-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k122420.xml
329 lines (329 loc) · 20.1 KB
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k122420.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 3</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 3</title>
<date when="2023-09-02">September 02, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v4">Venice, 1509, v. 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="168-v"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-k122420"><!-- l4d38a3 -->
<head xml:id="kzz7yh-k122420-Hd1e101">Articulus 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e103">
Distinctio. III.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e105">
<!--00369.xml-->
<pb ed="#V" n="169-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>COnsequenter queritur de tertio
<lb ed="#V" n="2"/>principali.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e118">
¶ Et
<lb ed="#V" n="3"/>circa hoc queruntur tria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e123">
¶ Primo vtrum
vo<lb ed="#V" n="4" break="no"/>tum de eo possit feri quod est inutile ad salutem
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e129">
<lb ed="#V" n="5"/>¶ Secundo vtrum de omni bono vtili ad salutem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e134">
¶
Ter<lb ed="#V" n="6" break="no"/>tio vtrum ex nuda promissione oriatur obligatio.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-k122420-Dd1e139">
<head xml:id="kzz7yh-k122420-Hd1e141">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e143">
Quaestio I.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e145">
<lb ed="#V" n="7"/>PRimo ostendo quod de re inutili ad salutem
<lb ed="#V" n="8"/>possit fieri votum. interficere enim
fi<lb ed="#V" n="9" break="no"/>liam inocentem non est vtile ad salutem: sed vt habet
Iu<lb ed="#V" n="10" break="no"/>di. 11. Iepte interfecit filiam suam sicut vouerat: et
<lb ed="#V" n="11"/>tamen ad Heb 1 numeratur inter illos qui per fidem vicerunt regna:
<lb ed="#V" n="12"/>ergo videtur quod votum fieri possit de re inutili ad salutem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e161">
<lb ed="#V" n="13"/>¶ Item conscientia potest obligare hominem ad rem inutilem ad
<lb ed="#V" n="14"/>salutem: quia faciens contra conscientiam siue sit erronea siue non
<lb ed="#V" n="15"/>peccat: sed non magis obligat conscientia quam votum: ergo
vo<lb ed="#V" n="16" break="no"/>tum fieri potest de re inutili ad salutem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e172">
<lb ed="#V" n="17"/>Contra 22 q. 4. Et est sumptum ab Isi. in synonper
<lb ed="#V" n="18"/>mis libro 2. c. 16. In malis. In malis promissis
<lb ed="#V" n="19"/>rescinde fidem: et in turpi voto muta decretum: quod
incau<lb ed="#V" n="20" break="no"/>te vouisti ne facias. Sed quicumque vouet aliquid inutile ad
<lb ed="#V" n="21"/>salutem incaute vouet: ergo non potest de iure fieri votum
<lb ed="#V" n="22"/>de re inutili ad salutem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e189">
<lb ed="#V" n="23"/>Respondeo quo posse facere votum de re
inuti<lb ed="#V" n="24" break="no"/>li ad salutem dupliciter potest
intel<lb ed="#V" n="25" break="no"/>ligi: aut de facto: aut de iure.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e198">
¶ Primo modo potest
homo<lb ed="#V" n="26" break="no"/>facere votum de re inutili ad salutem: et de malo culpe.
<lb ed="#V" n="27"/>Multi enim fatui quandoque vouent non tantum inutilia: sed
<lb ed="#V" n="28"/>etiam nociua ad salutem
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e207">
¶ Secundo modo distinguendum
<lb ed="#V" n="29"/>est de inutili ad salutem: quia quoddam est inutile et noci
<lb ed="#V" n="30"/>uum: vt malum culpe: quoddam inutile: non tamen nociuum:
<lb ed="#V" n="31"/>vt illud quod est indifferens. De primo inutili ad salutem
<lb ed="#V" n="32"/>non potest fieri votum de iure: quia deus respuit obligationem
<lb ed="#V" n="33"/>sibi oblatam contra seipsum. De secundo est inutili non potest fieri
<lb ed="#V" n="34"/>votum de iure sub ratione qua indifferens est: quia de oblatione
<lb ed="#V" n="35"/>obligationis que non est ad honorem dei: nec vtilis ad
sa<lb ed="#V" n="36" break="no"/>lutem offerentis non curat: et ideo talis obligatio non tenet
ip<lb ed="#V" n="37" break="no"/>so iure: et dixi sub ratione qua indifferens est: quia si est tale
indi<lb ed="#V" n="38" break="no"/>ferens quod per aliquam circustantiam in comparatione ad
<lb ed="#V" n="39"/>vouentem conferes sit ad salutem: sic de illo potest fieri votum:
<lb ed="#V" n="40"/>quamuis ratione generis sit indifferens.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e236">
<lb ed="#V" n="41"/>Ad primum in oppositum dicendum quod votum
Ie<lb ed="#V" n="42" break="no"/>pte non fuit obligatorium nisi ad in
<lb ed="#V" n="43"/>molandum animal occurrens immolaticium: et quo ad hoc
<lb ed="#V" n="44"/>fuit licitum et placens: quod ostendit victoria subsecuta:
vn<lb ed="#V" n="45" break="no"/>de in occidendo filiam suam fuit fatuus et impius: nec obstat quia
<lb ed="#V" n="46"/>numeratus est in cathalogo sanctorum: quia de illa impietate
<lb ed="#V" n="47"/>penituit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e254">
¶ Ad secundum dicendum quod conscientia non potest
ho<lb ed="#V" n="48" break="no"/>minem obligare ad faciendum aliquid inutile ad salutem.
<lb ed="#V" n="49"/>Conscientia enim erronea non obligat ad faciendum illud quod
<lb ed="#V" n="50"/>dictat: sed homo obligatur ad deponendum errorem vt
clari<lb ed="#V" n="51" break="no"/>us in libro. 2. expositum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e265">
¶ Uel potest dici quod quamuis
con<lb ed="#V" n="52" break="no"/>scientia erronea obliget: sic intelligendo quod saciens contra
pec<lb ed="#V" n="53" break="no"/>cat: tamen quia illa obligatio nociua est: cum diuina lege homo ad
<lb ed="#V" n="54"/>contrarium obligetur: deus obligationem que est per conscientiam:
<lb ed="#V" n="55"/>erroneam non acceptat.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k122420-Dd1e277">
<head xml:id="kzz7yh-k122420-Hd1e279">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e281">
Questio I
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e283">
<lb ed="#V" n="56"/>SEcundo quaeritur vtrum votum possit
<lb ed="#V" n="57"/>feri de omni bono vtili ad
<lb ed="#V" n="58"/>salutem. Et videtur quod non: quia bonum necessarium
<lb ed="#V" n="59"/>ad salutem vtile est ad salutem: sed de tali bono
<lb ed="#V" n="60"/>non potest fieri votum: quia votum est spontanea promissionis
te<lb ed="#V" n="61" break="no"/>stificatio. sicut dicit Hugo 2. liro de sacra. parte 12 c. 3. Spon
<lb ed="#V" n="62"/>tanea autem promissio non est de bono necessario: ergo non potest
<lb ed="#V" n="63"/>fieri votum de omni bono vtili ad salutem
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e303">
¶ Item
duo<lb ed="#V" n="64" break="no"/>rum bonorum quorum vnum est melius alio vtrumque est vtile ad
<lb ed="#V" n="65"/>salutem: sed de minori bono non potest fieri votum quia secundum theo
<lb ed="#V" n="66"/>logos votum est conceptio melioris propositi animi
delibe<lb ed="#V" n="67" break="no"/>ratione firmata: ergo non de omni bono vtili ad salutem
<lb ed="#V" n="68"/>potest fieri votum.
<!--00369.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>de bono necessario ad salutem potest fieri. votum
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e323">
<lb ed="#V" n="70"/>Contra vtent habet Gentem 6. Iacob vouit quod dminus
<lb ed="#V" n="71"/>esset sibi in deum. de bono est vtili non tamen necessario ad
salu<lb ed="#V" n="72" break="no"/>tem potest fieri votum: sed omne bonum vtile ad salutem vel
<lb ed="#V" n="73"/>est necessarium: vel non necessarium: ergo de omni bono
<lb ed="#V" n="74"/>vtili ad salutem potest fieri votum.
<lb ed="#V" n="75"/>sicut dicit magister huius distin.
ca<lb ed="#V" n="76" break="no"/>eietom
<lb ed="#V" n="77"/>ne: aliud singulare: commune est id quod omnes ibi in baptismo
<lb ed="#V" n="78"/>saciunt cum spondent renunciare diabolo et pompis eius:
<lb ed="#V" n="79"/>de quo habetur de consecra. di. 4. prima. et tale votum sit de
<lb ed="#V" n="80"/>his que sunt necessaria ad salutem: ibi tamen diminutiue
in<lb ed="#V" n="81" break="no"/>uenitur ratio voti: quia votum proprie est quid voluntarium:
<lb ed="#V" n="82"/>et respectu principii a quo procedit: et respectu eius quod
vo<lb ed="#V" n="83" break="no"/>uetur. Singulare est cum aliquis sponte promittit se seruaturum
<lb ed="#V" n="84"/>aliquod bonum ad quod alias non tenetur: quamuis teneatur post
<lb ed="#V" n="85"/>votum tale: et tale votum non potest fieri de bono
necessario<lb ed="#V" n="86" break="no"/>ad salutem. De his duobus votis dicitur. 17. q. 1. c. 1. Sunt
<lb ed="#V" n="87"/>quedam que est vouentes non debemus: quedam que nisi
<lb ed="#V" n="88"/>vouerimus non debemus: sed postquam ea deo promittimus
<lb ed="#V" n="89"/>necessario reddere constringimur. sic ergo patet quod
acci<lb ed="#V" n="90" break="no"/>piendo votum large scilicet prout se extendit ad votum
singu<lb ed="#V" n="91" break="no"/>lare et commune: potest fieri votum de omni bono vtili ad
sa<lb ed="#V" n="92" break="no"/>lutem: sed votum singulare quod proprie habet rationem
vo<lb ed="#V" n="93" break="no"/>ti non potest fieri de bono vtili necessario ad salutem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e379">
<lb ed="#V" n="94"/>Ad primum in oppositum dicendum quod illud
ar<lb ed="#V" n="95" break="no"/>gumentum procedit de voto proprie e
<lb ed="#V" n="96"/>dicto. Uotum tamen de bono necessario non dico de necessitate
<lb ed="#V" n="97"/>absoluta: quia talis non cadit sub voto: sed necessitate ad
sa<lb ed="#V" n="98" break="no"/>lutem: spontaneum est per comparationem ad principium a quo
<lb ed="#V" n="99"/>egreditur: hoc est per comparationem ad rationem et
volunta<lb ed="#V" n="100" break="no"/>tem: quamuis respectu rei que promittitur sit necessarium non
<lb ed="#V" n="101"/>absolute sed inquantum est rei necessarie ad salutem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e399">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="102"/>secundum dicendum quod quamuis de minori bono non possit
fieri<lb ed="#V" n="103" break="no"/>votum cum exclusione maioris boni: tamen de minori bono
<lb ed="#V" n="104"/>potest fieri votum simpliciter.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e408">
¶ Ex iam dictis de voto
col<lb ed="#V" n="105" break="no"/>ligi potest diffinitio voti proprie dicti talis. Uotum est
propo<lb ed="#V" n="106" break="no"/>siti supererogatiue boni promissio deo sacta propter bonum
si<lb ed="#V" n="107" break="no"/>nem ex deliberatione firmata. Quod dicitur supeerogatiue
<lb ed="#V" n="108"/>boni dictum est ad differentiam voti quod est de bono
neces<lb ed="#V" n="109" break="no"/>sario ad salutem: de quo dictum est quod ibi non inuenitur
plene<lb ed="#V" n="110" break="no"/>ratio voti: et accipitur ibi propositum non pro actu proponem
<lb ed="#V" n="111"/>di: quia ille presens est. promissio autem est respectu futuri: sed
<lb ed="#V" n="112"/>accipitur pro re proposita. Deo facta dicitur ad differentiam
<lb ed="#V" n="113"/>promissionis homini facte de qua superius dictum est quod
<lb ed="#V" n="114"/>non habet rationem voti proprie dicti. quod est dicitur
pro<lb ed="#V" n="115" break="no"/>pter bonum finem. dictum est ad excludendum vota facta
<lb ed="#V" n="116"/>propter finem malum tantum. quamuis sint facta de re bona quae
<lb ed="#V" n="117"/>proprie loquendo non sunt vota vt superius ostensum esta
<lb ed="#V" n="118"/>Et dicitur ex deliberatione firmata. ad differentiam
vo<lb ed="#V" n="119" break="no"/>torum que fiunt ex surreptione que plenam rationem
vo<lb ed="#V" n="120" break="no"/>ti non habent vt ostensum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e445">
¶ Aliqui autem superad
<lb ed="#V" n="121"/>dunt. per intentionem obligandi se ad implendum
promis<lb ed="#V" n="122" break="no"/>sum. Dicentes ex nuda promissione quamuis deliberatiue
<lb ed="#V" n="123"/>facta promittentem non obligari. sola enim deliberatio non
<lb ed="#V" n="124"/>firmat promissionem. predicta autem diffinitio est
commu<lb ed="#V" n="125" break="no"/>nis voto tam publico quam priuato siue per vocem
sensibi<lb ed="#V" n="126" break="no"/>iem expressio: siue per interiore locutionem tantum: sola enim interiori
lo<lb ed="#V" n="127" break="no"/>cutioe potest homo se obligare deo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e463">
¶ Illa autem
diffinitio<lb ed="#V" n="128" break="no"/>voti: votum est conceptio melioris propositi animi deliberatione
<lb ed="#V" n="129"/>firmata. est diffinitio voti taciti: quod sit deo per interiorem
locu<lb ed="#V" n="130" break="no"/>tionem tantum. Diffinitio vero voti quam ponit magister in littera
<lb ed="#V" n="131"/>conuenit voto per sensibilem locutionem expresso. siue soleni siue
<lb ed="#V" n="132"/>priuato. que diffinitio in expositione littere explicabitur.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k122420-Dd1e477">
<head xml:id="kzz7yh-k122420-Hd1e479">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e481">
<lb ed="#V" n="133"/>Questio. III.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e486">
<lb ed="#V" n="134"/>TEertio queritur vtrum ex nuda promissio
<lb ed="#V" n="135"/>ne oriatur obligatio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e493">
¶
Respon<lb ed="#V" n="136" break="no"/>deo quod nuda promissio aliquando dicitur que:
<!--00370.xml-->
<pb ed="#V" n="169-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>non est firmata fidei interpositione nee iuramento: et quandoque
<lb ed="#V" n="2"/>ex promissione sic nuda oriri potest obligatio: scilicet si a
<lb ed="#V" n="3"/>mittens obligare se intendat. Si autem accipiatur nuda
<lb ed="#V" n="4"/>promissio quae non est firmata fidei interpositione nec iuramento:
<lb ed="#V" n="5"/>nec promittens obligare se intendit ad illud quod promittit
<lb ed="#V" n="6"/>implendum: ex promissione sic nuda non oritur in
foro<lb ed="#V" n="7" break="no"/>conscientie: vt quidam dicunt obligatio cuius
impletio<lb ed="#V" n="8" break="no"/>necessaria sit ad salutem: pro qua opinione videtur
face<lb ed="#V" n="9" break="no"/>re quod dicitur extra de voto et voti redemptione.
Litte<lb ed="#V" n="10" break="no"/>rarum. vbi dicitur de quodam mortis pauore perterrito:
<lb ed="#V" n="11"/>qui dixit. Non diu hic morabor. proponens in animo quod
<lb ed="#V" n="12"/>religionis habitum esset aliquando suscepturus: quod si plus
<lb ed="#V" n="13"/>non est in voto processum: transgressor iudicari non
po<lb ed="#V" n="14" break="no"/>terit si non impleat quod dixit: et in glo. ibidem dicitur
<lb ed="#V" n="15"/>quod non dixit hoc animo obligandi: et nemo se obligat nisi
<lb ed="#V" n="16"/>qui animum habet obligandi se. Ad hoc etiam facit quod
<lb ed="#V" n="17"/>dicitur. ff. de actionibus et obligationibus scild cest
Obligatio<lb ed="#V" n="18" break="no"/>num. quamuis enim ex iure nature obligetur promittens
<lb ed="#V" n="19"/>ad implendum quod promittit: illa tamen obligatio non est
<lb ed="#V" n="20"/>necessitatis: nisi sic se obligare intenderit: sed honestatis
<lb ed="#V" n="21"/>et congruitatis: et ideo contraueniens non peccat morta
<lb ed="#V" n="22"/>liter: sed venialiter: nec mireris quia sicut in lege scripta
con<lb ed="#V" n="23" break="no"/>prehenduntur aliqua tanquam ad salutem non
necessa<lb ed="#V" n="24" break="no"/>ria sed expedientia: sic in lege nature comprehenduntur
<lb ed="#V" n="25"/>quedam obligantia de necessitate: et quedam obligantia
<lb ed="#V" n="26"/>de congruitate et honestate: et hoc rationabile videtur: quia
<lb ed="#V" n="27"/>multi ex deliberatione aliqua bona dicunt se facturos quod
<lb ed="#V" n="28"/>hoc non dicerent si per hoc crederent se obligatos ad
fa<lb ed="#V" n="29" break="no"/>ciendum tanquam necessarium ad salutem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k122420-d1e567">
¶ Aliqui autem
<lb ed="#V" n="30"/>dicunt quod nuda promissio ex deliberatione facta
promit<lb ed="#V" n="31" break="no"/>tentem obligat obligatione necessaria ad faciendum quod
<lb ed="#V" n="32"/>promittit: si vult consequi salutem. 12 q. 2. Quicunque sui
<lb ed="#V" n="33"/>fragio. et eadem. q. 5. Qui Ioannes. et 22. q. 5. Iuramenti.
<lb ed="#V" n="34"/>et. 27. q. 1. Hoc vero. et. ff. de actionibus et obligationibus
<lb ed="#V" n="35"/>I. Obligationum. in glo. que distinguit inter obligationem
<lb ed="#V" n="36"/>ciuilem et naturalem: et hi dicunt in diffinitione voti
il<lb ed="#V" n="37" break="no"/>lam particulam non esse ponendam: scilicet per
intentio<lb ed="#V" n="38" break="no"/>nem obligandi se ad implendum promissum: quia hoc
im<lb ed="#V" n="39" break="no"/>plicatur in promissione ex deliberatione firmata: quamuis
<lb ed="#V" n="40"/>promittens se obligare obligatione necessaria explicita non
<lb ed="#V" n="41"/>intendat.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>