-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2.xml
240 lines (240 loc) · 14.2 KB
/
ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 1, S. 2, Q. 2, T. 2, M. 2</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 1, S. 2, Q. 2, T. 2, M. 2</title>
<date when="2017-06-27">June 27, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="quaracchi1928">Quaracchi 1928</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-06-27" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Qb" n="444"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-Hd1e107">Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 1, S. 2, Q. 2, T. 2, M. 2</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-Hd1e110" type="question-title">De vi sensibili motiva quae est suadibilis ratione.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e113">
<lb ed="#Qb"/>Consequenter dicendum est<!--c--> de motivis irra<lb ed="#Qb"/>tionalibus
quae quodam modo suadibiles
<lb ed="#Qb"/>sunt ratione, sicut dicit <name>Damascenus</name><!--2-->; hae
<lb ed="#Qb"/>autem sunt concupiscibilis<!--e--> et irascibilis. In se
<lb ed="#Qb"/>tamen agunt secundum impetum; cum autem<!--f-->
<lb ed="#Qb"/>adest deliberatio rationis, sequuntur in suis acti<lb ed="#Qb"/>bus
motum rationis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e131">
<lb ed="#Qb"/>Potest ergo quaeri I. penes quid hae duae vires
<lb ed="#Qb"/>distinguantur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e138">
<lb ed="#Qb"/>Videtur enim, 1. secundum <name>Damascenum</name><!--3-->,
<lb ed="#Qb"/>quod distinguantur<!--g--> secundum bonum et malum,
<lb ed="#Qb"/>ut concupiscibilis determinetur penes bonum, ira<lb ed="#Qb"/>scibilis
penes malum: duae enim<!--h--> affectiones, sci<lb ed="#Qb"/>licet
concupiscentia et laetitia, sunt ipsius concu<lb ed="#Qb"/>piscibilis
secundum praesentiam boni vel absen<lb ed="#Qb"/>tiam
vel expectationem; aliae vero duae, scilicet
<lb ed="#Qb"/>timor et tristitia, ipsius irascibilis secundum<!--i-->
<lb ed="#Qb"/>praesens malum vel futurum sive expectatum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e161">
<lb ed="#Qb"/>2. Hoc etiam videtur per hoc quod dicit <name>Augu<lb ed="#Qb"/>stinus</name>,
in libro <title>De anima et spiritu</title><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-Qd1e167">Vi<!--k--> concu<lb ed="#Qb"/>piscibilitatis
eligit et natura irascibilitatis repro<lb ed="#Qb"/>bat</quote>;
eligere autem et reprobare sunt respectu
<lb ed="#Qb"/>boni et mali.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e177">
<lb ed="#Qb"/>Sed contrarium apparet 3. ex hoc quod contra<lb ed="#Qb"/>riae
affectiones natae sunt fieri in eadem vi. Lae<lb ed="#Qb"/>titia
autem et dolor sunt contrariae affectiones;
<lb ed="#Qb"/>ergo in eadem vi natae<!--l--> sunt esse; sed laetitia
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>est in concupiscibili; ergo dolor. Similiter potest
<lb ed="#Qb"/>obici de timore et confidentia, ut dicantur simul
<lb ed="#Qb"/>fieri in irascibili.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e197">
<lb ed="#Qb"/>4. Item, sicut dicit<!--m--> <name>Ioannes Damascenus</name><!--5-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-Qd1e203">Ira est id quod est audax animae, vindex concu<lb ed="#Qb"/>piscentiae</quote>.
Ergo ad irascibilem<!--n--> pertinet audere
<lb ed="#Qb"/>et insurgere in nocivum concupiscentiae; erit ergo
<lb ed="#Qb"/>irascibilis distincta a concupiscibili, non secundum
<lb ed="#Qb"/>bonum et malum, sed secundum differens bonum,
<lb ed="#Qb"/>et ita secundum differentem appetitum; alius est
<lb ed="#Qb"/>enim appetitus concupiscibilis et irascibilis: con<lb ed="#Qb"/>cupiscibilis
enim appetit delectabile secundum
<lb ed="#Qb"/>partem sensibilem, ira<!--o--> vero est desiderium vin<lb ed="#Qb"/>dictae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e226">
<lb ed="#Qb"/>5. Praeterea, sicut dicit <name>Philosophus</name><!--6-->, tria
<lb ed="#Qb"/>sunt in appetibilibus: bonum, conferens, delecta<lb ed="#Qb"/>bile;
tria opposita in fugis. Si ergo<!--p--> concupisci<lb ed="#Qb"/>bilis
est respectu delectabilis, irascibilis respectu
<lb ed="#Qb"/>cuius erit? Non videtur esse respectu boni: bo<lb ed="#Qb"/>num
enim dicitur honestum; honestum autem non
<lb ed="#Qb"/>movet nisi partem rationalem; ergo non est de iis
<lb ed="#Qb"/>quae sunt motiva concupiscibilis vel irascibilis,
<lb ed="#Qb"/>prout hic loquimur de illis. Similiter conferens di<lb ed="#Qb"/>citur
quod ordinat vel confert ad honestum. Ergo
<lb ed="#Qb"/>irascibilis, prout est communis nobis et brutis,
<lb ed="#Qb"/>erit circa delectabile; oportet ergo dividere de<lb ed="#Qb"/>lectabile
per duas species differentes, aut concupi<lb ed="#Qb"/>scibilis.
et irascibilis non erunt duae vires, sed una.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e259">
<pb ed="#Qb" n="445"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>II. Deinde ostenditur quod hae vires, prout lo<lb ed="#Qb"/>quitur
<name>Damascenus</name>, non sunt<!--a--> partis sensi<lb ed="#Qb"/>bilis,
sed rationalis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e272">
<lb ed="#Qb"/>Quod videtur ostendi ex huiusmodi affectioni<lb ed="#Qb"/>bus:
a. Nam laetitiam dividit<!--1--> per animalem et
<lb ed="#Qb"/>corporalem, animalem vero dicit quae est <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-Qd1e280">circa
<lb ed="#Qb"/>disciplinam et contemplationem</quote>; sed talis non
<lb ed="#Qb"/>potest convenire parti sensibili, sed rationali;
<lb ed="#Qb"/>ergo concupiscibilis, cuius est haec affectio, non
<lb ed="#Qb"/>erit partis sensibilis, sed rationalis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e294">
<lb ed="#Qb"/>b. Similiter, obicitur de tristitia<!--2-->: Invidia enim
<lb ed="#Qb"/>et misericordia sunt affectiones partis rationalis,
<lb ed="#Qb"/>quae sunt species tristitiae; similiter erubescentia
<lb ed="#Qb"/>et verecundia, quae sunt Species timoris; eodem
<lb ed="#Qb"/>modo mania et cotus<!--3-->, quae sunt species irae.
<lb ed="#Qb"/>Restat ergo quod concupiscibilis et irascibilis non
<lb ed="#Qb"/>erunt irrationalis partis, sed rationalis, prout de
<lb ed="#Qb"/>ea ibi agitur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e314">
<lb ed="#Qb"/>Contrarium autem habetur in ipsa divisione:
<lb ed="#Qb"/>1. Dicit<!--4--> enim quod irrationale quoddam est non
<lb ed="#Qb"/>obediens rationi, ut pulsatile, quoddam est obe<lb ed="#Qb"/>diens
rationi, ut concupiscibile et irascibile.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e325">
<lb ed="#Qb"/>2. Praeterea, quo modo dicuntur hae vires con<lb ed="#Qb"/>tineri
sub irrationali obedienti rationi? cum vi<lb ed="#Qb"/>deamus
has non sequi rationem, sed ratione no<lb ed="#Qb"/>lente
irascimur<!--b--> et contristamur, secundum quod
<lb ed="#Qb"/>dicit <name>Apostolus</name><!--5-->: <quote>Quod nolo, hoc ago</quote>; non
<lb ed="#Qb"/>ergo dicitur essentialiter contineri sub irrationali<!--c-->
<lb ed="#Qb"/>obedienti rationi.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e343">
<lb ed="#Qb"/>[Solutio]: 1. Ad quod dicendum<!--6--> quod irascibilis
<lb ed="#Qb"/>et concupiscibilis tripliciter accipiuntur et secun<lb ed="#Qb"/>dum
hoc tripliciter distinguuntur: uno modo se<lb ed="#Qb"/>cundum
appetitum boni et fugam mali, et secundum
<lb ed="#Qb"/>hoc<!--d--> bonum et malum distinguunt concupiscibilem
<lb ed="#Qb"/>et irascibilem; alio modo distinguuntur secundum
<lb ed="#Qb"/>differentem appetitum, ut concupiscibilis sit se<lb ed="#Qb"/>cundum
appetitum delectabilis, irascibilis vero
<lb ed="#Qb"/>secundum appetitum ardui sive honorabilis; tertio
<lb ed="#Qb"/>modo secundum bonum in praesenti cum suo
<lb ed="#Qb"/>opposito et<!--e--> bonum in futuro cum suo opposito.
<lb ed="#Qb"/>Primo modo gaudium et concupiscentia, quae
<lb ed="#Qb"/>dicunt appetitum respectu boni in praesenti vel<!--f-->
<lb ed="#Qb"/>in futuro, ad concupiscibilem pertinent<!--g-->, dolor
<lb ed="#Qb"/>autem et timor, qui<!--h--> consistunt in fuga mali in
<lb ed="#Qb"/>praesenti vel in futuro, ad irascibilem<!--i--> : et hoc
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>modo possunt accipi, cum quatuor affectiones
<lb ed="#Qb"/>distinguuntur a philosophis secundum volun<lb ed="#Qb"/>tatem
et noluntatem: hoc enim idem quod se<lb ed="#Qb"/>cundum
appetitum et fugam. Secundo vero modo
<lb ed="#Qb"/>accipiuntur<!--k--> hae duae vires prout eis respondent
<lb ed="#Qb"/>cardinales virtutes, scilicet temperantia et fortitudo:
<lb ed="#Qb"/>nam temperantia est respectu delectabilium, for<lb ed="#Qb"/>titudo
vero in appetitu arduorum sive honorabi<lb ed="#Qb"/>lium,
licet tristia<!--l--> vel indelectabilia reputentur.
<lb ed="#Qb"/>Tertio vero modo accipiuntur prout dolor et
<lb ed="#Qb"/>gaudium dicuntur esse in concupiscibili, spes vero
<lb ed="#Qb"/>et metus in irascibili. Hoc modo etiam distinguit
<lb ed="#Qb"/><name>Damascenus</name>, delectationem et tristitiam dicens
<lb ed="#Qb"/>pertinere ad concupiscibilem, timorem vero et
<lb ed="#Qb"/>iram ad irascibilem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e415">
<lb ed="#Qb"/>[Ad obiecta]: 1—4. Per<!--m--> hoc respondendum est
<lb ed="#Qb"/>ad obiecta. Nam primae rationes accipiuntur
<lb ed="#Qb"/>secundum hoc quod concupiscibilis et irascibilis
<lb ed="#Qb"/>respiciunt distincte bonum et malum. Sequens
<lb ed="#Qb"/>vero ratio, scilicet tertia, respicit concupiscibi<lb ed="#Qb"/>lem
prout respicit bonum et malum in praesenti,
<lb ed="#Qb"/>irascibilis vero<!--n--> quod est in futuro bonum vel<!--o-->
<lb ed="#Qb"/>malum. Quarta vero respicit secundum quod
<lb ed="#Qb"/>habent diversa genera appetibilium.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e437">
<lb ed="#Qb"/>5. Ad quintum dicendum quod illa divisio
<lb ed="#Qb"/>appetibilium comprehendit generaliter illa quae
<lb ed="#Qb"/>sunt<!--q--> appetibilia a voluntate secundum quod vo<lb ed="#Qb"/>luntas
est motus rationis. Nunc autem non agimus
<lb ed="#Qb"/>hic nisi de appetitu sensibili<!--r-->: unde non secun<lb ed="#Qb"/>dum
illas differentias accipietur virium differentia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-d1e454">
<lb ed="#Qb"/>II. Ad id vero quod quaeritur utrum hae de<lb ed="#Qb"/>beant
dici partes partis sensibilis 8 aut rationalis:
<lb ed="#Qb"/>respondeo quod secundum quod continent affec<lb ed="#Qb"/>tionem
delectationis intellectualis, quae est sub
<lb ed="#Qb"/>animali, prout animalis dicitur esse <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q2t2m2-Qd1e467">circa disci<lb ed="#Qb"/>plinam
et<!--t--> contemplationem</quote>, secundum <name>Dama<lb ed="#Qb"/>scenum</name><!--7-->,
et affectionem misericordiae et huius<lb ed="#Qb"/>modi,
et<!--u--> quarumdam specierum timoris et irae,
<lb ed="#Qb"/>ad partem rationalem reducuntur vel erunt istae
<lb ed="#Qb"/>affectiones mixtae ex parte rationali et<!--v--> sensuali.
<lb ed="#Qb"/><name>Ioannes</name> autem <name>Damascenus</name>, licet loquatur de
<lb ed="#Qb"/>irrationali parte, loquitur tamen de ea prout est
<lb ed="#Qb"/>obediens rationi et movetur aliquando secundum
<lb ed="#Qb"/>rationem rectam, aliquando secundum non rectam,
<lb ed="#Qb"/>aliquando secundum se ipsam.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>