-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k105970.xml
311 lines (311 loc) · 19.6 KB
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k105970.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 2</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 2</title>
<date when="2023-09-02">September 02, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v4">Venice, 1509, v. 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="146-r"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-k105970"><!-- l4d29a2 -->
<head xml:id="kzz7yh-k105970-Hd1e101">Articulus 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e103">
Distin.
<lb ed="#V" n="99"/>Consequenter queritur de secundo
<lb ed="#V" n="100"/>principali. Et circa
<lb ed="#V" n="101"/>hoc quaeruntur quatuor.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e112">
¶ Primo vtrum matrimonium
<lb ed="#V" n="102"/>contractum per consensum metu coactum: ratificetur
<lb ed="#V" n="103"/>per sequentem consensum tacitum
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e119">
¶ Secundo vtrum per
car<lb ed="#V" n="104" break="no"/>nalem copulam sequentem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e124">
¶ Tertio vtrum ratificetur si
fir<lb ed="#V" n="105" break="no"/>metur per iuramentum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e130">
¶ Quarto vtrum ille qui iura
<lb ed="#V" n="106"/>uit aliquam ducere in vxorem: possit religionem intrare
ma<lb ed="#V" n="107" break="no"/>trimonio non prius contracto.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-k105970-Dd1e137">
<head xml:id="kzz7yh-k105970-Hd1e139">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e141">
Quaestio I
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e143">
<lb ed="#V" n="108"/>Rimo ostendendo quod non ratificatur per
sequen<lb ed="#V" n="109" break="no"/>tem consensum tacitum. si aliqua
<lb ed="#V" n="110"/>duo requiruntur pro causa vnius effectus: non
cau<lb ed="#V" n="111" break="no"/>sant effectum nisi simul coniuncta: si enim duo
ho<lb ed="#V" n="112" break="no"/>mines requiruntur ad vnum nauis tractum nunquam eam traherent
<lb ed="#V" n="113"/>diuisim: cum ergo ad contrahendum matrimonium requiratur
<lb ed="#V" n="114"/>consensus de praesenti interior: et eius expressio exterior: non
<lb ed="#V" n="115"/>efficient matrimonium diuisim: ergo sequens tacitus
con<lb ed="#V" n="116" break="no"/>sensus cum expressione exteriori que praecessit non efficiunt
<lb ed="#V" n="117"/>matrimonium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e167">
¶ Item quod nihil est: non ratificatur: sed
ma<lb ed="#V" n="118" break="no"/>trimonium contractum per consensum coactum nullum est.
<lb ed="#V" n="119"/>ergo per sequentem consensum tacitum non ratisicatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e174">
<lb ed="#V" n="120"/>Contra si existens in etate debita contrahit cum
perso<lb ed="#V" n="121" break="no"/>na non sufficientis etatis ad matrimonium:
<lb ed="#V" n="122"/>quamuis matrimonium nondum sit: ratificatur tamen post consensum
<lb ed="#V" n="123"/>illius qui fuerat minoris etatis cum ad annos nubiles
per<lb ed="#V" n="124" break="no"/>uenerit extra de desponsatione impuberum. De illis primo: er
<lb ed="#V" n="125"/>go a simili quamuis matrimonium contractum per consensum
<lb ed="#V" n="126"/>coactum nullum sit: tamen per sequentem consensum
libe<lb ed="#V" n="127" break="no"/>rum quamuis tacitum potest ratificari.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e195">
<lb ed="#V" n="128"/>Respondeo quod matrimonium contructum per
ef<lb ed="#V" n="129" break="no"/>sensum coactum metu cadente in
<lb ed="#V" n="130"/>constantem virum: aut est contractum per coactionem
consen<lb ed="#V" n="131" break="no"/>sus viri vel mulleris tantum: aut vtriusque simul. si primo modo:
<lb ed="#V" n="132"/>ille qui libere consensit ligatus est. aliter non si tamen postea
taci<lb ed="#V" n="133" break="no"/>te consentiat et libere: persona ligata in consensu praestino
persi<lb ed="#V" n="134" break="no"/>stente verum efficitur matrimonium: et tunc vterque ligatus est:
<lb ed="#V" n="135"/>quia quamuis tacitus consensus per se non sufficeret. tamen sufficit
<lb ed="#V" n="136"/>cum expressione exteriori que praecessit. Si autem persona lig¬
<!--00324.xml-->
<pb ed="#V" n="146-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>ta resiluit a consensu ante sequentem confensum alterius: tunc
<lb ed="#V" n="2"/>distinguo: quia aut contraxit matrimonium aliud: et tunc dico quod
il<lb ed="#V" n="3" break="no"/>lud secundum matrimonium tenet quamuis peccauerit contrahendo
si<lb ed="#V" n="4" break="no"/>congruo tempore non expectauit liberum consensum alterius tacitum
<lb ed="#V" n="5"/>vel expressum. Aut non contraxit aliud matrimonium: et tunc secundum
<lb ed="#V" n="6"/>iudicium ecclesie praesumetur in eodem consensu permanere: quia que
<lb ed="#V" n="7"/>in aliquem semel consenserit amplius non poterit dissentire:
si<lb ed="#V" n="8" break="no"/>alius non negauerit suum praestare consensum. extra de despositio. impu. De
<lb ed="#V" n="9"/>illis primo. secundum tamen iudicium dei non est matrimonium verum: quia talis
<lb ed="#V" n="10"/>non potest esse sine concursu mutui consensus interioris. Si autem vtra
<lb ed="#V" n="11"/>quam persona fuit coacta. tunc ad hoc quod sit verum matrimonium requiritur
<lb ed="#V" n="12"/>nouus consensum ex vtraque parte. sed non noua exterior expressio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e250">
<lb ed="#V" n="13"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod maior non est
<lb ed="#V" n="14"/>vniversalie vera: si intelligatur de simultate
con<lb ed="#V" n="15" break="no"/>iunctionis secundum essentias: plurles enim gutte requiruntur pro causa vnius
<lb ed="#V" n="16"/>cauationis: nec tamen omnes simul sunt secundum essentias quando causatur
ca<lb ed="#V" n="17" break="no"/>uatio: sed vna causat virtute praecedentium: quarum quilibet aliquam
<lb ed="#V" n="18"/>fecit dispositionem. Aliqualiter dico a simili quod sequens consensus
<lb ed="#V" n="19"/>tacitus cum virtute expressionis que praecessit efficit matrimo
<lb ed="#V" n="20"/>nium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e270">
¶ Ad 2m dicendum: quod proprie loquendo: melius dicitur illud
<lb ed="#V" n="21"/>matrimonium per sequentem tacitum consensum perfici quam
ratifica<lb ed="#V" n="22" break="no"/>ri: et consensus coactus qui consensus fuit quamuis non ratus per
<lb ed="#V" n="23"/>sequentem consensum tacitum ratificari.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k105970-Dd1e280">
<head xml:id="kzz7yh-k105970-Hd1e282">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e284">
Quaestio II.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e286">
<lb ed="#V" n="24"/>SEcundo queritur vtrum per carnalem
copu<lb ed="#V" n="25" break="no"/>iam sequentem ratificetur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e293">
<lb ed="#V" n="26"/>¶ Rspondeo quod mulier que contraxit per consensum
<lb ed="#V" n="27"/>coactum metu cadente in mulierem constanteme si
po<lb ed="#V" n="28" break="no"/>stea cum illo cum quo contraxit carnaliter copulatur: autem ad hoc
<lb ed="#V" n="29"/>cogitur per vim absolutam: aut per sufficientem metum: aut per
<lb ed="#V" n="30"/>leuem: primis duobus modis non ratificatur praedictum matrimo
<lb ed="#V" n="31"/>nium: nec quantum ad iudicium fori: nec quantum ad iudicium
<lb ed="#V" n="32"/>poli per copulam carnalem: sed tertio modo ratificatur per eam quantum
<lb ed="#V" n="33"/>ad iudicium fori siue interius consentiat siue non: quia exquo
<lb ed="#V" n="34"/>ad hoc inducitur per leuem metum: aut habita potestate
reclinan<lb ed="#V" n="35" break="no"/>di permittit se cognosci praesumitur interius consentire: si tamen
<lb ed="#V" n="36"/>interius non consentiat in matrimonium non efficitur
matri<lb ed="#V" n="37" break="no"/>monium verum secundum iudicium poli.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k105970-Dd1e323">
<head xml:id="kzz7yh-k105970-Hd1e325">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e327">
Quaestio III.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e329">
<lb ed="#V" n="38"/>TErtio queritur vtrum matrimonium
con<lb ed="#V" n="39" break="no"/>tractum per consensum metu
co<lb ed="#V" n="40" break="no"/>actum: ratificetur si firmetur per iuramentum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e338">
<lb ed="#V" n="41"/>¶ Ad hoc dicunt quidam quod sic: saltem in foro
conscien<lb ed="#V" n="42" break="no"/>tie: quandoque enim contractus qui non tenet si non per iuramentum firmetur
<lb ed="#V" n="43"/>vel per interpositionem fidei: validus efficitur si firmetur per
<lb ed="#V" n="44"/>alterum illorum extra de his que vi metusue causa fiunt. Ad aures.
<lb ed="#V" n="45"/>vbi dicitur quod renunciatio electionis facta ad terrorem
laico<lb ed="#V" n="46" break="no"/>rum non tenet nisi iuramento vel fide interposita firmetur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e354">
<lb ed="#V" n="47"/>¶ Alii dicunt et probabiliter quod matrimonium contractum
<lb ed="#V" n="48"/>coactione per metum cadentem in constantem virum: firmatum
<lb ed="#V" n="49"/>per iuramentum non tenet nec in foro exteriori nec in
foro<lb ed="#V" n="50" break="no"/>conscientie: quia aut illo iuramento iuratur aliquid praeteritum: autm
ali<lb ed="#V" n="51" break="no"/>quid praesens: aut aliquid futurum: si primo modo planum est quod
<lb ed="#V" n="52"/>non potest ratificare matrimonium quod alias esset nullum: quia
<lb ed="#V" n="53"/>si coactus iurat quod vere conserit: tale iuramentum non potest
fa<lb ed="#V" n="54" break="no"/>cere consensum iam praeteritum esse validum: si ante non
va<lb ed="#V" n="55" break="no"/>luit. si secundo modo etiam ratificare non potest: quia si
contrahen<lb ed="#V" n="56" break="no"/>do iuret quod in rei veritate consentit interius in corde: et non
<lb ed="#V" n="57"/>consentiat periurus est. periurium autem matrimonium
rati<lb ed="#V" n="58" break="no"/>ficare non potest. si autem vere consentit quamuis verum
iu<lb ed="#V" n="59" break="no"/>ret. tamen illud iuramentum matrimonium non ratificat:
<lb ed="#V" n="60"/>quia tale iuramentum est assertorium: vnde illo non fit nisi
testi<lb ed="#V" n="61" break="no"/>ficatio de praesentia interioris consensus: vnde si interior
com<lb ed="#V" n="62" break="no"/>sensus de se est inualidus et inefficax ad matrimonium
con<lb ed="#V" n="63" break="no"/>trahendum: testificatio praesentie talis consensus nihil facit
<lb ed="#V" n="64"/>ad matrimonium. Si autem iuretur aliquid de futuro sic.
Iu<lb ed="#V" n="65" break="no"/>ro tibi quod consentiam in te. planum est quod tale iuramentum non
<lb ed="#V" n="66"/>potest ratificare contractum per verba de praesenti qui praecessit:
<lb ed="#V" n="67"/>quia tali iuramento non firmatur nisi promissio de
con<lb ed="#V" n="68" break="no"/>trahendo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e405">
¶ Utrum autem talis promissio iuramento fir¬
<!--00324.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>mata teneat: visum est questione secunda articuli
preceden<lb ed="#V" n="70" break="no"/>tis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e416">
¶ Et tenentes hanc secundam opinionem ad decretalem
<lb ed="#V" n="71"/>allegatam pro alia opinione dicunt quod non est simile: quia
ma<lb ed="#V" n="72" break="no"/>ior libertas requiritur in contrahendo matrimonium quam
<lb ed="#V" n="73"/>in renunciando electioni. vnde extra eo. ti. Abbas. in glo.
<lb ed="#V" n="74"/>dicitur quod matrimonium contractum per metum non tenet:
<lb ed="#V" n="75"/>nec obligatus est qui hoc facit etiam si iurat: quia matrimo
<lb ed="#V" n="76"/>nia libera esse debent: quia inuite nuptie difficiles exitus
<lb ed="#V" n="77"/>consueuerunt habere: et parum post dicitur quod vbi metus vel coactio
<lb ed="#V" n="78"/>intercedit: consensus liber dici non potest.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k105970-Dd1e437">
<head xml:id="kzz7yh-k105970-Hd1e439">Quaestio 4</head>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e441">
Quaestio IIII
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e443">
<lb ed="#V" n="79"/>QUarto queritur vtrum ille qui iurauit
<lb ed="#V" n="80"/>aliquam ducere in vxorem
pos<lb ed="#V" n="81" break="no"/>sit religionem intrare matrimonio non prius
con<lb ed="#V" n="82" break="no"/>tracto. Et videtur quod non: quia nullus potest
face<lb ed="#V" n="83" break="no"/>re quin periurium sit peccatum: cum sit contra secundum praeceptum
<lb ed="#V" n="84"/>prime tabule: sed si talis intraret religionem non prius
con<lb ed="#V" n="85" break="no"/>tracto matrimonio periurat. ergo si talis intraret
religio<lb ed="#V" n="86" break="no"/>nem matrimonio non prius contracto: peccaret.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e463">
<lb ed="#V" n="87"/>Contra si contraheret autem intenderet explicite: vel
<lb ed="#V" n="88"/>implicite se obligare ad carnalem copulam
<lb ed="#V" n="89"/>si alter coniunx exigeret: aut non. Si sic. intenderet se
obli<lb ed="#V" n="90" break="no"/>gare si alter coniunx vellet: ad illud quod sibi viam
praeclude<lb ed="#V" n="91" break="no"/>ret ad maius bonum: ad talem autem obligationem nullus
<lb ed="#V" n="92"/>tenetur. Si vero non: contractus ille nullus esset: quia ad
<lb ed="#V" n="93"/>hoc quod vinculum matrimonii contrahatur: requiritur quod
vter<lb ed="#V" n="94" break="no"/>quam coniugum explicite vel implicite consentiat in
carna<lb ed="#V" n="95" break="no"/>lem copulam sub hac conditione: si alter coniunx eam
<lb ed="#V" n="96"/>exigeret: ergo videtur quod ille licite potest religionem
in<lb ed="#V" n="97" break="no"/>trare non contracto matrimonio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e489">
<lb ed="#V" n="98"/>Respondeo vt habetur extra de sponsalibus.
Commis<lb ed="#V" n="99" break="no"/>sum. tutius est ei religione
iuramen<lb ed="#V" n="100" break="no"/>ti seruata prius contrahere: et postea si elegerit ad religionem
<lb ed="#V" n="101"/>migrare. Quod non sic est intelligendum secundum quosdam quod hoc sit
<lb ed="#V" n="102"/>tutius secundum veritatem: sed quo ad opinionem: ne de facto
di<lb ed="#V" n="103" break="no"/>catur iste contra suum iuramentum venisse: quia non videtur
in<lb ed="#V" n="104" break="no"/>fringere iuramentum qui illud commutat in melius. extra de
<lb ed="#V" n="105"/>iureiurando. Peruenit. 2o vnde si vult: potest absque peccato
reli<lb ed="#V" n="106" break="no"/>gionem intrare matrimonio non conttacto.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k105970-d1e512">
¶ Alii dicunt
<lb ed="#V" n="107"/>contrarium: quia potest vtrumque facere: quia ante consumationem
ma<lb ed="#V" n="108" break="no"/>trimonii cuilibet coniugum altero inuito licitum est
reli<lb ed="#V" n="109" break="no"/>gionem intrare: non tenentur tamen contrahere nisi in
loco<lb ed="#V" n="110" break="no"/>tuto vbi ad carnalem copulam cogi non possint. Uidetur
<lb ed="#V" n="111"/>autem mihi magis adherendum opinioni prime maxime: quia sic
<lb ed="#V" n="112"/>contrahens matrimonium non contraheret illa intentione qua
<lb ed="#V" n="113"/>se contracturum iurauit: nec sub illa qua mulier recepit
iu<lb ed="#V" n="114" break="no"/>ramentum. vnde si contraheret cum ea: ante redditionem
<lb ed="#V" n="115"/>debiti religionem intrare intendens eam deludent.
<lb ed="#V" n="116"/>Qui vult tenere primam opionem potest dicere quod
ta<lb ed="#V" n="117" break="no"/>lis intrans religionem non contracto prius
<lb ed="#V" n="118"/>matrimonio non periurat: quia iuramentum non infringit qui
<lb ed="#V" n="119"/>illud in melius commutat vt patet per decre. allegatam pro
pri<lb ed="#V" n="120" break="no"/>ma opinione. dicitur etiam in glo. quod non dicitur deiurare qui
<lb ed="#V" n="121"/>ex iusta causa deserit iuramentum. Argumentum ad hoc. 22.q.
<lb ed="#V" n="122"/>2. Beatus: et extra de voto et voti redemp. Sactipture.
<lb ed="#V" n="123"/>Qui vult tenere secundam opionem potest dicere ad
<lb ed="#V" n="124"/>argumentum ad partem primam: quod vt
di<lb ed="#V" n="125" break="no"/>citur. extra de spon. Commissum. in textu. sed expressius in
<lb ed="#V" n="126"/>glo. quia licet talis gerat in corde virginitatem: consentire potest
<lb ed="#V" n="127"/>in matrimonium: et hoc rationabile est: quia talis consentit
<lb ed="#V" n="128"/>implicite in carnalem copulam: si alter coniunx exegerit.
<lb ed="#V" n="129"/>si non fecerit illud per quod altali debito absoluatur: et
quan<lb ed="#V" n="130" break="no"/>uis hoc firmiter intendat facere.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>