-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v3_kzz7yh-g96311.xml
434 lines (434 loc) · 30.5 KB
/
cod-ve09v3_kzz7yh-g96311.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 3</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 3</title>
<date when="2023-09-04">September 04, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v3">Venice, 1509, v. 3</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="137-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-g96311"><!-- l3d35a3 -->
<head xml:id="kzz7yh-g96311-Hd1e101">Articulus 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e103">
<lb ed="#V" n="22"/>Consequenter queritur de et
prin<lb ed="#V" n="23" break="no"/>cipali: et circa hoc
<lb ed="#V" n="24"/>queruntur quatuor.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e112">
¶ Primo vtrum donum
fortitu<lb ed="#V" n="25" break="no"/>dinis sit respectu ardu cuiuscunque.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e117">
¶ Secundo
<lb ed="#V" n="26"/>vtrum donum pietatis sit respectu dei vel proximi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e122">
¶
Tertio<lb ed="#V" n="27" break="no"/>de numero et ordine donorum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e128">
¶ Quarto que dona quibus
<lb ed="#V" n="28"/>respondeant virtutibus: et que beatitudines quibus donis: et qui
<lb ed="#V" n="29"/>sunt actus donorum in patria.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-g96311-Dd1e135">
<head xml:id="kzz7yh-g96311-Hd1e137">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e139">
Quaestio
<lb ed="#V" n="30"/>Rimo ostendo quod donum fortitudinis est
<lb ed="#V" n="31"/>respectu cuiuscumque ardui.
Om<lb ed="#V" n="32" break="no"/>ne enim arduum: aut est bonum: aut est malum: sed per
do<lb ed="#V" n="33" break="no"/>num fortitudmis bene se habet homo: et respectu ardui
<lb ed="#V" n="34"/>mali sustinendo vel aggrediendo: et respectu ardui boni
pro<lb ed="#V" n="35" break="no"/>sequendo: et perseuerando: ergo est respectum ardui cuiuscumque.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e155">
¶ Item
<lb ed="#V" n="36"/>animus debet firmari in bono respectu ardui cuiuscunque: sed per
<lb ed="#V" n="37"/>nullum aliud bonum a fortitudine firmatur in bono respectu
<lb ed="#V" n="38"/>ardui. nullum enim aliud donum a fortitudine est in irascibili: ergo
<lb ed="#V" n="39"/>per donum fortitudinis firmatur animus in bono respectum ardui
<lb ed="#V" n="40"/>cuiuscumque.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e168">
¶ Item quod potest plus potest et minus: sed per donum
<lb ed="#V" n="41"/>fortitudinis potest firmari aius in bono respectu
maximi<lb ed="#V" n="42" break="no"/>ardui sicut respectu martyrii: ergo per donum fortitudis potest
<lb ed="#V" n="43"/>aius firmari in bono respectu cuiuscumque alterius ardui.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e177">
<lb ed="#V" n="44"/>Contra secundum Greg. libro v. mor. longe ante medum super
<lb ed="#V" n="45"/>illud Iob 4. Ubi est timor tuus: et fortitudo
<lb ed="#V" n="46"/>tua: fortitudo non nisi in aduersitate ostenditu: sed arduitas non
<lb ed="#V" n="47"/>tantum est in aduersitate: sed est in prosperitate. Arduitas enim
<lb ed="#V" n="48"/>inuenitur in bono et in malo: ergo donum fortitudinis non
<lb ed="#V" n="49"/>est respectu ardui cuiuscunque.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e194">
¶ Item fortitudo virtus est
<lb ed="#V" n="50"/>respectu ardui: ergo si respectu illius eiusdem ardui esset
<lb ed="#V" n="51"/>fortitudinis donum superfsueret fortitudo vertus quod falsum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e201">
<lb ed="#V" n="52"/>Respondeo quod donum fortitudinis non est secundum
ali<lb ed="#V" n="53" break="no"/>quoo respectu ardui cuiuscunque: sed
<lb ed="#V" n="54"/>tantum respectu ardui mali pene extremum tenentis in rduita
<lb ed="#V" n="55"/>te cuiusmodi est mortem sustinere pro sidei vel morum
verita<lb ed="#V" n="56" break="no"/>te promouenda: aut defendenda: et quia ad hoc homo promptus
<lb ed="#V" n="57"/>este non potest nisi qui affectum suum ab omni mortifera
iocundi<lb ed="#V" n="58" break="no"/>tate reru transeuntium separauit: ideo dicit Aug. 28de doctri. christia.
<lb ed="#V" n="59"/>Bene post principium quod affectu fortitudinis homo ab omni
mor<lb ed="#V" n="60" break="no"/>tisera socunditate rerum transeuntium se extrahit o qua se
per<lb ed="#V" n="61" break="no"/>fecte separauerant sancti maertyres: de quibus dicitur ad Hebe.
<lb ed="#V" n="62"/>xi. Fortes sancti sunt in bello. Respectu huius ardui
ma<lb ed="#V" n="63" break="no"/>li penalis: aliter se habet fortitudo virtus: aliter fortitudo donum:
<lb ed="#V" n="64"/>quia fortitudo virtuo respectu illius pene se habet secundum dicta
<lb ed="#V" n="65"/>men principiorum legis nature: donum autem fortitudinis secundum
di<lb ed="#V" n="66" break="no"/>etamen principiorum legio eterne: sequendo sancti spiritus
spe<lb ed="#V" n="67" break="no"/>cialem inspirationem: qua mouentur ad vltro se offerendunm
<lb ed="#V" n="68"/>ad sustinentiam pene pedicte:rcum tamen secundum communem legem non
<lb ed="#V" n="69"/>eogutur ad hoc ex legio necessitate: quamus forte compensata
<!--00283.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="70"/>inspiratione mouente ad sic se vltro offerendum
tencan<lb ed="#V" n="71" break="no"/>tur. Et sic ex dictis colligitur quod donum fortitudinis est
<lb ed="#V" n="72"/>habitus existens sicut in subiecto in voluntate inquantum
<lb ed="#V" n="73"/>negociatur circa ardua quo voluntas habilitatur ad volendum
<lb ed="#V" n="74"/>mortem sustinere pro de sensione: seu pro motione
verita<lb ed="#V" n="75" break="no"/>tis fidei vel morum secundum dictamen legis eterne sequendo
san<lb ed="#V" n="76" break="no"/>cti spiritus motiuam inspirationem: ex consequenti tamen per ipsum
<lb ed="#V" n="77"/>bene se habet voluntas respectu cuiuscunque alterius
ar<lb ed="#V" n="78" break="no"/>due pene: et melius quam per aliquam moralem virtutem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e266">
<lb ed="#V" n="79"/>Ad primum in oppositum dicitur quod bene se hebere
re<lb ed="#V" n="80" break="no"/>spectu ardui boni distinguendo
do<lb ed="#V" n="81" break="no"/>num arduum contra malum pene spectare non videtur ad fortitu
<lb ed="#V" n="82"/>dinis donum directe: sed ad habitum altiorem scilicet ad spei virtutem
<lb ed="#V" n="83"/>que virtus theologica est vel ad magnanimitatem que est
<lb ed="#V" n="84"/>directe moderatiua spei: que est respectu boni ardui existentis
<lb ed="#V" n="85"/>infra facultatem nature Greg enim primo libro mora. non videtur ponere
<lb ed="#V" n="86"/>donum fortitudinis directe nisi respectu aduersorum: vnde dicit
<lb ed="#V" n="87"/>quod fortitudo dum aduersa non metuit trepidanti menti
consfi<lb ed="#V" n="88" break="no"/>dentie cibos apponit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e290">
¶ Uel potest dici quod fortitudinis de
<lb ed="#V" n="89"/>num est est respectu ardui boni directe oppositi arduo
ma<lb ed="#V" n="90" break="no"/>lo respectu cuius est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e297">
¶ Ad secundum dicendum quod non tantum per
do<lb ed="#V" n="91" break="no"/>num firmatur animus in bono respectu ardui: sed est per
virtu<lb ed="#V" n="92" break="no"/>tem spei que altior est fortitudinis dono: non nego tamen quin
<lb ed="#V" n="93"/>respectu omnium arduarum penarum homo per donum fortitudis
be<lb ed="#V" n="94" break="no"/>ne se hebeat: quamuis primo et principaliter vt supra dictum est sit
<lb ed="#V" n="95"/>respectu maximi mali penalis: quod est mortem sustinere: vnde
<lb ed="#V" n="96"/>alias penas non respicit nisi in aliquali habitudine ad istam
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e313">
<lb ed="#V" n="97"/>¶ Ad tertium patet solutio ex iam dictis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e319">
¶ Argumenta ad
<lb ed="#V" n="98"/>partem aliam gaia principalis conclusionis possunt
concedi<lb ed="#V" n="99" break="no"/>Secundum tamen peccat in processu respectu enim eiusdem
pos<lb ed="#V" n="100" break="no"/>sumus dirigi per duos habitus altiori tamen modo per vnum
<lb ed="#V" n="101"/>quam per alium.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g96311-Dd1e331">
<head xml:id="kzz7yh-g96311-Hd1e333">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e335">
Questio II.
<lb ed="#V" n="102"/>SEcundo quaeritur vtrum donum pietatis sit
<lb ed="#V" n="103"/>respectu dei vel proximi: et
vi<lb ed="#V" n="104" break="no"/>detur quod non sit respectu dei. Greg I. moralis super
il<lb ed="#V" n="105" break="no"/>lud vob I. Faciebant conuiuia: pietas cordis visce
<lb ed="#V" n="106"/>ra misericordie operibus replet: sed talia opera non conueniunt
<lb ed="#V" n="107"/>homini respectu dei qui misericordia non indiget: ergo
do<lb ed="#V" n="108" break="no"/>num pietatis non est respectu dei.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e353">
¶ Item Aug. 2 liro de
do<lb ed="#V" n="109" break="no"/>ctri. christiana. longe post principium. Mitescere opus est
pie<lb ed="#V" n="110" break="no"/>tate: ergo mitescere est opus pietatis: sed iste actus non
conue<lb ed="#V" n="111" break="no"/>nit respectu dei: cui nulla pena potest inferri: ergo donum
pieta<lb ed="#V" n="112" break="no"/>tis non est respectu dei.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e364">
¶ Item pietas dirigitur dono scientie:
<lb ed="#V" n="113"/>vnde Isale. xi. Sibi praeponitur: et combinatur sicut directiuum dire
<lb ed="#V" n="114"/>cto: sed vt superius visum est: scientia est respectu agibilium per
<lb ed="#V" n="115"/>nos: ergo et pietas respectu eorundem est quamuis sub alia
<lb ed="#V" n="116"/>ratione non est: ergo respectu dei.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e375">
<lb ed="#V" n="117"/>Contra glo. super illud ad Tit. . Sobrie et pie etc.
<lb ed="#V" n="118"/>dicit sobrie in nobis: et iuste ad proximum:
<lb ed="#V" n="119"/>et pie ad deum: ergo pietas est respectu dei.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e385">
¶ Item
Au<lb ed="#V" n="120" break="no"/>gu 2. li. de doctrina christiana. Ubi prius. Actus pietatis est
<lb ed="#V" n="121"/>non contradicere diuine scripture siue intellecte si aliqua
<lb ed="#V" n="122"/>vitia nostra percutit: siue non intellecte quasi melius nos
<lb ed="#V" n="123"/>sapere meliusque percipere possimus. Sed reuereri diuinam
<lb ed="#V" n="124"/>scripturam sibi non contradicendo. Sed assentiendo est
<lb ed="#V" n="125"/>actus respectu dei qui eam inspirauit: ergo donum
pete<lb ed="#V" n="126" break="no"/>tis est respectu dei.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e403">
¶ Item Augu. 12 de tri. cap. 14
expo<lb ed="#V" n="127" break="no"/>nens illud Iob 28 secundum transtationem. 70. Ecce pietas est
<lb ed="#V" n="128"/>sapisentia dicit quod pietatem hoc loco posuit dei cultum et
<lb ed="#V" n="129"/>ergo pletas est respectu dei.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e412">
<lb ed="#V" n="130"/>Respondeo quod donum pietatis principaliter est
re<lb ed="#V" n="131" break="no"/>spectu dei sub ratione summi
pa<lb ed="#V" n="132" break="no"/>tris: sicut enim per latriam exhibetur deo cultus inquantum est dominus:
<lb ed="#V" n="133"/>ita per donum pletatis exhibetur deo debitus cultus inquantum
<lb ed="#V" n="134"/>est pirsummus: non tantum secundum dictamen principiorum legio nature: sed
<lb ed="#V" n="135"/>est secundum dictamen principiorum legio eterne: quia tamen bonus filius non
<lb ed="#V" n="136"/>tantum debet exhibere pate cultum debitum in se: sed est in sua similitudine:
<lb ed="#V" n="137"/>ide ex consequenti per donum pietatis reddit homo debitum cultum
proxio<lb ed="#V" n="138" break="no"/>inquantu insignitus est imagine summi pts.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e434">
¶ Ad primenitum in oppum
<!--00284.xml-->
<pb ed="#V" n="137-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>dicendum quod illud verbum Grego. intelligitur de
secun<lb ed="#V" n="2" break="no"/>dario actu pietatis: et bene concedo quod ille est respectu proximi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e447">
<lb ed="#V" n="3"/>¶ Ad secundum potest dici sicut ad primum vel aliter quod mitescere
<lb ed="#V" n="4"/>non asungnatur ibi sicut actus pietatis: sed sicut betitudo
pie<lb ed="#V" n="5" break="no"/>tati correspondens inquantum pietatis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e456">
¶ Ad tertium dicendum quod
<lb ed="#V" n="6"/>pietas dicitur esse respectu dei non quia deum habeat pro obiecto:
<lb ed="#V" n="7"/>sicut nec latria: sed quia est respectu operum principaliter que
of<lb ed="#V" n="8" break="no"/>ferri non debent nisi deo: et talia opera bene sunt agibilia
<lb ed="#V" n="9"/>per nos. Argumenta ad partem aliam procedunt de actu pie
<lb ed="#V" n="10"/>tatis principali et primario: et bene verum est quod ille actus
<lb ed="#V" n="11"/>non est respectu proximi.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g96311-Dd1e473">
<head xml:id="kzz7yh-g96311-Hd1e475">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e477">
Quaestio III.
<lb ed="#V" n="12"/>Tertio queritur de numero et ordine donorum. Ramens
<lb ed="#V" n="13"/>quod dona sunt 6 vt patet Isa. xi. cuius ratio
<lb ed="#V" n="14"/>est. Dona enim sunt perfectiones anime: per quis redditur bene
<lb ed="#V" n="15"/>mobilis ab inspirationibus spiritus sancti: non tantummodo autem
<lb ed="#V" n="16"/>voluntas sed est intellectus mobilis est a spiritu sanctio: et ideo oportet esse dona
<lb ed="#V" n="17"/>et in voluntate: et in intellectu: et quia intellectus est mobilis a spiritu
<lb ed="#V" n="18"/>sanctio: ideo sunt quaedam dona in ipso inquantum est speculatiuus
princi<lb ed="#V" n="19" break="no"/>paliter: quae sunt sapientia et intellectus: et quaedam in ipso inquantum est practic
<lb ed="#V" n="20"/>principaliter quae sunt consilium et scientia: et sunt duo dona in intellectu
<lb ed="#V" n="21"/>speculatiuo: quia intellectus est iudicatiuus et inuentiuus: et ideo
indi<lb ed="#V" n="22" break="no"/>get dono sapientie per quam bene iudicat: et dono intellectus per quem
<lb ed="#V" n="23"/>bene inuenit. Similiter intellectus practicus respectu agibilium est iu
<lb ed="#V" n="24"/>dicatiuus: et inuentiuus: et ideo indiget dono scientie: per quam bene
iu<lb ed="#V" n="25" break="no"/>dicat: et dono consilii per quod bene inuenit. Uoluntas autem a spiritu
saecun<lb ed="#V" n="26" break="no"/>mobilis est in comparationem ad alterum: et ad hoc indiget pietate. Bne
<lb ed="#V" n="27"/>est est mobilis a spiritu sancto quantum ad ipsam in sustinendo mortem: et
<lb ed="#V" n="28"/>alia terribilia modo debito: et quo ad hoc indiget fortitudine: et
<lb ed="#V" n="29"/>concupiscentias moderando: et carnales delitias abiiciendo: et
<lb ed="#V" n="30"/>ad hoc indiget timore: quae propter dicebat psalmum. Confige tiore tuo
car<lb ed="#V" n="31" break="no"/>nes meas: a iuditiis enim tuis timui.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e523">
¶ Dicunt est aliqui quod secundum
<lb ed="#V" n="32"/>ordinem quo narrantur in Isaia est ordo dignitatis eorum
simpli<lb ed="#V" n="33" break="no"/>hoc excepto quod consilium et fortitudo non sunt digniora
simplie<lb ed="#V" n="34" break="no"/>quam scientia et pietas: sed secundum quid inquantum sunt circa materiam habentem specialem
<lb ed="#V" n="35"/>difficultatem. Quod autem sapientia: intellectus: et scientia: et consilium sint
no<lb ed="#V" n="36" break="no"/>biliora: patet vt ipsi dicunt per hoc: quia virtutes intellectuales
praeferun<lb ed="#V" n="37" break="no"/>tur moralibus: propter hoc quod sunt quasi regstbile dirigentes morales
virtu<lb ed="#V" n="38" break="no"/>tes: aut finis virtutum moralium: quod ideo dicunt quia actio ordinatur ad
<lb ed="#V" n="39"/>contemplationem per consimilem rationem concedendum videtur: dona quae sunt in
intel<lb ed="#V" n="40" break="no"/>lectu esse nobiliora illis quae sunt in affectu. Sed illud quod dicunt
<lb ed="#V" n="41"/>de excellentia virtutum intellectualium super morales non est vniversaiter verum.
<lb ed="#V" n="42"/>Scientia enim speclaratiua non est ita nobilis: sic aliqua virtus moralis: de
<lb ed="#V" n="43"/>comparatione autem prudentie ad eas dcum est superius. De sapientia autem quia
<lb ed="#V" n="44"/>deum habet pro obiecto: quamuis non sub illa ratione qua est obiectet virtutum
<lb ed="#V" n="45"/>theologicarum aliter est dicendum. Et quia intellectus sub ratione quae
practi<lb ed="#V" n="46" break="no"/>cus non est indignus: sic sub ratione quae speclaratiuus secundum Aug. 22. libro contra
<lb ed="#V" n="47"/>Faustum inter principium et medium: quia secundum dignitatem essentie.
Contempla<lb ed="#V" n="48" break="no"/>tio est actione dignior: ideo sapientia et intellectus nobiliora sunt
quam<lb ed="#V" n="49" break="no"/>scientia et consilium Et quia nobilius est iudicare de veritate quam
inueni<lb ed="#V" n="50" break="no"/>re vias ad cognitionem veritatis: quia secundum ordinatur ad principium: ideo sapientia
<lb ed="#V" n="51"/>per quam homo cognoscit causam primam secundum se: et ex consequenti per eam: et secundum eam
<lb ed="#V" n="52"/>de inferioribus iudicat nobilior est quam intellectus per quem quodam
<lb ed="#V" n="53"/>excellenti modo homo apprehendit credita penetrando: non dico
cla<lb ed="#V" n="54" break="no"/>re videndo veritates enunciabilium secundum seipsas: sed apprehendendo quod
<lb ed="#V" n="55"/>propter aliquid quod dicatur in contrarium non est ab illis recedendum: quae apprehem
<lb ed="#V" n="56"/>io est quaedam inuentio cognitionis prime veritatis: quia est nobilius
<lb ed="#V" n="57"/>est de agibilibus bene iudicare quam inuenire: ideo videtur quibusdam quod
sim<lb ed="#V" n="58" break="no"/>pliciter nobilior est scientia quam consilium: quamuis secundum quid sit contrarium: quapropter in
<lb ed="#V" n="59"/>enumeratione prius enuerauit Isaias consilium quam scientiam: et sicut
<lb ed="#V" n="60"/>virtus iustitie dignior est fortitudine: et fortitudo tempantia: sic
<lb ed="#V" n="61"/>pletas dignior est fortitudine: et fortitudo timore. Et hiis
di<lb ed="#V" n="62" break="no"/>ctis concordant verba Aug. id est li. de sermone domini in modonte non
mul<lb ed="#V" n="63" break="no"/>tum longe post principium vbi loquitur de 6 donis: dicit postquam locutus
<lb ed="#V" n="64"/>est de beatitudinibus videtur mihi septiformis operatio spiritus sancti: de
<lb ed="#V" n="65"/>qua Isaias loquitur his gradibus sententiisque congruere: sed interest
or<lb ed="#V" n="66" break="no"/>dinis: nam ibi numeratio ab excellentioribus cepit: hic vero ab in
<lb ed="#V" n="67"/>ferioribus: ibi namque incepit a sapientia et desinit ad timorem dei: sed
<lb ed="#V" n="68"/>initium sapientie timor domini est. Quapropter si gradatim tamquam
ascenden<lb ed="#V" n="69" break="no"/>tes numeremus prius est ibi timor domini et infra et septima
<!--00284.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="70"/>sapientia.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-g96311-Dd1e615">
<head xml:id="kzz7yh-g96311-Hd1e617">Quaestio 4</head>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e619">
Questio. IIII
<lb ed="#V" n="71"/>QUarto queritur que dona quibus respondeant
virtu<lb ed="#V" n="72" break="no"/>tibus: et quae beatitudines quibus donis: et
<lb ed="#V" n="73"/>equi sint actus donorum in patria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e628">
<lb ed="#V" n="74"/>Respondeo quo virtuti tempantie responde timoris
do<lb ed="#V" n="75" break="no"/>num. Utrumque enim frenatiuum est
carna<lb ed="#V" n="76" break="no"/>lis concupiscentie virtuti iustitie respondet donum pietatis. Uterque
<lb ed="#V" n="77"/>enim hitus respicit debitum fortitudini fortitudo. ambo enim sunt
<lb ed="#V" n="78"/>respectu terribilium prudentie scientia: vtraque enim est iudicatiua de
<lb ed="#V" n="79"/>agibilibus: prudentie est ratione sue partis potentialis quae est
eubu<lb ed="#V" n="80" break="no"/>lia respondet consilium intellectui intellectus: quia sicut intellectus quae est vrtus
<lb ed="#V" n="81"/>intellectualis est hitus principiorum existentium intra facultatem
<lb ed="#V" n="82"/>nostre naturalis cognitionis siue principiorum legis nature: sic donum
in<lb ed="#V" n="83" break="no"/>tellectus quamuis non sit hitus principiorum legis divinae: sed fides tamen
<lb ed="#V" n="84"/>circa illa negociatur per creaturas illa intelligendo. Sapientie
rasteon<lb ed="#V" n="85" break="no"/>det sapientia. Utraque enim est contemplatiua dei quamuis sapientia quae est donum
<lb ed="#V" n="86"/>altiori modo. Scientie autem aliquo modo respondet scientia inquantum vtraque est
<lb ed="#V" n="87"/>cognitiua eorum quae sunt ad finem: quamuis virtus scientie sit respectu
spe<lb ed="#V" n="88" break="no"/>culabilium: et donum scientie sit respectu agibilium: et sic scientia vertus
re<lb ed="#V" n="89" break="no"/>soluit ad printia naturaliter cognita: sic donum scientie ad printia supernaturaliter
<lb ed="#V" n="90"/>cognita quae sunt princtia legis divine quae sunt articlsi fidei. Sapientia etiam
<lb ed="#V" n="91"/>inquantum ad actum suum mouetur ex dilectione: et saporem causat in
affe<lb ed="#V" n="92" break="no"/>ctione respondet charitati. Unde Ber. de amore dei. c. xi. Uolun
<lb ed="#V" n="93"/>tas perficit in amorem: amor in charitatem: charitas in sapientiam.
<lb ed="#V" n="94"/>Donum est intellectus et scientie quantum ad secundarium scientie actum
corre<lb ed="#V" n="95" break="no"/>spondet fidei inquantum per intellectum intelligimus qui fidei sunt modo
<lb ed="#V" n="96"/>superius expresso: et inquantum secundarius actus scientie est fidem roborare et
de<lb ed="#V" n="97" break="no"/>fendere vt superius visum est. Fortitudo respondet spei: et est timor
<lb ed="#V" n="98"/>inquantum omnia ista sunt: sunt respectu ardui: quamuis differenti modo
<lb ed="#V" n="99"/>sed alio modo correspondet timor quam fortitudo: quia timor magis est
<lb ed="#V" n="100"/>contra oppositum sei quod est praesamptio: et fortitudo contra aliude oppositum quod est
de<lb ed="#V" n="101" break="no"/>speratio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-g96311-d1e691">
¶ Dico est quod secundum gl. mat. 5 vbi enumerantur beatitudines
<lb ed="#V" n="102"/>et Aug. 1. li. de sermone domini in modote satis cito post principium beatitu
<lb ed="#V" n="103"/>do paupertatis respondet timori: mititas pietati: luctus scientie:
esu<lb ed="#V" n="104" break="no"/>ries et sicis iustitie fortitudini. Esse misericordem consilio:
<lb ed="#V" n="105"/>monditia cordis intellectui esse pacificum sapientie. Pauperes enim spiritu
<lb ed="#V" n="106"/>sunt non inflati et humiles: et timor excludit tumorem et causat
hu<lb ed="#V" n="107" break="no"/>miliationem mititas pietati respondet inquantum excludit
impedi<lb ed="#V" n="108" break="no"/>menta pietatis: vel est pietatis effectus. Qui enim cuilibet
parati<lb ed="#V" n="109" break="no"/>sunt cultum debitum exhibere punitiui non sunt.
Misericor<lb ed="#V" n="110" break="no"/>dia est quae pietatis est effectus multum reprimit iram. Ex
conside<lb ed="#V" n="111" break="no"/>ratione aut agibilium per donum scientie luget homo pro temporalium rerum
<lb ed="#V" n="112"/>implicatione: et pro summi boni dilatione id est pro dilatione
dul<lb ed="#V" n="113" break="no"/>cedis divine. Esuries autem iustitie forditudini respondet non quia sit
<lb ed="#V" n="114"/>actus eius: immo magis videtur actus pietatis esse. Sed quia per fortitu
<lb ed="#V" n="115"/>dinem homo viriliter resistit impedimentis iustitie quae inferuntur per
ter<lb ed="#V" n="116" break="no"/>ribilium illationem seu comminationem. Esse autem misericordem
<lb ed="#V" n="117"/>respondet consilio non quia sit actus immediate a consilio elicitus: sed quia est
<lb ed="#V" n="118"/>optima via per consilium inuenta ad hoc vt homo a deo adiuuetur: et quia
<lb ed="#V" n="119"/>sicut dicit Aug. in loco praeallegato. Iustum est consilium: vt qui se
<lb ed="#V" n="120"/>a potentiorisadiuuari vuult adiuuet infirmiorem in quo est ipse
<lb ed="#V" n="121"/>potentior. Munditia cordis respondet intellectui: non quia sit act
<lb ed="#V" n="122"/>ab eo elicitus: sed quia ad actum eius qui est per creaturas deum
spe<lb ed="#V" n="123" break="no"/>culari dispoteonit sicut mundare oculum disponit ad actum
viden<lb ed="#V" n="124" break="no"/>di. Esse aut pacificum respondet sapientie: quia sicut dicit Aug. in
lo<lb ed="#V" n="125" break="no"/>co praeallegato. Sapientia totum hominem pacificat: et verum est quia
paci<lb ed="#V" n="126" break="no"/>ficat intellectum per contemplationem: et voluntatem per saporem.
<lb ed="#V" n="127"/>Unde dicit Aug. 2. libo de doctrima christiana longe post principium quod
<lb ed="#V" n="128"/>homo per sapientiam pacatus tramquillusque perfruitur. Si autem vis scire
<lb ed="#V" n="129"/>a quibus hientibus isti actus qui beatitudines dicuntur eliciantur
<lb ed="#V" n="130"/>dico quod esse pauperem spiritum elicitur a virtute humilitatis. Esse
<lb ed="#V" n="131"/>mitem hoc est non punire a virtute mansuetudinis. Lugere
<lb ed="#V" n="132"/>a virtute penitentie vel a charitate: sed quod est luctus pro
<lb ed="#V" n="133"/>desiderio celestis patrie. Esurire et sitire iustitiam a virtute
<lb ed="#V" n="134"/>iustitie. Esse misericordem a pietate. Munditia cordis id est in
<lb ed="#V" n="135"/>tellectus a fide: quia fides purgat ab errore. Esse pacificum a
<lb ed="#V" n="136"/>charitate. Quantum autem ad actus in patria: dico quod donum sapientie
<lb ed="#V" n="137"/>eundem actum habebit in patria: quem habet in via: sed in patria erit
perfe<lb ed="#V" n="138" break="no"/>ctior: et hic actus est deum contemplari secundum se: et est intelligendum de.
<!--00285.xml-->
<pb ed="#V" n="138-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>principali actu: secundum se. Actus autem doni intellectus in via est per
<lb ed="#V" n="2"/>discursum a creaturis deum cognoscere: sed actus eius in patria:
<lb ed="#V" n="3"/>erit simplici intuitu deum videre in creaturis vnico actu:
si<lb ed="#V" n="4" break="no"/>ue discursu videndo creaturas: et omnia quae de deo refulgent in
<lb ed="#V" n="5"/>creaturis. Actus confiliii qui est in via inuenite quid agendum per inquoe
<lb ed="#V" n="6"/>sitionem non remanebit in patria: quia vt dicit Damas. hoc est
igno<lb ed="#V" n="7" break="no"/>rantis nature: sed actus eius erit per conuersionem mentis ad deum
vide<lb ed="#V" n="8" break="no"/>re quomodo homo debeat se ad quemlibet habere. Actus fortitudinis
<lb ed="#V" n="9"/>de plenaria euasione terribilium perfecte gaudere. Actus scientie
re<lb ed="#V" n="10" break="no"/>cte iudicare: quomodo homo se habere debeat ad quencumque. Actus
<lb ed="#V" n="11"/>pietatis deo sicut summo patri mentalem cultum exhibere: et cui
<lb ed="#V" n="12"/>libet alii modo suo inquantum est insignitus dei imagine. De
<lb ed="#V" n="13"/>actu timoris superius dictum est.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>