-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l1p1i1t3q1m1c3.xml
450 lines (450 loc) · 30.3 KB
/
ahsh-l1p1i1t3q1m1c3.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, P. 1, Inq. 1, Tract. 3, Q. 1, Mem. I, C. 3</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<date when="2017-02-09">February 09, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a
<ref target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit> <witness xml:id="Q" n="quaracchi1924">Quaracchi 1924</witness> <witness xml:id="V" n="vatlat701">Vat lat 701</witness> <witness xml:id="B" n="borghlat359">Borgh. lat 359</witness> <witness xml:id="U" n="urblat123">Urb lat 123</witness> <witness xml:id="Pa" n="bnf15331">BnF 15331</witness> </listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-02-09" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="include-list">
<xi:include href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-lists/master/workscited.xml" xpointer="worksCited"/>
<xi:include href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-lists/master/Prosopography.xml" xpointer="prosopography"/>
</div>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Q" n="116"/><cb ed="#Q" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3">
<head xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-Hd1e3729">I, P. 1, Inq. 1, Tract. 3, Q. 1, M. 1, C. 3</head>
<head xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-Hd1e3732" type="question-title">DE DIFFERENTIIS UNIUS ET UNITATIS.</head>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e3735">
<lb ed="#Q"/>Consequenter quaerendum esset unde causetur
<lb ed="#Q"/>unitas et multitudo in rebus, sed istud reserva<lb ed="#Q"/>bimus<!--t-->
inquirendum cum quaeretur de conditione
<lb ed="#Q"/>rerum<!--2-->. Nunc autem quaerendum est de differen<lb ed="#Q"/>tiis
unitatis et unius.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e3748">
<lb ed="#Q"/>Assignantur autem multis modis differentiae
<lb ed="#Q"/>unius: I. Secundum <name>B. Dionysium</name>, in libro
<lb ed="#Q"/><title>De divinis nominibus</title><!--3-->, hoc modo<!--u-->; dicit enim:
<quote>Causa omnium non est unum ut unum multorum,
<lb ed="#Q"/>sed ante omne unum et multitudinem et omnis
<lb ed="#Q"/>unius et multitudinis terminativum. Non enim est
<lb ed="#Q"/>multitudo quae non participet alicubi unum, sed<!--v-->
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>quod est multa partibus, unum est toto; quod est
<lb ed="#Q"/>multa accidentibus, unum est subiecto; quod est
<lb ed="#Q"/>multa numero, unum<!--x--> specie; quod est multa
<lb ed="#Q"/>speciebus, unum<!--x--> genere; quod est multa pro<lb ed="#Q"/>cessibus,
unum principio</quote>. Ecce quod ponit sex
<lb ed="#Q"/>differentias <mentioned>unius</mentioned>: <mentioned>unum</mentioned> sicut est in causa,
<lb ed="#Q"/>quod est Deus, et hoc est <mentioned>unum non in multis</mentioned>;
<lb ed="#Q"/>et <mentioned>unum</mentioned> quod est in creatura, quod est <mentioned>unum<!--z-->
<lb ed="#Q"/>multitudine</mentioned>; et hoc quinque modis: unum toto,
<lb ed="#Q"/>unum subiecto, unum specie, unum genere, unum
<lb ed="#Q"/>principio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e3790">
<lb ed="#Q"/>II. Item, alio modo <name>B. Bernardus</name>, in V li<lb ed="#Q"/>bro
<quote>De consideratione</quote>, <quote>Ad Eugenium</quote><!--4-->: <quote>Est uni<pb ed="#Q" n=""/><cb ed="#Q" n=""/><lb ed="#Q"/>tas
collectiva, ut multi lapides faciunt unum acer<lb ed="#Q"/>vum;
et est unitas constitutiva, ut multa membra<!--a-->
<lb ed="#Q"/>corpus unum vel multae partes unumquodque
<lb ed="#Q"/>totum<!--b--> constituunt; et est unitas coniugativa, qua
<lb ed="#Q"/>fit ut duo iam non sint duo, sed una caro<!--1-->; et est
<lb ed="#Q"/>unitas nativa, qua anima et caro: unus nascitur
<lb ed="#Q"/>homo; et est unitas potestativa, qua homo vir<lb ed="#Q"/>tutis<!--d-->
non instabilis, non dissimilis, sed unus
<lb ed="#Q"/>sibimet semper nititur inveniri; et est unitas con<lb ed="#Q"/>sentanea,
cum per caritatem multorum hominum
<lb ed="#Q"/>est <quote>cor unum et anima una</quote>, <title>Act.</title> 4,32; et est uni<lb ed="#Q"/>tas
votiva, cum anima, votis omnibus adhaerens
<lb ed="#Q"/>Deo, <quote>unus spiritus est</quote>, <title>I Cor.</title> 6,17; et est unitas
<lb ed="#Q"/>dignativa, qua limus noster a Dei Verbo in unam
<lb ed="#Q"/>assumptus est personam; et est<!--e--> unitas, substan<lb ed="#Q"/>tifica<!--f-->,
quae est unitas Trinitatis, qua tres per<lb ed="#Q"/>sonae
sunt una substantia</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e3837">
<lb ed="#Q"/>III. Item, <name>philosophi</name> alio modo assignant dif<lb ed="#Q"/>ferentias
unitatis. <name>Avicenna</name>, in <title>Metaphysica</title>
<lb ed="#Q"/>sua<!--2-->: <quote><mentioned>Unum</mentioned> dicitur ambigue de rebus, quae in
<lb ed="#Q"/>hoc conveniunt quod in eis non est divisio in ef<lb ed="#Q"/>fectu,
in quantum unumquodque eorum est id quod
<lb ed="#Q"/>est; haec autem intentio est in eis secundum prius
<lb ed="#Q"/>et posterius</quote>. Dicitur ergo <mentioned>unum</mentioned> secundum ac<lb ed="#Q"/>cidens
et secundum essentiam. <mentioned>Unum secundum
<lb ed="#Q"/>accidens</mentioned> dicitur tribus modis: uno modo, quia
<lb ed="#Q"/>unum accidit alicui, ut album Sorti; alio modo,
<lb ed="#Q"/>quia duo accidunt uni, ut grammaticum et mu<lb ed="#Q"/>sicum
Platoni; tertio, quia duobus accidit unum,
<lb ed="#Q"/>sicut albedo<!--g--> Sorti et Platoni. — Item, <mentioned>unum
<lb ed="#Q"/>per essentiam</mentioned> dicitur multis modis: unum ge<lb ed="#Q"/>nere,
unum specie, unum comparatione, unum
<lb ed="#Q"/>subiecto, unum numero.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e3874">
<lb ed="#Q"/>Et postmodum subdividit<!--3--> <mentioned>unum genere</mentioned>: ali<lb ed="#Q"/>quando
in genere propinquo, ut homo [et] asinus
<mentioned>unum</mentioned> in animali; aliquando in genere remoto,
<lb ed="#Q"/>ut homo et asinus <mentioned>unum</mentioned> in substantia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e3883">
<lb ed="#Q"/>Item, <mentioned>unum in specie</mentioned> dupliciter: aliquando
<lb ed="#Q"/>in propinqua specie, ut Sortes et Plato <mentioned>unum</mentioned>
<lb ed="#Q"/>in homine; aliquando<!--h--> in specie remota, ut Sor<lb ed="#Q"/>tes
et Plato <mentioned>unum</mentioned> in animali.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e3894">
<lb ed="#Q"/>Item, <mentioned>unum secundum comparationem</mentioned> decla<lb ed="#Q"/>ratur
ab eo<!--i--><!--4--> sic: <quote><mentioned>Unum enim comparatione</mentioned>
<lb ed="#Q"/>est<!--k--> inter quae est<!--l--> aliqua comparatio una, ut
<lb ed="#Q"/>comparatio navis ad rectorem et civitatis ad re<lb ed="#Q"/>gem
una est: eae enim duae comparationes con<lb ed="#Q"/>similes<!--m-->
sunt nec est earum unitio per accidens</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e3910">
<lb ed="#Q"/>Item, <mentioned>unum subiecto</mentioned><!--5-->, cuius partes secun<lb ed="#Q"/>dum
naturam suam, etsi dividantur, habent <quote>uniri
<lb ed="#Q"/>in unum<!--n--> subiectum</quote>, et divisae retinent natu<cb ed="#Q" n="b"/><lb ed="#Q"/>ram
speciei: ut multae aquae dicuntur <mentioned>unum
<lb ed="#Q"/>in subiecto</mentioned>, quia natura suorum subiectorum est
<lb ed="#Q"/>ut possint uniri et fieri <mentioned>unum subiecto</mentioned>, ut multae
<lb ed="#Q"/>aquae una aqua. Et inde est quod <quote>aggregatio
<lb ed="#Q"/>multitudinis non est unum subiecto</quote> ». Item, na<lb ed="#Q"/>tura
partium est <mentioned>unum specie</mentioned>: sunt enim eae<lb ed="#Q"/>dem
specie cum suo toto<!--o-->, sicut partes aquae<!--p-->
<lb ed="#Q"/>sunt aqua; non autem sic est in partibus unius
<lb ed="#Q"/>hominis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e3940">
<lb ed="#Q"/>Item, <mentioned>unum numero</mentioned> subdividitur: aliquando
<lb ed="#Q"/>est <mentioned>unum numero</mentioned> continuatione, aliquando per<lb ed="#Q"/>fectione,
aliquando per speciem suam, aliquando
<lb ed="#Q"/>per suam essentiam.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e3952">
<lb ed="#Q"/>Item, <mentioned>unum<!--q--> continuatione</mentioned> multipliciter: aut
<lb ed="#Q"/>quod sentitur secundum unum modum, <quote>ut in
<lb ed="#Q"/>lineis illa in qua non est angulus, et in superfi<lb ed="#Q"/>ciebus
illa quae est planissima, et in corporibus
<lb ed="#Q"/>illud quod circumdat superficies, in qua non est
<lb ed="#Q"/>curvatura<!--r--> secundum angulum</quote><!--6--> ut sphaericum.
<lb ed="#Q"/>Aut sentitur secundum dispositionem differentem,
<lb ed="#Q"/>licet <quote>duo extrema copulentur ad communem ter<lb ed="#Q"/>minum,
sicut totalitas duarum linearum continen<lb ed="#Q"/>tium
angulum</quote>. Aut sentitur secundum differen<lb ed="#Q"/>tem
naturam, licet habeant unam cohaerentiam,
<quote>ut<!--s--> membra, quae sunt composita ex aliis<!--t--> mem<lb ed="#Q"/>bris</quote>,
et hoc vel<!--u--> naturaliter vel artificialiter:
<lb ed="#Q"/>naturaliter ut in corpore hominis, artificialiter ut
<lb ed="#Q"/>in arca. Prima unitas maior est secunda, et se<lb ed="#Q"/>cunda
tertia. — Item, nota quod <mentioned>unum continua<lb ed="#Q"/>tione</mentioned>
dicitur<!--v--> duobus modis: quantitate et na<lb ed="#Q"/>tura
aut quantitate tantum. Quantitate et natura,
<lb ed="#Q"/>cuius quantitas nec<!--x--> natura dividitur: et haec
<lb ed="#Q"/>sunt <mentioned>unum subiecto</mentioned>, ut haec aqua vel ille aer;
<mentioned>unum</mentioned> vero quantitate tantum, cuius quantitas non
<lb ed="#Q"/>multiplicatur licet natura, ut unitas manus. Haec
<lb ed="#Q"/>ergo dicuntur <mentioned>unum numero per continuationem</mentioned>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e4000">
<lb ed="#Q"/>Item, <mentioned>unum numero secundum perfectionem</mentioned>
<lb ed="#Q"/>est<!--y--> cuius partes non multiplicantur secundum na<lb ed="#Q"/>turam
suae speciei: quemadmodum <quote>unus homo
<lb ed="#Q"/>numero non multiplicatur secundum naturam suam,
<lb ed="#Q"/>scilicet secundum quod est homo, cum dividitur;
<lb ed="#Q"/>multiplicatur autem alio modo, cum dividitur<!--z-->
<lb ed="#Q"/>corpus et anima, quorum neutrum est homo</quote><!--7-->: et
<lb ed="#Q"/>hoc modo est <mentioned>unum numero perfectione</mentioned> sive
<lb ed="#Q"/>totalitate. Non autem sic est in eo quod est <mentioned>unum
<lb ed="#Q"/>numero</mentioned> et potest multiplicari secundum naturam
<lb ed="#Q"/>speciei in partes: sicut una aqua in plures aquas
<lb ed="#Q"/>quae etiam conveniunt in specie aquae. Individua
<lb ed="#Q"/>ergo aqua est <mentioned>una numero continuatione</mentioned>, in<lb ed="#Q"/>dividuus
homo <mentioned>unum numero perfectione</mentioned>. Simili
<pb ed="#Q" n="118"/>
<lb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>modo angularis figura erit<!--a--> <mentioned>una numero conti<lb ed="#Q"/>nuatione</mentioned>,
circularis vero erit <mentioned>una numero per<lb ed="#Q"/>fectione</mentioned>:
si enim sit partita, non perfecta, non
<lb ed="#Q"/>poterit dici unus circulus numero<!--1-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e4046">
<lb ed="#Q"/>Item, <mentioned>unum numero secundum suam speciem</mentioned>
<lb ed="#Q"/>est quod non est divisibile aliquo modo nec ex
<lb ed="#Q"/>sua natura, tamen habet additam aliquam natu<lb ed="#Q"/>ram
praeter unitatem, sicut punctus, qui prae<lb ed="#Q"/>ter<!--b-->
unitatem habet naturam situs et non est<!--c-->
<lb ed="#Q"/>divisibile aliquo modo: unitas enim puncti est
<lb ed="#Q"/>unitas habens positionem<!--2-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e4064">
<lb ed="#Q"/>Item, <mentioned>unum numero per suam essentiam</mentioned> est
<lb ed="#Q"/>quod non est aliquo modo divisibile <quote>et in quo
<lb ed="#Q"/>non<!--d--> est natura alia: sicut ipsamet unitas, quae
<lb ed="#Q"/>est principium numeri, cui si adiungitur aliqua
<lb ed="#Q"/>alia unitas, iam earum coniunctio<!--e--> erit nume<lb ed="#Q"/>rus</quote><!--3-->;
et hoc modo <mentioned>unum</mentioned> est quod non est
<lb ed="#Q"/>divisibile nec re nec intellectu.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e4082">
<lb ed="#Q"/>IV. Item, secundum <name>Aristotelem</name>, in <title>V Me<lb ed="#Q"/>taphysicae</title><!--4-->,
assignantur differentiae <mentioned>unius</mentioned> hoc
<lb ed="#Q"/>modo: unum per se et<!--f--> unum per accidens. Et
<lb ed="#Q"/>unum per accidens secundum tres modos, sicut
<lb ed="#Q"/>prius ab Avicenna.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e4095">
<lb ed="#Q"/>Item, <mentioned>unum per se</mentioned> multipliciter: <quote><mentioned>unum con<lb ed="#Q"/>tinuatione</mentioned>,
sicut linea vel lignum glutinatum vel
<lb ed="#Q"/>membrum, vel sicut motus, qui non dividitur se<lb ed="#Q"/>cundum
tempus; et <mentioned>unum</mentioned> quorum subiectum
<lb ed="#Q"/>non dividitur secundum formam</quote>, quod ab Avi<lb ed="#Q"/>cenna
dicebatur <mentioned>unum subiecto</mentioned>, quemadmo<lb ed="#Q"/>dum
<mentioned>unum</mentioned> dicitur vinum et aqua et oleum;
<lb ed="#Q"/>et<!--g--> <mentioned>unum genere</mentioned>, <quote>quorum genus est unum
<lb ed="#Q"/>et differunt per differentias subiectivas: sicut
<lb ed="#Q"/>homo et equus</quote>; et <mentioned>unum</mentioned> secundum illud quod
<lb ed="#Q"/>intrat<!--h--> utriusque rei definitionem, <quote>ut augmen<lb ed="#Q"/>tabile
et diminuibile sunt unum</quote>, quia definitio
<lb ed="#Q"/>sui generis est <mentioned>unum</mentioned>; et <mentioned>unum modo sim<lb ed="#Q"/>plici</mentioned>,
ut quod indivisibile est omnino, ut punc<lb ed="#Q"/>tus;
et<!--i--> <mentioned>unum modo universali</mentioned>, quod scilicet
<lb ed="#Q"/>non dividitur <quote>secundum speciem suam, ut unum
<lb ed="#Q"/>os et unus homo</quote>, et haec dicuntur <mentioned>unum in
<lb ed="#Q"/>forma</mentioned>: <mentioned>unum autem in forma sunt quorum to<lb ed="#Q"/>talitas
est una</mentioned>, secundum quem modum dicitur
<lb ed="#Q"/>linea circuli una magis quam aliae lineae; et
<mentioned>unum numero</mentioned>, quorum materia est una; et
<quote>unum secundum aequalitatem, quorum proportio
<lb ed="#Q"/>est una</quote><!--k-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e4144">
<lb ed="#Q"/>V. Item<!--l-->, <name ref="#Algazali">Algazel</name>, in sua <title>Metaphysica</title><!--5-->, alio
<lb ed="#Q"/>modo distinguit: <quote>Est enim <mentioned>unum simpliciter</mentioned> et
'unum secundum quid'. <mentioned>Unum simpliciter</mentioned> tribus
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>modis: est enim <mentioned>unum</mentioned>, in quo non est multitudo
<lb ed="#Q"/>nec potentia nec actu: ut punctus<!--m--> unus, Deus
<lb ed="#Q"/>unus; alio modo <mentioned>unum</mentioned>, in quo non est multitudo
<lb ed="#Q"/>in actu, sed in potentia: ut quod est homoge<lb ed="#Q"/>neum,
sicut<!--n--> una aqua, unus aer; tertio modo
<lb ed="#Q"/>est <mentioned>unum</mentioned>, in quo est potentia et actu multitudo:
<lb ed="#Q"/>ut lectus unus et membrum unum per composi<lb ed="#Q"/>tionem
partium. <mentioned>Unum vero secundum quid</mentioned>
<lb ed="#Q"/>multipliciter: genere, specie, accidente, subiecto,
<lb ed="#Q"/>proportione</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e4178">
<lb ed="#Q"/>VI. Item, alio modo assignantur differentiae
<mentioned>unius</mentioned> in libro <title>De unitate et uno</title><!--6-->, hoc modo:
<quote><mentioned>Unum</mentioned> aliud essentiae simplicitate unum, ut
<lb ed="#Q"/>Deus. Aliud simplicium coniunctione unum, ut
<lb ed="#Q"/>angelus et anima, quorum unumquodque est
[unum] coniunctione materiae et formae</quote>; et hoc
<lb ed="#Q"/>ibi dicitur<!--o--> secundum opinionem, tamen ibi sunt
<lb ed="#Q"/>componentia<!--p--> quasi materiae et formae.<quote> Aliud
<lb ed="#Q"/>continuitate, ut arbor et petra. Aliud composi<lb ed="#Q"/>tione,
ut ex multis tabulis una arca. Aliud ag<lb ed="#Q"/>gregatione,
ut unus populus, unus grex et acer<lb ed="#Q"/>vus
tritici. Alia dicuntur <mentioned>unum proportione</mentioned>, ut
<lb ed="#Q"/>rector navis et gubernator civitatis <mentioned>unum</mentioned> simili<lb ed="#Q"/>tudine
officii. Alia <mentioned>unum accidente</mentioned>, sicut cycnus
<lb ed="#Q"/>et nix <mentioned>unum</mentioned> albedine. Alia vero dicuntur <mentioned>unum
<lb ed="#Q"/>numero</mentioned>, ut diversa accidentia, quae uni subiecto
<lb ed="#Q"/>insunt, dicuntur <mentioned>unum numero</mentioned>, id est nume<lb ed="#Q"/>rando,
ut hoc<!--q--> dulce et hoc idem caeruleum. Alia
<lb ed="#Q"/>vero dicuntur <mentioned>unum ratione</mentioned>, sed hoc duobus
<lb ed="#Q"/>modis: vel ratione consortii, ut intellectus et vo<lb ed="#Q"/>cabulum
et res unum sunt genus; vel ratione
<lb ed="#Q"/>unius sacramenti, ut <quote>spiritus, aqua et sanguis</quote><!--7--> di<lb ed="#Q"/>cuntur
<mentioned>unum</mentioned>. Alia vero dicuntur <mentioned>unum<!--r--> parti<lb ed="#Q"/>cipatione
speciei</mentioned>, ut plures homines sunt <mentioned>unum</mentioned>.
<lb ed="#Q"/>Alia vero <mentioned>unum lingua vel<!--s--> natione</mentioned>, ut multi
<lb ed="#Q"/>homines una gens et una tribus. Alia vero dicun<lb ed="#Q"/>tur
<mentioned>unum more</mentioned>, et hoc duobus modis: quia
<lb ed="#Q"/>aut secundum consensum virtutum et dilectionis,
<lb ed="#Q"/>ut <quote>multitudinis<!--t--> credentium cor unum</quote><!--8-->, aut se<lb ed="#Q"/>cundum
consensum vitii, ut <quote>qui adhaeret mere<lb ed="#Q"/>trici,
unum corpus efficitur</quote> cum ea</quote><!--9-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e4241">
<lb ed="#Q"/>Quaeritur ergo ratio diversarum assignationum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e4246">
<lb ed="#Q"/>Respondeo: Dicendum quod consideratio uni<lb ed="#Q"/>tatis
diversificatur tribus modis: uno modo, se<lb ed="#Q"/>cundum
quod consideratur unitas in rebus se<lb ed="#Q"/>cundum
fluxum rerum a causa Deo; alio modo,
<lb ed="#Q"/>secundum reductionem unitatis in rebus ad uni<lb ed="#Q"/>tatem
in Deo; tertio modo, discernendo unitates
<lb ed="#Q"/>rerum, secundum quod habent esse res in natura
<pb ed="#Q" n="119"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>sive in esse proprio<!--a-->. Secundum primum modum
<lb ed="#Q"/>assignat differentias <name ref="#Dionysius">B. Dionysius</name>, secundum
<lb ed="#Q"/>secundum modum<!--b--> <name>B. Bernardus</name>, secundum
<lb ed="#Q"/>tertium philosophi.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e4277">
<lb ed="#Q"/>I. Secundum ergo <name>B. Dionysium</name> intentio est
<lb ed="#Q"/>haec. Aut enim consideratur unitas in causa, et
<lb ed="#Q"/>secundum hoc est unitas non in multitudine, et
<lb ed="#Q"/>iste est primus modus, aut consideratur unitas
<lb ed="#Q"/>in creatura. Aut ergo consideratur unitas in crea<lb ed="#Q"/>tura<!--c-->
secundum unitatem causae, et secundum
<lb ed="#Q"/>hoc creaturae quae habent diversos progressus
<lb ed="#Q"/>essendi dicuntur <mentioned>unum principio</mentioned>, et ab hac uni<lb ed="#Q"/>tate<!--d-->
dicitur universitas una; aut secundum uni<lb ed="#Q"/>tatem
formae, et istud variatur: nam est forma
<lb ed="#Q"/>generalis, secundum quam dicuntur multae spe<lb ed="#Q"/>cies
<mentioned>unum in genere</mentioned>; aut est forma specia<lb ed="#Q"/>lis<!--e-->,
secundum quam dicuntur multa singularia
<mentioned>unum specie</mentioned>; aut est forma singularis, se<lb ed="#Q"/>cundum
quam dicitur <mentioned>unum numero</mentioned> duobus
<lb ed="#Q"/>modis: unum toto, unum subiecto; <mentioned>unum toto</mentioned>,
<lb ed="#Q"/>referendo ad fieri et ad partes ex quibus fit;
<mentioned>unum subiecto</mentioned>, referendo ad factum esse et
<lb ed="#Q"/>ad dispositiones quae accidunt rei postquam est.
<lb ed="#Q"/>Haec igitur assignatio est secundum <name>B.<!--f--> Dio<lb ed="#Q"/>nysium</name>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e4321">
<lb ed="#Q"/>II. Secundum autem <name>B.<!--g--> Bernardum</name>, cuius
<lb ed="#Q"/>est intentio referre omnes unitates ad unitatem
<lb ed="#Q"/>primam secundum propinquius, intentio est haec.
<lb ed="#Q"/>Primo enim confert unitates secundum quod in<lb ed="#Q"/>veniuntur
in corpore; secundo vero confert uni<lb ed="#Q"/>tates
secundum quod inveniuntur in homine; ter<lb ed="#Q"/>tio<!--h-->
secundum quod inveniuntur in Deo. Se<lb ed="#Q"/>cundum
quod inveniuntur in corpore, <quote>est uni<lb ed="#Q"/>tas
collectiva</quote>, quae est unitas secundum quid;
<lb ed="#Q"/>et <quote>constitutiva</quote>, quae est unitas simpliciter.
<lb ed="#Q"/>Item, secundum quod invenitur in homine, ponit
<lb ed="#Q"/>unitatem<!--i--> tribus modis: iure, natura, voluntate.
<mentioned>Unitatem iure</mentioned> vocat unitatem <quote>coniugativam</quote>:
<lb ed="#Q"/>coniuges enim unitate iuris sunt <quote>una caro</quote>,
<lb ed="#Q"/>quia iure coniugali caro unius cedit in iure<!--k--> al<lb ed="#Q"/>terius.
Item<!--l-->, <mentioned>unitatem natura</mentioned> ponit duplicem:
<lb ed="#Q"/>Quantum ad esse, quae vocatur <quote>nativa</quote>, qua
<lb ed="#Q"/>scilicet <quote>caro et anima nascitur unus homo</quote>;
<lb ed="#Q"/>et quantum ad bene esse, quae vocatur <quote>potesta<lb ed="#Q"/>tiva,
qua homo virtutis non instabilis, sed unus
<lb ed="#Q"/>semper nititur inveniri</quote>. Item, <mentioned>unitatem volun<lb ed="#Q"/>tatum</mentioned>
ponit duplicem: per relationem ad proxi<lb ed="#Q"/>mum,
quam vocat <quote>consentaneam, cum per ca<lb ed="#Q"/>ritatem
multorum hominum est anima una</quote>; per<!--m-->
<lb ed="#Q"/>relationem ad Deum, quam vocat <quote>votivam,
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>cum anima Deo adhaerens, <quote>unus spiritus est</quote></quote>.
<lb ed="#Q"/>Item, unitatem in Deo considerat dupliciter: per<lb ed="#Q"/>sonalem
et substantialem. In personali considerat
<lb ed="#Q"/>tres naturas et ex tempore, ut in Christo tres
<lb ed="#Q"/>naturae<!--1--> in una persona: corpus, anima et divina
<lb ed="#Q"/>natura. In substantiali considerat tres personas ab
<lb ed="#Q"/>aeterno in una natura et substantia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e4394">
<lb ed="#Q"/>III. Secundum autem <name>Avicennam</name>, qui se<lb ed="#Q"/>quitur
<name>Aristotelem</name>, differentiae <mentioned>unius</mentioned><!--a--> assi<lb ed="#Q"/>gnantur
hoc modo. Nam non accipitur <mentioned>unum</mentioned><!--b--> in
<lb ed="#Q"/>rerum natura nisi aut per se aut per accidens.
<lb ed="#Q"/>Si <mentioned>per accidens</mentioned>, non potest esse nisi tribus
<lb ed="#Q"/>modis: aut<!--c--> quia duo accidunt uni aut unum ac<lb ed="#Q"/>cidit
duobus<!--d--> aut unum accidit uni; et haec est
<lb ed="#Q"/>sua intentio. Item, si est <mentioned>unum per se</mentioned>: aut est
<lb ed="#Q"/>unum numero aut multa numero. Si est<!--e--> <mentioned>unum
<lb ed="#Q"/>numero</mentioned>: aut est<!--f--> divisibile aut indivisibile. Si
<lb ed="#Q"/>divisibile: aut homogeneum, hoc est unius naturae
<lb ed="#Q"/>in toto et in parte, et tunc erit <mentioned>unum numero con<lb ed="#Q"/>tinuatione</mentioned>,
ut<!-- -->una aqua; aut heterogeneum, hoc
<lb ed="#Q"/>est<!--h--> diversarum naturarum, et tunc est <mentioned>unum
<lb ed="#Q"/>numero perfectione</mentioned>, ut una manus et quodlibet
<lb ed="#Q"/>membrum divisibilium<!--i--> partium. Item, si<!--k--> indivi<lb ed="#Q"/>sibile:
aut ergo est absolutum ab omni alia na<lb ed="#Q"/>tura
addita unitati, et sic est unitas <mentioned>secundum</mentioned>
<lb ed="#Q"/>essentiam, quae est principium numeri, secundum
<lb ed="#Q"/>quem modum<!--l--> dicitur unitas in Deo; aut est ha<lb ed="#Q"/>bens
aliam naturam additam unitati: secundum
<lb ed="#Q"/>quem modum dicitur punctus unus, quia unitati
<lb ed="#Q"/>puncti additur natura situs et positionis; aut non
<lb ed="#Q"/>est habens<!--m--> aliam naturam additam unitati: se<lb ed="#Q"/>cundum
quem modum diceretur unitas in anima
<lb ed="#Q"/>et in<!--n--> angelo, et<!--o--> hoc modo diceretur <mentioned>unum nu<lb ed="#Q"/>mero
secundum suam speciem</mentioned>. Est igitur <mentioned>unum
<lb ed="#Q"/>numero</mentioned> quatuor modis: continuitate, perfectione,
<lb ed="#Q"/>secundum essentiam, secundum speciem. Item, si
<lb ed="#Q"/>sit <mentioned>unum per se</mentioned> et <mentioned>multa numero</mentioned>, hoc non est
<lb ed="#Q"/>nisi propter convenientiam quam habent in inten<lb ed="#Q"/>tione
aliqua. Convenientia autem non est nisi tri<lb ed="#Q"/>bus
modis: aut enim est convenientia compara<lb ed="#Q"/>tionis,
quo modo dicitur <mentioned>unum comparatione</mentioned>; aut
<lb ed="#Q"/>est<!--p--> convenientia in subiecto<!--q-->, quo modo dicitur
<mentioned>unum subiecto</mentioned>; aut est convenientia in praedi<lb ed="#Q"/>cato:
praedicatum autem, quod est per se, aut
<lb ed="#Q"/>est genus aut est species, et secundum hoc est
<mentioned>unum genere</mentioned>, <mentioned>unum specie</mentioned>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e4477">
<lb ed="#Q"/>Haec igitur est ratio assignationis differentia<lb ed="#Q"/>rum
unitatis secundum <name>Avicennam</name>, secundum
<lb ed="#Q"/>differentias eius quod est <mentioned>per se</mentioned> et eius quod
<lb ed="#Q"/>est <mentioned>per<!--r--> accidens</mentioned>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q1m1c3-d1e4488">
<lb ed="#Q"/>IV. Secundum quem etiam<!--a--> modum assignan<lb ed="#Q"/>tur
differentiae primae in assignatione <name>Aristo<lb ed="#Q"/>telis</name>,
consequentes<!--b--> vero variantur, sicut patet
<lb ed="#Q"/>diligenter consideranti.
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/> V. Differentiae vero <name>Algazel</name> assignantur se<lb ed="#Q"/>cundum
differentias eius quod est <mentioned>simpliciter</mentioned>
<lb ed="#Q"/>et<!--c--> eius quod est <mentioned>secundum quid</mentioned>, sicut patet
<lb ed="#Q"/>diligenter intuenti.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>