-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l1p1i1t2q4m3c2.xml
312 lines (312 loc) · 19.2 KB
/
ahsh-l1p1i1t2q4m3c2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, P. 1, Inq. 1, Tract. 2, Q. 4, Mem. III, C. 2</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<date when="2017-02-19">February 18, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a
<ref target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit> <witness xml:id="Q" n="quaracchi1924">Quaracchi 1924</witness> <witness xml:id="V" n="vatlat701">Vat lat 701</witness> <witness xml:id="B" n="borghlat359">Borgh. lat 359</witness> <witness xml:id="U" n="urblat123">Urb lat 123</witness> <witness xml:id="Pa" n="bnf15331">BnF 15331</witness> </listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-02-19" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="include-list">
<xi:include href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-lists/master/workscited.xml" xpointer="worksCited"/>
<xi:include href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-lists/master/Prosopography.xml" xpointer="prosopography"/>
</div>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Q" n="101"/><cb ed="#Q" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2">
<head xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-Hd1e3729">I, P. 1, Inq. 1, Tract. 2, Q. 4, Mem. III, C. 2</head>
<head xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-Hd1e3732" type="question-title">DE UNITATE AEVI.</head>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e3735">
<lb ed="#Q"/>Consequenter quaeritur de unitate aevi<!--3-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e3740">
<lb ed="#Q"/>Et obicitur: 1. Primo, cum nos videamus in
<lb ed="#Q"/>aeviternis quod quaedam prius<!--g--> recipiunt perpe<lb ed="#Q"/>tuitatem,
quaedam consequenter — ut angeli qui a
<lb ed="#Q"/>principio receperunt esse perpetuum, consequen<lb ed="#Q"/>ter
autem rationales animae — et in ipsis etiam
<lb ed="#Q"/>consequitur inchoatio esse unius ad esse alterius,
<lb ed="#Q"/>non erit aliquo modo una perpetuitas<!--h--> omnium
<lb ed="#Q"/>aeviternorum nec similis protensio durationis,
<lb ed="#Q"/>cum una excedat aliam ex parte ante.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e3762">
<lb ed="#Q"/>2. Item, perpetua, ut animae, angeli et mate<lb ed="#Q"/>ria,
habent omnino absolutum modum essendi et
<lb ed="#Q"/>non dependent ab invicem; ergo habent omnino
<lb ed="#Q"/>disparatam durationem; sed duratio cuiuslibet est
<lb ed="#Q"/>aevum; est igitur aevum disparatum et diversum,
<lb ed="#Q"/>non unum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e3779">
<lb ed="#Q"/>3. Item, tempus primo est mensura motus primi
<lb ed="#Q"/>mobilis et per hoc est tempus mensura una om<lb ed="#Q"/>nium
inferiorum; unde si aeque principaliter et
<lb ed="#Q"/>primo, et non per aliquod unum prius vel cau<lb ed="#Q"/>sam,
esset tempus mensura omnium temporalium,
<lb ed="#Q"/>non posset esse iam unum tempus. Si ergo ex
<lb ed="#Q"/>Parte aevi non est aliquod aeviternum sustinens<!--i-->
<lb ed="#Q"/>primo aevum, quod aeviternum<!--k--> sit causa<!--l--> om<lb ed="#Q"/>nium
aliorum, immo aevum est aeque primo men<lb ed="#Q"/>sura
omnium aeviternorum, non per aliquod: vi<lb ed="#Q"/>detur
quod quot sunt aeviterna, tot debeant esse
<lb ed="#Q"/>aeva, ut ita dicatur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e3808">
<lb ed="#Q"/>4. Item, in <name>Apocryphis Esdrae</name><!--4-->: <quote>Maiestas et
<lb ed="#Q"/>potestas aevorum est apud te, Domine</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e3815">
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>5. Item, <name ref="#Dionysius">Dionysius</name><!--5-->: <quote>Ipse est aevum ae<lb ed="#Q"/>vorum</quote>;
loquitur de Deo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e3824">
<lb ed="#Q"/>Contra: a. Maior est unitas ex parte esse per<lb ed="#Q"/>fectioris.
Si ergo esse perpetuum est perfectius
<lb ed="#Q"/>temporali, maior erit unitas ex parte esse per<lb ed="#Q"/>petui
quam temporalis; ergo duratio mensurans
<lb ed="#Q"/>esse perpetuum magis erit una quam quae men<lb ed="#Q"/>surat
esse<!--m--> temporale; ergo aevum est<!--n--> magis
<lb ed="#Q"/>unum tempore. Cum ergo <quote>tempus sit unum om<lb ed="#Q"/>nium
temporalium</quote>, ut dicit <name>Anselmus</name>, in libro
<lb ed="#Q"/><title>De veritate</title><!--6-->: <quote>Dicitur tempus huius rei et illius,
<lb ed="#Q"/>cum unum et idem<!--o--> sit tempus omnium quae in
<lb ed="#Q"/>eodem tempore simul sunt, et si non esset haec
<lb ed="#Q"/>res vel illa, non minus esset idem tempus</quote>. Ergo
<lb ed="#Q"/>multo magis erit unum aevum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e3855">
<lb ed="#Q"/>b. Item, <title>Eccli.</title> 1,1: <quote>Omnis sapientia a Domino
<lb ed="#Q"/>Deo est et cum illo fuit semper et est ante aevum</quote>.
— Item, 42,19: <quote>Respexit Dominus in signum aevi</quote>.
<lb ed="#Q"/>In omnibus iis auctoritatibus nominatur in sin<lb ed="#Q"/>gulari,
non in plurali, et tamen nominatur per to<lb ed="#Q"/>tam
durationem suam; ex quo videtur quod non
<lb ed="#Q"/>habeat pluralitatem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e3871">
<lb ed="#Q"/>c. item, ratione potest ostendi sic: Si plura
<lb ed="#Q"/>ponuntur aeva, aut ergo unum iterum<!--p--> ponetur
<lb ed="#Q"/>praecessisse aliud aut sequi aut simul esse cum
<lb ed="#Q"/>illo. Non praecessit aliud: quia ante hoc non fuit
<lb ed="#Q"/>nisi aeternitas; item<!--q--> post hoc<!--r--> non erit aliud:
<lb ed="#Q"/>quia illud quod modo est, nunquam deficiet; si
<lb ed="#Q"/>ergo plura sunt, aliud erit simul cum isto. Cum
<lb ed="#Q"/>ergo in quantitatibus non habentibus positionem,
<lb ed="#Q"/>quod potest mensurare una, potest mensurare<!--s-->
<pb ed="#Q" n="102"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>reliqua eiusdem generis, ut explanabitur intra<!--1-->:
<lb ed="#Q"/>et ideo non possunt plures partes temporis esse
<lb ed="#Q"/>simul, quia semper<!--a--> altera superflueret; et simi<lb ed="#Q"/>liter
videtur quod non possunt esse plura aeva
<lb ed="#Q"/>simul, quoniam semper alterum superflueret.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e3909">
<lb ed="#Q"/>Ad solutionem huius quaestionis nota primo
<lb ed="#Q"/>opinionem quorumdam quod<!--b-->, sicut dicit <name>Boe<lb ed="#Q"/>thius</name>,
in libro <title>De consolatione</title><!--2-->: <quote>Sic se habet fa<lb ed="#Q"/>tum
ad providentiam divinam, ut tempus ad aeter<lb ed="#Q"/>nitatem</quote>;
<quote>providentia vero est ratio divina quae
<lb ed="#Q"/>cuncta disponit, fatum vero inhaerens rebus mo<lb ed="#Q"/>bilibus
dispositio, per quam providentia suis quae<lb ed="#Q"/>que<!--c-->
nectit ordinibus</quote><!--3-->. Quamvis autem dican<lb ed="#Q"/>tur
plura fata, quia quaelibet res per providen<lb ed="#Q"/>tiam
habet assignatum ordinem, hoc non est
<lb ed="#Q"/>nisi quia fatum est huius rei<!--d--> et illius; fatum
<lb ed="#Q"/>autem est unum, quia, sicut dicit <name>Boethius</name>, in
<lb ed="#Q"/>eodem<!--4-->: <quote>Ordo quidam<!--e--> cuncta complectitur, ut
<lb ed="#Q"/>si quis ab assignato ordine recesserit, in alium
<lb ed="#Q"/>ordinem relabatur</quote>. Ab unitate ergo huius ordinis
<lb ed="#Q"/>cuncta complectentis erit fatum unum, non ab
<lb ed="#Q"/>unitate illorum quorum est fatum. Si ergo simili
<lb ed="#Q"/>modo se habet tempus ad aeternitatem, erit tem<lb ed="#Q"/>pus
unum, non ab unitate temporalium, quae men<lb ed="#Q"/>surantur<!--f-->
tempore, sicut patet ex praedicta sen<lb ed="#Q"/>tentia
<name ref="#Anselm">Anselmi</name>, in libro <title>De veritate</title><!--5-->, sed ab
<lb ed="#Q"/>unitate causae, quae est influentia seu virtus du<lb ed="#Q"/>rationis
ab aeternitate, secundum quod res sunt
<lb ed="#Q"/>in participatione aeternitatis; simili modo unitas
<lb ed="#Q"/>aevi, in quo est primo et principaliter<!--g--> influentia
<lb ed="#Q"/>virtutis<!--h--> durationis ab aeternitate. Et secundum
<lb ed="#Q"/>hanc rationem <name ref="#Dionysius">B. Dionysius</name>, in libro <title>De divinis
<lb ed="#Q"/>nominibus</title><!--6-->, dicit: <quote>Oportet divinum<!--i--> tamquam
<lb ed="#Q"/>aevum et tamquam tempus hymnire</quote>, id est lau<lb ed="#Q"/>dare,
<quote>ut omnis temporis et aevi causam</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e3977">
<lb ed="#Q"/>[Ad obiecta]: 1. Secundum hoc respondendum
<lb ed="#Q"/>ad primum et dicendum unum esse aevum ae<lb ed="#Q"/>viternorum,
sicut unum tempus omnium tempora<lb ed="#Q"/>lium,
quemadmodum dicit <name>Anselmus</name><!--7-->: <quote>Tem<lb ed="#Q"/>pus
unum et idem est omnium eorum quae in
<lb ed="#Q"/>eodem tempore simul sunt; et si<!--k--> non esset haec
<lb ed="#Q"/>res vel illa, nihilominus est tempus unum</quote><!--l-->. Ita
<lb ed="#Q"/>dicendum<!--m--> unum et idem aevum omnium quae
<lb ed="#Q"/>in aevo sunt; et licet haec anima vel illa inci<lb ed="#Q"/>piat
esse in aevo post illam, nihilominus aevum,
<lb ed="#Q"/>quod ingrediuntur, unum est ab unitate unius in<lb ed="#Q"/>fluentiae
virtutis durationis sine fine ab aeterni<cb ed="#Q" n="b"/><lb ed="#Q"/>tate,
quae una est, quamvis differentia<!--n--> sint re<lb ed="#Q"/>ceptiva
ipsius influentiae<!--3-->. Quemadmodum una est
<lb ed="#Q"/>influentia lucis a sole et tamen differentia recep<lb ed="#Q"/>tiva
influentiae<!--o--> lucis et receptio multiplicatur,
<lb ed="#Q"/>non infusio vel influentia: sic receptio virtutis
<lb ed="#Q"/>durationis sine fine, quae est perpetuitas, potest
<lb ed="#Q"/>multiplicari, cum recipitur ab angelo et ab anima,
<lb ed="#Q"/>et non simul: non<!--p--> tamen ipsa perpetuitas, sicut
<lb ed="#Q"/>nec ipsa influentia, multiplicatur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e4026">
<lb ed="#Q"/>2. Ad secundum dicendum sine praeiudicio
<lb ed="#Q"/>quod quamvis duratio materiae, animae et angeli
<lb ed="#Q"/>et aliorum aeviternorum habeat disparationem,
<lb ed="#Q"/>non dependentiam ab<!--q--> invicem secundum causa<lb ed="#Q"/>litatem,
dico tamen quod proportionaliter se ha<lb ed="#Q"/>bent
secundum virtutem durationis, ut dictum est<!--9-->,
<lb ed="#Q"/>in<!--r--> quantum sunt in participatione divinae aeter<lb ed="#Q"/>nitatis.
Quamvis enim secundum actum durationis,
<lb ed="#Q"/>nec esse angeli nec esse animae nec esse mate<lb ed="#Q"/>riae
se excedant<!--s-->, ut nec esse angeli esse ani<lb ed="#Q"/>mae
nec esse animae esse materiae, virtute ta<lb ed="#Q"/>men
durationis et continuationis <mentioned>esse</mentioned> nihil pro<lb ed="#Q"/>hibebit
esse animae excedere esse materiae et
<lb ed="#Q"/>esse angeli esse animae, ita quod, posito quod
<lb ed="#Q"/>relinquerentur propriae naturae et essent verti<lb ed="#Q"/>bilia
in non esse, citius deficeret materia quae
<lb ed="#Q"/>in essendo est ignobilior anima et forsitan anima
<lb ed="#Q"/>angelo per naturam. Et sic, quamvis non exce<lb ed="#Q"/>dant
se<!--t--> secundum actum durationis nec depen<lb ed="#Q"/>deant
ab invicem secundum rationem causalitatis,
<lb ed="#Q"/>nihil videtur prohibere quin dependeant et ordi<lb ed="#Q"/>nentur
secundum virtutem durationis et quin vir<lb ed="#Q"/>tus
durationis nobilior possit se habere virtua<lb ed="#Q"/>liter
ut mensura durationis ignobilioris, etsi non
<lb ed="#Q"/>ut causa: ut secundum ordinem virtutis dura<lb ed="#Q"/>tionis
ascendendo ad aeternitatem, a virtute mi<lb ed="#Q"/>nori
ad maiorem, perveniatur ad unam aeternitati
<lb ed="#Q"/>proximam, in qua primo appareat unitas aevi,
<lb ed="#Q"/>quemadmodum in motu caeli apparet unitas tem<lb ed="#Q"/>poris
secundum praesentem statum. Hoc autem
<lb ed="#Q"/>cogitur<!--u-->, quoniam sicut dicit <name ref="#Dionysius">B. Dionysius</name><!--10-->:
<quote>Omnia exeunt<!--v--> a primo secundum ordinem</quote>;
<lb ed="#Q"/>item, propter hoc quod dicit <name>B. Augustinus</name><!--11-->:
<quote>Omnia sunt inaequalia<!--x-->, ad hoc inaequalia ut
<lb ed="#Q"/>essent omnia</quote>. Erit ergo ponere gradum in virtute
<lb ed="#Q"/>durationis in aeviternis, sicut in temporalibus po<lb ed="#Q"/>nitur
secundum actum durationis. Hoc tamen abs<lb ed="#Q"/>que<!--y-->
praeiudicio melioris sententiae dictum est.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e4107">
<pb ed="#Q" n="103"/>
<lb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>3-5. Ad reliqua obiecta patet solutio ex
<lb ed="#Q"/>praedictis<!--a-->. Nam plura aeva dicuntur materialiter
<lb ed="#Q"/>sicut plura tempora, non formaliter, sive quia
<lb ed="#Q"/>plura sunt in aevo vel plura in tempore, dicuntur
<lb ed="#Q"/>plura tempora vel aeva, cum tamen aevum et
<lb ed="#Q"/>tempus unum; vel dicuntur plura aeva in alia si<lb ed="#Q"/>gnificatione
quam in propria.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e4129">
<lb ed="#Q"/>Aliter potest dici quod sunt plura aeva, sci<lb ed="#Q"/>licet<!--b-->
secundum pluralitatem aeviternorum, nec
<lb ed="#Q"/>habent unitatem essentiae nec ab hac unitate unum
<lb ed="#Q"/>dicitur aevum. Potest tamen dici unum ab unitate
<lb ed="#Q"/>conformitatis, quia omnia aeva, distincta secundum
<lb ed="#Q"/>distinctionem aeviternorum, conformitatem habent
<lb ed="#Q"/>in imitatione aeternitatis et temporis: aeternitatis,
<lb ed="#Q"/>quantum ad infinitatem ex parte finis et carentiam
<lb ed="#Q"/>prioris et posterioris; temporis, quantum ad ha<lb ed="#Q"/>bere
principium. Nec oportet quod aevum om<lb ed="#Q"/>nium
aeviternorum sit unum sicut unum tempus
<lb ed="#Q"/>omnium temporalium: aeviterna enim omnia im<lb ed="#Q"/>mediate
exeunt a primo; propter quod non inter<lb ed="#Q"/>cipitur
aliquod medium a quo dependeant se<lb ed="#Q"/>cundum
essentiam vel actum: sicut omnia tem<lb ed="#Q"/>poralia,
quantum ad esse et operationem, in quan<lb ed="#Q"/>tum
huiusmodi, dependent a primo<!--c--> motu; prop<lb ed="#Q"/>ter
quod et<!--d--> eorum motuum est regula tempus
<lb ed="#Q"/>unum, scilicet illud quod est numerus primi
<lb ed="#Q"/>motus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e4175">
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>Si autem obicitur quod dicit <name>Philoso<lb ed="#Q"/>phus</name><!--1-->
quod si essent plures caeli, nihilominus
<lb ed="#Q"/>esset tempus unum, similiter etsi sint plura ae<lb ed="#Q"/>viterna,
nihilominus erit aevum unum: potest dici
<lb ed="#Q"/>quod, ut ponunt in <title>Philosophia Naturali</title> edocti,
<lb ed="#Q"/>proprium subiectum et primum motus est ma.<lb ed="#Q"/>teria
prima<!--2-->, quae est subiectum totius transmu<lb ed="#Q"/>tationis,
cuius mensura propria est tempus. Se<lb ed="#Q"/>cundum
etiam horum opinionem non est ponere
<lb ed="#Q"/>tempus esse in primo caelo mobili ut in subiecto,
<lb ed="#Q"/>sed in prima materia; iuxta quorum positionem
<lb ed="#Q"/>non est inconveniens ponere tempus unum ab
<lb ed="#Q"/>unitate motus et subiecti materiae primae, etsi
<lb ed="#Q"/>sint plures caeli. Iuxta positionem eorum qui di<lb ed="#Q"/>cunt
tempus esse in primo caelo mobili sicut in
<lb ed="#Q"/>subiecto, dicendum quod, si essent plures caeli,
<lb ed="#Q"/>non esset unum tempus per essentiam, posset
<lb ed="#Q"/>tamen esse unum per conformitatem sive indif<lb ed="#Q"/>ferentiam
participationis aevi et aeternitatis. Quot<lb ed="#Q"/>quot
enim essent motus huiusmodi, eorum men<lb ed="#Q"/>surae
consimiliter et conformiter se haberent ad
<lb ed="#Q"/>aevum et aeternitatem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t2q4m3c2-d1e4228">
<lb ed="#Q"/>Ad hoc quod primo<!--3--> obicitur dicendum
<lb ed="#Q"/>quod aevum, quantum ad esse proprium quod
<lb ed="#Q"/>non numeratur per prius et posterius, maioris est
<lb ed="#Q"/>unitatis quam tempus quod numeratur; unde pro<lb ed="#Q"/>ximius
se conformat aeternitati et magis naturam
<lb ed="#Q"/>illius participat quam tempus.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>