-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l1p1i2t1q3c2.xml
257 lines (256 loc) · 15.1 KB
/
ahsh-l1p1i2t1q3c2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, P. 1, Inq. 2, Tract. 1, Q. 3, C. 2</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<date when="2017-04-07">April 07, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a
<ref target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Q" n="quaracchi1924">Quaracchi 1924</witness>
<witness xml:id="V" n="vatlat701">Vat lat 701</witness>
<witness xml:id="B" n="borghlat359">Borgh. lat 359</witness>
<witness xml:id="U" n="urblat123">Urb lat 123</witness>
<witness xml:id="Pa" n="bnf15331">BnF 15331</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/develop/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-04-07" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Q" n="460"/><cb ed="#Q" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2">
<head xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2-Hd1e3741">I, P. 1, Inq. 2, Tract. 1, Q. 3, C. 2</head>
<head xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2-Hd1e3744" type="question-title">AN SIT NUMERUS IN TRINITATE SICUT IN CREATURIS.</head>
<p xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2-d1e3747">
<lb ed="#Q"/>Secundo quaeritur, supposito quod in divino esse
<lb ed="#Q"/>sit aliquo modo numerus personarum, quae<lb ed="#Q"/>ritur
si ibi est numerus per univocationem cum
<lb ed="#Q"/>creaturis, hoc est si est ibi vere numerus sicut
<lb ed="#Q"/>in creaturis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2-d1e3760">
<lb ed="#Q"/>Ad quod sic: 1. <name>Boethius</name><!--8--> definit nume<lb ed="#Q"/>rum
dicens: <quote>Numerus est acervus ex unitatibus
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>
<lb ed="#Q"/>profusus</quote>; sed cum dicitur <mentioned>Pater est unus, Fi<lb ed="#Q"/>lius
est unus et alius, Spiritus Sanctus est unus
<lb ed="#Q"/>et alius</mentioned>, colligitur<!--n--> acervus trium ex unitatibus
<lb ed="#Q"/>praedictis; ergo est vere numerus per definitio<lb ed="#Q"/>nem<!--o-->
numeri sicut est in creaturis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2-d1e3784">
<lb ed="#Q"/>2. Secunda ratio. Ubicumque est dicere unitatem
<lb ed="#Q"/>et unitatem, est dicere dualitatem; ergo ubi est
<lb ed="#Q"/>dicere unitatem et unitatem et tertiam unitatem,
<pb ed="#Q" n="460"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>ibi est dicere ternarium; sed ita est dicere in
<lb ed="#Q"/>divinis personis, quia ibi est unitas qua Pater
<lb ed="#Q"/>est unus, et alia est<!--a--> ab ista unitas qua Filius
<lb ed="#Q"/>est unus, et alia ab iis tertia unitas qua Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sanctus est unus; ergo recte et vere est ibi<!--b--> nu<lb ed="#Q"/>merus
ternarius.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2-d1e3811">
<lb ed="#Q"/>3. Tertia ratio. Pluralitas personarum plus po<lb ed="#Q"/>nit
in numerum quam pluralitas essentiarum. —
<lb ed="#Q"/>Quod patet: quia pluralitas essentiarum potest
<lb ed="#Q"/>esse in uno numero, ut pluralitas accidentium in
<lb ed="#Q"/>Sorte, nec ponunt ibi numerum, immo idem est
<lb ed="#Q"/>Sortes et Sortes<!--c--> albus, grammaticus et<!--d--> musi<lb ed="#Q"/>cus<!--1-->;
sed pluralitas personarum non, sicut patet
<lb ed="#Q"/>de duobus angelis vel hominibus; pluralitas ergo<!--e-->
<lb ed="#Q"/>personarum vere facit numerum in divinis; ergo
<lb ed="#Q"/>in personis vere est numerus sicut in creaturis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2-d1e3835">
<lb ed="#Q"/>4. Quarta ratio. <name>Richardus</name>, in<!--f--> libro <title>De
<lb ed="#Q"/>Trinitate</title><!--2-->: <quote>Cum nominantur tres personae, in<lb ed="#Q"/>telliguntur
tres aliqui, quorum unusquisque sit
<lb ed="#Q"/>substantia rationalis naturae</quote>; et cum dico <mentioned>per<lb ed="#Q"/>sona</mentioned>,
intelligitur aliquis unus qui sit rationalis
<lb ed="#Q"/>substantia. Ubi igitur sunt plures personae, sunt
<lb ed="#Q"/>plures aliqui, et ubi tres personae, ibi tres aliqui.
<lb ed="#Q"/>Si ergo ternarius constituitur ex uno et alio et
<lb ed="#Q"/>tertio, relinquitur quod in divinis personis vere
<lb ed="#Q"/>est numerus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2-d1e3859">
<lb ed="#Q"/>Ad oppositum: a. Est differentia secundum
<lb ed="#Q"/>substantiam et secundum accidens et secundum
<lb ed="#Q"/>relationem<!--3-->: prima maior, secunda minor, tertia
<lb ed="#Q"/>minima. Si ergo differentia unitatum per accidens
<lb ed="#Q"/>non facit numerum simpliciter<!--4-->, ergo multo minus
<lb ed="#Q"/>differentia unitatum secundum relationem; sola
<lb ed="#Q"/>igitur unitatum differentia secundum substantiam
<lb ed="#Q"/>facit numerum simpliciter; sed haec non est in
<lb ed="#Q"/>divinis, sed sola illa quae est secundum relatio<lb ed="#Q"/>nem;
ergo non est ibi numerus simpliciter.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2-d1e3883">
<lb ed="#Q"/>b. Secunda ratio. Sola existentia plurium in
<lb ed="#Q"/>uno aufert distinctionem secundum numerum, ita
<lb ed="#Q"/>quod illa plura non faciunt numerum in illo; ergo
<lb ed="#Q"/>et<!--g--> multo magis existentia plurium in uno quae
<lb ed="#Q"/>sunt<!--h--> unum illud. Nam si inesse aufert rationem
<lb ed="#Q"/>numeri, multo magis unum esse alicui; sed plu<lb ed="#Q"/>ralitas
accidentium, quae insunt solum alicui, non
<lb ed="#Q"/>facit numerum, sicut pluralitas accidentium<!--i--> in
<lb ed="#Q"/>Sorte: non enim per hoc est numerositas<!--k--> in
<lb ed="#Q"/>Sorte; cum ergo personae divinae sint idem quod
<lb ed="#Q"/>divina essentia, multo magis non faciunt nec po<lb ed="#Q"/>nunt
numerum in esse<!--l--> divino. - Et con<lb ed="#Q"/>firmatur
hoc per exemplum: ponatur<!--m--> quod
<lb ed="#Q"/>Sortes sit sua grammatica et sua musica, non
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>esset Sortes ex iis numerabilis nec poneretur nu<lb ed="#Q"/>merus
circa ipsum; ergo similiter ex parte divi<lb ed="#Q"/>narum
personarum, quae sunt idem quod divina
<lb ed="#Q"/>essentia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2-d1e3929">
<lb ed="#Q"/>Solutio: Dicendum quod in divinis personis
<lb ed="#Q"/>non est numerus secundum univocationem cum
<lb ed="#Q"/>creaturis. In creaturis enim est numerus qui est
<lb ed="#Q"/>accidens et quantitas, hic autem numerus non
<lb ed="#Q"/>potest esse in divinis personis — unde <name>Ambro<lb ed="#Q"/>sius</name><!--5-->
dicit quod in divinis<!--n--> personis non est
<lb ed="#Q"/>quantitas nec numerus — hic autem numerus est
<lb ed="#Q"/>numerus<!--o--> simpliciter, et ideo in divinis non est
<lb ed="#Q"/>numerus simpliciter, sed numerus personarum. Ut
<lb ed="#Q"/>autem cognoscatur melius ex quibus unitatibus
<lb ed="#Q"/>sit numerus simpliciter, notandum quod numerus
<lb ed="#Q"/>est ex uno et uno; unum autem est quod<!--p--> est
<lb ed="#Q"/>in se indivisum et ab aliis divisum<!--6-->, et haec est
<lb ed="#Q"/>tota ratio unius sive unitatis. Est ergo in quibus<lb ed="#Q"/>dam
invenire unitatem secundum hanc totam ra<lb ed="#Q"/>tionem
unitatis, ut scilicet ibi inveniatur utrumque,
<lb ed="#Q"/>scilicet quod sit indivisum in se et ab<!--q--> aliis di<lb ed="#Q"/>visum;
item, in quibusdam est unitas secundum
<lb ed="#Q"/>partem istius rationis, scilicet quod est ens indi<lb ed="#Q"/>visum
in se solum, sed non ab aliis divisum. Uni<lb ed="#Q"/>tates,
in quibus utrumque invenitur, sunt unitates
<lb ed="#Q"/>substantiarum, ut Sortes, Plato; unitates autem,
<lb ed="#Q"/>in quibus alterum solum, sunt unitates plurium<!--r-->
<lb ed="#Q"/>accidentium in subiecto uno, ut grammatica et
<lb ed="#Q"/>musica in Sorte, et albedo et nigredo: albedo
<lb ed="#Q"/>enim in se indivisum<!--s--> est, sed non contingit di<lb ed="#Q"/>cere
quod sit divisa ab aliis plene sive ab alio,
<lb ed="#Q"/>quia accidentia per se non sunt, sed in substantiis.
<lb ed="#Q"/>Ex aggregatione ergo illarum unitatum, quae plene
<lb ed="#Q"/>habent rationem unitatis, dicendum quod sit nu<lb ed="#Q"/>merus
simpliciter, sed non ex aliis; hae autem
<lb ed="#Q"/>sunt unitates differentes substantia sive differen<lb ed="#Q"/>tium
substantiarum. Quia ergo unitates<!--t--> divina<lb ed="#Q"/>rum
personarum non sunt tales, ideo non faciunt
<lb ed="#Q"/>numerum simpliciter vel ternarium, sed Trinitatem
<lb ed="#Q"/>solum, hoc est trium unitatem, quia tres illae uni<lb ed="#Q"/>tates
personales sunt una unitas<!--u--> et non sunt
<lb ed="#Q"/>ternarius. Ita ergo patet quod acervus unitatum
<lb ed="#Q"/>in divinis personis non facit numerum simpli<lb ed="#Q"/>citer,
sicut est numerus in creaturis, et causa
<lb ed="#Q"/>dicta est.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2-d1e4020">
<lb ed="#Q"/>[Ad obiecta]: 1. Ad primam ergo rationem di<lb ed="#Q"/>cendum
quod <mentioned>numerus est acervus unitatum</mentioned> etc.,
<lb ed="#Q"/>hoc est verum: unitatum quae non sunt unum nec
<lb ed="#Q"/>insunt uni; sic non est hic, immo in divinis per<lb ed="#Q"/>sonis
colligitur unum et unum masculine solum,
<pb ed="#Q" n="461"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>quae tamen sunt unum neutraliter<!--a-->, hoc est una
<lb ed="#Q"/>essentia; et propter hoc in ipsis dicitur unum in
<lb ed="#Q"/>se indivisum, sed non<!--b--> ab aliis divisum secundum
<lb ed="#Q"/>essentiam, quia sunt una essentia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2-d1e4047">
<lb ed="#Q"/>2. Ad secundam rationem dicendum quod
<lb ed="#Q"/>ratio illa procedit de unitatibus differentium sub<lb ed="#Q"/>stantiarum;
unitates autem personales in divinis
<lb ed="#Q"/>sunt una unitas essentialis, et ideo non procedit
<lb ed="#Q"/>ratio de illis, nec in eis est discretio quae est in
<lb ed="#Q"/>numero simpliciter<!--1-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2-d1e4063">
<lb ed="#Q"/>3. Ad tertiam rationem<!--c-->: qua obicitur<!--d--> quod
<lb ed="#Q"/><mentioned>pluralitas personarum plus ponit in numerum
<lb ed="#Q"/>quam pluralitas essentiarum</mentioned>: dicendum quod
<lb ed="#Q"/>hoc verum est ubi pluralitas<!--e--> personarum sup<lb ed="#Q"/>ponit
pluralitatem essentiarum, non autem ubi est
<lb ed="#Q"/>unitas essentiae in personis<!--2-->. Nam sicut plures
<lb ed="#Q"/>essentiae per<!--f--> se faciunt numerum simpliciter,
<lb ed="#Q"/>plures tamen essentiae vel naturae in aliquo pos<lb ed="#Q"/>sunt
uniri, ita quod non faciant numerum, ut in
<lb ed="#Q"/>homine sunt plures naturae in una persona non
<lb ed="#Q"/>facientes numerum simpliciter, ita nec in una na<lb ed="#Q"/>tura
divina plures personae faciunt numerum sim<lb ed="#Q"/>pliciter,
sed solum numerum personarum, sicut
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>in uno homine est numerus naturarum, non tamen
<lb ed="#Q"/>numerus simpliciter.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p1i2t1q3c2-d1e4098">
<lb ed="#Q"/>4; Ad quartam rationem dicendum quod ex
<lb ed="#Q"/>uno et alio et tertio constituitur numerus simpli<lb ed="#Q"/>citer,
cum sunt<!--g--> differentium substantiarum; cum
<lb ed="#Q"/>vero sunt unius substantiae, non proprie consti<lb ed="#Q"/>tuitur
ex eis numerus ternarius, ut patet, quia
<lb ed="#Q"/>numerus ternarius ubi est, requiritur quod sit dif<lb ed="#Q"/>ferens
substantia in tribus. Est autem indifferens
<lb ed="#Q"/>unitas substantiae in tribus personis divinis; ideo
<lb ed="#Q"/>non est ex eis numerus ternarius, sed solum <quote>nu<lb ed="#Q"/>merositas<!--h-->
Trinitatis</quote>. Unde <name>Boethius</name>, in libro
<lb ed="#Q"/><title>De Trinitate</title><!--3-->: <quote>Quoniam<!--i--> nulla relatio <mentioned>ad se
<lb ed="#Q"/>ipsum'</mentioned><!--k--> referri potest idcirco quod ea <mentioned>secundum
<lb ed="#Q"/>se ipsum</mentioned> est praedicatio quae relatione caret,
<lb ed="#Q"/>facta est quaedam Trinitatis numerositas in eo
<lb ed="#Q"/>quod est<!--l--> praedicatio relationis, servata vero
<lb ed="#Q"/>unitas in eo quod est indifferentia<!--m--> substantiae
<lb ed="#Q"/>vel operationis vel omnino eius quae secundum
<lb ed="#Q"/>se dicitur praedicationis</quote>. Sed numerus secun<lb ed="#Q"/>dum
relationem non<!--n--> est numerus simpliciter,
<lb ed="#Q"/>immo solum cum determinatione, ut dicatur nu<lb ed="#Q"/>merus
personarum aut numerus Trinitatis.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>