-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k116948.xml
489 lines (489 loc) · 28.9 KB
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k116948.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2023-09-02">September 02, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v4">Venice, 1509, v. 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="161-v"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-k116948"><!-- l4d35a1 -->
<head xml:id="kzz7yh-k116948-Hd1e101">Articulus 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e103">
<lb ed="#V" n="90"/>Circa primum queruntur. 5
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e108">
¶ Primo vtrum
<lb ed="#V" n="91"/>liceat viro vxorem propter eius adulte
<lb ed="#V" n="92"/>rium diminttere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e115">
¶ Secundo vtrum teneatur hoc
<lb ed="#V" n="93"/>facere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e120">
¶ Tertio vtrum possit eam dimittere
si<lb ed="#V" n="94" break="no"/>ne iudicio ecclesie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e126">
¶ Quarto vtrum vir et vxor sint
quan<lb ed="#V" n="95" break="no"/>tum ad hoc equalis conditionis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e131">
¶ Quinto vtrum grauius
<lb ed="#V" n="96"/>peccatum sit volare alienum torum: quam cognoscere monia
<lb ed="#V" n="97"/>lem benedictam.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-k116948-Dd1e138">
<head xml:id="kzz7yh-k116948-Hd1e140">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e142">
Questio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e144">
<lb ed="#V" n="98"/>PRimo ostendo quod non licet viro vtorem
ppr<lb ed="#V" n="99" break="no"/>eius adulterium dimittere. quanto
<lb ed="#V" n="100"/>anto e fotio onto d e tficatius equit
e<lb ed="#V" n="101" break="no"/>Ufectus. Sed fortius est adulterium quando est in vtroque
<lb ed="#V" n="102"/>coniuge. quam quando est in altero tantum: sed si est in vtroque non propter
<lb ed="#V" n="103"/>hoc potest vnus alium dimitter: sicut dicit Aug. i. li. de sermo
<lb ed="#V" n="104"/>ue domini in modote vltra medium: et recitat magister huius di. c. 2. ergo
<lb ed="#V" n="105"/>multo minus potest vnus coniunx alium demittere propter eius
<lb ed="#V" n="106"/>aduiterium tantum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e166">
¶ Item magis est contra bonum matrimonii peccatum
<lb ed="#V" n="107"/>contra naturam quam adulterium: sed non inuenimus quod propter
pecca<lb ed="#V" n="108" break="no"/>tum contra naturam vnus coniunx possit alterum dimittere
<lb ed="#V" n="109"/>ergo multo minus propter adulterium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e175">
<lb ed="#V" n="110"/>Contra Math. 5. Qui dimiserit vtorem suam
excepte<lb ed="#V" n="111" break="no"/>causa fornicationis facit eam mechari.
exceptio<lb ed="#V" n="112" break="no"/>fornicationis o stendit eam propter fornicationem posse dimitti
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e185">
<lb ed="#V" n="113"/>Respondeo quod separari virum ab vtore
dupli<lb ed="#V" n="114" break="no"/>citer potest intelligi: aute quantum
<lb ed="#V" n="115"/>ad vinculum: autem quantum ad cohabitationem et torum
<lb ed="#V" n="116"/>Primo modo non potest vir separari ab vxore propter
adus<lb ed="#V" n="117" break="no"/>terium. sed secundo modo in penam mulieris que
fidem<lb ed="#V" n="118" break="no"/>fregit. et in fauorem viri qui sidem seruauit.
Excipiun<lb ed="#V" n="119" break="no"/>tur tamen septem casus in quibus non licet virum vxorem
<lb ed="#V" n="120"/>dimittere propter adulterium
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e205">
¶ Unus est si ipse fuerit
<!--00355.xml-->
<pb ed="#V" n="162-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>fornicatus 32 q. 6. c. i. cuius ratio est: quia vt dicitur ibidem
<lb ed="#V" n="2"/>non videtur quod pari crimine infectus alium de eodem punire
<lb ed="#V" n="3"/>possit. supple accusando.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e221">
¶ Secundus si vxor vi
oppres<lb ed="#V" n="4" break="no"/>sa fuerit. vt 8. e. q. 5. Ita ne. cuius ratio est: quia vt dicitur. 34. q. i.
<lb ed="#V" n="5"/>ca. i. nullo modo ad opprobrium male voluntatis trahatur
<lb ed="#V" n="6"/>quod conditio necessitatis extorsit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e230">
¶ Tertius si credebat
<lb ed="#V" n="7"/>maritum mortuum. 34. q. 2. Cum per bellicam: quia talis per
igno<lb ed="#V" n="8" break="no"/>rantiam probabilem excusatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e237">
¶ Quartus si alter sub
spe<lb ed="#V" n="9" break="no"/>cie mariti cognouit eam. 34. q. 2. In lectum. hoc etiam
<lb ed="#V" n="10"/>per ignorantiam excusatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e244">
¶ Quintus si maritus tradidit
<lb ed="#V" n="11"/>eam adulterandam praesertim inuitam. extra. de eo qui
cogno<lb ed="#V" n="12" break="no"/>uit consanguineam vxoris sue. Discretionem. quia in illo casu
il<lb ed="#V" n="13" break="no"/>lud adultentium magis imputatur viro quam mulieri.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e254">
¶
Sex<lb ed="#V" n="14" break="no"/>tus. si maritus post adulterium cognouit eam et tolerauit.
<lb ed="#V" n="15"/>argunun 8 32. q. 5. Si quis vxorem: cuius ratio est: quia crimen per
re<lb ed="#V" n="16" break="no"/>conciliationem dimissum amplius obiici non debet: nisi re
<lb ed="#V" n="17"/>cidiuum sequatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e265">
¶ Septimus est si matrimonio in
infideli<lb ed="#V" n="18" break="no"/>tate vtriusque contracto vir dedit vxori libellum repudii: et
<lb ed="#V" n="19"/>vxor alteri nupserit: tunc enim si vterque conuertatur ad
si<lb ed="#V" n="20" break="no"/>dem vir tenetur eam recipere. extra. de diuortiis. Gaudemus
<lb ed="#V" n="21"/>cuius ratio est: quia cum dedit sibi libellum repudii quod facere
illi<lb ed="#V" n="22" break="no"/>citum est secundum iudicium dei interpretatiue tradidit eam
adus<lb ed="#V" n="23" break="no"/>terandam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e281">
¶ Aliqui addunt casum octauum scilicet si vir abstinem
<lb ed="#V" n="24"/>do contra voluntatem vxoris ei occasionem aduterandi
de<lb ed="#V" n="25" break="no"/>dit. 27. q. 2. Si tu: vbi dicitur. Si tu abstinens sine voluntate
<lb ed="#V" n="26"/>vxoris tribuis ei licentiam fornicandi id est occasionem. secundum glo. et
<lb ed="#V" n="27"/>peccatum illius tuel imputabitur abstinentie. Alii tamen
<lb ed="#V" n="28"/>dicunt quod non propter hoc excusaretur adulterans
mu<lb ed="#V" n="29" break="no"/>lier: quin vir posset eam per illud adulterium
dimitte<lb ed="#V" n="30" break="no"/>re: secundum quod dicit glo. ibidem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e299">
<lb ed="#V" n="31"/>Ad primum in oppositum dicendum quod aduiterum in
<lb ed="#V" n="32"/>vtroque coniuge non est fortior
cau<lb ed="#V" n="33" break="no"/>sa diuortii quam in altero tantum: sicut patet per rationem dictam in
<lb ed="#V" n="34"/>questione: quamuis plus sit de peccato quando est in vtroque
<lb ed="#V" n="35"/>quam in altero tantum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e312">
¶ Ad 2m dicendum quam etiam propter peccatum
<lb ed="#V" n="36"/>contra naturam posset procedi ad diuortium: sed non sit
<lb ed="#V" n="37"/>ita mentio de ipso: tum quia est passio innominabilis: tum
<lb ed="#V" n="38"/>quia rarius accidit: tum quia non ita causat
incertitudi<lb ed="#V" n="39" break="no"/>nem prolis.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k116948-Dd1e324">
<head xml:id="kzz7yh-k116948-Hd1e326">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e328">
Questio t II.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e330">
<lb ed="#V" n="40"/>SEcundo quaeritur vtrum vir teneatur
<lb ed="#V" n="41"/>vxorem dimittere propter adulte
<lb ed="#V" n="42"/>rium. Et videtur quod sic. decre. di. 83. Consentire.
<lb ed="#V" n="43"/>Consentire videtur erranti qui ad resecanda que
<lb ed="#V" n="44"/>corrigi debent non occurrit. Sed dimissio vxoris propter
<lb ed="#V" n="45"/>adulterium est ad corrigendam adulteram. ergo si vir eam
<lb ed="#V" n="46"/>non dimittit sibi consentit: quod illicitum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e348">
¶ Item
Chryso<lb ed="#V" n="47" break="no"/>stomus super Matth. dicit: et recitat magister huius di. c. 4. et est.
<lb ed="#V" n="48"/>32. q. i. Sicut crudelis. Sic crudelis et iniquus est qui
ca<lb ed="#V" n="49" break="no"/>stam dimittit sic fatuus et iniustus est qui retinet meretricem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e357">
<lb ed="#V" n="50"/>Contra. Math. 18. dicitur quod si peccauerit in
tefra<lb ed="#V" n="51" break="no"/>ter tuus dimitte ei septuagesies septies. cum
<lb ed="#V" n="52"/>ergo mulier adulterando peccet in virum suum non tenetur eam
di<lb ed="#V" n="53" break="no"/>mittere: sed magis dent sibi percere quotienscumque peccauerit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e369">
<lb ed="#V" n="54"/>Respondeo dimittere vxorem propter adulterium
or<lb ed="#V" n="55" break="no"/>dinatur ad correctionem adultere: aut
<lb ed="#V" n="56"/>ergo mulier que adulterata est: correcta est: aut parata se
<lb ed="#V" n="57"/>corrigere: aut probabiliter presumitur incorrigibilis: si corre
<lb ed="#V" n="58"/>cta est: non tenetur dimittere eam: quia non est necessaria pena
<lb ed="#V" n="59"/>corrigens: vbi correctio iam praecessit similiter si parata est se
cor<lb ed="#V" n="60" break="no"/>rigere vt iustum est: non tenetur dimittere eam: quia non est
ne<lb ed="#V" n="61" break="no"/>cessarium apponere penam grauiorem ad corrigendum
deli<lb ed="#V" n="62" break="no"/>ctum quod mitiori modo potest expiari: si autem
probabili<lb ed="#V" n="63" break="no"/>ter praesumitur incorrigibilis: tunc credo quod eam dimittere
te<lb ed="#V" n="64" break="no"/>neatur: ne suo crimini videatur consentire: dum
correctio<lb ed="#V" n="65" break="no"/>nem debitam non opponit: tunc autem presumitur
incorri<lb ed="#V" n="66" break="no"/>gibilis quando pertinaci animo se corrigere renuit: aut
<lb ed="#V" n="67"/>quando correctionem promittens ex consuetudine
rela<lb ed="#V" n="68" break="no"/>titur: vnde dicit magister huius dist. c. 5. Uir debet reci¬
<!--00355.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>pere peccatricem que penitentiam egit: sed non sepe id est
<lb ed="#V" n="70"/>non nimis frequenter. scilicet vltra illud quod sapiens
<lb ed="#V" n="71"/>determinaret eam esse recidiendam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e415">
<lb ed="#V" n="72"/>Ad primum in oppositum dicendum quod
pro<lb ed="#V" n="73" break="no"/>cedit de illa que se corrigere non
<lb ed="#V" n="74"/>vult. iam enim correctus pena corrigente non indiget
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e424">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="75"/>2m dicendum quod illa auctoritas et alie quas allegat
magi<lb ed="#V" n="76" break="no"/>ster ad illam partem huius di. c. 4. intelligende sunt de
<lb ed="#V" n="77"/>illa que probabiliter presumitur incorrigibilis:
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e433">
¶ Ad argumentum
<lb ed="#V" n="78"/>ad partem aliam dicendum quod vxor adulterans non
tan<lb ed="#V" n="79" break="no"/>tum peccat in virum: sed etiam in seipsam et in deum. et
<lb ed="#V" n="80"/>ideo vir non potest totaliter penam dimittere nisi
sequn<lb ed="#V" n="81" break="no"/>tur emendatio.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k116948-Dd1e445">
<head xml:id="kzz7yh-k116948-Hd1e447">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e449">
Questio III
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e451">
<lb ed="#V" n="82"/>TErtio queritur vtrum possit eam dimit
<lb ed="#V" n="83"/>tere sine iudicio ecclesie. Et
vide<lb ed="#V" n="84" break="no"/>tur quod sic Matth. primo dicitur quod Ioseph cum
<lb ed="#V" n="85"/>esset vir iustus noluit propalare coniugem suam: sed
<lb ed="#V" n="86"/>voluit occulte dimittere eam: quia eam impregnatam
vi<lb ed="#V" n="87" break="no"/>debat. ergo non est contra iustitiam dimittere vxorem absque
<lb ed="#V" n="88"/>iudicio ecclesie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e469">
¶ Item 2q 8. Qui crimen. Qui crimen
<lb ed="#V" n="89"/>obiicit scribat se probaturum: qui crimen non
probaue<lb ed="#V" n="90" break="no"/>rit quod obiecit penam quam intulit ipse patiatur. ergo
<lb ed="#V" n="91"/>si vir accusat vxorem suam de adulterio siue probet siue
<lb ed="#V" n="92"/>non. habet intentum suum: quia si probet separabitur ab
<lb ed="#V" n="93"/>ea: et si non probet ipsa separabitur ab esto. ergo talis
cau<lb ed="#V" n="94" break="no"/>sa non est in iudicium deducenda.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e485">
¶ Item si vir post
for<lb ed="#V" n="95" break="no"/>nicationem vxoris sibi debitum requidat: sibi ipsi
preiudi<lb ed="#V" n="96" break="no"/>cat: ita vt propter illam fornicationem non possit dimittere
<lb ed="#V" n="97"/>vxorem. ergo negatio debiti que est separatio quantum ad
<lb ed="#V" n="98"/>torum potest precedere ecclesie iudicium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e497">
<lb ed="#V" n="99"/>Contra. 2. q. i. Multi. Nullus debet esse simui
ac<lb ed="#V" n="100" break="no"/>cusator et iudex. sed si vir proprio aribtrio
<lb ed="#V" n="101"/>posset dimittere vxorem adulteram: idem esset
accusa<lb ed="#V" n="102" break="no"/>tor et iudex. ergo non potest dimittere eam proprio
arbi<lb ed="#V" n="103" break="no"/>trio: sed ecclesie iudicio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e510">
<lb ed="#V" n="104"/>Respondeo quod virum dimittere vxorem
pro<lb ed="#V" n="105" break="no"/>pter adulterium intelligi potest
<lb ed="#V" n="106"/>dupliciter aut quantum ad torum tantum: aut quantum ad
<lb ed="#V" n="107"/>torum et cohabitationem simul.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e521">
¶ Primo modo potest
<lb ed="#V" n="108"/>vir dimittere vxorem proprio arbitrio: statim cum scit
<lb ed="#V" n="109"/>ipsam adulterasse: nec debitum tenetur reddere
exigen<lb ed="#V" n="110" break="no"/>ti nisi per ecclesiam compulsus: sed sic reddendo non
pre<lb ed="#V" n="111" break="no"/>iudicaret sibi quin possit agere ad diuortium: maxime
si<lb ed="#V" n="112" break="no"/>protestationem premittit: quod ad illam copulam accedit
<lb ed="#V" n="113"/>non vt velit cedere iuri suo: sed tantum ne sit inobediens
<lb ed="#V" n="114"/>ecclesie: tamen videtur aliquibus quod ex quo proponit
con<lb ed="#V" n="115" break="no"/>tra vxorem crimen quo vult agere ad diuortium: quod ec
<lb ed="#V" n="116"/>lesia non debet sibi praecipere: vt carnaliter copuletur cum
<lb ed="#V" n="117"/>ea quousque cognouerit de causa: et diffinierit. Si autem
lo<lb ed="#V" n="118" break="no"/>quemur de separatione modo secundo: tunc distinguo:
<lb ed="#V" n="119"/>quia aut inter virum et mulierem est matrimonium
clan<lb ed="#V" n="120" break="no"/>destinum tantum: aut contractum in facie ecclesie. vel
sal<lb ed="#V" n="121" break="no"/>tem coram testibus. primo modo potest dimittere
vxo<lb ed="#V" n="122" break="no"/>rem arbitrio proprio: quia latentia non oportet
deduci<lb ed="#V" n="123" break="no"/>ad iudicium ecclesie: nisi in foro penitentie. secundo
mo<lb ed="#V" n="124" break="no"/>do non licet sibi eam dimittere sine iudicio ecclesie: et si
<lb ed="#V" n="125"/>aliter dimittat debet compelli ad habitandum: nisi
vir<lb ed="#V" n="126" break="no"/>incontinenti posset adulterium contra vxorem
proba<lb ed="#V" n="127" break="no"/>re. cum enim dominus concessit vxorem propter
forni<lb ed="#V" n="128" break="no"/>cationem posse dimitti ius promulgauit: secundum quod
<lb ed="#V" n="129"/>sententia debet in iudicio ferri: et quia sententia est
ap<lb ed="#V" n="130" break="no"/>plicatio iuris ad particulare factum. ideo non bene dicunt
<lb ed="#V" n="131"/>dicentes quod sine iudicio ecclesie possit vxor dimitti: eo quod
<lb ed="#V" n="132"/>dominus eam posse dimitti sententiauit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e578">
<lb ed="#V" n="133"/>Ad primum in oppositum dicendum quod Ioseph no
<lb ed="#V" n="134"/>lebat virginem dimittere tanquam sui
<lb ed="#V" n="135"/>pectam de fornicatione: sed quia timebat cum ea manere
ob<lb ed="#V" n="136" break="no"/>reuerentiam sanctitatis eius: et praeterea tunc ex accusatio¬
<!--00356.xml-->
<pb ed="#V" n="162-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>ne adulterii procedebatur: non tantum ad diuortium: sed ad
la<lb ed="#V" n="2" break="no"/>pidationem adultere: nunc autem non est sic. Ioseph autem
si<lb ed="#V" n="3" break="no"/>opinatus fuisset ipsam adulterasse: quamuis ab ea
separa<lb ed="#V" n="4" break="no"/>ri voluisset: noluisset tamen eam lapidari.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e604">
¶ Ad 2m dicendum
<lb ed="#V" n="5"/>quod si vir accusat vxorem de fornicatione coram iudice
spirituali<lb ed="#V" n="6" break="no"/>agendo ad separationem tantum: non debet fieri inscriptio
si<lb ed="#V" n="7" break="no"/>ue obligatio ad legem talionis: quia sic vir siue probet siue
<lb ed="#V" n="8"/>non: consequeretur suum intentum: vt arguebatur. si autem
<lb ed="#V" n="9"/>accusat eam coram iudice seculari ad punitionem
crimi<lb ed="#V" n="10" break="no"/>nis debet precedere inscriptio: per quam ad legem talio
<lb ed="#V" n="11"/>nis se obliget si in probatione deficiat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e622">
¶ Ad 3m solutum
<lb ed="#V" n="12"/>est ex dictis in quaestione.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k116948-Dd1e628">
<head xml:id="kzz7yh-k116948-Hd1e630">Quaestio 4</head>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e632">
Questio. IIII.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e634">
<lb ed="#V" n="13"/>QUarto queritur vtrum vir et vxor sint quam
<lb ed="#V" n="14"/>tum ad separationem propter
adul<lb ed="#V" n="15" break="no"/>terium equalis conditionis. Et videtur quod non: quia
<lb ed="#V" n="16"/>illi non sunt equalis conditionis: quorum vnus
li<lb ed="#V" n="17" break="no"/>berius accusat alium quam econuerso. Sed sicut dicit
magi<lb ed="#V" n="18" break="no"/>ster huius di. c. i. et est. 32. q. 5. Christiana. Uiros suos de
<lb ed="#V" n="19"/>adulterio mulieres non facile accusant. viri autem liberius
<lb ed="#V" n="20"/>vxores suas adulteras apud sacerdotes deferre
consueue<lb ed="#V" n="21" break="no"/>runt
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e656">
¶ Item in lege veteri non sic erat licitum mulieri
<lb ed="#V" n="22"/>repudiare virum: sicut econuerso.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e661">
¶ Auic. etiam. 4.
meta<lb ed="#V" n="23" break="no"/>phlosoph. dicit quod non debet esse equalis potestas in muliere
di<lb ed="#V" n="24" break="no"/>scedendi a viro: sicut econuerso. cum ergo separatio pro
<lb ed="#V" n="25"/>pter adulterium sit quasi quoddam repudium: vir et mulier
<lb ed="#V" n="26"/>non debet esse quo ad hoc equalis conditionis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e673">
¶ Item
su<lb ed="#V" n="27" break="no"/>perior et inferior non sunt equalis conditionis in mutua
cor<lb ed="#V" n="28" break="no"/>rectione: sed vir est superior muliere: quia sicut dicitur
pri<lb ed="#V" n="29" break="no"/>ma Cor. xi. Uir est caput mulieris: cum ergo
separatio<lb ed="#V" n="30" break="no"/>ordinetur ad correctionem delinquentis: vir et mulier
<lb ed="#V" n="31"/>quo ad hoc non sunt equalis conditionis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e686">
<lb ed="#V" n="32"/>Contra magister huius di. c.i. et est 32 q. 5.
Prece<lb ed="#V" n="33" break="no"/>pit. Apud nos quod non licet feminis: non licet
<lb ed="#V" n="34"/>viris: et eadem seruitus pari conditione censetur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e695">
¶ Item ea
<lb ed="#V" n="35"/>dem. q. Christiana. et recitat magister huius di. c. i. Christia
<lb ed="#V" n="36"/>na religio adulterium in vtroque sexu pari ratione condemnat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e702">
<lb ed="#V" n="37"/>Respondeo quod in separatione duo considerantur.
<lb ed="#V" n="38"/>scilicet ipsa dimissio coniugis: et
accus<lb ed="#V" n="39" break="no"/>tio que est via ad hanc dimissionem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e711">
¶ Quantum ad primum
<lb ed="#V" n="40"/>vir et mulier iudicantur ad paria: quia sicut vir potest dimit
<lb ed="#V" n="41"/>tere vxorem propter adulterium: ita econuerso: quamuis ad
<lb ed="#V" n="42"/>hoc iudicentur ex inequali causa: nec est hoc contra
iusti<lb ed="#V" n="43" break="no"/>ciam: quia minor de illis causis sufficit ad illum effectum: sicut
<lb ed="#V" n="44"/>videmus quod duo latrones quorum vnus plus furatus est
<lb ed="#V" n="45"/>quam alius iudicantur ad suspendium: et ita ad equalem penam
<lb ed="#V" n="46"/>ex inequali causa: quia ille qui minus furatus fuit meruit
<lb ed="#V" n="47"/>hanc penam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e731">
¶ Quantum ad 2m vir et mulier non sunt
equa<lb ed="#V" n="48" break="no"/>lis conditionis. fauorabilius enim recipitur actio viri contra
<lb ed="#V" n="49"/>mulierem quam econuerso: tum quia vir est caput mulieris: tum
<lb ed="#V" n="50"/>quia mulier adulterans magis confundit virum quam vir
adul<lb ed="#V" n="51" break="no"/>terans mulierem: tum quia adulterium mulieris magis ledit
<lb ed="#V" n="52"/>matrimonium: quia causat incertitudinem prolis: et ideo
quan<lb ed="#V" n="53" break="no"/>uis fornicatio simplex grauior sit in viro quam in muliere:
<lb ed="#V" n="54"/>eo quod in eo magis viget vsus rationis: quo efficacius
fre<lb ed="#V" n="55" break="no"/>nari potest concupiscentia: tamen omnibus pensatis adulterium
<lb ed="#V" n="56"/>grauius est in muliere quam in viro propter rationes iam dictas.
<lb ed="#V" n="57"/>inquantum tamen vir est rector mulieris aggrauatur secundum
<lb ed="#V" n="58"/>quid adulterium in viro plus quam in muliere: tamen non
<lb ed="#V" n="59"/>tantum ponderat: quantum ponderauit maior lesio matrimo
<lb ed="#V" n="60"/>nii: et maior confusio viri per adulterium mulieris.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e763">
<lb ed="#V" n="61"/>Ad primum et tertium dicendum quod procedunt
<lb ed="#V" n="62"/>de inequalitate conditionis
quam<lb ed="#V" n="63" break="no"/>tum ad accusationem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e772">
¶ Ad secundum dicendum quod non
<lb ed="#V" n="64"/>est simile de repudio. in lege veteri: et de diuortio in lege
<lb ed="#V" n="65"/>noua propter fornicationem: quia repudium
permitteba<lb ed="#V" n="66" break="no"/>tur ad vitandum homicidium de quo non erat tantum
<lb ed="#V" n="67"/>periculum ex parte mulieris: sicut ex parte. viri.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e783">
¶
Au<lb ed="#V" n="68" break="no"/>ctoritates ad partem aliam non plus concludunt: nisi quod quili¬
<!--00356.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>bet coniugum potest alterum dimittere propter adulterium.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k116948-Dd1e796">
<head xml:id="kzz7yh-k116948-Hd1e798">Quaestio 5</head>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e800">
<lb ed="#V" n="70"/>Questio I
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e805">
<lb ed="#V" n="71"/>QUinto queritur vtrum gauius
pecca<lb ed="#V" n="72" break="no"/>tum sit violare alienum torum
<lb ed="#V" n="73"/>quam cognoscere monialem benedictam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k116948-d1e814">
<lb ed="#V" n="74"/>Respondeo quod non immo cognoscere monialem
<lb ed="#V" n="75"/>benedictam maius peccatum est.
<lb ed="#V" n="76"/>vnde Augu. in lib. de sancta viduitate longe ante medium
<lb ed="#V" n="77"/>Plane non dubitauerim dicere lapsam animam a castitate
san<lb ed="#V" n="78" break="no"/>ctiore que vouetur deo adulteris esse peiorem: cuius ratio
<lb ed="#V" n="79"/>est: quia in cognoscendo monialem bedictam sit preiudicium et
<lb ed="#V" n="80"/>iniustitia collegio: et violatur castitas firmata voto quo
<lb ed="#V" n="81"/>erat sponsa dei: et defloratur virgo: quia sole virgines debent
<lb ed="#V" n="82"/>benedici: et dehonoratur bedictio. In violatione vero alie.
<lb ed="#V" n="83"/>ni tori verum est quod sit preiudicium et iniustitia viro. cum
<lb ed="#V" n="84"/>ergo fornicatio vtrobique sit communis: et iniuria que sit
mari<lb ed="#V" n="85" break="no"/>to in violatione tori sui: non tantum ponderet quantum alia
quae<lb ed="#V" n="86" break="no"/>dicta sunt in violatione bendicte monialis: grauius peccatum
<lb ed="#V" n="87"/>est omnibus pensatis: et ceteris paribus monialem benedictam
<lb ed="#V" n="88"/>cognoscere quam alienum. torum violare: et dico ceteris
pa<lb ed="#V" n="89" break="no"/>ribus: quia tantum scandalum et tantum damnum reipublince posset
pro<lb ed="#V" n="90" break="no"/>babiliter imminere ex violatione tori alieni quod grauis
es<lb ed="#V" n="91" break="no"/>set tunc alienum torum violare quam monialem
cogno<lb ed="#V" n="92" break="no"/>scere benedictam.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>