-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l1p1i1t2q4m3c1.xml
256 lines (256 loc) · 15.9 KB
/
ahsh-l1p1i1t2q4m3c1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, P. 1, Inq. 1, Tract. 2, Q. 4, Mem. III, C. 1</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<date when="2017-02-18">February 18, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a
<ref target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit> <witness xml:id="Q" n="quaracchi1924">Quaracchi 1924</witness> <witness xml:id="V" n="vatlat701">Vat lat 701</witness> <witness xml:id="B" n="borghlat359">Borgh. lat 359</witness> <witness xml:id="U" n="urblat123">Urb lat 123</witness> <witness xml:id="Pa" n="bnf15331">BnF 15331</witness> </listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-02-18" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="include-list">
<xi:include href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-lists/master/workscited.xml" xpointer="worksCited"/>
<xi:include href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-lists/master/Prosopography.xml" xpointer="prosopography"/>
</div>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Q" n="99"/><cb ed="#Q" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1">
<head xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-Hd1e3729">I, P. 1, Inq. 1, Tract. 2, Q. 4, Mem. III, C. 1</head>
<head xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-Hd1e3732" type="question-title">DE ESSENTIA AEVI<!--2--></head>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e3767">
<lb ed="#Q"/>Quantum ad primum obicitur sic: 1. Omnis du<lb ed="#Q"/>ratio,
sive sit esse creati sive increati, reducitur
<lb ed="#Q"/>ad aliquod <mentioned>nunc</mentioned> vel praesens. Si ergo non est
<lb ed="#Q"/>ponere nisi <mentioned>nunc</mentioned> durationis temporalis et dura<lb ed="#Q"/>tionis
aeternae, ergo non erit nisi duplex dura<lb ed="#Q"/>tio:
aeterna et temporalis; ergo non est nisi aut
<lb ed="#Q"/>duratio quae est tempus, aut duratio quae est ae<lb ed="#Q"/>ternitas;
aevum igitur non est aliqua duratio sepa<lb ed="#Q"/>rata
a tempore et aeternitate. -— Quod autem
<lb ed="#Q"/><mentioned>nunc</mentioned> non sit nisi duplex, patet per <name>Boe<lb ed="#Q"/>thium</name>,
in libro <title>De Trinitate</title><!--3-->, ubi dicit: <quote>Nostrum
<lb ed="#Q"/><mentioned>nunc</mentioned>, quasi<!--i--> currens tempus, facit sempiternita<lb ed="#Q"/>tem;
divinum <mentioned>nunc</mentioned> permanens aeternitatem</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e3798">
<lb ed="#Q"/>2. Item, <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, <title>XI Canfessionum</title><!--4-->:
<lb ed="#Q"/><quote>Praesens, si semper est praesens, iam non est
<lb ed="#Q"/>tempus, sed aeternitas</quote>; sed praesens in esse per<lb ed="#Q"/>petuorum
semper est praesens; ergo est aeter<cb ed="#Q" n="b"/><lb ed="#Q"/>nitas;
si ergo ponitur mensura esse perpetui, in
<lb ed="#Q"/>quantum huiusmodi, aevum non erit aliud quam
<lb ed="#Q"/>aeternitas.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e3817">
<lb ed="#Q"/>3. Item, quasi<!--k--> ex opposito obicitur: diversitas
<lb ed="#Q"/>materiae non diversificat rationem formae, ma<lb ed="#Q"/>xime
in formis accidentalibus; unde dicit <name>Philo<lb ed="#Q"/>sophus</name><!--5-->
quod eodem denario mensurantur<!--l-->
<lb ed="#Q"/>decem homines et decem equi, non tamen sunt
<lb ed="#Q"/>eadem decem. Similiter eadem mensura duratio<lb ed="#Q"/>nis
mensurabitur temporale et aeternum; licet non
<lb ed="#Q"/>sit idem temporale et aeternum, tamen una erit
<lb ed="#Q"/>mensura, quae proportionabitur cuilibet mensu<lb ed="#Q"/>ratorum
secundum quod ei conveniet. Erit igitur
<lb ed="#Q"/>quod nos dicimus <mentioned>aevum</mentioned><!--m--> non separata du<lb ed="#Q"/>ratio
secundum speciem a tempore.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e3846">
<lb ed="#Q"/>4. Item, si aevum est separata duratio ab ae<lb ed="#Q"/>ternitate
et tempore, quaeritur utrum sit substan<pb ed="#Q" n="100"/><cb ed="#Q" n="a"/><lb ed="#Q"/>tia
vel accidens. Non potest poni substantia:
<lb ed="#Q"/>quia, cum aevum ponatur duratio creaturae per<lb ed="#Q"/>petuae,
si esset substantia, non esset nisi sub<lb ed="#Q"/>stantia
cuius est mensura, et ita esset in perpe<lb ed="#Q"/>tuis
substantiis creatis idem a essentia et sua du<lb ed="#Q"/>ratio;
quod nullo modo est, nisi in sola increata
<lb ed="#Q"/>essentia: ipsa enim increata substantia est sua
<lb ed="#Q"/>duratio et sua aeternitas; quod nullo modo con<lb ed="#Q"/>tingit
in aliis. — Item, si ponatur accidens, non
<lb ed="#Q"/>ponetur nisi quantitas cuius proprium est mensu<lb ed="#Q"/>rare:
aut ergo ponetur continua aut discreta. Non
<lb ed="#Q"/>ponetur discreta: quia sic<!--b--> esset in divisione, ut
<lb ed="#Q"/>numerus et oratio. Si vero ponatur continua: aut
<lb ed="#Q"/>ergo ponetur permanens aut successiva. Si per<lb ed="#Q"/>manens:
ergo esset aut<!--c--> linea aut superficies aut
<lb ed="#Q"/>corpus; quod nullo modo potest poni. Ponetur
<lb ed="#Q"/>ergo quantitas continua successiva: ergo erit tem<lb ed="#Q"/>pus.
Quocumque ergo modo dicatur aevum<!--d-->,
<lb ed="#Q"/>non ponetur separata duratio ab aeternitate et
<lb ed="#Q"/>tempore.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e3898">
<lb ed="#Q"/>5. Item, <title>Eccli.</title> 43,6: <quote>Luna ostensio temporis
<lb ed="#Q"/>et signum aevi</quote>. Et exponit <name>Rabanus</name><!--I--> quod
<lb ed="#Q"/>ludaei intelligebant tempora penes cursum lunae.
<lb ed="#Q"/>Secundum hoc ergo luna est ostensio temporis, id
<lb ed="#Q"/>est differentiarum et partium temporis, et etiam
<lb ed="#Q"/>signum aevi, id est<!--e--> durationis totius temporis,
<lb ed="#Q"/>quae per aevum poterit mensurari.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e3916">
<lb ed="#Q"/>Contra: a. <title>Eccli.</title> 1,1: <quote>Omnis sapientia a Do<lb ed="#Q"/>mino
Deo est et cum illa fuit semper et est ante
<lb ed="#Q"/>aevum</quote>. Igitur cuius duratio est aeternitas, prae<lb ed="#Q"/>cedit
aevum; ergo est duratio sequens aeternita<lb ed="#Q"/>tatem;
ergo alia ab aeternitate.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e3930">
<lb ed="#Q"/>b. Item, <name>Boethius</name><!--2-->: <quote>Tempus ab aevo ire
<lb ed="#Q"/>iubes</quote>; sed quod exit ab aliquo non est idem
<lb ed="#Q"/>illi; ergo aevum est duratio differens a tempore.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e3939">
<lb ed="#Q"/>c. Item, <name ref="#Dionysius">Dionysius</name>, in libro <title>De divinis no<lb ed="#Q"/>minibus</title><!--3-->:
<quote>Proprietas aevi est antiquum, inalte<lb ed="#Q"/>ratum,
secundum totum esse mensurans; tempus
<lb ed="#Q"/>vero est quod est in generatione et corruptione
<lb ed="#Q"/>aliter se habens</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e3952">
<lb ed="#Q"/>d. Item, <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in<!--f--> <title>83 Quaestion</title><!--4-->:
<quote>In hoc distat tempus ab aevo, quia istud sta<lb ed="#Q"/>bile,
illud autem mutabile</quote>. Ergo non est idem
<lb ed="#Q"/>tempori<!--g-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e3961">
<lb ed="#Q"/>e. Item, est esse sine principio et sine fine,
<lb ed="#Q"/>non incipiens a non esse nec vertibile in non
<lb ed="#Q"/>esse, ut aeternum; et est esse cum principio et
<lb ed="#Q"/>fine, incipiens a non esse et vertibile in non esse<!--h-->,
<lb ed="#Q"/>ut temporale; et est esse habens principium et
<lb ed="#Q"/>incipiens a non esse, sed non habens finem nec
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>est vertibile in non esse, ut perpetuum. Si ergo
<lb ed="#Q"/>durationes differunt secundum differentem exten<lb ed="#Q"/>sionem
esse, cum triplex sit extensio esse, ut dic<lb ed="#Q"/>tum
est<!--5-->, seu quasi extensio sive protensio, erunt
<lb ed="#Q"/>tres durationes; ergo cum duratio primi sit aeter<lb ed="#Q"/>nitas,
duratio secundi<!--i--> tempus, duratio tertii erit
<lb ed="#Q"/>aevum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e3994">
<lb ed="#Q"/>Solutio: Quod concedendum est. Notandum
<lb ed="#Q"/>autem quod<!--k--> nomen aevi dicitur multipliciter.
<lb ed="#Q"/>Aliquando enim aevum accipitur pro omni dura<lb ed="#Q"/>tione
quae non est tempus, secundum quod dicit
<lb ed="#Q"/><name>Dionysius</name><!--6-->: <quote>Proprietas aevi antiquum</quote> etc.
<lb ed="#Q"/>Aliquando vero pro tota duratione temporis, secun<lb ed="#Q"/>dum
quod dicit <name ref="#Dionysius">Dionysius</name>, in libro <title>De divinis
<lb ed="#Q"/>nominibus</title>: <quote>Aliquando totam durationem tem<lb ed="#Q"/>poris,
quae<!--l--> apud nos est, aevum appellat</quote>; et
<lb ed="#Q"/>hoc modo accipitur <title>Eccli.</title> 43,6: <quote>Luna ostensio
<lb ed="#Q"/>temporis et signum aevi</quote>. Aliquando vero pro an<lb ed="#Q"/>tiquitate
temporis; unde <name>Dionysius</name>: <quote>Saepe an<lb ed="#Q"/>tiquissima
aevi cognominatione<!--m--> fingunt</quote>. Ali<lb ed="#Q"/>quando
pro magna parte temporis: ab Adam usque
<lb ed="#Q"/>ad Noe, unum aevum. Aliquando vero pro periodo
<lb ed="#Q"/>sive duratione rei alicuius, secundum quod tota
<lb ed="#Q"/>vita alicuius hominis appellatur suum aevum.
<lb ed="#Q"/>Aliquando vero accipitur secundum proprium mo<lb ed="#Q"/>dum,
secundum quod aevum est duratio rei ha<lb ed="#Q"/>bentis
esse post non esse, sed non vertibilis in
<lb ed="#Q"/>non esse, ut in perpetuis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e4042">
<lb ed="#Q"/>[Ad obiecta]: ]. Ad primum ergo dicendum
<lb ed="#Q"/>quod <name>Boethius</name> non negavit <mentioned>nunc</mentioned> aevi, sed
<lb ed="#Q"/>stabilitatem <mentioned>nunc</mentioned> sive praesentis aeternitatis
<lb ed="#Q"/>declaravit per comparationem ad <mentioned>nunc</mentioned> tem<lb ed="#Q"/>poris,
quod nobis magis manifestum est. Triplex
<lb ed="#Q"/>tamen est <mentioned>nunc</mentioned>. Est enim <mentioned>nunc</mentioned>, quod non
<lb ed="#Q"/>incepit esse et quod immutabiliter manet in esse:
<lb ed="#Q"/>et est <mentioned>nunc</mentioned> aeternitatis; et <mentioned>nunc</mentioned>, quod in<lb ed="#Q"/>cipit
esse, sed non mutatur nec fluit in<!--n--> esse: et
<lb ed="#Q"/>tale est <mentioned>nunc</mentioned> aevi, et dicitur hic fluxus suc<lb ed="#Q"/>cessionis
variabilis et non continuationis esse
<lb ed="#Q"/>sive durationis; et est <mentioned>nunc</mentioned> quod incipit esse
<lb ed="#Q"/>et mutatur et fluit in esse: et tale est <mentioned>nunc</mentioned>
<lb ed="#Q"/>temporis. Praesens enim aeternitatis semper fuit
<lb ed="#Q"/>et est et erit; uno modo ens praesens perpetui
<lb ed="#Q"/>non semper fuit, sed semper et est et erit; uno
<lb ed="#Q"/>modo ens praesens temporis mutatur et fluit a
<lb ed="#Q"/>futuro in praesens, a praesenti in praeteritum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e4085">
<lb ed="#Q"/>2. Ad secundum dicendum quod <mentioned>semper</mentioned>
<lb ed="#Q"/>uno modo accipitur pro toto tempore, alio modo
<lb ed="#Q"/>pro tota aeternitate, quae non habet totalitatem
<lb ed="#Q"/>partibilitatis, sed perfectionis. Intelligitur ergo
<pb ed="#Q" n="101"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/><mentioned>semper</mentioned>, cum dicitur <quote>praesens, si semper est
<lb ed="#Q"/>praesens</quote> etc., de totalitate aeternitatis in dura<lb ed="#Q"/>tione
quae non incipit nec desinit, si accipiatur
<lb ed="#Q"/>aeternitas proprie, et non de totalitate temporis:
<lb ed="#Q"/>praesens enim perpetui praesens est toti tem<lb ed="#Q"/>pori.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e4114">
<lb ed="#Q"/>3. Ad tertium dicendum quod quantitas est
<lb ed="#Q"/>duobus modis, sicut dicit B.<!--a--> <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in
<lb ed="#Q"/>libro <title>De quantitate animae</title><!--1-->: est enim quantum
<lb ed="#Q"/>virtute, quantum dimensione. Dicendum ergo quod
<lb ed="#Q"/>aevum accidens est rei aeviternae, id est perpe<lb ed="#Q"/>tuae,
et reducetur ad genus quantitatis secundum
<lb ed="#Q"/>quod extenditur quantitas ad extensionem virtua<cb ed="#Q" n="b"/><lb ed="#Q"/>lem;
secundum vero quod coarctatur intentio quan<lb ed="#Q"/>titatis
ad quantitatem dimensionis, procedebat
<lb ed="#Q"/>obiectio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c1-d1e4139">
<lb ed="#Q"/>4. Ad quartum dicendum quod est accidens
<lb ed="#Q"/>proprium et est<!--b--> accidens commune. Accidens
<lb ed="#Q"/>proprium, ut risibile homini, quod<!--c--> per se et
<lb ed="#Q"/>omni inest et soli, diversificatur secundum diffe<lb ed="#Q"/>rentiam
speciei<!--d--> subiecti. Accidens vero com<lb ed="#Q"/>mune,
ut albedo et numerus homini<!--e-->, non diver<lb ed="#Q"/>sificatur
secundum speciem, sed solum secundum
<lb ed="#Q"/>numerum. Ex<!--f--> accidentibus autem propriis est
<lb ed="#Q"/>aevum aeviternis et tempus temporalibus; et ideo
<lb ed="#Q"/>differunt specie tempus et aevum<!--2-->.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>