-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k150424.xml
459 lines (459 loc) · 29.9 KB
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k150424.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2023-09-02">September 02, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v4">Venice, 1509, v. 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="207-r"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-k150424"><!-- l4d46a1 -->
<head xml:id="kzz7yh-k150424-Hd1e101">Articulus 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e103">
<lb ed="#V" n="88"/>Circa primum queruntur quatuor.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e108">
¶
Po<lb ed="#V" n="89" break="no"/>vtrum in deo sit iustitia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e113">
¶ 2o vtrum
<lb ed="#V" n="90"/>possit praetermittere opera iustitie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e118">
¶ Tertio vtrum
<lb ed="#V" n="91"/>possit iuste aliquem temporaliter punire non propter eius
<lb ed="#V" n="92"/>peccatum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e126">
¶ Quarto vtrum iustius agat cum vno quamcum altero.
<lb ed="#V" n="93"/>Utrum autem ex diuina iustitia inferatur peccatoribus in peccato
<lb ed="#V" n="94"/>mortali decedentibus pena eterna. plane patet quod sic ex dictis
<lb ed="#V" n="95"/>superius. di. 44. in illa quaestione. vtrum sit infernus: et ideo de
ho<lb ed="#V" n="96" break="no"/>non oportet facere quaestionem.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-k150424-Dd1e137">
<head xml:id="kzz7yh-k150424-Hd1e139">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e141">
Questio II
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e143">
<lb ed="#V" n="97"/>PRimo ostendo quod in deo non est iustitia.
<lb ed="#V" n="98"/>Ansel. libro i. de veritate vltra
medi<lb ed="#V" n="99" break="no"/>um. Iustitia est rectitudo voluntatis propter se
ser<lb ed="#V" n="100" break="no"/>uata. sed in deo non est rectitudo voluntatis non
<lb ed="#V" n="101"/>enim est voluntas recta que vult aliquid facere non propter aliquam
<lb ed="#V" n="102"/>rationem. deus autem plus voluit facere mundum istum quam alium ab
<lb ed="#V" n="103"/>isto solo numero differentem: et magis reprobare Esau quam
<lb ed="#V" n="104"/>Iacob: et non propter aliquam rationem. ergo in deo non est iustitia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e163">
<lb ed="#V" n="105"/>¶ Item secundum philosophum. 5 ethi. c. 11. Domini ad seruum non est iustitia:
<lb ed="#V" n="106"/>quia iustitia in quandam equalitate ad alterum. consistit: sed deus est
<lb ed="#V" n="107"/>dominus omnium. ergo in ipso non est iustitia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e172">
¶ Item Boetius
<lb ed="#V" n="108"/>in lib. de hebdo. Quia deus bonus est omnia que
egrediun<lb ed="#V" n="109" break="no"/>tur ab eo bona sunt. ergo a simili si deum esset iustus omnia que
<lb ed="#V" n="110"/>egrediuntur ab eo essent iusta: sed multa sunt a deo que iu
<lb ed="#V" n="111"/>sta non sunt. carentia enim ratione iusta non sunt.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e184">
¶ Item
iusti<lb ed="#V" n="112" break="no"/>tia respicit debitum. deus autem nulli debitor est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e189">
<lb ed="#V" n="113"/>Contra apostolus. 2. Thi. 4. dicit. quod deus est iustus iudex
<lb ed="#V" n="114"/>sed non est iustus iudex in quo non est iustitia.
<lb ed="#V" n="115"/>ergo in deo est iustitia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e198">
¶ Item psal. ad deum. Iustitia
ple<lb ed="#V" n="116" break="no"/>nalest dextera tua.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e203">
<lb ed="#V" n="117"/>Respondeo quod iustitia accipi potest secundum
recti<lb ed="#V" n="118" break="no"/>tudinem volunatis: et quia vult
<lb ed="#V" n="119"/>aliquis reddere vnicuique in distribuendo vel
commu<lb ed="#V" n="120" break="no"/>tando que ei decet: et secundum hoc duplex est iustitia scilicer
<lb ed="#V" n="121"/>distributiua qua aliquis vult omnibus qui sunt de commu
<lb ed="#V" n="122"/>nitate distribuere bona communia secundum debitam proportionis
<!--00446.xml-->
<pb ed="#V" n="207-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>equalitatem et commutatiua qua aliquis in commutando vult
<lb ed="#V" n="2"/>seruare debitam equalitatem secundum quantitatem: et hec est
<lb ed="#V" n="3"/>quedam potentialis pars qua aliquis vult seruare in
<lb ed="#V" n="4"/>commutando debitam equalitatem non secundum quantitatem: sed
<lb ed="#V" n="5"/>secundum proportionem commutatiua iustitia proprie loquendo
<lb ed="#V" n="6"/>in deo non est: quia nulli est debitor ex legis necessitate: et tantum
<lb ed="#V" n="7"/>secundum quantitatem de bono retribuit vltra meritum: et de malo
<lb ed="#V" n="8"/>citra demeritum. Iustitia vero distributiua in deo est. omnibus enim
<lb ed="#V" n="9"/>distribuit bona sua secundum debitam proportionis equalitatem. Unde
<lb ed="#V" n="10"/>dicit Diony. 8. c. de diuis nominibus quod iustitia dei omnibus que
<lb ed="#V" n="11"/>sunt secundum dignitatem tribuens laudatur secundum commensura
<lb ed="#V" n="12"/>tionem et formam et ordiationem: quia in distribuendo illam
digni<lb ed="#V" n="13" break="no"/>tatem considerat in comparatione ad condecentiam sue bonitatis.
<lb ed="#V" n="14"/>Iustitia 3o modo dicta est in deo est: quia in commutando bonum
<lb ed="#V" n="15"/>pro bono: et malum pene pro malo culpe seruat non equalitatem
<lb ed="#V" n="16"/>quantitatis: sed proportionis in comparatione ad condecentiam sue
<lb ed="#V" n="17"/>sue bonitatis: Sed in hoc differt hec equalitas ab illa que
<lb ed="#V" n="18"/>est in iustitia distributiua: quia illa consideratur inter personas
ac<lb ed="#V" n="19" break="no"/>cipientes: et ea que eis distribuuntur: naum sicut se habet meritum
<lb ed="#V" n="20"/>vnius ad meritum alterius: ita se habet illud quod distribuit
<lb ed="#V" n="21"/>vni ad illud quod distribuitur alteri. Equalitas autem
proportio<lb ed="#V" n="22" break="no"/>nis que est in iustitia tertio modo dicta consideratur inter
meri<lb ed="#V" n="23" break="no"/>tum vel demeritum quod est in recipiente: et praemium vel supplicium
<lb ed="#V" n="24"/>quod recipit a retribuente: in qua retributione et ficosideret
me<lb ed="#V" n="25" break="no"/>riti vel demeriti exigentiam: hoc tamen est per comparationem ad
con<lb ed="#V" n="26" break="no"/>decentiam bonitatis sue: et ideo et iuste punit malos: et
iu<lb ed="#V" n="27" break="no"/>ste eis parcit. principium tangit Ansel. prosologi. 10. c. cum loquens
<lb ed="#V" n="28"/>ad deum dicit. Cum punis malos iustum est: quia illorum
<lb ed="#V" n="29"/>meritis conuenit 2 tangit ibidem cum immediate
subiun<lb ed="#V" n="30" break="no"/>git. Cum parcis malis iustum est: non quia illorum
meri<lb ed="#V" n="31" break="no"/>tis: sed quia tue bonitati condecens est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e292">
<lb ed="#V" n="32"/>Ad primum in oppositum dicendum quod quicquid vult
<lb ed="#V" n="33"/>deus: vult propter aliquam rationem que
<lb ed="#V" n="34"/>non est alia quam suum velle: quia diuinus intellectus dictat
vo<lb ed="#V" n="35" break="no"/>luntatem dei primum esse regulam omnium volendorum. Unde eo ipso
<lb ed="#V" n="36"/>quo deus vult aliquid: rationabile est ipsum hoc velle. Unde
an<lb ed="#V" n="37" break="no"/>sel. prosologion 11. c. ad deum loquens ait. Id solum iustum est
<lb ed="#V" n="38"/>quod vis: et non est iustum quod non vis: et sic patet ex sententia Ansel.
<lb ed="#V" n="39"/>ibidem. intentio eius est vt factum sit iustu: quia deus vult hoc
<lb ed="#V" n="40"/>fieri: non econuerso.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e314">
¶ Ad secundum dicendum quod et si domini ad seruum
<lb ed="#V" n="41"/>non sit iustitia commutatiua secundum plenam rationem eiusdem: quia
<lb ed="#V" n="42"/>inter dominum seruum non est equalitas eo quod omnia que sunt
ser<lb ed="#V" n="43" break="no"/>ui sunt domini: tamen domini ad seruos potest esse iustitia
distributi<lb ed="#V" n="44" break="no"/>ua: que non requirit qualitatem quantitatis secundum proportionem quam
<lb ed="#V" n="45"/>titatis: sed proportionalitatis que est equalitas duarum
propor<lb ed="#V" n="46" break="no"/>tionum que consistit in hoc quod seruis retribuit proportionaliter
<lb ed="#V" n="47"/>secundum merita sua. quamuis etiam iustitia commutatiua non possit
<lb ed="#V" n="48"/>esse secundum plenam rationem inter dominum et seruum: tamen potest ibi esse
<lb ed="#V" n="49"/>secundum aliquid scilicet secundum equalitatem proportionis inquantum
<lb ed="#V" n="50"/>seruus domino facit quod potest: et dominus seruo quod decet. quid autem sit
<lb ed="#V" n="51"/>iustitia commutatiua et distributiua expositum est libro 3 di. 33m
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e341">
<lb ed="#V" n="52"/>¶ Ad tertium dicendum quod non est simile: quia bonitas
conuertis<lb ed="#V" n="53" break="no"/>cum entitate: et sola ratione differunt: non sic autem iustitia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e348">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="54"/>quartum dicendum quod et si deus nulli creature sit debitor: ex
<lb ed="#V" n="55"/>recepto: tamen debitor est ex promi sso: nulli enim est debitor nisi quia
<lb ed="#V" n="56"/>vult. Si autem queratur quare vult non respondeo: nisi quia vult: quia
<lb ed="#V" n="57"/>voluntas sua est prima causa.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k150424-Dd1e360">
<head xml:id="kzz7yh-k150424-Hd1e362">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e364">
Questio II.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e366">
<lb ed="#V" n="58"/>SEcundo queritur vtrum deus possit praeter
<lb ed="#V" n="59"/>mittere opera iustitie. Et videtur quod
<lb ed="#V" n="60"/>sic: quia opus iustitie est retribuere vnicuique se
<lb ed="#V" n="61"/>cundum merita sua: sed deus peccatoribus non
<lb ed="#V" n="62"/>retribuit secundum demerita sua. punit enim eos citra condignum.
<lb ed="#V" n="63"/>iuxta illud psal. Non continebit in ira misericordias suas.
<lb ed="#V" n="64"/>ergo deus in puniendo peccatores opera iustitie praetermitit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e384">
<lb ed="#V" n="65"/>¶ Item illos qui saluati sunt deus posset damnare: et illos quod
<lb ed="#V" n="66"/>damnati sunt posset saluare: quia omnipotens est: sed damnatos
sal<lb ed="#V" n="67" break="no"/>uare: et saluatos damnare esset praetermittere opera iustitie.
er<lb ed="#V" n="68" break="no"/>go opera iustitie praetermittere potest
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e395">
¶ Item potest praetermitte
<!--00446.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>e cursum naturalis iustitie: quem naturalibus rebus in
<lb ed="#V" n="70"/>didit: vt patet in operibus miraculorum. ergo a simili
<lb ed="#V" n="71"/>potest pretermittere cursum moralis iustitie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e409">
<lb ed="#V" n="72"/>Contra. 2. Thi. 2. Et ille fidelis est qui seipsum negare
<lb ed="#V" n="73"/>non potest: sed si praetermitteret opera iustitie
negn<lb ed="#V" n="74" break="no"/>ret seipsum: quia negaret iustitiam: et ipse iustitia est. ergo
iusti<lb ed="#V" n="75" break="no"/>tie opera praetermittere non potest
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e420">
¶ Item Ansel. i. lib. Cur deus
<lb ed="#V" n="76"/>homo. ante medium, quolibet inconueniens in deo sequitur
<lb ed="#V" n="77"/>impossibilitas: sed inconueniens esset deum pretermit.
<lb ed="#V" n="78"/>tere opera iustitie. ergo hoc deo est impossibile.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e429">
<lb ed="#V" n="79"/>Respondeo quod opera iustitie secundum quod iustitia
respi<lb ed="#V" n="80" break="no"/>cit exigentiam demeritorum absolute
<lb ed="#V" n="81"/>deus potest praetermittere: et praetermittit est in punitione perpe
<lb ed="#V" n="82"/>tua damnatorum: quia punit eos citra condignum: non quantum ad
<lb ed="#V" n="83"/>pene durationem: sed quantum ad intensionem respiciendo ad eorum
<lb ed="#V" n="84"/>demerita absolute. opera autem iustitie secundum quod respicit
exigen<lb ed="#V" n="85" break="no"/>tiam meritorum vel demeritorum in comparatione ad condecentiam
bo<lb ed="#V" n="86" break="no"/>nitatis sui ipsius retribuentis pretermittere non potest:
si<lb ed="#V" n="87" break="no"/>cut nec illud negare quod suam decet bonitatem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e451">
<lb ed="#V" n="88"/>Ad primum in oppositum dicendum quod quamuis deus
<lb ed="#V" n="89"/>non puniat peccatores secundum
exigen<lb ed="#V" n="90" break="no"/>tiam demeritorum suorum absolute: punit tamen eos secundum
exigen<lb ed="#V" n="91" break="no"/>tiam suorum demeritorum secundum quod suam condecet bonitatem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e462">
<lb ed="#V" n="92"/>¶ Ad secundum dicendum quod illos qui saluati sunt deus non
pos<lb ed="#V" n="93" break="no"/>set damnare: quia hoc non potest condecere suam bonitatem: illos
<lb ed="#V" n="94"/>tamen qui damnati sunt posset saluare: quia hoc posset suam
condece<lb ed="#V" n="95" break="no"/>re bonitatem: primo tamen per omnipotentiam suam dando eis adiuto
<lb ed="#V" n="96"/>rium quo possent et vellent penitere: et sic remittendo eorum
<lb ed="#V" n="97"/>peccata et obligationes: quapropter illa obligantur ad penam
eter<lb ed="#V" n="98" break="no"/>nam. cum enim omnis iniuria committatur in deum: et ipse sit superior
do<lb ed="#V" n="99" break="no"/>minus potestatis habens plenitudinem illam nulli iniuriando ex
<lb ed="#V" n="100"/>gratia potest remittere damnatis: tamen nunquam remittet: quia nun
<lb ed="#V" n="101"/>quam penitebunt nec penitere possunt: vnde nullus damnatus
sal<lb ed="#V" n="102" break="no"/>uabitur: sed illud quod rationalis creatura de condigno meruit
<lb ed="#V" n="103"/>nullo modo potest sibi salua iustitia auferre: nisi forte indirecte
<lb ed="#V" n="104"/>inquantum saluatum possec reducere ad vitam mortalem: in qua
<lb ed="#V" n="105"/>posset mortaliter peccare: et ex conseqenti damnationem mereri: vt
<lb ed="#V" n="106"/>dicunt quidam: quo modo tamen posset beato auferre salua
iusti<lb ed="#V" n="107" break="no"/>tia claram sui visionem: difficile est videre: et si illa salua re.
<lb ed="#V" n="108"/>duceret ipsum ad istam vitam nullo modo posset peccare. vnde
<lb ed="#V" n="109"/>quo modo saluatum posset damnare salua iustitia ad presens
<lb ed="#V" n="110"/>non bene video.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e506">
¶ Ad tertium dicendum quod non est simile: quia
prae<lb ed="#V" n="111" break="no"/>termittere cursum naturalis iustitie aliquando suam condecet
bonita<lb ed="#V" n="112" break="no"/>tem: sed praetermittere cursum moralius iustitie respicientis
exigen<lb ed="#V" n="113" break="no"/>tiam meritorum seu demeritorum in comparatione ad suam bonitatem
<lb ed="#V" n="114"/>suam bonitatem condecere non potest. hoc enim includeret contradictionem.
<lb ed="#V" n="115"/>Argumenta ad partem secundam procedunt de
<lb ed="#V" n="116"/>operibus iustitie respicientis
exi<lb ed="#V" n="117" break="no"/>gentiam meritorum vel demeritorum in comparatione
<lb ed="#V" n="118"/>ad condecentiam bonitatis diuine.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k150424-Dd1e527">
<head xml:id="kzz7yh-k150424-Hd1e529">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e531">
Questio. III
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e533">
<lb ed="#V" n="119"/>TErtio queritur vtrum deus possit aliquem iu
<lb ed="#V" n="120"/>ste temporaliter punire: non propter eius
pec<lb ed="#V" n="121" break="no"/>catum. Et videtur quod non. deus nullam punitionem facere
<lb ed="#V" n="122"/>potest contra lege eternam: cum ipse sit eterna lex: sed
<lb ed="#V" n="123"/>lex eterna peccatores dictat esse puniendos et bonos
glo<lb ed="#V" n="124" break="no"/>rificandos. secundum aug. libro de libei arbitrii ante medium. ergo deus
<lb ed="#V" n="125"/>nullum potest iuste punire nisi propter peccatum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e551">
¶ Item
<lb ed="#V" n="126"/>secundum augu. vbi prius. Ab eterna lege deriuatum est
quic<lb ed="#V" n="127" break="no"/>quid iustum est in lege temporali: sed secundum legem
tempo<lb ed="#V" n="128" break="no"/>ralem nullus iuste potest puniri a iudice nisi propter
pec<lb ed="#V" n="129" break="no"/>catum. ergo nec secundum legem eternam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e562">
<lb ed="#V" n="130"/>Contra. Iob valde grauiter fuit penitus: nec tamen
<lb ed="#V" n="131"/>propter peccatum talem nec tantam punitionem
<lb ed="#V" n="132"/>meruerat. vnde ipse dicit vt habetur Iob. 6o. Utinam
<lb ed="#V" n="133"/>appederentur peccata mea quibus iram merui: et
cala<lb ed="#V" n="134" break="no"/>mitas quam patior in statera quasi harena maris hec
gra<lb ed="#V" n="135" break="no"/>uior appareret. cum ergo deus Iob punierit iuste potest
<lb ed="#V" n="136"/>aliquem iuste punire propter peccatum.
<!--00447.xml-->
<pb ed="#V" n="208-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e587">
<lb ed="#V" n="1"/>Respondeo quod quamuis deus nunquam aliquem
punist<lb ed="#V" n="2" break="no"/>set nisi praecessisset peccatum: quia vt osten
<lb ed="#V" n="3"/>sum est libro 2. dist. 30. Si natura humana non peccasset non fuisset
<lb ed="#V" n="4"/>alicui penalitati subiecta: tamen vt ibidem ostensum est. ante
pec<lb ed="#V" n="5" break="no"/>catum potuisset esse penalitati subiecta absque aliqua
diui<lb ed="#V" n="6" break="no"/>na iniustitia non sicut creata fuit: sed sicut eam deus creare
<lb ed="#V" n="7"/>potuisset si voluisset: quia si voluisset potuisset eam creare
in<lb ed="#V" n="8" break="no"/>naturalibus puris: et sic existens fuisset subiecta penalita
<lb ed="#V" n="9"/>ti conseqenti naturam suis naturalibus relictam: que ibidem sunt omnia
decla<lb ed="#V" n="10" break="no"/>rata. vnde si modo accipiatur punire non propter peccatum pro
puni<lb ed="#V" n="11" break="no"/>re si nunquam fuisset peccatum. sic dico quod deus nullum punit
<lb ed="#V" n="12"/>nisi propter peccatum: quia nullum puniret nisi peccatum aliquod
prae<lb ed="#V" n="13" break="no"/>cessisset. Si autem accipiatur punire non propter peccatum per hoc
<lb ed="#V" n="14"/>quod est peccatum non esse causam meritoriam punitionis. sic
<lb ed="#V" n="15"/>dico quod quamuis deus nullum puniat: nec punire possit nisi
<lb ed="#V" n="16"/>propter peccatum proprie accipiendo verbum punitionis: quia
<lb ed="#V" n="17"/>significat afflictionem non absolute: sed vt punitiua est
pec<lb ed="#V" n="18" break="no"/>cati: tamen accipiendo punitionem pro afflictione deus non
so<lb ed="#V" n="19" break="no"/>lum potest affligere: sed est affligit temporaliter aliquos homines
<lb ed="#V" n="20"/>non propter eorum peccatum. Quosdam vt in eorum liberatione ab
<lb ed="#V" n="21"/>afflictione glorificetur. Unde Ioan. 9. dicit saluator de ceco
na<lb ed="#V" n="22" break="no"/>to quod nec hic peccauit: nec paretes eius vt cecus nascere
<lb ed="#V" n="23"/>tur: sed vt manifestentur opera dei in illo. Quosdam propter
exem<lb ed="#V" n="24" break="no"/>plum patientie. Thob. 2. Hanc temptationem ideo permisit deus
<lb ed="#V" n="25"/>euenire illi vt posteris daretur exemplum patientie eius.
<lb ed="#V" n="26"/>Quosdam vt per afflictionem temporalem preseruet eos a peccato.
<lb ed="#V" n="27"/>Quosdam vt per eorum patientiam in tribulatione premium eorum
<lb ed="#V" n="28"/>augeatur in celo. et quamuis sic in flagellando non sit iustitia que
<lb ed="#V" n="29"/>respicit exigentiam meritorum absolute. tamen est ibi
iu<lb ed="#V" n="30" break="no"/>stitia que respicit exigentiam meritorum in
comparatio<lb ed="#V" n="31" break="no"/>ne ad condecentiam bonitatis diuine.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e657">
<lb ed="#V" n="32"/>Ad primum in oppositum dicentum quod quamuis lex
eter<lb ed="#V" n="33" break="no"/>na dictet bonos glalificandos:
eter<lb ed="#V" n="34" break="no"/>na tamen vita dictat bonos aliquos esse temporaliter affligendos
<lb ed="#V" n="35"/>propter rationes dictas: vnde et talis punitio est secundum
diui<lb ed="#V" n="36" break="no"/>ne prouidentie legem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e670">
¶ Ad secundum dicendum quod sine praeiudicio
le<lb ed="#V" n="37" break="no"/>gis humane potest aliquid penale alicut inferri non propter
<lb ed="#V" n="38"/>peccatum: vt iuuenibus exercitium: et medicina infirmis.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k150424-Dd1e678">
<head xml:id="kzz7yh-k150424-Hd1e680">Quaestio 4</head>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e682">
<lb ed="#V" n="39"/>Questio. IIII.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e687">
<lb ed="#V" n="40"/>QUarto queritur vtrum deus iustius agat
<lb ed="#V" n="41"/>cum vno quam cum altero. Et videtur quod
<lb ed="#V" n="42"/>sic. quia equalitas iustitie in indiuisibili non consistit.
<lb ed="#V" n="43"/>vnde philosophus 2 ethi. c. vltimo dicit de medio in
vir<lb ed="#V" n="44" break="no"/>tutibus quod qui parum aliquando transgreditur non vituperatur: nec
<lb ed="#V" n="45"/>ad magis nec ad minus. ergo iustitia recipit magis et
mi<lb ed="#V" n="46" break="no"/>nus. salua ergo iustitia deus iustius agere potest cum vno quam
<lb ed="#V" n="47"/>cum altero.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e707">
¶ Item misericordia temperat iustitiam: sed deus
<lb ed="#V" n="48"/>misericordius agit com vno quam cum alio. ergo et iustius.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e712">
<lb ed="#V" n="49"/>¶ Item punire est opus iustitie: sed deus magis punit vnum
<lb ed="#V" n="50"/>quam alium. ergo iustius agit cum vno quam cum alio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e720">
<lb ed="#V" n="51"/>Contra quicquid deus facit iustissime facit ergo in
<lb ed="#V" n="52"/>omni opere suo seruatur iustitia in indiuisibili: in
di<lb ed="#V" n="53" break="no"/>uisibili vero non est magis et minus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e729">
¶ Item si iustius agit
<lb ed="#V" n="54"/>cum vno quam cum alio: minus iuste agit cum vno alio: sed
<lb ed="#V" n="55"/>sicut magis iuste includit iuste: ita minus iuste
include<lb ed="#V" n="56" break="no"/>re videtur iniuste. ergo deus cum aliquo agit iniuste quod falsum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e738">
<lb ed="#V" n="57"/>Respondeo quod deus iustius non agit cum vno
quam<lb ed="#V" n="58" break="no"/>cum alio: cuius ratio est: quia vna actio
<lb ed="#V" n="59"/>dei non potest esse iustior alia: nisi aut per comparationem ad
vo<lb ed="#V" n="60" break="no"/>luntatem eius a qua egreditur aut per comparationem ad
effec<lb ed="#V" n="61" break="no"/>ctum ad quem terminatur. primo modo deus non agit iustius
<lb ed="#V" n="62"/>cum vno quam cum alio: quia vna et eadem est eius volutas a qua
<lb ed="#V" n="63"/>egreditur omnis eius actio circa creaturam: nec secundo modo: quia
<lb ed="#V" n="64"/>quamnis cum vno agat maiorem effectum iustitie quam cum alio.
<lb ed="#V" n="65"/>ex hoc tamen non sequitur quod actio eius circa vnum iustior sit
quam<lb ed="#V" n="66" break="no"/>sit circa alium. Iustitia enim in quadam equalitate consistit: siue
<lb ed="#V" n="67"/>secundum quantitatem siue proportionem. secundum quod patet ex
<lb ed="#V" n="68"/>prima quaestione huius di. Equalitas autem tam secundum proportio
<!--00447.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>nem quam secundum quantitatem tanta est in paruis sicut in
ma<lb ed="#V" n="70" break="no"/>gnis. proportio enim quatuor ad duo equalis est proportioni.
<lb ed="#V" n="71"/>20. ad 10. vtraque enim est dupla: tanta est etiam equalitas inter
<lb ed="#V" n="72"/>decem et decem: sicut inter mille et mille: deus autem in agendo
<lb ed="#V" n="73"/>cum quolibet seruat equalitatem proportionis in indiuisibili
<lb ed="#V" n="74"/>ad hoc autem non astringimur propter difficultatem in nobis
me<lb ed="#V" n="75" break="no"/>dium attingendi. secundum quod dicit philosophus 2 ethi. c. vlt. Et ideo quam
<lb ed="#V" n="76"/>uis iustius possimus agem cum vno quam cum aitero: magis
ap<lb ed="#V" n="77" break="no"/>propiquando ad prunctale medium. non sic tamen potest dici de deo.
<lb ed="#V" n="78"/>et per hoc patet ad primum argumentum in
oppo<lb ed="#V" n="79" break="no"/>situm raespensio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e795">
¶ Ad secundum dicendum quod quamuis
<lb ed="#V" n="80"/>deus misericordium agat cum voto quam cum alio in partiendo
<lb ed="#V" n="81"/>maiorem effectum misericordie vni quam alteri. ex hoc tamen non
<lb ed="#V" n="82"/>sequitur quod iustius agat cum vno quam cum alio. misericordia enim
<lb ed="#V" n="83"/>non est contra iustitiam: quamuis effectus misericordie sit praeter
iu<lb ed="#V" n="84" break="no"/>stitiam: nisi secundum quod accipitur iustitia pro condecentia boni
<lb ed="#V" n="85"/>tatis. sic enim secundum rationem intelligendi iustitia est ratio
miseri<lb ed="#V" n="86" break="no"/>cordie. vnde ansel. prosologion I1 ca. loquens ad deum ait.
Na<lb ed="#V" n="87" break="no"/>scitur de iustitia tua misericordia tua.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e815">
¶ Ad tertium patet
<lb ed="#V" n="88"/>solutio ex dictis in quaestione. equalis enim est proportio magni
pec<lb ed="#V" n="89" break="no"/>catoris ad magnum suum supplicium proportioni minoris
pec<lb ed="#V" n="90" break="no"/>catoris ad suum minus supplicium. proportio enim
demeriti<lb ed="#V" n="91" break="no"/>maioris peccatoris ad demeritum minioris peccatoris equa
<lb ed="#V" n="92"/>lis est proportioni supplicii maioris peccatoris ad supplicium
<lb ed="#V" n="93"/>minoris peccatoris.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k150424-d1e831">
¶ Secundum argumentum ad partem
<lb ed="#V" n="94"/>aliam quamuis valeat ratione materie: tamen non valet ratione processus:
<lb ed="#V" n="95"/>quia non sequitur. iste minus agit bene cum isto quam cum illo.
<lb ed="#V" n="96"/>ergo cum isto agit male.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>