-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k48829.xml
761 lines (761 loc) · 50 KB
/
cod-ve09v4_kzz7yh-k48829.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 2</title>
<author ref="#RicardusDeMediavilla">Ricardus de Mediavilla</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 2</title>
<date when="2023-09-02">September 02, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="V" n="cod-ve09v4">Venice, 1509, v. 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-09-02" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#V" n="68-r"/>
<cb ed="#V" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="kzz7yh-k48829"><!-- l4d15a2 -->
<head xml:id="kzz7yh-k48829-Hd1e101">Articulus 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e103">
¶ Distin.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e105">
<lb ed="#V" n="100"/>COnsequenter queritur de secundo
princi<lb ed="#V" n="101" break="no"/>pali.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e112">
¶ Et circa hoc
<lb ed="#V" n="102"/>queruntur 8
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e117">
¶ Primo vtrum dare elemosynam
<lb ed="#V" n="103"/>sit actus virtutis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e123">
¶ Secundo vtrum cadat sub
<lb ed="#V" n="104"/>precepto.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e128">
¶ Tertio vtrum magis sit satisfactoria inter
par<lb ed="#V" n="105" break="no"/>tes satisfactionis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e133">
¶ Quarto vtrum elemosyne corporales
<lb ed="#V" n="106"/>praeferende sint spiritualibus elemosynis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e138">
¶ Quinto vtrum
<lb ed="#V" n="107"/>de quolibet bono sit elemosyna facienda.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e143">
¶ Sexto vtrum
<lb ed="#V" n="108"/>licitum sit cuilibet elemosynam facere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e148">
¶ Septimo vtrum aliquis
<lb ed="#V" n="109"/>possit facere elemosynam sibiipsi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e154">
¶ Octauo vtrum
ele<lb ed="#V" n="110" break="no"/>mosyna danda sit malis.
</p>
<div xml:id="kzz7yh-k48829-Dd1e159">
<head xml:id="kzz7yh-k48829-Hd1e161">Quaestio 1</head>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e163">
¶ Quaestio
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e165">
<lb ed="#V" n="111"/>PRimo ostendo quod dare elemosynam non sit
<lb ed="#V" n="112"/>actus virtutis. Dare elemosynam
<lb ed="#V" n="113"/>est actus menie: sed menia non est virtus: quia secundum philosophum. 2.
<lb ed="#V" n="114"/>ethi. 5. c. nulla passio est virtus: et sic dicit Dam.
<lb ed="#V" n="115"/>ilib. 2. ca. 27. menia est species tristitie: tristitia vero passio est:
da<lb ed="#V" n="116" break="no"/>re ergo elemosynam non est actus virtutis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e181">
¶ Item circa
ex<lb ed="#V" n="117" break="no"/>teriora bona de quibus sit elemosyna non sunt nisi tres
virtu<lb ed="#V" n="118" break="no"/>tes scilicet liberalitas: magnificentia: et iustitia: vt colligi potest ex
<lb ed="#V" n="119"/>verbis phlosophi. 2. ethi. ca. 7. Sed dare elemosynam non est actus
libe<lb ed="#V" n="120" break="no"/>ralitatis: quia liberalis non attenditur per indigentiam eius cui dat:
<lb ed="#V" n="121"/>nec magnificentie: quia secundum philosophum. 4. ethi. ca. 5. Magnificentia
<lb ed="#V" n="122"/>non est nisi circa magnos sumptus: misericordia autem circa
<lb ed="#V" n="123"/>magnos et paruos: nec iustitie: quia sicut dicit Augu. 19 de
<lb ed="#V" n="124"/>ciui. ca. 21. Iustitia virtus est quae sua cuique distribuit: sed
mise<lb ed="#V" n="125" break="no"/>ricordia dat illud quod est dantis proprium: non illius cui datur:
<lb ed="#V" n="126"/>ergo dare elemosynam nullius virtutis est actus.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e205">
¶ Item actus
<lb ed="#V" n="127"/>virtutis semper est rectus: sed datio elemosyne potest esse non recta: vt
<lb ed="#V" n="128"/>cum sit ex vanagloria: ergo non est actus virtutis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e213">
<lb ed="#V" n="129"/>Contra vt superius habitum est: poenitentia est virtus: et
satis<lb ed="#V" n="130" break="no"/>factio actus poenitentie: et datio elemosyne species
sa<lb ed="#V" n="131" break="no"/>tisfactionis ex quibus sequitur quod sit actus virtutis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e222">
¶ Item:
miseri<lb ed="#V" n="132" break="no"/>cordia contrariatur inuidie: quia sicut dicit Dam. libro 2. ca. 27.
In<lb ed="#V" n="133" break="no"/>uidia est tristitia in alienis bonis: misericordia est tristitia
<lb ed="#V" n="134"/>in alienis malis: cum ergo inuidia sit vitium: et contrarium
<lb ed="#V" n="135"/>vitii sit virtus: misericordia est virtus: sed dare elemosynam
<lb ed="#V" n="136"/>est actus misericordie: ergo est actus virtutis.
<!--00168.xml-->
<pb ed="#V" n="68-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e242">
<lb ed="#V" n="1"/>Respondeo quod dare elemosynam sub circum.
<lb ed="#V" n="2"/>stantiis debitis actus est virtutis:
<lb ed="#V" n="3"/>vel vt principii scilicet cum elicitur a virtute: vel vt termini scilicet cum
<lb ed="#V" n="4"/>datur a non habente habitum virtutis: disponente se tamen
per<lb ed="#V" n="5" break="no"/>hoc ad virtutem: dare enim elemosynam sub circumstantiis
de<lb ed="#V" n="6" break="no"/>bitis semper est actus rectus: actus autem voluntarius rectus vel
<lb ed="#V" n="7"/>elicitur per virtutem vel disponit ad virtutem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e260">
<lb ed="#V" n="8"/>Ad primum in oppositum dicendum: quod
misericor<lb ed="#V" n="9" break="no"/>dia potest accipi pro passione: et sic
<lb ed="#V" n="10"/>non est virtus: vel pro habitu voluntatis quo habilitatur ad
<lb ed="#V" n="11"/>subuen iendum propter deum miserie indigentis: et sic est virtus:
<lb ed="#V" n="12"/>primo modo ponitur a Dam. species tristitie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e273">
¶ Ad secundum
dicen<lb ed="#V" n="13" break="no"/>dum: quod dare elemosynam actus est liberalitatis: quia quamuis non
<lb ed="#V" n="14"/>omnis liberalitas attendat indigentiam illius cui datur: tamen
<lb ed="#V" n="15"/>vna species eius hoc attendit: et illa est misericordia cuius act
<lb ed="#V" n="16"/>est elemosynam dare: et sic cum liberalitas sit aliquo modo
<lb ed="#V" n="17"/>pars potentialis iustitie: dare elemosynam magis videtur
perti<lb ed="#V" n="18" break="no"/>nere ad iustitiam quam ad aliquam aliam quatuor cardinalium
<lb ed="#V" n="19"/>virtutum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e291">
¶ Ad tertium dicendum: quod dare elemosynam non est
<lb ed="#V" n="20"/>actus virtutis nisi cum est debito modo circunstantiatus: et sic
<lb ed="#V" n="21"/>nunquam potest esse nisi rectus.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k48829-Dd1e299">
<head xml:id="kzz7yh-k48829-Hd1e301">Quaestio 2</head>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e303">
¶ Questio. II.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e305">
<lb ed="#V" n="22"/>SEcundo quaeritur vtrum dare
elemosy<lb ed="#V" n="23" break="no"/>nam cadat sub praecepto. Et
vi<lb ed="#V" n="24" break="no"/>quod non. Licitum est vnicuique retinere quod suum
<lb ed="#V" n="25"/>est: sed homo facit elemosynam de suo: ergo hoin
<lb ed="#V" n="26"/>non dare elemosynam licitum est: quod non esset verum si dare
<lb ed="#V" n="27"/>elemosynam caderet sub precepto.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e321">
¶ Item si esset praeceptum
<lb ed="#V" n="28"/>reduceretur ad vnum de decem praecep is: non ad praeceptum
<lb ed="#V" n="29"/>negatiuum: quia dare elemosynam aliquid affirmatiuum est: nec
<lb ed="#V" n="30"/>ad praeceptum affirmatiuum: quia non ad aliquod praeceptum as
<lb ed="#V" n="31"/>firmatiuum prime tabule: quia illa pertinent ad virtutem
la<lb ed="#V" n="32" break="no"/>trie: vt in lib. 3. di. 37. ostensum est: nec ad praeceptum
affir<lb ed="#V" n="33" break="no"/>matiuum secunde tabule: quia non est nisi vnum scilicet de
hono<lb ed="#V" n="34" break="no"/>ratione parentum: ergo dare elemosynam non caua dit sub
praece<lb ed="#V" n="35" break="no"/>pto.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e341">
¶ Item si esset sub praecepto: tunc quotienscumque habens
homo<lb ed="#V" n="36" break="no"/>vltra id quod sibi necessarium est: non daret illud indigenti
<lb ed="#V" n="37"/>petenti: mortaliter peccaret: quod falsum est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e349">
<lb ed="#V" n="38"/>Contra illud cadit sub precepto sine quo charitans
<lb ed="#V" n="39"/>esse non potest: sed sicut dicit Ioan. in 1 cano.
<lb ed="#V" n="40"/>sua. ca. 3 qui habuerit subsatiam huius mundi et viderit
fra<lb ed="#V" n="41" break="no"/>trem suum necessitatem habere: et clauserit viscera sua ab eo:
<lb ed="#V" n="42"/>quomodo charitas dei monet in eo. q. d. non manet: ergo dare
<lb ed="#V" n="43"/>elemosynam cadit sub praecepto.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e365">
¶ Item secundum philosophum. 5. ethi. ca. 2.
<lb ed="#V" n="44"/>lex dat praecepta de actibus omnium virtutum: sed vt in praecedenti
<lb ed="#V" n="45"/>quaestione habitum est: dare elemosynam est actus virtutis:
<lb ed="#V" n="46"/>ergo est sub precepto.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e374">
<lb ed="#V" n="47"/>Respondeo quod dare elemosynam: est sub praecepto
<lb ed="#V" n="48"/>legis nature: et legis diuine: et legis
po<lb ed="#V" n="49" break="no"/>sitiue: lex enim naturalis praecepit proximum vere diligere non tantummodo
<lb ed="#V" n="50"/>affectu: sed etiam effectu: quia non est verus affectus nisi sequatur et
<lb ed="#V" n="51"/>fectus si possibile est: qui ergo indigentie fratris non subuenit non
<lb ed="#V" n="52"/>veraciter ipsum diligit: quod volens innuere beatus Ioan. dicit in
<lb ed="#V" n="53"/>prima cano. sua. ca. 3. Filioli non diligamus verbo neque lingua:
<lb ed="#V" n="54"/>tantum scilicet sed opere et veritate.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e394">
¶ Lex etiam diuina hoc praecipit: quia vt
<lb ed="#V" n="55"/>habetur mathe. 25 christus improperabit reprobis maxime defectus
<lb ed="#V" n="56"/>misericordie operum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e401">
¶ In iure canonico praecipitur: vnde decre.
<lb ed="#V" n="57"/>di. 86. Fratniem nosterum: dicitur de quodam episco: largam manum hebeat:
ne<lb ed="#V" n="58" break="no"/>cessitatem paratientibus occurrat: alienam inopiam suam credat: quia
si<lb ed="#V" n="59" break="no"/>hoc non habet episcti vacuum nomen 13. et i. e. di. Non sitis et. c. pasce:
<lb ed="#V" n="60"/>sic dicitur: quos in pascendo homines seruare poteris si non paueris
<lb ed="#V" n="61"/>occidisti. et. 7. q. 1. Omnis: dicitur quod qui negant misicordiam faciendam
<lb ed="#V" n="62"/>fugientibus et necessitatem patientibus ipsum christum negant: qui est mise
<lb ed="#V" n="63"/>ricordia. Sed cum sit praeceptum affirmatiuum quamuis obliget
sem<lb ed="#V" n="64" break="no"/>per: non tamen pro sper: sed pro loco et tempore: consideranda enim est facultas
<lb ed="#V" n="65"/>habentis et miseuntia indigentis: si enim homo hebeat aliquid quod non sit necessarium
<lb ed="#V" n="66"/>sustentationi sue nature: nec illorum: quibus tenetur prouidere sicut sunt
<lb ed="#V" n="67"/>vxor filii serui et ancille: et sit tam notabilis necessitas seu in
<lb ed="#V" n="68"/>digentia ex parte illius cui dandum est quod imineant probabilia signa¬
<!--00168.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>extreme necessitatis: tunc habens tenetur ex praecepto subuentre
<lb ed="#V" n="70"/>indigenti: si etiam homo hebeat aliquid superfluum non tantum sustentationi
<lb ed="#V" n="71"/>nature: sed etiam decentie sui status: tenetur de illo elemosynam
facen<lb ed="#V" n="72" break="no"/>indigentibus etiam si non inuenirentur tales qui essent constituti in
necessai<lb ed="#V" n="73" break="no"/>tate praedicta. Et si plures occurrant indigentes: quibus omnibus
subue<lb ed="#V" n="74" break="no"/>nire non possit tenetur ceteris peribus: magis indigenti subuenire.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e447">
<lb ed="#V" n="75"/>¶ Ad primum in oppositum dicendum: quod superfluum
susten<lb ed="#V" n="76" break="no"/>tationi tue nature et si sit tuum proprium
<lb ed="#V" n="77"/>quantum ad dispensationem seu auctoriatem admistrandi: quantum tamen ad
<lb ed="#V" n="78"/>vsum: illorum est in quibus vides signa probabilia imminem
necessita<lb ed="#V" n="79" break="no"/>tis extreme nisi subueniatur eisdem: a simili aliquo modo dico de
<lb ed="#V" n="80"/>superfluo decentie tamntni status respectu indigentium citra praedictam
ne<lb ed="#V" n="81" break="no"/>cessitatem. Unde contra illos qui de superfluo modis praedictis indigenti
<lb ed="#V" n="82"/>bus subuenire nolunt: dicitur decre. di. 47. sic. Esurienitum panis
<lb ed="#V" n="83"/>est quem tu detines: nudorum vestimtum est quod tu recludis:
mi<lb ed="#V" n="84" break="no"/>serorum redemptio est et absolutio pecunia quam tu in terra de
<lb ed="#V" n="85"/>fodis: et in hoc apparet quod elemosynam dare eo modo quo
<lb ed="#V" n="86"/>cadit sub praecepto multum participat de ratione actus iustitie. Unde
<lb ed="#V" n="87"/>et glo. super illud Matth. 5. Cum facis elemosynam: dicitur
<lb ed="#V" n="88"/>elemosyna est pars iniustitie: et quamuis huius praecepti
transgref<lb ed="#V" n="89" break="no"/>sores non semper puniantur lege humana: puniuntur tamen lege
<lb ed="#V" n="90"/>diuina: secundum enim sententiam Aug. i. libro de libero arbitrio longe ante mediu:
<lb ed="#V" n="91"/>multa impunita iuste relinquuntur lege humana: que tamen
iu<lb ed="#V" n="92" break="no"/>ste vindicantur lege diuina.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e490">
¶ Ad secundum dicendum: quod hoc praeceptum
<lb ed="#V" n="93"/>reducitur ad praeceptum de honoratione parentum: sub quo
com<lb ed="#V" n="94" break="no"/>prehenduntur praecepta affirmatiua de operibus pletatis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e497">
¶ Ad
<lb ed="#V" n="95"/>tertium dicendum: quod non dans elemosynam in casibus supradictis
<lb ed="#V" n="96"/>mortaliter peccat: alus autem dare elemosynam est
confi<lb ed="#V" n="97" break="no"/>lium: non preceptum.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k48829-Dd1e507">
<head xml:id="kzz7yh-k48829-Hd1e509">Quaestio 3</head>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e511">
¶ Questio. III.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e513">
<lb ed="#V" n="98"/>Tertio queritur vtrum dare elemosynam sit
ma<lb ed="#V" n="99" break="no"/>gis satisfactorium inter partes
satisfa<lb ed="#V" n="100" break="no"/>ctionis. Et videtur quod non. Auic. 10. meta. ca. 3. loquens
<lb ed="#V" n="101"/>de obsequiis qui impenduntur propter deum: dicit: quod ex his
<lb ed="#V" n="102"/>omnibus obsequiis illud est acceptabilius per quod agens paratur: quasi
<lb ed="#V" n="103"/>sit loquens in deo et tendens in ipsum: et ad ipsum factus quasi proesenus ei:
<lb ed="#V" n="104"/>et haec est oratio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e531">
¶ Item cum per satisfactionem sint causae peccatorum
<lb ed="#V" n="105"/>excidende: illud magis est satisfactorium quod est: contra peiorem
<lb ed="#V" n="106"/>radicem peccati: sed illa est superbia vite: contra quam est directe oratio:
<lb ed="#V" n="107"/>ergo oro est magis satisfactoria inter satisfactionis partes.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e540">
<lb ed="#V" n="108"/>¶ Item: satisfactio facienda est per opera penalia: sed ieiunium
<lb ed="#V" n="109"/>magis est penale quam donatio elemosyne: ergo magis est
sa<lb ed="#V" n="110" break="no"/>tisfactorium quam elemosyna.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e550">
<lb ed="#V" n="111"/>Contra illud magis est satisfactorium: cui maxime
ap<lb ed="#V" n="112" break="no"/>propriat scriptura contrariari peccatis: sed
elemosy<lb ed="#V" n="113" break="no"/>na est huiusmodi: vnde Eccle. 3. Ignem ardentem extinguit aqua: et
<lb ed="#V" n="114"/>et elemosyna resistit peccatis: ergo elemosyna est maxime
satis<lb ed="#V" n="115" break="no"/>factoria.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e563">
¶ Item postquam Thobi. 12. dicntum est: bona est oratio cum
<lb ed="#V" n="116"/>ieiunio: et elemosyna: de elemosyna specialiter subiungitur: quoniam
<lb ed="#V" n="117"/>elemosyna a morte liberat: et ipsa est qui purgat peccata et facit
<lb ed="#V" n="118"/>inuenire vitam eternam: ergo videtur quod sit magis
satisfa<lb ed="#V" n="119" break="no"/>ctoria elemosyna quam ieiunium vel oratio.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e574">
<lb ed="#V" n="120"/>Ad istam quaestionem dicunt quidam quod in satisfactione tria
<lb ed="#V" n="121"/>sunt scilicet vitatio culpe: ad quam maxime
va<lb ed="#V" n="122" break="no"/>let oratio: solutio pene: ad quam maxime valet ieiunium:
augmen<lb ed="#V" n="123" break="no"/>tum gratiae ad quod maxime valet elemosyna. Et quia augmentum
<lb ed="#V" n="124"/>gratiae nobilius est quam vitatio culpe: quia non vitatur malum nisi
<lb ed="#V" n="125"/>propter bonum: et quodlibet istorum melius est quam solutio pene: ideo inter
<lb ed="#V" n="126"/>partes satisfactionis vtilior est elemosyna: et oratio vtilior quam
ie<lb ed="#V" n="127" break="no"/>iunium. Quam conclusionem concedo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e594">
¶ Aliter tamen possum eam
de<lb ed="#V" n="128" break="no"/>clarare: elemosyna enim debita intentione facta aliquo modo
vir<lb ed="#V" n="129" break="no"/>tutem continet orationis et ieiunii: quia elemosyna eum cui datur
<lb ed="#V" n="130"/>obligat ad orandum et ieiunandum: et alia bona faciendum si adest
<lb ed="#V" n="131"/>facultas pro dante: elemofyna etiam inquantum datur propter deum est
<lb ed="#V" n="132"/>quasi quaedam oblatio deo facta: oblatio autem facta deo aliquam
vim<lb ed="#V" n="133" break="no"/>habet orationis: inquantum etiam exteriora bona sunt ad sustentationem
<lb ed="#V" n="134"/>corporis: subtractio eorum per elemosynam aliquo modo virtutem
<lb ed="#V" n="135"/>continet ieiunii: oratio similiter virtute aliquo modo continet ineiunium: quia
<lb ed="#V" n="136"/>in oratione anima regimi corporis minus intendit: et ex conseqenti corpus de
<!--00169.xml-->
<pb ed="#V" n="69-r"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>bitat: sicut ergo virtuosior est anima intellectiua quam
sen<lb ed="#V" n="2" break="no"/>sitiua: quia continet ipsius virtutem et plus: et sensitiua quam
vege<lb ed="#V" n="3" break="no"/>tatiua: quia continet eius virtutem et amplius: sic magis est
sa<lb ed="#V" n="4" break="no"/>tisfactoria elemosyna quam oratio: et oratio quam ieiunium: quamuis
<lb ed="#V" n="5"/>elemosyna non tantum excedat orationem et ieiunium in esse
mo<lb ed="#V" n="6" break="no"/>ris quantum anima intellectiua excedit sensitiuam et
ve<lb ed="#V" n="7" break="no"/>getatiuam in esse nature.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e638">
<lb ed="#V" n="8"/>Ad primum in oppositum dicendum: quo omretio secundum
essen<lb ed="#V" n="9" break="no"/>tiam dignior est quam donatio
elemosy<lb ed="#V" n="10" break="no"/>ne: sed tamen quantum ad vsum vtilius est dare elemosynam
<lb ed="#V" n="11"/>quam orare: et sic debet intelligi verbum Auic. quia tamen oratio et
seiu<lb ed="#V" n="12" break="no"/>nium retrahunt a peccato: non tantum per modum meriti: sed
<lb ed="#V" n="13"/>etiam per modum consuetudinis contrarie: ideo de illo
demo<lb ed="#V" n="14" break="no"/>nio quod erat deputandum ad inclinandum homines ad
ma<lb ed="#V" n="15" break="no"/>lam consuetudinem: dicitur Matth. 17. quod eiici non potest nisi per
<lb ed="#V" n="16"/>orationem et ieiunium.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e660">
¶ Ad secundum dicendum: quod contra superbiam
<lb ed="#V" n="17"/>vite: est etiam elemosyna: quia vt superius habitum est
conti<lb ed="#V" n="18" break="no"/>net aliquam orationis virtute.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e668">
¶ Ad tertium dicendum: quod in
satis<lb ed="#V" n="19" break="no"/>factione plus attendenda est bonitas quam penalitas:
elemo<lb ed="#V" n="20" break="no"/>syna autem melior est ieiunio: quamuis ieiunium sit penalius
<lb ed="#V" n="21"/>simpliciter: quod ideo dico: quia aliquibus penalius est
elemosy<lb ed="#V" n="22" break="no"/>nam dare quam ieiunare.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k48829-Dd1e680">
<head xml:id="kzz7yh-k48829-Hd1e682">Quaestio 4</head>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e684">
Quaestio IIII.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e686">
<lb ed="#V" n="23"/>Uarto queritur. vtrum
elemo<lb ed="#V" n="24" break="no"/>syne
corpora<lb ed="#V" n="25" break="no"/>les preferende sint spiritualibus elemosynis. Et
vi<lb ed="#V" n="26" break="no"/>tur quod sic. Matth. 25. vbi christus predicit
omissio<lb ed="#V" n="27" break="no"/>nes operum misericordie que improperabuntur reprobis
<lb ed="#V" n="28"/>in iudicio: non fit mentio nisi de omissionibus elemosynarum
<lb ed="#V" n="29"/>corporalium: quod non fieret nisi corporales essent spiritualibus
<lb ed="#V" n="30"/>preferende.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e706">
¶ Item corporalis elemosyna praeferenda est
oratio<lb ed="#V" n="31" break="no"/>ni: sed de oratione potest fieri elemosyna: qui enim orat pro alio
si<lb ed="#V" n="32" break="no"/>bi misericordiam impendit: cum ergo oratio sit res spiritualis:
ele<lb ed="#V" n="33" break="no"/>mosyna corporalis paeferenda est spirituali.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e715">
<lb ed="#V" n="34"/>Contra spiritus praefertur corpori: ergo a simili et
elemo<lb ed="#V" n="35" break="no"/>syna spiritualis preferenda est corporali.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e723">
¶ Item
<lb ed="#V" n="36"/>decret. distine. 45 Due. elemosyna cordis multo maior est
<lb ed="#V" n="37"/>quam elemosyna corporis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e730">
<lb ed="#V" n="38"/>Respondeo quod sunt elemosyne pure corpoales:
<lb ed="#V" n="39"/>vt cum datur vel fit aliquid
corpora<lb ed="#V" n="40" break="no"/>le ad subuentionem corporalis indigentie proximi: que sunt
se<lb ed="#V" n="41" break="no"/>ptem: visitare infirmum: potare sitientem: cibare esurientem:
<lb ed="#V" n="42"/>redimere incarceratum: vestire nudum: recipere hospitem:
se<lb ed="#V" n="43" break="no"/>pelire mortuum: que hoc versu continentur. Uisito: poto: cibo:
re<lb ed="#V" n="44" break="no"/>dimo: tego: colligo: condo.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e748">
¶ Quedam sunt pure spirituales scilicet
<lb ed="#V" n="45"/>cum datur vel cum sit aliquid spirituale ad subuetum spirituali
indigen<lb ed="#V" n="46" break="no"/>tie proximi: et sic secundum Aug. enchi. 40. ca. qui dimittit corde
il<lb ed="#V" n="47" break="no"/>li a quo offensus est: vel orat vt ei dimittatur: elemosynam
<lb ed="#V" n="48"/>facit.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e759">
¶ Alie sunt corporales ratione dati vel facti: et spirituales
<lb ed="#V" n="49"/>ratione indigentie: ad quam subleuandam datum vel factum
ordina<lb ed="#V" n="50" break="no"/>tur: vt cum aliquis verbo instruit ignorantem: vel verbere
casti<lb ed="#V" n="51" break="no"/>gat peccantem: vel per aliquod donum vel aliquid aliud sensibi in
<lb ed="#V" n="52"/>le consolatur tristem. Unde secundum Aug. vbi prius. Elemotyna
<lb ed="#V" n="53"/>est facere tristi consolationem: ostendere erranti viam: dare
deli<lb ed="#V" n="54" break="no"/>beranti consilium: et verbere emendare vel coercere peccantem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e775">
<lb ed="#V" n="55"/>¶ Alie sunt spirituales ratione dati vel facti: et corporales
ra<lb ed="#V" n="56" break="no"/>tione indigentie: ad cuius subuentionem ordinatur datum
<lb ed="#V" n="57"/>vel factum: vt cum aliquis deum orat: vt corporali indigentie
pro<lb ed="#V" n="58" break="no"/>ximi subueniat: et ones iste elemosyne quaeinon sunt pure
cor<lb ed="#V" n="59" break="no"/>porales reducuntur ad 6scilicet ad docere ignorantem: quod potest esse
<lb ed="#V" n="60"/>respectu agibilium: vel respectu speculabilium: et talis
ele<lb ed="#V" n="61" break="no"/>mosyna est doctrina: et castigare delinquentem et
consolari<lb ed="#V" n="62" break="no"/>tristem: et remittere delinquentibus in hominem: et supportare
<lb ed="#V" n="63"/>aliorum infirmitates: et pro aliis orare: que continentur in hoc
<lb ed="#V" n="64"/>versu.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e799">
¶ Consule castiga solare remitte fer ora.
Elemosy<lb ed="#V" n="65" break="no"/>ne spirituales primo et secundo modo dicte praeferende sunt ceteris
pa<lb ed="#V" n="66" break="no"/>ribus corporalibus elemosynis: quia cum satisfacere sit causas
pec<lb ed="#V" n="67" break="no"/>catorum excidere et eorum suggestionibus non aditum indulgere: et
<lb ed="#V" n="68"/>verc maxime possunt fieri per gratiam dei quam cfficacius merentur spiritua¬
<!--00169.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>les elemosyne quam corporales: quia indigentie anime que maior est
<lb ed="#V" n="70"/>quam indigentia corporis subueniunt: magis sunt ceteris
pa<lb ed="#V" n="71" break="no"/>ribus satisfactorie: quod ideo dico: quia homo ita exiliter posset
ora<lb ed="#V" n="72" break="no"/>re vel docere ad subueniendum indigentie spirituali proximi: et
<lb ed="#V" n="73"/>ita efficaciter laboratur ad subueniendum indigentie corporali:
<lb ed="#V" n="74"/>vel indigentia spiritualis esse potest tam parua: corporalis autem tam
<lb ed="#V" n="75"/>magna quod elemosyna corporalis praeferretur spirituali.
elemosy<lb ed="#V" n="76" break="no"/>ne autem spirituales 3o modo dicte non videntur mihi corporalibus
praefe<lb ed="#V" n="77" break="no"/>rende: quia quamuis oratio sit quid nobilius quam cibus vel potus: tamen non
<lb ed="#V" n="78"/>ita ordinatur ad subueniendum indigentie corporali. Ad
praefe<lb ed="#V" n="79" break="no"/>rendum autem elemosynam vnam alii non tantum respiciendum est ad
<lb ed="#V" n="80"/>indigentiam cui debet subueniri: et ad factum quod ad hoc debet
or<lb ed="#V" n="81" break="no"/>dinari: sed est ad conuenientiam vnius ad aliud. Utrum autem
ele<lb ed="#V" n="82" break="no"/>mosyne spirituales primo modo dicte preferende sint
elemosi<lb ed="#V" n="83" break="no"/>nis spiritualibus secundo modo dictis: videri potest per illud quod superius
<lb ed="#V" n="84"/>habitum est libro 3 de comparatione vite contemplatiue ad actiuam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e850">
<lb ed="#V" n="85"/>Ad primum in opositum dicendum quod ibi christus fecit
mentio<lb ed="#V" n="86" break="no"/>nem specialiter de elemosynis corporalibus
<lb ed="#V" n="87"/>non vt ostenderet eas spiritualibus perferendas: sed ne aliquis
extima<lb ed="#V" n="88" break="no"/>re posset eas non esse necessarias ad salutem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e861">
¶ Ad 2m dicendum: quod quando
<lb ed="#V" n="89"/>elemosyna inter partes satisfactionis praefertur orationi non
distin<lb ed="#V" n="90" break="no"/>guitur elemosyna ab illa quae fieri potest de oratione: et ego
conce<lb ed="#V" n="91" break="no"/>do quod oratio inquantum homo per eam subuenit indigentie anime sue et
pro<lb ed="#V" n="92" break="no"/>ximi magis est satisfactoria: quam inquantum per eam vacat
contempla<lb ed="#V" n="93" break="no"/>tionis dulcedini: quia et si 3o modo sit dignior in essentia: primo
<lb ed="#V" n="94"/>tamen modo ratione vsus magis est meritoria. Neque videatur
<lb ed="#V" n="95"/>tibi distinctio friuola: quia similem distinctionem facit Augustinus. xi.
<lb ed="#V" n="96"/>de ci. ca. 16. vbi ratione vsus panem praefert muri: et nummos
pu<lb ed="#V" n="97" break="no"/>licibus: quamuis ratione dignitatis essentie sit econtario.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k48829-Dd1e884">
<head xml:id="kzz7yh-k48829-Hd1e886">Quaestio 6</head>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e888">
Quaestio VI
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e890">
<lb ed="#V" n="98"/>QUinto quaeritur vtrum de quolibet bono sit
<lb ed="#V" n="99"/>elemosyna facienda.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e897">
<lb ed="#V" n="100"/>¶ Respondeo bonorum tria sunt gena: vtur superius
<lb ed="#V" n="101"/>dictum est scilicet anime: corporis: et bona exteriora: de
bo<lb ed="#V" n="102" break="no"/>nis anime potest fieri elemosyna: vt cum aliquis orat pro alio: vel
pec<lb ed="#V" n="103" break="no"/>canti in se percit ex corde: quod est maxima elemosyna. Unde
<lb ed="#V" n="104"/>Aug. enchi. 4. c. Ea elemosyna nihil est maius: quae ex
cor<lb ed="#V" n="105" break="no"/>de dimittimus quod in nos quisquam peccauit: de bonis corporis:
<lb ed="#V" n="106"/>vt est cum aliquis seruit infirmis: de exterioribus autem bonis
di<lb ed="#V" n="107" break="no"/>stinguendum est: quia aut sunt male acquisita: aut bene. Si male
<lb ed="#V" n="108"/>aut licitum est ei: qui acquisiuit ea retinere aut non. Si sic: de
<lb ed="#V" n="109"/>illis potest fieri elemosyna: vnde meretrix de pecunia
quam<lb ed="#V" n="110" break="no"/>per meretricium acquisiuit potest elemosynam facere: illud enim quod
<lb ed="#V" n="111"/>sic acquiritur licite retinere potest: quamuis enim in eo quod meretricatur
<lb ed="#V" n="112"/>turpiter agat: et contra legem dei: quapropter illud quod accipit turpe
<lb ed="#V" n="113"/>lucrum vocatur: tamen in accipiendo pecuniam pro eo quod damnificata
<lb ed="#V" n="114"/>est contra legem dei non facit: vnde 14. q. 5. Qui habetis § Sed
<lb ed="#V" n="115"/>hoc de peccato aliqua non numquam acquiruntur qui pauperibus iuste erogantur
<lb ed="#V" n="116"/>de acquisito tamen per meretricium non sit sacrificium vel oblatio
<lb ed="#V" n="117"/>ad altare propter scandalum et reuerentiam sacramentorum: vnde Deut 23t
<lb ed="#V" n="118"/>Non offeres mercedem postribuli in domo domini dei tui.
Si<lb ed="#V" n="119" break="no"/>autem non est licitum ea retinere: aut illis a quibus accepta sunt
con<lb ed="#V" n="120" break="no"/>uenit ius repetendi: qualia sunt bona acquisita per vsuram vel
<lb ed="#V" n="121"/>furtum vel rapinam: et de talibus non debet fieri elemosyna: sed
re<lb ed="#V" n="122" break="no"/>stitutio: de iureiurando. Ea te. dicitur quod onus non remittitur: sed
<lb ed="#V" n="123"/>augetur: cum culque improuide soluitur: quod alii ex debito est
praestan<lb ed="#V" n="124" break="no"/>dum: sic etiam intellige quod dicitur primo. q. 1. Non est: non est
putan<lb ed="#V" n="125" break="no"/>da elemosyna si pauperibus erogatur vel dispensetur: quod ex
illi<lb ed="#V" n="126" break="no"/>citis rebus acquiritur: et 14. q. 5. Nolite: quod sumptum est ab Aug.
<lb ed="#V" n="127"/>in lib.o de verbis domini. sermone 335 ante mediu. Nolite
velle<lb ed="#V" n="128" break="no"/>elemosynas facere de fenore et vsuris: et I. c. Forte prohibe
<lb ed="#V" n="129"/>tur expresse fieri de rapina: vnde ibidem dicitur. Si totum tribuat
<lb ed="#V" n="130"/>pauperibus: quod abstulerat addit potius peccatum quam minuat.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e967">
<lb ed="#V" n="131"/>¶ Aut non competit ius repetendi: quale est bonum acquisitum per
<lb ed="#V" n="132"/>symoniam: quod bonum ille qui acquisiuit retinere non potest: exra de
<lb ed="#V" n="133"/>symo. De hoc autem: quia contra legem accepit: nec ille qui dedit
<lb ed="#V" n="134"/>potest repetere: quia contra iustitiam dedit. Et talis pecunia
ero<lb ed="#V" n="135" break="no"/>ganda est in elemosynis: et sic datur soli praelato: ita quod si
communi<lb ed="#V" n="136" break="no"/>tas non est in culpa debet dare ecclesie: in cuius ignominiam da¬
<!--00170.xml-->
<pb ed="#V" n="69-v"/>
<cb ed="#V" n="a"/>
<lb ed="#V" n="1"/>ta fuit: vt habetur cap. praedicto in tex. et l glo. Si autem communitas
<lb ed="#V" n="2"/>est in culpa pecuniam debet restituere alicui monasterio quod
i<lb ed="#V" n="3" break="no"/>le qui dedit intrauit in alleuiationem monasterii: et sic
intelli<lb ed="#V" n="4" break="no"/>gi potest illud quod dicitur extra de symo. Ueniens. Si autem nullum
<lb ed="#V" n="5"/>monasterium intrare voluerit aliis pauperibus eroganda est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1001">
<lb ed="#V" n="6"/>¶ De bene autem acquisitis distinguendum est: quia aut sunt necessaria
<lb ed="#V" n="7"/>illi qui acquisiuit ad sustentationem nature: aut non. Si sic. de illis
<lb ed="#V" n="8"/>non debet elemosynam facere: quia magis tenetur sibi secundum
chari<lb ed="#V" n="9" break="no"/>tatis legem quam alii nisi sorte in casu in quo subtrahendo
si<lb ed="#V" n="10" break="no"/>bi ipsi daret alicui soleni persone: de cuius morte immineret
<lb ed="#V" n="11"/>notabile detrimentum rei pu. et profectui animarum: sed hoc
face<lb ed="#V" n="12" break="no"/>re non esset necessitatis: sed perfectsonis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1019">
¶ Si non: aut sunt
<lb ed="#V" n="13"/>necessaria sibi ad decentiam sui status: aut non. Si non: tenetur de
il<lb ed="#V" n="14" break="no"/>lis elemosynam facere pauperibus non constitutis in periculo
<lb ed="#V" n="15"/>necessitatis extreme. Si sic: non tenetur de illis facere
elemo<lb ed="#V" n="16" break="no"/>synam per quam redderet se impotentem ad viuendum secundum
<lb ed="#V" n="17"/>decentiam sui status nisi pauperibus in tanta indigentia constitut
<lb ed="#V" n="18"/>quod appareant signa probabilia extreme necessitatis quisi
possuntin<lb ed="#V" n="19" break="no"/>vel de proximo imminentis. Aliis est pauperibus tenetur loco et
<lb ed="#V" n="20"/>tempore facere elemosynas non derogantes notabiliter modo
vi<lb ed="#V" n="21" break="no"/>uendi secundum decentiam sui status. Talis enim decentia in indiuisibi
<lb ed="#V" n="22"/>li non consistit: sed magnam habet latitudinem.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k48829-Dd1e1045">
<head xml:id="kzz7yh-k48829-Hd1e1047">Quaestio 6</head>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1049">
Quaestio VI.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1051">
<lb ed="#V" n="23"/>SExto queritur vtrum licitum sit
<lb ed="#V" n="24"/>cuilibet facere
esale<lb ed="#V" n="25" break="no"/>mosynam. Et videtur quod sic. quia facere elemosynam omnibus
<lb ed="#V" n="26"/>praeceptum est. decret. di. 86. Non satis §. in singulis
<lb ed="#V" n="27"/>quoque: et sumptum est ab Ambro. super Lucausa lib 2 longe ante
<lb ed="#V" n="28"/>finem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1067">
¶ Item Aug. in quodam sermone dicit quod de diligendis
<lb ed="#V" n="29"/>inimicis nemo vnquam se poterit excusare: quia de
corde<lb ed="#V" n="30" break="no"/>hanc elemosynam implere iubemur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1074">
<lb ed="#V" n="31"/>Contra extra de decimis. Tua nobis. nulli licitum est.
<lb ed="#V" n="32"/>aliena cuiquam concedere praeter domini voluntate: sed
<lb ed="#V" n="33"/>vt dicitur extra de sta. mo. Cum ad monasterium. Prohibemus
distri<lb ed="#V" n="34" break="no"/>cte virtute obe. sub obtestatione diuini iudicii. ne quis
mo<lb ed="#V" n="35" break="no"/>nachorum proprium aliquo modo possideat: ergo monachi non
<lb ed="#V" n="36"/>possunt facere elemosynam.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1091">
¶ Item ille qui est alii subditus sine
il<lb ed="#V" n="37" break="no"/>lius permissione nihil dare debet: sed vxor est sub potestate viri: vt
<lb ed="#V" n="38"/>habetur Genm 3 et filius in obedientia parentum: vt habetur ad Ephe. 6
<lb ed="#V" n="39"/>et serui subditi dominius: vt habetur. 1.t Pet 2 ergo vxoribus et filiis
<lb ed="#V" n="40"/>et seruis elemosynas facere non licet.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1102">
<lb ed="#V" n="41"/>Respondeo quod ordo naturalis exigit vt inferiora a
<lb ed="#V" n="42"/>superioribus regulentur: et ideo illi quod sunt
<lb ed="#V" n="43"/>sub aliena potestate constituti de eis: in quibus aliis subiiciuntur
or<lb ed="#V" n="44" break="no"/>dinare non debent aliter quam eis fuerit a superioribus commissum: et qui
<lb ed="#V" n="45"/>nullus: ideo alii est subditus quantum ad interiores intellectus et
volun<lb ed="#V" n="46" break="no"/>tatis actus nisi soli deo: ideo de illis bomnis orando et corde dimit
<lb ed="#V" n="47"/>tendo omnibus elemosynam facere licem: sed quia monacbus proprium non
<lb ed="#V" n="48"/>habet: ideo de bonis exterioribus non potest elemosynam facere sine
<lb ed="#V" n="49"/>licentia abbatis expressa vel probabiliter praesumpta: nisi
dispensa<lb ed="#V" n="50" break="no"/>tio aliquorum bonorum monasterii sibi sit ab abbate commissa:
<lb ed="#V" n="51"/>tunc enim de illis potest facere elemosynas moderatas et rationa
<lb ed="#V" n="52"/>biles secundum proportionem bonorum quae sunt sibi ad dispensandum
con<lb ed="#V" n="53" break="no"/>missa. Quia est vir est administrator bonorum tamquam caput
mu<lb ed="#V" n="54" break="no"/>lieris: ideo non debet dare mulier elemosynas sine consensu
viri<lb ed="#V" n="55" break="no"/>expresso vel supposito: exceptis communibus elemosynis et peruis per
<lb ed="#V" n="56"/>comparationem ad possessiones eorum nisi praeter dotem quae ordinatur
<lb ed="#V" n="57"/>ad sustentanda matrimonii onera heat res alias vniveal ex proprio
<lb ed="#V" n="58"/>lucro vel per alium licitum modum: tunc enim de illis irrequisito asse.
<lb ed="#V" n="59"/>su mariti potest facere elemosynas moderatas. Filii est
fami<lb ed="#V" n="60" break="no"/>lias proposias possessiones non habent: nec est serui: immo serui sunt
<lb ed="#V" n="61"/>possessio dominorum: et ideo facere elemosynas non debent nisi
for<lb ed="#V" n="62" break="no"/>te aliquas modicas: de quibus possunt praesumere quod patri vel domino
pla<lb ed="#V" n="63" break="no"/>ceat: nisi aliquorum bonorum esset eis a patribus vel dominis
dispensa<lb ed="#V" n="64" break="no"/>tio commissa. Omnes tamen praedicti licite possunt et debent in casu necessa
<lb ed="#V" n="65"/>tatis extreme indigentibus subuenire: etiam assensu superiorum non
<lb ed="#V" n="66"/>habito expresse nec praesumpte
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1161">
¶ Argumenta ad partem primam procedunt
<lb ed="#V" n="67"/>de bonis anime de quibus quisque habet vsum liberi arbi non tantum licite
po<lb ed="#V" n="68" break="no"/>test: sed tenetur elemosynam facere.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1168">
¶ Ad argumenta ad partem aliam
<!--00170.xml-->
<cb ed="#V" n="b"/>
<lb ed="#V" n="69"/>patet solutio ex dictis in quaestione.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k48829-Dd1e1178">
<head xml:id="kzz7yh-k48829-Hd1e1180">Quaestio 7</head>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1182">
Quaestio VII
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1184">
<lb ed="#V" n="70"/>Eptimo queritur vtrum aliquis possit
ele<lb ed="#V" n="71" break="no"/>mosynam facere sibi ipsi. Et videtur
<lb ed="#V" n="72"/>quod non. quia iustitia est circa oppositiones quae sunt ad
alte<lb ed="#V" n="73" break="no"/>rum: sed dare elemosynam est actus misericordie quae est
<lb ed="#V" n="74"/>pars iustitie: vt superius habitum est: ergo dare elemosynam non potest
<lb ed="#V" n="75"/>esse actus hominis ad seipsum.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1200">
¶ Item dare elemosynam effectus est
<lb ed="#V" n="76"/>charitatis: sed secundum Greg. in quadam Homelis super illud Luc.
<lb ed="#V" n="77"/>1o. Designauit dominus et alios septuagintaduos. Nemo ad
<lb ed="#V" n="78"/>semetipsum proprie charitatem habere dicitur: ergo nec
ali<lb ed="#V" n="79" break="no"/>quis potest elemosynam facere sibiipsi.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1211">
<lb ed="#V" n="80"/>Contra Ecclus. 30. Miserere anime tue placens deo: secd
da<lb ed="#V" n="81" break="no"/>re elemosynam opus est misericordie.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1219">
<lb ed="#V" n="82"/>Respondeo quod hominis ad seipsum non potest esse
iusti<lb ed="#V" n="83" break="no"/>tia proprie et simpliciter dicta: quia homo per
iu<lb ed="#V" n="84" break="no"/>stitiam simpliciter dictam: illud quod non est sibi simpliciter debitum
tri<lb ed="#V" n="85" break="no"/>buit illi cui simpliciter est debitum. Impossibile autem est quod eidem
ho<lb ed="#V" n="86" break="no"/>mini sit aliquid simpliciter debitum: et non fit ei simpliciter debitum simul.
<lb ed="#V" n="87"/>Unde dicit philosophus. 5 ethi. ca. xi. quod non est iniustitia ad quae ipsius
<lb ed="#V" n="88"/>simpliciter: quia circa hoc non est iustitia simpliciter dicta. Iustitia
<lb ed="#V" n="89"/>tamen metaphorice dicta que est aliqua pars potentialis vel imita
<lb ed="#V" n="90"/>tio iustitie simpliciter dicte potest esse hominis ad seipsum: quia aliquid est
<lb ed="#V" n="91"/>non debitum homini ratione vnius partis quod debitum est sibi ratione
<lb ed="#V" n="92"/>alterius partis: sicut imperare debitum est anime: et subiici
debi<lb ed="#V" n="93" break="no"/>tum est corpori: et ideo cum homo per animam castigat corpus: facit
<lb ed="#V" n="94"/>actum iustitie metaphorice dicte: misericordia autem non est
<lb ed="#V" n="95"/>iustitia simpliciter dicta: sed vt superius visum est: continetur
<lb ed="#V" n="96"/>sub liberalitate quae est pars potentialis iustitie. Unde non est
incon<lb ed="#V" n="97" break="no"/>ueniens quod actus eius qui est dare elemosynam sit hominis ad seipsum
<lb ed="#V" n="98"/>quia aliquid potest esse suum secundum vnam rationem: quo indiget secundum aliam.
<lb ed="#V" n="99"/>Unde cum homo penitendo dispositiue subuenit indigentie anime
<lb ed="#V" n="100"/>sue: illud quod principaliter praesupposito adiutorio dei suum erat
<lb ed="#V" n="101"/>potestatiue siue effectiue non formaliter sibi dispositiue
tri<lb ed="#V" n="102" break="no"/>buit formaliter: non enim est inconueniens quod idem homo sit agens et
re<lb ed="#V" n="103" break="no"/>cipiens idem secundum diuersam vel secundum aliam et aliam rationem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1269">
<lb ed="#V" n="104"/>Ad primum in oppositum patet solutio ex iam dict.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1274">
<lb ed="#V" n="105"/>¶ Ad secundum dicendum: quod verbum
Greg<lb ed="#V" n="106" break="no"/>intelligendum est de homine qui seipsum tantum diligit et non alium. Ue
<lb ed="#V" n="107"/>rum est enim quod talis ad seipsum charitatem non habet: sed
inor<lb ed="#V" n="108" break="no"/>dinatum amorem.
</p>
</div>
<div xml:id="kzz7yh-k48829-Dd1e1286">
<head xml:id="kzz7yh-k48829-Hd1e1288">Quaestio 8</head>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1290">
Questio. VIII
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1292">
<lb ed="#V" n="109"/>OCtauo queritur vtrum elemosyna danda
<lb ed="#V" n="110"/>sit malis. Et videtur quod non. Eccl.
<lb ed="#V" n="111"/>12. Ne suscipias peccatorem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1301">
¶ Item secundum philosophum. 2.
<lb ed="#V" n="112"/>Top. Spernendum est inimicis benefacere: et si
<lb ed="#V" n="113"/>hoc verum est de inimicis hominis: multo fortius de
ini<lb ed="#V" n="114" break="no"/>micis dei. Sed malus homo inimilcus dei est.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1310">
<lb ed="#V" n="115"/>Contra Math. 5. Benefacite his qui oderunt vos:
<lb ed="#V" n="116"/>sed oditores fratrum sunt mali: ergo danda
<lb ed="#V" n="117"/>est elemosyna hominibus malis.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1320">
<lb ed="#V" n="118"/>Respondeo quod in homine malo duo
consideran<lb ed="#V" n="119" break="no"/>da sunt scilicet natura: et vitium: et sicut
<lb ed="#V" n="120"/>eius natura ita debet ex charitate diligi quod eius vitium
odia<lb ed="#V" n="121" break="no"/>tur: vt superius habitum est. 3. libio sic ita debet per
elemo<lb ed="#V" n="122" break="no"/>synam subueniri indigentie sue nature: vt per hoc in
ma<lb ed="#V" n="123" break="no"/>litia non foueatur. Unde. 5. q. 5. Non omnis et sumptum
<lb ed="#V" n="124"/>est ab Aug. in eplura ad Uincentium. non multum longe post
<lb ed="#V" n="125"/>principium dicitur: quod vtilius esurienti panis tollitur:
si<lb ed="#V" n="126" break="no"/>de cibo securus iustitiam negligat: quam esurienti panis
fran<lb ed="#V" n="127" break="no"/>gatur: vt iniustitie seductus acquiescat. Nec est contrarium
<lb ed="#V" n="128"/>huic quod dicitur. 86. dist. Non satis § pasce. quia ibi loquitur
<lb ed="#V" n="129"/>de esuriente ad mortem.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1349">
<lb ed="#V" n="130"/>Ad primum in opponsitum dicendum: quod illa
auctori<lb ed="#V" n="131" break="no"/>tas intelligenda est de peccatore: qui
<lb ed="#V" n="132"/>elemosyna sibi facta abutitur.
</p>
<p xml:id="kzz7yh-k48829-d1e1358">
¶ Ad secundum dicendum quod illa
au<lb ed="#V" n="133" break="no"/>ctoritas intelligenda est de inimicis sub ratione qua
inimi<lb ed="#V" n="134" break="no"/>ci sunt: non sub ratione qua homines sunt: non tamen
te<lb ed="#V" n="135" break="no"/>neor eis facere subuentionem qua sint potentiores ad
exer<lb ed="#V" n="136" break="no"/>cendum malitiam contra me.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>