-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k126455.xml
426 lines (426 loc) · 26.7 KB
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k126455.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 10</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 10</title>
<date when="2023-09-02">September 02, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v4">Venice, 1509, v. 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="174-r"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-k126455"><!-- l4d38a10 -->
<head xml:id="kzz7yh-k126455-Hd1e101">Articulus 10</head>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e103">
Distinctio. X
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e105">
<lb ed="#V" n="84"/>COnsequenter queritur de vltus.
<lb ed="#V" n="85"/>principali.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e112">
¶ Et
<lb ed="#V" n="86"/>circa homo queruntur tria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e117">
¶ Primo vtrum
scan<lb ed="#V" n="87" break="no"/>daun dec dicid vel dacun minus decus
dre<lb ed="#V" n="88" break="no"/>bens alteri occasionem ruine.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e125">
¶ Secundo vtrum aliqua
<lb ed="#V" n="89"/>bona sint propter scandalum vitandum omittenda.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e130">
¶
Ter<lb ed="#V" n="90" break="no"/>tio vtrum si aliquis horrens committere aliquod factum
<lb ed="#V" n="91"/>scandali magni: quod nunquam intendit committere: voueat si
<lb ed="#V" n="92"/>illud committit se intrare ordinem cistertiensium quem non
<lb ed="#V" n="93"/>vult: sed horret intrare: et postea supradictum committit:
te<lb ed="#V" n="94" break="no"/>neatur predictam religionem intrate.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-k126455-Dd1e143">
<head xml:id="kzz7yh-k126455-Hd1e145">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e147">
Questio II
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e149">
<lb ed="#V" n="95"/>PRimo ostendo quod scandalum non sit
di<lb ed="#V" n="96" break="no"/>ctum vel factum minus rectum
<lb ed="#V" n="97"/>prebens alteri occasionem ruine. prima Pe. 2.
<lb ed="#V" n="98"/>dicitur de christo quod factus est lapis offensionis et
<lb ed="#V" n="99"/>petra scandali his que offendunt verbo: nec credunt
in<lb ed="#V" n="100" break="no"/>quo et positi sunt: et christus nihil fecit vel dixit minus rectum
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e165">
<lb ed="#V" n="101"/>¶ Item Matth. 16 dicit Saluator Petro. Scandalum
<lb ed="#V" n="102"/>mihi es: sed Petrus christo non prebuit occasionem ruine.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e172">
<lb ed="#V" n="103"/>¶ Item homines quandoque scandalizantur ex bono.
er<lb ed="#V" n="104" break="no"/>go scandalum non est semper dictum vel factum minus
<lb ed="#V" n="105"/>rectum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e182">
¶ Item nullum dictum vel factum minus rectum est necessarium
<lb ed="#V" n="106"/>sed vt habetur Matth. 18 necesse est vt veniant scandala. ergo
<lb ed="#V" n="107"/>scandalum non est dictum vel factum minus rectum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e189">
<lb ed="#V" n="108"/>Contra glo. super illud Math. 1. Si manus tua
<lb ed="#V" n="109"/>rvel pes tuus scandalizat te. Scandalizat quod
<lb ed="#V" n="110"/>dicto vel facto minus recto occasionem: dat ruine.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e198">
¶ Item
<lb ed="#V" n="111"/>glo. super illud Numerorum 3 Ulciscere prius filios
isra<lb ed="#V" n="112" break="no"/>el. Scandalum est vbi recte ambulanti deceptio ad
pec<lb ed="#V" n="113" break="no"/>candum subiicitur. Sed talis deceptio non potest esse
ni<lb ed="#V" n="114" break="no"/>si per factum vel verbum minus rectum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e209">
<lb ed="#V" n="115"/>Respondeo scandalum dicitur a scandalon
gre<lb ed="#V" n="116" break="no"/>ce: quod est offendiculum vel
of<lb ed="#V" n="117" break="no"/>fensio vel ruina vel impactio pedum. translatum est autem
<lb ed="#V" n="118"/>a corporalibus ad spiritualia: et sicut in corporalibus accipitur.
<lb ed="#V" n="119"/>actiue scilicet pro appositione offendiculi in via ad hoc vt
am<lb ed="#V" n="120" break="no"/>bulans impingat vel ruat: et passiue scilicet pro impactione vel
<lb ed="#V" n="121"/>ruina impingentis vel ruentis: sic in via morum
accipi<lb ed="#V" n="122" break="no"/>tur scandalum actiue: et passiue.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e229">
¶ Primo modo est
sacta<lb ed="#V" n="123" break="no"/>dalizantis actio scilicet dictum vel factum minus rectum
alte<lb ed="#V" n="124" break="no"/>ri prebens occasionem ruine. Secundo modo est scanda
<lb ed="#V" n="125"/>lizati passio: ipsa scilicet ruina occasionata ex dicto vel
fa<lb ed="#V" n="126" break="no"/>cto minus recto.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e240">
<lb ed="#V" n="127"/>Ad primum in oppositum dicendum quod in verbo isto:
chri<lb ed="#V" n="128" break="no"/>stus non dicitur fuisse scandalum:
<lb ed="#V" n="129"/>sed petra quam scandalum est secutum: non a petra datum: sed
<lb ed="#V" n="130"/>a malis hominibus de quibus hic loquitur acceptum. vnde fuerunt
<lb ed="#V" n="131"/>scandalizati et scandalizantes: quia sibi ipsis occasionem ruine
<lb ed="#V" n="132"/>prebuerunt
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e257">
¶ Ad 2m dicendum quod quamuis christus non ruerit: nec
<lb ed="#V" n="133"/>ruere possit: tamen Petrus quantum in se fuit: dedit sibi
<lb ed="#V" n="134"/>occasionem ruine inquantum sibi suadebat non subire
passio<lb ed="#V" n="135" break="no"/>nem quam subire diuina voluntas imperabat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e266">
¶ Ad 3m
di<lb ed="#V" n="136" break="no"/>cendum quod bonum opus nunquam prebet alii occasionem rui¬
<!--00380.xml-->
<pb ed="#V" n="174-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>ne: quamuis quandoque homines mali viso opere bono sibi ipsis
pre<lb ed="#V" n="2" break="no"/>beant occasionem ruine
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e282">
¶ Ad 4m dicendum quod quamuis nullum
<lb ed="#V" n="3"/>dictum vel factum minus rectum sit necessarium necessitate
<lb ed="#V" n="4"/>absoluta in particulari: est tamen necessarium necessitate
conditio<lb ed="#V" n="5" break="no"/>nata: et in vniversali: et sic scandalum necessarium est necessitate
condi<lb ed="#V" n="6" break="no"/>tionata vnde glosa interlinearis super illud. Necesse est vt
ve<lb ed="#V" n="7" break="no"/>niant scandala. dicit vt qui probati sunt meliores fiant. est est
<lb ed="#V" n="8"/>necessarium in vniversali: sicut peccatum veniale est necessarium in vniversali:
<lb ed="#V" n="9"/>non tamen in particulari: vt in 2 libero ostensum est. scandalum enim
<lb ed="#V" n="10"/>non semper est peccatum mortale: sed quandoque veniale: vnde et
rui<lb ed="#V" n="11" break="no"/>na posita in diffinitione scandali large accipitur scilicet pro ruina
<lb ed="#V" n="12"/>vel dispositione ad ruinam. vnde et in greco scandalum: non tantum
<lb ed="#V" n="13"/>significat ruinam: sed etiam impactionem pedum,. que ad
rui<lb ed="#V" n="14" break="no"/>nam est dispositio: quamuis non necessaria. non enim omnis qui
im<lb ed="#V" n="15" break="no"/>pingit pedibus ruit: quia tamen principalius inuenitur ratio scam
<lb ed="#V" n="16"/>dali in scandalo quod est peccatum mortale. ideo glo. super
il<lb ed="#V" n="17" break="no"/>lud. Matth. 18 Qui scandalizauerit vnum de his pusillis
<lb ed="#V" n="18"/>qui in me credunt expedit ei vt suspendatur mola asinaria in
<lb ed="#V" n="19"/>collo eius: et demergatur in profundum maris dicit.
Mul<lb ed="#V" n="20" break="no"/>to melius est pro culpa breuem suscipere penam quam eternis set
<lb ed="#V" n="21"/>uari cruciatibus. quod de scandalo quod est veniale peccatum
<lb ed="#V" n="22"/>inteiligi non potest.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e328">
¶ Argumenta ad partem aliam
proce<lb ed="#V" n="23" break="no"/>dunt de scandalo actiuo quamuis in eius descriptione
expri<lb ed="#V" n="24" break="no"/>matur passiuum scandalum in obliquo.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k126455-Dd1e336">
<head xml:id="kzz7yh-k126455-Hd1e338">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e340">
Quaestio II.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e342">
<lb ed="#V" n="25"/>SEcundo quaeritur vtrum aliqua bona sint
<lb ed="#V" n="26"/>propter scandalum vitandum
omitten<lb ed="#V" n="27" break="no"/>da. Et videtur quod nonm in moralibus bonum
principali<lb ed="#V" n="28" break="no"/>bus est quam verum: sed sicut dicit glo. super illud
<lb ed="#V" n="29"/>Matth. 18 Qui scandalizauerit etc. pro scandalo veritas
re<lb ed="#V" n="30" break="no"/>linqui non debet. et extra. de regulis iuris. Qui
scandaliza<lb ed="#V" n="31" break="no"/>uerit. Utilius scandalum nasci permittitur quam veritas reliqua
<lb ed="#V" n="32"/>tur. ergo multo minus dimittendum est bonum propter
vitan<lb ed="#V" n="33" break="no"/>dum scandalum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e364">
¶ Item secundum apostouolidum ad Rom. 3. Non sunt
<lb ed="#V" n="34"/>facienda mala vt veniant bona. ergo ina simili non sunt
omitten<lb ed="#V" n="35" break="no"/>da bona vt veniant mala.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e371">
¶ Item si aliquod bonum
debe<lb ed="#V" n="36" break="no"/>ret dimitti propter scandalum vitandum: hoc maxime esset
tempora<lb ed="#V" n="37" break="no"/>le bonum: sed temporalia bona non sunt omittenda propter vitandum
<lb ed="#V" n="38"/>scandalum. vnde gloriosus martyr beatus Thomas non
omi<lb ed="#V" n="39" break="no"/>sit repetere temporalia bona ad vitandum scandalum regis
<lb ed="#V" n="40"/>anglorum. ergo videtur quod nullum bonum sit
omitten<lb ed="#V" n="41" break="no"/>dum propter vitandum incandalum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e388">
<lb ed="#V" n="42"/>Contra propter scandalum quandoque est omittendum quod de
<lb ed="#V" n="43"/>iure esset faciendum. decre. di. 5t. Aliquantos
<lb ed="#V" n="44"/>sed quod de iure saciendum est: bonum est. ergo aliquando est omittendum
<lb ed="#V" n="45"/>bonum propter scandalum vitandum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e399">
¶ Item apostolus prima Cor. 8.
<lb ed="#V" n="46"/>Si esca scandalizat fratrem meum non manducabo
carnen<lb ed="#V" n="47" break="no"/>in eternum. ergo saltem bonum temporale omittendum
<lb ed="#V" n="48"/>est ad vitandum fcandalum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e408">
<lb ed="#V" n="49"/>Respondeo quod quasde rationabiliter intelligi non potest
<lb ed="#V" n="50"/>de scandalo actiuo: quia per
omissio<lb ed="#V" n="51" break="no"/>nem boni non vitat homo in seipso verbum vel factum minus
<lb ed="#V" n="52"/>rectum: quia nec operatio boni est in operante occasio dicti
<lb ed="#V" n="53"/>vel facti minus recti. est ergo intelligenda de scandalo
pas<lb ed="#V" n="54" break="no"/>siuo sub hoc sensu scilicet vtrum aliquis teneatur omittere bonum
<lb ed="#V" n="55"/>opus ne proximus scandalizetur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e426">
¶ Ad cuius veritatis
intel<lb ed="#V" n="56" break="no"/>ligentiam sciendum quod bonorum operum: quedam sunt
necessa<lb ed="#V" n="57" break="no"/>ria ad salutem: vt opera preceptorum: quedam supererrogationis
<lb ed="#V" n="58"/>vt opera consiliorum: quedam sunt indifferentia ex genere: vt
co<lb ed="#V" n="59" break="no"/>medere carnes: bibere vinum: temporalia modo licito acquierere:
<lb ed="#V" n="60"/>acquisita custodire: debita repetere: et sic de aliis.
Scanda<lb ed="#V" n="61" break="no"/>lum etiam proximi oriri potest in ipso ex sua malitia: vel
infir<lb ed="#V" n="62" break="no"/>mitate: vel ignorantia. Opera necessaria ad salutem non sunt omit
<lb ed="#V" n="63"/>tenda ad vitandum proximi scandalum ex quacunque
radice<lb ed="#V" n="64" break="no"/>proueniat: quia nullus debet omittere salutem propriam ad
<lb ed="#V" n="65"/>vitandum proximi damnationem. quia magis tenetur quilibet
di<lb ed="#V" n="66" break="no"/>ligere seipsum quam alterum secundum ordinem charitatis. Nullum
<lb ed="#V" n="67"/>etiam opus bonum omittendum est ad vitandum scandalum
<lb ed="#V" n="68"/>proximi proueniens ex malitia: ne per hoc volentibus mali¬
<!--00380.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>tiose impedire opera bona: et exercere mala daretur
occasio<lb ed="#V" n="70" break="no"/>malignandi. Opera vero supererrogationis quamuis non sint
sim<lb ed="#V" n="71" break="no"/>pliciter et ex toto omittenda propter quodcumque proximi
scanda<lb ed="#V" n="72" break="no"/>lum: tamen quandoque ad tempus sunt intermittenda ad vitandum
scan<lb ed="#V" n="73" break="no"/>lum proueniens ex infirmitate vel ignorantia: quousque scilicet ad
<lb ed="#V" n="74"/>hibeatur sufficiens diligentia ad hoc vt ignorans instruatur:
<lb ed="#V" n="75"/>et infirmus aliquo modo confortetur: vt non de bono opere
scan<lb ed="#V" n="76" break="no"/>dalum sibi sumat: nec hac de causa bonum supererogationis inter
<lb ed="#V" n="77"/>mittens ad tempus merito suo praeiudicat: quia sic opus
supero<lb ed="#V" n="78" break="no"/>gationis intermittere meretur equale praemium praemio
debi<lb ed="#V" n="79" break="no"/>to operi supererogationis quod omittit: vel maius: quia talis
<lb ed="#V" n="80"/>omissio nihil diminuit de perfectione eharitatis: sed magis
<lb ed="#V" n="81"/>disponit ad augumentum. Opera vero indatra ex genere: quorum
<lb ed="#V" n="82"/>omissio nulli alii praeiudicat nisi operanti: et est in temporalibus tantum:
<lb ed="#V" n="83"/>omittenda sunt ad vitandum scandalum proximi proueniens
<lb ed="#V" n="84"/>ex infirmitate vel ignorantia: quando probabiliter apparet quod nisi
<lb ed="#V" n="85"/>opus tale omittatur proximus scandalizabitur: et si probabile est
<lb ed="#V" n="86"/>quod scandalizetur mortaliter: tunc omissio illius operis est in
prae<lb ed="#V" n="87" break="no"/>cepto. si autem probabile est quod non scandalizetur nisi venialiter
<lb ed="#V" n="88"/>tunc omissio illius operis est in consilio: postquam tamen proximo est
<lb ed="#V" n="89"/>ostensum quod ex tali opere scandalizari non debet: et debito modo
<lb ed="#V" n="90"/>suasum vt non scandalizetur non tenetur homo omittere illud
<lb ed="#V" n="91"/>opus propter proximi scandalum vitandum: quia si post talem
instru<lb ed="#V" n="92" break="no"/>ctionem et suasionem scandalizetur iam proprie illud
scanda<lb ed="#V" n="93" break="no"/>lum non tam proueniret ex infirmitate vel ignorantia quam ex
<lb ed="#V" n="94"/>malitie: et sicut superius dictum est nullum opus ad vitandum
<lb ed="#V" n="95"/>scandalum proximi ex malitia proueniens est omittendum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e520">
<lb ed="#V" n="96"/>Ad primum ergo in oppositum dicendum quod procedit de
verir<lb ed="#V" n="97" break="no"/>tate: cuius locutio vel operatio
ne<lb ed="#V" n="98" break="no"/>necessaria est ad salutem
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e529">
¶ Ad 2m dicendum quod non est simile: quia
<lb ed="#V" n="99"/>operatis mali culpe non potest esse bona: sed omissio boni super
<lb ed="#V" n="100"/>erogationis vel indifferentis in aliquo casu potest esse bona:
<lb ed="#V" n="101"/>vt in quaestione visum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e539">
¶ Ad 3m dicendum quod omissio
repeti<lb ed="#V" n="102" break="no"/>tionis temporalium bonorum: que repetebat beatus Thomas non
<lb ed="#V" n="103"/>tantum fuisset in praeiudicium suum: sed etiam ecclie: cuius erat
<lb ed="#V" n="104"/>pastor: et cuius bonorum erat amministrator: scandalum etiam
re<lb ed="#V" n="105" break="no"/>gis anglorum proueniebat ex malitia: quia sufficienter gloriosus
<lb ed="#V" n="106"/>martyr diligentiam apposuit ad edocendum illum regem:
<lb ed="#V" n="107"/>et suadendum ei: vt non deberet scandalizari.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e555">
<lb ed="#V" n="108"/>Ad primum ad partem aliam dicendum quod aliquando
ali<lb ed="#V" n="109" break="no"/>quid de iure esset faciendum si non
<lb ed="#V" n="110"/>sequeretur scandalum: quod de iure est omittendum: si ad
<lb ed="#V" n="111"/>hoc scandalum sequi probabiliter praesumatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e566">
¶ Ad 2m
di<lb ed="#V" n="112" break="no"/>cendum: quod ibi apostolus loquitur de omissione cibi suspecti.
<lb ed="#V" n="113"/>vnde illud capitulum incipit de his que idolis
imolan<lb ed="#V" n="114" break="no"/>tur. a comestione autem talis cibi: homo tenetur abstinere quando
<lb ed="#V" n="115"/>probabiliter presumit: quod proximus suus suspicatur quod illum
<lb ed="#V" n="116"/>cibum comedat ad venerationem idoli. alias etiam teneretur
<lb ed="#V" n="117"/>homo abstinere a cibo licito ad tempus propter scandalum
proxi<lb ed="#V" n="118" break="no"/>mi: sicut de bonis aliis indifferentibus in questione
di<lb ed="#V" n="119" break="no"/>ctum est.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k126455-Dd1e587">
<head xml:id="kzz7yh-k126455-Hd1e589">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e591">
Questio. III.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e593">
<lb ed="#V" n="120"/>TErtio queritur vtrum si aliquis horrens
<lb ed="#V" n="121"/>committere aliquod factu scandali
ma<lb ed="#V" n="122" break="no"/>gni quod nunquam intendit committere: voueat si
il<lb ed="#V" n="123" break="no"/>lud committat se intrare religionem cistertiensium
<lb ed="#V" n="124"/>quam non vult: sed horet intrare: et postea supradictum
fa<lb ed="#V" n="125" break="no"/>ctum committit: teneatur predictam religionem intrare. Et
<lb ed="#V" n="126"/>videtur quod non: quia magis obligatur vouens ad implendum
<lb ed="#V" n="127"/>votum: si consequatur illum finem propter quem vouit quam si eueniat
<lb ed="#V" n="128"/>turporis conditio sub qua vouit: et quam euenire nolebat cum
<lb ed="#V" n="129"/>vouit: sed ille qui votum supradictum fecit propter hunc finem
<lb ed="#V" n="130"/>scilicet vt non committeret illud scandalum quod horrebat: et
<lb ed="#V" n="131"/>turpem conditionem quam in suo voto posuit euenire
no<lb ed="#V" n="132" break="no"/>lebat cum ergo si illud scandalum non commisisset illam
re<lb ed="#V" n="133" break="no"/>ligionem non teneretur ingredi: multo minus tenetur ad
<lb ed="#V" n="134"/>hoc propter impletionem conditionis facte.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e628">
¶ Item vouens
<lb ed="#V" n="135"/>sub aliqua turpori conditione quam desiderat impleri extante
<lb ed="#V" n="136"/>illa conditione obligatur ad faciendum quod vouit. ergo per
<!--00381.xml-->
<pb ed="#V" n="175-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>locum a contrariis vouens aliquid sub aliqua turperi
com<lb ed="#V" n="2" break="no"/>ditione quam nollet euenire extante illa conditione non
ob<lb ed="#V" n="3" break="no"/>ligatur ad faciendum quod vouit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e648">
¶ Item omne votum est
re<lb ed="#V" n="4" break="no"/>spectu alicuius voliti ratione apposite conditionis: sed in
<lb ed="#V" n="5"/>predicto voto illud quod vouit non fuit volitum ratione sui:
<lb ed="#V" n="6"/>nec ratione conditionis apposite: quia conditio volita non
<lb ed="#V" n="7"/>fuit: cum vouens quando vouit nollet eam euenire.
er<lb ed="#V" n="8" break="no"/>go predictum votum nullum fuit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e662">
<lb ed="#V" n="9"/>Contra. omne votum sub conditione factum tenet ex
<lb ed="#V" n="10"/>tante conditione: sed iste vouit intrare
pre<lb ed="#V" n="11" break="no"/>dictam religionem si predictum factum committeret. cum
er<lb ed="#V" n="12" break="no"/>go quando illud scandalum commisit impleta fuerit conditio sub quae
<lb ed="#V" n="13"/>predictam religionem intrare promisit eam intrare tenetur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e675">
<lb ed="#V" n="14"/>Respondeo quod st impleatur conditio ille qui fecit
<lb ed="#V" n="15"/>votum supradictum praedictam
reli<lb ed="#V" n="16" break="no"/>gionem intrare tenetur: quia votum sub conditione factum de
re<lb ed="#V" n="17" break="no"/>bona: et propter bonum finem quem vouens intendit
consequi<lb ed="#V" n="18" break="no"/>per executionem illius boni quod vouit est obligatorium
<lb ed="#V" n="19"/>extante apposita conditione: et hoc siue illa conditio sit
bo<lb ed="#V" n="20" break="no"/>na siue mala: siue vouens illam malam conditionem velit
im<lb ed="#V" n="21" break="no"/>pleri: vt cum quis volens concumbere cum muliere vouet
<lb ed="#V" n="22"/>coram ea religionem intrare: si sibi consenserit in illo malo
<lb ed="#V" n="23"/>facto: siue nolit eam impleri vt in proposita quaestione: quamuis enim
<lb ed="#V" n="24"/>conditio non sit volita a vouente dum vouet: nec etiam
<lb ed="#V" n="25"/>velit absolute religionem intrare: immo horret: tamen potest
velle<lb ed="#V" n="26" break="no"/>vnum sub alterius conditione: non enim est inconueniens
<lb ed="#V" n="27"/>quod duorum: quorum neutrum est volitum absolute: vnum sit
<lb ed="#V" n="28"/>volitum in aliqua relatione ad aliud.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e710">
<lb ed="#V" n="29"/>Ad primum in oppositum dicendum quod duplex est finis
<lb ed="#V" n="30"/>voti. vnus que intendit vouens
<lb ed="#V" n="31"/>assequi mediante executione sui voti: qui finis in voto
propo<lb ed="#V" n="32" break="no"/>sito est expiatio peccatorum: quam vouens intendit
consequi<lb ed="#V" n="33" break="no"/>per executionem voti: que est religionem bona intentione
<lb ed="#V" n="34"/>ingredi. Alius finis est quem vouens intendit per suam
ob<lb ed="#V" n="35" break="no"/>ligationem immediate consequi: qui sinis in proposito
voto<lb ed="#V" n="36" break="no"/>est preseruatio a commissione facti scandali magni. de
pri<lb ed="#V" n="37" break="no"/>mo fine non potest intelligi maior argumenti: quia
conse<lb ed="#V" n="38" break="no"/>cutio illius presupponit impletionem voti: sed loquendo
<lb ed="#V" n="39"/>de fine secundo: dico maiorem esse falsam: quandoque tamen
il<lb ed="#V" n="40" break="no"/>le finis est conditio apposita siue bona siue mala.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e739">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="41"/>secundum dicendum quod non valet consequentie forma: sed sic
<lb ed="#V" n="42"/>debet argui. si aliquis vouet aliquid sub aliqua turpori
con<lb ed="#V" n="43" break="no"/>ditione quam impleri non desiderat illa extante
obliga<lb ed="#V" n="44" break="no"/>tur. ergo vouens aliquid sub turpi conditione quam impleri
<lb ed="#V" n="45"/>non desiderat si illa conditio non impletur non
obliga<lb ed="#V" n="46" break="no"/>tur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k126455-d1e755">
¶ Ad tertium dicendum quod quamuis vouens non
<lb ed="#V" n="47"/>voluerit absolute illud quod vouit: nec etiam ipsam
con<lb ed="#V" n="48" break="no"/>ditionem: tamen voluit illud quod vouit sub
conditio<lb ed="#V" n="49" break="no"/>ne: et pro tanto potest dici quod illud voluit ratione
conditio<lb ed="#V" n="50" break="no"/>nis: et hoc satis in corpore questionis declaratum est.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>