-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Ai4t2s2q2c2.xml
451 lines (451 loc) · 31 KB
/
ahsh-l2Ai4t2s2q2c2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 2, S. 2, Q. 2, C. 2</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 2, S. 2, Q. 2, C. 2</title>
<date when="2017-06-27">June 27, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="quaracchi1928">Quaracchi 1928</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-06-27" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Qb" n="616"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Hd1e107">Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 2, S. 2, Q. 2, C. 2</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Hd1e110" type="question-title">UTRUM COSTA VEL ALIUD MEMBRUM FUERIT MATERIALE PRINCIPIUM EVAE<!--2-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e113">
<lb ed="#Qb"/>Sequitur de materiali principio ipsius Evae.
<lb ed="#Qb"/>Quaeritur ergo<!--c-->: quod fuit materiale princi<lb ed="#Qb"/>pium
illius, utrum costa vel membrum aliud?
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e122">
<lb ed="#Qb"/>Quod costa, videtur: a. <title>Gen.</title> 2, 22: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e126" source="http://scta.info/resource/gen2_22">Aedificavit
<lb ed="#Qb"/>Dominus Deus costam, quam tulerat<!--d--> de Adam,
<lb ed="#Qb"/>in mulierem</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e134">
<lb ed="#Qb"/>b. Item, mulier formata fuit ut esset viro in ob<lb ed="#Qb"/>sequium
sociale sive paritatis: hoc significatur
<lb ed="#Qb"/><title>Gen.</title> 3, 12, ubi dicitur: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e142" source="http://scta.info/resource/gen3_12">Mulier quam dedisti mihi
<lb ed="#Qb"/>in sociam</quote><!--e--> etc. Ergo debuit fieri ex illo membro
<lb ed="#Qb"/>quo maxime paritas exprimitur utriusque sexus;
<lb ed="#Qb"/>sed tale membrum est latus sive costa; ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e154">
<lb ed="#Qb"/>Contra: 1. Omnis sapiens operator, etsi<!--f--> pro<lb ed="#Qb"/>ducit
rem aliquam de aliquo materiali principio,
<lb ed="#Qb"/>illud praeeligit quod magis est habile ad illius for<lb ed="#Qb"/>mae
susceptionem; sed humor seminalis, qui<!--g-->
<lb ed="#Qb"/>erat in corpore viri, habilior erat ad susceptionem
<lb ed="#Qb"/>formae novi corporis quam costa; ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e170">
<lb ed="#Qb"/>2. Item, mulier formata est de corpore viri, ut
<lb ed="#Qb"/>sicut illorum magna fuit unio ex parte corporum,
<lb ed="#Qb"/>sic esset magna ex parte animorum, quae est
<lb ed="#Qb"/>unio dilectionis, ut scilicet ille diligeret eam tam<lb ed="#Qb"/>quam
partem sui et illa illum tamquam sui prin<lb ed="#Qb"/>cipium;
ergo debuit formari illo modo de illo
<lb ed="#Qb"/>quo magis ipsi coniungerentur, primo carne et
<lb ed="#Qb"/>consequenter animo; sed si de omnibus membris
<lb ed="#Qb"/>eius esset formata, magis esset illi colligata unione
<lb ed="#Qb"/>corporis; ergo<!--h--> etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e194">
<lb ed="#Qb"/>3. Item, si haec formatio sic fiebat ut maior esset
<lb ed="#Qb"/>inter eos colligatio amoris, debebat ita fieri ut
<lb ed="#Qb"/>nullo modo esset provocatio odii vel occasio; ergo
<lb ed="#Qb"/>debebat ita fieri ut nullum posset oriri dispen<lb ed="#Qb"/>dium
ipsi viro ex hac formatione; ergo non de<lb ed="#Qb"/>bebat
fieri ex aliquo membro integro, cuius sub<lb ed="#Qb"/>tractione
passus fuisset dispendium vel incurrisset
<lb ed="#Qb"/>infirmitatem; sed dicit <title>Glossa</title> <name ref="#Augustine">Augustini</name><!--3-->
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>super illud <title>Gen.</title> 2, 20: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e221" source="http://scta.info/resource/gen2_20">Adam non inveniebatur
<lb ed="#Qb"/>adiutorium</quote>: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e226">Mulier facta est de latere viri, quae
<lb ed="#Qb"/>per ipsum firma facta est, quia ex osse eius; ille
<lb ed="#Qb"/>propter ipsam infirmus, quia non costa, sed caro
<lb ed="#Qb"/>suppleta</quote>. Ergo non debuit illa formatio ex aliquo
<lb ed="#Qb"/>uno membro fieri, cuius carentia vel subtractione
<lb ed="#Qb"/>damnificaretur ipse vir, sed ex multis vel omnibus
<lb ed="#Qb"/>per subtractionem alicuius partis quasi insensi<lb ed="#Qb"/>bilis,
ita quod in nullo passus esset dispendium
<lb ed="#Qb"/>sensibile.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e247">
<lb ed="#Qb"/>4. Item, mulier condita fuit ut esset viro in <quote>so<lb ed="#Qb"/>ciam</quote>,
ut patet <title>Gen.</title> 3, 12; ergo debuit ex illis
<lb ed="#Qb"/>membris formari, in quibus maxima monstraretur
<lb ed="#Qb"/>aequalitas; sed magis esset monstrata eorum
<lb ed="#Qb"/>aequalitas, si de omnibus membris esset sumpta;
<lb ed="#Qb"/>ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e263">
<lb ed="#Qb"/>5. Item, multiplex reperitur formationis modus
<lb ed="#Qb"/>in genere humano, scilicet quadruplex, sicut mon<lb ed="#Qb"/>strat
<name ref="#Anselm">Anselmus</name><!--4-->, ut supra tactum est; sed in
<lb ed="#Qb"/>quolibet aliorum trium corpus formatum fuit in
<lb ed="#Qb"/>quadam integritate et perfectione respectu mate<lb ed="#Qb"/>rialis
principii: nam corpus Adae ex omnibus
<lb ed="#Qb"/>elementis, corpus Filii Dei ex humore seminario,
<lb ed="#Qb"/>quod habet respectum ad omnia membra Virginis,
<lb ed="#Qb"/>ex quibus operatione Spiritus Sancti erant collecti
<lb ed="#Qb"/>purissimi sanguines ex quibus erat corpus eius;
<lb ed="#Qb"/>pari ratione corpus mulieris debuit formari de viro
<lb ed="#Qb"/>ita ut aliquid haberet de singulis membris viri.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e295">
<lb ed="#Qb"/>6. Item, non videtur quod corpus mulieris for<lb ed="#Qb"/>matum
sit de corpore viri. Dicit enim <name>Isidorus</name><!--5-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e301">Adam et Eva conditi sunt simul</quote>. Ergo neutrum
<lb ed="#Qb"/>ex neutro formatum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e308">
<lb ed="#Qb"/>7. Item, si facta fuit ex costa, utrum ex osse
<lb ed="#Qb"/>tantum aut ex osse cum carne.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e315">
<lb ed="#Qb"/>8. Item, si facta fuit ex costa viri, quare non sup<lb ed="#Qb"/>plevit
Deus aliam costam pro illa, sed carnem, ut
<lb ed="#Qb"/>sic in nullo damnificaretur ex formatione mulieris?
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e324">
<pb ed="#Qb" n="617"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>Respondeo: Dicendum quod, sicut in praece<lb ed="#Qb"/>dentibus
habitum est<!--1-->, multis de causis mulier
<lb ed="#Qb"/>debuit formari de viro, quia omnes homines de<lb ed="#Qb"/>buerunt
esse ex uno, congruitate multiplici exi<lb ed="#Qb"/>gente.
Nec tantum corpus mulieris decens fuit
<lb ed="#Qb"/>formari ex viro, sed etiam ex costa. Et potest
<lb ed="#Qb"/>multiplex ratio huius<!--a--> congruentiae assignari:
<lb ed="#Qb"/>prima attenditur secundum exigentiam identitatis
<lb ed="#Qb"/>viri; secunda secundum exigentiam significatio<lb ed="#Qb"/>nis
sive praefigurationis; tertia attenditur secun<lb ed="#Qb"/>dum
officium paritatis; quarta ratio secundum
<lb ed="#Qb"/>exigentiam socialis dilectionis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e357">
<lb ed="#Qb"/>Prima ratio sive congruentia patet sic: Si
<lb ed="#Qb"/>aliquod membrum debuit detrahi ad formandum
<lb ed="#Qb"/>mulierem, illud potissime fuit idoneum in cuius
<lb ed="#Qb"/>subtractione mutilatio non praeberet deformitatem<!--b-->
<lb ed="#Qb"/>nec ablatio damnificationem; hoc autem fuit co<lb ed="#Qb"/>sta
inter omnia membra organica: detractio enim
<lb ed="#Qb"/>costae nullam attulit deformitatem<!--c-->, quia costa
<lb ed="#Qb"/>fuit de membris occultis. Nec aliquod attulit
<lb ed="#Qb"/>damnum. Dicit enim<!--d--> <name>Cassiodorus</name><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e378">Costae
<lb ed="#Qb"/>viginti quatuor radiis pro viscerum defensione
<lb ed="#Qb"/>flectuntur, ne teneritudo illa intraneorum impor<lb ed="#Qb"/>tuna
iniuria facillime laederetur</quote>. Et constat quod
<lb ed="#Qb"/>ita efficax reperitur ista causa in uno latere sicut
<lb ed="#Qb"/>in alio. — Alia fuit congruentia praefiguratio<lb ed="#Qb"/>nis
sive significationis. Modus enim formandi
<lb ed="#Qb"/>mulierem fuit ordinatus ad instructionem nostram.
<lb ed="#Qb"/>Nam sicut debuerat mulier fieri, ut sua coniunc<lb ed="#Qb"/>tione
cum viro significaret coniunctionem Christi
<lb ed="#Qb"/>cum Ecclesia, sic et formari, ut sua formatione si<lb ed="#Qb"/>gnificaretur
formatio Ecclesiae de Christo. Unde
<lb ed="#Qb"/>ad <title>Eph.</title> 5, 31-32: <quote>Et erant duo in carne una</quote><!--3-->; <quote>sa<lb ed="#Qb"/>cramentum
hoc magnum in Christo et Ecclesia</quote>;
<lb ed="#Qb"/><title>Glossa</title> <name ref="#Augustine">Augustini</name><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e414">Dormit Adam ut fiat
<lb ed="#Qb"/>Eva, moritur Christus ut fiat Ecclesia; dormiente
<lb ed="#Qb"/>Adam<!--e--> fit Eva de latere; mortuo Christo lancea<!--f-->
<lb ed="#Qb"/>percutitur latus, ut profluant sacramenta, quibus
<lb ed="#Qb"/>formetur<!--g--> Ecclesia</quote>. Et <title>Rom.</title> 5, 14: <quote>Qui est forma
<lb ed="#Qb"/>futuri</quote>, ibi <title>Glossa</title> <name>Chrysostomi</name><!--5-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e428">Sicut ille
<lb ed="#Qb"/>est pater omnium secundum carnem, sic Christus
<lb ed="#Qb"/>pater est omnium secundum fidem<!--h-->; et sicut ex
<lb ed="#Qb"/>latere illius dormientis assumpta est costa, unde<!--i-->
<lb ed="#Qb"/>formata est<!--k--> Eva, sic ex istius<!--l--> latere profluxe<lb ed="#Qb"/>runt
sacramenta, scilicet aqua ablutionis et san<lb ed="#Qb"/>guis
redemptionis, per quae salvatur Ecclesia</quote>.
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>— Tertia ratio fuit officium paritatis in
<lb ed="#Qb"/>procreatione prolis; officium autem illud medium
<lb ed="#Qb"/>tenet inter illos qui vacant huiusmodi operi. Quia
<lb ed="#Qb"/>ergo hoc officium, scilicet generationis, est of<lb ed="#Qb"/>ficium
paritatis et aequalitatis, mulier, quae for<lb ed="#Qb"/>mata
fuit ad hoc officium exequendum, de loco
<lb ed="#Qb"/>paritatis debuit formari, scilicet de latere sive
<lb ed="#Qb"/>de costa, hoc est de loco qui<!--m--> medium tenet
<lb ed="#Qb"/>inter supremum in corpore et infimum. De pa<lb ed="#Qb"/>ritate
maris et feminae in hoc opere habetur
<lb ed="#Qb"/><title>I Cor.</title> 7, 4: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e470" source="http://scta.info/resource/Icor7_4">Similiter et vir potestatem sui cor<lb ed="#Qb"/>poris
non habet, sed mulier</quote>; ibi <title>Glossa</title><!--8-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e475">In
<lb ed="#Qb"/>hoc pares sunt vir et mulier</quote>. Et in eodem<!--7-->:
<lb ed="#Qb"/><quote>Similiter et uxor viro</quote>; ibi <title>Glossa</title><!--8-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e482">Invicem
<lb ed="#Qb"/>sibi subici<!--n--> in hac causa dicit, ut una sit eorum
<lb ed="#Qb"/>voluntas in lege naturae</quote>, id est in prolis pro<lb ed="#Qb"/>creatione
sive commixtione in opere carnis, quod
<lb ed="#Qb"/>fieri debet secundum legem naturae. — Quarta
<lb ed="#Qb"/>autem ratio est coniunctio sive<!--o--> unio dilec<lb ed="#Qb"/>tionis.
Unde <name>Hugo</name><!--9-->, et idem habetur a <name>Magi<lb ed="#Qb"/>stro</name>,
II <title>Sententiarum</title><!--10-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e500">Facta est de latere viri,
<lb ed="#Qb"/>ut ostenderetur quia in consortium creabatur<!--p--> di<lb ed="#Qb"/>lectionis</quote>.
De utroque, scilicet officio paritatis et
<lb ed="#Qb"/>consortio dilectionis, potest intelligi illud quod
<lb ed="#Qb"/>dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, libro <title>De bono coniugali</title><!--11-->, in
<lb ed="#Qb"/>principio; dicit enim: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e517">Quoniam unusquisque
<lb ed="#Qb"/>homo humani generis pars est et sociale quid<lb ed="#Qb"/>dam
est humana natura magnumque habet et
<lb ed="#Qb"/>naturale bonum vim quoque amicitiae, ob hoc
<lb ed="#Qb"/>ex<!--q--> uno Deus voluit omnes homines condere,
<lb ed="#Qb"/>ut in sua societate, non sola similitudine generis,
<lb ed="#Qb"/>sed etiam cognationis vinculo tenerentur. Prima
<lb ed="#Qb"/>itaque naturalis humanae societatis copula vir et
<lb ed="#Qb"/>uxor est, quos nec ipsos singulos condidit Deus
<lb ed="#Qb"/>et tamquam alienigenas coniunxit, sed alteram<!--r-->
<lb ed="#Qb"/>creavit ex altero, significans etiam vim coniunc<lb ed="#Qb"/>tionis
in latere, unde<!--s--> et illa detracta formata
<lb ed="#Qb"/>est: lateribus enim sibi iunguntur qui pariter
<lb ed="#Qb"/>ambulant et pariter quo ambulant<!--t--> intuentur</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e549">
<lb ed="#Qb"/>Si autem obiceretur contra hoc quod
<lb ed="#Qb"/>dictum est, scilicet quod ad insinuationem pari<lb ed="#Qb"/>tatis
inter virum et mulierem facta fuit mulier
<lb ed="#Qb"/>de latere viri, per hoc quod dicitur <title>1 Cor.</title> 11, 3:
<lb ed="#Qb"/><quote>Caput mulieris vir</quote>, ibi dicit <title>Glossa</title><!--12-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e562">Quia ex
<lb ed="#Qb"/>eius costa, Dei virtute, formata est, et ideo debet
<lb ed="#Qb"/>subici viro, de quo facta est</quote>; et ad <title>Ephes.</title> 5, 23:
<pb ed="#Qb" n="618"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e575" source="http://scta.info/resource/eph5_23">Vir<!--a--> caput est mulieris</quote>, <title>Glossa</title><!--1--> ibi: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e578">Rector et
<lb ed="#Qb"/>auctor a quo mulier sumpsit initium</quote> — ad hoc
<lb ed="#Qb"/>potest dici quod mulier fuit indicta duplici
<lb ed="#Qb"/>subiectioni, scilicet reverentiae — et hoc quan<lb ed="#Qb"/>tum
ad statum innocentiae et quantum ad sta<lb ed="#Qb"/>tum<!--b-->
culpae; et hoc insinuatum fuit in formatione
<lb ed="#Qb"/>mulieris de parte viri: licet enim mulier condita
<lb ed="#Qb"/>esset ut aliquo modo par esset viro, tamen<!--c--> pe<lb ed="#Qb"/>nes
virum residebat auctoritas regiminis respectu
<lb ed="#Qb"/>mulieris, sicut viri est regere partes corporis sui;
<lb ed="#Qb"/>et hoc insinuatur in <title>Glossa</title> quadam <name>Augu<lb ed="#Qb"/>stini</name>
mystica super illud <title>Gen.</title> 2, 18: <quote>Facta est mu<lb ed="#Qb"/>lier
in adiutorium viri</quote>; quae <title>Glossa</title> sumitur
<lb ed="#Qb"/>II libro <title>Contra Manichaeum</title><!--2-->, et in eadem dicitur:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e612">Vocavit Adam uxorem suam tamquam potior in<lb ed="#Qb"/>feriorem<!--d-->:
et dixit<!--3-->: <quote>Hoc nunc os ex ossibus
<lb ed="#Qb"/>meis</quote><!--e--></quote> etc. — et subiectioni servitutis, et hoc
<lb ed="#Qb"/>quantum ad statum culpae, et hoc significatum est
<lb ed="#Qb"/><title>Gen.</title> 3, 16, ubi dicitur: <quote>Sub viri potestate eris</quote>.
<lb ed="#Qb"/>De hac subiectione, ad <title>Eph.</title> 5, 22<!--f-->: <quote>Mulieres viris
<lb ed="#Qb"/>suis subditae sint sicut Domino</quote>; <title>Glossa</title><!--4--> ibi:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e628">In ea simplicitate, qua Domino subditae sunt,
<lb ed="#Qb"/>sicut Sara subdita erat viro, quae dominum vo<lb ed="#Qb"/>cabat
Abraham</quote>, <title>I Petri</title> 3, 6. Haec autem subiec<lb ed="#Qb"/>tio
sive<!--g--> servitus debet intelligi, ut mihi videtur,
<lb ed="#Qb"/>de subiectione obedientiae. In quibus autem te<lb ed="#Qb"/>netur
uxor subdita esse viro sive obedire, habet
<lb ed="#Qb"/>quaestionem et ad minus, ut aestimo, in iis quae
<lb ed="#Qb"/>ad bonum spectant matrimonii. In<!--h--> formatione
<lb ed="#Qb"/>autem mulieris de parte viri<!--i--> quae situm habet
<lb ed="#Qb"/>in medio corporis, insinuatur illam habere ali<lb ed="#Qb"/>quam
paritatem cum viro, ut quantum ad ea
<lb ed="#Qb"/>quae dicta sunt. Unde haec bene compossibilia
<lb ed="#Qb"/>sunt<!--k-->: mulierem conditam fuisse ut subesset illi
<lb ed="#Qb"/>quantum ad aliqua — et hoc significatum est ex
<lb ed="#Qb"/>hoc quod ex parte aliqua illius formata est et
<lb ed="#Qb"/>maxime ex hoc quod ex parte inferiori, non su<lb ed="#Qb"/>prema
— et ut esset par quantum ad aliqua, et
<lb ed="#Qb"/>hoc significatum est per hoc quod fuit formata
<lb ed="#Qb"/>ex parte quae locum sive situm habet in medio
<lb ed="#Qb"/>illius, scilicet de costa.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e672">
<lb ed="#Qb"/>[Ad obiecta]: 1. Ad primum obiectum in
<lb ed="#Qb"/>contrarium, dicendum quod omnia sunt apud Om<lb ed="#Qb"/>nipotentem
eiusdem facilitatis: eadem enim faci<lb ed="#Qb"/>litate
producit aliquid in esse ex principio ma<lb ed="#Qb"/>teriali
habili ad formam rei producendae in esse
<lb ed="#Qb"/>et ex non habili, ex nihilo et ex<!--l--> aliquo. Propter
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>quod in productione rei in esse ex principio<!--m-->
<lb ed="#Qb"/>materiali eius omnipotentia non est attendendus
<lb ed="#Qb"/>ordo habilitatis sive dispositionis ad formam in<lb ed="#Qb"/>ducendam,
sed potius exigentia congruentiae vel
<lb ed="#Qb"/>utilitatis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e702">
<lb ed="#Qb"/>2. Ad aliud dicendum quod non fuit formata
<lb ed="#Qb"/>de latere propter unionem dilectionis ut<!--n--> totam
<lb ed="#Qb"/>causam sive praecisam, sed propter alia iam
<lb ed="#Qb"/>dicta<!--5--> et etiam propter alia quae tangit <name>Magi<lb ed="#Qb"/>ster</name>,
II <title>Sententiarum</title><!--6-->, et <name>Hugo</name>, libro <title>De sa<lb ed="#Qb"/>cramentis</title><!--7-->,
dicens: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e717">Facta est de latere viri ut
<lb ed="#Qb"/>ostenderetur quia in consortium creabatur dilec<lb ed="#Qb"/>tionis,
ne forte, si fuisset facta de capite, prae<lb ed="#Qb"/>ferenda
videretur vim ad dominationem aut, si de
<lb ed="#Qb"/>pedibus, subicienda ad servitutem<!--o-->. Quia igitur
<lb ed="#Qb"/>viro nec domina nec ancilla parabatur<!--p-->, sed so<lb ed="#Qb"/>cia,
nec de capite nec de pedibus, sed de latere
<lb ed="#Qb"/>fuerat producenda, ut iuxta se ponendam<!--q--> co<lb ed="#Qb"/>gnosceret
quam de iuxta<!--r--> se sumptam didicisset</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e738">
<lb ed="#Qb"/>3. Ad aliud dicendum quod in nullo damnifi<lb ed="#Qb"/>catus
est primus homo ex<!--s--> formatione illa. — Ad
<lb ed="#Qb"/><title>Glossam</title> supra dictam quae est quod <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e746">ille prop<lb ed="#Qb"/>ter
illam infirmus, quia non costa, sed caro<!--t--> est
<lb ed="#Qb"/>suppleta</quote>: dicendum quod <title>Glossa</title> illa intelligi<lb ed="#Qb"/>tur
de futura infirmitate, sub hoc sensu: propter
<lb ed="#Qb"/>ipsam sive per ipsam infirmandus<!--u--> erat. Unde
<lb ed="#Qb"/>verbo illo exprimitur causa infirmitatis tunc ha<lb ed="#Qb"/>bita,
sub hoc sensu: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e762">propter ipsam infirmus</quote>,
<lb ed="#Qb"/>id est habuit causam infirmitatis. Affectio enim
<lb ed="#Qb"/>amoris, qua movebatur erga eam, licet non esset
<lb ed="#Qb"/>inordinata tunc, causa fuit illi<!--v--> infirmitatis sub<lb ed="#Qb"/>secutae:
quia enim noluit contristari suas deli<lb ed="#Qb"/>cias,
ut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--8-->, consensit illi in ac<lb ed="#Qb"/>tum
prohibitum; unde peccavit et infirmus ef<lb ed="#Qb"/>fectus
est. Non ergo intelligitur illa <title>Glossa</title> de
<lb ed="#Qb"/>infirmitate aliqua corporali quam incurrit ex sub<lb ed="#Qb"/>tractione
costae. — Si obiciatur contra<!--x-->
<lb ed="#Qb"/>hoc quia ex ipsa <title>Glossa</title> videtur quod intelliga<lb ed="#Qb"/>tur
de infirmitate corporali, quia in <title>Glossa</title> sub<lb ed="#Qb"/>ditur
<quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e794">quia non costa, sed caro suppleta est<!--y--></quote>:
<lb ed="#Qb"/>dicendum quod hoc dicitur significative, non
<lb ed="#Qb"/>causative, id est suppletio carnis, non costae,
<lb ed="#Qb"/>signum fuit infirmationis, non confirmationis<!--z-->
<lb ed="#Qb"/>sive virtutis. De hoc infra habebitur fortasse<!--9-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e807">
<lb ed="#Qb"/>4. Ad illud quod sequitur, patet responsio,
<lb ed="#Qb"/>quia, ut dictum est<!--10-->, socialis coniunctio non fuit
<lb ed="#Qb"/>solum causa formationis mulieris ex costa, sed
<pb ed="#Qb" n="619"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>aliae rationes praetactae hic et illa quae tacta.
<lb ed="#Qb"/>est ab <name>Hugone</name> et <name>Magistro</name>, in <title>Sententiis</title><!--1-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e831">
<lb ed="#Qb"/>5. Ad illud quod sequitur, dicendum quod
<lb ed="#Qb"/>alia fuit ratio compositionis mulieris ex viro et
<lb ed="#Qb"/>compositionis Adae ex elementis et corporis Chri<lb ed="#Qb"/>sti
ex Virgine. Sicut enim patet ex dictis<!--2-->, mul<lb ed="#Qb"/>tiplex
est ratio quare congruebat quod fieret ex
<lb ed="#Qb"/>parte corporis et ex parte tali, cuius consimilem<!--a-->
<lb ed="#Qb"/>non est assignare de formatione corporis primi
<lb ed="#Qb"/>hominis de limo, in quo erant elementa qua<lb ed="#Qb"/>tuor<!--3-->,
et corporis Christi de sanguinibus cor<lb ed="#Qb"/>poris
<name>B. Virginis</name>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e855">
<lb ed="#Qb"/>6. Ad illud<!--b--> quod sequitur, dicendum quod
<lb ed="#Qb"/>verbum <name>Isidori</name> debet intelligi sicut illud verbum
<lb ed="#Qb"/><name>Iob</name> 40, 10: <quote>Ecce Behemoth, quem feci tecum</quote>,
<lb ed="#Qb"/>ubi quod dico <mentioned>tecum</mentioned> non est nota simultatis
<lb ed="#Qb"/>in tempore, sed similitudinis in ratione; unde
<lb ed="#Qb"/>sensus est: <quote>Quem feci tecum</quote>, id est tibi similem
<lb ed="#Qb"/>in ratione. Unde <name>Gregorius</name>, in <title>Moralibus</title><!--4-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e872">Si rerum causas subtili discussione pulsamus,
<lb ed="#Qb"/>simul factum angelum hominemque cognoscimus,
<lb ed="#Qb"/>simul videlicet, non unitate temporis, sed<!--c--> cogna<lb ed="#Qb"/>tione<!--d-->
rationis, simul per<!--e--> acceptam imaginem sa<lb ed="#Qb"/>pientiae
et non simul per coniunctam substantiam
<lb ed="#Qb"/>formae, ut dum homo eum, qui in ratione secum
<lb ed="#Qb"/>factus est, periisse considerat, vicinum sibi ca<lb ed="#Qb"/>sum
superbiae ex ipsa propinqui sui perditione
<lb ed="#Qb"/>pertimescat</quote>. Ecce vocat diabolum propinquum
<lb ed="#Qb"/>hominis propter rationabilitatis similitudinem, et
<lb ed="#Qb"/>hoc est quod dicit: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e896">simul in cognatione ratio<lb ed="#Qb"/>nis</quote>.
Similiter dicendum est in proposito quod
<lb ed="#Qb"/>Eva et Adam dicuntur simul conditi, non<!--f--> uni<lb ed="#Qb"/>tate
temporis, sed cognatione rationis<!--5-->. — Vel ali<lb ed="#Qb"/>ter
posset dici quod dicuntur simul conditi, sci<lb ed="#Qb"/>licet
in quadam simultate ordinis ad idem. Sicut
<lb ed="#Qb"/>enim vir est ordinatus ad summum bonum<!--g--> ut
<lb ed="#Qb"/>participet summum bonum<!--h--> in quadam deifor<lb ed="#Qb"/>mitate,
similiter et mulier. Et hoc videtur <name>Isi<lb ed="#Qb"/>dorus</name><!--6-->
velle, determinans quo modo <mentioned>simul</mentioned>,
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>dicens quod simul sunt conditi rationis ordine,
<lb ed="#Qb"/>non temporis unitate; et dicitur ordo rationis,
<lb ed="#Qb"/>quando<!--i--> res rationalis ad summum bonum or<lb ed="#Qb"/>dinatur.
Vel<!--k--> simul dicuntur conditi rationibus
<lb ed="#Qb"/>seminalibus, secundum quod dicit <name>Augusti<lb ed="#Qb"/>nus</name><!--7-->
illa fuisse creata simul cum aliis creaturis,
<lb ed="#Qb"/>iuxta illud: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e936" source="http://scta.info/resource/sir18_1">Qui vivit in aeternum, creavit omnia
<lb ed="#Qb"/>simul</quote>, <title>Eccli.</title> 18, 1.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e942">
<lb ed="#Qb"/>7. Ad illud quod quaeritur<!--l--> <mentioned>utrum formata
<lb ed="#Qb"/>erat de costa cum carne</mentioned> etc.: dicendum quod <mentioned>de
<lb ed="#Qb"/>costa cum carne</mentioned> non ex osse tantum; et hoc patet
<lb ed="#Qb"/><title>Gen.</title> 2, 23, ex verbis Adae, dicentis: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e952" source="http://scta.info/resource/gen2_23">Hoc nunc
<lb ed="#Qb"/>os ex ossibus meis et caro de carne mea</quote><!--m-->. —
<lb ed="#Qb"/>Ad aliud potest dici quod secundum quos<lb ed="#Qb"/>dam<!--8-->
pro costa in latere viri Dominus<!--n--> replevit
<lb ed="#Qb"/>locum costae carne ad litteram, sicut dicitur
<lb ed="#Qb"/><title>Gen.</title> 2, 21. Unde dicunt quod mulier in dextera
<lb ed="#Qb"/>parte abundat in una costa respectu viri. Alii
<lb ed="#Qb"/>dicunt quod Dominus pro illa costa supplevit
<lb ed="#Qb"/>aliam et<!--o--> quod caro ponitur hic pro costa ut
<lb ed="#Qb"/>significetur<!--p--> affectio viri ad mulierem de se for<lb ed="#Qb"/>matam
et inclinatio amoris carnalis. Et hoc insi<lb ed="#Qb"/>nuat
hoc nomen <mentioned>mulier</mentioned>: dicitur enim mulier
<lb ed="#Qb"/>molliens herum<!--q9-->. Mihi videtur, sine praeiudicio,
<lb ed="#Qb"/>dicendum quod, sicut dicit textus <title>Gen.</title> 2, 21, quod
<lb ed="#Qb"/>Dominus replevit carne pro costa, non costa
<lb ed="#Qb"/>alia. Et hoc dicit <title>Glossa</title><!--10--> <name ref="#Augustine">Augustini</name> super<!--r-->
<lb ed="#Qb"/><title>Gen.</title> 2, 20: <quote>Adam non inveniebatur adiutorium
<lb ed="#Qb"/>simile sibi</quote>, et sumptum est a IX <title>Super Genesim
<lb ed="#Qb"/>ad litteram</title><!--11-->; dicitur enim ibi: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-Qd1e998">Ille propter ip<lb ed="#Qb"/>sam
infirmus factus est, quia non costa, sed caro<!--s-->
<lb ed="#Qb"/>suppleta est</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t2s2q2c2-d1e1007">
<lb ed="#Qb"/>8. Ad illud quod quaeritur <mentioned>quare non resti<lb ed="#Qb"/>tuit
Dominus illi aliam costam</mentioned>: potest dici quod
<lb ed="#Qb"/>non est sibi alia restituta, ut gereret<!--t--> signum et
<lb ed="#Qb"/>memoriale formationis ex se, et sic plus eam
<lb ed="#Qb"/>diligeret ut partem sui, et ipsa magis illi fieret
<lb ed="#Qb"/>obnoxia ut sui principio et quasi in membro
<lb ed="#Qb"/>damnificato<!--u--> propter ipsam<!--12-->.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>