-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l1p1i1t3q3m2c3.xml
266 lines (265 loc) · 16.3 KB
/
ahsh-l1p1i1t3q3m2c3.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, P. 1, Inq. 1, Tract. 3, Q. 3, M. II, C. 3</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<date when="2017-03-01">March 01, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a
<ref target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Q" n="quaracchi1924">Quaracchi 1924</witness>
<witness xml:id="V" n="vatlat701">Vat lat 701</witness>
<witness xml:id="B" n="borghlat359">Borgh. lat 359</witness>
<witness xml:id="U" n="urblat123">Urb lat 123</witness>
<witness xml:id="Pa" n="bnf15331">BnF 15331</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-03-01" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Q" n="171"/><cb ed="#Q" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3">
<head xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-Hd1e3741">I, P. 1, Inq. 1, Tract. 3, Q. 3, M. II, C. 3</head>
<head xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-Hd1e3744" type="question-title">DE FLUXU ALIORUM BONORUM A SUMMO BONO.</head>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e3747">
<lb ed="#Q"/>Consequens est inquisitio an bonum summum
<lb ed="#Q"/>secum compatiatur naturarum diversitatem, et
<lb ed="#Q"/>iterum secundo an requirat pluralitatem. Sed
<lb ed="#Q"/>istae inquisitiones terminantur eisdem rationibus,
<lb ed="#Q"/>quibus supra ostensum est de unitate divina,
<lb ed="#Q"/>quod non compatiatur secum pluralitatem natu<lb ed="#Q"/>rarum,
sed requirat eius perfectio pluralitatem
<lb ed="#Q"/>personarum, supra, Quaestione de divina unitate<!--2-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e3767">
<lb ed="#Q"/>Item, quaerendum est consequenter an summa
<lb ed="#Q"/>bonitas requirat coexistentiam creaturae. Sed haec
<lb ed="#Q"/>quaestio terminata est supra, .Quaestione de ae<lb ed="#Q"/>ternitate,
ubi ostenditur aeternitatis incommuni<lb ed="#Q"/>cabilitas
contra ponentes mundum aeternum<!--3-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e3780">
<lb ed="#Q"/>I. Sequitur igitur quaerere de fluxu aliorum bo<lb ed="#Q"/>norum
a summo bono. Quaeritur ergo an a summo
<lb ed="#Q"/>bono fluant omnia secundum rationem bonitatis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e3790">
<lb ed="#Q"/>a. Quod adstruitur<!--g--> per <name>Boethium</name>, in libro
<lb ed="#Q"/><title>De hebdomadibus</title><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-Qd1e3934">Omnia bona, quia a bono</quote>;
<lb ed="#Q"/>et per <name>B. Augustinum</name><!--5-->: <quote xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-Qd1e3943">Quia Deus est bo<lb ed="#Q"/>nus,
sumus</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e3801">
<lb ed="#Q"/>II. Quaeritur ergo quare non similiter secundum
<lb ed="#Q"/>rationem unitatis, veritatis et iustitiae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e3808">
<lb ed="#Q"/>Ad quod obicitur hoc modo: 1. In Deo po<lb ed="#Q"/>tentiae
respondet unitas, sapientiae veritas, vo<lb ed="#Q"/>luntati
bonitas; sed sicut processus creaturarum
<lb ed="#Q"/>a Creatore est per voluntatem, ita est per poten<lb ed="#Q"/>tiam
et sapientiam; immo prima ratio processus
<lb ed="#Q"/>ad potentiam refertur: quia enim est potens, ideo
<lb ed="#Q"/>producit eas de nihilo; item<!--h-->, ad sapientiam, cum
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>sit agens per cognitionem et ordinem. Sicut ergo
<lb ed="#Q"/>creatura dicitur bona, quia processus est per vo<lb ed="#Q"/>luntatem,
cui respondet bonitas, ita debet dici
<lb ed="#Q"/>potens et sapiens, quia a potestate et sapientia;
<lb ed="#Q"/>et sicut bonitas respectu voliti<!--i--> est ratio proces<lb ed="#Q"/>sus,
ita et<!--k--> unitas et veritas.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e3841">
<lb ed="#Q"/>2. Item, voluntas divina est principalis et prima
<lb ed="#Q"/>causa respectu rerum fiendarum; ergo unaquae<lb ed="#Q"/>que
res debet dici volens et habere dispositio<lb ed="#Q"/>nem
volentis quia est a volente, sicut dicitur
<lb ed="#Q"/>bona quia est a bono.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e3854">
<lb ed="#Q"/>III. Similiter quaeritur quare non dicitur iusta
<lb ed="#Q"/>quia<!--l--> a iusto.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e3861">
<lb ed="#Q"/>a. Ad hoc dicit <name>Boethius</name>, in libro <title>De heb<lb ed="#Q"/>domadibus</title><!--6-->:
<quote xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-Qd1e4030">Bonum est generale, iustum vero
<lb ed="#Q"/>speciale<!--m-->, nec species descendit in omnia: idcirco
<lb ed="#Q"/>alia quidem iusta, alia vero aliquid aliud, sed
<lb ed="#Q"/>omnia bona</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e3875">
<lb ed="#Q"/>Sed contra: 1. <quote xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-Qd1e4047">Universae viae Domini miseri<lb ed="#Q"/>cordia
et veritas</quote><!--7-->, et veritas ibi sumitur pro iu<lb ed="#Q"/>stitia;
ergo iustitia et misericordia sunt in om<lb ed="#Q"/>nibus
divinis operibus; ergo respiciunt omnem
<lb ed="#Q"/>modum creaturae et universalem rationem creandi.
<lb ed="#Q"/>Iustum ergo generale est<!--n--> ad omnia Dei opera;
<lb ed="#Q"/>ergo sicut est processus secundum rationem boni,
<lb ed="#Q"/>ita secundum rationem iusti.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e3895">
<lb ed="#Q"/>b. Aliam solutionem ponit <name>Boethius</name>,
<lb ed="#Q"/>in eodem<!--o--> libro<!--8-->, quod <quote xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-Qd1e4083">iustum respicit actum,
<lb ed="#Q"/>bonum vero naturam: idem autem est in eo, sci<pb ed="#Q" n="172"/><cb ed="#Q" n="a"/><lb ed="#Q"/>licet
in Deo, esse quod agere; idem est ergo in
<lb ed="#Q"/>Deo bonum esse et iustum; nobis vero non est
<lb ed="#Q"/>idem esse quod <!--a--> agere; non est igitur idem nobis
<lb ed="#Q"/>bonos <!--b--> esse quod iustos<!--c-->, sed idem est <mentioned>esse</mentioned> in
<lb ed="#Q"/>nobis in eo quod sumus; bona igitur sunt omnia,
<lb ed="#Q"/>sed non iusta</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e3924">
<lb ed="#Q"/>Sed contra obicitur: 2. Quoniam in creaturis
<lb ed="#Q"/>non est hoc verum quod bonum dicat essentiam,
<lb ed="#Q"/>ut visum est<!--1-->: nulla enim creatura est sua boni<lb ed="#Q"/>tas,
et tamen hoc supponitur in praedicta respon<lb ed="#Q"/>sione.
— Item, <name>Damascenus</name><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-Qd1e4132" source="http://scta.info/resource/JohnDamescenus_DeFide_I_4_a">Si bonum, si
<lb ed="#Q"/>iustum dixeris de Deo, non naturam dices, sed
<lb ed="#Q"/>id quod est circa huiusmodi naturam</quote>; huius<lb ed="#Q"/>modi
autem sunt actus; ergo <mentioned>bonum</mentioned> ita dicit
<lb ed="#Q"/>actum sicut <mentioned>iustum</mentioned>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e3946">
<lb ed="#Q"/>Solutio: I-II. Dicendum quod in Deo quaedam
<lb ed="#Q"/>est trinitas<!--3-->, quae relucet et repraesentatur in omni
<lb ed="#Q"/>creatura, et secundum hoc dicitur vestigium, et
<lb ed="#Q"/>haec attenditur<!--d--> secundum haec tria: unum, ve<lb ed="#Q"/>rum,
bonum. Alia est in qua abundat ipsa ra<lb ed="#Q"/>tionalis
creatura, ratione<!--e--> cuius dicitur imago,
<lb ed="#Q"/>quae solum relucet in ipsa et attenditur penes
<lb ed="#Q"/>ista: potentia, sapientia et voluntas; in rationali
<lb ed="#Q"/>enim creatura dicimus potentiam volendi et po<lb ed="#Q"/>tentiam
diligendi. Cum igitur processus creatu<lb ed="#Q"/>rarum
respiciat omnem creaturam et non solum
<lb ed="#Q"/>rationalem, constat quod non debet determinari
<lb ed="#Q"/>ratio processus penes istam trinitatem in qua
<lb ed="#Q"/>abundat<!--f--> creatura rationalis, sed potius penes
<lb ed="#Q"/>primam; et non est processus in ratione potentis
<lb ed="#Q"/>vel sapientis vel volentis; est autem ille proces<lb ed="#Q"/>sus
secundum rationem boni. Et ratio huius est:
<lb ed="#Q"/>nam sicut videmus in rationali creatura quod
<lb ed="#Q"/>voluntas est principium agendi et dicitur agens
<lb ed="#Q"/>per voluntatem -- licet similiter potentia et sapien<lb ed="#Q"/>tia
sit principium — et hoc est quia voluntas estf<!--g-->
<lb ed="#Q"/>quae principaliter ponit necessitatem in opere, ipsa
<lb ed="#Q"/>tamen non agit nisi moveatur a bono<!--4--> -- unde
<lb ed="#Q"/>bonum movet voluntatem ad agendum, nec agit
<lb ed="#Q"/>nisi videat illud<!--h--> esse bonum; cum autem co<lb ed="#Q"/>gnoscit
illud esse bonum, tunc exit in opus:
<lb ed="#Q"/>unde voluntas non movet se ipsam, sed movetur
<lb ed="#Q"/>a bono — sic dicimus in primo quod, licet
<lb ed="#Q"/>potentia et sapientia et voluntas, quae sunt in
<lb ed="#Q"/>ipso, producant res, ipsa tamen voluntas est
<lb ed="#Q"/>principalior causa productionis, quia ponit ne<lb ed="#Q"/>cessitatem
in productione. Inde est quod non de<lb ed="#Q"/>terminatur
processus rerum per potentiam et<!--i-->
<lb ed="#Q"/>sapientiam, ut dicantur res egredi secundum ra<lb ed="#Q"/>tionem
potentis vel sapientis, similiter nec se<cb ed="#Q" n="b"/><lb ed="#Q"/>cundum
rationem volentis, sed boni, quia licet
<lb ed="#Q"/>divina voluntas sit principalis causa huius pro<lb ed="#Q"/>ductionis,
ponens in ea necessitatem, voluntas ta<lb ed="#Q"/>men
divina in ratione voluntatis nunquam se
<lb ed="#Q"/>movet ad agendum, sed in ratione bonitatis: unde
<lb ed="#Q"/>ipsa bonitas quasi movet voluntatem, voluntas in
<lb ed="#Q"/>ratione bonitatis movet se ad producendum res:
<lb ed="#Q"/>tunc enim vult producere, quando videt quod bo<lb ed="#Q"/>num
est. <mentioned>Bonum</mentioned> igitur motivum est in processu
<lb ed="#Q"/>rerum, non <mentioned>unum</mentioned>, non <mentioned>verum</mentioned>, cum <mentioned>unum</mentioned><!--k-->
<lb ed="#Q"/>referatur ad potentiam, <mentioned>verum</mentioned> ad sapientiam.
<lb ed="#Q"/>Et iterum processus est secundum rationem boni
<lb ed="#Q"/>creaturarum a Creatore, non secundum rationem
<lb ed="#Q"/>unius, veri, potentis, sapientis, volentis; similiter
<lb ed="#Q"/>nec secundum rationem iusti, quia iustum non
<lb ed="#Q"/>est motivum: bonum enim trahit ipsam volunta<lb ed="#Q"/>tem
ad actum producendi, et non alia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e4062">
<lb ed="#Q"/>III. Ad illud quod obicitur de iusto: dicendum
<lb ed="#Q"/>quod licet <mentioned>iustum</mentioned> dicat condecentiam bonitatis
<lb ed="#Q"/>divinae, tamen ultra ponit relationem et connotat
<lb ed="#Q"/>effectum in creaturis, cum dicitur <mentioned>Deus iustus</mentioned>,
<lb ed="#Q"/>ratione cuius connotati iam ponit creaturas in esse.
<mentioned>Iustum</mentioned> enim in Deo est illud secundum quod alii
<lb ed="#Q"/>tribuit et reddit quod suum est; <mentioned>tribuere autem<!--l-->
<lb ed="#Q"/>alii</mentioned> hoc iam ponit creaturas essem in actu: et
<lb ed="#Q"/>propter hoc, <mentioned>iustum</mentioned> non respicit processum
<lb ed="#Q"/>sive egressum creaturarum, sed earum actualem
<lb ed="#Q"/>existentiam, prout iam sunt extra causam in esse
<lb ed="#Q"/>completo: et ideo non dicit rationem productionis
<lb ed="#Q"/>earum<!--n-->; bonum autem non connotat effectum ta<lb ed="#Q"/>lem:
unde non est simile de bono et iusto.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e4093">
<lb ed="#Q"/>[Ad obiecta]: 1. Ad illud quod obicitur quod
<mentioned>iustum est generale</mentioned>, dicendum quod <mentioned>iustum</mentioned> dici<lb ed="#Q"/>tur
dupliciter: uno modo, prout determinatur in re<lb ed="#Q"/>tributione
poenae vel praemii secundum exigentiam
<lb ed="#Q"/>meriti vel demeriti: et hoc modo dicitur solum per
<lb ed="#Q"/>comparationem ad hominem, cui solum fit retributio
<lb ed="#Q"/>secundum meritum et demeritum. Alio modo dicitur
<lb ed="#Q"/>iustitia condecentia<!--o--> bonitatis divinae: et hoc modo
<lb ed="#Q"/>dicitur iustitia in<!--p--> omni opere et posset esse quod
<lb ed="#Q"/>res egrediuntur secundum rationem iustitiae, id
<lb ed="#Q"/>est secundum condecentiam bonitatis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-d1e4118">
<lb ed="#Q"/>2. Ad aliud dicendum quod<!--q--> <name>Damascenus</name>
<lb ed="#Q"/>non dicit quod bonitas non sit natura, sed dicit:
<quote xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-Qd1e4400">non dices naturam</quote>; unde refert illud ad ratio<lb ed="#Q"/>nem
dicendi. <mentioned>Qui est</mentioned><!--5--> enim est nomen Primi<!--r-->,
<lb ed="#Q"/>sicut ipse vult<!--6-->, dicens essentiam, nihil ad<lb ed="#Q"/>dendo,
nihil<!--s--> connotando essentiae; sed bonum
<lb ed="#Q"/>dicit ens<!--t--> communicativum sui, ut dicit <name>Dama<lb ed="#Q"/>scenus</name><!--7-->.
Unde licet bonitas sit ipsa essentia,
<pb ed="#Q" n="173"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>tamen dicit aliquid additum super primam inten<lb ed="#Q"/>tionem
essentiae, a quo perficitur intentio huius no<lb ed="#Q"/>minis
<mentioned>bonitas</mentioned>, quae est ut ad quod omnia con<lb ed="#Q"/>vertuntur,
vel quod est communicativum sui; et
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>ideo in intentione dicendi addit, et ideo dicit:
<quote xml:id="ahsh-l1p1i1t3q3m2c3-Qd1e4452">non dices naturam</quote>. Similiter et <mentioned>iustum</mentioned>, quia
<lb ed="#Q"/>dicit essentiam, sed ultra addit quod tribuat alii<!--a-->,
<lb ed="#Q"/>et ideo connotat effectum.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>