-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4.xml
230 lines (230 loc) · 14.3 KB
/
ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 1, S. 2, Q. 3, T. 3, M. 6, C. 4</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 1, S. 2, Q. 3, T. 3, M. 6, C. 4</title>
<date when="2017-06-27">June 27, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="quaracchi1928">Quaracchi 1928</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-06-27" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Qb" n="488"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Hd1e107">Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 1, S. 2, Q. 3, T. 3, M. 6, C. 4</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Hd1e110" type="question-title">QUORUM ACTUUM SIT PROPRIE LIBERUM ARBITRIUM.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-d1e113">
<lb ed="#Qb"/>Deinde quaeritur respectu quorum actuum sit
<lb ed="#Qb"/>principaliter et proprie liberum arbitrium. Assi<lb ed="#Qb"/>gnantur
autem multi actus a <name>Damasceno</name><!--4-->; unde
<lb ed="#Qb"/>dicit: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Qd1e123">Libere<!--g--> arbitrio appetit, libere arbitrio
<lb ed="#Qb"/>vult, libere arbitrio inquirit vel scrutatur, libere
<lb ed="#Qb"/>arbitrio iudicat, libere arbitrio disponit, libere
<lb ed="#Qb"/>arbitrio eligit, et libere arbitrio impetum facit, et<!--h-->
<lb ed="#Qb"/>libere arbitrio agit, et operatur semper in iis quae
<lb ed="#Qb"/>secundum naturam sunt</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-d1e137">
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>Cum ergo plures sint actus, quaeritur:
<lb ed="#Qb"/>Utrum aliquis illorum<!--i--> sit principalis ad quem
<lb ed="#Qb"/>alii ordinentur, et quis sit ille actus;
<lb ed="#Qb"/>item, quaeritur, si est unus principalis actus,
<lb ed="#Qb"/>scilicet eligere, propter quid non denominatur<!--k-->
<lb ed="#Qb"/>ab illo, sed magis a iudicio vel sententia;
<lb ed="#Qb"/>deinde quaeritur de ordine actuum qui sunt
<lb ed="#Qb"/>ex parte rationis et ex parte voluntatis.
</p>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Dd1e159" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Hd1e161">ARTICULUS I.</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Hd1e164" type="question-title">Utrum aliquis illorum actuum sit principalis et quis sit.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-d1e167">
<lb ed="#Qb"/>Quod autem sit unus principalis, videtur per
<lb ed="#Qb"/>hoc quod unius potentiae particularis aut univer<lb ed="#Qb"/>salis
est unus actus principalis; ergo ipsius li<lb ed="#Qb"/>beri
arbitrii. Ille ergo aut erit primus inter istos<!--l-->,
<lb ed="#Qb"/>cum sint ordinati, vel ultimus vel aliquis mediorum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-d1e180">
<lb ed="#Qb"/>1. Primus non videtur: Secundum enim hanc
<lb ed="#Qb"/>enumerationem <mentioned>appetere</mentioned><!--m--> est primus actus; sed
<lb ed="#Qb"/>ille est voluntatis sive virtutis appetitivae; ergo
<lb ed="#Qb"/>non est proprie liberi arbitrii. Secundum autem
<lb ed="#Qb"/>illam enumerationem<!--5-->, qua dicitur quod primo
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>consiliatur<!--n-->, deinde iudicat quid<!--o--> melius est,
<lb ed="#Qb"/>primum est <mentioned>consiliari</mentioned>, et illud est rationis prin<lb ed="#Qb"/>cipaliter;
non ergo est principalis actus liberi
<lb ed="#Qb"/>arbitrii. Praeterea, imperfectus actus est consi<lb ed="#Qb"/>liari;
principalis autem debet in<!--p--> perfectione con<lb ed="#Qb"/>sistere;
ergo non est<!--q--> principalis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-d1e209">
<lb ed="#Qb"/>2. Si vero dicatur ultimus, hoc non videtur: Quia
<lb ed="#Qb"/>ultimus ponitur <mentioned>impetum facere</mentioned> aut <mentioned>operari</mentioned>,
<lb ed="#Qb"/>sed neuter est principalis. Impetum enim facere aut
<lb ed="#Qb"/>operari ad virtutem obedientem pertinere dicuntur;
<pb ed="#Qb" n="489"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>non ergo alter illorum principalis dicitur li<lb ed="#Qb"/>berum
arbitrium, cum liberum arbitrium<!--a--> sit
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Qd1e228">potentissimum</quote> in homine, secundum <name>Bernar<lb ed="#Qb"/>dum</name><!--1-->,
et <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Qd1e233">pretiosissimum</quote>, secundum <name>Dama<lb ed="#Qb"/>scenum</name><!--2-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-d1e241">
<lb ed="#Qb"/>3. Nec videtur esse actus medius: Quia actus
<lb ed="#Qb"/>medii post primos ordinantur et ante ultimos, et
<lb ed="#Qb"/>quamdam habent colligantiam utrobique.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-d1e250">
<lb ed="#Qb"/>[Solutio]: Ad quod dicendum<!--3--> quod <name>eligere</name>
<lb ed="#Qb"/>est principalis horum actuum secundum unum
<lb ed="#Qb"/>modum, et hoc attenditur quantum ad illam enu<lb ed="#Qb"/>merationem<!--4-->,
ubi <mentioned>consiliari</mentioned> ponitur primum.
<lb ed="#Qb"/>Nam <mentioned>eligere</mentioned> est primus actus interior ex parte
<lb ed="#Qb"/>voluntatis: hoc enim est<!--b--> <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Qd1e265">duobus praeiacenti<lb ed="#Qb"/>bus
alterum alteri praeoptare<!--5--></quote>. Et, licet sit
<lb ed="#Qb"/>actus voluntatis, non obstat quod non sit liberi
<lb ed="#Qb"/>arbitrii: est enim liberi arbitrii<!--c--> in quantum
<lb ed="#Qb"/>est inter duo; in quantum autem inclinatur in
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>unum, voluntatis. Secundum autem alteram enu<lb ed="#Qb"/>merationem<!--6-->
principalis actus liberi arbitrii est
<lb ed="#Qb"/>appetere<!--d--> vel velle, secundum quod velle vel ap<lb ed="#Qb"/>petere
est actus generalis circuiens omnes alios
<lb ed="#Qb"/>actus: est enim libere appetere vel velle super
<lb ed="#Qb"/>iudicare<!--e-->, disponere, et ita de aliis actibus qui
<lb ed="#Qb"/>enumerantur; unde quantum ad hoc principalis
<lb ed="#Qb"/>dicitur actus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-d1e297">
<lb ed="#Qb"/>Si vero quaeratur differentia inter appetere et
<lb ed="#Qb"/>velle, potest intelligi dupliciter, ut<!--f--> appetere sit
<lb ed="#Qb"/>finis, velle vero eius quod est<!--g--> ad finem; vel
<lb ed="#Qb"/>appetere illius<!--h--> potentiae in quantum non habet,
<lb ed="#Qb"/>velle vero sit<!--i--> inclinatio ad habendum vel ut
<lb ed="#Qb"/>exeat actus. Appetere enim est liberi arbitrii
<lb ed="#Qb"/>creati quantum ad hoc quod est aliquo modo
<lb ed="#Qb"/>materiale et deficiens; velle vero est eius secun<lb ed="#Qb"/>dum
quod convenit cum Deo: in Deo enim est
<lb ed="#Qb"/>velle, sed non appetere proprie.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Dd1e323" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Hd1e325">ARTICULUS II</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Hd1e328" type="question-title">Quare liberum arbitrium non denominetur ab actu eligendi.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-d1e331">
<lb ed="#Qb"/>Deinde quaeritur, si eligere est eius principalis
<lb ed="#Qb"/>actus, propter quid non denominatur ab illo, sed
<lb ed="#Qb"/>a iudicio sive arbitrio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-d1e340">
<lb ed="#Qb"/>[Solutio]: Ad quod dicendum est quod, cum
<lb ed="#Qb"/>dicitur<!--k-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Qd1e346">Liberum arbitrium</quote>, sicut dicit <name>Boe<lb ed="#Qb"/>thius</name><!--7-->
<quote xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Qd1e351">est liberum<!--l--> de voluntate iudicium</quote>,
<lb ed="#Qb"/>habet<!--m--> in se quod est rationis et quod est vo<lb ed="#Qb"/>luntatis,
sed quod est rationis materialiter<!--n-->,
<lb ed="#Qb"/>quod est voluntatis formaliter. Unde quod subster<lb ed="#Qb"/>nitur,
dicitur arbitrium ex parte rationis; quod
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>supponitur, dicitur liberum, et hoc est ex parte
<lb ed="#Qb"/>voluntatis. Eligere autem, prout ponit <name>Dama<lb ed="#Qb"/>scenus</name><!--8-->,
est primus actus voluntatis, penes
<lb ed="#Qb"/>quem<!--o--> attenditur libertas. Secundum autem<!--p-->
<lb ed="#Qb"/>quod ponitur in definitione <name ref="#Augustine">Augustini</name><!--9-->, cum
<lb ed="#Qb"/>dicitur <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Qd1e382">qua bonum eligitur</quote>, <mentioned>eligere</mentioned> respicit
<lb ed="#Qb"/>tam rationem quam voluntatem, et sic simpli<lb ed="#Qb"/>citer
dicitur actus principalis. Denominatur ergo<!--q-->
<lb ed="#Qb"/>ut materialiter ab ipso iudicio vel arbitrio, for<lb ed="#Qb"/>maliter
vero ab eo unde est liberum, quod sci<lb ed="#Qb"/>licet
est electio.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Dd1e397" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Hd1e399">ARTICULUS III</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-Hd1e402" type="question-title">De ordine ipsorum actuum.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-d1e405">
<lb ed="#Qb"/>Deinde quaeritur de ordine ipsorum actuum,
<lb ed="#Qb"/>quorum quidam<!--r--> sunt ex parte rationis et qui<lb ed="#Qb"/>dam
ex parte voluntatis, et quare in una enu<lb ed="#Qb"/>meratione
in principio et in ultimo ponuntur
<lb ed="#Qb"/>actus voluntatis, in medio autem actus rationis,
<lb ed="#Qb"/>in altera vero qui sunt rationis primo, qui sunt
<lb ed="#Qb"/>voluntatis consequenter<!--s10-->. Praeterea, in actibus
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>rationis ab imperfecto proceditur ad perfectum;
<lb ed="#Qb"/>non sic autem videtur in actibus voluntatis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t1s2q3t3m6c4-d1e429">
<lb ed="#Qb"/>[Solutio]: Ad quod dicendum<!--t--> quod in illa enu<lb ed="#Qb"/>meratione,
ubi primo ponuntur appetere et velle,
<lb ed="#Qb"/>sic fit actuum distinctio et ordo, ut illi actus, qui
<lb ed="#Qb"/>sunt liberi arbitrii ut est universalis potentia,
<pb ed="#Qb" n="490"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>cuius actus transit super actus et super res, primo
<lb ed="#Qb"/>ponantur, et illi sunt appetere et velle: possum
<lb ed="#Qb"/>enim<!--a--> velle iudicare et disponere, et ita de aliis
<lb ed="#Qb"/>actibus; similiter est de appetere. Sequentes vero
<lb ed="#Qb"/>actus pertinent ad liberum arbitrium ex parte ra<lb ed="#Qb"/>tionis;
ultimi vero ex parte voluntatis operativae.
<lb ed="#Qb"/>In alia vero divisione ponuntur actus liberi ar<lb ed="#Qb"/>bitrii
ex parte rationis primo, et deinde ex parte
<lb ed="#Qb"/>voluntatis operativae. Et ponuntur tres ex parte
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>rationis, qui procedunt ab imperfecto ad perfec<lb ed="#Qb"/>tum<!--b-->:
primo est motus inquisitivus<!--c--> de faciendo
<lb ed="#Qb"/>vel non faciendo, scilicet consilium; secundo est
<lb ed="#Qb"/>iudicium de faciendo; tertio est propositum fa<lb ed="#Qb"/>ciendi,
quod dicitur dispositio vel potest dici
<lb ed="#Qb"/>arbitrium. Ex parte vero<!--d--> voluntatis primo est
<lb ed="#Qb"/>electio, et ille est simpliciter motus interior; deinde
<lb ed="#Qb"/>progressus ad motum exteriorem, et dicitur im<lb ed="#Qb"/>petus;
deinde motus exterior, et dicitur usus.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>