-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l1p1i1t6q3t1.xml
702 lines (701 loc) · 44.3 KB
/
ahsh-l1p1i1t6q3t1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, P. 1, Inq. 1, Tract. 6, Q. 3, T. 1</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<date when="2017-03-26">March 26, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a
<ref target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Q" n="quaracchi1924">Quaracchi 1924</witness>
<witness xml:id="V" n="vatlat701">Vat lat 701</witness>
<witness xml:id="B" n="borghlat359">Borgh. lat 359</witness>
<witness xml:id="U" n="urblat123">Urb lat 123</witness>
<witness xml:id="Pa" n="bnf15331">BnF 15331</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-03-26" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Q" n="366"/><cb ed="#Q" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1">
<head xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-Hd1e3741">I, P. 1, Inq. 1, Tract. 6, Q. 3, T. 1</head>
<head xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-Hd1e3744" type="question-title">DE DIFFERENTIIS VOLUNTATIS DIVINAE IN GENERALI<!--4-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e3761">
<lb ed="#Q"/>Quantum ad primum nota secundum <name>Hugo<lb ed="#Q"/>nem</name><!--5-->,
in suis <title>Sententiis</title>, et secundum<!--k--> <name>Lom<lb ed="#Q"/>bardum</name>,
in suis<!--6-->, quod <quote>voluntas Dei dicitur
<lb ed="#Q"/>proprie, quae in ipso est et ipsius essentia, et dici<lb ed="#Q"/>tur
voluntas beneplaciti, de qua in Psalmo<!--7-->: <quote>Om<lb ed="#Q"/>nia,
quaecumque voluit, fecit</quote>, et <title>Rom.</title> 9,19: <quote>Volun<lb ed="#Q"/>tati
eius quis resistet</quote>? et <title>Rom.</title> 12,2: <quote>Ut probetis
<lb ed="#Q"/>quae sit voluntas Dei bona, beneplacens et perfecta</quote>.
<lb ed="#Q"/>Et haec non recipit multiplicitatem et mutabilita<lb ed="#Q"/>tem</quote>,
sicut dicitur <ref>45 dist. I libri Sententiarum</ref>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e3788">
<lb ed="#Q"/>Item, dicitur voluntas improprie sive figuraliter<!--8-->,
<lb ed="#Q"/>et hoc modo voluntatis divinae signa dicuntur
<lb ed="#Q"/>eius voluntas. Et haec recipit multiplicitatem<!--l-->
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>in quinque: voluntas enim Dei<!--m--> dicitur per<lb ed="#Q"/>missio<!--n-->
et operatio, praeceptum, prohibitio, con<lb ed="#Q"/>silium,
de quibus intelligitur illud <title>Psalmi</title><!--9-->: <quote>Ma<lb ed="#Q"/>gna
opera Domini, exquisita in omnes volun<lb ed="#Q"/>tates
eius</quote>. — Quod permissio Dei et eius operatio
<lb ed="#Q"/>dicantur voluntas Dei, dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in <title>En<lb ed="#Q"/>chiridion</title><!--10-->:
<quote>Non fit<!--o--> [aliquid] nisi omnipotens
<lb ed="#Q"/>fieri velit, vel sinendo ut fiat vel ipse faciendo</quote>; et
<lb ed="#Q"/>de hoc accipitur illud <title>Rom.</title> 9,18: <quote>Cuius vult, mi<lb ed="#Q"/>seretur,
et quem vult, indurat</quote>. — Item, quod vo<lb ed="#Q"/>luntas
Dei dicatur eius praeceptum, prohibitio et
<lb ed="#Q"/>consilium, habetur ex <title>Matth.</title> 6,10: <quote>Fiat voluntas
<lb ed="#Q"/>tua sicut in caelo et in terra</quote><!--p-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e3827">
<pb ed="#Q" n="367"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>I. Circa has autem differentias positas dubi<lb ed="#Q"/>tatur
multipliciter. 1. Primo, cum scientia sit
<lb ed="#Q"/>respectu veri sicut voluntas respectu boni, et po<lb ed="#Q"/>nuntur
subiecta divinae scientiae sicut subiecta<!--a-->
<lb ed="#Q"/>voluntati: quare ex parte scientiae non est talis
<lb ed="#Q"/>differentia, ut divideretur per scientiam proprie
<lb ed="#Q"/>et per se et per scientiam signi? sicut dicitur
<lb ed="#Q"/>voluntas beneplaciti<!--b-->, quae est voluntas proprie,
<lb ed="#Q"/>et voluntas signi.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e3853">
<lb ed="#Q"/>2. Item, cum definiat <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, <title>De doc<lb ed="#Q"/>trina
christiana</title><!--1-->, signum<!--c--> <quote>quod praeter illud
<lb ed="#Q"/>quod ingerit sensibus, aliud facit in cognitionem
<lb ed="#Q"/>venire</quote>: ergo<!--d-->, cum praeceptio, prohibitio non
<lb ed="#Q"/>sint sensibilia, sed<!--e--> intelligibilia, non sunt<!--f--> si<lb ed="#Q"/>gna
voluntatis divinae<!--g-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e3869">
<lb ed="#Q"/>5. Item, si<!--h--> signum est multiplex, et signatum;
<lb ed="#Q"/>sed signa sunt multiplicia; ergo et ipsa voluntas
<lb ed="#Q"/>beneplaciti; et cum non sint sensibilia, sed po<lb ed="#Q"/>tius
intelligibilia, non dicentur esse signa<!--i-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e3880">
<lb ed="#Q"/>3. Item, quaeritur: quae est ratio dicendi vo<lb ed="#Q"/>luntatem
beneplaciti? Nam quod praecipit et quod
<lb ed="#Q"/>prohibet et quod operatur videntur esse bene<lb ed="#Q"/>placita.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e3892">
<lb ed="#Q"/>4. Item, quaeritur an voluntas beneplaciti re<lb ed="#Q"/>cipiat<!--k-->
multiplicitatem. Nam sapientia Dei dicitur
<mentioned>multae ideae vel rationes</mentioned> secundum multitudi<lb ed="#Q"/>nem
rerum cognitarum; ergo similiter voluntas
<lb ed="#Q"/>beneplaciti dicetur esse <mentioned>multae voluntates</mentioned> se<lb ed="#Q"/>cundum
differentiam volitorum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e3905">
<lb ed="#Q"/>6. Item, quaeritur<!--l-->, cum dicatur in <title>Psalmo</title><!--2-->:
<lb ed="#Q"/><quote>Exquisita in omnes voluntates eius</quote>, et dicuntur
<lb ed="#Q"/>voluntates pluraliter respectu diversorum volito<lb ed="#Q"/>rum,
quae sunt signa divinae voluntatis, et ita
<lb ed="#Q"/>voluntas Dei dicetur multiplex, quaeritur quare
<lb ed="#Q"/>non dicitur mutabilis secundum mutationem vo<lb ed="#Q"/>litorum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e3923">
<lb ed="#Q"/>7. Item, si dicatur, secundum Gregorium<!--3-->,
<lb ed="#Q"/>quod <quote>Deus mutat sententiam, sed non consi<lb ed="#Q"/>lium</quote>,
et ita voluntas divina in sententiam di<lb ed="#Q"/>citur
mutabilis, non in consilio, quaeritur quare
<lb ed="#Q"/>dicitur mutari<!--n--> sententia, non consilium.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e3936">
<lb ed="#Q"/>II. Item, quaeritur de illis quinque differentiis:
1. Primo quia videtur<!--o--> quod debeant esse plu<lb ed="#Q"/>res.
Nam praeceptum et consilium sunt respectu
<lb ed="#Q"/>boni, ut fiat; sed praeceptum est respectu boni
<lb ed="#Q"/>necessarii ad salutem, consilium respectu boni
<lb ed="#Q"/>non necessarii; quare ergo non ponuntur duo ex
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>opposito respectu mali<!--P-->? ut sicut ponitur inter
<lb ed="#Q"/>signa prohibitio, quae est contraria ei quod prae<lb ed="#Q"/>cipitur,
poneretur differentia contraria ei quod
<lb ed="#Q"/>consulitur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e3960">
<lb ed="#Q"/>2. Item, tres sunt differentiae respectu boni:
<lb ed="#Q"/>praeceptum, consilium, operatio; prohibitio, per<lb ed="#Q"/>missio<!--q-->
respectu mali: prohibitio respectu<!--r--> mali
<lb ed="#Q"/>ne fiat. Cum pluris divisionis sit malum quam
<lb ed="#Q"/>bonum, quia bonum uno modo, malum multifa<lb ed="#Q"/>riam:
ergo deberent poni plures differentiae re<lb ed="#Q"/>spectu
mali quam respectu boni.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e3978">
<lb ed="#Q"/><sic>4</sic>. Item, videtur quod deberent assignari pau<lb ed="#Q"/>ciores.
Nam, cum dicat <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in <title>Enchi<lb ed="#Q"/>ridion</title><!--4-->:
<quote>Non fit aliquid nisi Omnipotens fieri
<lb ed="#Q"/>velit, vel sinendo ut fiat vel ipse faciendo</quote>:
<lb ed="#Q"/>ergo universaliter non sunt nisi duo signa vo<lb ed="#Q"/>luntatis
divinae, scilicet permissio et operatio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e3995">
<lb ed="#Q"/>5. Item, <name>Hugo</name>, in suis <title>Sententiis</title><!--5-->: <quote>Volunta<lb ed="#Q"/>tem<!--s-->
beneplaciti duae sequuntur voluntates sicut
<lb ed="#Q"/>signa harum voluntatum: una permittens vocatur,
<lb ed="#Q"/>alia faciens. Et duo ista sunt quasi consequentia
<lb ed="#Q"/>voluntatis summae et quasi explicatio eius et<!--t-->
<lb ed="#Q"/>effectus illius et paria illi, non<!--u--> coaeterna: quid<lb ed="#Q"/>quid
enim in illa semper est, in istis aliquando
<lb ed="#Q"/>est, et quidquid in istis aliquando non est, in
<lb ed="#Q"/>illa nunquam est</quote>. Ex hoc relinquitur quod uni<lb ed="#Q"/>versaliter
signa divinae voluntatis sunt operatio
<lb ed="#Q"/>et permissio. — Item, <name>Hugo</name>, in eodem<!--6-->: <quote>Bene<lb ed="#Q"/>placitum
universale, quod aeternum est, perficitur
<lb ed="#Q"/>et consummatur et manifestatur iis duobus quae
<lb ed="#Q"/>subsequuntur<!--v--> in tempore: permissione et ope<lb ed="#Q"/>ratione
divina</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4030">
<lb ed="#Q"/>6. Item<!--x-->, praeceptum et prohibitio non videntur
<lb ed="#Q"/>facere differentiam: nam in praeceptis Decalogi
<lb ed="#Q"/>annumerantur octo prohibitiones pro octo prae<lb ed="#Q"/>ceptis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4041">
<lb ed="#Q"/>7. Item, non faciunt differentiam <mentioned>motus a</mentioned> et
<mentioned>motus ad</mentioned><!--7-->; sed prohibitio est motus a malo,
<lb ed="#Q"/>praeceptum motus ad bonum; non different ergo
<lb ed="#Q"/>praeceptum et prohibitio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4050">
<lb ed="#Q"/>8. Item, praeceptum et permissum<!--y--> concurrunt
<lb ed="#Q"/>in eodem<!--2-->, quia, sicut dicitur super illud<!--3-->: <quote>Edu<lb ed="#Q"/>xit
eos cum argento et auro</quote>, <title>Glossa</title><!--9-->: <quote>Aspor<lb ed="#Q"/>tare
vasa Aegyptiorum fuit praeceptum et per<lb ed="#Q"/>missum</quote>.
Ergo non debent distingui in signis
<lb ed="#Q"/>divinae voluntatis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4066">
<lb ed="#Q"/>9. Item, cum permissio non semper sit mali,
<lb ed="#Q"/>ut patet <title>I Cor.</title> 7,25 super illud: <quote>De virginibus
<pb ed="#Q" n="368"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>autem<!--a--></quote> etc., <title>Glossa</title><!--1-->: <quote>Virginibus permittit nu<lb ed="#Q"/>bere</quote>
— nubere autem non est malum — quo<lb ed="#Q"/>modo
distinguetur a signis ceteris?
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4084">
<lb ed="#Q"/>10. Item, secundum quod permissio dicitur
<lb ed="#Q"/>mali, cum divina voluntas nunquam sit mali, non
<lb ed="#Q"/>significabit<!--b--> quod est in divina voluntate, sed
<lb ed="#Q"/>magis quod non est in ipsa.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4096">
<lb ed="#Q"/>11. Simili modo opponitur de prohibitione.
<lb ed="#Q"/>Nam cum prohibitio sit eius quod Deus non vult,
<lb ed="#Q"/>prohibitio<!--c--> magis est signum divinae uoluntatis<!--d-->
<lb ed="#Q"/>quam voluntatis<!--e-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4107">
<lb ed="#Q"/>12. Item, dicit <name>Damascenus</name><!--2--> quod <quote>in Deo
<lb ed="#Q"/>non est consilium: ignorantis enim naturae est
<lb ed="#Q"/>consiliari</quote>. Ergo differentia signorum divinae vo<lb ed="#Q"/>luntatis
non debet poni consilium.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4118">
<lb ed="#Q"/>Haec ergo quaeruntur circa<!--f--> numerum diffe<lb ed="#Q"/>rentiarum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4125">
<lb ed="#Q"/>III. 1. Item, quaeritur<!--g--> quid praedicatur, cum
<lb ed="#Q"/>dicitur <mentioned>Deus permittit mala fieri</mentioned> vel <mentioned>praecipit
<lb ed="#Q"/>bona<!--h--> fieri</mentioned>: aut creatum, aut increatum. Si
<lb ed="#Q"/>creatum, ergo creatura praedicaretur de Creatore;
<lb ed="#Q"/>si increatum — contra: <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--3-->: <quote>Mala
<lb ed="#Q"/>fiunt praeter eius voluntatem, quae ipse est, sed
<lb ed="#Q"/>non praeter eius permissionem, quae ipse non
<lb ed="#Q"/>est</quote>. Permissio ergo non est divina essentia; ergo
<lb ed="#Q"/>non praedicatur increatum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4147">
<lb ed="#Q"/>2. Item, nihil est signum sui<!--4-->; si ergo prae<lb ed="#Q"/>ceptio<!--i-->,
prohibitio etc.<!--k--> sunt signa divinae vo<lb ed="#Q"/>luntatis,
ergo non sunt divina voluntas.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4156">
<lb ed="#Q"/>3. Item, quaeritur, cum diversa sint signa, num<lb ed="#Q"/>quid
idem habent significatum aut diversa? Et
<lb ed="#Q"/>cum omnia sint signa voluntatis beneplaciti, vo<lb ed="#Q"/>luntas
autem<!--l--> beneplaciti per omnia est eadem
<lb ed="#Q"/>et una, ergo idem significatum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4170">
<lb ed="#Q"/>Contra: a. Cum aliud sit volitum a Deo volun<lb ed="#Q"/>tate
operationis et voluntate permissionis et ce<lb ed="#Q"/>teris,
et ipsa volita a Deo sint significata iis si<lb ed="#Q"/>gnis,
operatione, permissione etc., ergo plura
<lb ed="#Q"/>sunt<!--m--> significata.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4183">
<lb ed="#Q"/>Respondeo: Sicut dicitur <title>Rom.</title> 12 5, super il<lb ed="#Q"/>lud:
<quote>Ut probetis potiora</quote>, <title>Glossa</title><!--6-->: <quote>Nota quod
<lb ed="#Q"/>voluntas Dei dicitur sive ipsa qua vult, quae in
<lb ed="#Q"/>Deo<!--n--> Deus est, sive illud quod vult; hic vero ac<lb ed="#Q"/>cipitur
voluntas qua vult, quae semper impletur,
<lb ed="#Q"/>quae beneplacitum<!--o--> Dei et dispositio Dei<!--p--> inter<lb ed="#Q"/>dum
appellatur</quote>. Dicendum ergo secundum hoc
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>quod voluntas beneplaciti est voluntas qua vult,
<lb ed="#Q"/>voluntas signi est id quod vult; quia ergo <mentioned>quo
<lb ed="#Q"/>vult</mentioned> et <mentioned>quod vult</mentioned> dicuntur voluntas, sed <mentioned>quo
<lb ed="#Q"/>vult</mentioned> proprie, <mentioned>quod vult</mentioned> improprie, secundum
<lb ed="#Q"/>illum modum quo dicit <name>Hugo</name><!--7-->, quod <quote>signa irae
<lb ed="#Q"/>dicuntur ira<!--q--> et signa dilectionis dilectio appel<lb ed="#Q"/>lantur</quote>,
sic signum voluntatis Dei dicetur voluntas.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4218">
<lb ed="#Q"/>[Ad obiecta.]: I. 1. Et per hoc patet responsio
<lb ed="#Q"/>ad primum. Scientia enim non dicitur iis duo<lb ed="#Q"/>bus
modis; magis enim abstracta est ab actu
<lb ed="#Q"/>scientia quam voluntas, et ideo actus, qui est
<lb ed="#Q"/>signum scientiae, non dicitur scientia, quamvis
<lb ed="#Q"/>actus, qui est signum voluntatis, dicatur volun<lb ed="#Q"/>tas
propter immediationem actus ad voluntatem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4236">
<lb ed="#Q"/>2. Ad secundum dicendum quod voluntas
<lb ed="#Q"/>signi dicitur secundum illam rationem <name>Augu<lb ed="#Q"/>stini</name>,
<title>De doctrina christiana</title>: <quote>Signum est
<lb ed="#Q"/>quod praeter id quod sensibus ingerit</quote> etc.; sed
<lb ed="#Q"/>sensus non tantum accipitur vis exterior, sed
<lb ed="#Q"/>etiam<!--r--> interior, quae dicitur intellectus; haec au<lb ed="#Q"/>tem
dicuntur signa ratione cointellectorum, quae
<lb ed="#Q"/>indicant aliquid esse volitum voluntate benepla<lb ed="#Q"/>citi;
in quo volito, sicut in effectu, voluntas Dei,
<lb ed="#Q"/>quae aeterna est, quae est eius causa, indicatur;
<lb ed="#Q"/>et ita per medium sunt ista signa beneplaciti,
<lb ed="#Q"/>scilicet per ipsa volita a Deo, circa quae sunt
<lb ed="#Q"/>praeceptio<!--s-->, prohibitio etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4267">
<lb ed="#Q"/>3. Ad tertium<!--t--> quod quaerit, <mentioned>secundum
<lb ed="#Q"/>quam intentionem dicatur voluntas beneplaciti</mentioned>:
<lb ed="#Q"/>dicendum, secundum <name ref="#Augustine">Augustinum</name>, <title>De Trini<lb ed="#Q"/>tate</title><!--8-->:
<quote>Beneplacitum est<!--u--> quieta voluntas</quote>. Cum
<lb ed="#Q"/>ergo dicit <name ref="#Paul">Apostolus</name>, <title>Rom.</title> 12,2: <quote>Voluntas Dei
<lb ed="#Q"/>bona</quote><!--v-->, significat quod bonum est semper volitum
<lb ed="#Q"/>voluntate divina; cum vero<!--x--> dicit <quote>beneplacens</quote>,
<lb ed="#Q"/>significat immobilitatem sive quietem ex parte
<lb ed="#Q"/>voluntatis; cum dicit <quote>perfecta</quote><!--y-->, significat com<lb ed="#Q"/>plementum
ex parte utriusque, scilicet voluntatis
<lb ed="#Q"/>et voliti, ut nihil desit quin fiat quod vult et
<lb ed="#Q"/>prout vult.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4296">
<lb ed="#Q"/>4. Ad quartum vero quod quaerit de mul<lb ed="#Q"/>tiplicitate:
dicendum quod voluntas qua vult non
<lb ed="#Q"/>est multiplex, quamvis dici possit multiplex in
<lb ed="#Q"/>effectu, sicut dicitur de Spiritu Sancto, <title>Sap.</title> 7, 22:
<lb ed="#Q"/><quote>Unicus, multiplex</quote>. — Ad illud quod obicitur
<lb ed="#Q"/>quod <mentioned>sapientia dicitur multae ideae et rationes</mentioned>:
<lb ed="#Q"/>notandum quod in iis intentionibus <mentioned>causa, prin<lb ed="#Q"/>cipium,
voluntas</mentioned> et ceteris essentialibus, non
<pb ed="#Q" n="369"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>importatur aliqua multiplicitas ex parte principalis
<lb ed="#Q"/>significati, quae est divina essentia, neque ex
<lb ed="#Q"/>parte connotati. Connotatur ergo<!--a--> in huiusmodi
<lb ed="#Q"/>intentionibus aliquando esse absolutum, aliquando
<lb ed="#Q"/>esse distinctum<!--b-->, aliquando esse ordinatum ad
<lb ed="#Q"/>proprium naturae terminum, aliquando vero esse
<lb ed="#Q"/>ordinatum ad finem ultimum. Quando ergo con<lb ed="#Q"/>notatur
esse absolutum, cum in esse absoluto<!--c-->
<lb ed="#Q"/>non differant res, intentio illa<!--d-->, quae connotabit
<lb ed="#Q"/>esse absolutum, non poterit dici pluraliter: hinc
<lb ed="#Q"/>est quod non possunt dici plures causae vel plura
<lb ed="#Q"/>rerum principia, quia principium et causa nec ex
<lb ed="#Q"/>parte significanti, quod<!--e--> est divina essentia, nec
<lb ed="#Q"/>ex parte connotati, quod est esse absolutum, non
<lb ed="#Q"/>esse<!--f--> tale vel tale, dicunt pluralitatem. Quando
<lb ed="#Q"/>vero connotatur esse distinctum vel esse ordi<lb ed="#Q"/>natum
ad proprium terminum naturae, dicetur
<lb ed="#Q"/>pluraliter, non respectu significati, sed connotati,
<lb ed="#Q"/>quod est in pluralitate et distinctione: hinc est
<lb ed="#Q"/>quod dicuntur <mentioned>plures ideae</mentioned>, quia idea connotat
<lb ed="#Q"/>esse distinctum, et <mentioned>plures rationes</mentioned>, quia ratio
<lb ed="#Q"/>connotat esse ordinatum ad proprium naturae
<lb ed="#Q"/>terminum. Unde dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in <title>83 Quae<lb ed="#Q"/>stion.</title><!--1-->:
<quote>Non ea ratione conditus est homo qua
<lb ed="#Q"/>equus</quote>. Quando vero connotatur esse ordinatum
<lb ed="#Q"/>ad finem ultimum, quod est summum bonum,
<lb ed="#Q"/>nullo modo dicetur pluraliter, quia in fine<!--g--> ul<lb ed="#Q"/>timo
non differunt. Quia igitur voluntas, cum
<lb ed="#Q"/>dicat<!--h--> esse rerum ordinatum, connotat ordinem
<lb ed="#Q"/>rerum<!--i--> ad finem ultimum, non dicetur proprie
<lb ed="#Q"/>plures voluntates, secundum quod dicitur vo<lb ed="#Q"/>luntas
qua Deus vult.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4391">
<lb ed="#Q"/>5. Ad quintum quod obicitur <mentioned>si signum<!--k-->
<lb ed="#Q"/>multiplex, et signatum</mentioned>: dicendum quod de vo<lb ed="#Q"/>luntate<!--l-->
<mentioned>quod Deus vult</mentioned> tenet, sed non de vo<lb ed="#Q"/>luntate
<mentioned>qua<!--m--> vult</mentioned>, ut dictum est<!--2-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4402">
<lb ed="#Q"/>6. Ad sextum quod quaeritur de multiplici<lb ed="#Q"/>tate<!--n-->:
dicendum quod multiplicitas<!--o-->, secundum
<lb ed="#Q"/>quod se extendit ad quamcumque pluralitatem,
<lb ed="#Q"/>non repugnat simplicitati divinae, in qua est plu<lb ed="#Q"/>ralitas
personarum in una essentia<!--3-->, sed mutabi<lb ed="#Q"/>litas
repugnat; proprium enim creaturae est mu<lb ed="#Q"/>tari,
in quantum cedit de non-esse in esse vel de
<lb ed="#Q"/>esse in non-esse vel simpliciter vel aliquo modo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4422">
<lb ed="#Q"/>7. Ad ultimum<!--p--> dicendum quod sententia di<lb ed="#Q"/>citur
mutabilis, non consilium circa divinam volun<lb ed="#Q"/>tatem,
qula consilium notat aeternam Dei disposi<lb ed="#Q"/>tionem,
sententia vero executionem rerum tempo<lb ed="#Q"/>ralem.
Cum ergo dicitur sententia mutabilis, hoc
est<!--q--> ratione executionis temporalis, non ratione
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>voluntatis divinae<!--a--> in illa; quia vero consilium
<lb ed="#Q"/>non respicit temporale, ideo dicitur immutabile.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4440">
<lb ed="#Q"/>Hoc igitur modo solvuntur obiecta circa posi<lb ed="#Q"/>tam
divisionem<!--b--> voluntatis in voluntatem bene<lb ed="#Q"/>placiti
et voluntatem signi.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4449">
<lb ed="#Q"/>II. Ad obiecta vero<!--c--> contra divisionem vo<lb ed="#Q"/>luntatis
signi quantum ad numerum, responden<lb ed="#Q"/>dum.
Secundum quosdam accipitur hoc modo<!--d-->
<lb ed="#Q"/>numerus signorum<!--e--> beneplaciti, quae sunt ope<lb ed="#Q"/>ratio,
permissio, praeceptio, prohibitio, consilium.
<lb ed="#Q"/>Nam voluntas divina aut respicit actum dum fit
<lb ed="#Q"/>aut dum est faciendus. Si dum fit: aut igitur
<lb ed="#Q"/>iste actus est bonus aut malus; si bonus: eius
<lb ed="#Q"/>operatio est signum voluntatis divinae; si malus:
<lb ed="#Q"/>eius permissio est signum voluntatis divinae. Si
<lb ed="#Q"/>vero<!--f--> dum est faciendus: aut igitur est bonus
<lb ed="#Q"/>aut<!--g--> malus; si malus<!--h-->: sic prohibitio illius est
<lb ed="#Q"/>signum divinae voluntatis; si bonus: aut igitur
<lb ed="#Q"/>necessarius est ad salutem, et sic praeceptum il<lb ed="#Q"/>lius
est voluntatis divinae signum; aut non est
<lb ed="#Q"/>necessarius, sed tamen conferens saluti, et sic
<lb ed="#Q"/>consilium illius est signum voluntatis divinae. —
<lb ed="#Q"/>Vel sicut quidam correxerunt: si est actus fa<lb ed="#Q"/>ciendi,
aut igitur est absolute faciendus, et se<lb ed="#Q"/>cundum
hoc est<!--i--> praeceptum; aut absolute vi<lb ed="#Q"/>tandus,
et secundum hoc est<!--k--> prohibitio; aut est
<lb ed="#Q"/>in comparatione faciendus vel vitandus, et sic
<lb ed="#Q"/>est consilium, quia consilium non solum est re<lb ed="#Q"/>spectu
melioris boni faciendi, sed minoris mali
<lb ed="#Q"/>declinandi, sicut respectu culpae venialis; et hoc
<lb ed="#Q"/>modo accipitur divinum consilium in Scriptura.
— Aliter visum est aliis, ut accipiantur diffe<lb ed="#Q"/>rentiae
primo secundum difterentiam<!--l--> boni et
<lb ed="#Q"/>mali. Signum igitur divinae voluntatis aut est
<lb ed="#Q"/>respectu boni aut respectu mali. Si respectu boni:
<lb ed="#Q"/>hoc est dupliciter, in dictando, in exequendo; si
<lb ed="#Q"/>in exequendo: sic signum voluntatis divinae est
<lb ed="#Q"/>operatio; si in dictando: aut igitur dictatur<!--m--> ne<lb ed="#Q"/>cessarium
saluti, et sic praeceptum; aut non neces<lb ed="#Q"/>sarium
saluti<!--n-->, sed expediens, et sic consilium.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4525">
<lb ed="#Q"/>Aliter dicendum [et] melius, secundum <name>Hugo<lb ed="#Q"/>nem
de S. Victore</name>, in <title>Sententiis</title> suis<!--4-->, quod si<lb ed="#Q"/>gnum
voluntatis divinae aut accipitur generaliter
<lb ed="#Q"/>aut specialiter<!--o-->. Si generaliter: secundum hoc si<lb ed="#Q"/>gna
sunt permissio et operatio, sed operatio bo<lb ed="#Q"/>norum,
permissio malorum. Si specialiter, videlicet
<lb ed="#Q"/>respectu<!--p--> rationalis creaturae: secundum hoc est
<lb ed="#Q"/>praeceptum et prohibitio, sed praeceptio<!--q--> bono<lb ed="#Q"/>rum,
prohibitio malorum. Et hoc est quod dicit<!--5-->:
<lb ed="#Q"/><quote>Nam sicut operatio Dei et permissio eius per
<pb ed="#Q" n="370"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>omnia tenduntur, quia sine iis non fit aliquid,
<lb ed="#Q"/>sic et praeceptum eius et prohibitio; sed ad ra<lb ed="#Q"/>tionalem
creaturam diriguntur haec duo</quote>. Con<lb ed="#Q"/>silium
vero non ponitur inter signa ab <name>Hugone</name>,
<lb ed="#Q"/>sed additur a <name>Magistro Petro</name>, in <title>Sententiis</title><!--1-->,
<lb ed="#Q"/>velut medium inter praeceptum et prohibitionem,
<lb ed="#Q"/>sicut supra dictum est<!--2-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4570">
<lb ed="#Q"/>1. Ad illud ergo quod primo obicitur, di<lb ed="#Q"/>cendum
quod sicut ex parte virtutis animae co<lb ed="#Q"/>gnitivae
ponitur duplex acceptio — una in as<lb ed="#Q"/>sertione
unius partis contradictionis cum nega<lb ed="#Q"/>tione
alterius, et dicitur scientia, cum est acceptio
<lb ed="#Q"/>recta; alia, quae est in assertione<!--a--> unius partis,
<lb ed="#Q"/>non tamen cum negatione alterius, sed magis in<lb ed="#Q"/>clinans
ad alteram, et dicitur opinio — ita ex
<lb ed="#Q"/>parte virtutis animae motivae est duplex incli<lb ed="#Q"/>natio:
<lb ed="#Q"/>una, quae est in approbatione unius partis
cum reprobatione contrarii, et hanc respicit prae<lb ed="#Q"/>ceptum;
alia, quae est in approbatione unius par<lb ed="#Q"/>tis,
non cum reprobatione alterius, et hanc or<lb ed="#Q"/>dinat
consilium. Sicut ergo ex parte cognitivae,
<lb ed="#Q"/>acceptioni<!--b--> determinatae, quae est scientia, est
<lb ed="#Q"/>species acceptionis contraria, scilicet error con<lb ed="#Q"/>trarius
rectae scientiae, acceptioni vero indeter<lb ed="#Q"/>minatae
quae est opinio, non est<!--c--> species accep<lb ed="#Q"/>tionis
contraria, quia error non est contrarius
<lb ed="#Q"/>opinioni, sed opinioni opinio: ita ex parte moti<lb ed="#Q"/>vae,
inclinationi<!--d--> determinatae in bonum<!--e-->, quam
<lb ed="#Q"/>ordinat praeceptum, est inclinatio contraria quae
<lb ed="#Q"/>est in<!--f--> malum, quam respicit prohibitio; inclina<lb ed="#Q"/>tioni
vero<!--g--> indeterminatae in bonum<!--h-->, quam ordi<lb ed="#Q"/>nat
consilium, non est inclinatio contraria, et ideo
<lb ed="#Q"/>non est ponere contrarium consilio, sed praecepto.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4616">
<lb ed="#Q"/>2. Ad secundum dicendum quod, si respi<lb ed="#Q"/>ciatur
bonum et malum secundum se, pluris di<lb ed="#Q"/>visionis
est malum quam bonum: nam <quote>bonum ex
<lb ed="#Q"/>una causa, malum autem ex multis defectibus<!--3--></quote>.
<lb ed="#Q"/>Sed secundum quod<!--i--> bonum et malum referuntur
<lb ed="#Q"/>ad divinam voluntatem, pluris divisionis est bo<lb ed="#Q"/>num
quam malum: nam bonum, quod significat
<lb ed="#Q"/>divinam voluntatem, aut attenditur quantum ad
<lb ed="#Q"/>illud ad quod omnes tenemur, et est necessitatis<!--k-->;
<lb ed="#Q"/>aut attenditur quantum ad illud ad quod non
<lb ed="#Q"/>omnes tenemur, et est utilitatis<!--l--> et consilii. Et
<lb ed="#Q"/>etiam utrumque potest considerari vel ut facien<lb ed="#Q"/>dum
vel ut iam factum. Si ut faciendum<!--m-->: sic
<lb ed="#Q"/>respicit praeceptum aut consilium; si iam factum:
<lb ed="#Q"/>sic respicit<!--n--> operationem. Ex parte vero mali
<lb ed="#Q"/>secundum quod respicit non-faciendum, est una
<lb ed="#Q"/>sola differentia, quia, sicut dictum est<!--4-->, consilio
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>non est oppositum aliquid ut malum; secundum
<lb ed="#Q"/>vero quod respicit malum factum: sic est per<lb ed="#Q"/>missio.
Pluribus ergo modis significatur voluntas
<lb ed="#Q"/>divina<!--o--> in bonis quam in malis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4655">
<lb ed="#Q"/>4-5. Ad quartum et quintum obiectum<!--p-->
<lb ed="#Q"/>ex auctoritate <name ref="#Augustine">Augustini</name> et <name>Hugonis</name> quod
<mentioned>solum erunt duo signa, scilicet<!--q--> permissio et ope<lb ed="#Q"/>ratio</mentioned>:
patet responsio secundum <name>Hugonem</name> quod
<lb ed="#Q"/>duo sunt signa generalia, quae respiciunt omnem
<lb ed="#Q"/>creaturam, scilicet operatio et permissio; et hoc
<lb ed="#Q"/>intendunt <name ref="#Augustine">Augustinus</name> et <name>Hugo</name>. Sed praeter
<lb ed="#Q"/>hoc adduntur alia specialia quae respiciunt ra<lb ed="#Q"/>tionalem
creaturam, scilicet praeceptum, prohi<lb ed="#Q"/>bitio
et consilium. Signum autem divinae volun<lb ed="#Q"/>tatis
debet multiplicari secundum actum in quo
<lb ed="#Q"/>significatur: et secundum hoc generaliter signa
<lb ed="#Q"/>sunt operatio et permissio; et secundum respec<lb ed="#Q"/>tum
actus ad illum cui significatur: et secundum
<lb ed="#Q"/>hoc multiplicatur signum per consilium, prohibi<lb ed="#Q"/>tionem
et praeceptionem; iis enim modis signi<lb ed="#Q"/>ficatur
rationali creaturae divina voluntas. In
<lb ed="#Q"/>omni ergo creatura significatur permissione et
<lb ed="#Q"/>operatione, sed rationali creaturae soli significatur
<lb ed="#Q"/>praecepto, prohibitione, consilio divina voluntas:
<lb ed="#Q"/>de fugiendo per prohibitionem, de operando per
<lb ed="#Q"/>praeceptum, de eligendo per consilium.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4703">
<lb ed="#Q"/>6. Ad sextum dicendum quod praeceptum
<lb ed="#Q"/>dicitur communiter et proprie: communiter com<lb ed="#Q"/>prehendit
iussionem de faciendo et prohibitionem
<lb ed="#Q"/>de non faciendo; proprie vero accipitur pro ius<lb ed="#Q"/>sione,
quae est de bono faciendo, et ex opposito
<lb ed="#Q"/>prohibitio de malo vitando. Hic autem accipitur
<lb ed="#Q"/>proprie secundum quod dividitur contra prohi<lb ed="#Q"/>bitionem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4723">
<lb ed="#Q"/>7. Ad septimum dicendum quod <mentioned>motus a</mentioned>
<lb ed="#Q"/>et <mentioned>motus ad</mentioned>, secundum quod dicuntur respectu
<lb ed="#Q"/>eiusdem termini, non faciunt differentiam in motu
<lb ed="#Q"/>secundum speciem; sed cum dicuntur respectu
<lb ed="#Q"/>diversorum introducunt differentiam secundum
<lb ed="#Q"/>speciem<!--r-->, secundum quem modum sunt diffe<lb ed="#Q"/>rentes
motus secundum speciem motus timoris
<lb ed="#Q"/>et amoris. Quamvis<!--s--> amor dicat ut <mentioned>motum<!--t--> ad</mentioned>,
<lb ed="#Q"/>timor vero ut <mentioned>motum a</mentioned>, differens tamen est<!--u-->
<lb ed="#Q"/>terminus et motivum proximum timoris et amoris,
<lb ed="#Q"/>quemadmodum dicitur<!--v--> bonum differens positi<lb ed="#Q"/>vum,
ut vivere, privativum, ut non mori. Motus
<lb ed="#Q"/>autem amoris terminum habet bonum positivum,
<lb ed="#Q"/>ut vivere; motus autem timoris et fugae<!--x--> termi<lb ed="#Q"/>num
habet bonum<!--y--> privativum, ut non mori: ideo
<lb ed="#Q"/>enim<!--z--> aliquis ex timore fugit gladium ut non
<pb ed="#Q" n="371"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>moriatur. Secundum hoc ergo dicendum quod
<lb ed="#Q"/>similis est differentia praecepti et prohibitionis:
<lb ed="#Q"/>nam praeceptum respicit bonum positivum, ut
<lb ed="#Q"/>facere bonum, prohibitio vero bonum privativum,
<lb ed="#Q"/>ut declinare a malo<!--1-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4775">
<lb ed="#Q"/>8. Ad octavum dicendum quod in eodem
<lb ed="#Q"/>actu in genere potest concurrere praeceptum et
<lb ed="#Q"/>permissum, sed in eodem actu in numero non
<lb ed="#Q"/>potest esse. Unde asportare vasa Aegyptiorum,
<lb ed="#Q"/>quoad illos qui asportaverunt ex cupiditate, fuit
<lb ed="#Q"/>permissum, quoad illos vero qui ex obedientia,
<lb ed="#Q"/>erat praeceptum. Praeterea, asportare simpliciter
<lb ed="#Q"/>fuit praeceptum; sed asportare sic, scilicet ex
<lb ed="#Q"/>cupiditate, non praeceptum, sed permissum fuit.
<lb ed="#Q"/>Quantum ergo ad genus actus concurrunt in eo<lb ed="#Q"/>dem
praeceptum et permissum, sed nunquam
<lb ed="#Q"/>quantum ad circumstantias actus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4805">
<lb ed="#Q"/>9. Ad nonum dicendum<!--a--> quod verbum per<lb ed="#Q"/>missionis
dicitur multipliciter: positive et priva<lb ed="#Q"/>tive.
Positive dicitur pro indulgentia, quae est
<lb ed="#Q"/>minoris boni, et hoc modo accipitur in <title>Glossa</title>
<lb ed="#Q"/><title>I Cor.</title> 7,25: <quote>Virginibus permittit nubere</quote>; priva<lb ed="#Q"/>tive,
et hoc tribus modis: uno modo per priva<lb ed="#Q"/>tionem
poenae temporalis, secundum quem mo<lb ed="#Q"/>dum
dicitur Moyses permisisse repudium<!--b--><!--2-->, quia
<lb ed="#Q"/>non puniebat temporaliter, licet peccarent mor<lb ed="#Q"/>taliter;
alio modo per privationem prohibitionis,
<lb ed="#Q"/>secundum quod dicitur in <title>Psalmo</title><!--3-->: <quote>Irascimini</quote>,
<lb ed="#Q"/><title>Glossa</title><!--4-->: <quote>Quod necessitatis<!--c--> est permittit</quote>,
<lb ed="#Q"/>scilicet venialem<!--d--> motum irae, id est non prohibet.
<lb ed="#Q"/>Quarto modo dicitur per privationem cohibitionis,
<lb ed="#Q"/>cum cohibere possit, et hoc modo dicitur pro<lb ed="#Q"/>prie;
et sic accipitur cum dicitur permissio esse
<lb ed="#Q"/>signum divinae voluntatis, ut dicit <name>Augustinus</name>,
<lb ed="#Q"/>in <title>Enchiridion</title>, ut supra dictum est<!--5-->. Quatuor
<lb ed="#Q"/>ergo modis dicitur aliquid permitti, scilicet cum
<lb ed="#Q"/>indulgetur, cum non punitur, cum non prohi<lb ed="#Q"/>betur,
cum non cohibetur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4855">
<lb ed="#Q"/>10—11. Ad decimum et undecimum quod
<lb ed="#Q"/>obicitur de prohibitione et permissione: dicendum
<lb ed="#Q"/>quod prohibitio et permissio non indicant volun<lb ed="#Q"/>tatem
Dei circa illud quod permittitur et prohi<lb ed="#Q"/>betur,
sed circa oppositum eius, sicut patet in
<lb ed="#Q"/>prohibitione, cum scilicet Deus prohibet falsum
<lb ed="#Q"/>testimonium dicere, significat quod vult nos ve<lb ed="#Q"/>rum
dicere; vel significatur circa aliquid quod
<lb ed="#Q"/>ex permisso vel prohibito elicitur, sicut patet
<lb ed="#Q"/>in permissione. Verbi gratia Deus permittit malos
<lb ed="#Q"/>persequi bonos, et ex persecutione elicitur quod
<lb ed="#Q"/>boni sunt patientiores<!--e--> vel aliquod aliud bonum;
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>vult ergo Deus non ipsum <mentioned>persequi</mentioned>, sed patien<lb ed="#Q"/>tiam,
quae ex persecutione elicitur<!--f.-->
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4890">
<lb ed="#Q"/>12. Ad ultimum dicendum quod consilium
<lb ed="#Q"/>dicitur dupliciter: uno modo appetitus inquisi<lb ed="#Q"/>tionis
eius quod ignoratur, sicut dicit <name>Dama<lb ed="#Q"/>scenus</name>,
et secundum hoc consulere est consi<lb ed="#Q"/>lium
quaerere, quo modo dicit <name>Damascenus</name>
<lb ed="#Q"/>consilium non esse in Deo; alio modo dicitur
<lb ed="#Q"/>consulere consilium dare, et hoc modo dicitur
<lb ed="#Q"/>consilium signum divinae voluntatis et non est
<lb ed="#Q"/>ignorantis, sed scientis; tertio modo dicitur con<lb ed="#Q"/>silium
ipsa dispositio sive praeordinatio de agen<lb ed="#Q"/>dis,
et secundum hoc consilium non dicitur si<lb ed="#Q"/>gnum
divinae voluntatis, sed aeterna Dei dispo<lb ed="#Q"/>sitio,
secundum quem modum dicit <name>Grego<lb ed="#Q"/>rius</name><!--6-->:
<quote>Mutat sententiam, sed non mutat con<lb ed="#Q"/>silium</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4925">
III. Ad obiecta vero circa praedicationem et
<lb ed="#Q"/>designationem signorum voluntatis respondeo:
1. Ad primum, quod permissio et praeceptio
<lb ed="#Q"/>Dei etc. possunt dici duobus modis: active, et
<lb ed="#Q"/>secundum hoc permissio Dei<!--g--> nihil aliud est
<lb ed="#Q"/>quam voluntas permittens, nec praeceptio quam
<lb ed="#Q"/>voluntas praecipiens, et sic de aliis, et sic<!--h-->
<lb ed="#Q"/>idem significanti quantum ad principale signi<lb ed="#Q"/>ficatum,
scilicet divinam essentiam; tamen con<lb ed="#Q"/>notant<!--k-->
in creatura: vel secundum positionem, ut
<lb ed="#Q"/>operatio connotat effectum, praeceptio iussum etc.,
<lb ed="#Q"/>vel secundum privationem, sicut permissio non<lb ed="#Q"/>cohibitionem
et prohibitio fugam aut<!--l--> non-secta<lb ed="#Q"/>tionem.
Item dicuntur passive, et secundum hoc
<lb ed="#Q"/>praeceptio accipitur pro re praecepta, prohibitio
<lb ed="#Q"/>pro re prohibita, permissio pro re permissa; et
<lb ed="#Q"/>secundum hoc non significatur divina essentia,
<lb ed="#Q"/>sed significatur signum voluntatis: vel in ipso
<lb ed="#Q"/>actu, ut in operatione et praeceptione et consilio,
<lb ed="#Q"/>vel in opposito actus<!--m-->, ut in prohibitione, vel in
<lb ed="#Q"/>eo quod elicitur, ut in<!--n--> permissione. — Ad il<lb ed="#Q"/>lud
ergo quod obicitur ex auctoritate <name>Augu<lb ed="#Q"/>stini</name>,
quod <mentioned>permissio Dei non est ipse Deus</mentioned>:
<lb ed="#Q"/>secundum rem, si permissio accipiatur passive,
<lb ed="#Q"/>verum est; secundum vero rationem intelligentiae,
<lb ed="#Q"/>non secundum rem, si permissio accipiatur active,
<lb ed="#Q"/>adhuc iterum verum est quod permissio non est
<lb ed="#Q"/>Deus, id est ratio permissionis non dicit idem
<lb ed="#Q"/>omnino quod Deus sive divina-voluntas, immo ad<lb ed="#Q"/>dit
ad<!--o--> intentionem voluntatis non cohibere malum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e4988">
<lb ed="#Q"/>2. Ad illud vero quod obicitur <mentioned>nihil est
<lb ed="#Q"/>signum sui</mentioned>, iam patet responsio: nam voluntas
<lb ed="#Q"/>signi dicitur in eo quod Deus vult, scilicet quod
<pb ed="#Q" n="372"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>est signum voluntatis beneplaciti qua Deus vult
<lb ed="#Q"/>quidquid vult.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e5006">
<lb ed="#Q"/>3. Ad illud quod obicitur <mentioned>utrum sint signa
<lb ed="#Q"/>eiusdem signati, id est eiusdem voluntatis</mentioned>, re<lb ed="#Q"/>spondeo:
voluntas aut accipitur pro eo quo<!--a--> Deus
<lb ed="#Q"/>vult aut pro volito, scilicet pro eo quod Deus vult.
<lb ed="#Q"/>Si pro eo quo<!--b--> Deus vult, est idem significatum
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>per haec quinque; si vero pro eo quo<!--c--> Deus
<lb ed="#Q"/>vult, non est idem significatum<!--d-->: nam aliud pla<lb ed="#Q"/>cet
Deo in consiliis, aliud in praeceptis, aliud in
<lb ed="#Q"/>permissis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i1t6q3t1-d1e5031">
<lb ed="#Q"/>Hoc igitur modo absolvitur quaestio de diffe<lb ed="#Q"/>rentiis
voluntatis in generali.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>