
<lb ed="#V" n="25"/>deus resuscitabit carnem nostram: et dabit bonis vitam
eter<lb ed="#V" n="26" break="no"/>nam. Si autem illa veritas que est articulus sit de deo
ratio<lb ed="#V" n="27" break="no"/>ne humane nature sibi vnite: sic sunt articuli. 7. quorum
<lb ed="#V" n="28"/>primus respicit filii dei incarnationem qui tangitur in
sym<lb ed="#V" n="29" break="no"/>bolo cum dicitur. Qui conceptus est de spiritu sancto. Secundus
<lb ed="#V" n="30"/>eius de virgine natiuitatem hic scilicet natus ex maria virgine.
<lb ed="#V" n="31"/>Tertius passionem hic scilicet passus sub pontio pilatio
crucifi<lb ed="#V" n="32" break="no"/>xus mortuus et sepultus. Quartus descensum ad
inferna<lb ed="#V" n="33" break="no"/>iste scilicet descendit ad inferna. Quintus resurrectionem hic secent
<lb ed="#V" n="34"/>Tertia die resurrexit a mortuis. Sextus ad caelum
ascen<lb ed="#V" n="35" break="no"/>sionem scilicet iste ascendit ad celos: sedet ad dexteram dei
pa<lb ed="#V" n="36" break="no"/>tris omnipotentis. Septimus aduentum christi ad
iudi<lb ed="#V" n="37" break="no"/>cium qui ponitur in symbolo vbi dicitur. Qui venturus est
iudi<lb ed="#V" n="38" break="no"/>care viuos et mortuos. Et sic patet quod omnes articuli sunt
<lb ed="#V" n="39"/>in vniuerso. 14. et non plures qui omnes in symbolo
aposto<lb ed="#V" n="40" break="no"/>lorum continentur. 7. de deo non ratione humane nature: et se
<lb ed="#V" n="41"/>partem de ipso ratione humane natute sibi vnite.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e446">
<lb ed="#V" n="42"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod hugo
po<lb ed="#V" n="43" break="no"/>nit duas partes illas non tanquam
<lb ed="#V" n="44"/>duos articulos: sed tanquam illas de quibus sunt articuli:
<lb ed="#V" n="45"/>quia per ea que pertinent ad creatorem intelligit articulos quod
<lb ed="#V" n="46"/>sunt de deo: non ratione humane nature per ea que pertinent
<lb ed="#V" n="47"/>ad saluatorem intelligit articulos qui sunt de deo ratione
huma<lb ed="#V" n="48" break="no"/>ne nature sibi vnite.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e464">
¶ Ad secundum dicendum: quod deum esse vnum
<lb ed="#V" n="49"/>eo modo quo articulus fidei est probari non potest per naturale
<lb ed="#V" n="50"/>lumen demonstratione tali per quam illa veritas sine
enigma<lb ed="#V" n="51" break="no"/>te videatur: secundum enim quod deum esse vnum est articulus fidei
<lb ed="#V" n="52"/>importat esse vnam substantiam clare cognoscentem omnia
pre<lb ed="#V" n="53" break="no"/>sentia preterita et futura: et possibilia que nunquam erunt et
fo<lb ed="#V" n="54" break="no"/>uentem omnia que sunt et non esse plures substantias tales.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e480">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="55"/>tertium dicendum: quod quamuis pater et filius vna cognitione
co<lb ed="#V" n="56" break="no"/>gnoscantur inquantum sunt vnum in essentta: quia sic
cogno<lb ed="#V" n="57" break="no"/>scitur per vnam rationem cognoscendi que est veritas vna:
ta<lb ed="#V" n="58" break="no"/>men inquantum sunt distincte persone cognoscuntur
plu<lb ed="#V" n="59" break="no"/>ribus cognitionibus: quia sic cognoscuntur pluribus rationi
<lb ed="#V" n="60"/>bus cognoscendi: ille tamen cognitiones simul sunt: quia
rela<lb ed="#V" n="61" break="no"/>tiua simul intelliguntur: dicendum ergo: quod aut saluator illud
<lb ed="#V" n="62"/>verbum intellexit de visione patris et filii inquantum sunt vnum.
<lb ed="#V" n="63"/>Aut si intellexerit de eorum visione inquantum distincti
<lb ed="#V" n="64"/>sunt in personis noluit dicere quod a nobis cognoscerentur
<lb ed="#V" n="65"/>vna cognitione: sed quod simul.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e506">
¶ Ad quartum dicendum: quod in
<lb ed="#V" n="66"/>illo articulo qui est sanctam catholicam ecclesiam: sanctorum
<lb ed="#V" n="67"/>communionem: resurrectionem peccatorum:
comprehen<lb ed="#V" n="68" break="no"/>ditur illa veritas de sacramentis: eo quod in sacramentis con¬
<!--00186.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>municant fideles: et sunt instrumenta sanctificandi: et ex
con<lb ed="#V" n="70" break="no"/>sequenti remittendi peccata.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g61371-d1e525">
¶ Ad quintum dicendum: quod
om<lb ed="#V" n="71" break="no"/>nipotentia includit oem scientiam et summam bonitatem:
<lb ed="#V" n="72"/>et ex consequenti prouidentiam respectu omnium: et ideo omnia
<lb ed="#V" n="73"/>illa intelliguntur sub illo articulo qui est: deus est pater omnipotens.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>