-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3.xml
777 lines (776 loc) · 51.9 KB
/
ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, P. 2, Inq. 2, Tract. 3, S. 2, Q. 1, T. 2, C. 3</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<date when="2017-05-10">May 10, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a
<ref target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Q" n="quaracchi1924">Quaracchi 1924</witness>
<witness xml:id="V" n="vatlat701">Vat lat 701</witness>
<witness xml:id="B" n="borghlat359">Borgh. lat 359</witness>
<witness xml:id="U" n="urblat123">Urb lat 123</witness>
<witness xml:id="Pa" n="bnf15331">BnF 15331</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-05-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Q" n="690"/><cb ed="#Q" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3">
<head xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Hd1e3741">I, P. 2, Inq. 2, Tract. 3, S. 2, Q. 1, T. 2, C. 2</head>
<head xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Hd1e3744" type="question-title">DE INTENTIONE <mentioned>PRINCIPII</mentioned> SUMPTA NOTIONALITER.</head>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e3747">
<lb ed="#Q"/>Consequenter quaeritur de intentione principii
<lb ed="#Q"/>sumpta notionaliter. Circa<!--v--> quod:
<lb ed="#Q"/>Primo, quaerendum est<!--x--> de circumlocutionibus
<lb ed="#Q"/>quae ponuntur<!--y--> secundum <name>Augustinum</name><!--z8-->:
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>principium sine principio, principio de prin<lb ed="#Q"/>cipio;
<lb ed="#Q"/>secundo, an divina essentia sit principium Spi<lb ed="#Q"/>ritus
Sancti;
<pb ed="#Q" n="691"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>tertio, an Pater et Filius sint unum principium
<lb ed="#Q"/>Spiritus Sancti;
<lb ed="#Q"/>quarto, utrum sint idem principium Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sancti;
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>quinto, utrum Pater et Filius sint unus spi<lb ed="#Q"/>rator
Spiritus Sancti<!--a-->;
<lb ed="#Q"/>sexto, de unitate spirationis secundum quam
<lb ed="#Q"/>Pater et Filius sunt principium Spiritus Sancti.
</p>
<div xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Dd1e3793" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Hd1e3795">ARTICULUS I.</head>
<head xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Hd1e3798" type="question-title">De circumlocutionibus <mentioned>principium sine principio</mentioned>, <mentioned>principium de principio</mentioned><!--1-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e3801">
<lb ed="#Q"/>Circa primum nota quod dist. 29, I <title>Sententia<lb ed="#Q"/>rum</title>,
in fine primi capituli<!--2-->, concluditur secun<lb ed="#Q"/>dum
<name ref="#Augustine">Augustinum</name>, supposita multiplicitate hu<lb ed="#Q"/>ius
nominis <mentioned>principium</mentioned><!--b-->: <quote>Pater est principium
<lb ed="#Q"/>sine principio, Filius principium de principio<!--c-->,
<lb ed="#Q"/>Spiritus Sanctus principium de utroque</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e3820">
<lb ed="#Q"/>I. Quaeritur igitur, cum dicitur <mentioned>Pater est prin<lb ed="#Q"/>cipium
sine principio</mentioned>, utrum principium dicatur
<lb ed="#Q"/>essentialiter vel notionaliter.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e3829">
<lb ed="#Q"/>1. Essentialiter non, ut videtur, quia essentia non
<lb ed="#Q"/>est principium Filii; nec notionaliter, quia non
<lb ed="#Q"/>pro innascibilitate sumitur, quia innascibilitas
<lb ed="#Q"/>non dicitur respective, principium autem respec<lb ed="#Q"/>tive
dicitur; nec pro paternitate, quia paternitas
<lb ed="#Q"/>dicitur solum respectu Filii, principium vero di<lb ed="#Q"/>citur
respectu Filii et Spiritus Sancti. Nec potest
<lb ed="#Q"/>dicere notionem spirationis, quia spiratio Filio
<lb ed="#Q"/>convenit, non autem convenit ei esse principium
<lb ed="#Q"/>sine principio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e3854">
<lb ed="#Q"/>II. Similiter quaeritur, cum dicitur Filius <mentioned>princi<lb ed="#Q"/>pium
de principio</mentioned>, utrum principium stet ratione
<lb ed="#Q"/>essentiae vel<!--d--> ratione notionis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e3863">
<lb ed="#Q"/>1. Ratione essentiae non, quia non est ab alio
<lb ed="#Q"/>nec de principio; nec pro<!--e--> notione quae sit in
<lb ed="#Q"/>Filio, quia non pro filiatione: filiatio enim solum
<lb ed="#Q"/>pertinet ad Filium, sed principium de principio
<lb ed="#Q"/>pertinet ad Spiritum Sanctum; nec pro spiratione,
<lb ed="#Q"/>quia communis spiratio convenit Patri, cui non
<lb ed="#Q"/>convenit principium de principio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e3881">
<lb ed="#Q"/>III. Similiter quaeritur, cum Spiritus Sanctus
<lb ed="#Q"/>dicitur <mentioned>principium de utroque</mentioned>, utrum principium
<lb ed="#Q"/>sumatur pro<!--f--> essentia vel pro notione.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e3890">
<lb ed="#Q"/>1. Pro essentia non, quia essentia non est de
<lb ed="#Q"/>utroque; nec pro notione, quia Spiritus Sanctus
<lb ed="#Q"/>non dicitur principium<!--g--> nisi respectu effectus
<lb ed="#Q"/>in creatura; quidquid autem dicit effectum in
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>creatura convenit Trinitati; ergo non sumitur
<lb ed="#Q"/>pro notione.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e3908">
<lb ed="#Q"/>2. Praeterea, omnis notio aeterna est; sed Spi<lb ed="#Q"/>ritus
Sanctus non est principium ab aeterno,
<lb ed="#Q"/>sed ex tempore, ut habetur supra<!--3-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e3917">
<lb ed="#Q"/>Respondeo: I. Proprietates sive notiones ali<lb ed="#Q"/>quando
significantur<!--h--> distincte, aliquando indis<lb ed="#Q"/>tincte:
distincte, ut cum dicitur <mentioned>paternitas, filia<lb ed="#Q"/>tio,
processio</mentioned>; indistincte, ut cum dicitur <mentioned>princi<lb ed="#Q"/>pium</mentioned>.
Cum ergo dicitur <mentioned>Pater est principium
<lb ed="#Q"/>sine principio</mentioned>, circumlocutio<!--i--> dicit notionem
<lb ed="#Q"/>paternitatis et innascibilitatis<!--k-->, sed confuse: cum
<lb ed="#Q"/>enim dicitur <mentioned>sine principio</mentioned>, dicitur notio in<lb ed="#Q"/>nascibilitatis
qua est <mentioned>non ab alio</mentioned>; cum dicitur
<lb ed="#Q"/><mentioned>principium</mentioned>, dicitur <mentioned>a quo alius</mentioned>, et dicitur
<lb ed="#Q"/>notio<!--l--> paternitatis, sed indistincte a communi
<lb ed="#Q"/>notione quae est spiratio. Dicitur ergo Pater prin<lb ed="#Q"/>cipium
sine principio secundum notiones, non
<lb ed="#Q"/>unam, sed<!--m--> plures, et confuse sive indistincte.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e3949">
<lb ed="#Q"/>II. Similiter cum dicitur Filius <mentioned>principium de
<lb ed="#Q"/>principio</mentioned>, dicitur secundum notiones plures et in<lb ed="#Q"/>distincte:
cum enim dicitur <mentioned>de principio</mentioned>, dicitur
<lb ed="#Q"/>ab alio, et in hoc dicitur<!--n--> notio filiationis, sed
<lb ed="#Q"/>indistincte. Cum vero dicitur <mentioned>principium</mentioned>, dicitur
<lb ed="#Q"/>quod alius<!--o--> ab eo, et sic dicitur notio spirationis,
<lb ed="#Q"/>sed indistincte; dicitur ergo Filius <mentioned>principium
<lb ed="#Q"/>de principio</mentioned> notionaliter secundum<!--p--> plures no<lb ed="#Q"/>tiones
et<!--q--> indistincte.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e3971">
<lb ed="#Q"/>III. Cum autem dicitur Spiritus Sanctus <mentioned>princi<lb ed="#Q"/>pium
de<!--r--> utroque</mentioned>: dicendum quod <mentioned>principium</mentioned>
<lb ed="#Q"/>dicit essentiam, sed supponit pro persona Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sancti propter adiunctum quod est <mentioned>de utroque</mentioned>,
<lb ed="#Q"/>sicut cum dicitur <mentioned>Deus de Deo</mentioned>. — Vel<!--s--> di<lb ed="#Q"/>cendum
quod cum dicitur <mentioned>principium de utro<lb ed="#Q"/>que</mentioned>,
duplex ordo notatur per hoc nomen <mentioned>prin<lb ed="#Q"/>cipium</mentioned>:
secundum enim nomen suum dicit or<lb ed="#Q"/>dinem
ad creaturas, sed virtute praepositionis ad<lb ed="#Q"/>iunctae
dicit ordinem quasi ad prius, et hoc modo
<lb ed="#Q"/>notat ordinem qui est processio, alio modo non.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Dd1e3998" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Hd1e4000">ARTICULUS II.</head>
<head xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Hd1e4003" type="question-title">An divina essentia sit principium Spiritus Sancti.</head>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4006">
<pb ed="#Q" n="692"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>Consequenter quaeritur an essentia sit princi<lb ed="#Q"/>pium
Spiritus Sancti.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4013">
<lb ed="#Q"/>Ad quod sic: 1. Principium Spiritus Sancti
<lb ed="#Q"/>est essentia; ergo essentia est principium Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sancti a simplici conversa.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4022">
<lb ed="#Q"/>2. Item, nonne<!--a--> haec est vera <mentioned>essentia est
<lb ed="#Q"/>Pater Filii</mentioned>? hic enim est sensus: <mentioned>essentia est
<lb ed="#Q"/>persona generans Filium</mentioned>, et haec est vera; ergo
<lb ed="#Q"/>et illa <mentioned>essentia est principium Filii</mentioned>; ergo eadem
<lb ed="#Q"/>ratione <mentioned>essentia est<!--b--> principium Spiritus Sancti</mentioned>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4036">
<lb ed="#Q"/>[Solutio]: Ad hoc plures respondent quod
<lb ed="#Q"/>haec falsa sit <mentioned>essentia est principium Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sancti</mentioned>, quia iste terminus <mentioned>principium Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sancti</mentioned> non praedicat nisi relationem, et est sen<lb ed="#Q"/>sus:
<mentioned>essentia est spirans Spiritum Sanctum</mentioned>.
<lb ed="#Q"/>Hanc etiam dicunt esse falsam <mentioned>essentia est Pa<lb ed="#Q"/>ter
Filii</mentioned>, quia cum dico <mentioned>essentia est Pater</mentioned>,
<lb ed="#Q"/>ibi hoc vocabulum <mentioned>Pater</mentioned> intelligitur cum<!--c-->
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>articulo, gallice <mentioned><foreign xml:lang="fr">li<!--d--> Père</foreign></mentioned>, et secundum hoc est
<lb ed="#Q"/>haec vera, si sine articulo, falsa este; si addatur
<lb ed="#Q"/>genitivus, non potest poni nisi sine articulo. Nobis
<lb ed="#Q"/>autem videtur, sicut diximus<!--2-->, quod haec possit
<lb ed="#Q"/>dari <mentioned>essentia est Pater Filii</mentioned>, quia iste terminus
<lb ed="#Q"/><mentioned>Pater</mentioned>, sive ponatur cum genitivo sive sine ge<lb ed="#Q"/>nitivo,
praedicat personam cum proprietate et
<lb ed="#Q"/>tantum valet <mentioned>Pater</mentioned> quantum <mentioned>persona gene<lb ed="#Q"/>rans</mentioned><!--f-->,
et <mentioned>Pater Filii</mentioned> quantum <mentioned>persona gene<lb ed="#Q"/>rans
Filium</mentioned>. Similiter haec potest dari <mentioned>essentia
<lb ed="#Q"/>est principium Spiritus Sancti</mentioned> et praedicatur
<lb ed="#Q"/>ibi persona vel personae cum proprietate, et est
<lb ed="#Q"/>sensus: <mentioned>essentia est principium Spiritus Sancti</mentioned>,
<lb ed="#Q"/>id est persona spirans Spiritum Sanctum vel per<lb ed="#Q"/>sonae
spirantes uniformiter Spiritum Sanctum.
<lb ed="#Q"/>— Sed si inferant: ergo spirat Spiritum
<lb ed="#Q"/>Sanctum — instantia per expositoriam: essen<lb ed="#Q"/>tia
est persona spirans Spiritum Sanctum<!--g-->; ergo
<lb ed="#Q"/>essentia spirat<!--h--> Spiritum Sanctum.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Dd1e4095" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Hd1e4097">ARTICULUS III</head>
<head xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Hd1e4100" type="question-title">An Pater et Filius sint unum principium Spiritus Sancti.</head>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4103">
<lb ed="#Q"/>Consequenter quaeritur utrum Pater et Filius
<lb ed="#Q"/>sint unum principium Spiritus Sancti<!--3-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4110">
<lb ed="#Q"/>Ad quod sic: a. <name>Isidorus</name>, in libro <title>De Tri<lb ed="#Q"/>nitate</title>4:
<quote>Non<!--i--> una res et duorum consubstan<lb ed="#Q"/>tialis
poterit ab eis procedere et simul inesse
<lb ed="#Q"/>nisi unum fuerint<!--k--> illi a quibus procedit</quote>. Ergo
<lb ed="#Q"/>Pater et Filius sunt unum principium Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sancti.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4126">
<lb ed="#Q"/>b. Item, <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, V <title>De Trinitate</title><!--5-->: <quote>Si
<lb ed="#Q"/>quod datur vel quod<!--l--> procedit, principium habet
<lb ed="#Q"/>a quo datur vel procedit, fatendum est Patrem
<lb ed="#Q"/>et Filium unum esse<!--m--> principium Spiritus Sancti,
<lb ed="#Q"/>non duo principia</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4144">
<lb ed="#Q"/>c. Item, una est proprietas qua Pater et Filius
<lb ed="#Q"/>sunt principium Spiritus Sancti, et illa proprietas
<lb ed="#Q"/>est in utroque; ergo illae duae personae sunt
<lb ed="#Q"/>unum<!--n--> principium Spiritus Sancti.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4155">
<lb ed="#Q"/>d. Item, <name>Boethius</name>, in libro<!--o--> <title>De Trinitate</title><!--5-->, dicit
<lb ed="#Q"/>quod philosophi ex rationibus propriis argumen<lb ed="#Q"/>tantur:
Sortes est homo, Plato est homo, ergo
<lb ed="#Q"/>Sortes et Plato sunt plures homines; theologi
<lb ed="#Q"/>vero ex propriis rationibus sic argumentantur:
<lb ed="#Q"/><quote>Pater est Deus, Filius est Deus, Spiritus Sanc<lb ed="#Q"/>tus
est Deus, ergo sunt unus Deus</quote>. Inferunt
<lb ed="#Q"/>autem philosophi pluraliter, propter pluralitatem
<lb ed="#Q"/>humanitatum quae sunt in pluribus hominibus;
<lb ed="#Q"/>theologi vero singulariter inferunt propter singu<lb ed="#Q"/>laritatem
divinitatis. Ergo a simili ratione erit in<lb ed="#Q"/>ferre:
<mentioned>Pater est principium Spiritus Sancti, Fi<lb ed="#Q"/>lius
est principium Spiritus Sancti, ergo Pater et
<lb ed="#Q"/>Filius sunt unum principium Spiritus Sancti</mentioned>,
<lb ed="#Q"/>propter singularitatem spirationis, ratione cuius
<lb ed="#Q"/>sunt principium Spiritus Sancti. Item, hoc nomen
<lb ed="#Q"/><mentioned>principium</mentioned> supponit pro Patre, et ratio huius
<lb ed="#Q"/>est: quia spiratio convenit Patri; similiter supponit
<pb ed="#Q" n="693"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>pro Filio, quia spiratio convenit<!--a--> et Filio; ergo
<lb ed="#Q"/>eodem modo supponit pro<!--b--> illis duobus insimul;
<lb ed="#Q"/>ergo haec est vera <mentioned>Pater et Filius sunt unum
<lb ed="#Q"/>principium</mentioned><!--c--> pro duabus personis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4205">
<lb ed="#Q"/>Contra: 1. Principium Spiritus Sancti est de<lb ed="#Q"/>monstrato
Patre, similiter principium Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sancti est demonstrato Filio; et hoc principium
<lb ed="#Q"/>non est illud principium, quia Pater non est<!--d-->
<lb ed="#Q"/>Filius; ergo Pater et Filius non sunt unum prin<lb ed="#Q"/>cipium
Spiritus Sancti.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4221">
<lb ed="#Q"/>2. Item<!--1-->, Pater et Filius sunt unum principium
<lb ed="#Q"/>Spiritus Sancti; ergo sunt unum principium quod
<lb ed="#Q"/>est Pater vel quod non est Pater. Sed non quod
<lb ed="#Q"/>non est Pater, quia tunc idem poneretur et re<lb ed="#Q"/>moveretur.
Si vero quod est Pater, tunc<!--e--> quae<lb ed="#Q"/>ritur
utrum referat personam vel essentiam vel
<lb ed="#Q"/>proprietatem; sed constat quod non refert perso<lb ed="#Q"/>nam,
quia non sunt una persona; nec essentiam,
<lb ed="#Q"/>quia essentia non est principium Spiritus Sancti;
<lb ed="#Q"/>nec proprietatem, quia proprietas non est prin<lb ed="#Q"/>cipium
Spiritus Sancti<!--f-->, sed magis persona vel
<lb ed="#Q"/>personae habentes proprietatem. Si ergo illa re<lb ed="#Q"/>latio
non refert nisi pro aliquo istorum et pro
<lb ed="#Q"/>quolibet est falsa, ergo illa locutio est falsa.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4254">
<lb ed="#Q"/>3. Item, obicitur de eius conversa <mentioned>principium
<lb ed="#Q"/>Spiritus Sancti est Pater et Filius</mentioned>, quia nec pro
<lb ed="#Q"/>persona est vera nec pro essentia nec pro pro<lb ed="#Q"/>prietate,
ut ostensum est Supra<!--2-->; ergo ipsa est
<lb ed="#Q"/>falsa.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4267">
<lb ed="#Q"/>4. Item<!--3-->, non est ratio quare haec sit vera <mentioned>Pater
<lb ed="#Q"/>et Filius sunt unum principium Spiritus Sancti</mentioned><!--g-->
<lb ed="#Q"/>nisi ratione unius notionis sive relationis quae
<lb ed="#Q"/>est spiratio; ergo<!--h--> similiter distinctio notionum
<lb ed="#Q"/>sive differentia, quae dicunt rationem principii in
<lb ed="#Q"/>una persona, faciunt unam personam esse plura
<lb ed="#Q"/>principia. Verbi gratia, Pater est principium Filii
<lb ed="#Q"/>per generationem, Pater est principium Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sancti per spirationem; ergo duo principia: quod
<lb ed="#Q"/>est falsum. Si ergo pluralitas notionum, secundum
<lb ed="#Q"/>quas<!--i--> est ratio principii, non facit unam perso<lb ed="#Q"/>nam
esse plura principia, ergo unitas notionis
<lb ed="#Q"/>non erit ratio quare plures personae sint unum
<lb ed="#Q"/>principium.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4301">
<lb ed="#Q"/>[Solutio]<!--4-->: Ad hoc dixerunt quidam quod
<lb ed="#Q"/>haec est vera <mentioned>Pater et Filius sunt principium
<lb ed="#Q"/>Spiritus Sancti</mentioned>, sed cum additur <mentioned>unum</mentioned>, im<lb ed="#Q"/>propria
est nec debet recipi, nisi haec dictio
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/><mentioned>unum</mentioned> cadat in adverbium vel quasi in abla<lb ed="#Q"/>tivum<!--k-->,
ut sit sensus: <mentioned>Pater et Filius sunt unum
<lb ed="#Q"/>principium Spiritus Sancti</mentioned>, id est Pater et Filius
<lb ed="#Q"/>uniformiter sunt principium Spiritus Sancti, vel
<mentioned>unum</mentioned>, id est una proprietate. Dicunt etiam quod
<lb ed="#Q"/>hoc vocabulum <mentioned>principium</mentioned> tenetur tantum adiec<lb ed="#Q"/>tive
in hac circumlocutione <mentioned>principium Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sancti</mentioned>, et ideo non potest proprie adiungi haec
<lb ed="#Q"/>dictio <mentioned>unum</mentioned> nec potest ad ipsam<!--l--> fieri relatio:
<lb ed="#Q"/>ad vocabulum enim adiective positum non potest
<lb ed="#Q"/>fieri relatio, similiter nec subici potest, quia adiec<lb ed="#Q"/>tivum,
adiective positum, non subicitur. Et per
<lb ed="#Q"/>hoc solvunt<!--m--> obiecta.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4338">
<lb ed="#Q"/>Contra<!--5-->: <quote>Omnis terminus supponit natura<lb ed="#Q"/>liter
secundum exigentiam suae formae, ut<!--n--> iste
<lb ed="#Q"/>terminus <mentioned>homo</mentioned> pro omni eo cui inest sua huma<lb ed="#Q"/>nitas;
ergo iste terminus <mentioned>principium</mentioned> supponet
<lb ed="#Q"/>naturaliter pro omni eo cui inest<!--o--> forma a qua
<lb ed="#Q"/>imponitur; sed haec est communis spiratio; cum
<lb ed="#Q"/>ergo ipsa insit Patri et Filio, ergo supponit na<lb ed="#Q"/>turaliter
pro Patre et Filio</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4358">
<lb ed="#Q"/><quote>Item<!--6-->, <title>Ioan.</title> 1, 1: <quote xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Qd1e4362" source="http://scta.info/resource/io1_1">In principio erat Verbum</quote>,
<lb ed="#Q"/>et in nullo<!--p--> erat Verbum in quo non esset Spi<lb ed="#Q"/>ritus
Sanctus; ergo <quote>in principio</quote> erat Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sanctus, ita quod hoc quod dico <mentioned>principio</mentioned> ac<lb ed="#Q"/>cipiatur
personaliter; ergo vel<!--q--> in suo principio
<lb ed="#Q"/>vel in<!--r--> non-suo; sed constat quod non in non-
<lb ed="#Q"/>suo; ergo in suo<!--s-->; ergo principium Spiritus Sancti
<lb ed="#Q"/>erat; ergo principium Spiritus<!--t--> Sancti potest
<lb ed="#Q"/>subici et teneri<!--u--> substantive</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4385">
<lb ed="#Q"/>Propterea dicunt alii<!--v7--> quod haec dictio <mentioned>prin<lb ed="#Q"/>cipium</mentioned>
multipliciter sumitur: aliquando pro una
<lb ed="#Q"/>persona, ut cum dicitur <mentioned>principium Filii</mentioned> pro Pa<lb ed="#Q"/>tre;
— aliquando vero pro duabus personis simul,
<lb ed="#Q"/>ut cum dicitur <mentioned>principium Spiritus Sancti</mentioned><!--x-->, ra<lb ed="#Q"/>tione
communis spirationis secundum quam sunt
<lb ed="#Q"/>Pater et Filius origo Spiritus Sancti; unde haec
<lb ed="#Q"/>dictio <mentioned>unum</mentioned> addita, cum dicitur <mentioned>unum prin<lb ed="#Q"/>cipium
Spiritus Sancti</mentioned>, respicit formam solum<!--8-->,
<lb ed="#Q"/>hoc est notionem; unde sensus est: <mentioned>Pater et Fi<lb ed="#Q"/>lius
sunt unum principium Spiritus Sancti</mentioned>, id est
<lb ed="#Q"/>una spiratione spirant Spiritum Sanctum; — ali<lb ed="#Q"/>quando
vero pro tribus personis simul, ut cum di<lb ed="#Q"/>citur
<mentioned>principium creaturarum</mentioned> pro tota Trinitate.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4418">
<lb ed="#Q"/>[Ad obiecta]: 1. Ad primo vero obiectum
<lb ed="#Q"/>respondent<!--9--> quod quamvis haec possit concedi
<mentioned>principium Spiritus Sancti est</mentioned><!--y-->, demonstrato
<pb ed="#Q" n="694"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>Patre, non tamen haec potest concedi <mentioned>hoc<!--a--> prin<lb ed="#Q"/>cipium
Spiritus Sancti est</mentioned>. Et ratio huius est:
<lb ed="#Q"/>quia cum dico <mentioned>hoc</mentioned><!--b-->, dico distinctionem et dis<lb ed="#Q"/>cretionem;
non autem habet locum distinctio vel
<lb ed="#Q"/>discretio ubi non est ex diversis causis unio<!--1-->.
<lb ed="#Q"/>Unde quemadmodum inconvenienter dicitur <mentioned>iste
<lb ed="#Q"/>Deus</mentioned> vel <mentioned>aliquis Deus</mentioned> pro Patre, et <mentioned>alius
<lb ed="#Q"/>Deus</mentioned> pro Filio, et hoc<!--c--> propter unitatem et sin<lb ed="#Q"/>gularitatem
deitatis<!--d--> in Patre et Filio, eadem
<lb ed="#Q"/>ratione inconvenienter dicitur <mentioned>hoc principium
<lb ed="#Q"/>Spiritus Sancti</mentioned> pro Patre, et <mentioned>aliud princi<lb ed="#Q"/>pium</mentioned>
pro Filio, et hoc propter unitatem for<lb ed="#Q"/>mae
ipsius principii, quae est una spiratio in
<lb ed="#Q"/>Patre et Filio; propterea non sequitur: <mentioned>prin<lb ed="#Q"/>cipium
Spiritus Sancti est</mentioned>, pro Patre, <mentioned>ergo hoc
<lb ed="#Q"/>principium</mentioned>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4464">
<lb ed="#Q"/>2. Ad secundum<!--2--> vero dicendum<!--e--> quod hoc
<lb ed="#Q"/>quod dico <mentioned>principium Spiritus Sancti</mentioned>, non ha<lb ed="#Q"/>bet
determinatam<!--f--> suppositionem, immo confu<lb ed="#Q"/>sam
pro<!--g--> duabus personis simul; unde non se
<lb ed="#Q"/>quitur: <mentioned>sunt unum principium Spiritus Sancti,
<lb ed="#Q"/>ergo unum principium quod est Pater vel quod
<lb ed="#Q"/>non est Pater</mentioned><!--h-->; immo est ibi fallacia figurae
<lb ed="#Q"/>dictionis a confusa ad determinatam. Unde no<lb ed="#Q"/>tandum
quod relatio posset fieri ad hoc quod
<lb ed="#Q"/>dico <mentioned>principium Spiritus Sancti</mentioned> in ascendendo,
<lb ed="#Q"/>sed non in<!--i--> descendendo; unde in ascendendo
<lb ed="#Q"/>bene concederetur <mentioned>Pater et Filius sunt unum
<lb ed="#Q"/>principium Spiritus Sancti, quod est Deus</mentioned>; sed
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>quasi in descendendo non admitteretur relatio, ut
<lb ed="#Q"/>diceretur <mentioned>Pater et Filius sunt unum principium
<lb ed="#Q"/>quod est Pater vel quod est Filius</mentioned>; ut si dicam<!--k-->
<mentioned>istae voces, albus—ba—bum, sunt unum nomen
<lb ed="#Q"/>quod est adiectivum</mentioned>, haec recipitur; sed non
<lb ed="#Q"/>recipitur quod sint unum nomen quod est haec
<lb ed="#Q"/>vox <mentioned>albus</mentioned>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4511">
<lb ed="#Q"/>3. Ad illud vero quod obicitur de eius con<lb ed="#Q"/>versa
<mentioned>principium Spiritus Sancti est Pater et
<lb ed="#Q"/>Filius</mentioned> dicunt quod haec dictio <mentioned>principium</mentioned> ha<lb ed="#Q"/>bet
suppositionem pro duabus personis sub una
<lb ed="#Q"/>notione sicut forma; quemadmodum cum dicitur
<mentioned>Deus est Pater et Filius</mentioned>, hoc nomen <mentioned>Deus</mentioned>
<lb ed="#Q"/>supponit pro duabus personis habentibus unam
<lb ed="#Q"/>deitatem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4529">
<lb ed="#Q"/>4. Ad ultimum<!--3--> dicendum quod cum dicitur
<lb ed="#Q"/><mentioned>Pater est principium Filii et principium Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sancti</mentioned>, notatur quod non tantum sit principium
<lb ed="#Q"/>plurium personarum, sed etiam pluribus modis,
<lb ed="#Q"/>et ita non univoce dicitur ratio principii; et ideo
<lb ed="#Q"/>non dicetur Pater plura principia, quia numerus
<lb ed="#Q"/>pluralis communitatem exigit univocationis: non
<lb ed="#Q"/>enim convenienter dicitur <mentioned>homo et urina sunt
<lb ed="#Q"/>sana</mentioned>. — Praeterea, cum dicitur <mentioned>plura principia</mentioned>,
<lb ed="#Q"/>exigitur diversitas suppositorum, quae hic non
<lb ed="#Q"/>invenitur<!--l-->; non sic autem exigitur unitas sup<lb ed="#Q"/>positorum,
cum dicitur <mentioned>sunt unum principium
<lb ed="#Q"/>Spiritus Sancti</mentioned>, quia sensus est: sunt unum in
<lb ed="#Q"/>spirando.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Dd1e4561" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Hd1e4563">ARTICULUS IV.</head>
<head xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Hd1e4566" type="question-title">Utrum Pater et Filius sint idem principium Spiritus Sancti.</head>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4569">
<lb ed="#Q"/>Consequenter quaeritur utrum Pater et Filius
<lb ed="#Q"/>sint idem principium Spiritus Sancti<!--4-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4576">
<lb ed="#Q"/>Quod videtur: 1. Quia sicut haec dictio <mentioned>unum</mentioned>
<lb ed="#Q"/>respicit unam formam in Patre et Filio, scilicet
<lb ed="#Q"/>notionem, cum dico <mentioned>Pater et Filius sunt unum
<lb ed="#Q"/>principium Spiritus Sancti</mentioned>, ita haec dictio <mentioned>idem</mentioned>:
<lb ed="#Q"/>sicut enim est una notio, ita et<!--m--> eadem, scilicet
<lb ed="#Q"/>communis spiratio; ergo si Pater et Filius sunt
<lb ed="#Q"/>unum principium Spiritus Sancti, sunt idem prin<lb ed="#Q"/>cipium.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4596">
<lb ed="#Q"/>2. Item, haec est vera <mentioned>Pater et Filius sunt
<lb ed="#Q"/>idem in spirando</mentioned> propter identitatem spiratio<lb ed="#Q"/>nis;
ergo similiter sunt idem<!--n--> principium, quo<lb ed="#Q"/>niam
<mentioned>principium</mentioned> dicit notionem quae est spi<lb ed="#Q"/>ratio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4610">
<lb ed="#Q"/>3. Item, <mentioned>idem</mentioned> et <mentioned>diversum</mentioned> condividunt ens<!--5-->;
<lb ed="#Q"/>si ergo Pater et Filius non sunt diversum princi<lb ed="#Q"/>pium
Spiritus Sancti, ergo sunt idem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4619">
<lb ed="#Q"/>Contra: a. Non sequitur: <mentioned>Deus genuit Deum,
<lb ed="#Q"/>ergo vel eumdem vel alium Deum</mentioned>; <mentioned>eumdem</mentioned>
<lb ed="#Q"/>non admittitur propter diversitatem suppositi;
<lb ed="#Q"/><mentioned>alium</mentioned> non admittitur propter unitatem formae;
<lb ed="#Q"/>ergo similiter non sequitur: <mentioned>Pater et Filius sunt
<lb ed="#Q"/>unum principium Spiritus Sancti, ergo idem vel
<lb ed="#Q"/>diversum</mentioned>, simili ratione. — Quod conceden<lb ed="#Q"/>dum
est.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4637">
<lb ed="#Q"/>[Ad obiecta]: 1. Et dicendum ad primum
<lb ed="#Q"/>quod non est similis ratio unitatis in hoc quod
<lb ed="#Q"/>dico <mentioned>unum</mentioned> et in hoc quod dico <mentioned>idem</mentioned>. Nam
<lb ed="#Q"/>hoc quod dico <mentioned>idem</mentioned> non solum exigit unitatem
<lb ed="#Q"/>ratione formae, immo etiam ratione suppositi, et
<pb ed="#Q" n="695"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>hoc est quia relativum identitatis est<!--a--> discreti<lb ed="#Q"/>vum<!--1-->.
Quia ergo non est identitas suppositi, id
<lb ed="#Q"/>est<!--b--> hypostasis vel personae Patris et Filii, prop<lb ed="#Q"/>ter
hoc non est verum <mentioned>Pater et Filius sunt idem
<lb ed="#Q"/>principium Spiritus Sancti</mentioned>. Hoc autem quod dico
<lb ed="#Q"/><mentioned>unum</mentioned>, non exigit unitatem suppositi, sed suf<lb ed="#Q"/>ficit
unitas formae, sicut patet cum dicitur <mentioned>unus
<lb ed="#Q"/>populus</mentioned>, non ab unitate suppositi<!--c-->, sed ab uni<lb ed="#Q"/>tate
collectionis multorum hominum, quae est sicut
<lb ed="#Q"/>unitas formalis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4674">
<lb ed="#Q"/>3. Ad hoc quod obicitur quod <mentioned>idem et di<lb ed="#Q"/>versum
dividunt ens</mentioned> etc.: dicendum quod divisio
<lb ed="#Q"/>non est per immediata, immo est accipere me<lb ed="#Q"/>dium
quod nec idem simpliciter nec simpliciter
<lb ed="#Q"/>diversum, sed in parte idem et in parte diversum.
<lb ed="#Q"/>Unde, quia haec ratio <mentioned>principium Spiritus Sancti</mentioned>
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>convenit Patri et Filio secundum illud in quo non
<lb ed="#Q"/>distinguuntur, propter hoc non potest dici <mentioned>di<lb ed="#Q"/>versum</mentioned>
propter unitatem notionis in Patre et
Filio a qua sumitur<!--d--> principium; nec etiam potest
<lb ed="#Q"/>dici<!--e--> idem, quia <mentioned>idem</mentioned> exigit<!--f--> idem suppo<lb ed="#Q"/>situm
sive eamdem hypostasim.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4703">
<lb ed="#Q"/>2. Ad aliud vero iam patet responsio, quia
<lb ed="#Q"/>cum dicitur <mentioned>sunt idem in spirando</mentioned>, <mentioned>idem</mentioned> di<lb ed="#Q"/>citur
ratione ipsius, spirationis et ideo non respicit
<lb ed="#Q"/>haec dictio <mentioned>idem</mentioned> nisi identitatem notionalem<!--g-->;
<lb ed="#Q"/>et ideo haec est concedenda <mentioned>sunt idem in spi<lb ed="#Q"/>rando</mentioned>;
sed cum dicitur <mentioned>idem principium</mentioned>, non
<lb ed="#Q"/>solum requiritur identitas formae sive notionis,
<lb ed="#Q"/>immo identitas suppositi sive personae; et ideo
<lb ed="#Q"/>haec est falsa <mentioned>sunt idem principium Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sancti</mentioned>.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Dd1e4726" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Hd1e4728">ARTICULUS V</head>
<head xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Hd1e4731" type="question-title">Utrum Pater et Filius debeant dici unus spirator.</head>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4734">
<lb ed="#Q"/>Consequenter quaeritur utrum Pater et Filius
<lb ed="#Q"/>debeant dici unus spirator<!--2-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4741">
<lb ed="#Q"/>1. Dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, V <title>De Trinitate</title><!--3-->, quod
<lb ed="#Q"/><quote>quemadmodum Pater et Filius et Spiritus Sanc<lb ed="#Q"/>tus
per creationem sunt principium unum ad crea<lb ed="#Q"/>turam,
ita Pater et Filius sunt principium unum<!--h-->
<lb ed="#Q"/>ad Spiritum Sanctum</quote>; sed Pater et Filius et
<lb ed="#Q"/>Spiritus Sanctus per creationem sunt principium
<lb ed="#Q"/>creaturae, Pater vero et Filius sunt principium
<lb ed="#Q"/>Spiritus Sancti per spirationem; cum igitur Pa<lb ed="#Q"/>ter
et Filius et Spiritus Sanctus<!--i--> sint unus creator
<lb ed="#Q"/>respectu creaturae, videtur similiter quod Pater
<lb ed="#Q"/>et Filius sint unus spirator respectu<!--k--> Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sancti.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4771">
<lb ed="#Q"/>2. Item, <name>Augustinus</name><!--4--> dicit quod Pater et
<lb ed="#Q"/>Filius sunt unum principium Spiritus Sancti; sed
<lb ed="#Q"/>hoc est ratione spirationis unius in Patre et Fi<lb ed="#Q"/>lio;
ergo multo fortius unus spirator,
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4783">
<lb ed="#Q"/>Contra: a. Esse spiratorem non convenit es<lb ed="#Q"/>sentiae,
quia essentia non spirat, sed persona;
<lb ed="#Q"/>si ergo sunt unus spirator Pater et Filius, sunt
<lb ed="#Q"/>una persona: quod est falsum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4794">
<lb ed="#Q"/>b. Item, eadem ratione dicitur <mentioned>spirator</mentioned><!--l--> de
<lb ed="#Q"/>Patre et Filio et <mentioned>auctor</mentioned>: nam Pater est auctor<!--m-->
<lb ed="#Q"/>Spiritus Sancti, sicut et spirator; sed<!--n--> dicit <name>Hi<lb ed="#Q"/>larius</name><!--5-->
<quote>quod Spiritus Sanctus procedit a Patre
<lb ed="#Q"/>et Filio sicut auctoribus</quote>; ergo sunt auctores
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>Spiritus Sancti; ergo et spiratores, — Quod
<lb ed="#Q"/>sine praeiudicio concedendum est.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4814">
<lb ed="#Q"/>[Ad obiecta]: 1. Ad primum dicendum quod
<lb ed="#Q"/>non est simile in hoc nomine <mentioned>creator</mentioned> et in
<lb ed="#Q"/>hoc nomine <mentioned>spirator</mentioned>. Nam in hoc nomine <mentioned>crea<lb ed="#Q"/>tor</mentioned>
est essentia pro significato sive supposito,
<lb ed="#Q"/>et quia<!--o--> una est essentia in tribus personis, prop<lb ed="#Q"/>ter
hoc dicuntur tres personae unus creator; sed
<lb ed="#Q"/>in hoc nomine <mentioned>spirator</mentioned> non est essentia ex
<lb ed="#Q"/>parte substantiae significatae sive suppositae, sed
<lb ed="#Q"/>hypostasis; unde cum non sint una hypostasis
<lb ed="#Q"/>Pater et Filius, non possunt dici unus spirator.
<!--missing a paragaph break here-->
<lb ed="#Q"/>2. Ad secundum dicendum quod convenien<lb ed="#Q"/>ter
dicitur <mentioned>Pater et Filius spirant</mentioned> vel <mentioned>spiran<lb ed="#Q"/>tes
sunt</mentioned> vel <mentioned>spiratores<!--p--> Spiritus Sancti</mentioned>, quia per
<lb ed="#Q"/>has dictiones significatur Spiratio verbaliter vel
<lb ed="#Q"/>participialiter; verba autem vel participia definiunt
<lb ed="#Q"/>substantiam in suppositis sibi adiunctis, et quia
<lb ed="#Q"/>numerus consequitur substantiam, in illis definiunt
<lb ed="#Q"/>numerum: et ideo pluraliter vel singulariter signifi<lb ed="#Q"/>candi
modum trahunt a suppositis sibi adiunctis;
<lb ed="#Q"/><mentioned>spirator</mentioned> autem similiter<!--q-->, licet sit nomen, quia
<lb ed="#Q"/>nomen verbale definit substantiam in suppositis
<lb ed="#Q"/>sibi adiunctis; <mentioned>principium</mentioned> vero, quia nominaliter
<lb ed="#Q"/>significat substantiam et substantive<!--r-->, unitatem
<lb ed="#Q"/>accipit a<!--s--> qualitate sua vel ab eo quod est per
<lb ed="#Q"/>modum qualitatis; sua enim qualitas est defini<lb ed="#Q"/>tiva
substantiae; unde quia huiusmodi qualitas
<pb ed="#Q" n="696"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>est notio Patris et Filii, quae una est in utroque
<lb ed="#Q"/>et ideo ab illa unitatem recipit; unde <mentioned>spirans</mentioned> et
<lb ed="#Q"/><mentioned>spirator</mentioned> ab hypostasi trahunt unitatem, <mentioned>princi<lb ed="#Q"/>pium</mentioned>
vero a notione, licet per illa nomina eadem
<lb ed="#Q"/>notio significetur, eo quod differenter significatur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4882">
<lb ed="#Q"/>a-b. Ad obiecta vero alterius partis <quote>no<lb ed="#Q"/>tandum</quote>,
secundum <name>Praepositinum</name><!--1-->, <quote>quod
<lb ed="#Q"/>iste terminus <mentioned>spirator</mentioned> duobus modis accipitur:
<lb ed="#Q"/>ut significet aeternam proprietatem qua Pater et
<lb ed="#Q"/>Filius spirant Spiritum Sanctum, ut in hac <mentioned>Pa<lb ed="#Q"/>ter
est spirator Spiritus Sancti</mentioned>; vel dicatur de
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>Trinitate ex tempore, ut <mentioned>tota Trinitas est unus
<lb ed="#Q"/>spirator gratiae</mentioned>; tamen iste terminus <mentioned>spirator</mentioned>
<lb ed="#Q"/>non multum est in usu et in auctoritate non in<lb ed="#Q"/>venitur.
Iste autem terminus <mentioned>auctor</mentioned> quatuor
<lb ed="#Q"/>modis accipitur: nam per se positus et dictus de
<lb ed="#Q"/>Patre praedicat innascibilitatem, ut <mentioned>Pater est
<lb ed="#Q"/>auctor</mentioned>, id est innascibilis; et in hac <mentioned>Pater
<lb ed="#Q"/>est auctor Filii</mentioned> praedicat paternitatem; in hac
<lb ed="#Q"/><mentioned>Pater est auctor Spiritus Sancti</mentioned> praedicat spi<lb ed="#Q"/>rationem;
in hac <mentioned>Pater est auctor creaturae</mentioned>
<lb ed="#Q"/>aequipollet huic nomini <mentioned>Creatori</mentioned><!--a--></quote>.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Dd1e4922" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Hd1e4924">ARTICULUS VI</head>
<head xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-Hd1e4927" type="question-title">De unitate spirationis.</head>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4930">
<lb ed="#Q"/>Consequenter quaerendum est<!--b--> de unitate illa,
<lb ed="#Q"/>ratione cuius Pater et Filius dicuntur unum prin<lb ed="#Q"/>cipium
Spiritus Sancti<!--2-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4939">
<lb ed="#Q"/>1. Nam si illa unitas est una proprietas quae est
<lb ed="#Q"/>spiratio — contra: <quote>differunt hypostases nu<lb ed="#Q"/>mero</quote>,
secundum <name>Damascenum</name><!--3-->. Cum igitur
<lb ed="#Q"/>proprietates sint in hypostasibus, non potest una
<lb ed="#Q"/>proprietas inesse Patri et Filio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4952">
<lb ed="#Q"/>2. Item, aut dicuntur unum principium, quia
<lb ed="#Q"/>sunt<!--c--> unum in essentia: et tunc, cum Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sanctus sit unum in essentia cum Patre et Filio, spi<lb ed="#Q"/>raret
se ipsum; aut quia idem in persona aut quia
<lb ed="#Q"/>idem<!--d--> in personae proprietate sive notione. Non
<lb ed="#Q"/>quia idem<!--e--> in persona; ergo quia idem<!--f--> in no<lb ed="#Q"/>tione;
sed non sunt idem in notione nisi in ea quae
<lb ed="#Q"/>est spiratio; et ita nihil aliud est dicere quam <mentioned>Pa<lb ed="#Q"/>ter
et Filius, quia<!--g--> conveniunt in hoc quod est spi<lb ed="#Q"/>rare,
spirant</mentioned><!--h-->, et ita idem esset causa sui ipsius.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4977">
<lb ed="#Q"/>3. Praeterea, eadem quaestio esset de spiratione.
<lb ed="#Q"/>Illa enim spiratio communiter inest Patri et Filio:
<lb ed="#Q"/>non Patri quia<!--i--> Pater, nec Filio quia Filius;
<lb ed="#Q"/>inerit ergo secundum aliquid commune. Quaeri<lb ed="#Q"/>tur:
quid est illud commune? et sic in infinitum.
<lb ed="#Q"/>—Respondeo: Dicunt<!--k--> quidam quod spirare
<lb ed="#Q"/>non inest eis secundum aliquid commune, sed
<lb ed="#Q"/>utrique secundum se, sicut genus secundum se
<lb ed="#Q"/>est<!--l--> in pluribus speciebus, non secundum ali<lb ed="#Q"/>quid
commune aliud a se.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e4999">
<lb ed="#Q"/>Contra: a. <name>Isidorus</name>, in libro <title>De Trinitate</title><!--4-->:
<lb ed="#Q"/><quote>Non una res, duorum quae substantialis est, po<lb ed="#Q"/>terit
ab eis procedere et simul inesse nisi unum
<lb ed="#Q"/>sint illi a quibus procedit</quote>. Ex quo patet quod
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>Pater et Filius sunt unum principium Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sancti, non ut sunt differentes, sed ut sunt unum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e5015">
<lb ed="#Q"/>b. Item, <name ref="#Anselm">Anselmus</name>, in libro <title>De processione
<lb ed="#Q"/>Spiritus Sancti</title><!--5-->, arguit sic: <quote>Si prius aut post<!--m-->
<lb ed="#Q"/>aut maior vel minor aut magis aut minus de uno
<lb ed="#Q"/>esset quam de altero, de<!--n--> necessitate sequere<lb ed="#Q"/>tur
aut quod Spiritus Sanctus<!--o--> non esset de hoc
<lb ed="#Q"/>in quo unum sunt Pater et Filius, aut ipsum unum
<lb ed="#Q"/>non esset perfecte et simpliciter unum, sed esset<!--p-->
<lb ed="#Q"/>ibi aliqua diversitas</quote>; sed dici non potest quod
<lb ed="#Q"/>Spiritus Sanctus non sit de hoc in quo unum sunt
<lb ed="#Q"/>Pater et Filius; ergo relinquitur idem quod prius,
<lb ed="#Q"/>quod Pater et Filius sunt unum principium Spiritus
<lb ed="#Q"/>Sancti, non ut sunt differentes, sed ut sunt unum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e5047">
<lb ed="#Q"/>Respondeo<!--q--> quod Pater et Filius spirant Spi<lb ed="#Q"/>ritum
Sanctum secundum aliquod unum in eis,
<lb ed="#Q"/>ut ostendunt auctoritates praedictae. Intelligen<lb ed="#Q"/>dum
est ergo quod omnes personae conveniunt
<lb ed="#Q"/>in natura, sed Pater et Filius conveniunt spe<lb ed="#Q"/>cialiter
in natura et ratione naturae. Iuxta enim
<lb ed="#Q"/>definitionem naturae in creaturis quae est<!--6-->: <quote>na<lb ed="#Q"/>tura<!--r-->
est vis insita rebus simile ex simili pro
<lb ed="#Q"/>creans</quote>, potest assignari ratio in divinis sive de<lb ed="#Q"/>finitio
naturae sic: natura est virtus sive princi<lb ed="#Q"/>pium
producens aliquem in essentia indifferen<lb ed="#Q"/>tem;
et secundum huiusmodi definitionem dicitur
<lb ed="#Q"/>de Filio Dei quoniam est Filius natura<!--s-->: natura
<lb ed="#Q"/>enim dicitur principium producendi ut sumatur
<lb ed="#Q"/>productio communiter ad productionem per gene<lb ed="#Q"/>rationem
et spirationem. Secundum hoc igitur po<lb ed="#Q"/>test
dici<!--t--> quod spiratio convenit Patri et Filio se<lb ed="#Q"/>cundum
hoc commune quod est unitas naturae sive
<lb ed="#Q"/>rationis naturae, quae non est unitas naturae
<pb ed="#Q" n="697"/>
<cb ed="#Q" n="a"/>
<lb ed="#Q"/>absolute vel essentialiter dictae, sed relative dictae;
<lb ed="#Q"/>et haec unitas non est unitas quae est in notione,
<lb ed="#Q"/>sed in principio notionis, quia<!--a--> est unitas natu<lb ed="#Q"/>rae,
non ut est essentia, sed ut est natura, neque
<lb ed="#Q"/>ut essentialiter intellecta, sed ut relative. Sicut
<lb ed="#Q"/>enim potentia generandi dicitur ad aliquid<!--b-->, non
<lb ed="#Q"/>aliquid<!--1--> — potentia enim trahitur ad aliud genus
<lb ed="#Q"/>per hoc adiunctum <mentioned>generandi</mentioned> — similiter na<lb ed="#Q"/>tura
per hoc quod additur <mentioned>ut natura</mentioned> sive <mentioned>in
<lb ed="#Q"/>ratione naturae</mentioned>, quia natura ut natura dicitur ut
<lb ed="#Q"/>est producens sibi indifferentem in essentia. Et<!--c-->
<lb ed="#Q"/>sicut potentia generandi in Patre dicitur proprie<lb ed="#Q"/>tas
Patris, similiter natura ut natura sive<!--d--> in
<lb ed="#Q"/>ratione naturae est proprietas Patris et Filii.
</p>
<p xml:id="ahsh-l1p2i2t3s2q1t2c3-d1e5125">
<lb ed="#Q"/>[Ad obiecta]: 1-3. Ad hoc quod obicitur quod
<lb ed="#Q"/><mentioned>non potest esse una proprietas in diversis<!--e--> hy<lb ed="#Q"/>postasibus</mentioned>:
dicendum quod hoc verum est de
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Q"/>proprietatibus personalibus, non autem est verum
<lb ed="#Q"/>de proprietatibus personae. — Aliter potest dici
<lb ed="#Q"/>quod, cum Spiritus Sanctus sit amor, principium
<lb ed="#Q"/>eius est voluntas; unde sunt unum Pater et Filius in
<lb ed="#Q"/>natura et in voluntate relativa, non essentiali quae
<lb ed="#Q"/>est principium spirationis. — Vel potest dici quod
<lb ed="#Q"/>huiusmodi unitas est a fine, scilicet a Spiritu
<lb ed="#Q"/>Sancto; unde <name>Isidorus</name>, in libro <title>De Trinitate</title><!--2-->:
<lb ed="#Q"/><quote>Spiritus Sanctus pignus accepit ut per eum uno
<lb ed="#Q"/>corde unum fiant credentes, per quem Pater et Filius
<lb ed="#Q"/>sunt unum essentialiter, ipso Salvatore dicente<!--3-->: <quote>Ut
<lb ed="#Q"/>sint unum sicut et nos unum sumus</quote></quote>. Ex iis patet
<lb ed="#Q"/>solutio ad obiecta: sunt enim Pater et Filius unum
<lb ed="#Q"/>in spirando Spiritum Sanctum ab unitate rationis
<lb ed="#Q"/>naturae sive naturae relate vel voluntatis relate<!--f-->,
<lb ed="#Q"/>non essentialiter, dictae, quae quidem unitas non
<lb ed="#Q"/>est unitas notionis, sed principii notionis<!--4-->.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>