-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Ai4t2s1q1c1.xml
460 lines (460 loc) · 30.6 KB
/
ahsh-l2Ai4t2s1q1c1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 2, S. 1, Q. 1, C. 1</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 2, S. 1, Q. 1, C. 1</title>
<date when="2017-06-27">June 27, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="quaracchi1928">Quaracchi 1928</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-06-27" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Qb" n="501"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Hd1e107">Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 2, S. 1, Q. 1, C. 1</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Hd1e110" type="question-title">UTRUM CORPUS ADAE FUIT A DEO<!--1-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e113">
<lb ed="#Qb"/>Circa primum sic: a. <quote>Formavit Deus hominem
<lb ed="#Qb"/>de limo terrae</quote>, <title>Gen.</title> 2, 7, quod intelligitur quan<lb ed="#Qb"/>tum
ad corpus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e122">
<lb ed="#Qb"/>b. Item, <title>Iob</title> 10, 8: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e126" source="http://scta.info/resource/iob10_8">Manus tua e jecerunt me et
<lb ed="#Qb"/>plasmaverunt me</quote>, et, ut patet ex <title>Glossa</title><!--2-->, lo<lb ed="#Qb"/>quitur
ibi <title>Iob</title> in persona hominis simpliciter sive
hominis primi; <title>Glossa</title><!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e131"><quote>Fecerunt</quote> secundum
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>animam, <quote>totum in circuita</quote> secundum corpus</quote>; et
<lb ed="#Qb"/>post<!--h-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e140">Manibus dicitur factus, praemisso con<lb ed="#Qb"/>silio<!--4-->:
<quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e144" source="http://scta.info/resource/gen1_26">Faciamus hominem ad imaginem et simili<lb ed="#Qb"/>tudinem
nostram</quote></quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e151">
<lb ed="#Qb"/>c. Item, si corporis alicuius decebat Deum esse
<lb ed="#Qb"/>causam, maxime decebat eum esse causam cor<lb ed="#Qb"/>poris
primi hominis, cum in genere corporum
<pb ed="#Qb" n="502"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>fuerit nobilissimum; sed constat quod aliquod
<lb ed="#Qb"/>corpus<!--a--> conditum est a Deo, scilicet corpus su<lb ed="#Qb"/>premum;
ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e172">
<lb ed="#Qb"/>d. Item, <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, <title>83 Quaestionum</title>, 35<!--b1-->,
<lb ed="#Qb"/>arguit omne corpus esse a Deo, sic: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e181" source="http://scta.info/resource/a83-q10-d1e108">Omne
<lb ed="#Qb"/>bonum<!--c--> a Deo; omne speciosum<!--d--> bonum; ergo
<lb ed="#Qb"/>omne speciosum<!--e--> a Deo; sed omne corpus, ut
<lb ed="#Qb"/>corpus sit<!--f-->, aliqua Specie continetur; ergo omne
<lb ed="#Qb"/>corpus a Deo</quote>. Ex hoc potest argui ulterius:
<lb ed="#Qb"/>ergo corpus Adae est a Deo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e195">
<lb ed="#Qb"/>Contra: 1. Sicut in genere essendi extrema non
<lb ed="#Qb"/>coniunguntur nisi per medium, ita in genere ope<lb ed="#Qb"/>randi
inter primam<!--g--> causam et effectum ultimum
<lb ed="#Qb"/>debet intercidere<!--h--> operatio causae mediae; sed
<lb ed="#Qb"/>Primum est causa prima, corpus humanum ulti<lb ed="#Qb"/>mus
effectus; ergo inter haec debet intercidere
<lb ed="#Qb"/>causa media in operando ad hoc quod sit effec<lb ed="#Qb"/>tus
ultimus, scilicet corpus humanum. — Quod
<lb ed="#Qb"/>corpus humanum sit ultimus effectus,
<lb ed="#Qb"/>confirmatur theologice: Nam corpus humanum est
<lb ed="#Qb"/>ultima creatura in operibus sex dierum. Similiter
<lb ed="#Qb"/>et philosophi, istum ponentes ordinem: ut primo
<lb ed="#Qb"/>sit Deus, deinde angelus, deinde corpus caeleste,
<lb ed="#Qb"/>deinde elementa, quae sunt corpora simplicia,
<lb ed="#Qb"/>deinde mineralia, deinde vegetabilia, deinde sen<lb ed="#Qb"/>sibilia,
ultimo corpus humanum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e232">
<lb ed="#Qb"/>2. Item, Primum est substantia immobilis et<!--i--> im<lb ed="#Qb"/>mutabilis,
corpus humanum substantia mobilis
<lb ed="#Qb"/>et mutabilis; inter haec autem est aliqua<!--k--> sub<lb ed="#Qb"/>stantia
mobilis et immutabilis, ut corpus caeleste,
<lb ed="#Qb"/>quod est mobile quoad situm, immutabile<!--l--> quoad
<lb ed="#Qb"/>formam<!--2-->; est et alia, quae immobilis, sed muta<lb ed="#Qb"/>bilis,
ut terra, quae est immobilis<!--m--> quantum ad
<lb ed="#Qb"/>situm et mutabilis quantum ad formam<!--n-->; nulla au<lb ed="#Qb"/>tem
creatura est immobilis et immutabilis, sed so<lb ed="#Qb"/>lus
Deus<!--3-->. — Quod patet per <name>Gregorium Nys<lb ed="#Qb"/>senum</name><!--4-->
ostendentem quod haec duo in creatura
<lb ed="#Qb"/>esse non possunt; unde dicit<!--o--> cap. 1: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e260">Sapientia
<lb ed="#Qb"/>Dei, proprietates uniuscuiusque permutans, immo<lb ed="#Qb"/>bilem<!--p-->
naturam convertibilem fecit, mobilem vero
<lb ed="#Qb"/>inconvertibilem, providentia quadam haec ita
<lb ed="#Qb"/>dispensans, ne quod<!--q--> divinae naturae est sin<lb ed="#Qb"/>gulare
vel proprium, id est immobilitas et<!--r--> incom<lb ed="#Qb"/>mutabilitas<!--s-->,
in aliqua creatura conspecta Deum
<lb ed="#Qb"/>aestimare faceret creaturam, ostendens haec ex<lb ed="#Qb"/>trema,
caelum scilicet et terram, participare<!--t--> has
<lb ed="#Qb"/>proprietates, ut caelum sit mobile, sed immutabile,
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>terra immobilis, sed mutabilis</quote>. Sed sicut est
<lb ed="#Qb"/>ordo in essendo, ita debet esse in operando sive
<lb ed="#Qb"/>in causando<!--a-->: aliter enim destrueretur<!--b--> bonum
<lb ed="#Qb"/>ordinis in universo; et si sic, erit ultima substantia,
<lb ed="#Qb"/>scilicet corpus humanum, a mediis vel a<!--c--> media.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e295">
<lb ed="#Qb"/>3. Item, causa primaria causando influit super
<lb ed="#Qb"/>suum<!--d--> causatum<!--5-->; sed sua influentia est ex infi<lb ed="#Qb"/>nita
potentia; igitur quod est immediate causatum
influentia divinae potentiae, maximae debet esse
<lb ed="#Qb"/>potentiae; ergo, cum corpus primi hominis maxi<lb ed="#Qb"/>mae
fuerit<!--e--> infirmitatis, non videtur fuisse effec<lb ed="#Qb"/>tus
primae potentiae. — Si dicatur quod ex actu
<lb ed="#Qb"/>ipsius Adae secuta est haec infirmitas - con<lb ed="#Qb"/>tra:
Plus erat causa prima potens influere
<lb ed="#Qb"/>quam aliquod aliud infirmare vel destruere; non
<lb ed="#Qb"/>ergo videtur ex aliquo infirmitatem huiusmodi
<lb ed="#Qb"/>incurrisse, si<!--f--> esset immediatus effectus primae
<lb ed="#Qb"/>potentiae. — Si adhuc diceretur quod, licet
<lb ed="#Qb"/>conditum fuisset corpus primi hominis a summa
<lb ed="#Qb"/>potentia, non tamen<!--g--> ex hoc sequeretur<!--h--> quod non
<lb ed="#Qb"/>esset impotens sive infirmum - contra: Bonitati
<lb ed="#Qb"/>artificis attestatur bonitas artificiati, eodem modo<!--i-->
<lb ed="#Qb"/>videtur quod potentiae artificis attestetur poten<lb ed="#Qb"/>tia
artificiati.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e337">
<lb ed="#Qb"/>4. Item, corpus humanum in genere rerum est
<lb ed="#Qb"/>ultimae compositionis, quia maxime est compo<lb ed="#Qb"/>situm<!--k-->:
unde inter creaturas maxime distat a
<lb ed="#Qb"/>summo simplici; propter quod videtur quod, si
<lb ed="#Qb"/>quae non tantum distant, causantur a causis
<lb ed="#Qb"/>mediis, et istud<!--l-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e353">
<lb ed="#Qb"/>5. Item, <name>Dionysius</name><!--6-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e357">Optimi est optima fa<lb ed="#Qb"/>cere<!--m--></quote>;
igitur, cum corpus hominis primi, in quan<lb ed="#Qb"/>tum
corpus est sive determinatum omnino in esse
<lb ed="#Qb"/>corporali, non fuerit<!--n--> de numero optimorum, non<!--o-->
<lb ed="#Qb"/>fuit productum inesse ab Optimo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e370">
<lb ed="#Qb"/>6. Item, ut habetur in Commento super librum
<lb ed="#Qb"/><title>De causis</title><!--7-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e376">Anima facta est causa corporum,
<lb ed="#Qb"/>et<!--p--> facta est creata<!--q--> ab intellectiva quae est ante
<lb ed="#Qb"/>ipsam<!--r--></quote>; sed magis decet<!--s--> divinam providen<lb ed="#Qb"/>tiam
creare animas per se quam corpora, cuius<lb ed="#Qb"/>cumque
sint<!--f--> conditionis; igitur, si non per se
<lb ed="#Qb"/>creat animas, sed creatae sunt ab intelligentiis,
<lb ed="#Qb"/>ut habetur in verbo proposito, multo fortius et
<lb ed="#Qb"/>corpus, cuiuscumque sit<!--u--> conditionis, debet ab
<lb ed="#Qb"/>intelligentiis creari.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e397">
<lb ed="#Qb"/>7. Item, corpus primi hominis productum fuit
<lb ed="#Qb"/>ad esse ultimum, scilicet beatitudinis, mediante
<pb ed="#Qb" n="503"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>creatura; similiter, et ratione fortiori, videtur
<lb ed="#Qb"/>quod productum fuerit<!--a--> ad esse primum aliqua<!--b-->
<lb ed="#Qb"/>creatura mediante, cum esse ultimum sit nobi<lb ed="#Qb"/>lius
quam primum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e417">
<lb ed="#Qb"/>8. Item, prima rerum conditio lex erat originalis<!--c-->
<lb ed="#Qb"/>naturae succedentis; unde <name>Basilius</name>, in <name>Hexaë<lb ed="#Qb"/>meron</name>,
V, in fine<!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e425">Naturae ratio, ex priori Dei
<lb ed="#Qb"/>mandato sortita principium, per omne transit ae<lb ed="#Qb"/>vum,
donec ad communem terminum finemque
<lb ed="#Qb"/>perveniat</quote>. Si ergo corpus humanum in processu
<lb ed="#Qb"/>naturae originalis ab alio corpore eiusdem generis
<lb ed="#Qb"/>producitur in esse mediante virtute superiori —
<lb ed="#Qb"/>homo enim generat hominem et sol<!--d2--> — videtur
<lb ed="#Qb"/>quod similiter tunc<!--e--> debuit in esse produci.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e444">
<lb ed="#Qb"/>[Solutio]: Ad hoc potest dici quod corpus primi
<lb ed="#Qb"/>hominis fuit conditum a Deo, ut ex textu <title>Gen.</title> 2, 7
<lb ed="#Qb"/>patet, non ab angelo vel alia creatura<!--3-->. Unde
<lb ed="#Qb"/><name>Augustinus</name>, <title>Super Genesim ad litteram</title><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e454">For<lb ed="#Qb"/>mare
vel aedificare costam ut mulier esset, usque
<lb ed="#Qb"/>adeo non potuit nisi Deus, ut nec illud quidem
<lb ed="#Qb"/>carnis supplementum in corpore viri, quod in
<lb ed="#Qb"/>illius<!--f--> costae successit locum, ab angelis esse
<lb ed="#Qb"/>crediderim, sicut nec ipsum hominem de terrae
<lb ed="#Qb"/>pulvere</quote>. Ratio autem quare decebat<!--g--> divinam
<lb ed="#Qb"/>providentiam ut homo, etia<!--h--> secundum corpus,
<lb ed="#Qb"/>esset a Deo, est quaedam ex duabus completa<!--i-->,
<lb ed="#Qb"/>quarum prima est sumpta a causa exemplari,
<lb ed="#Qb"/>secunda a causa finali. Prima est haec<!--5-->: Homo
<lb ed="#Qb"/>secundum corpus est imago Dei, quia sicut Deus
<lb ed="#Qb"/>est principium simpliciter omnium, sic homo, se<lb ed="#Qb"/>cundum
corpus, corporum omnium sui generis
<lb ed="#Qb"/>fuit principium. Unde II <title>Sententiarum</title>, 17 dist.<!--6--><!--5, d. 18, c. 1-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e490">Imago Dei in homine apparuit, quia sicut Deus<!--k-->
<lb ed="#Qb"/>omnibus rebus<!--l--> extitit principium creationis, ita
<lb ed="#Qb"/>homo omnibus hominibus principium generatio<lb ed="#Qb"/>nis</quote>;
proximitas enim imaginis ad illud cuius
<lb ed="#Qb"/>est imago, omnem renuit<!--m--> mediationem in creando
<lb ed="#Qb"/>sicut in imitando<!--n-->. Alia est haec: Cum Deus sit
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e506" source="http://scta.info/resource/ap1_8">alpha et omega, principium et finis</quote>, <title>Apoc.</title> 1, 8,
<lb ed="#Qb"/>voluit ut homo, quantum ad utramque sui par<lb ed="#Qb"/>tem,
a nullo alio sortiretur esse, ut se totum
<lb ed="#Qb"/>sciret Deo esse obnoxium, quem etiam quantum
<lb ed="#Qb"/>ad corpus tantum nobilitavit ut illi soli serviret,
<lb ed="#Qb"/>ut eum assequeretur quasi finem. Nec est contra
<lb ed="#Qb"/>hoc quod omnes homines sunt Deo omnino<!--o-->
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>obnoxii, quia omnes in primo homine quodam
<lb ed="#Qb"/>modo conditi sunt. Non enim conditus fuit pri<lb ed="#Qb"/>mus
homo, etiam quantum ad corpus, solum ut
<lb ed="#Qb"/>res quaedam singularis, sed potius ut generale
<lb ed="#Qb"/>principium omnium corporum generis humani.
<lb ed="#Qb"/>Praeterea, successores<!--a--> primi hominis non sunt
<lb ed="#Qb"/>ea ratione imago Dei quantum ad corpus qua
<lb ed="#Qb"/>ipse; unde tota ratio, qua convenit primum ho<lb ed="#Qb"/>minem
a Deo formari, non convenit eis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e542">
<lb ed="#Qb"/>[Ad obiecta]: 1-2. Ad prima duo obiecta
<lb ed="#Qb"/>dicendum quod, licet ordo creandi conveniat par<lb ed="#Qb"/>tibus
universi sicut essendi, non tamen attenden<lb ed="#Qb"/>dus
est ordo iste in productione<!--b--> principiorum
<lb ed="#Qb"/>originalium in esse, quorum unum erat primus
<lb ed="#Qb"/>homo secundum corpus, sed potius in produc<lb ed="#Qb"/>tione
principiatorum sive causatorum ab eisdem,
<lb ed="#Qb"/>immo conveniebat ut a<!--c-->: causa primaria et summa
<lb ed="#Qb"/>immediate producerentur in esse secundariae et
<lb ed="#Qb"/>inferiores et<!--d--> ab utrisque effectus ultimi, scilicet
<lb ed="#Qb"/>qui non sunt de numero causarum. Theologi vero
<lb ed="#Qb"/>ponunt ipsum ultimum conditione — unde<!--e--> Hugo<!--7-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e570">Constat creationem hominis rerum omnium vi<lb ed="#Qb"/>sibilium
conditione posteriorem quidem tempore,
<lb ed="#Qb"/>sed causa<!--f--> priorem fuisse, quia qui factus est
<lb ed="#Qb"/>post omnia, propter eum facta sunt omnias<!--8--></quote> —
<lb ed="#Qb"/>philosophi<!--g--> autem natura, eo modo quo com<lb ed="#Qb"/>positum
posterius est simplici natura et magis
<lb ed="#Qb"/>compositum minus composito: omnium enim cor<lb ed="#Qb"/>porum
corpus hominis est compositionis maxi<lb ed="#Qb"/>mae,
cuius ratio infra patebit<!--9-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e591">
<lb ed="#Qb"/>3. Ad tertium dicendum<!--10--> quod influentia a<!--h-->
<lb ed="#Qb"/>Primo, qua creaturae exeunt in esse, non est na<lb ed="#Qb"/>turalis
vel<!--i--> necessitatis, sed est electiva. Propter
<lb ed="#Qb"/>quod secundum libertatem electionis influentis
<lb ed="#Qb"/>sunt quaedam potentiora, quaedam minus poten<lb ed="#Qb"/>tia.
Unde non sequitur si maxima est potentia
<lb ed="#Qb"/>causae influentis, quod propter hoc maximae sit
<lb ed="#Qb"/>potentiae ipse effectus. Primaria<!--k--> autem causa
<lb ed="#Qb"/>dicitur maxime influere a Philosopho<!--11-->, quia
<lb ed="#Qb"/>quod<!--l--> aliae causae influunt super<!--m--> causata, hoc
<lb ed="#Qb"/>habent a causa prima: unde<!--n-->, quia aliae causae
<lb ed="#Qb"/>habent potestatem influendi ab ipsa et cum hoc
<lb ed="#Qb"/>in omni actione ipsa est intime agens, ideo dicitur
<lb ed="#Qb"/>maxime influere. — Ad id quod inducitur quod
<lb ed="#Qb"/><mentioned>bonitas artificis attestatur bonitati artificiati</mentioned><!--o-->,
<pb ed="#Qb" n="504"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>dicendum<!--1--> quod non est simile: esse enim
<lb ed="#Qb"/>boni determinatum est in sui communicatione<!--a-->
<lb ed="#Qb"/>sive diffusione. Unde, quando aliquid est sui
<lb ed="#Qb"/>diffusivum sive communicativum, sicut accidit
<lb ed="#Qb"/>in rei<!--d--> creatione, hoc est quia bonum est et quan<lb ed="#Qb"/>tum
ad hoc se esse bonum ostendit. Unde, etsi<!--c-->
<lb ed="#Qb"/>quis per potentiam aliquid alii<!--d--> communicat vel
<lb ed="#Qb"/>per scientiam, per se loquendo hoc ut bonus facit,
<lb ed="#Qb"/>non ut potens vel sciens. Quia igitur in crea<lb ed="#Qb"/>tione
rei est diffusio quaedam a causa in cau<lb ed="#Qb"/>satum
et communicatio, bonitas<!--e--> causae attestatur
<lb ed="#Qb"/>bonitati causati, non autem<!--f--> potentia potentiae vel
<lb ed="#Qb"/>sapientia sapientiae. Unde bene sequitur <mentioned>causa
<lb ed="#Qb"/>est bona, ergo effectus, per se loquendo</mentioned>; non
<lb ed="#Qb"/>autem sequitur <mentioned>causa est potens vel sapiens,
<lb ed="#Qb"/>ergo effectus</mentioned>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e664">
<lb ed="#Qb"/>4. Ad aliud dicendum quod est distantia<!--g--> mul<lb ed="#Qb"/>tiplex
creatorum a prima causa sicut appropin<lb ed="#Qb"/>quatio
sive approximatio. Est enim appropinqua<lb ed="#Qb"/>tio<!--h-->
per conformitatem et quantum ad esse et
<lb ed="#Qb"/>quantum ad nobilitatem sive dignitatem; simili<lb ed="#Qb"/>ter
est<!--i--> duplex distantia per difformitatem dupli<lb ed="#Qb"/>cem.
Creaturae spirituales, scilicet angelus et
<lb ed="#Qb"/>anima, utroque modo maioris sunt approximatio<lb ed="#Qb"/>nis
creaturis corporalibus et minoris distantiae;
<lb ed="#Qb"/>sed inter res corporales secundo modo propin<lb ed="#Qb"/>quitatis<!--k-->
fuit corpus primi hominis maximae
<lb ed="#Qb"/>propinquitatis et minoris distantiae, quia maxi<lb ed="#Qb"/>mae<!--l-->
dignitatis et nobilitatis, utpote inter omnia<!--m-->
<lb ed="#Qb"/>corpora maxime imago Dei sive homo<!--n--> secundum
<lb ed="#Qb"/>illud, et quod mediante sui perfectione est Deo
<lb ed="#Qb"/>uniendum unione gloriae et sic beatificandum.
<lb ed="#Qb"/>Licet igitur maxime distet a Deo ratione suae
<lb ed="#Qb"/>compositionis, minime tamen distat et maximae
<lb ed="#Qb"/>est appropinquationis<!--o--> ratione suae dignitatis
<lb ed="#Qb"/>vel nobilitatis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e710">
<lb ed="#Qb"/>5. Ad aliud<!--p--> dicendum quod corpus primi ho<lb ed="#Qb"/>minis
erat optime factum et de optimis, immo
<lb ed="#Qb"/>potius optimum in genere corporum, tum ratione
<lb ed="#Qb"/>finis, utpote speciali ministerio Deo serviturum
<lb ed="#Qb"/>et consequenter beatificandum, tum quia princi<lb ed="#Qb"/>pium
omnium sui generis. Licet igitur non sit de
<lb ed="#Qb"/>optimis simpliciter, est tamen de optimis in genere
<lb ed="#Qb"/>corporum. Praeterea, etsi non fuerit optimum per
<lb ed="#Qb"/>se, fuit tamen optimum. in universo, quasi<!--q--> quo<lb ed="#Qb"/>dam
modo necessarium ad perfectionem universi.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e736">
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>6. Ad aliud dicendum<!--2--> quod illud verbum <mentioned>anima
<lb ed="#Qb"/>creata est ab intellectiva</mentioned><!--a--> simpliciter loquendo
<lb ed="#Qb"/>falsum est et haeresim sonat<!--3-->, tamen aliquo modo
<lb ed="#Qb"/>intellectum habet veritatem. Secundum autem
<lb ed="#Qb"/>quod <mentioned>creare</mentioned> dicitur quandoque communiter, prout
<lb ed="#Qb"/>dicitur productio in esse cuiuscumque sive<!--b--> sub<lb ed="#Qb"/>stantiae
sive accidentis, secundum quod dicit Psal<lb ed="#Qb"/>mista<!--4-->:
<quote>Emitte spiritum tuum et creabuntur</quote><!--c-->, scili<lb ed="#Qb"/>cet
quantum ad innovationem in bonis operibus,
<lb ed="#Qb"/>sic<!--d--> potest dici quod animae creantur<!--e--> ab an<lb ed="#Qb"/>gelis,
quia multae innovationes fiunt in animabus
<lb ed="#Qb"/>mediantibus angelis, a quibus animae frequenter
<lb ed="#Qb"/>recipiunt illuminationes; sed prout <mentioned>creare</mentioned> dici<lb ed="#Qb"/>tur
proprie productio rei de non-ente in ens, sic
<lb ed="#Qb"/>est falsum. — Aliter etiam potest intelligi et ha<lb ed="#Qb"/>bet
verum intellectum secundum ponentes intel<lb ed="#Qb"/>ligentias<!--f-->
esse motores orbium caelestium<!--5-->, quia,
<lb ed="#Qb"/>cum motu orbium fiunt corpora organizata et sic
<lb ed="#Qb"/>disponuntur et aptantur ad animarum susceptio<lb ed="#Qb"/>nem,
cum huiusmodi motus fiat ab intelligentiis<!--g-->,
<lb ed="#Qb"/>secundum hanc opinionem, aliquo modo loquendo,
<lb ed="#Qb"/>sed valde per accidens, potest dici animas crea<lb ed="#Qb"/>tas
esse ab intelligentiis. Licet autem sic soleat<!--h-->
<lb ed="#Qb"/>exponi verbum praedictum, sanius tamen est il<lb ed="#Qb"/>lud
ut simpliciter falsum negare quam sic expo<lb ed="#Qb"/>nendo
concedere.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e797">
<lb ed="#Qb"/>7. Ad hoc quod obicitur quod <mentioned>corpus primi
<lb ed="#Qb"/>hominis productum est ad esse ultimum mediante
<lb ed="#Qb"/>creatura</mentioned> etc.<!--i-->: dicendum quod est esse primum,
<lb ed="#Qb"/>scilicet naturae, secundum, scilicet gratiae, ter<lb ed="#Qb"/>tium,
scilicet gloriae, quorum nullius<!--k--> est operator
<lb ed="#Qb"/>creatura, cooperari tamen potest ad unumquod<lb ed="#Qb"/>que.
Dicit enim <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, IX <mentioned>Super Gene<lb ed="#Qb"/>sim
ad litteram</mentioned><!--6-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e819">Solus uniuscuiusque<!--l--> naturae
<lb ed="#Qb"/>creator est Deus, non quod<!--m--> nulla sit angelorum
<lb ed="#Qb"/>operatio ut quid creetur, sed non ideo sunt crea<lb ed="#Qb"/>tores</quote>.
Loquitur enim <name ref="#Augustine">Augustinus</name> de forma<lb ed="#Qb"/>tione
mulieris ex costa viri, quam ipse dicit<!--7-->
<lb ed="#Qb"/>quamdam creationem, torte ratione multiplicatio<lb ed="#Qb"/>nis
qua de tantilla materia fiebat corpus tantum;
<lb ed="#Qb"/>quae quidem formatio fuit a Deo, tamen, ut ipse
<lb ed="#Qb"/>dicit<!--8-->, aliquod fuit ibi ministerium angelorum. Eo<lb ed="#Qb"/>dem
modo Deus est per se operator et dator
<lb ed="#Qb"/>gratiae et gloriae, aliquo tamen modo angeli ope<lb ed="#Qb"/>rantur,
scilicet illuminando et excitando sive dis<lb ed="#Qb"/>ponendo<!--9-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-d1e854">
<pb ed="#Qb" n="505"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>8. Ad ultimum dicendum quod prima rerum
<lb ed="#Qb"/>conditio est lex originalis naturae succedentis in
<lb ed="#Qb"/>hoc quod<!--a--> virtus et proprietates collatae rebus
<lb ed="#Qb"/>tunc conditis perseverant, et<!--b--> hoc principaliter
<lb ed="#Qb"/>quantum ad tria, scilicet quantum ad collationem
<lb ed="#Qb"/>virtutis et proprietatum quae requiruntur ad per<lb ed="#Qb"/>fectum
esse individui in se et quantum ad pote<lb ed="#Qb"/>statem
operandi temporibus congruis ad sui simi<lb ed="#Qb"/>lis
multiplicationem et quantum ad incessationem
<lb ed="#Qb"/>operationis<!--c--> huiusmodi, quousque sit status mul<lb ed="#Qb"/>tiplicationis
sive creationis rerum a divina pro<lb ed="#Qb"/>videntia
determinatus. Cum enim dixit <title>Gen.</title> 1, 11:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e890" source="http://scta.info/resource/gen1_11">Germinet terra herbam virentem</quote>, virtute huius
<lb ed="#Qb"/>verbi accepit terra virtutem fructificandi in se et
<lb ed="#Qb"/>renovandi<!--d--> fructum secundum congruam tempo<lb ed="#Qb"/>ris
renovationem<!--1--> et hoc ipsum incessabiliter<!--e--> fa<lb ed="#Qb"/>ciendi
quousque venerit status multiplicationis
<lb ed="#Qb"/>rerum. — De primo <name>Basilius</name><!--f-->, Hexaëmeran,V<!--2-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e904"><quote>Germinet terra</quote>. Respice quoniam ex parva voce,
<lb ed="#Qb"/>ex<!--g--> praeceptione brevissima tellus arida, steri<lb ed="#Qb"/>lisque
repente parturiens et ad effectum fructifi<lb ed="#Qb"/>cationis
impulsa, velut quodam luctuoso amictu
<lb ed="#Qb"/>deposito<!--h--> sumptisque laetioribus indumentis et
<lb ed="#Qb"/>cultu proprii decoris exultans, omnia, quae iussu
<lb ed="#Qb"/>caelesti conceperat, effundebat</quote>. — De, secundo
<lb ed="#Qb"/>idem, in fine V libri<!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e923"><quote>Germinet terra</quote>. Parva
<lb ed="#Qb"/>ista<!--i--> praeceptio cogit terram vires proprias, quan<lb ed="#Qb"/>tas<!--k-->
habet, singulis annorum curriculis<!--l--> ad infor<lb ed="#Qb"/>mandum
genus herbarum, seminum lignorumque
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>producere</quote>. Et in principio V<!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e939">Vox, quae
<lb ed="#Qb"/>tunc emissa est, et prima illa praeceptio ve<lb ed="#Qb"/>luti
lex quaedam naturae fuit et inhaesit terrae,
<lb ed="#Qb"/>creandi fructificandique sibi praebens in poste<lb ed="#Qb"/>rum
facultatem</quote>. — De tertio idem <name>Basilius</name>,
<lb ed="#Qb"/>in principio IX<!--5-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s1q1c1-Qd1e952">Adverte igitur Dei verbum
<lb ed="#Qb"/>currens per omnem creaturam, quod olim coepit,
<lb ed="#Qb"/>sed <quote>usque nunc operatur</quote><!--6--> et properat ad finem,
<lb ed="#Qb"/>donec consummationem mundus accipiat. Sicut
<lb ed="#Qb"/>enim pila cum ab aliquo fuerit impulsa, cum
<lb ed="#Qb"/>spatia divexa<!--m--> repererit, ipsa, sui volubilitate<!--n-->
<lb ed="#Qb"/>locique proclivitate velocius incitata, profertur nec
<lb ed="#Qb"/>prius stare poterit quam ad plana descendat, ita
<lb ed="#Qb"/>natura rerum, Dei praeceptione commota, nascen<lb ed="#Qb"/>tium
morientiumque passim<!--o--> facturam penetrans,
<lb ed="#Qb"/>uniuscuiusque generis sobolem per similitudi<lb ed="#Qb"/>nem
sui custodit aequaliter, donec ad statutum
<lb ed="#Qb"/>terminum valeat pervenire. Equum enim facit equo
<lb ed="#Qb"/>succedere et leonem leoni et aquilam aquilae
<lb ed="#Qb"/>et singulas<!--p--> animantes sequentium successione
<lb ed="#Qb"/>servata usque ad finem omnium exitumque per<lb ed="#Qb"/>ducit.
Nullum<!--q--> enim tempus valebit proprietates
<lb ed="#Qb"/>animantium commutare, sed tamquam nuper con<lb ed="#Qb"/>stituta
natura, ita recens fertur cum tempore</quote>.
<lb ed="#Qb"/>Unde non dicitur lex naturae servari quoad hoc
<lb ed="#Qb"/>quod produceretur<!--r--> corpus ex corpore, sicut
<lb ed="#Qb"/>modo fit per decisionem substantiae, sed modis
<lb ed="#Qb"/>praetactis: tunc enim oporteret generationem
esse<!--s--> vel circularem vel infinitam<!--t--> a parte ante.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>