-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Ai2t1q1c3.xml
557 lines (557 loc) · 36.1 KB
/
ahsh-l2Ai2t1q1c3.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Ia-IIae, Inq. 2, Tract. 1, Q. 1, C. 3</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Ia-IIae, Inq. 2, Tract. 1, Q. 1, C. 3</title>
<date when="2017-06-27">June 27, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="quaracchi1928">Quaracchi 1928</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-06-27" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Qb" n="126"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3">
<head xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Hd1e107">Ia-IIae, Inq. 2, Tract. 1, Q. 1, C. 3</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Hd1e110" type="question-title">DE LOCO IN QUO ANGELI CREATI SUNT.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e113">
<lb ed="#Qb"/>Tertio quaeritur de loco in quo angeli creati
<lb ed="#Qb"/>sunt.
<lb ed="#Qb"/>Circa quod quaeritur:
<lb ed="#Qb"/>Primo, si necesse fuit esse locum corporalem
<lb ed="#Qb"/>in quo crearentur;
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>secundo<!--e-->, si fuit convenientia quod fuit illud
<lb ed="#Qb"/>corpus, utrum caelum empyreum vel aliquod
<lb ed="#Qb"/>aliud corpus;
<lb ed="#Qb"/>tertio<!--f-->, si fuit caelum empyreum, qua ratione
<lb ed="#Qb"/>dicitur esse repletum angelis.
</p>
<div xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Dd1e139" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Hd1e141">ARTICULUS I</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Hd1e144" type="question-title">Si necesse fuit esse locum corporalem in quo crearentur angeli<!--1-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e147">
<lb ed="#Qb"/>Ad primum sic obicitur: 1. Angelus est sub<lb ed="#Qb"/>stantia
incorporea, non indigens corpore in suo
<lb ed="#Qb"/>esse<!--2-->; substantia vero quae non indiget corpore
<lb ed="#Qb"/>in suo esse, non indiget corpore in suo fieri:
<lb ed="#Qb"/>similiter enim se habet ad esse et ad fieri; ergo
<lb ed="#Qb"/>angelus non indiget loco in suo fieri; sed suum
<lb ed="#Qb"/>fieri est creari; ergo angelus non indiget loco in
<lb ed="#Qb"/>sua creatione.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e167">
<lb ed="#Qb"/>2. Item, angelica substantia habet quemdam mo<lb ed="#Qb"/>tum
sive actionem, quae non determinatur loco<!--g-->;
<lb ed="#Qb"/>sed nobilior est essentia rei quam<!--h--> suus motus
<lb ed="#Qb"/>vel actio; ergo essentia eius in suo fieri non in<lb ed="#Qb"/>diget
loco. -- Quod autem motus eius sive
<lb ed="#Qb"/>actio non determinetur loco, patet per
<lb ed="#Qb"/><name>Augustinum</name>, <title>Ad Orosium</title><!--3-->, dicentem quod spi<lb ed="#Qb"/>ritus
increatus movet spiritum creatum per tem<lb ed="#Qb"/>pus,
et non per locum: contingit enim reminisci
<lb ed="#Qb"/>praeteritorum et intueri praesentia sine loci de<lb ed="#Qb"/>terminatione,
qui pertineat ad motum<!--i--> remini<lb ed="#Qb"/>scentiae
vel motum contuitionis, et ita/motus
<lb ed="#Qb"/>substantiae spiritualis potest esse non per locum<!--4-->;
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>multo fortius ergo ipsa substantia in eius<!--k--> crea<lb ed="#Qb"/>tione
non indiget loco.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e204">
<lb ed="#Qb"/>3. Item, si non esset corpus, nihilominus sub<lb ed="#Qb"/>stantia
spiritualis separata quamdam assimilatio<lb ed="#Qb"/>nem
haberet ad Primum; cum ergo bonitas Dei
<lb ed="#Qb"/>esset supereffluens<!--l-->, etsi non esset corpus, nihi<lb ed="#Qb"/>lominus
crearet angelum ad suae bonitatis in
<lb ed="#Qb"/>creatura declarationem<!--5-->; sed hoc existente, non
<lb ed="#Qb"/>esset creatio angeli in loco — et intelligitur de crea<lb ed="#Qb"/>tione
qua creatus est, non de<!--m--> creatione-actione
<lb ed="#Qb"/>ipsius Creatoris — ergo angeli non indigent loco
<lb ed="#Qb"/>in quo fuerunt creati.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e229">
<lb ed="#Qb"/>4. Item, locus, qui est de necessitate ad fieri
<lb ed="#Qb"/>alicuius rei, dicitur principium generationis illius
<lb ed="#Qb"/>rei; sed corpus, cum sit ignobilius, non est
<lb ed="#Qb"/>principium fieri ipsius rei nobilioris, scilicet sub<lb ed="#Qb"/>stantiae
incorporeae quantum est de se separatae
<lb ed="#Qb"/>a corpore; ergo non indiget angelus corpore tam<lb ed="#Qb"/>quam
loco suae creationis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e247">
<lb ed="#Qb"/>Contra: a. Dicit '<name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in libro <title>De
<lb ed="#Qb"/>anima et spiritu</title><!--6-->, quod <quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e256">solus spiritus increatus
<pb ed="#Qb" n="127"/>
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>est incircumscriptus</quote>, spiritus vero creati loco<!--a-->
<lb ed="#Qb"/>circumscribuntur<!--1-->; sed illa quae circumscribun<lb ed="#Qb"/>tur
loco, proportionem habent ad locum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e271">
<lb ed="#Qb"/>b. Item , dicit <name>Augustinus</name><!--c-->, <title>De ecclesiasticis
<lb ed="#Qb"/>dagmatibus</title><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e277">Ex eo corporeas dicimus intel<lb ed="#Qb"/>lectuales
naturas, quod loco circumscribuntur</quote>;
<lb ed="#Qb"/>et similiter <name>B. Bernardus</name>, <title>Super Cantica</title><!--3-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e284">Liquet omnem spiritum creatum corporeo in<lb ed="#Qb"/>digere
solatio</quote>. Quod si est, erit proportio spi<lb ed="#Qb"/>ritus
angelici ad corpus aliquod, ratione cuius
<lb ed="#Qb"/>dicentur<!--d--> angeli creati esse in loco.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e295">
<lb ed="#Qb"/>c. Praeterea, non omnia corpora aequalis sunt
<lb ed="#Qb"/>dissimilitudinis respectu ipsius spiritus angelici,
<lb ed="#Qb"/>sed quaedam minus elongantur et quaedam mi<lb ed="#Qb"/>nime:
sunt enim quaedam corpora opaca et sunt<!--e-->
<lb ed="#Qb"/>quaedam corpora transparentia et sunt quaedam
<lb ed="#Qb"/>luminosa; <quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e310">angeli vero</quote>, sicut dicit <name>Dionysius</name><!--4-->,
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e313"> sunt lumina intellectualia </quote>: est enim summa
<lb ed="#Qb"/>lux intellectualis, a qua descendunt lumina creata<!--5-->;
<lb ed="#Qb"/>corpora ergo luminosa minime distant in ordine
<lb ed="#Qb"/>rerum a luminibus intellectualibus; cum ergo
<lb ed="#Qb"/>extra mundum nec sit operatio<!--f--> nec sit essentia,
<lb ed="#Qb"/>convenit ut lumina intellectualia in corpore lumi<lb ed="#Qb"/>noso
collocentur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e330">
<lb ed="#Qb"/>[Solutio]: Ad quod dicendum quod angeli licet
<lb ed="#Qb"/>secundum essentiam suam non dependeant a loco
<lb ed="#Qb"/>corporali, est tamene quaedam convenientia an<lb ed="#Qb"/>gelorum
cum<!--h--> corporibus quibusdam, sicut dicit
<lb ed="#Qb"/><name>B. Bernardus</name>, in 5 homilia <title>Super Cantica</title>,
<lb ed="#Qb"/>ratione ministerii et cuiusdam congruentiae in
<lb ed="#Qb"/>universo. Quod enim ratione ministerii, dicit
<lb ed="#Qb"/><name>B. Bernardus</name>, in illa homilia<!--6-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e349">Inferior su<lb ed="#Qb"/>periorque
spiritus propriis corporibus egent, sed
<lb ed="#Qb"/>tantum quibus iuvent, non inventur<!--i-->; sed pecus
<lb ed="#Qb"/>quidem ex debito servitutis et usus tantum tem<lb ed="#Qb"/>poralium
corporaliumque necessitatum iuvando
<lb ed="#Qb"/>servit, ideoque ille spiritus et cum tempore transit
<lb ed="#Qb"/>et cum corpore deficit; angelus vero curat in li<lb ed="#Qb"/>bertate<!--k-->
spiritus administrare officium pietatis,
<lb ed="#Qb"/>sese ministrum exhibens mortalibus, utpote suis
<lb ed="#Qb"/>in aeternum futuris civibus et coheredibus ae<lb ed="#Qb"/>ternae
iucunditatis</quote>. Ex hoc patet et multis aliis
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>rationibus quas ibi ponit, de quibus infra dicetur
<lb ed="#Qb"/>in Tractatu de assumptione corporum<!--7-->, quod an<lb ed="#Qb"/>geli
habent convenientiam ratione ministerii cum
<lb ed="#Qb"/>corporibus. — Ratione etiam<!--l--> congruentiae in
<lb ed="#Qb"/>universo. Habent enim corpora suos ornatus; in<lb ed="#Qb"/>ter
vero istos ornatus est lux spiritualis et cor<lb ed="#Qb"/>poralis,
quae inter se habent convenientiam. Unde
<lb ed="#Qb"/>super illud<!--8-->: <quote>Et usque ad nubes veritas tua</quote>, dicit
<lb ed="#Qb"/><title>Glossa</title><!--9-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e395">Caeli supra nubes sunt, in quibus
<lb ed="#Qb"/>caelis est sedes angelorum</quote>. Unde quasi quae<lb ed="#Qb"/>dam
congruentia est in universo inter lumina in<lb ed="#Qb"/>tellectualia
et lumina corporalia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e405">
<lb ed="#Qb"/>[Ad obiecta]: 1. Ad primo ergo obiectum di<lb ed="#Qb"/>cendum
est<!--'"--> quod, licet angelus non indigeat cor<lb ed="#Qb"/>pore
ad sui esse et possit sine loco corporali creari<!--n-->,
<lb ed="#Qb"/>nihilominus tamen ratione dictae congruentiae in
<lb ed="#Qb"/>parte universi magis convenienti<!--o--> collocatur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e419">
<lb ed="#Qb"/>2. Ad secundum<!--p--> dicendum quod, cum
<lb ed="#Qb"/>angelus duplicem habeat actum, contemplationis
<lb ed="#Qb"/>et ministerii, ratione actus contemplationis, sicut
<lb ed="#Qb"/>dicit <name>B. Bernardus</name>, in praedicta homilia<!--10-->, non
<lb ed="#Qb"/>requirit corpus, ratione vero actus<!--q--> ministerii re<lb ed="#Qb"/>quirit.
Unde illa ratio non concludit aliud nisi
<lb ed="#Qb"/>quod angelus ratione suae essentiae non depen<lb ed="#Qb"/>det<!--r-->
a corpore nec requirit corpus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e439">
<lb ed="#Qb"/>3. Ad tertium<!--s--> dicendum quod, sicut ibi
<lb ed="#Qb"/>concluditur, etsi non esset corpus, nihilominus
<lb ed="#Qb"/>posset creari angelus et in suo esse subsistere<!--t-->.
<lb ed="#Qb"/>Unde non propter hoc dicitur locus creationis,
<lb ed="#Qb"/>quia in ipsa creatione necessarius sit locus, sed
<lb ed="#Qb"/>quia creatum a principio suae conditionis ibi con<lb ed="#Qb"/>venienter
est collocatum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e457">
<lb ed="#Qb"/>4. Ad. quartum dicendum quod locus in
<lb ed="#Qb"/>quibusdam rebus corporalibus dicitur principium
<lb ed="#Qb"/>generationis, in incorporalibus vero<!--v--> non est
<lb ed="#Qb"/>principium generationis, sed potest esse princi<lb ed="#Qb"/>pium
aliquorum corporum, in quibus et cum qui<lb ed="#Qb"/>bus
uniantur substantiae incorporeae<!--x-->; unde,
<lb ed="#Qb"/>cum<!--y--> substantia incorporea separata est a cor<lb ed="#Qb"/>pore
in esse, non requirit locum corporalem, qui
<lb ed="#Qb"/>est principium generationis, cum nullum habeat
<lb ed="#Qb"/>corpus cui uniatur sicut forma materiae.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Dd1e482" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Hd1e484">ARTICULUS II</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Hd1e487" type="question-title">Utrum locus creationis angelorum fuerit caelum empyreum<!--1-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e490">
<pb ed="#Qb" n="128"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>Secundo quaeritur<!--a-->, supposito quod fuerit con<lb ed="#Qb"/>venientia
locum esse corporalem in quo conditi
<lb ed="#Qb"/>essent angeli, quod fuit illud corpus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e503">
<lb ed="#Qb"/>Fuerunt autem<!--2--> qui dicerent creari in caelo
<lb ed="#Qb"/>empyreo propter hoc quod<!--b--> illud caelum est su<lb ed="#Qb"/>premum
caelorum<!--c--> et nobilissimum. Unde dicit
<lb ed="#Qb"/><name>Strabus</name><!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e513">Caelum non visibile firmamentum
<lb ed="#Qb"/>hic appellat, sed empyreum, id est igneum vel<!--d-->
<lb ed="#Qb"/>intellectuale, quod non ab ardore, sed a splen<lb ed="#Qb"/>dore
dicitur, quod, statim factum, repletum est
<lb ed="#Qb"/>angelis</quote>. Et <name>Isidorus</name><!--4--> dicit in distinctione
<lb ed="#Qb"/>caelorum, et<!--e--> <title>Glossa</title><!--5--> super illud <title>Deuter.</title>: <quote>En
<lb ed="#Qb"/>Domini Dei tui est caelum et caelum caeli</quote>, quod
<lb ed="#Qb"/>supremum caelum est caelum angelorum; <name>Ioan<lb ed="#Qb"/>nes</name>
vero <name>Damascenus</name><!--6--> vocat illud caelum
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e533"> continentiam visibilium et invisibilium</quote>, eo
<lb ed="#Qb"/>quod ipsum est supremum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e539">
<lb ed="#Qb"/>Quod autem non sint creati in illo caelo, vi<lb ed="#Qb"/>detur
1. per hoc quod dicitur <title>Isai.</title> 14,13: <quote>Ascendam
<lb ed="#Qb"/>in caelum et similis ero<!--f--> Altissimo</quote>; sed ascensus
<lb ed="#Qb"/>dicitur esse<!--g--> respectu superioris loci eo in quo
<lb ed="#Qb"/>creatus est; ergo non fuit creatus in supremo
<lb ed="#Qb"/>loco; sed caelum empyreum supremus locus est;
<lb ed="#Qb"/>ergo non fuit creatus in caelo empyreo; pari
<lb ed="#Qb"/>ratione nec alii angeli.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e560">
<lb ed="#Qb"/>2. Item, <name>Augustinus</name>, <title>Super Genesim ad litte<lb ed="#Qb"/>ram,
III</title> libro<!--7-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e566">Superior pars acris propter
<lb ed="#Qb"/>puram tranquillitatem caelo, cui collimitatur, com<lb ed="#Qb"/>muni
pace coniungitur et eius vocabulo nuncu<lb ed="#Qb"/>patur<!--h-->,
in qua fortassis parte, si fuerunt ante
<lb ed="#Qb"/>transgressionem suam angeli transgressores cum
<lb ed="#Qb"/>principe suo, nunc diabolo, tunc archangelo, non
<lb ed="#Qb"/>mirum est si post peccatum in hanc sunt detrusi
<lb ed="#Qb"/>caliginem</quote>. Ex quo videtur accipi quod illi<!--i-->
<lb ed="#Qb"/>angeli creati fuerint in suprema et purissima
<lb ed="#Qb"/>parte aeris quae caelum empyreum<!--k--> dicitur; pari
<lb ed="#Qb"/>ratione et alii angeli.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e592">
<lb ed="#Qb"/>3. Item, dicit <name>Ioannes Damascenus</name><!--8-->, lo<lb ed="#Qb"/>quens
de angelis cadentibus: <quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e598">Ex iis angelicis
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>virtutibus, qui praeerat<!--l--> terrestri ordini et cui
<lb ed="#Qb"/>terrae custodia a<!--m--> Deo commissa erat, non natura
<lb ed="#Qb"/>malus factus<!--n-->, sed bonus existens et in bono ge<lb ed="#Qb"/>nitus,
liberi arbitrii sui electione versus est ab eo
<lb ed="#Qb"/>quod est secundum naturam in id quod est praeter
<lb ed="#Qb"/>naturam </quote>. Si ergo custodia terrae deputata fuit
<lb ed="#Qb"/>illis angelis, convenit autem custodes approxi<lb ed="#Qb"/>mari
suae custodiae, angeli ergo illi loco appro<lb ed="#Qb"/>ximati
erant terrenae habitationis; sed caelum
<lb ed="#Qb"/>empyreum remotissimum est a terrena habita<lb ed="#Qb"/>tione;
ergo in initio creationis non conveniebat
<lb ed="#Qb"/>illos ibidem collocari.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e630">
<lb ed="#Qb"/>Ad contrarium vero<!--o--> videtur facere auctoritas
<lb ed="#Qb"/>et ratio. a. Dicitur enim in <title>Psalmo</title> 103,26, super
<lb ed="#Qb"/>illud: <quote>Draco iste, quem formasti</quote><!--p-->, <title>Glossa</title><!--9-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e638">Secundum substantiam formasti, in qua bonus
<lb ed="#Qb"/>erat et<!--q--> in empyreo locatus</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e644">
<lb ed="#Qb"/>b. Ad idem facit quod dicitur in<!--r--> <title>Ezech.</title> 28,14:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e650" source="http://scta.info/resource/ez28_14@7-12">Posui te in monte sancta Dei</quote>, Interlinearis<!--10-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e653">In paradiso, tertio scilicet caelo, ad quod Pau<lb ed="#Qb"/>lus
raptus est<!--11--></quote>; sed alibi<!--12--> dicitur quod <mentioned>ter<lb ed="#Qb"/>tium
caelum</mentioned> caelum<!--s--> fuit empyreum; ergo po<lb ed="#Qb"/>situs
fuit in caelo empyreo ab initio suae crea<lb ed="#Qb"/>tionis:
de illa enim positione<!--t--> loquitur ibi.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e666">
<lb ed="#Qb"/>c. Hoc idem ratione potest persuaderi<!--u-->: Cum
<lb ed="#Qb"/>enim corpora sint ordinata et sit finitas in cor<lb ed="#Qb"/>poribus,
erit aliquod supremum corpus; illud su<lb ed="#Qb"/>premum
corpus<!--v--> vocatur empyreum. — Quod
<lb ed="#Qb"/>enim sit corpus, patet ex auctoritate <name>Strabi</name>
<lb ed="#Qb"/>et <name>Bedae</name>, qui, in <title>Glossis</title><!--13--> super principium<!--x-->
<lb ed="#Qb"/>Geneseos, de hoc loquuntur; sed supremum cae<lb ed="#Qb"/>lum
est nobilius inter corpora; si ergo aliquod
<lb ed="#Qb"/>corpus congruat habitationi angelorum, illud erit
<lb ed="#Qb"/>supremum; ergo caelum empyreum convenit ut
<lb ed="#Qb"/>sit eorum habitatio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e692">
<lb ed="#Qb"/>[Solutio]: Ad quod dicendum quod<!--y--> secundum
<lb ed="#Qb"/>praedictas auctoritates angeli creati in caelo em<lb ed="#Qb"/>pyreo
sunt primo collocati.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e702">
<lb ed="#Qb"/>[Ad obiecta]: 1. Ad obiectum autem primo
<lb ed="#Qb"/>in contrarium dicendum<!--14--> est quod ascensus iste<!--z-->,
<pb ed="#Qb" n="129"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>de quo dicitur in <title>Isai.</title>: <quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e715">Ascendam in caelum</quote> etc.,
<lb ed="#Qb"/>non fuit ascensus corporeus, sed loquitur meta<lb ed="#Qb"/>phorice,
ut ascensus dicatur affectus rei excel<lb ed="#Qb"/>sioris
re illa quam habet. Unde affectus sive ap<lb ed="#Qb"/>petitus
aequiparantiae divinae secundum quem<lb ed="#Qb"/>dam
modum dicebatur ascensus; si enim volebat
<lb ed="#Qb"/>ascendere ad caelum Trinitatis, hoc non erat ut de
<lb ed="#Qb"/>loco inferiori ascenderet ad superiorem, sed quod
<lb ed="#Qb"/>appetebat non esse sub alio et propriae potestatis
<lb ed="#Qb"/>esse: quod soli Deo convenit; caelum etiam Tri<lb ed="#Qb"/>nitatis
non est corpus et non est aliud quam ipsa
Trinitas; non tamen appetebat Lucifer esse eius<lb ed="#Qb"/>dem
substantiae cum Patre, quomodo est Filius
<lb ed="#Qb"/>et Spiritus Sanctus. De affectu autem eius sive
<lb ed="#Qb"/>appetitu infra dicetur in proprio Tractatu<!--1-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e747">
<lb ed="#Qb"/>2. Ad secundum vero dicendum quod id
<lb ed="#Qb"/>quod dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in <title>III libro Super
<lb ed="#Qb"/>Genesim</title>, opinando dicit; unde addit dubita<lb ed="#Qb"/>tionis
signum, dicens <mentioned>fortasse </mentioned>, et cum hac
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>coniunctione <mentioned>si</mentioned>, quae notat similiter<!--a--> du<lb ed="#Qb"/>bitationem.
Et hoc accipit ex hoc quod quidam
<lb ed="#Qb"/><name>philosophi</name><!--2--> dicebant daemones habere<!--b--> aerea
<lb ed="#Qb"/>corpora et angelos similiter, ratione quorum cor<lb ed="#Qb"/>porum
conveniebat eis<!--c--> ratio aeris vel in<!--d--> su<lb ed="#Qb"/>periori
parte, sicut bonis, vel in inferiori<!--e-->, sicut
<lb ed="#Qb"/>malis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e785">
<lb ed="#Qb"/>3. Ad tertium<!--f--> dicendum quod illud quod
<lb ed="#Qb"/>dicit <name>Damascenus</name> de custodia terrestris or<lb ed="#Qb"/>dinis,
non cogit dicere quod fuerint in loco
<lb ed="#Qb"/>propinquo terrenae inhabitationi, cum creati fue<lb ed="#Qb"/>rint.
Angeli enim<!--9-->, existentes in caelo, sunt cu<lb ed="#Qb"/>stodes
hominum qui sunt habitatores terrae; di<lb ed="#Qb"/>stantia
autem localis huiusmodi non impedit quin
<lb ed="#Qb"/>possint cognoscere ea quae aguntur<!--h--> in terra
<lb ed="#Qb"/>secundum quod accipiunt<!--i--> a Verbo aeterno; vel
<lb ed="#Qb"/>ratione etiam perspicacitatis naturalis possunt
<lb ed="#Qb"/>etiam quaedam cognoscere praesentia, quae ta<lb ed="#Qb"/>men
remota sunt in loco.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Dd1e816" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Hd1e818">ARTICULUS III</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Hd1e821" type="question-title">Qua ratione dicatur caelum empyream repletum angelis.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e824">
<lb ed="#Qb"/>Tertio quaeritur de hoc quod dicitur caelum
<lb ed="#Qb"/>empyreum <quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e830"> sanctis angelis esse repletum<!--3--></quote>, et
<lb ed="#Qb"/>dicuntur sancti angeli vel propter bonitatem in<lb ed="#Qb"/>nocentiae
vel<!--k--> propter sanctitatem gratiae, non
<lb ed="#Qb"/>quia adhuc essent confirmati.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e841">
<lb ed="#Qb"/>Videtur autem quod non convenienter dica<lb ed="#Qb"/>tur
caelum esse repletum: 1. Illud enim dicitur
<lb ed="#Qb"/>replere aliud, cuius pars occupat partem et alia
<lb ed="#Qb"/>pars aliam, ut non sit vacuum<!--4-->; sed angeli, cum
<lb ed="#Qb"/>sint substantiae incorporeae, non habent partem
<lb ed="#Qb"/>et partem quantitativam; ergo non sunt repletivi
<lb ed="#Qb"/>loci<!--l--> corporalis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e859">
<lb ed="#Qb"/>2. Praeterea, repletum dicitur illud cuius pleni<lb ed="#Qb"/>tudini
non potest fieri additio<!--5-->; sed caelum em<lb ed="#Qb"/>pyreum
non fuit sic repletum angelis ut ei nulla
<lb ed="#Qb"/>posset fieri additio: possent enim creari alii an<lb ed="#Qb"/>geli
et in caelo empyreo collocari.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e873">
<lb ed="#Qb"/>3. Item, repletio corporis, quam facit angelus,
<lb ed="#Qb"/>non est ad modum corporis replentis aliud corpus,
<lb ed="#Qb"/>sicut aqua replet vas, nec sicut anima replet cor<lb ed="#Qb"/>pus,
ut tota sit in toto corpore et extra non possit
<lb ed="#Qb"/>esse sicut forma alterius corporis: non enim
<lb ed="#Qb"/>angelus est forma corporis quod replet; nec sicut
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>Deus dicitur replere mundum, <title>Ierem.</title> 23,24: <quote>Cae<lb ed="#Qb"/>lum
et terram ego impleo</quote>: haec enim impletio<!--m-->
<lb ed="#Qb"/>est, quia essentialiter est in rebus, conservans
<lb ed="#Qb"/>res in esse<!--6-->. Quo ergo modo dicitur caelum ab
<lb ed="#Qb"/>angelis repleri?
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e902">
<lb ed="#Qb"/>4. Praeterea, si caelum dicitur repletum angelis,
<lb ed="#Qb"/>quibus angelis<!--n--> dicitur repletum? propter illud
<lb ed="#Qb"/>verbum quod dicit <name>Beda</name><!--7-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e910">Mox ut caelum
<lb ed="#Qb"/>creatum est, ab<!--o--> angelis sanctis repletum est</quote>.
<lb ed="#Qb"/>Aut enim<!--p--> intelligitur hoc de angelis communiter
<lb ed="#Qb"/>aut tantum de bonis. — Quod non de ange<lb ed="#Qb"/>lis
bonis tantum, videtur: nondum enim facta
<lb ed="#Qb"/>fuit divisio lucis a tenebris, in qua<!--q--> divisione
<lb ed="#Qb"/>intelligitur divisio sanctorum angelorum a repro<lb ed="#Qb"/>bis<!--8-->.
— Si vero intelligatur de angelis
<lb ed="#Qb"/>communiter, tam ii quam illi<!--r--> dicebantur cae<lb ed="#Qb"/>lum
replere; ergo cadentibus malis angelis, ad hoc
<lb ed="#Qb"/>quod non esset vacuitas in caelo, essent alii angeli
<lb ed="#Qb"/>substituendi: repletio enim illa aliquid faciebat in
<lb ed="#Qb"/>caelo; ergo defectus plenitudinis esset quaedam
<lb ed="#Qb"/>imperfectio; non autem convenienter dicitur quod
<lb ed="#Qb"/>nobilissimum corpus et supremum imperfectionem
<lb ed="#Qb"/>haberet<!--s--> in esse vel in bene esse, cum inferiora
<lb ed="#Qb"/>corpora obtinuerint perfectionem utroque modo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e949">
<pb ed="#Qb" n="130"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>5. Praeterea, ex hoc quod dicitur quod caelum,
<lb ed="#Qb"/>statim ut factum est, repletum est angelis, aut
<lb ed="#Qb"/>ita intelligitur quod angeli prius essent tacti sine
<lb ed="#Qb"/>loco et postea<!--a--> illum locum repleverint — quod
<lb ed="#Qb"/>non videtur, eo quod nihil sit creatum ante cae<lb ed="#Qb"/>lum
et terram, sicut habetur ex una expositione<!--1-->
<lb ed="#Qb"/>eius quod dicitur<!--2-->: In principio creavit Deus
<lb ed="#Qb"/>caelum et terram — aut posterius facti sunt: et
<lb ed="#Qb"/>hoc non videtur ex ipsa intentione auctoritatis<!--3-->,
<lb ed="#Qb"/>quia dicitur quod <quote xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-Qd1e977">caelum statim repletum est,
<lb ed="#Qb"/>ut factum est</quote>; unde videtur designare quod
<lb ed="#Qb"/>tempus non interciderit. Ex quo derelinquitur
<lb ed="#Qb"/>quod simul creati sunt cum caelo. Sed vide<lb ed="#Qb"/>tur—per
simile quod hoc non sit verum: prius
<lb ed="#Qb"/>enim facta est habitatio, in qua debebant homines
<lb ed="#Qb"/>habitare, quam homines qui debebant habitare;
<lb ed="#Qb"/>similiter prius facta est habitatio volatilium quam
<lb ed="#Qb"/>ipsa volatilia et sic de aliis; ergo videtur quod,
<lb ed="#Qb"/>conveniat caelum prius fieri tamquam habitatio<lb ed="#Qb"/>nem
et postea angelos tamquam habitatores.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e1002">
<lb ed="#Qb"/>[Solutio]: Ad quod dicendum quod caelum em<lb ed="#Qb"/>pyreum
dicitur repletum angelis propter ipsam
<lb ed="#Qb"/>sufficientiam et congruitatem ornatus; sufficientia<!--b-->
<lb ed="#Qb"/>autem dicitur esse secundum numerum eorum
<lb ed="#Qb"/>qui ordinati sunt ad Deum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e1015">
<lb ed="#Qb"/>[Ad obiecta]: 1. Ad id vero quod obicitur
<lb ed="#Qb"/>de repletione, dicendum<!--c--> quod non accipitur re<lb ed="#Qb"/>pletio
eo modo quo corpus dicitur replere aliud
<lb ed="#Qb"/>corpus: non enim angelus habet partes quantita<lb ed="#Qb"/>tivas;
sed dicitur repletio quoad congruentiam
<lb ed="#Qb"/>ornatus et sufficientiam ordinatorum a Deo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e1031">
<lb ed="#Qb"/>2. Ad secundum<!--d--> dicendum quod repletio
<lb ed="#Qb"/>dicitur caeli, non quia non possit fieri additio
-— possent enim plures animae glorificari quam
<lb ed="#Qb"/>fuerit<!--e--> casus angelorum, et ita additio fieret su<lb ed="#Qb"/>per
repletionem iam dictam — sed dicitur repletio,
<lb ed="#Qb"/>quia de numero angelorum non fiet additio, non
<lb ed="#Qb"/>quia non possit secundum Dei beneplacitum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e1048">
<lb ed="#Qb"/>3. Ad tertium dicendum quod non est re<lb ed="#Qb"/>pletio
illa ad modum repletionis corporis nec ad
<lb ed="#Qb"/>modum quo anima replet corpus nec quo Deus
<lb ed="#Qb"/>replet mundum, sed quoad sufficientiam illorum<!--f-->
<lb ed="#Qb"/>angelorum qui immediate Deum contemplantur;
<lb ed="#Qb"/>non quod alibi non possint Deum contemplari
<lb ed="#Qb"/>illi qui sancti sunt, sed quia ille locus dicitur
<lb ed="#Qb"/>convenientior, secundum illud quod dicit <name>Da<lb ed="#Qb"/>mascenus</name><!--4-->
quod Deus dicitur esse in caelo,
<lb ed="#Qb"/>quo manifestior est eius operatio; sed dicitur esse
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>repletio quoad sufficientiam in multitudine illius
<lb ed="#Qb"/>creaturae in specie et quoad ornatum caeli.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e1079">
<lb ed="#Qb"/>4. Ad quartum dicendum<!--g--> quod repletio illa
<lb ed="#Qb"/>dicitur [de] angelis ipsis creatis, qui tunc habe<lb ed="#Qb"/>bant
sanctitatem innocentiae. Licet autem<!--h--> aliqui
<lb ed="#Qb"/>postea ceciderint<!--i-->, nihilominus erit<!--k--> reparatio
<lb ed="#Qb"/>illius ruinae angelicae et perficietur numerus
<lb ed="#Qb"/>quoad animas sanctas quae substituentur, et ita
<lb ed="#Qb"/>erit omnimoda repletio. —— Et si dicatur quod
<lb ed="#Qb"/>interim sit vacuitas vel imperfectio, quod inde<lb ed="#Qb"/>cens
est corpori nobilissimo: dicendum<!--l--> quod
<lb ed="#Qb"/>ex hoc nulla est indecentia illi corpori, sed illis an<lb ed="#Qb"/>gelis
qui ceciderunt, sicut si fiat palatium pulcherri<lb ed="#Qb"/>mum
aliquibus amicis alicuius<!--m--> regis, et illi postea
<lb ed="#Qb"/>delinquunt, propter quod expelluntur<!-- "-->, indecentia
<lb ed="#Qb"/>est expulsis, non palatio a quo expelluntur<!--o-->:
<lb ed="#Qb"/>remanet enim in sua pulcritudine. Nec legitur in
<lb ed="#Qb"/>Scriptura Sacra quod caelo empyreo daretur ita
<lb ed="#Qb"/>ornatus<!--p--> sicut firmamento vel aeri vel aquae vel
<lb ed="#Qb"/>terrae: cum enim sit uniforme in luminositate,
<lb ed="#Qb"/>habet suum ornatum in se, a quo non deficiet.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai2t1q1c3-d1e1123">
<lb ed="#Qb"/>5. Ad quintum dicendum quod creatio an<lb ed="#Qb"/>gelorum
non fuit ante creationem caeli, sed simul
<lb ed="#Qb"/>cum ipso caelo<!--q--> empyreo. Nec est simile de ha<lb ed="#Qb"/>bitatione
humana et angelica: habitatio enim hu<lb ed="#Qb"/>mana
secundum quamdam expositionem Sancto<lb ed="#Qb"/>rum<!--5-->
prius facta est et postea homo qui debebat
<lb ed="#Qb"/>inhabitare; homo enim propriam habuit forma<lb ed="#Qb"/>tionem
de limo terrae; ergo oportuit quod prius
<lb ed="#Qb"/>esset terra<!--r-->; angelus autem ad sui creationem
<lb ed="#Qb"/>non indigebat materia praeexistente, nec corpo<lb ed="#Qb"/>rali
nec spirituali, et ideo non requirebatur ut
<lb ed="#Qb"/>caelum prius esset creatum tamquam ex cuius
<lb ed="#Qb"/>parte fierent angeli. — Et si obiciatur<!--s--> de
<lb ed="#Qb"/>anima hominis, quae de nihilo facta est: respon<lb ed="#Qb"/>dendum<!--t-->
quod ipsa non dicitur habere habita<lb ed="#Qb"/>tionem
nisi in quadam ordinatione ad suum cor<lb ed="#Qb"/>pus.
Quod enim animae sanctae post separatio<lb ed="#Qb"/>nem
a corpore habitant in caelo, hoc non est
<lb ed="#Qb"/>nisi quia tunc sunt <quote>sicut angeli Dei</quote><!--6-->, sed non
<lb ed="#Qb"/>est ille locus qui competat ab initio conditionis
<lb ed="#Qb"/>ipsi animae existenti in corpore: animae enim
<lb ed="#Qb"/>existenti in corpore habitatio terrena primo depu<lb ed="#Qb"/>tatur.
Nec fingendum est, sicut quidam<!--7--> finxe<lb ed="#Qb"/>runt,
quod animae sint simul creatae in caelo
<lb ed="#Qb"/>cum angelis et postea unaquaeque descendat ad
<lb ed="#Qb"/>corpus terrenum sibi deputatum, sed creando in<lb ed="#Qb"/>funditur
et infundendo creatur.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>