-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k119512.xml
194 lines (194 loc) · 11 KB
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k119512.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 4</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 4</title>
<date when="2023-09-02">September 02, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v4">Venice, 1509, v. 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="165-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-k119512"><!-- l4d36a4 -->
<head xml:id="kzz7yh-k119512-Hd1e101">Articulus 4</head>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e103">
Distin. IIII.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e105">
<lb ed="#V" n="46"/>COnsequenter queritur de quarto
<lb ed="#V" n="47"/>principali.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e112">
¶ Et
cir<lb ed="#V" n="48" break="no"/>ca hoc queruntur duo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e117">
¶ Primo vtrum serui et
<lb ed="#V" n="49"/>ancille possint inter se matrimonia contrahe
<lb ed="#V" n="50"/>re sine consensu dominorum suorum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e125">
¶ Secundo vtrum
do<lb ed="#V" n="51" break="no"/>minus possit vendere alterum eorum in partibus quantum.
<lb ed="#V" n="52"/>cunque remotis.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-k119512-Dd1e132">
<head xml:id="kzz7yh-k119512-Hd1e134">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e136">
Questio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e138">
<lb ed="#V" n="53"/>Rimo ostendo quod serui et ancille non
<lb ed="#V" n="54"/>possunt inter se matrimonia
con<lb ed="#V" n="55" break="no"/>trahere sine consensu dominorum: quia nemo potest
<lb ed="#V" n="56"/>dare alicui quod est alterius fine consensu illius
<lb ed="#V" n="57"/>cuius est. Sed secundum philosophum <ref xml:id="kzz7yh-k119512-Rd1e151">primo poli. c. 3.</ref>
<quote xml:id="kzz7yh-k119512-Qd1e153">Seruus est
omni<lb ed="#V" n="58" break="no"/>no domini</quote>. ergo non potest dare mulieri potestatem
corpo<lb ed="#V" n="59" break="no"/>ris sui sine consensu domini sui.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e161">
¶ Item fauorabilior est
reli<lb ed="#V" n="60" break="no"/>gionis ingressus quam matrimonii contractus. Sed seruus
<lb ed="#V" n="61"/>non potest sine consensu domini sui profiteri in religione: ergo
<lb ed="#V" n="62"/>multo fortius nec matrimonium contrahere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e170">
<lb ed="#V" n="63"/>Contra extra de coniug. ser. c. I dicitur quod si inter
ser<lb ed="#V" n="64" break="no"/>uos dominis contradicentibus et inuitis
<lb ed="#V" n="65"/>matrimonia contracta fuerint: nulla ratione sunt
dissol<lb ed="#V" n="66" break="no"/>uenda propter hoc.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e182">
<lb ed="#V" n="67"/>Respondeo quod non tantum seruus cum ancilla
<lb ed="#V" n="68"/>sed etiam cum libera: nec tantum an¬
<!--00361.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>cilla cum seruo: sed etiam cum libero possunt contrahere
<lb ed="#V" n="70"/>matrimonium dominis contradicentibus et inuitis.
Cu<lb ed="#V" n="71" break="no"/>ius ratione aliqui assignant: quia matrimonium est de iure
na<lb ed="#V" n="72" break="no"/>turali: seruitus autem de iure positiuo. Ius autem positiuum cum
<lb ed="#V" n="73"/>deriuetur a iure naturali sibi preiudicare non potest
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e204">
¶ Sed
<lb ed="#V" n="74"/>hec responsio vnum falsum videtur supponere scilicet quod seruitus
<lb ed="#V" n="75"/>non sit de iure naturali: cum dicat phs. i. libro poli. 1. c. quod illud
<lb ed="#V" n="76"/>quod potest mente preuidere debet esse principans natura quod
<lb ed="#V" n="77"/>aut potest hoc corpore facere: et non potest mente
preuide<lb ed="#V" n="78" break="no"/>re est seruum natura.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e217">
¶ Potest ergo dici quod
conclusio<lb ed="#V" n="79" break="no"/>nis ratio est hec: quia matrimonium non tantum est de iure
naturali<lb ed="#V" n="80" break="no"/>a natura speciei: sed etiam a natura generis: et est
natura<lb ed="#V" n="81" break="no"/>lis matrimonii finis conseruatio speciei: quamuis autem
ali<lb ed="#V" n="82" break="no"/>qua seruitus si de iure naturali a natura speciei inquantum naturalis
ra<lb ed="#V" n="83" break="no"/>tio dictat quosdam debere esse dominos et quosdam seruos
<lb ed="#V" n="84"/>propter meliorem domus et ciuitatis dispositionem: tamen
<lb ed="#V" n="85"/>non dictat aliquos debere esse seruos aliis in his que
ne<lb ed="#V" n="86" break="no"/>cessaria sunt ad indiuidui vel speciei conseruationem: sed
<lb ed="#V" n="87"/>quantum ad alia seruitia que naturalibus operibus super
<lb ed="#V" n="88"/>adduntur: et ideo nullus homo alii ita subiicitur quin ipso
inui<lb ed="#V" n="89" break="no"/>to possit facere ea que necessaria sunt ad conseruationem
<lb ed="#V" n="90"/>sui et speciei: tamen vt dicitur extra de coniugio seruorum. c. i.
<lb ed="#V" n="91"/>quamuis serui possint matrimonium contrahere dominis
<lb ed="#V" n="92"/>imuitis: debita tamen et consueta seruitia non debent
mi<lb ed="#V" n="93" break="no"/>nus ab eis propriiis dominis exhiberi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e252">
<lb ed="#V" n="94"/>Ad primum in oppositum dicendum quod seruus est
do<lb ed="#V" n="95" break="no"/>mini non quantum ad opera
natura<lb ed="#V" n="96" break="no"/>lia quorum finis est conseruatio indiuidui: nec quantum ad illa
<lb ed="#V" n="97"/>quorum finis est conseruatio speciei: sed quantum ad opera
ma<lb ed="#V" n="98" break="no"/>nualia seu artificialia naturalibus superaddita.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e265">
¶ Ad secundum
<lb ed="#V" n="99"/>dicendum: quod quamuis sauorabilior sit religionis ingressus quam
ma<lb ed="#V" n="100" break="no"/>trimonii contractus: tamen professio serui in religione
ma<lb ed="#V" n="101" break="no"/>gis preiudicaret domino: quia qui profitetur in religione subdit
se<lb ed="#V" n="102" break="no"/>potestati prelati sui: quantum ad opera voluntaria in
qui<lb ed="#V" n="103" break="no"/>bus serui dominis sunt subditi.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k119512-Dd1e279">
<head xml:id="kzz7yh-k119512-Hd1e281">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e283">
Questio. II
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k119512-d1e285">
<lb ed="#V" n="104"/>SEcundo queritur vtrum dominus
pos<lb ed="#V" n="105" break="no"/>sit vendere seruum
coniuga<lb ed="#V" n="106" break="no"/>tum in partibusquantumcumque remotis.
<lb ed="#V" n="107"/>espondeo quod serui autem contrabunt de
licen<lb ed="#V" n="108" break="no"/>tia et consensu dominorum: aut non.
<lb ed="#V" n="109"/>Si sic dominus non potest vendere seruum in aliquod
preiu<lb ed="#V" n="110" break="no"/>dicium matrimonii: nec aliquid sibi precipere in
preiudi<lb ed="#V" n="111" break="no"/>cium redditionis debiti. vnde si eodem tempore coniunx
<lb ed="#V" n="112"/>debitum petit a coniuge seruo: et dominus sibi aliquod opus
in<lb ed="#V" n="113" break="no"/>compossibile iniungit: magis debet consentire coniugi debitum
<lb ed="#V" n="114"/>petenti: quam opus sibi preceptum a domino exequi. Si autem
<lb ed="#V" n="115"/>contrahunt sine consensu dominorum: ille contractus est omni
iu<lb ed="#V" n="116" break="no"/>re domini saluo: et ideo seruum suum potest vendere: non
ta<lb ed="#V" n="117" break="no"/>men in partibus quantuncumque remotis: quia tunc posset eos
<lb ed="#V" n="118"/>impedire ab officio propter quod matrimonium institutum
<lb ed="#V" n="119"/>est. vnde si domini seruos suos coniugatos vendere volunt:
co<lb ed="#V" n="120" break="no"/>gi possunt et debent quod taliter de venditione non ordinent quod
<lb ed="#V" n="121"/>faciant onera matrimonii notabiliter grauiora: maxime
<lb ed="#V" n="122"/>cum sine hoc seruos suos possint vendere precio iusto:
si<lb ed="#V" n="123" break="no"/>cut enim ad ius domini non pertinet posse prohibere seruos
su<lb ed="#V" n="124" break="no"/>os contrahere matrimonium: sic ad ius domini non
perti<lb ed="#V" n="125" break="no"/>net posse vendere seruum suum taliter vt totaliter impediatur
<lb ed="#V" n="126"/>ab officio propter quod matrimonium est ingtitutum. Dictio V
<lb ed="#V" n="127"/>onsequenter queritur de qnto
<lb ed="#V" n="128"/>principali.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>