-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Ai4t2s2q2c1.xml
644 lines (644 loc) · 42.9 KB
/
ahsh-l2Ai4t2s2q2c1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 2, S. 2, Q. 2, C. 1</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 2, S. 2, Q. 2, C. 1</title>
<date when="2017-06-27">June 27, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="quaracchi1928">Quaracchi 1928</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-06-27" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Qb" n="610"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Hd1e107">Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 2, S. 2, Q. 2, C. 1</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Hd1e110" type="question-title">UTRUM CORPUS MULIERIS FORMARI DEBUERIT IN VIRI ADIUTORIUM<!--1-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e113">
<lb ed="#Qb"/><title>Gen.</title> 2, 18 scribitur: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e117" source="http://scta.info/resource/gen2_18">Non est bonum hominem
<lb ed="#Qb"/>esse solum; faciamus ei adiutorium simile sibi</quote>.
<lb ed="#Qb"/>Et quaerit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, <title>Super Genesim ad lit<lb ed="#Qb"/>teram</title>,
IX<!--2-->, ad quid<!--e--> debuit habere hoc adiuto<lb ed="#Qb"/>rium.
Et determinat quod ad procreationem filio<lb ed="#Qb"/>rum,
dicens: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e134">Si quaeritur ad quam rem fieri
<lb ed="#Qb"/>oportuit hoc adiutorium, nihil aliud probabiliter
<lb ed="#Qb"/>occurrit quam propter filios procreandos, sicut
<lb ed="#Qb"/>adiutorium semini terra est ut virgultum ex utro<lb ed="#Qb"/>que
nascatur</quote>. Et hoc ostendit sic<!--3-->: Quia non
<lb ed="#Qb"/>oportuit sibi dari adiutorium mulieris magis quam
<lb ed="#Qb"/>viri propter terram excolendam nec ad tollendum
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>fastidium nec ad convivendum vel colloquendum
<lb ed="#Qb"/>nec ad hoc quod unus alteri esset conformis in
<lb ed="#Qb"/>pace et voluntate. Et huiusmodi causis exclusis
<lb ed="#Qb"/>concludit quod non fuit alia causa quam pro<lb ed="#Qb"/>creatio
filiorum. Dicit enim sic, <title>Super Genesim</title>, IX:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e162">Si ad hoc adiutorium gignendi filios non esset
<lb ed="#Qb"/>facta mulier viro, ad quod ergo adiutorium facta
<lb ed="#Qb"/>est? Si<!--f--> quia simul operaretur terram: nondum
<lb ed="#Qb"/>erat labor ut adiumento indigeret, et, si opus esset,
<lb ed="#Qb"/>melius adiutorium masculus fieret. Hoc et de so<lb ed="#Qb"/>latio
dici potest, si solitudinis fortasse taedebat<!--g-->.
<lb ed="#Qb"/>Quanto enim congruentius ad convivendum et
<pb ed="#Qb" n="611"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>colloquendum duo amici pariter quam vir et
<lb ed="#Qb"/>mulier habitarent! Quod si oportebat alium iu<lb ed="#Qb"/>bendo<!--a-->,
alium obsequendo pariter vivere, ne con<lb ed="#Qb"/>trariae
voluntates pacem cohabitantium pertur<lb ed="#Qb"/>barent,
nec ad hoc retinendum ordo defuisset,
<lb ed="#Qb"/>quo prior unus, alter posterior, maxime si poste<lb ed="#Qb"/>rior
ex priore crearetur sicut femina creata est.
<lb ed="#Qb"/>An aliquis dixerit de costa hominis Deum femi<lb ed="#Qb"/>nam
tantum, non etiam masculum, si hoc vellet,
<lb ed="#Qb"/>iacere potuisse? Propter quod non invenio ad
<lb ed="#Qb"/>quod adiutorium facta sit mulier viro, si pariendi
<lb ed="#Qb"/>causa subtrahitur</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e209">
<lb ed="#Qb"/>Quaeritur ergo primo utrum conveniens fuit
<lb ed="#Qb"/>corpus mulieris formari in viri adiutorium ad
<lb ed="#Qb"/>prolis procreationem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e218">
<lb ed="#Qb"/>Et quod non, videtur: 1. Quia natura operatur
<lb ed="#Qb"/>in quantum brevius<!--b--> potest<!--1-->, et hoc spectat ad
<lb ed="#Qb"/>eius nobilitatem et dignitatem; ergo, si generatio
<lb ed="#Qb"/>humana fieret ab uno solo principio, videlicet ab
<lb ed="#Qb"/>una persona, et uno sexu, natura humana dignius
<lb ed="#Qb"/>et perfectius esset instituta; ergo videtur quod
<lb ed="#Qb"/>Deus non debuerit eam condere in sexuum plu<lb ed="#Qb"/>ralitate.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e239">
<lb ed="#Qb"/>2. Item, ratio quare omnes homines ex uno
<lb ed="#Qb"/>procedunt est ut invicem conglutinentur glutino
<lb ed="#Qb"/>dilectionis per unitatem quam habent in principio
<lb ed="#Qb"/>propagationis<!--2-->; sed si ab uno solo sexu homines
<lb ed="#Qb"/>orirentur, magis invicem coniungerentur quam cum
<lb ed="#Qb"/>propagantur ex plurium sexuum concursu; ergo
<lb ed="#Qb"/>videtur quod magis competebat hominem fieri in
<lb ed="#Qb"/>sexus unitate quam in sexuum diversitate.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e259">
<lb ed="#Qb"/>3. Item, nihil debuit Deus dare homini in<!--c-->
<lb ed="#Qb"/>adiutorium, quod praevideret ei esse in offendi<lb ed="#Qb"/>culum;
sed Deus praevidit muliebrem sexum
<lb ed="#Qb"/>praestiturum esse viro occasionem lapsus, et ita
<lb ed="#Qb"/>fieri ei in scandalum; ergo minus provide videtur
<lb ed="#Qb"/>fecisse, cum virili sexui addidit muliebrem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e275">
<lb ed="#Qb"/>4. Item, homo in statu innocentiae debuit
<lb ed="#Qb"/>fieri expeditus ad hoc quod posset assurgere
<lb ed="#Qb"/>sursum; sed intensio amoris circa creaturam
<lb ed="#Qb"/>aggravat mentem ne sursum tendat; si ergo mu<lb ed="#Qb"/>lier,
ex viro formata et in coniugium ei copulata,
<lb ed="#Qb"/>magis attrahebat affectum viri quam aliquid<!--d-->
<lb ed="#Qb"/>aliud creatum, sicut patet ex<!--e--> textu <title>Geneseos</title><!--3--> et
<lb ed="#Qb"/>ex eventu consequente, videtur quod formato viro
<lb ed="#Qb"/>non fuit conveniens Deum formare<!--f--> mulierem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e297">
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>5. Item, in genere animalium est aliqua species
<lb ed="#Qb"/>in qua non est distinctio sexus, sed sunt serius<!--g-->
<lb ed="#Qb"/>sive generis promiscui<!--h-->, ut cuniculus, lepus et
<lb ed="#Qb"/>huiusmodi; est et alia species in qua est distinctio
<lb ed="#Qb"/>huiusmodi<!--4-->; sed illa species animalis videtur esse
<lb ed="#Qb"/>perfectioris in genere suo, quae sine adiutorio
<lb ed="#Qb"/>alterius sufficit ad productionem sui similis quam
<lb ed="#Qb"/>quae non sufficit: perfectum enim est<!--i--> quod nullo
<lb ed="#Qb"/>indiget, ut<!--k--> dicit <name>Philosophus</name><!--5-->; ergo, si decet
<lb ed="#Qb"/>genus humanum communicare cum animalibus
<lb ed="#Qb"/>naturae perfectioris, videtur quod decebat homi<lb ed="#Qb"/>nem fieri in<!--l--> unitate sexus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e328">
<lb ed="#Qb"/>6. Item, in omni genere animalium, scilicet tam
<lb ed="#Qb"/>perfectorum quam imperfectorum, fit procreatio
<lb ed="#Qb"/>foetus sine adiutorio<!--m--> consimilis speciei. Hoc
<lb ed="#Qb"/>autem<!--n--> patet in genere animalis habitantis in tri<lb ed="#Qb"/>plici
elemento, cuiusmodi sunt reptilia in terra,
<lb ed="#Qb"/>aquatilia in aqua et volatilia in aere. Et illorum
<lb ed="#Qb"/>duplex genus: imperfectum et perfectum. Imper<lb ed="#Qb"/>fectum<!--o-->
appellatur totalum a <name>Philosopho</name><!--6-->, quod
<lb ed="#Qb"/>dicitur totalum, quia est totum simul propter
<lb ed="#Qb"/>carentiam perfectae distinctionis in sensibus vel
<lb ed="#Qb"/>quia totum in alis, secundum expositionem alio<lb ed="#Qb"/>rum,
cuiusmodi sunt apes et vespae; perfectum
<lb ed="#Qb"/>vero quod habet omnes sensus perfecte. De repti<lb ed="#Qb"/>libus,
quae habitant in terra<!--p-->, hoc patet: cicadae
<lb ed="#Qb"/>enim nascuntur ex pluvia et ranae et mures de
<lb ed="#Qb"/>terra<!--7-->. Unde <name>Basilius</name>, <title>Hexaëmeron</title>, IX<!--8-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e364">Non
<lb ed="#Qb"/>enim cicadas solum ex imbribus terra rigata pro<lb ed="#Qb"/>ducit
vel alia plurima volatilium millia, quorum
<lb ed="#Qb"/>maxima pars propter sui tenuitatem vocabulis
<lb ed="#Qb"/>caret, sed etiam mures et ranas ex terra generari
<lb ed="#Qb"/>videmus; denique in Aegyptiacis Thebis si plu<lb ed="#Qb"/>vias
largiores aestivo tempore terra fuderit, mox
<lb ed="#Qb"/>infinitis muribus tota completur regio</quote>. Similiter
<lb ed="#Qb"/>de aquatilibus patet. Dicit enim idem <name>Basilius</name>,
<lb ed="#Qb"/>eodem libro: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e387">Anguillas<!--q--> non aliter nisi de coeno
<lb ed="#Qb"/>nasci certissimum est, quarum genus nec ovum<!--r-->
<lb ed="#Qb"/>nec aliquis alter partus instaurat, sed de limo
<lb ed="#Qb"/>gignendi sortiuntur originem</quote>. De animantibus
<lb ed="#Qb"/>aëris vagis vel volatilibus similiter patet: apes
<lb ed="#Qb"/>enim nascuntur ex floribus, sicut dicunt et phi<lb ed="#Qb"/>losophi<!--9-->
et sancti et maxime Cassianus, in
<lb ed="#Qb"/>libro VII <title>De incarnatione Verbi contra Nestorium</title><!--10-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e405">Apes sicut minima admodum, ita prudentissima
<lb ed="#Qb"/>ac solertissima animalia, ex diversissimis edi le<lb ed="#Qb"/>gimus
atque exire naturis. Cum enim sint miri
<pb ed="#Qb" n="612"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>ingenii animantia et non solum sensu<!--a-->, sed etiam
<lb ed="#Qb"/>prudentia abundent, ex quibusdam herbarum flo<lb ed="#Qb"/>ribus
procreantur</quote>. De animalibus etiam perfec<lb ed="#Qb"/>torum
sensuum habemus exemplum a <name>Basilio</name>
<lb ed="#Qb"/>in vulturibus, <title>Hexaëmeron</title>, VIII<!--1-->, dicente: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e427">Eorum
<lb ed="#Qb"/>quae altius<!--b--> volitant animalium quaedam sterilia
<lb ed="#Qb"/>omnino sunt, sicut vultures, quos asserunt sine
<lb ed="#Qb"/>coitu generare<!--c-->, praecipue cum sint longaevi: nam
<lb ed="#Qb"/>vitam<!--d--> eorum centum annis manere confirmant</quote>.
<lb ed="#Qb"/>Praeterea, ut habetur ab <name>Augustino</name>, <title>De civi<lb ed="#Qb"/>tate
Dei</title><!--2-->, equa gignit sine commixtione cum mare,
<lb ed="#Qb"/>scilicet in Cappadocia. Quare ergo oportuit viro,
<lb ed="#Qb"/>qui conditus fuit in maxima potestate et virtute,
<lb ed="#Qb"/>dari adiutorium sibi simile ad procreationem
<lb ed="#Qb"/>prolis?
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e452">
<lb ed="#Qb"/>7. Item, nihil cuius simile in specie occasiona<lb ed="#Qb"/>liter
deducitur in esse operatione naturae, debuit
<lb ed="#Qb"/>inter prima principia rerum, id est<!--e--> inter illa opera
<lb ed="#Qb"/>ex quibus operatione naturae aliqua sunt in esse
<lb ed="#Qb"/>producta, cuiusmodi sunt de quibus habetur in
<lb ed="#Qb"/>operibus sex dierum, in esse produci; sed tale
<lb ed="#Qb"/>quid est mulier, id est occasionaliter operatione
<lb ed="#Qb"/>naturae producitur in esse. Unde <name>Philosophus</name>,
<lb ed="#Qb"/>libro <title>De animalibas</title><!--3-->, dicit quod <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e473">mulier est mas
<lb ed="#Qb"/>occasionatus</quote>; hoc autem dicit, quia natura inten<lb ed="#Qb"/>dens
producere virum in esse, occasionaliter pro<lb ed="#Qb"/>ducit
in esse mulierem; igitur mulier<!--f--> non debuit
<lb ed="#Qb"/>produci in esse inter prima rerum principia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e487">
<lb ed="#Qb"/>8. Item, summa sapientia, creaturis optime et
<lb ed="#Qb"/>discretissime providens, inter creaturas existentes
<lb ed="#Qb"/>ad eius imaginem non debuit aliquid condere
<lb ed="#Qb"/>quod non ad divinam formam principaliter con<lb ed="#Qb"/>formaretur,
sed magis irrationabili naturae: quod
<lb ed="#Qb"/>enim est Dei imago sive ad eius imaginem, prin<lb ed="#Qb"/>cipalem
debet habere respectum ad illud cuius
<lb ed="#Qb"/>est imago et<!--g--> non ad naturam irrationabilem,
<lb ed="#Qb"/>cuius imaginem non gerit; sed huiusmodi est
<lb ed="#Qb"/>mulier. Unde <name>Gregorius Nyssenus</name><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e510">Qui
<lb ed="#Qb"/>novit <quote>omnia antequam fiant</quote>, sicut <name>Propheta</name><!--5--> pro<lb ed="#Qb"/>nuntiat,
providens atque prospiciens virtute prae<lb ed="#Qb"/>scientiae
suae, in quae declinaret homo iuxta
<lb ed="#Qb"/>spontaneam voluntatem humanam motus arbitrii,
<lb ed="#Qb"/>quia id quod futurum erat inspexit, tribuit ima<lb ed="#Qb"/>gini
differentiam maris et feminae, quae iam non
<lb ed="#Qb"/>ad divinam formam principalemque respiceret, sed
<lb ed="#Qb"/>irrationabili naturae propinquaret<!--h--></quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e531">
<lb ed="#Qb"/>9. Item, ex ista auctoritate <name>Gregorii Nysseni</name>
<lb ed="#Qb"/>videtur quod mulier condita non esset in adiu<lb ed="#Qb"/>torium
viri nisi vir fuisset lapsus per culpam.
<lb ed="#Qb"/>Unde vult dicere quod, quia Deus sciebat primum
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>hominem peccaturum, et ita merito peccati defi<lb ed="#Qb"/>cere
a virtute in qua conditus erat, formavit Deus
<lb ed="#Qb"/>mulierem ut esset sibi<!--i--> in adiutorium ad filios
<lb ed="#Qb"/>procreandos, et sic sexus differentia propter pec<lb ed="#Qb"/>catum
erat, non propter peccatum ut tunc perpe<lb ed="#Qb"/>tratum,
sed ut perpetrandum sive praecognitum
<lb ed="#Qb"/>a Deo fore perpetrandum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e560">
<lb ed="#Qb"/>Contra: a. Cum sit generatio in plantis et in
<lb ed="#Qb"/>animalibus, perfectiori modo est in animalibus
<lb ed="#Qb"/>quam in plantis; sed quamvis in plantis non sit
<lb ed="#Qb"/>manifesta distinctio sexuum, in animalibus tamen
<lb ed="#Qb"/>est distinctio sexuum manifesta, et hoc attestatur
<lb ed="#Qb"/>generationi perfectiori; ergo, si homo perfectis<lb ed="#Qb"/>simum
est omnium animalium, videtur quod
<lb ed="#Qb"/>conveniens fuerit hominem fieri in distinctione
<lb ed="#Qb"/>sexuum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e582">
<lb ed="#Qb"/>b. Item, ad perfectionem universitatis spectat
<lb ed="#Qb"/>quod agentia et patientia sint distincta; si ergo
<lb ed="#Qb"/>ad generationem humanam necessario concurrunt
<lb ed="#Qb"/>agens et patiens, et hoc secundum quod competit
<lb ed="#Qb"/>perfectioni universi, videtur quod debeant esse
<lb ed="#Qb"/>distincta.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e598">
<lb ed="#Qb"/>c. Item, in primo statu homo conditus erat ex
<lb ed="#Qb"/>duplici principio, scilicet ex spirituali et corpo<lb ed="#Qb"/>rali,
et in primo communicabat cum angelis, in
<lb ed="#Qb"/>secundo cum animalibus brutis<!--6-->; sed principium
<lb ed="#Qb"/>spirituale hominis, quod est anima, sicut commu<lb ed="#Qb"/>nicat
cum angelis in participatione rationis, sic
<lb ed="#Qb"/>communicat in modo productionis et cibationis:
<lb ed="#Qb"/>sicut enim angelus producitur in esse per crea<lb ed="#Qb"/>tionem
et reficitur per Verbum vitae<!--7-->, sic et anima
<lb ed="#Qb"/>rationalis; ergo videtur quod consimiliter ex parte
<lb ed="#Qb"/>corporis homo habeat cum brutis cibari et gene<lb ed="#Qb"/>rari;
sed homo habebat cibari ex fructibus arbo<lb ed="#Qb"/>rum
et terrae nascentibus sicut animalia bruta;
<lb ed="#Qb"/>ergo debet communicare in modo generandi cum<!--k-->
<lb ed="#Qb"/>animalibus brutis; sed, cum sit<!--l--> duplex modus -
<lb ed="#Qb"/>est enim quidam<!--m--> modus generandi in distinctione
<lb ed="#Qb"/>sexus, quidam sine — magis convenit<!--"--> homini
<lb ed="#Qb"/>illa communicatio quae est per modum nobilio<lb ed="#Qb"/>rem
quam alia; modus autem nobilior est quo
<lb ed="#Qb"/>distinguitur agens a patiente quam ille quo con<lb ed="#Qb"/>funduntur
in eodem; ergo etc. — Quod con<lb ed="#Qb"/>cedimus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e648">
<lb ed="#Qb"/>[Solutio]: Ad praedictorum intelligentiam est
<lb ed="#Qb"/>notandum quod conveniens fuit genus humanum
<lb ed="#Qb"/>formari in sexuum distinctione secundum quod
<lb ed="#Qb"/>innuit textus <title>Geneseos</title><!--8-->. Huius autem ratio fuit
<lb ed="#Qb"/>litteralis, moralis, allegorica et anagogica. Litte<lb ed="#Qb"/>ralis
quidem, quia natura desiderat perfectionem
<pb ed="#Qb" n="613"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>et refugit confusionem<!--1-->, et ideo debuit homo fieri
<lb ed="#Qb"/>taliter ut esset in eo perfectio ad actum propagandi,
<lb ed="#Qb"/>et ita in primaria hominis conditione debuit fieri
<lb ed="#Qb"/>agens et patiens, et haec inconfusa. Et hinc est
<lb ed="#Qb"/>quod mulier formata fuit a viro distincta, ne, si
<lb ed="#Qb"/>pluralitas sexuum in unam personam concurreret<!--a-->,
<lb ed="#Qb"/>confusionem faceret<!--b-->, quam refugit natura et rec<lb ed="#Qb"/>tum
rationis iudicium, sicut videmus circa<!--c--> her<lb ed="#Qb"/>maphroditum.
- Ratio vero moralis fuit ut
<lb ed="#Qb"/>in hoc erudiretur homo quantum ad usum hu<lb ed="#Qb"/>militatis
et exercitium caritatis, videlicet ut dum
<lb ed="#Qb"/>vir videret se alieni sexus indigere, se ipsum
<lb ed="#Qb"/>humiliaret; dum etiam attenderet alium sexum
<lb ed="#Qb"/>suo auxilio indigere, se ipsum illi liberaliter<!--d-->
<lb ed="#Qb"/>impenderet et caritative. — Ratio allegorica
<lb ed="#Qb"/>fuit ut in illorum sexuum distinctione et con<lb ed="#Qb"/>iunctione
in carnis unitatem<!--e--> significaretur con<lb ed="#Qb"/>iunctio
Christi et Ecclesiae<!--2-->. — Postremo<!--f--> ratio
<lb ed="#Qb"/>fuit anagogica, ut in illa amicabili coniunctione
<lb ed="#Qb"/>viri et mulieris significaretur coniunctio animae et
<lb ed="#Qb"/>Dei. Unde <name>Hugo</name><!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e713">Erant duo in ipso coniugio,
<lb ed="#Qb"/>coniugium ipsum et coniugii<!--g--> officium, et utrum<lb ed="#Qb"/>que
sacramentum erat. Coniugium constabat in
<lb ed="#Qb"/>consensu foederis socialis, officium coniugii con<lb ed="#Qb"/>stabat
in copula carnis. Coniugium sacramentum
<lb ed="#Qb"/>fuit cuiusdam societatis spiritualis quae per di<lb ed="#Qb"/>lectionem
erat inter Deum et animam, in qua so<lb ed="#Qb"/>cietate
anima sponsa erat et sponsus Deus. Offi<lb ed="#Qb"/>cium
coniugii sacramentum fuit cuiusdam societa<lb ed="#Qb"/>tis
quae futura erat per carnem assumptam inter
<lb ed="#Qb"/>Christum et Ecclesiam, in qua societate Christus
<lb ed="#Qb"/>sponsus futurus erat et sponsa Ecclesia</quote>. Signifi<lb ed="#Qb"/>catur
ergo hac coniunctione coniunctio animae et
<lb ed="#Qb"/>Dei et quantum ad magnitudinem adhaerentiae
<lb ed="#Qb"/>et-quantum ad fructus foecunditatem. Sicut enim
<lb ed="#Qb"/>mulier in coniunctione ad virilem sexum habet
<lb ed="#Qb"/>foecundari, sic bona voluntas foecundari habet
<lb ed="#Qb"/>dum<!--h--> Deo adhaeret per gratiam Spiritus Sancti,
<lb ed="#Qb"/>quae est tamquam summularium Spiritus Sancti.
<lb ed="#Qb"/>Unde <name>Hugo</name><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e754">In hoc officio, masculo quidem,
<lb ed="#Qb"/>qui superior erat, datum est quod propagandum
<lb ed="#Qb"/>fuisset de suo semine, feminae autem concipere
<lb ed="#Qb"/>et parere, ut in eadem similitudine demonstra<lb ed="#Qb"/>retur
quoniam in illa invisibili societate anima
<lb ed="#Qb"/>rationalis nullatenus fructificare posset nisi prius
<lb ed="#Qb"/>semen virtutis a Deo conciperet</quote>. Ad hoc etiam<!--i-->
<lb ed="#Qb"/>iaciunt rationes quae supra in opponendo<!--5--> ad<lb ed="#Qb"/>ductae
sunt.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e776">
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>[Ad obiecta]: 1. Ad primo obiectum in con<lb ed="#Qb"/>trarium
dicendum quod <mentioned>bonitati sive virtuti<!--k--> na<lb ed="#Qb"/>turae
attestatur quod non facit per plura</mentioned> etc.,
<lb ed="#Qb"/>hoc verum est, quando ita bene et ita conve<lb ed="#Qb"/>nienter
facit brevi operatione sicut fieret prolixiore
<lb ed="#Qb"/>et uno operatore sicut pluribus. Sed non est ita
<lb ed="#Qb"/>in proposito: melius enim et convenientius pro<lb ed="#Qb"/>ducitur
proles ex mare et femina quam fieret si
<lb ed="#Qb"/>ex mare solummodo produceretur, sicut ex dictis
<lb ed="#Qb"/>patet<!--6-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e802">
<lb ed="#Qb"/>Si autem quaereretur quare Deus non fecit
<lb ed="#Qb"/>virum talis potestatis et virtutis ut sine adiutorio
<lb ed="#Qb"/>feminae posset genus humanum propagare: dici
<lb ed="#Qb"/>posset quod Deus sapientissime condidit res et
<lb ed="#Qb"/>unicuique dedit naturam quae sibi competebat;
<lb ed="#Qb"/>ut enim dicitur, IX <title>[Super] Genesim ad litteram</title><!--7-->,
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e817">potentia Dei non est temeraria, [sed] sapiente<!--l-->
<lb ed="#Qb"/>virtute omnipotens</quote>. Et <name>Hugo</name><!--8-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e822">Singulis provi<lb ed="#Qb"/>det
ut habeat unumquodque quod sibi debetur et
<lb ed="#Qb"/>convenit</quote>. Natura autem creata de sua natura,
<lb ed="#Qb"/>ratione qua creata est, indigens est: unde alieno
<lb ed="#Qb"/>eget auxilio. Homo ergo<!--m-->, ratione qua est crea<lb ed="#Qb"/>tura,
naturam habet in<!--n--> indigentia constitutam<!--o-->.
<lb ed="#Qb"/>Unde <name>Hugo</name><!--9-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e838">Homo natura egens erat alieni
<lb ed="#Qb"/>auxilii, quo vel salvaret quod mutabile acceperat
<lb ed="#Qb"/>vel augeret quod non consummatum habebat</quote>.
<lb ed="#Qb"/>Divina ergo sapientia, optime providens hominis
<lb ed="#Qb"/>indigentiae, providit non solum de adiutorio, quo
<lb ed="#Qb"/>salvaret quod mutabile accepit, id est<!--p--> bonum
<lb ed="#Qb"/>quod ad corporis mutabilis salutem spectat, sed
<lb ed="#Qb"/>quo augeret quod<!--q--> non consummatum habebat,
<lb ed="#Qb"/>id est bonum quo aptus fuit ad divinam partici<lb ed="#Qb"/>pationem
in gloria. Propter hoc Deus in provi<lb ed="#Qb"/>dendo
primo homini indigenti adiutorio ad pro<lb ed="#Qb"/>lis
procreationem providit illi modo optimo<!--r-->, ut
<lb ed="#Qb"/>quo illi innotescerent divina sacramenta et humi<lb ed="#Qb"/>liaretur
et ad amorem Dei et proximi accende<lb ed="#Qb"/>retur,
ut patet in assignatione causarum quare
<lb ed="#Qb"/>data fuit primo viro mulier in adiutorium<!--10-->. Prae<lb ed="#Qb"/>terea<!--s-->,
non decuit humanam<!--t--> dignitatem in tali
<lb ed="#Qb"/>opere, scilicet propagationis humanae, confusio<lb ed="#Qb"/>nem
agentis et patientis sustinere. Ex iis patet
<lb ed="#Qb"/>quod melius et decentius factum fuit cum homine,
<lb ed="#Qb"/>qui erat principium generationis humanae, quando
<lb ed="#Qb"/>datum fuit illi <quote>adiutorium sibi simile</quote>, quam si
<lb ed="#Qb"/>esset sibi datum in conditione quod ad modum<!--u-->
<lb ed="#Qb"/>quorumdam irrationalium sine tali adiutorio posset
<lb ed="#Qb"/>prolem producere.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e893">
<pb ed="#Qb" n="614"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>2. Ad aliud dicendum quod modus procreandi
<lb ed="#Qb"/>prolem per commixtionem<!--a--> similium in specie,
<lb ed="#Qb"/>dummodo una persona commiscentium originem
<lb ed="#Qb"/>habuerit ex altera, non diminuit rationem mutuae
<lb ed="#Qb"/>dilectionis in prole, quia et in hoc modo propa<lb ed="#Qb"/>gationis
sicut in alio omnes sunt ab uno, et iste
<lb ed="#Qb"/>modus est propagatis utilior ratione qua in hac
<lb ed="#Qb"/>commixtione divina percipiunt sacramenta, et con<lb ed="#Qb"/>venientior<!--b-->
ratione qua contusio naturarum non
<lb ed="#Qb"/>admittitur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e922">
<lb ed="#Qb"/>3. Ad aliud dicendum quod divina sapientia
<lb ed="#Qb"/>sive providentia, quae est lex aeterna, non est
<lb ed="#Qb"/>eventibus temporalibus regulanda: quod fieret, si
<lb ed="#Qb"/>facienda non faceret neque ordinanda ordinaret
<lb ed="#Qb"/>nisi secundum proventus consequentes rerum
<lb ed="#Qb"/>conditionem. Sicut enim divina<!--c--> voluntas non ha<lb ed="#Qb"/>bet
causam<!--1-->, sed ipsa est causa simpliciter et per
<lb ed="#Qb"/>se, nec iuste vult aliquid quia illud<!--d--> futurum est
<lb ed="#Qb"/>iustum, sed e converso — unde <name>Hugo</name><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e943">Prima
<lb ed="#Qb"/>rerum omnium causa voluntas est Creatoris, quam
<lb ed="#Qb"/>nulla praecedens causa movit, quia aeterna est,
<lb ed="#Qb"/>neque subsequens aliqua confirmat, quoniam ex
<lb ed="#Qb"/>semetipsa<!--e--> iusta est. Neque enim idcirco iuste
<lb ed="#Qb"/>voluit, quia futurum iustum fuit quod voluit, sed
<lb ed="#Qb"/>quod<!--f--> voluit, idcirco iustum fuit, quia ipse vo<lb ed="#Qb"/>luit</quote>
— similiter nec sua<!--g--> dispositio vel providen<lb ed="#Qb"/>tia
recta<!--h--> est sive ordinata, quia aliquod futurum
<lb ed="#Qb"/>est ordinatum et rectum, sed quae bona sunt
<lb ed="#Qb"/>et bene facta secundum ipsam sunt talia, et quae
<lb ed="#Qb"/>mala secundum ipsam<!--i--> ordinata. Unde <name>Hugo</name><!--3-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e970">Secundum hanc universalem providentiam cunc<lb ed="#Qb"/>torum
non solum suis, quae bona fecit, sed alie<lb ed="#Qb"/>nis
quoque, quae mala non ipse fecit, sed per<lb ed="#Qb"/>misit,
quod debitum est, dispensat, ut nihil in
<lb ed="#Qb"/>regno suo iustam ordinationem evadat</quote>. Quod
<lb ed="#Qb"/>ergo summa sapientia convenienter et utiliter
<lb ed="#Qb"/>disposuit, scilicet mulierem dari viro in adiu<lb ed="#Qb"/>torium,
non debuit propter malum, occasionaliter
<lb ed="#Qb"/>sequens, non fieri, sed malum, si fieret, conve<lb ed="#Qb"/>nienter
ordinari. Unde <name>Hugo</name><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e992">Bona<!--k--> disposi<lb ed="#Qb"/>tionem
desuper<!--l--> habent, et ut sint, quia bona sunt,
<lb ed="#Qb"/>et ut sic sint, quia ordinata sunt; mala vero ex
<lb ed="#Qb"/>dispositione superna non habent quod sunt, quia
<lb ed="#Qb"/>mala sunt, et tamen habent quod sic sunt, quia<!--m-->
<lb ed="#Qb"/>ordinata sunt. Deus enim malum non facit, sed,
<lb ed="#Qb"/>cum factum est, inordinatum esse non permittit,
<lb ed="#Qb"/>quia malorum auctor non est, sed ordinator</quote>.
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>Multa enim sunt bona quae elicit divina sapien<lb ed="#Qb"/>tia
ex malis, ut supra tactum est<!--5-->, propter quae<!--n-->
<lb ed="#Qb"/>convenienter permittit ea fieri. Ut enim dicit <name>Augu<lb ed="#Qb"/>stinus</name>,
XI libro <title>De civitate Dei</title>, cap. 18<!--6-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e1021">Neque
<lb ed="#Qb"/>Deus ullum, non dico angelorum, sed vel homi<lb ed="#Qb"/>num
crearet, quem malum futurum esse prae<lb ed="#Qb"/>scisset,
nisi pariter nosset quibus eos bonorum
<lb ed="#Qb"/>usibus commodaret</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e1033">
<lb ed="#Qb"/>4. Ad aliud dicendum quod adiutorium illud
<lb ed="#Qb"/>datum viro non impediebat assurrectionem eius
<lb ed="#Qb"/>ad superna, quia nondum movebatur aliqua affec<lb ed="#Qb"/>tione
amoris libidinosi, quia adhuc habebat iusti<lb ed="#Qb"/>tiam
naturalem cum integritate naturae, sed potius
<lb ed="#Qb"/>promovebat, ut patet consideratis rationibus su<lb ed="#Qb"/>pra
dictis<!--7-->, scilicet quare datum fuit illi adiutorium
<lb ed="#Qb"/>tale. Amor enim naturalis proximi in statu inno<lb ed="#Qb"/>centiae
non impediebat erectionem affectus per
<lb ed="#Qb"/>amorem in Deum<!--8-->: quod patet, quia regulabatur
<lb ed="#Qb"/>iustitia naturali.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e1059">
<lb ed="#Qb"/>5. Ad aliud quod obicitur de animalibus
<lb ed="#Qb"/>promiscui sexus: dicendum quod ad procreatio<lb ed="#Qb"/>nem
foetus talium animalium est unum gerens
<lb ed="#Qb"/>vicem maris et aliud vicem feminae, verumtamen
<lb ed="#Qb"/>vicissim hoc faciunt: utrumque<!--o--> enim utriusque
<lb ed="#Qb"/>utitur officio; quod enim uno tempore vicem gerit
<lb ed="#Qb"/>maris, alio vicem gerit feminae. Unde in talibus
<lb ed="#Qb"/>non est procreatio foetus ex uno nec modus iste
<lb ed="#Qb"/>procreationis perfectus est, sed imperfectus, et in
<lb ed="#Qb"/>natura nobili abusio esset, non usus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e1084">
<lb ed="#Qb"/>6. Ad illud quod primo obicitur de triplici
<lb ed="#Qb"/>genere animalium quae non producuntur in esse
<lb ed="#Qb"/>per commixtionem maris et feminae in suo genere:
<lb ed="#Qb"/>dicendum quod hoc est naturae defectus in illis
<lb ed="#Qb"/>et imperfectionis. Ut enim dicit <name>Philosophus</name><!--9-->,
<lb ed="#Qb"/>tunc est unumquodque perfectum, cum potest
<lb ed="#Qb"/>attingere propriae virtuti; tunc autem dicitur res
<lb ed="#Qb"/>naturae attingere propriae virtuti, sicut ibidem<!--10-->
<lb ed="#Qb"/>patet, quando potest facere<!--q--> quale ipsum est. Iste
<lb ed="#Qb"/>igitur modus productionis naturae attestatur im<lb ed="#Qb"/>perfectioni;
quare homini non conveniebat. Nec
<lb ed="#Qb"/>dicit <name>Basilius</name> vulturem produci in esse sine
<lb ed="#Qb"/>semine consimilis in specie, sed potius quod dicit
<lb ed="#Qb"/>relatio est quaedam secundum assertionem alio<lb ed="#Qb"/>rum.
Quae<!--r--> autem virtus collata huiusmodi avibus
<lb ed="#Qb"/>et aliis animalibus est a Conditore eorum, meam
<lb ed="#Qb"/>latet<!--s--> insipientiam et modum propagationis in
<lb ed="#Qb"/>illis ignoro, sed quod generatione univoca aliquod
<pb ed="#Qb" n="615"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>huiusmodi sine semine vel aliquo seminis virtu<lb ed="#Qb"/>tem
habente non producatur in esse, vehementer
<lb ed="#Qb"/>opinor.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e1136">
<lb ed="#Qb"/>7. Ad aliud dicendum<!--a--> quod quaedam est
<lb ed="#Qb"/>occasio quae importat vitium, sicut inordinatio
<lb ed="#Qb"/>vel<!--b--> ex parte superfluitatis vel indigentiae, ut
<lb ed="#Qb"/>in<!--c--> monstris, et ista non fuit in prima con<lb ed="#Qb"/>ditione;
alia est occasio quae magis respicit
<lb ed="#Qb"/>proprietatem aut veritatem ex parte finis, et sic
<lb ed="#Qb"/>posset dici mulier occasionata, id est occasione
<lb ed="#Qb"/>viri facta quodam modo. Sed hoc modo ultimo<!--d-->
<lb ed="#Qb"/>non loquitur <name>Philosophus</name> nec verbum eius
<lb ed="#Qb"/>veritatem habet quantum ad statum primae con<lb ed="#Qb"/>ditionis:
natura enim muliebris aeque<!--e--> pertinet
<lb ed="#Qb"/>ad veritatem naturae humanae sicut natura viri<lb ed="#Qb"/>lis,
sicut probat <name>Iulianus Toletanus</name>, in libro
<lb ed="#Qb"/>qui dicitur <title>Prognostica futuri saeculi</title>, libro III,
<lb ed="#Qb"/>cap. 23<!--1-->, et introducit verbum <name ref="#Augustine">Augustini</name><!--2--> di<lb ed="#Qb"/>centis:
<quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e1176"><mentioned>Non est vitium sexus femineus, sed na<lb ed="#Qb"/>tura</mentioned>;
corporibus enim illis in futuro vitia detra<lb ed="#Qb"/>hentur
et natura salvabitur</quote>. Quod nullo modo
<lb ed="#Qb"/>esset, nisi<!--f--> differentia sexus pertineret ad na<lb ed="#Qb"/>turam.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e1188">
<lb ed="#Qb"/>8. Ad illud quod dicit <name>Nyssenus</name>, dici po<lb ed="#Qb"/>test<!--g-->
quod mulier condita fuit ut esset viro in
<lb ed="#Qb"/>officium<!--h-->, habito respectu ad statum innocentiae,
<lb ed="#Qb"/>et ut esset illi in remedium, habito respectu ad
<lb ed="#Qb"/>statum lapsus. Et hoc videntur insinuare verba
<lb ed="#Qb"/>eius in quibus dicitur: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e1203">Quia<!--i--> id, quod futurum
<lb ed="#Qb"/>erat, inspexit, tribuit imagini differentiam maris et
<lb ed="#Qb"/>feminae, quae iam non ad divinam formam prin<lb ed="#Qb"/>cipalemque
respiceret, sed irrationabili<!--k--> naturae
<lb ed="#Qb"/>propinquare videretur</quote>. In statu enim lapsus irra<lb ed="#Qb"/>tionabili
naturae videbantur appropinquare, quia
<lb ed="#Qb"/>tunc insurgebant in eis motus brutales et inor<lb ed="#Qb"/>dinati,
nec poterant ad invicem carnaliter com<lb ed="#Qb"/>misceri
sine libidine et voluptate inordinata, in
<lb ed="#Qb"/>qua factus est homo totus caro ad modum bruti.
<lb ed="#Qb"/>Si autem stetissent in innocentia in qua conditi
<lb ed="#Qb"/>erant, non esset sic. Unde <name>Hugo</name><!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e1229">Ante<!--l--> pec<lb ed="#Qb"/>catum
institutum fuit coniugium et coniugii offi<lb ed="#Qb"/>cium,
utrumque ad sacramentum; ut coniugium<!--m-->
<lb ed="#Qb"/>quidem sanctificaretur<!--n--> pura mentis dilectione,
<lb ed="#Qb"/>officium quoque coniugii impleretur sine carnis
<lb ed="#Qb"/>pollutione. Nunc vero, quia per peccatum homi<lb ed="#Qb"/>nis
caro humana corrupta est, iam post peccatum
<lb ed="#Qb"/>carnis commixtio sine carnali concupiscentia fieri
<lb ed="#Qb"/>non potest</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e1250">
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>9. Sed, quia videtur esse opinio Graecorum,
<lb ed="#Qb"/>scilicet <name>Gregorii Nysseni</name> et <name>Ioannis Da<lb ed="#Qb"/>masceni</name>,
quod non fuisset condita mulier nisi
<lb ed="#Qb"/>Dominus praevidisset lapsum humanum — dicit
<lb ed="#Qb"/>enim <name>Damascenus</name>, II<!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e1265">Sciens praecognitor
<lb ed="#Qb"/>Deus quod in transgressione fieret et sub cor<lb ed="#Qb"/>ruptione
caderet, fecit ex ipso feminam auxilia<lb ed="#Qb"/>tricem
ipsi secundum ipsum: auxiliatricem autem
<lb ed="#Qb"/>ad eam quae per genesim, id est<!--o--> per genera<lb ed="#Qb"/>tionem,
post transgressionem generis<!--p--> ex succes<lb ed="#Qb"/>sione
consistentiam</quote> — propter hoc aliter respon<lb ed="#Qb"/>dendum<!--q-->.
Si enim dictum <name>Nysseni</name> cum praeci<lb ed="#Qb"/>sione
intelligatur et causam importet sub hoc
<lb ed="#Qb"/>sensu: <mentioned>si non peccasset primus parens vel non
<lb ed="#Qb"/>esset peccaturus, non sequeretur mulieris forma<lb ed="#Qb"/>tio</mentioned>,
ut quasi peccatum praescitum futurum esse
<lb ed="#Qb"/>causa fuerit formationis corporis muliebris: hoc
<lb ed="#Qb"/>nullo modo est concedendum, sed est contra catho<lb ed="#Qb"/>licos
et latinos expositores<!--5-->, et maxime contra <name>Au
<lb ed="#Qb"/>gustinum</name>, XIV libro <title>De civitate Dei</title><!--r-->, cap. 21<!--6-->,
<lb ed="#Qb"/>dicentem: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-Qd1e1303">Illa benedictio nuptiarum, ut coniu<lb ed="#Qb"/>gata
crescerent et multiplicarentur et implerent<!--s-->
<lb ed="#Qb"/>terram<!--7-->, quamvis et in delinquentibus perman<lb ed="#Qb"/>serit,
tamen antequam deliquerint data est, ut
<lb ed="#Qb"/>cognosceretur procreationem filiorum ad gloriam
<lb ed="#Qb"/>connubii, non ad poenam pertinere peccati</quote>. Et
<lb ed="#Qb"/>sic patet quod neque coniugium neque filiorum
<lb ed="#Qb"/>procreatio ex viro et muliere respicit tantum pri<lb ed="#Qb"/>mam
culpam. Aliter ergo intelligendum est ver<lb ed="#Qb"/>bum
<name>Nysseni</name> et <name>Damasceni</name>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c1-d1e1325">
<lb ed="#Qb"/>Ad quod nota<!--t-->: Primus homo conditus erat ut
<lb ed="#Qb"/>participaret divinum esse; unde intentio naturae
<lb ed="#Qb"/>in illo fuit perpetuatio esse talis, id est esse rei
<lb ed="#Qb"/>rationalis. Non autem in hoc stabat intentio Con<lb ed="#Qb"/>ditoris,
sed intendebat ut ex eo fieret propagatio
<lb ed="#Qb"/>humana et multiplicatio numeri electorum beati<lb ed="#Qb"/>ficandorum
in participatione Dei in gloria sive
<lb ed="#Qb"/>deiformitatis. <name>Nyssenus</name> ergo et <name>Damascenus</name>
<lb ed="#Qb"/>referentes considerationem ad primum finem, sci<lb ed="#Qb"/>licet
finem intentum a natura, quia primus homo
<lb ed="#Qb"/>conditus fuit immortalis, si non peccasset — unde
<lb ed="#Qb"/>poterat assequi finem illum, scilicet perpetuitatem
<lb ed="#Qb"/>esse sine commixtione sive coniunctione cum mu<lb ed="#Qb"/>liere
— ponunt quod non oportuit sibi dari adiu<lb ed="#Qb"/>torium
mulieris nisi fuisset casus in culpam.
<lb ed="#Qb"/>Unde non est dicendum quod ipsi crederent mu<lb ed="#Qb"/>lierem
non debere dari viro in adiutorium nisi
<lb ed="#Qb"/>peccasset, sed quod non oportuit propter primum
<pb ed="#Qb" n="616"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>finem; si autem non peccasset, debuit sibi dari
<lb ed="#Qb"/>in adiutorium ad procreationem sive multiplica<lb ed="#Qb"/>tionem
numeri electorum. Unde si quaereretur<!--a-->
<lb ed="#Qb"/>utrum <name>Nyssenus</name> et <name>Damascenus</name> ponebant
<lb ed="#Qb"/>mulierem non debere formari sive creari in adiu<lb ed="#Qb"/>torium
viri nisi causa vel occasione peccati:
<lb ed="#Qb"/>potest dici quod non, sed quod ponebant non
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>oportere illam dari viro in adiutorium propter
<lb ed="#Qb"/>esse sui perpetuationem nisi peccasset, oportuit
<lb ed="#Qb"/>tamen propter multiplicationem numeri electorum.
<lb ed="#Qb"/>Unde dicentes quod Deus praevidens transgres<lb ed="#Qb"/>sionem
tuturam, sic<!--b--> mulierem etc., non dicunt
<lb ed="#Qb"/>totam causam conditionis eius neque praecisam,
<lb ed="#Qb"/>ut dictum est<!--1-->.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>