-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k102259.xml
446 lines (446 loc) · 27.1 KB
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k102259.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 4</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 4</title>
<date when="2023-09-02">September 02, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v4">Venice, 1509, v. 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="141-r"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-k102259"><!-- l4d27a4 -->
<head xml:id="kzz7yh-k102259-Hd1e101">Articulus 4</head>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e103">
Ditio IIII
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e105">
<lb ed="#V" n="89"/>COnsequenter queritur de
quaer<lb ed="#V" n="90" break="no"/>to principali. Et
<lb ed="#V" n="91"/>circa hoc querutur quatuor.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e114">
¶ Primo vtrum
<lb ed="#V" n="92"/>bigami sint irregulares.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e119">
¶ Secundo vtrum illa
<lb ed="#V" n="93"/>irregular itas tollatur per baptismum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e125">
¶ Tertio vtrum
con<lb ed="#V" n="94" break="no"/>trahens non de iure: sed de facto cum corrupta ab alio viro
<lb ed="#V" n="95"/>sit irregularis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e132">
¶ Quarto vtrum cum bigamis possit per
sum<lb ed="#V" n="96" break="no"/>mum pontificem dispensari.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-k102259-Dd1e137">
<head xml:id="kzz7yh-k102259-Hd1e139">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e141">
Questio. I.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e143">
<lb ed="#V" n="97"/>PRimo ostendo quod bigami non sunt
irre<lb ed="#V" n="98" break="no"/>gulares: quia hoc esset aut propter
<lb ed="#V" n="99"/>signum incontinentie: aut propter defectum integritatis
<lb ed="#V" n="100"/>in significatione ex parte sacramenti: non propter
<lb ed="#V" n="101"/>primum: quia maius signum incontinentie est fuisse fornicatum cum
<lb ed="#V" n="102"/>multis quam cognouisse affectu coniugali multas: sed qui cum
<lb ed="#V" n="103"/>multis fornicatus est: non propter hoc est irregularis. Nec
<lb ed="#V" n="104"/>propter secundum: quia sicut matrimonium consumatum significat
indi<lb ed="#V" n="105" break="no"/>uisibilem vnionem vnius nature humane cum vna persona diuina:
<lb ed="#V" n="106"/>ita matrimonium non consumatum significat vnionem vnius ee
<lb ed="#V" n="107"/>clesie cum vno sponso scilicet christo. Sed ille qui habuit plures
vxo<lb ed="#V" n="108" break="no"/>res vergines: et nullam cognouit non est irregularis: ergo simili
<lb ed="#V" n="109"/>nec ille qui habuit plures: et vtramque cognouit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e174">
¶ Item
si<lb ed="#V" n="110" break="no"/>cut se habet vna virtus ad aliam: ita vnum sacramentum ad aliud: sed vna
<lb ed="#V" n="111"/>virtus non impedit alterius susceptionem: ergo neque propter
sa<lb ed="#V" n="112" break="no"/>cramentum matrimonii pluries iteratum impeditur homo a
su<lb ed="#V" n="113" break="no"/>sceptione sacri ordinis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e185">
¶ Item saltem ostendo quod ducens vt
<lb ed="#V" n="114"/>duam non propter hoc sit irregularis: quia plus nocet
vnicui<lb ed="#V" n="115" break="no"/>quod corruptio propria quam aliena: sed si homo prius per
fornica<lb ed="#V" n="116" break="no"/>tionem corruptus: postea contrahit matrimonium cum
virgi<lb ed="#V" n="117" break="no"/>ne non efficitur irregularis: ergo multo fortius nec ducens
<lb ed="#V" n="118"/>corruptam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e199">
¶ Item ille qui nubet virgini ab alio viro
re<lb ed="#V" n="119" break="no"/>licte non est irregularis. extra de bigamis non ordinandis.
<lb ed="#V" n="120"/>Debitum. sed in hoc sacramento est defectus significationis:
<lb ed="#V" n="121"/>quia vna sancta anima quam representat virgo ducta non potest
<lb ed="#V" n="122"/>esse sponsa nisi vnius scilicet christi: ergo defectus significationis
<lb ed="#V" n="123"/>in sacramento matrimonii non consumati non causat
irregu<lb ed="#V" n="124" break="no"/>laritatem: ergo a simili nec defectus significationis in sa
<lb ed="#V" n="125"/>cramento matrimonii consumati.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e217">
<lb ed="#V" n="126"/>Contra. decre. dist. 34. Precipimus. prohibentur
biga<lb ed="#V" n="127" break="no"/>mi ordinari.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e224">
¶ Item extra de bigamis non
<lb ed="#V" n="128"/>ordinandis. c. I. Bigami penitentes vel repudiatarum
ma<lb ed="#V" n="129" break="no"/>riti ad sacerdotium non ascendant.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e231">
<lb ed="#V" n="130"/>Respondeo triplex est matrimonii
significatio<lb ed="#V" n="131" break="no"/>vna est significatio diuisibilis
vnio<lb ed="#V" n="132" break="no"/>nis que est inter animam et deum per charitatem vie. Alia
<lb ed="#V" n="133"/>est significatio indiuisibilis vnionis inter humanam
natu<lb ed="#V" n="134" break="no"/>ram et filii dei personam. Tertia est significatio vnionis in
<lb ed="#V" n="135"/>diuisibilis inter ecclesiam et christum: sicut inter sponsum et
<lb ed="#V" n="136"/>sponsam. vnde apostolus. 2. ad Corin. xi. Despondi vos
<!--00314.xml-->
<pb ed="#V" n="141-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>vni viro virgine castam exhibere christo: ecclesia enim numquam
<lb ed="#V" n="2"/>deficiet: sed semper christo vnita manebit: quamuis non sic posset
<lb ed="#V" n="3"/>dici de qualibet anima per charitatem vie christo vnita.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e262">
¶ Prima
<lb ed="#V" n="4"/>vnio significatur per matrimonium non consumatum. Due alie per
<lb ed="#V" n="5"/>matrimonium consumatum: non quod ipse carnalis concubitus has
<lb ed="#V" n="6"/>duas significet vniones: sed consumatio matrimonii quae est
<lb ed="#V" n="7"/>per actum illum: hec praedicta trahuntur ex dictis. extra de biga. non
<lb ed="#V" n="8"/>or. Debitum ex tex et glo. Cum ergo vni soli diuine persone sit
<lb ed="#V" n="9"/>vnita vna sola humana natura: et vni christo vna tantum ecclesia:
consu<lb ed="#V" n="10" break="no"/>matio matrimonii cum pluribus: et ducere ab alio corruptam
<lb ed="#V" n="11"/>deficiunt a significationibus praedictis: quia primo modo due fuerunt
<lb ed="#V" n="12"/>vnius. secundo modo vna duorum: cum ergo ille qui ordinatur ad
mini<lb ed="#V" n="13" break="no"/>strandum alii sacramenta non debeat in sacramento pati defectum: ideo
ordi<lb ed="#V" n="14" break="no"/>natum est vt ille qui matrimonium consumauit cum pluribus: vel cum
<lb ed="#V" n="15"/>corrupta ab alio viro ad ordines non promoueatur: et hoc
ac<lb ed="#V" n="16" break="no"/>cipitur ex dictis. extra de bigamis non ordi. Debitum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e293">
¶ Et
no<lb ed="#V" n="17" break="no"/>ta quod contrahitur irregularitas bigamie in pluribus casibus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e299">
<lb ed="#V" n="18"/>
<!-- line coord issue; missing 1? -->¶ Unus est quando quis diuersis temporibus habet plures
legiti<lb ed="#V" n="19" break="no"/>mas vxores et cognoscit ambas: et hec est bigamia proprie
<lb ed="#V" n="20"/>dicta.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e310">
¶ Alius quando diuersis temporibus habet plures: vnam de iu
<lb ed="#V" n="21"/>re: alteram de facto: et cognoscit ambas.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e315">
¶ Alius cum simul habet
<lb ed="#V" n="22"/>plures: vnam de iure: alteram de facto: et cognoscit ambas.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e320">
<lb ed="#V" n="23"/>¶ Alius quando contrahit cum vidua: et ab altero marito
cogni<lb ed="#V" n="24" break="no"/>ta: et eam cognouit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e327">
¶ Alius quando contrahit et matrimonium
<lb ed="#V" n="25"/>consumat cum corrupta ab alio: siue hoc sciat ille qui contrahit
<lb ed="#V" n="26"/>siue non.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e334">
¶ Alius quando propriam vxorem cognoscit postquam
<lb ed="#V" n="27"/>ab alio cognita est: siue tempore quo eam cognoscit sciat eam esse
<lb ed="#V" n="28"/>ab alio cognitam: siue non: et omnes hi modi trahi possunt ex dict
<lb ed="#V" n="29"/>extra de bigamis non or. super eo. in glo. Ille est irregularis est
<lb ed="#V" n="30"/>qui post solemne votum continentie contrahit matrimonium de
fa<lb ed="#V" n="31" break="no"/>cto siue cum vidua: siue cum virgine: et eam cognoscit: cum de
<lb ed="#V" n="32"/>iure non possit. extra de biga. non ordi. Nuper. et. c. vlt. et. c.
<lb ed="#V" n="33"/>super eo. in glo. et. 27. q. 1. Quotquot. Sed talis non est ir
<lb ed="#V" n="34"/>regularis propter defectum significationis in sacramento: cum
ibi<lb ed="#V" n="35" break="no"/>sacramentum non sit: sed quia sic statutum est: eo quod contra talem
praesumi<lb ed="#V" n="36" break="no"/>tur de incontinentia inherenti: et etiam vt sacramentum
<lb ed="#V" n="37"/>ordinis in maiori reuerentia habeatur: et in his sex casibus
<lb ed="#V" n="38"/>est bigamia interpretatiue dicta.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e364">
<lb ed="#V" n="39"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod
matrimo<lb ed="#V" n="40" break="no"/>nium non consumatum significat vnio.
<lb ed="#V" n="41"/>nem anime cum christo per charitatem vie et plures anime sic
<lb ed="#V" n="42"/>vniuntur christo: sed non significat vnionem vnius ecclesie
<lb ed="#V" n="43"/>cum christo factam per assumptionem humane nature a
diui<lb ed="#V" n="44" break="no"/>na persona: hoc enim significatur per matrimonium
con<lb ed="#V" n="45" break="no"/>sumatum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e382">
¶ Ad secundum dicendum: quod sacramentum non repugnat
<lb ed="#V" n="46"/>susceptioni ordinis: sed defectus integritatis in sua
signi<lb ed="#V" n="47" break="no"/>ficatione
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e389">
¶ Ad tertium dicendum: quod quamuis quantum ad culpam
<lb ed="#V" n="48"/>et penam debitam culpe plus noceat vnicuique corruptio
pro<lb ed="#V" n="49" break="no"/>pria quam aliena: tamen quantum ad penam irregularitatis non est
<lb ed="#V" n="50"/>sic in proposito. Cuius ratio est secundum quosdam: quia
ecclesia<lb ed="#V" n="51" break="no"/>nunquam fuit adultero iuncta: nec nisi vni sponso: sed spon
<lb ed="#V" n="52"/>sus ecclesie aliquando habuit synagogam quasi concubinam
<lb ed="#V" n="53"/>et ideo consumatio matrimonii cum muliere prius corrupta
<lb ed="#V" n="54"/>ab alio magis est contra significationem que debet esse in sa
<lb ed="#V" n="55"/>cramento: quam cum vir prius corruptus consumat matrimo
<lb ed="#V" n="56"/>nium cum muliere non prius corrupta. Sed hec ratio
nul<lb ed="#V" n="57" break="no"/>la est: quia sicut fuit vna fides antiquorum et modernorum: vt
<lb ed="#V" n="58"/>in 3 lib. ostensum est: ita et vna ecclesia: vnde sancti patres
<lb ed="#V" n="59"/>qui christi precesserunt aduentum: iam pertinebant ad
veri<lb ed="#V" n="60" break="no"/>tatem ecclesie: vnde illorum collatio non debet dici fuisse
eo<lb ed="#V" n="61" break="no"/>cubina: sed sponsa. Unde et in prophetiis sponsa vocatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e422">
<lb ed="#V" n="62"/>¶ Preterea si esset verum quod illi dicunt copula fornica
<lb ed="#V" n="63"/>ria esset sacramentum vnionis synagoge cum deo: quod est
ab<lb ed="#V" n="64" break="no"/>surdum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e431">
¶ Dicendum ergo aliter quod motus non
distinguun<lb ed="#V" n="65" break="no"/>tur secundum speciem per comparationem ad terminum a quo: sed ad
<lb ed="#V" n="66"/>quem: vnde consumatio matrimonii inquantum est cum non
<lb ed="#V" n="67"/>prius corrupta: quamuis sit ab illo qui prius carnem suam
diui<lb ed="#V" n="68" break="no"/>sit per fornicationem cum alia: non sic deficit ab integritate se¬
<!--00314.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>gnificationis vnius coniunctionis inter christum et ecclesiam:
si<lb ed="#V" n="70" break="no"/>cut consumatio matrimonii que est a viro non prius corrupto
<lb ed="#V" n="71"/>cum muliere corrupta ab alio. Similiter dico quod si mulier esset
or<lb ed="#V" n="72" break="no"/>dinis susceptiua irregularis fieret per consumationem
matri<lb ed="#V" n="73" break="no"/>monii cum viro prius corrupto cum alia: non autem per
consuma<lb ed="#V" n="74" break="no"/>tionem matrimonii cum viro non prius corrupto: quamuis ipsa
pri<lb ed="#V" n="75" break="no"/>fuisset ab alio per fornicationem corrupta.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e462">
¶ Ad vltimum
<lb ed="#V" n="76"/>dicendum: quod grauior est defectus significationis in matrimonio
<lb ed="#V" n="77"/>consumato quam non consumato: plus enim ponderandi sunt
defe<lb ed="#V" n="78" break="no"/>ctus in rebus iam consumatis quam in his que nondum
peruene<lb ed="#V" n="79" break="no"/>runt ad suam consumationem.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k102259-Dd1e474">
<head xml:id="kzz7yh-k102259-Hd1e476">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e478">
Quaestio II.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e480">
<lb ed="#V" n="80"/>SEcundo queritur vtrur irregularitas bi¬
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e485">
<lb ed="#V" n="81"/>
<!-- possible line coord error issue-->¶ Ad istam quaestionem dixerunt quidam: inter quos
<lb ed="#V" n="82"/>fuit Hieronymus quod ille qui ante baptismum
ha<lb ed="#V" n="83" break="no"/>buit plures vxores per baptismum sequentem ab
irregulari<lb ed="#V" n="84" break="no"/>tate purgatur: vt habetur super illud prima Thim. 3. Unius
vxo<lb ed="#V" n="85" break="no"/>ris virum: et etiam decre. di. 16. Unius vxoris. Quorum ratio est:
<lb ed="#V" n="86"/>quia cum baptismus tollat omnem culpam: et omnem penam: non
vi<lb ed="#V" n="87" break="no"/>detur ratio quare non tollat irregularitatem. Aug. autem et communis
<lb ed="#V" n="88"/>opinio doctorum tenent contrarium: quia quamuis per baptismum
tol<lb ed="#V" n="89" break="no"/>latur omnis culpa et omnis pena pro actuali peccato debita: ex
<lb ed="#V" n="90"/>hoc tamen non sequitur quod tollat irregularitatem bigamie: quia non
<lb ed="#V" n="91"/>debetur homini pro peccato: sed pro defectu sacramenti
ma<lb ed="#V" n="92" break="no"/>trimonii in significando. decre. dist. 26. Acutius. ibi enim
<lb ed="#V" n="93"/>dicitur quod acutius intelligunt qui neque eum qui
cathecu<lb ed="#V" n="94" break="no"/>minus habuit alteram ordinandum censuerunt: quia de
sacra<lb ed="#V" n="95" break="no"/>mento agitur non de peccato. Ex hoc vt dicunt quidam
vi<lb ed="#V" n="96" break="no"/>detur probabiliter posse concludi quod baptismus tollat omnem
<lb ed="#V" n="97"/>irregularitatem prouenientem ex peccato non aliam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e527">
<lb ed="#V" n="98"/>¶ Sed contra hoc arguitur: quia si hoc esset verum tol
<lb ed="#V" n="99"/>leret illam que prouenit ex interfectione hominis
iniu<lb ed="#V" n="100" break="no"/>sta: et non illam que prouenit ex interfectione hominis
<lb ed="#V" n="101"/>iusta: quod rationabile non videtur.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k102259-Dd1e539">
<head xml:id="kzz7yh-k102259-Hd1e541">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e543">
Quaestio III
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e545">
<lb ed="#V" n="102"/>Tertio queritur vtrum contrahens
<lb ed="#V" n="103"/>non de iure: sed de
<lb ed="#V" n="104"/>facto cum corrupta ab alio viro: sit irregularis.
<lb ed="#V" n="105"/>Et videtur quod non. quia simile est quantum ad
irregu<lb ed="#V" n="106" break="no"/>laritatem contrahere cum vidua: et cum duabus vxoribus. Sed
<lb ed="#V" n="107"/>non inuenitur in iure expressum quod contrahens cum duabus de
<lb ed="#V" n="108"/>facto et ambas cognoscens sit irregularis: ergo nec ille
lai<lb ed="#V" n="109" break="no"/>cus qui contrahit cum vidua de facto non de iure.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e565">
¶ Item
<lb ed="#V" n="110"/>si contractus de facto induceret irregularitatem: tuc ille
<lb ed="#V" n="111"/>qui contraheret cum aliqua vxore viuentem adhuc eius
ma<lb ed="#V" n="112" break="no"/>rito: irregularis esset: quod non inuenitur de iure expressum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e574">
<lb ed="#V" n="113"/>¶ Item talis non est irregularis nisi sit bigamus. Sed
<lb ed="#V" n="114"/>bigamus non est qui in veritate nullam habuit vxorem
<lb ed="#V" n="115"/>et opinioni est veritas preferenda: et potest trahi hoc argumentum ex
<lb ed="#V" n="116"/>quibusdam dictis. extra de biga. non ordi. Nuper.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e586">
<lb ed="#V" n="117"/>Contra ff ad. i. Corneliam. de siccariis dimis.
Qui<lb ed="#V" n="118" break="no"/>hominem non occidit: sed vulnerauit vt
<lb ed="#V" n="119"/>occidat pro homicida est damnandus: ergo a simili qui
<lb ed="#V" n="120"/>quantum in se est contrahit cum vidua: quamuis iste
contra<lb ed="#V" n="121" break="no"/>ctus non fortiatur effectum: tamen ita bigamus reputandus est
<lb ed="#V" n="122"/>quo ad penam ac si contractus de iure effectum habuisset.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e602">
<lb ed="#V" n="123"/>Respondeo quod talis irregularis est si illum
con<lb ed="#V" n="124" break="no"/>tractum consecuta est carnalis
co<lb ed="#V" n="125" break="no"/>pula: non quia in rei veritate sit bigamus: sed propter
as<lb ed="#V" n="126" break="no"/>fectum intentionis cum opere subsecuto. extra de
biga<lb ed="#V" n="127" break="no"/>mis non ordi. Nuper. et quia vt in eadem decre. dicitur in
<lb ed="#V" n="128"/>glo. In maleficiis voluntas spectatur non exitus: quod
<lb ed="#V" n="129"/>est intelligendum de voluntate manifesta in opere
ordi<lb ed="#V" n="130" break="no"/>nato ad exitum: sicut percutere hominem cum
cultello<lb ed="#V" n="131" break="no"/>ordinatur ad homicidium: quamnis non omnis qui sic
<lb ed="#V" n="132"/>percutitur occidatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e626">
<lb ed="#V" n="133"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod inuenitur in
<lb ed="#V" n="134"/>iure in simili: quod contrahens cum
dua<lb ed="#V" n="135" break="no"/>bus de facto: et ambas cognoscens est irregularis: certum
<!--00315.xml-->
<pb ed="#V" n="142-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>est quod inuenitur expressum quod contrahens cum vna de
iu<lb ed="#V" n="2" break="no"/>re: et alia de facto: et ambas cognoscens est irregularis:
<lb ed="#V" n="3"/>quod verum non esset nisi contractus de facto quo ad
<lb ed="#V" n="4"/>incurrendum irregularitatis penam ponderaretur vt
con<lb ed="#V" n="5" break="no"/>tractus de iure.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e652">
¶ Ad secundum dicendum: quod ille qui contrahit cum
<lb ed="#V" n="6"/>aliqua viuente eius marito: et eam cognoscit irregularis est:
<lb ed="#V" n="7"/>quia quamuis non sit bigamus in rei veritate: tamen quo ad penam
ir<lb ed="#V" n="8" break="no"/>regularitatis inter bigamos propter similitudine
reputan<lb ed="#V" n="9" break="no"/>dus est: vt enim dicitur. extra de biga. non ordi. Nuper. in Glo. Ali
<lb ed="#V" n="10"/>quando propter similitudinem facti aliquis numeratur inter eos
<lb ed="#V" n="11"/>de quorum numero non est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e668">
¶ Ad 3m dicendum: quod in aliquibus casibus
<lb ed="#V" n="12"/>veritati praefertur opinio: vt habetur in Glo. super decretale praedictam:
<lb ed="#V" n="13"/>quod non est sic intelligendum: quia vnquam simpliciter opinio veritati
praefe<lb ed="#V" n="14" break="no"/>renda sit: sed secundum quid scilicet quo ad malefacientium penam.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k102259-Dd1e678">
<head xml:id="kzz7yh-k102259-Hd1e680">Quaestio 4</head>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e682">
Quaestio IIII.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e684">
<lb ed="#V" n="15"/>QUarto queritur vtrum cum bigamis possit
<lb ed="#V" n="16"/>per summum pontificem
dispensari<lb ed="#V" n="17" break="no"/>Et videtur quod non. extra de biga. non ordi. super
<lb ed="#V" n="18"/>
<lb ed="#V" n="19"/>Reo. In bigamis contra apostolum dispensare non licet.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e697">
<lb ed="#V" n="20"/>¶ Item quod bona ratione constitutum est: dissolui non est
velle<lb ed="#V" n="21" break="no"/>dei. Sed bigamos non esse ordinandos: bona ratione constitu
<lb ed="#V" n="22"/>tum est: ergo hoc dissolui non est velle dei: sed contra vel
<lb ed="#V" n="23"/>le dei papa dispensare non potest.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e708">
<lb ed="#V" n="24"/>Contra. decre. di. 24. Si subdiaconus. Necessitate
<lb ed="#V" n="25"/>exigente bigamus vsque ad subdiaconatum
pos<lb ed="#V" n="26" break="no"/>sit promoueri.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e718">
¶ Item. ca. sequenti. Lector si viduam alterius
<lb ed="#V" n="27"/>vxoris acceperit in lectoratum permaneat: aut si necessitas
<lb ed="#V" n="28"/>fuerit subdiaconatus fiat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e725">
<lb ed="#V" n="29"/>Respondeo quod quamuis papa non possit dispensare
<lb ed="#V" n="30"/>contra ius nature: nec contra ius
diui<lb ed="#V" n="31" break="no"/>num: quia sua potestas vtroque iure est inferior: et vtrumque
sup<lb ed="#V" n="32" break="no"/>ponit tamquam fundamentum: tamen quia est successor Petri qui
prin<lb ed="#V" n="33" break="no"/>ceps fuit apitulorum equalem potestatem habens potestati Petri:
in<lb ed="#V" n="34" break="no"/>mo vt proprius loquar eandem: et inferior non possit obligare
<lb ed="#V" n="35"/>superiore: nec par parem: Papa de plenitudine potestatis
<lb ed="#V" n="36"/>dispensare potest contra statuta aptulorum quoruncumque: si tamen vim non
ha<lb ed="#V" n="37" break="no"/>beant ex iure nature vel diuino. decre. di. 82. Presbyter.
<lb ed="#V" n="38"/>Cum ergo bigamum non ordinari apostolicum sit praeceptum. Cum
<lb ed="#V" n="39"/>bigamus dominus papa dispensare potest: tamen quia non decet hoc
facili<lb ed="#V" n="40" break="no"/>ter fieri propter reueretiam aptulorum: ideo cum bigamis dominus
pa<lb ed="#V" n="41" break="no"/>pa non dispensat nisi exigente necessitate. Aliqui tamen dicunt quod in
<lb ed="#V" n="42"/>diaconatum et praesbyteratum cum bigamis dominus papa dispensare
<lb ed="#V" n="43"/>non potest: quod tamen non credo: vt habetur decre. dist. 34.
<lb ed="#V" n="44"/>Lector in Glosilnus Lucius dispensauit cum panormitano
<lb ed="#V" n="45"/>archiepiscopo qui fuit bigamus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e764">
<lb ed="#V" n="46"/>Ad primum in oppositum dicendum quod ibi accipit
i<lb ed="#V" n="47" break="no"/>cet. pro non decet: similiter exponendum est
<lb ed="#V" n="48"/>illud quod dicitur. infra. eo. ti. Nuper scilicet quod cum bigamis non liceat
<lb ed="#V" n="49"/>dispensari.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e775">
¶ Ad 2m dicendum: quod vrgente necessitate: et
magna<lb ed="#V" n="50" break="no"/>ecclesie vtilitate non esset contra velle dei bigamum
ordi<lb ed="#V" n="51" break="no"/>nari.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k102259-d1e782">
¶ Auctoritates ad partem aliam inteiliguntur de
<lb ed="#V" n="52"/>plenitudine potestatis.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>