-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1.xml
320 lines (320 loc) · 21.3 KB
/
ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 2, S. 2, Q. 1, T. 2, M. 1, C. 1</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 2, S. 2, Q. 1, T. 2, M. 1, C. 1</title>
<date when="2017-06-27">June 27, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="quaracchi1928">Quaracchi 1928</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-06-27" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Qb" n="595"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Hd1e107">Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 2, S. 2, Q. 1, T. 2, M. 1, C. 1</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Hd1e110" type="question-title">UTRUM CORPUS ADAE FUERIT CONDITUM SIMUL CUM ALIIS CREATURIS.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e113">
<lb ed="#Qb"/>Quaeritur ergo I. utrum conditum fuit corpus
<lb ed="#Qb"/>Adae eo tempore quo aliae creaturae, prout
<lb ed="#Qb"/>videtur 1. ex illo verbo <title>Eccli.</title> 18, 1: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Qd1e121" source="http://scta.info/resource/sir18_1">Qui vivit in
<lb ed="#Qb"/>aeternum, creavit omnia simul</quote>. Hanc autem quae<lb ed="#Qb"/>stionem
proponit <name>Augustinus</name>, VI <title>Super Ge<lb ed="#Qb"/>nesim
ad litteram</title><!--2-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e132">
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>2. Item, dicitur in libro <title>Fontis vitae</title><!--3-->, scilicet
<lb ed="#Qb"/>in principio, quod virtus, per quam omnia facta
<lb ed="#Qb"/>sunt, est voluntas Dei ad inveniens omnia<!--g-->; et ibi<lb ed="#Qb"/>dem<!--4-->
dicitur quod sicut resultat imago in speculo
<lb ed="#Qb"/>ex sola oppositione<!--h--> rei, sic ex sola conversione
<lb ed="#Qb"/>ad res omnia perduxit<!--i--> in esse; sed non potest
<pb ed="#Qb" n="596"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>esse in Deo nisi una conversio, quia, ut scribitur
<lb ed="#Qb"/>in <title>Epistola Iac.</title> 1, 17; <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Qd1e158" source="http://scta.info/resource/iac1_17">Apud illum non est trans<lb ed="#Qb"/>mutatio;</quote>
ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e164">
<lb ed="#Qb"/>3. Item, <name>Augustinus</name>, XI <title>De confessionibus</title><!--1-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Qd1e170">Verbo tibi coaeterno simul dicis omnia quae
<lb ed="#Qb"/>dicis, et fit quidquid dicis ut fiat, nec aliter quam
<lb ed="#Qb"/>dicendo facis</quote><!--a-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e179">
<lb ed="#Qb"/>4. Item, in <title>Psalmo</title><!--2-->: <quote>Semel locutus est<!--b--> Deus</quote>,
<lb ed="#Qb"/>et ita idem quod prius. Ecce quod simul dicit,
<lb ed="#Qb"/>omnia; ergo ut prius.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e188">
<lb ed="#Qb"/>II. Et hic potest incidenter quaeri quo modo
<lb ed="#Qb"/>est hoc verum quod <quote>Deus creavit</quote> multa <quote>simul</quote>
<lb ed="#Qb"/>vel <quote>omnia</quote>, ut dicunt auctoritates praedictae<!--3-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e197">
<lb ed="#Qb"/>Quia huius contrarium videtur sic: 1. Ad hoc
<lb ed="#Qb"/>quod aliquid creetur sive producatur in esse ex
<lb ed="#Qb"/>nihilo, requiritur infinita potentia; nec hoc intelli<lb ed="#Qb"/>gendum
est quod existens infinitae potentiae possit
<lb ed="#Qb"/>in huiusmodi effectum finita potentia, quia et tunc
<lb ed="#Qb"/>existens finitae potentiae, sed requiritur virtus
<lb ed="#Qb"/>infinita ad huiusmodi productionem; sed virtute
<lb ed="#Qb"/>infinita non potest esse virtus maior; igitur Deus
<lb ed="#Qb"/>non potest esse maioris virtutis quam infinitae;
<lb ed="#Qb"/>ergo tota virtus divina requiritur in creatione
<lb ed="#Qb"/>unius rei; igitur in eodem instanti non potest
<lb ed="#Qb"/>plura creare.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e226">
<lb ed="#Qb"/>Contra: a. Ut habetur <title>Gen.</title> 2, 7, post opera
<lb ed="#Qb"/>sex dierum fecit <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Qd1e232" source="http://scta.info/resource/gen2_7">Deus hominem de limo terrae</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e236">
<lb ed="#Qb"/>b. Item, hoc<!--c--> idem habetur a <name>Magistro</name>, II
<lb ed="#Qb"/><title>Sententiarum</title><!--4-->, et aliis expositoribus<!--d--> Scriptu<lb ed="#Qb"/>rae<!--5-->,
scilicet quod omnibus creatis et dispositis,
<lb ed="#Qb"/>novissime factus est homo<!--e-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e247">
<lb ed="#Qb"/>[Solutio]: 1. Ad hoc dicendum<!--f6--> quod in duo<lb ed="#Qb"/>bus
locis Scripturae fit mentio de conditione cor<lb ed="#Qb"/>poris
Adae, scilicet <title>Gen.</title> 1, 27, ibi: <quote>Masculum et
<lb ed="#Qb"/>feminam creavit eos</quote>, scilicet inter opera sex
<lb ed="#Qb"/>dierum, et <title>Gen.</title> 2, 7, ibi<!--g-->: <quote>Formavit Deus homi<lb ed="#Qb"/>nem
de limo terrae</quote>; et illa formatio, secundum
<lb ed="#Qb"/><name ref="#Augustine">Augustinum</name><!--7-->, non numeratur in operibus sex
<lb ed="#Qb"/>dierum, sed potius inter opera illa de quibus di<lb ed="#Qb"/>citur
<title>Ioan.</title> 5, 17: <quote>Pater meus usque modo operatur
<lb ed="#Qb"/>et ego operor</quote>. Prima conditio fuit in causis suis
<lb ed="#Qb"/>primordialibus, in quibus seminaliter fiebat; se<lb ed="#Qb"/>cunda
conditio fuit in esse actu et completo<!--8-->.
<lb ed="#Qb"/>Unde <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, <title>Super Genesim ad litte<lb ed="#Qb"/>ram</title>,
VI<!--9-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Qd1e285">Fecit Deus Adae adiutorium<!--h--> simile
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>de costa lateris eius; hoc autem factum est, cum
<lb ed="#Qb"/>easdem bestias agri et volatilia caeli adhuc de
<lb ed="#Qb"/>terra finxisset et ad illum adduxisset</quote>. Adhuc:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Qd1e297">Quo modo sexto die iactum<!--i-->, hoc potest intelligi,
<lb ed="#Qb"/>quandoquidem ilio die<!--k--> terra produxit animam
<lb ed="#Qb"/>vivam<!--10--> secundum verbum Dei, volatilia vero
<lb ed="#Qb"/>quinto die produxerunt<!--l--> aquae<!--11--> similiter secun<lb ed="#Qb"/>dum
verbum Dei? Non itaque hic diceretur<!--12-->: <quote>Et
<lb ed="#Qb"/>finxit Deus adhuc de terra omnes bestias agri
<lb ed="#Qb"/>et omnia volatilia caeli</quote>, nisi quia iam terra pro<lb ed="#Qb"/>duxerat
omnes bestias agri sexto die<!--m--> et aqua
<lb ed="#Qb"/>omnia volatilia caeli quinto die. Aliter ergo tunc,
<lb ed="#Qb"/>id est potentialiter atque causaliter, sicut illi
<lb ed="#Qb"/>operi competebat quo<!--n--> creavit omnia simul, a
<lb ed="#Qb"/>quibus in die septimo requievit<!--13-->; aliter autem
<lb ed="#Qb"/>nunc, sicut ea videmus quae per temporalia spa<lb ed="#Qb"/>tia
creat, sicut <quote>usque nunc operatur</quote>. Ac per hoc
<lb ed="#Qb"/>iam per istos notissimos lucis corporalis dies,
<lb ed="#Qb"/>qui<!--o--> circuitu solis fiunt, Eva facta est de latere
<lb ed="#Qb"/>viri sui. Tunc enim <quote>Deus adhuc finxit de terra
<lb ed="#Qb"/>bestias et volatilia</quote>, in quibus cum <quote>adiutorium si<lb ed="#Qb"/>mile</quote><!--14-->
ipsi Adae<!--p--> non esset inventum<!--15-->, illa for<lb ed="#Qb"/>mata
est. In talibus ergo diebus etiam ipsum <quote>de
<lb ed="#Qb"/>limo finxit<!--q--> Deus</quote><!--16-->. Neque enim dicendum est ma<lb ed="#Qb"/>sculum
quidem sexto die factum, feminam vero
<lb ed="#Qb"/>posterioribus diebus, cum ipso sexto die apertis<lb ed="#Qb"/>sime<!--r-->
dictum sit<!--17-->: <quote>Masculum et feminam fecit
<lb ed="#Qb"/>eos et benedixit eos</quote>, et cetera quae de ambobus et
<lb ed="#Qb"/>ad ambos dicuntur. Aliter autem tunc ambo et
<lb ed="#Qb"/>nunc aliter ambo: tunc scilicet secundum poten<lb ed="#Qb"/>tiam
per verbum Dei, tamquam seminaliter mundo
<lb ed="#Qb"/>inditam, cum<!--s--> <quote>creavit omnia simul a quibus in
<lb ed="#Qb"/>die septimo requievit</quote>, ex quibus omnia suis
<lb ed="#Qb"/>quaeque<!--t--> temporibus iam per saeculorum or<lb ed="#Qb"/>dinem
fierent; nunc autem secundum operatio<lb ed="#Qb"/>nem
praebendam temporibus, qua <quote>usque nunc
<lb ed="#Qb"/>operatur</quote></quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e373">
<lb ed="#Qb"/>Sed contra hoc obicitur, quia <title>Gen.</title> 1, 29,
<lb ed="#Qb"/>dicto de conditione hominis, subditur: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Qd1e379" source="http://scta.info/resource/gen1_29">Dixitque
<lb ed="#Qb"/>Deus: ecce dedi vobis omnem herbam afferentem
<lb ed="#Qb"/>semen</quote> etc.; sed constat quod Dominus non lo<lb ed="#Qb"/>cutus
est rebus existentibus in causis suis et<!--u-->
<lb ed="#Qb"/>potentialiter, sed potius habentibus esse in actu.
<lb ed="#Qb"/>Et haec est obiectio <name>Augustini</name><!--18-->. — Et respon<lb ed="#Qb"/>det
<name ref="#Augustine">Augustinus</name> quod Dominus loquebatur
<lb ed="#Qb"/>existentibus in potentia et non in esse actuali, eo
<pb ed="#Qb" n="597"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>modo quo Christus quandoque loquens praesen<lb ed="#Qb"/>tibus
simul loquebatur et futuris. Unde dicitur,
<lb ed="#Qb"/><title>Super Genesim ad litteram</title>, VI<!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Qd1e411">Quo modo lo<lb ed="#Qb"/>quebatur,
inquit, eis qui nondum audiebant nec
<lb ed="#Qb"/>intelligebant, quia nec erant qui verba percipe<lb ed="#Qb"/>rent?
Possem respondere, sic illos allocutum
<lb ed="#Qb"/>Deum quemadmodum Christus nos nondum na<lb ed="#Qb"/>tos,
etiam longe post futuros, nec tantum nos, sed
<lb ed="#Qb"/>etiam eos omnes qui futuri sunt post nos. Om<lb ed="#Qb"/>nibus
enim dicebat, quos suos futuros videbat<!--2-->:
<lb ed="#Qb"/><quote>Ecce ego vobiscum sum usque ad<!--a--> consumma<lb ed="#Qb"/>tionem
saeculi</quote>, sicut Deo notus erat <name>Propheta</name>,
<lb ed="#Qb"/>cui dixit<!--3-->: <quote>Priusquam te formarem in utero, novi
<lb ed="#Qb"/>te</quote></quote>. Haec autem locutio nihil aliud erat quam
<lb ed="#Qb"/>insertio causarum sive conditio rerum futurarum.
<lb ed="#Qb"/>Unde <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, eodem<!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Qd1e445"> Cum vero Deus
<lb ed="#Qb"/>dicebat<!--5-->: <quote>Ecce dedi vobis omne pabulum seminale
<lb ed="#Qb"/>seminans semen, quod est super omnem terram,
<lb ed="#Qb"/>et omne lignum fructiferum, quod habet in se
<lb ed="#Qb"/>fructum seminis seminalis, quod erit vobis ad<!--b-->
<lb ed="#Qb"/>escam</quote>, ipse sermo eius ante omnem aëris sonum,
<lb ed="#Qb"/>ante omnem<!--c--> carnis et nubis vocem, in illa eius
<lb ed="#Qb"/>summa sapientia, per quam facta sunt omnia,
<lb ed="#Qb"/>non quasi humanis auribus instrepebat, sed rebus
<lb ed="#Qb"/>factis rerum faciendarum causas inserebat et<!--d-->
<lb ed="#Qb"/>omnipotenti<!--e--> potentia futura faciebat, hominemque
<lb ed="#Qb"/>suo tempore formandum in temporum<!--f--> tamquam
<lb ed="#Qb"/>semine vel tamquam radice condebat</quote>. Iis visis,
<lb ed="#Qb"/>patet quo modo responderi potest ad quaestionem
<lb ed="#Qb"/>propositam.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e479">
<lb ed="#Qb"/>[Ad obiecta]: 1. Ad hoc ergo quod obicitur
<lb ed="#Qb"/>quod <mentioned>creavit omnia simul, et ita hominem</mentioned>: di<lb ed="#Qb"/>cendum
quod hoc verum est eo modo quo dic<lb ed="#Qb"/>tum
est<!--ge-->, scilicet causaliter et seminaliter in ipsis
<lb ed="#Qb"/>mundi elementis, non eo modo quo res suis pro<lb ed="#Qb"/>priis
temporibus producuntur in esse completum<!--7-->.
<lb ed="#Qb"/>Quod insinuat <name>Augustinus</name>, distinguendo<!--h--> mo<lb ed="#Qb"/>dos
essendi, VI <title>Super Genesim ad litteram</title><!--8-->, di<lb ed="#Qb"/>cens
sic: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Qd1e500">In illa prima conditione mundi, cum
<lb ed="#Qb"/>Deus omnia simul creavit, homo factus est, qui
<lb ed="#Qb"/>esset futurus, ratio creandi hominis, non actio
<lb ed="#Qb"/>creati. Sed haec aliter in Verbo Dei, ubi ista
<lb ed="#Qb"/>non facta, sed aeterna sunt; aliter in elementis
<lb ed="#Qb"/>mundi, ubi <quote>omnia simul</quote> facta futura sunt; aliter
<lb ed="#Qb"/>in rebus, quae secundum causas simul creatas,
<lb ed="#Qb"/>non iam simul, sed suo quaeque<!--i--> tempore crean<lb ed="#Qb"/>tur,
in quibus Adam iam formatus ex limo et
<lb ed="#Qb"/>Dei flatu animatus</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e523">
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>2. Ad aliud dicendum quod illa conversio,
<lb ed="#Qb"/>de qua loquitur liber<!--k--> <title>Fontis vitae</title>, non dicit ali<lb ed="#Qb"/>quam
innovationem sive mutationem circa Con<lb ed="#Qb"/>ditorem
rerum, sed dispositionem aeternam de
<lb ed="#Qb"/>illis producendis in esse in tempore suae pro<lb ed="#Qb"/>ductionis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e539">
<lb ed="#Qb"/>3. Ad aliud dici potest quod est dicere res
<lb ed="#Qb"/>in suo esse completo: et sic non dicit Deus Pater
<lb ed="#Qb"/>res simul<!--9--> nec sic intelligit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> <mentioned>omnia
<lb ed="#Qb"/>simul</mentioned> dici; et est dicere res in sua arte: et hoc
<lb ed="#Qb"/>modo dicit Deus<!--l--> Pater res simul, scilicet in
<lb ed="#Qb"/>Verbo suo, quod est ars omnipotentiae illius. —
<lb ed="#Qb"/>Sed videtur ex hoc quod tangit in fine aucto<lb ed="#Qb"/>ritatis,
scilicet <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Qd1e561">non aliter quam dicendo facis<!--m--></quote>,
<lb ed="#Qb"/>quod res non sint<!--n--> aliter quam in Verbo suo
<lb ed="#Qb"/>vel in<!--o--> arte. Respondeo: Per hoc notatur
<lb ed="#Qb"/>quod sine omni<!--p--> innovatione orta circa illum
<lb ed="#Qb"/>suae dispositioni obedit fluxus rerum in esse;
<lb ed="#Qb"/>unde dispositio sua in arte, quantum ex parte
<lb ed="#Qb"/>ipsius est, est productio rerum in esse.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e578">
<lb ed="#Qb"/>4. Ad aliud<!--q--> quod sequitur, patet responsio
<lb ed="#Qb"/>ex <title>Glossa</title> ibidem, scilicet: <quote>Semel locutus est
<lb ed="#Qb"/>Deus</quote>, <title>Glossa</title><!--r10-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Qd1e586">Inter homines multis mo<lb ed="#Qb"/>dis<!--s-->
loquitur Deus, apud se semel, quia unicum
<lb ed="#Qb"/>Verbum genuit, per quod <quote>omnia facta sunt</quote><!--11--> et in
<lb ed="#Qb"/>quo simul omnia disposita sunt</quote>. Unde semel
<lb ed="#Qb"/>loqui, ut vult <title>Glossa</title>, <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Qd1e598">est Verbum aeternaliter
<lb ed="#Qb"/>gignere, in quo omnia disposuit</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-d1e604">
<lb ed="#Qb"/>II. 1. Ad illud quod quaeritur <mentioned>quo modo potest
<lb ed="#Qb"/>Deus simul multa creare, cum ad unius rei crea<lb ed="#Qb"/>tionem
requiratur infinita potentia</mentioned> etc.: dicendum
<lb ed="#Qb"/>quod sicut prima bonitas summa dicitur, quia sine
<lb ed="#Qb"/>sui diminutione diffunditur et diffundi potest in in<lb ed="#Qb"/>finitum,
sic et virtus summa, quia sine sui dimi<lb ed="#Qb"/>nutione
influit; unde eius potentia<!--t-->, quantumcum<lb ed="#Qb"/>que
influat, nunquam in aliquo<!--u--> diminuitur; prop<lb ed="#Qb"/>ter
quod infinita simul creare potest. Non<!--v--> autem
<lb ed="#Qb"/>intelligendum est, cum<!--x--> dicitur quod divina vir<lb ed="#Qb"/>tus
influit in creaturas creando illas vel operando
<lb ed="#Qb"/>in illis, quod dividatur virtus eius et sic impar<lb ed="#Qb"/>tiatur
illis, immo quia ad nutum suae voluntatis
<lb ed="#Qb"/>omnipotentissimae sine diminutione suae virtutis
<lb ed="#Qb"/>fiant vel creentur. Unde in ipso nihil accidit in<lb ed="#Qb"/>novationis,
sed quidquid innovationis ibi est, ac<lb ed="#Qb"/>cidit
circa creaturas. <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, <title>Ad Marcel<lb ed="#Qb"/>linum</title><!--12-->:
<quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q1t2m1c1-Qd1e648">Nihil corrigi posse asserunt, nisi quod
<lb ed="#Qb"/>ante non recte factum probaretur. Quibus respon<lb ed="#Qb"/>dere
copiose si velim, tempus me citius deseret
<pb ed="#Qb" n="598"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>quam exempla, quibus rerum ipsa natura et opera
<lb ed="#Qb"/>humana certa ratione pro temporum opportuni<lb ed="#Qb"/>tate
mutentur, nec tamen eadem ratio sit muta<lb ed="#Qb"/>bilis,
qua ista mutantur. Nonne<!--a--> hiemi aestas
<lb ed="#Qb"/>addito calore sensim<!--b--> succedit? Quotiens va<lb ed="#Qb"/>riantur
aetates! Adolescentiae pueritia non re<lb ed="#Qb"/>ditura
cedit, iuventus adolescentiae non mansura<!--c-->
<lb ed="#Qb"/>succedit. Haec omnia mutantur, nec mutatur di<lb ed="#Qb"/>vinae
providentiae ratio, qua fit ut ista mutentur.
<lb ed="#Qb"/>Non autem, opinor, cum agricola aestate aliud
<lb ed="#Qb"/>iusserit quam iusserat<!--d--> hieme, ratio mutatur
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>agriculturae. Et cum mane surgit qui nocte quie<lb ed="#Qb"/>scebat,
vitae consilium non mutavit. Aliud magi<lb ed="#Qb"/>ster
adolescenti quam puero solebat, imposuit.
<lb ed="#Qb"/>Non itaque verum est quod dicitur, semel recte
<lb ed="#Qb"/>factum nullatenus esse mutandum. Mutata quippe
<lb ed="#Qb"/>temporis<!--e--> causa, quod recte ante factum fuerat,
<lb ed="#Qb"/>ita mutari plerumque vera ratio flagitat, ut, cum
<lb ed="#Qb"/>ipsi dicant recte non fieri si<!--f--> mutetur, e con<lb ed="#Qb"/>tra
veritas clamet recte non fieri nisi mutetur:
<lb ed="#Qb"/>quia utrumque tunc erit rectum, si erit pro tem<lb ed="#Qb"/>porum
diversitate diversum</quote>.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>