-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k151167.xml
511 lines (511 loc) · 32 KB
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k151167.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 2</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 2</title>
<date when="2023-09-02">September 02, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v4">Venice, 1509, v. 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="208-r"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-k151167"><!-- l4d46a2 -->
<head xml:id="kzz7yh-k151167-Hd1e101">Articulus 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e103">
Distinctio. II.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e105">
<lb ed="#V" n="97"/>Consequenter queritur de: et
prin<lb ed="#V" n="98" break="no"/>cipali.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e112">
¶ Et
cir<lb ed="#V" n="99" break="no"/>ca hoc queruntur quatuor.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e117">
¶ Primo vtrum in
<lb ed="#V" n="100"/>deo sit misericordia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e123">
¶ Secundo vtrum sit prius
<lb ed="#V" n="101"/>in deo secundum rationem intelligendi quam iustitia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e128">
¶ Tertio vtrum in
<lb ed="#V" n="102"/>omni opere dei sit misericordia et iustitia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e133">
¶ 4o vtrum pena
dam<lb ed="#V" n="103" break="no"/>natorum diminuatur per suffragia viuorum.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-k151167-Dd1e138">
<head xml:id="kzz7yh-k151167-Hd1e140">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e142">
Questio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e144">
<lb ed="#V" n="104"/>PRimo ostendo quod in deo non est
misericor<lb ed="#V" n="105" break="no"/>dia. dicit Dam. li. 2. c. 13 quod
mise<lb ed="#V" n="106" break="no"/>ricordia est tristitia de alienis malis: sed in deo
<lb ed="#V" n="107"/>nulla est tristitia. ergo nec misericordia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e155">
¶ Item
<lb ed="#V" n="108"/>fides et spes: quia imperfectionem habent annexam non sunt in deo:
<lb ed="#V" n="109"/>sed misericordia habet imperfectionem annexa scilicet tristitiam: vt iam
<lb ed="#V" n="110"/>dictum est. ergo non est in deo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e164">
¶ Item misericordia
inclinar<lb ed="#V" n="111" break="no"/>voluntatem ad repellendum aliquorum miseriam: sed deus
mul<lb ed="#V" n="112" break="no"/>tas miserias permittit in creaturis quas repellere posset.
<lb ed="#V" n="113"/>ergo in ipso non est misericordia.
<lb ed="#V" n="114"/>
<lb ed="#V" n="115"/>misericordiam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e178">
¶ Item idem est misericordia
<lb ed="#V" n="116"/>et bonitas: quia idem videtur esse vtriusque effectus scilicet communicare
<lb ed="#V" n="117"/>perfectionem aliquam indigenti: sed certum est in deo esse boni
<lb ed="#V" n="118"/>tatem: vt docet tota scriptura: et clamat omnis creatura. ergo
<lb ed="#V" n="119"/>certum est in deo esse misericordiam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e189">
<lb ed="#V" n="120"/>Respondeo. misericordia duo importat. vnum
tan<lb ed="#V" n="121" break="no"/>quam essentiale: aliud tanquam accidenta
<lb ed="#V" n="122"/>le.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e198">
¶ Primum est promptitudo voluntatis ad subueniendum
<lb ed="#V" n="123"/>miseris in quo consistit tota virtutis misericordie essentia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e203">
<lb ed="#V" n="124"/>¶ Aliud est passio tristitie que oritur in appetitum ex
cogni<lb ed="#V" n="125" break="no"/>tione miserie alterius: quantum ad primum misericordia
sun<lb ed="#V" n="126" break="no"/>me est in deo: sed non quantum ad secundum: nec propter hoc
mi<lb ed="#V" n="127" break="no"/>nus est in deo essentia misericordie: quia illa tristitia est
ab<lb ed="#V" n="128" break="no"/>ea separabile accidens: quamuis ab illo accidente imponatur
<lb ed="#V" n="129"/>nomen misericordie ad signisicandum. vnde secundum ethymolo
<lb ed="#V" n="130"/>giam vocabuli potest dici misericordia: quasi miseria
cor<lb ed="#V" n="131" break="no"/>dis ex cognitione alterius miserie generata.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e223">
<lb ed="#V" n="132"/>Ad primum in oppositum patet soutio ex dictis
<lb ed="#V" n="133"/>in quaestione.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e230">
¶ Ad secundum dicendum
<lb ed="#V" n="134"/>quod non valet: quia imperfectio que est in fide est ei essentialis:
<lb ed="#V" n="135"/>vt ostensum est lib. 3. Similiter dico de imperfectione spei quod est ei
<lb ed="#V" n="136"/>essentialis. tristitio vero non est essentialis misencordie.
<!--00448.xml-->
<pb ed="#V" n="208-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e247">
<lb ed="#V" n="1"/>¶ Ad 3m dicendum quod voluntas per misericordiam non vult repel
<lb ed="#V" n="2"/>lere alienam miseriam: nisi prout expedit et decet: et sic deus
<lb ed="#V" n="3"/>releuat miseriam rationalis creature: non debet autem nec
ex<lb ed="#V" n="4" break="no"/>pedit vt a qualibet rationali creatura repellat miseriam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e258">
<lb ed="#V" n="5"/>¶ Argumenta ad partem secundam gratia conclusionis de
<lb ed="#V" n="6"/>bent concedi: dicendum tamen quod bonitas et misericordia in deo
se<lb ed="#V" n="7" break="no"/>cundum rationem difterunt. in releuatione enim miserie alicuius est
<lb ed="#V" n="8"/>mutatio ab imperfectione ad aliquam perfectionem. illam autem
rele<lb ed="#V" n="9" break="no"/>uationem miserie respicit directe misericordiam ratione
termi<lb ed="#V" n="10" break="no"/>ni a quo: et bonitas ratione termini ad quem. Ratio enim
<lb ed="#V" n="11"/>bonitatis est ratio perfectionis: quia tantum res habet de bonitate
<lb ed="#V" n="12"/>quantum habet de eo quod debet habere. rem autem habere quod habere debet
<lb ed="#V" n="13"/>ratio est sue perfectionis. bonitatis est ratio generalior est quam ratio
mi<lb ed="#V" n="14" break="no"/>sericordie. cum enim communicatio que est per bonitatem non excludat
<lb ed="#V" n="15"/>debiti rationem comprehendit iustitia et misericordiam. est enim secundum
<lb ed="#V" n="16"/>rationem intelligendi principium communicationis que est per mieniam: et quae est per
<lb ed="#V" n="17"/>iustitiam non vt per illam communicationem aliquid acquirat: sed quia talis
<lb ed="#V" n="18"/>communicatio illam condecet bonitatem.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k151167-Dd1e292">
<head xml:id="kzz7yh-k151167-Hd1e294">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e296">
Questio. II.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e298">
<lb ed="#V" n="19"/>SEcundo queritur vtrum prius sit in deo
<lb ed="#V" n="20"/>secundum rationem intelligendi
miseri<lb ed="#V" n="21" break="no"/>cordia quam iustitia. Et videtur quod non. dic enim ansel.
proso<lb ed="#V" n="22" break="no"/>logion II ca. quod ex iustitia dei nascitur misericor
<lb ed="#V" n="23"/>dia eius.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e311">
¶ Item veritas in deo prius est secndum rationem intelligendi quam
<lb ed="#V" n="24"/>misericordia: quia est misericordie directiua. sed in deo est ratio
<lb ed="#V" n="25"/>iustitie et veritatis. vnde pro iustitia accipitur cum dicitur in psalmum.
Mi<lb ed="#V" n="26" break="no"/>sit deus miseicordiam suam et veritatem. et misericordia et veritas
<lb ed="#V" n="27"/>obuiauerunt sibi. ergo iustitia prius est in deo secundum ratio
<lb ed="#V" n="28"/>nem intelligendi quam misericordia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e324">
<lb ed="#V" n="29"/>Contra illud quod est in deo principalius: est in deo prius
<lb ed="#V" n="30"/>secundum intelligendi rationem: sed misericordia in deo
<lb ed="#V" n="31"/>principalior est quam iustitia secundum nostram rationem intelligengi. dicitur. n.
<lb ed="#V" n="32"/>Iac. 2. quod misericordia superexaltat iudicium. ergo prius est in deo
<lb ed="#V" n="33"/>secundum rationem intelligendi quam iustitia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e338">
¶ Item in re prius est secundum
<lb ed="#V" n="34"/>rationem intelligendi illud quod est maxime sibi proprium quam illud
<lb ed="#V" n="35"/>quod minus: sed misericordia est maxime in deo propria. vnde in
<lb ed="#V" n="36"/>oratione dicit ecclesia. Deus cui proprium est misereri: et in pslamum.
<lb ed="#V" n="37"/>Deus multum misericors: cum tamen in psal. non inueniatur. Deus
iu<lb ed="#V" n="38" break="no"/>stus cum hac additione multum. ergo misericordia prius est in
<lb ed="#V" n="39"/>deo secundum rationem intelligendi quam iustitia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e354">
<lb ed="#V" n="40"/>Respondeo quod quamuis deo nihil sit prius vel
pos<lb ed="#V" n="41" break="no"/>sterius: nec duratione nec natura: quia
ta<lb ed="#V" n="42" break="no"/>lis prioritas et posterioritas diuersitatem includit nature inter
<lb ed="#V" n="43"/>prius et posterius: quae diuersitas in deo esse non potest: tamen in deo
<lb ed="#V" n="44"/>vnum attributum potest dici prius alio secundum nostram rationem
intelligen<lb ed="#V" n="45" break="no"/>di inquantum vnum est alterius ratio: vt simplicitas est ratio immuta
<lb ed="#V" n="46"/>bilitatis: vt declaratum est li. i. di. 8. et sic loquendo de priori se
<lb ed="#V" n="47"/>cundum rationem intelligendi. dico quod iustitia vno modo dicta
prior<lb ed="#V" n="48" break="no"/>est misericordia. alio modo dicta non. Iustitia enim est
rectitu<lb ed="#V" n="49" break="no"/>do voluntatis in volendo reddere vnicuique quod sibi debitum est
<lb ed="#V" n="50"/>diuine autem bonitati est debitum vt omnia fiant que condecet eam:
<lb ed="#V" n="51"/>et nihil fiat quod eam facem vel permittere fieri non deceat. vnde
ip<lb ed="#V" n="52" break="no"/>se est primum principium omnium voluntariarum emanationum: vnde
merito<lb ed="#V" n="53" break="no"/>etiam vel demerito rationalis creature debitum est praemium vel
<lb ed="#V" n="54"/>supplicium: et secundum hoc duplex debitum iustitia dupliciter dicitur in
<lb ed="#V" n="55"/>deo. Uno modo rectitudo diuine voluntatis in volendo
face<lb ed="#V" n="56" break="no"/>re omnia que dei condecent bonitatem: et in non volendo aliquid
fa<lb ed="#V" n="57" break="no"/>cere quod eam non deceat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e396">
¶ Alio modo. rectitudo diuine
vo<lb ed="#V" n="58" break="no"/>luntatis in volendo retribuere merito rationalis creature
<lb ed="#V" n="59"/>premium: et demerito supplicium: et sicut illud quod debetur
bo<lb ed="#V" n="60" break="no"/>nitati diuine est ratio huius quod debetur merito vel
demerito<lb ed="#V" n="61" break="no"/>rationalis creature. sic iustitia primo dicta ratio est iustitie se
<lb ed="#V" n="62"/>cundo modo dicte. et ideo iustitia secundo modo dicta non
retri<lb ed="#V" n="63" break="no"/>buit creature secundum exigentiam meriti vel demeriti nisi
in<lb ed="#V" n="64" break="no"/>comparatione ad condecentiam bonitatis diuine. Iustitia ergo
<lb ed="#V" n="65"/>primo modo dicta prior est secundum rationem intelligendi quam
miseri<lb ed="#V" n="66" break="no"/>cordia: et misericordia quam iustitia secundo modo dicta.
Iusti<lb ed="#V" n="67" break="no"/>tia enim primo modo dicta est ratio misericordie. ideo enim deus
<lb ed="#V" n="68"/>parcit miseris: quia parcere suam condecet bonitatem: et sic intel¬
<!--00448.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>ligitur illud verbum anselmi allegatum in opponendo ad partem
<lb ed="#V" n="70"/>primam scilicet quod ex dei iustitia nascitur mienia sua quod autem menia prior sit
<lb ed="#V" n="71"/>iustitia 2o dicta patet sic: quia dum deus nobis parcit non
pro<lb ed="#V" n="72" break="no"/>uenit ex nostro merito sed pure ex sue bonitatis concedentia: sed
<lb ed="#V" n="73"/>quod nos puniat. hoc prouenit ex nostro demerito: et sue
boni<lb ed="#V" n="74" break="no"/>tatis condecentia: per prius ergo et principalius secundum rationem
<lb ed="#V" n="75"/>intelligendi velle misereri respicit condecentiam diuine
bo<lb ed="#V" n="76" break="no"/>nitatis quam velle punire.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e444">
¶ Preterea. diuine bonitatis
<lb ed="#V" n="77"/>condecentia effectum iustitie qui est punitio ordinat ad
effe<lb ed="#V" n="78" break="no"/>ctum misericordie qui est saluatio. vnde perpetua damnatio
repro<lb ed="#V" n="79" break="no"/>borum erit aliqua materia perpetue laudis condecentie diuine
bo<lb ed="#V" n="80" break="no"/>nitatis in electis. deus ergo vult effectum iustitie secundo
<lb ed="#V" n="81"/>modo dicte propter effectum misericordie. velle ergo misereri est
<lb ed="#V" n="82"/>secundum rationem intelligendi aliquo modo ratio huius quod est
<lb ed="#V" n="83"/>velle punire. misericordia ergo per prius secundum rationem
intelli<lb ed="#V" n="84" break="no"/>gendi est in deo quam iustitia secundo modo dicta. de qua
iusti<lb ed="#V" n="85" break="no"/>tia intelligitur illud verbum Iac. allegatum in opponendo ad
<lb ed="#V" n="86"/>partem secundam. misericordia superexaltat iudicium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e468">
<lb ed="#V" n="87"/>Ad primum patet solutio ex iam dictis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e473">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="88"/>secundum dicendum quod veritas dicitur dupliciter.
<lb ed="#V" n="89"/>vno modo secundum quod consistit in quadam adequatione rei ad
intel<lb ed="#V" n="90" break="no"/>lectum: cuiusmodi est veritas intellectus. Alio modo pro
vo<lb ed="#V" n="91" break="no"/>luntate manifestandi se exterius in signis et operibus secundum
re<lb ed="#V" n="92" break="no"/>ctum rationis: secundum quem modum loqutur de veritate philosophus.
<lb ed="#V" n="93"/>4. ethi. c. 14. Ueritas ad similitudinem primi modi dicta in
<lb ed="#V" n="94"/>deo differt secundum rationem intelligendi a iustitia. quamuis idem
<lb ed="#V" n="95"/>sint: sed dicta a similitudinem modi secundi in deo pertinet ad
<lb ed="#V" n="96"/>rationem iustitie. est enim voluntas conformandi opera sua ad
siusti<lb ed="#V" n="97" break="no"/>tie rationem seu regulam: que regula est veritas primo modo
di<lb ed="#V" n="98" break="no"/>cta: veritas prinmo dicta prior est secundum rationem intelligendi
<lb ed="#V" n="99"/>quam misericordia. est enim eius regula: sed non est sic de
verita<lb ed="#V" n="100" break="no"/>te secundo modo dicta. Uel potest dici quod veritas secundo modo
<lb ed="#V" n="101"/>dicta idem est quod iustitia secundum quod accipitur pro condecentia
<lb ed="#V" n="102"/>divine bonitatis. et ego concedo quod iustitia hoc modo dicta vel
<lb ed="#V" n="103"/>accepta prius est secundum ratione intelligendi quam misericordia.
<lb ed="#V" n="104"/>Ad argumentum ad partem secundam
pa<lb ed="#V" n="105" break="no"/>tet quid sit dicendum
<lb ed="#V" n="106"/>ex dictis in questione.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k151167-Dd1e518">
<head xml:id="kzz7yh-k151167-Hd1e520">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e522">
Questio. III
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e524">
<lb ed="#V" n="107"/>Tertio queritur vtrum in omni opere dei sit
mise<lb ed="#V" n="108" break="no"/>
<!-- line coord error -->
<lb ed="#V" n="109"/>ricordia et iustitia. Et videtur quod non: quoda
<lb ed="#V" n="110"/>in reprobatione eius qui nihil demeruit nulla est
<lb ed="#V" n="111"/>iustitia: quia iustitia respicit demeritum. in
electio<lb ed="#V" n="112" break="no"/>ne eius qui non est nulla est misericordia: quia misericordia
prae<lb ed="#V" n="113" break="no"/>supponit miseriam: sed secundum apostolum ad Ro. 9. Esau fuit
repro<lb ed="#V" n="114" break="no"/>batus antequam aliquid mali egisset. Secundum eta ipsum ad Ephe.
<lb ed="#V" n="115"/>1. Elegit nos ante mundi constitutionem. ergo est aliquod opus
<lb ed="#V" n="116"/>dei in quo nulla est iustitia: et aliquod in quo nulla est mise.
<lb ed="#V" n="117"/>ricordia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e553">
¶ Item iustitia retribuit secundum merita. miseri
<lb ed="#V" n="118"/>cordia praeter merita. iuxta illud psal. Neque secundum iniquitates
<lb ed="#V" n="119"/>nostras retribuas nobis. et sequitur. Cito anticipent nos
<lb ed="#V" n="120"/>misericordie tue. sed idem opus non potest fieri secundum
<lb ed="#V" n="121"/>merita et preter merita. ergo non est in omni opere dei
<lb ed="#V" n="122"/>misericordia et iustitia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e566">
<lb ed="#V" n="123"/>Contra glo. super illud psal. Uniuerse vie domini miseri
<lb ed="#V" n="124"/>cordia et veritas. dicit quod hec duo in omni opere
<lb ed="#V" n="125"/>domini simul sunt: et si non nobis manifeste appareant.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e576">
<lb ed="#V" n="126"/>Respondeo quod iustitia et misericordia in deo
pos<lb ed="#V" n="127" break="no"/>sunt accipi large vel stricte.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e583">
¶
Po<lb ed="#V" n="128" break="no"/>modo. iustitia in deo dicit condecentiam bonitatis diuine et
mi<lb ed="#V" n="129" break="no"/>sericordia voluntatem benefaciendi creature: et sic planum
<lb ed="#V" n="130"/>est quod in omni opere dei simul sunt: quia omnia que facitdeus: facit secundum
<lb ed="#V" n="131"/>exigentiam sue bonitatis: et cum voluntate benefaciendi creature:
<lb ed="#V" n="132"/>etiam volendo punire reprobos cum eorum punitio bona sit
ele<lb ed="#V" n="133" break="no"/>etis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e599">
¶ Secundo modo misericordia dicit voluntatem
subue<lb ed="#V" n="134" break="no"/>niendi miseris praeter merita: et iustitia voluntatem retribuendi
<lb ed="#V" n="135"/>secundum merita: et quia mereri vel demereri non conuenit
<lb ed="#V" n="136"/>nisi rationali ereature. ideo misericordia et iustitia non sunt
<lb ed="#V" n="137"/>in omni opere dei: sunt tamen in omni opere retributionis que
<!--00449.xml-->
<pb ed="#V" n="209-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>sit rationali creature de lege communi. inquantum enim
remu<lb ed="#V" n="2" break="no"/>nerat secundum condignum est in illo opere iustitia.
inquan<lb ed="#V" n="3" break="no"/>tum vero punit vltra condignum est in illo opere
miseri<lb ed="#V" n="4" break="no"/>cordia. similiter inquantum punit malos est in illo opere
iusti<lb ed="#V" n="5" break="no"/>tia. inquantum vero punit citra condignum est in illo
<lb ed="#V" n="6"/>opere misericordia.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e630">
<lb ed="#V" n="7"/>Ad primum in oppositu dicendum quod in electione
<lb ed="#V" n="8"/>et reprobatione ab eterno non fuit
<lb ed="#V" n="9"/>ratio iustitie secundo modo dicte: nec tamen sunt contra
iu<lb ed="#V" n="10" break="no"/>stitiam: sed praeter iustitiam. actio autem praeter iustitiam que
<lb ed="#V" n="11"/>est respectu rei que nulli debita est: in nullo reprehensibi
<lb ed="#V" n="12"/>lis est. deus autem reprobatis non tenebatur dare vitam
<lb ed="#V" n="13"/>eternam. vnde in eos reprobando nihil facit contra iustitiam.
<lb ed="#V" n="14"/>Potest tamen dici quod in eligendo fuit aliqua ratio misericordie:
<lb ed="#V" n="15"/>quia non tantummodo actus misericordie est repellere miseriam
<lb ed="#V" n="16"/>iam in misero existentem: sed est hominem a miseria praecauere.
<lb ed="#V" n="17"/>eligendo enim precauit illos quos elegit a miseria
damnatio<lb ed="#V" n="18" break="no"/>nis eterne.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e659">
¶ Ad secundum dicendum quod idem opus secundum
ali<lb ed="#V" n="19" break="no"/>quid potest fieri praeter merita: et secundum aliquid secundum merita: vt
pa<lb ed="#V" n="20" break="no"/>tet in punitione citra condignum. ratione enim partis pene
<lb ed="#V" n="21"/>que infligitur est opus secundum merita. ratione partis pene que
<lb ed="#V" n="22"/>non infligitur est opus preter merita. similiter in punitione
vl<lb ed="#V" n="23" break="no"/>tra condignum. inquantum enim homo aliquo modo disposuit se
<lb ed="#V" n="24"/>per liberum arbitrium ad tale praemium: illa praeminatio
ali<lb ed="#V" n="25" break="no"/>quo modo est secundum merita: multo minus tamen quam punitio secundum
<lb ed="#V" n="26"/>demerita: quia sic non potest liberum arbitrii quantum est ex
<lb ed="#V" n="27"/>parte sua in merendo sicut in demerendo: inquantum autem
<lb ed="#V" n="28"/>homo dignus est illo premio per dei dona. deus enim in
no<lb ed="#V" n="29" break="no"/>bis coronat dona sua: illa punitio vel premiatio est
pre<lb ed="#V" n="30" break="no"/>ter merita.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k151167-Dd1e690">
<head xml:id="kzz7yh-k151167-Hd1e692">Quaestio 4</head>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e694">
Questio IIII.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e696">
<lb ed="#V" n="31"/>QUarto queritur vtrum pena damnatorum
<lb ed="#V" n="32"/>diminuatur per suffragia viuorum.
<lb ed="#V" n="33"/>Et videtur quod sic. Aug. i. Enchi. 66 et recitat
ma<lb ed="#V" n="34" break="no"/>gister di. praecedenti. c. 2. dicit de suffragiis quod
qui<lb ed="#V" n="35" break="no"/>bus prosunt: autem ad hoc prosunt vt sit plena remissio: aut
<lb ed="#V" n="36"/>certe vt tolerabitior fiat ipsa damnatio: vltimum autem huius
<lb ed="#V" n="37"/>disti. membrum non videtur posse referri nisi ad damnatos.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e714">
¶ Item
<lb ed="#V" n="38"/>secundum psal. Deus non continet in ira sua misericordias suas:
<lb ed="#V" n="39"/>sed si deus nollet domini penam damnatorum per suffragia
vi<lb ed="#V" n="40" break="no"/>uorum videretur continere in ira sua misericordias suas.
er<lb ed="#V" n="41" break="no"/>go videtur quod velit eos iuuari per suffragia viuorum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e725">
¶ Item qui
<lb ed="#V" n="42"/>debet centum si soluuntur pro eo quinque debitum eius
mi<lb ed="#V" n="43" break="no"/>nuitur. ergo ad quantacunque penam obligentur damna
<lb ed="#V" n="44"/>ti si per suffragia aliquid pro eis soluitur: debitum eorum
<lb ed="#V" n="45"/>et ex consequenti pena minuitur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e737">
<lb ed="#V" n="46"/>Contra Augu. 2. de ci. c. 24. dicit quod si ecclesia sub
<lb ed="#V" n="47"/>ecertitudine sciret qui sunt reprobati adhuc
<lb ed="#V" n="48"/>viuentes non oraret pro ipsis sicut nec pro ipso diabolo:
<lb ed="#V" n="49"/>sed quia de nullo certum est: ideo orat pro omnibus dum
ad<lb ed="#V" n="50" break="no"/>huc viluunt: sed si vatrones conferre possent damnatis:
pro<lb ed="#V" n="51" break="no"/>reprobis esset orandum. ergo orationes et ex conseqenti
suffragia<lb ed="#V" n="52" break="no"/>alia in nullo penam diminuunt damnatorum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e755">
¶ Item Aug.
<lb ed="#V" n="53"/>in lib. de cura pro mortuis agenio prope principium dicit
<lb ed="#V" n="54"/>de suffragiis: quod nihil omnino addiuuant siue pro eis fiant:
<lb ed="#V" n="55"/>quorum tam mala sunt merita: vt nec talibus digni sint
<lb ed="#V" n="56"/>adiuuari: siue pro eis: quorum tam bona vt talibus non in
<lb ed="#V" n="57"/>digeant adiumentis. ergo non prosunt nec illis qui sunt
<lb ed="#V" n="58"/>in inferno nec illis qui sunt in paradiso.
<lb ed="#V" n="59"/>Ad hanc quaestionem dixerunt aliqui quod sufragi viuorum
<lb ed="#V" n="60"/>prosunt damnatis si pro eis fiant ad
interpo<lb ed="#V" n="61" break="no"/>lationem pene eorum interdum ante iudicium non post.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e777">
¶ Sed
<lb ed="#V" n="62"/>contra hanc opinionem est: quia demeritum pene in eis nunquam
<lb ed="#V" n="63"/>interpolatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e784">
¶ Alii dicunt quod et si per suffragia pena
dam<lb ed="#V" n="64" break="no"/>natorum non interpoletur: quantum tamen ad intensionem
mi<lb ed="#V" n="65" break="no"/>tigatur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e791">
¶ Sed contra hane opinionem est: quia cum pena eorum
<lb ed="#V" n="66"/>sit finita intensiue per multiplicationem equalium
suffragio<lb ed="#V" n="67" break="no"/>rum posset totaliter tolli: quia per multiplicationem equalium
<lb ed="#V" n="68"/>suffragiorum remoueretur gtadus illius intensionis pene non
<!--00449.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>secundum eandem proportionem: sed secundum eandem quantitatem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e807">
<lb ed="#V" n="70"/>¶ Alii dicunt quod et si per suffragia non minuatur eorum
pe<lb ed="#V" n="71" break="no"/>na per se et directe: diminuitur tamen per accidens et indirecte
inquan<lb ed="#V" n="72" break="no"/>tum virtus damnatorum per suffragia fortificatur in suninendo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e817">
<lb ed="#V" n="73"/>¶ Sed contra hanc opinionem est: quia damnatis nec noua virtus
<lb ed="#V" n="74"/>gratiae datur: nec virtus nature eorum melioratur: nec dispositio contra
<lb ed="#V" n="75"/>ria remouetur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e826">
¶ Ideo simpliciter dicendum ad quaestionem quod quamuis
dam<lb ed="#V" n="76" break="no"/>nati non tanta quanta digni sunt penarum atrocitate
crucien<lb ed="#V" n="77" break="no"/>tur: non vt eas penas vel nunquam subeant vel aliquando finiant:
<lb ed="#V" n="78"/>sed vt eas mitiores quam merita sunt eorum leuioresque
patian<lb ed="#V" n="79" break="no"/>tur: vt dicit Aug. 2i. de ci. c. 24. exponens illud psal. Non
<lb ed="#V" n="80"/>continebit deus in ira misericordias suas: tamen pena sic
ta<lb ed="#V" n="81" break="no"/>xata in nullo per suffragia minuitur: nec quantum ad
duratio<lb ed="#V" n="82" break="no"/>nem: nec quantum ad intensionem: quia sicut in corpore
naturali<lb ed="#V" n="83" break="no"/>influentia aliorum membrorum non deriuatur ad membrum
to<lb ed="#V" n="84" break="no"/>toliter a corpore precisum: sic beneficia ecclesie: nec
misi<lb ed="#V" n="85" break="no"/>tantis: nec triumphantis deriuantum ad damnatos cum
<lb ed="#V" n="86"/>sint totaliter ab ecclesia precisi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e852">
<lb ed="#V" n="87"/>Ad primum in opppositum dicendum quod ibi Aug. ac
<lb ed="#V" n="88"/>cipit damnationem non proprie: sed
<lb ed="#V" n="89"/>pro valde graui purgatoria pena.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e861">
¶ Uel dicendum quod ibi
lo<lb ed="#V" n="90" break="no"/>cutus est sub dubitatione: et alibi partem contrariam asserit:
<lb ed="#V" n="91"/>vt patet in auctorianitatibus ad partem contrariam allegatis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e868">
<lb ed="#V" n="92"/>¶ Ad secundum solutum est per illud quod dictum est in printia
<lb ed="#V" n="93"/>solutionis quaestionis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e875">
¶ Ad tertium dicendum quod illud locum hebet
<lb ed="#V" n="94"/>vbi debitum et pars que soluitur sunt eiusdem generis: si enim
<lb ed="#V" n="95"/>aliquio esset damnatus ad mortem non minueret aliquid de
pe<lb ed="#V" n="96" break="no"/>na illa qui centum libras solueret: pena autem damnatorum cum
<lb ed="#V" n="97"/>sit eterna cuilibet temporali pene improportionabilis est: vnde
<lb ed="#V" n="98"/>non sic potest minui per suffragia temporalia vt temporalis pena.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e889">
<lb ed="#V" n="99"/>¶ Uel dici potest quod non sunt in statu in quo pro eis
pos<lb ed="#V" n="100" break="no"/>sit aliquid solui propter rationem dictam in solutione quaestionis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k151167-d1e896">
<lb ed="#V" n="101"/>¶ Ad primum ad partem aliam dicendum quod quamuis concedendum
<lb ed="#V" n="102"/>sit ratione principalis conclusionis: potest tamen dici quod
ecclesi<lb ed="#V" n="103" break="no"/>non oraret pro aliquo in hac mortali vita quem sciret est
<lb ed="#V" n="104"/>se reprobum: vt sibi daretur salus eterna: orare tamen
<lb ed="#V" n="105"/>posset pro eo vt abstineret a peccatis pro quibus si ea
fa<lb ed="#V" n="106" break="no"/>ceret augeretur eius pena.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>