-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Ai1t2q1c2.xml
238 lines (238 loc) · 14.4 KB
/
ahsh-l2Ai1t2q1c2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Ia-IIae, Inq. 1, Tract. 2, Q. 1, C. 2</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Ia-IIae, Inq. 1, Tract. 2, Q. 1, C. 2</title>
<date when="2017-06-27">June 27, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="quaracchi1928">Quaracchi 1928</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-06-27" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Qb" n="61"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2">
<head xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-Hd1e107">Ia-IIae, Inq. 1, Tract. 2, Q. 1, C. 2</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-Hd1e110" type="question-title">QUARE POTIUS SUB RATIONE CAELI ET TERRAE DICATUR CREATIO.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-d1e113">
<lb ed="#Qb"/>Secundo quaeritur quare sub ratione caeli et
terrae [dicatur] creatio potius quam sub aliis
rationibus<!--3-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-d1e118">
<lb ed="#Qb"/>Ad quod sic: 1. Terra in genere principiorum
<lb ed="#Qb"/>minus nobilis est, ignis autem et aer et aqua cor<lb ed="#Qb"/>pora
sunt nobiliora; cum ergo<!--i-->, creata quoad
substantiam suam deberent nominari, magis no<lb ed="#Qb"/>minanda
essent sub ratione istorum quam sub
<lb ed="#Qb"/>ratione terrae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-d1e125">
<lb ed="#Qb"/>2. Item, caelum corporalem designat naturam;
<lb ed="#Qb"/>ergo nomine caeli et terrae non designantur nisi
<lb ed="#Qb"/>corporales creaturae; sed nobilior est spiritualis
<lb ed="#Qb"/>creatura corporali; ergo aliquo nomine conve<lb ed="#Qb"/>niente
spiritibus debebat designari.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-d1e139">
<lb ed="#Qb"/>3. Item, cum utrumque sit intelligibile et utrum<lb ed="#Qb"/>que
sensibile, quare dictum est in <title>Psalmo</title><!--4-->: <quote>Qui
<lb ed="#Qb"/>fecit caelos in intellectu</quote>, de terra vero dicitur<!--5-->:
<lb ed="#Qb"/><quote>Qui fundavit terram<!--k--> super aquas</quote>?
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-d1e150">
<lb ed="#Qb"/>4. Item, in <title>Isai.</title> 48, 13 dicitur: <quote>Manus me a fun<lb ed="#Qb"/>davit
terram, et dextera mea mensa est caelos</quote>.
<lb ed="#Qb"/>Propter quid sine distinctione dicitur quod <quote>ma<lb ed="#Qb"/>nus
fundavit terram</quote>, cum distinctione vero dici<lb ed="#Qb"/>tur<!--l-->
Dextera etc.?
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-d1e163">
<lb ed="#Qb"/>5. Item, <title>Isai.</title> 40, 12 dicitur: <quote>[Quis] caelos palmo
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>ponderavi!? Quis appendit tribus digitis molem
<lb ed="#Qb"/>terrae</quote>? cum utrumque possit appendi et<!--m--> utrum<lb ed="#Qb"/>que
ponderari.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-d1e176">
<lb ed="#Qb"/>[Solutio]: Ad quod respondendum quod no<lb ed="#Qb"/>mine
caeli et terrae secundum unam expositio<lb ed="#Qb"/>nem
designantur spiritualis creatura et corporalis,
<lb ed="#Qb"/>ut nomine caeli designetur spiritualis, nomine
<lb ed="#Qb"/>terrae corporalis<!--6-->. Alio vero modo potest exponi<!--7-->,
<lb ed="#Qb"/>ut nomine caeli designetur caelum<!--n--> empyreum
<lb ed="#Qb"/>cum suis contentis, nomine vero terrae designetur
<lb ed="#Qb"/>inferior corporalis creatura usque ad caelum
<lb ed="#Qb"/>aqueum sive cristallinum, secundum quod divisae
<lb ed="#Qb"/>sunt aquae superiores ab inferioribus. Tertio
<lb ed="#Qb"/>modo potest dici caelum tota natura corporalis,
<lb ed="#Qb"/>quae est sine contrarietate cum contentis suis,
<lb ed="#Qb"/>terra vero natura corporalis habens contrarieta<lb ed="#Qb"/>tem
cum suis contentis. Secundum primam expo<lb ed="#Qb"/>sitionem
dicitur super illud in <title>Psalmo</title><!--o--><!--8-->: <quote>Qui
<lb ed="#Qb"/>firmavit<!--p--> terram super aquas</quote>, <title>Glossa</title><!--9-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-Qd1e212">Uni<lb ed="#Qb"/>versam
creaturam per se, non per creaturam fe<lb ed="#Qb"/>cit,
cuius<!--q--> aliquas excellentiores partes posuit,
<lb ed="#Qb"/>ex quibus omnia cogitentur, id est intelligibiles
<lb ed="#Qb"/>caelos et visibilem terram<!--r--></quote>. Secundum secun<lb ed="#Qb"/>dam
expositionem dicit <name>Augustinus</name>, in <title>XII
<lb ed="#Qb"/>Confessionum</title><!--10-->, quod nomine caeli intelligitur
<pb ed="#Qb" n="62"/>
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>spiritualis creatura, nomine terrae corporalis.
<lb ed="#Qb"/>Utraque vero expositio, scilicet secunda et tertia,
<lb ed="#Qb"/>habetur in libro <title>De civitate Dei XII</title>: <quote xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-Qd1e239">Cum di<lb ed="#Qb"/>citur:
<quote>In principio fecit Deus caelum et terram</quote>,
<lb ed="#Qb"/>iis nominibus universaliter est significata creatura
<lb ed="#Qb"/>corporalis et spiritualis vel magnae duae mundi
partes, quibus omnia, quae creata sunt, conti<lb ed="#Qb"/>nentur</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-d1e251">
<lb ed="#Qb"/>[Ad obiecta]: 1. Ad primum ergo dicendum<!--a-->
<lb ed="#Qb"/>quod, licet terra sit minus nobile principium sive
<lb ed="#Qb"/>elementum, nihilominus tamen nomine caeli et
<lb ed="#Qb"/>terrae designantur creaturae. Sunt enim sensibilia
<lb ed="#Qb"/>manuductiones ad intelligibilia<!--2-->; caelum autem et<!--b-->
<lb ed="#Qb"/>terra sunt extrema corpora, quorum unum habet
<lb ed="#Qb"/>plus de spiritualitate ratione luminis<!--3-->, alterum
<lb ed="#Qb"/>plus de corpulentia ratione materialitatis et opa<lb ed="#Qb"/>citatis,
et propter hoc ista duo corpora designavit;
<lb ed="#Qb"/>terra tamen, quia plus habuit<!--c--> de materialitate,
<lb ed="#Qb"/>nomine eius voluit designare materiam istorum
<lb ed="#Qb"/>transmutabilium inferiorum; media ergo, cum ha<lb ed="#Qb"/>beant
communicantiam<!--d--> cum utrisque extremis
<lb ed="#Qb"/>et habeant communem materiam, maxime cum
<lb ed="#Qb"/>ipsa terra, per caelum et terram designantur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-d1e286">
<lb ed="#Qb"/>2. Ad secundum vero<!--e--> dicendum est quod
<lb ed="#Qb"/>utentibus sensu oportet intelligibilia per sensibilia
<lb ed="#Qb"/>declarare. Spiritales vero substantiae, licet sepa<lb ed="#Qb"/>ratae
sint per essentiam a corporalibus, nihilomi<lb ed="#Qb"/>nus
tamen a corporalibus continentur<!--f-->, utpote
<lb ed="#Qb"/>angeli secundum sui primam creationem collocati
<lb ed="#Qb"/>sunt in caelo, animae vero in corporibus terrenis,
<lb ed="#Qb"/>hoc est in quibus plus abundat secundum gravi<lb ed="#Qb"/>tatem
terra. Recte ergo per caelum et terram
<lb ed="#Qb"/>apud utentes sensu exteriori et interiori non tan<lb ed="#Qb"/>tum
declarantur corporales creaturae, sed et spi<lb ed="#Qb"/>ritales
quae ab iis continentur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-d1e316">
<lb ed="#Qb"/>3. Ad tertium<!--g--> obiectum dicendum<!--h--> quod
<lb ed="#Qb"/>licet utrumque sit sensibile, scilicet caelum et terra,
<lb ed="#Qb"/>caelum tamen dicitur intelligibile propter sui spi<lb ed="#Qb"/>ritualitatem
et simplicitatem, et ideo distinguendo
<lb ed="#Qb"/>inter caelum et terram, dixit <quote>caelos</quote> fieri <quote>in in<lb ed="#Qb"/>tellectu</quote>,
de terra vero non dixit; nihilominus ta<lb ed="#Qb"/>men
utrumque est intelligibile et utrumque sen<lb ed="#Qb"/>sibile
secundum alteram et alteram rationem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-d1e336">
<lb ed="#Qb"/>4. Ad quartum vero<!--l--> dicendum quod terra
<lb ed="#Qb"/>dicitur <quote>fundari a manu</quote><!--k--> per quamdam metapho<lb ed="#Qb"/>ram,
non quod<!--l--> divina essentia manum habeat
<lb ed="#Qb"/>vel dexteram vel sinistram, sed more fabricatoris
<lb ed="#Qb"/>loquitur. Manus ergo accipitur ibi in genere vel,
<lb ed="#Qb"/>quia dividit contra dexteram, accipitur pro sini<lb ed="#Qb"/>stra,
et sive sic, sive sic, ostendit minus esse
<lb ed="#Qb"/>complementum in terra quam in caelo; minus
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>enim complementum est in genere quam in specie
<lb ed="#Qb"/>prout huiusmodi, et sinistra minus nobilis est
<lb ed="#Qb"/>quam dextera: dextera enim est principium mo<lb ed="#Qb"/>tus,
sinistra vero est per quam regirat<!--m--> motus
<lb ed="#Qb"/>et in hominibus magis est principium sustinendi
<lb ed="#Qb"/>quam agendi<!--4-->. Et propter hoc nomine <mentioned>manus</mentioned> in
<lb ed="#Qb"/>genere dicendo vel per<!--n--> appropriationem cointel<lb ed="#Qb"/>ligendo
sinistram fit appropriatio potentiae divinae
<lb ed="#Qb"/>respectu ipsius terrae, quae minus nobilis est;
<lb ed="#Qb"/>per dexteram vero significatur appropriatio di<lb ed="#Qb"/>vinae
potentiae respectu caeli, quod est nobilius<!--o-->.
<lb ed="#Qb"/>Hoc etiam videtur per hoc quod dicitur <title>Cant.</title> 2,6:
<lb ed="#Qb"/><quote>Laeva eius sub capite meo et dextera illius am<lb ed="#Qb"/>plexabitur
me</quote>; per laevam enim designantur ista
<lb ed="#Qb"/>inferiora, quae nomine terrae significantur in
<lb ed="#Qb"/>Scriptura, per dexteram vero caelum et caelestia.
<lb ed="#Qb"/>Similiter <title>Prov.</title> 3,16: <quote>Longitudo dierum in dextera
<lb ed="#Qb"/>eius<!--p-->, et in sinistra illius divitiae et gloria</quote>; res
<lb ed="#Qb"/>enim perpetuae, quae ad caelum pertinent, no<lb ed="#Qb"/>mine
<mentioned>dexterae</mentioned> intelliguntur: nomine vero <mentioned>si<lb ed="#Qb"/>nistrae</mentioned>
ea in quibus homines gloriantur et di<lb ed="#Qb"/>tantur,
scilicet terrena<!--5-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai1t2q1c2-d1e406">
<lb ed="#Qb"/>5. Ad quintum dicendum est<!--q--> quod caeli di<lb ed="#Qb"/>cuntur
<quote>ponderari palmo</quote> propter sui magnitudinem
<lb ed="#Qb"/>et capacitatem et quia caelum<!--r--> extenditur ad il<lb ed="#Qb"/>lum
modum, quamdam habens in se continuitatem,
<lb ed="#Qb"/>ut pars a parte non sit separabilis natura. Terra
<lb ed="#Qb"/>vero dicitur <quote>appendi tribus digitis</quote> propter sui
<lb ed="#Qb"/>minoritatem et separabilitatem et quia triplex
<lb ed="#Qb"/>virtus est in ea: habet enim virtutem opacitatis
<lb ed="#Qb"/>et qualitatis pertinentis ad mutationem secundum
<lb ed="#Qb"/>substantiam et qualitatis pertinentis ad motum
<lb ed="#Qb"/>localem. Secundum rationem opacitatis habet si<lb ed="#Qb"/>tum
centralem tamquam minus nobile corpus in<lb ed="#Qb"/>ter
principia et plus materiale; secundum vero
<lb ed="#Qb"/>qualitatem<!--s--> generabilem ordinatur ad generatio<lb ed="#Qb"/>nem;
secundum vero<!--t--> gravitatem ad motum lo<lb ed="#Qb"/>calem:
et hae sunt differentiae impressionum quas
<lb ed="#Qb"/>ipsa terra recipit. Ad discernendum ergo istam
<lb ed="#Qb"/>triplicem differentiam dicitur <quote>appendi tribus di<lb ed="#Qb"/>gitis</quote>.
— Praeterea, per tres digitos designantur
<lb ed="#Qb"/>potentia, quae appropriatur Patri, notitia, quae ap<lb ed="#Qb"/>propriatur
Filio, virtus motiva<!--u--> quae appropriatur
<lb ed="#Qb"/>Spiritui Sancto<!--6-->. Habet autem etiam<!--v--> potentiam
<lb ed="#Qb"/>susceptivam, et ratione huius ordinatur ad poten<lb ed="#Qb"/>tiam.
Habet etiam ratione suae opacitatis splen<lb ed="#Qb"/>dorem:
splendor enim fit ex reflexione opaci sive
<lb ed="#Qb"/>densi, et quoad hoc ordinatur ad ipsam notitiam.
<lb ed="#Qb"/>Habet etiam virtutem motivam, ratione cuius re<lb ed="#Qb"/>fertur
ad Spiritum Sanctum. Recte ergo <quote>tribus
<lb ed="#Qb"/>digitis</quote> dicitur <quote>appendi</quote>.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>